Hepatit

Hepatit
Hepatit karaciğer hücresinin iltihaplanmasıdır. Nedenleri çok çeşitli olmasına
rağmen en önemli sebepleri viral sebeplerdir. Bu virüsler hepatit A, B, C, D ve E
virüsleridir.
Hepatit A
Hepatit A virüsü atık su ve yiyeceklerden geçer. Fakat çoğunlukla hastalık belirti
vermez. Ne kadar erken bu hastalığa yakalanılırsa belirti verme ihtimali o kadar az
olur. Fakat %1 ihtimal ölümcül olabilir. Belirti verdiği durumlarda 1 aya yakın bir
süre insanın yatağa mahkum olmasına neden olur. Aşısı vardır. Tek doz yeterlidir.
Bu bir ayda halk arasında sarılık olarak bilinen göz bebeklerinin sarı renkli olması,
karaciğerin fonksiyonlarını yerine getirememesine bağlı yetersizlikler ortaya çıkar.
Hepatit A'dan korunmak için ellerimizi tuvaletten sora iyi yıkamamız, yediğimiz
sebze ve meyveleri iyi yıkamamız kısacası temizliğimize önem vermemiz
gerekmektedir. Dışkı ile bulaşır. Suda yaşayan kabuklu canlılardan insanlara
geçebilir.
Hepatit B
Hepatit B’nin en önemli özelliği karaciğere yerleşip orada sürekli olarak
kalmasıdır.
Diğerlerinden farklı olarak bu virüs insandan insana yakın temas ile geçebilir.
Özellikle birlikte yaşanan yerlerde örn. askeri yerlerde, yurtlarda bulaşma ihtimali
daha fazladır.
Bulaşma şekilleri:
*cinsel yolla
*kan yoluyla(kan kardeş olmayın)
*kan yoluyla geçme şekillerinden en önemli olanları uyuşturucu madde
kullananlar, kronik olarak hastanede kan alması veya dialize girmesi gerekenler,
acil kan transfüzyonlarıdır.
*anneden bebeğe
1/4
Hepatit
*diğer yakın temaslarla(özel eşyalarınızı ayırınız)
*Sivrisinek gibi böcekler yoluyla geçip geçmediği henüz bilinmemektedir.
Taşıyıcı olunması halinde karaciğere zarar verebilen bu virüs karaciğer kanserinin
bilinen en önemli nedenidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Hepatit B virüsünü
sigaradan sonra bilinen en önemli karsinojen olarak göstermektedir.
Hepatit B’ nin aşısı bulunmaktadır. 3 doz olarak 0. 1. ve 6. aylarda yaptırıldığında
etkili olmaktadır.
Hepatit C
Hepatit B’den daha bulaşıcıdır. Yani virüsün hastalık yapabilmesi için gerekli olan
sayısı daha azdır. (size of inoculum)
Bulaşma yolları Hepatit B ile aynıdır;
*Kan yoluyla (%80)
*Cinsel yolla (az bir kısmı)
*Anneden bebeğe (anneyle bebeğin kanları birbirine karışmaz; virüsün geçişi
doğum sırasında doğum kanalında olur)
En önemli farklardan biri de Hepatit B’ nin taşıyıcı olanlarında %90 orandan
hastalık yapmıyorken Hepatit C’ de bu oranın çok çok düşük olduğudur. Hepatit
C'li hastaların %70'inde hastalık kronikleşerek %20'sinde siroza kadar gidebilir. Bu
hastaların bir kısmı da karaciğer kanserine yakalanabilirler.
Hepatit C aşısı henüz bulunamamıştır.
Hepatit D
Hepatit D virüsü tek başına hastalık yapamaz; hastalık yapabilmesi için
kendisinde bulunmayan genetik yapıları ortak kullanabileceği Hepatit B virüsüne
ihtiyaç duyar. (co-infection)
Hepatit B ve D’ nin ortaklaşa yaptıkları hastalık B’ den daha şiddetli olur.
Yapılan çalışmalarda ilaç bağımlılarının daha büyük bir risk altında olduğu
gösterilmiştir.
2/4
Hepatit
Hepatit E
Hepatit A gibi hijyenin kötü olduğu ortamlarda atık su ve bununla kirlenmiş
yiyeceklerden geçer; daha çok gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerin
hastalığıdır.
Hepatitte Görülen İlk Semptomlar
Hepatit virüsünü aldıktan sonra vücutta görülen semptomlar ani başlangıçlıdır.
*İştah azlığı
*Kendini hasta hissetme
*Mide bulantısı
*Kusma
*Ve çoğunlukla ateş
*Sigara kullananlarda sigaranın tadının kötüleşmesi ( Hep B ile görülür)
*Eklem ağrısı ve deride kaşıntılı kızarıklıklar
*Unutulmaması gereken bir şey, bu sepmtomların hepatite özgü olmadığı nezle
gibi basit hastalıklarda bile görülebildiğidir.
Sarılığın Genel Semptomları
Hepatit virüsü alındıktan birkaç gün sonra sarılık geliştirmiş olanlarda görülen
semptomlar:
*İdrarın renginin kararması (koyu kahverengi)
*Safra akımının durması
*Gayta(dışkı)’ nın renginin açılması, soluklaşması
*Deride kaşıntı(nedeni tam olarak açıklanamamaktadır)
*Gözde sarı renklenme (kernikterus)
*Karaciğer fonksiyon testleri kötüleşir. (ALT, AST artar...)
*Karaciğer büyüyüp, hassaslaşabilir.
İ*lginç olarak bu evrede hasta kendini bütün bu semptomlara rağmen daha iyi
hisseder; çünkü baştaki şikayetleri geçmiştir. Fakat bu hastaların hastaneye
yatırılması gerekir (hospitilization)
3/4
Hepatit
Sirozun Genel Semptomları
Siroz karaciğer fonksiyonlarının ileri derecede yetersizliği olarak tanımlanır.
Hepatitte görülen semptomların hepsi daha ağır bir şekilde sirozda görülür. Farklı
olarak şunlar görülebilir:
*Karaciğer ve dalağın büyümesi (hepatosplenomegali)
*Deride örümcek tarzı damarların görünür olması (spider angioma)
*Sıvı retasyonu (asit)
*Karaciğer testlerinin kötüleşmesi
Yinede bütün bunlar tanı koymak için yeterli değildir, karaciğer biyopsisi tanı
koymak için zorunludur.
Tedavi
Temel amaç hastalığa hiç yakalanmamak yani korunmaktır. A ve E için temizlik
kurallarına dikkat etmek, B,C ve D için kan ile temas etmekten kaçınmak, cinsel
ilişkilerimizde tek partnerli olmaya özen göstermek ve ilişkilerde prezervatif
kullanmak, özellikle yüksek risk altında olanların aşı olması gerekmektedir.
Hastalığa yakalanıldığında hastanede hastalık semptomları geçinceye kadar
gözetim altına alınır. Eğer virüs vücuttan atılamazsa bazı antiviral ilaçlar
(Ribavirin), alfa-interferon,kortikosteroid,azothioprin gib savunma sistemini modüle
eden ilaçlar kullanılabilinir ama bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi çoğunlukla
hayat boyu sürer.
4/4