ALA,SPOR CHECK-UP PROGRAMI,HEPATİT TARAMASI,YENİ

ERİŞKİN STİLL HASTALIĞI
AOSD; Wissler-Fanconi syndrome;
Erişkin STİLL hastalığı yüksek ateş, döküntü ve eklem ağrıları
ile karakterize sistemik bir romatizmal hastalıktır. Uzun
süreli kronik eklem rahatsızlıklarına ve artrite yol açar.
STİLL hastalığı sıklıkla çocuklarda görülen ve sebebi
bilinmeyen artritle karakterize olan, ataklar ile seyreden
JUVENİL ROMATOİD ARTRİT in ağır şeklidir. Nadiren erişkinlerde
de ortaya çıkar, buna erikin yaşta ortaya çıkan STİLL
hastalığı = Adult Onset Still Disease = AOSD de denir. 100.000
de 1 görülür. Kadınlarda daha sık görülür. Sebebi
bilinmemektedir, bilinen bir risk faktörü yoktur.
ŞİKAYET:
Erilşkin STİLL hastalarının hemen hepsinde ateş + eklem ağrısı
+boğaz ağrısı ve döküntü vardır.
• Eklem ağrısı , ısı artışı ve şişliği ana şikayet
noktalarından biridir. Sıklıkla bir atak sırasıdna birden
fazla eklem tutulur. Sabahları birkaç saat süren eklem
tutuklukları olur.
• Hergün genellikle akşam yada gece saaatlerinde birkez ve
hızla yükselen ateş atakları görülür.
• Deride somon rengi kızarıklıklar – döküntüler oluşur ve
bunlar ateşle kaybolur.
Nadir olarak
• Karın ağrısı,
• Derin nefes almak il ortaya çıkan göğüs ağrısı ( plevrit )
• Boğaz ağrısı,
• Şişmiş lenf bezleri,
• Kilo kaybı görülür.
Karaciğer ve dalak büyüklüğü olması tanı koydurur, kalp
akciğer iltihapları gelişebilir.
MUAYENE BULGULARI VE TEST SONUÇLARI
Erişkin STİLL hastalığı tanısı ancak bu duruma yol açabilecek
sık rastlanan ve daha tehlikeli olan kanser ve iltihabei
hastalıklar ekarte edildikten sonra düşünülmelidir. Fizik
muayenede ateş, döküntü ve artrit olması esastır. STİLL
hastalığı tanısı için aşağıdaki testlerin yapılması gerekir:
• Tam kan sayımı, ( iltihap hücre sayısı ve gerekirse
periferik yayma – formül lökosit) ,
• CRP C reaktif Protein iltihabi durumlarda salınan bir
proteindir,
• Sedimentasyon hızı – iltihabi durumlarda artar,
• Ferritin – atak sırasında artar,
• Karaciğer fonksiyon testrleri,
• Romatoid faktör ( RA) ve Anti Nükleer Antikor titresi tipik
olarak negatif olmalıdır.
• Eklem iltihabı, göğüs, karaciğer ve dalak tutulumunu
göstermek amacıyla
o Batın ultarsonografisi,
o Batın tomografisi,
o Eklem grafileri istenebilir.
TEDAVİ
Erişkin STİLL hastalığınad tedavi hedefi artir şikayetlerini
yatıştırmak ve kontrol edebilmektir. İlk etapta en çok
kullanılan ağrı ve antiinflamatuar ilaç asprin, ibuprofen gibi
ilaçlardır. Çok ileri ve akut vakalarda kortizon tedaviye
eklenebilir. Kronikleşen uzun süren artritlerde tedaviye immün
süpressi ajanlar katılabilir. Bu amaçla:
• Metotrexate
• Anakinra ( interlökin -1 reseptör agonisti),
• Tocilizumab ( interlökin 6 inhibitörü),
• Tumor Nekroz Faktör ( TNF) antagonisit etanercept ( Embrel)
başlanabilir.
SEYİR: :
Birçok hasta ilerleyen yıllar içinde ataklar geçirir.
Hastaların neredeyse üçte birinde artrit atakları ve eklem
iltihapları kronik- süreğen hal alır.
STİLL HASTALIĞI KOMPLİKASYONLARI
Hastalığın MAKROFAJ AKTİVASYON SENDROMU denen nadir bir formu
çok hızlı ve ağır seyirli, çok ağır artrit ile seyreden, çok
yüksek ateşin ve kan hücrelerinde düşmenin görüldüğü bir
formdur. Tanı için kemik iliği biyopsisi yapmak gerekebilir.
STİLL hastalığının sık görülen komplikasyonları:
• Eklemlerde artrit,
• Karaciğer hastalıkları,
• Kalp zarı iltihabı,
• Akciğer zarı iltihabı,
• Dalak büyümesi.
Nezaman doktora gitmeli:
STİLL kastalığı bulgularınız var ise ( ateş + döküntü+ eklem
ağrısı) mutlaka bir doktora başvurmanız gerekir.
Eğer STİLL hastası iseniz ve tedavi altında iseniz ateşli
ataklar başladığında , nefes almakta zorluk ve ağrı çekmeye
başladığınızda, öksürük başladığında mutlaka doktora
görünmeniz gerekir.
Referanslar:
Alonso ER, Olivé A. Adult-onset still disease. In: Hochberg
MC, Silman AJ, Smolen JS, Weinblatt ME,
Gerfaud-Valentin M, Maucort-Boulch D, Hot A, et al. Adultonset still disease: manifestations, treatment, outcome, and
prognostic factors in 57 patients. Medicine (Baltimore).
2014;93(2):91-99.
PMID:
24646465
www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24646465.
National Organization for Rare Disorders. Rare diseases.org
Web site. Adult onset Still’s disease. rarediseases.org/rarediseases/adult-onset-stills-disease/. Accessed March 14, 2017.
Weisman MH, eds. Rheumatology. 6th ed. Philadelphia, PA:
Elsevier Mosby; 2015:chap 87.
Lee LA, Werth VP. Skin and rheumatic diseases. In: Firestein
GS, Budd RC, Gabriel SE, McInnes IB, O’Dell JR, eds. Kelley
and Firestein’s Textbook of Rheumatology. 10th ed.
Philadelphia, PA: Elsevier; 2017:chap 43.
Dr. Lermi
Dr. Aydoğan LERMİ
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji
0532 386 94 78
DELTA – ALA
Delta –Aminolevulinik asit; D-ALA;
Delta – aminolevulinik asit karaciğerde yapılan bir
proteindir. İdrardaki miktarı kurşun zehirlenmeleri ve porfiri
hastalığının teşhisinde bilgi verir. Test 24 saatlik idrarda
çalışılır. Penisilin, barbitüratlar, doğum kontrol ilaçları ve
griseofulvin kullanımı testin sonucunu bozar.
Delta – ALA normal değeri nedir?
Normalde 0 – 7 mikrogram/ 24 satlik idrar olması gerekir.
Delta – ALA seviyesini arttıran hastalıklar:
İdrarda Delta ALA artışı:
Porfiri,
Kurşun zehirlenmeleri sırasında görülür.
İdrarda
Delta
ALA
seviyesinde
düşme
ileri
karaciğer
hastalıkları ve siroz da görülür.
Referanslar:
Anderson KE. The porphyrias. In: Goldman L, Schafer AI, eds.
Cecil Medicine.24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier;
2011:chap 217.
SPOR CHECK-UP PROGRAMI
SPOR CHECK-UP özellikle aşağıda sayılan risk faktörlerinin bir
veya birkaçını taşıyan kişilerin spor veya bir egzersiz
programına başlamadan önce metabolik, kardiak durumlarının
tespitini, sarılık testlerini, kan sayımını, tiroid, böbrek ve
karaciğer fonksiyon testlerini içerir.
Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0
216 369 31 88
Spor için risk faktörleri nelerdir ?
Kalp krizi geçirmiş kişiler,
Kilolu kişiler,
Sigara içenler,
Ailede kalp hastalığı olan kişiler,
Ailede CVA hastalığı olan ( felç, geçici felç )
kişiler,
Kolesterol düzeyi yüksek erkekler,
40 yaşın üstü ve hiç spor yapmamış kişiler,
Perimenapoz ve menapozda olan kadınlar ,
Kardiak ritm bozuklukları olanlar ,
Tiroid hastalığı olanlar,
Diyabetik ler,
Akciğer hastalığı olanlar,
Hipertansif kişiler,
Böbrek ve karaciğer fonksiyon bozukluğu olanlar,
Kronik iltihabi hastalığı olanlar,
Kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olanlar,
Kronik anemisi olan kişiler için spor öncesi yapılması
önerilen chec up programıdır.
Testler:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
AÇLIK KAN ŞEKERİ
HEMOGRAM ( TAM KAN SAYIMI )
WBC
RBC
PLT
HB
HTC
MCV
MCH
MCHC
RDW
TAM İDRAR TAHLİLİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ÜRE
KREATİNİN
SGOT
SGPT
SEDİMENTASYON
TOTAL KOLESTEROL
HDL KOLESTEROL
LDL KOLESTEROL
VLDL KOLESTEROL
TRİGLİSERİD
TSH
ANTİ HAV IgM
HBs AG
ANTİ HCV
EKG
HEPATİT TARAMASI
Hepatit taraması sırasında en sık görülen viral hepatitlerin
taraması yapılmaktadır. Hepatit Check Up programı aşağıdaki
laboratuar testlerini içerir.
Testler:
•
•
•
•
ANTİ HAV TOTAL,
HBs Ag,
ANTİ HBs,
ANTİ HCV.
Bu testlerle ;
• Hepatit A, Hepatit B ve Hepatit C geçirip geçirmediğiniz,
• Geçirdiyseniz bağışıklık kalıp kalmadığı,
• Aşıya ihtiyacınız olup olmadığı,
• Taşıyıcı olup olmadığınız,
• Kronik Hepatit olup olmadığınız anlaşılmaktadır.
YENİ DİYABET CHECK UP
Toplumda giderek artan sıklıkta görülmeye başlanan ve
başlangıç yaşı genç yaşlara doğru kayan şeker hastalığının
erken teşhisi için bir Check Up programı hazırladık. Diyabet
Check Up paketi aşağıdaki laboratuar testlerini içerir.
Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0
216 369 31 88
Testler:
Açlık Kan şekeri
Post Prandial 2. Saat kan şekeri
Açlık İnsulin düzeyi
HOMA –IR ( insulin direnci hesaplanması )
Hemoglobin A1c ( 3 aylık şeker bilançosu )
HOMA _ IR :
İnsülin direnci hesaplamasıdır. Pankreas tarafından üretilen
insülin’in vücut için gerekli ve yeterli etkiyi
sağlayamamasıdır. İnsüline karşı direnç gelişir ise yağ
hücrelerinde depolanmış trigliserid ler enerji sağlamak
amacıyla kana verilir ( kanda trigliserid artar ), şekerin kas
ve karaciğere girmesi zorlaşır, kanda şeker artar. İnsülin
direnci sonucu ortaya çıkan bu durum kan da yüksek
seviyelerdeki insülin ve şeker oranına yol açar. İnsülin
direnci genellikle metabolik sendrom ve tip 2 diyabete sebep
olur. HOMA – IR testi ile erken dönemde insülin direncinin
tespit edilmesi diyabet ve metabolik sendromun erken dönemde
tespiti ve önlenmesi için ilk adımdır.
Hemoglobin A1c:
Diğer ismiyle şekerlenmiş hemoglobin ( yada kısaca Hba1c),
şeker hastalığında tedavinin etkinliğini ölçmek, kimi zaman da
şeker hastalığı tanısı koymak için kullanılan bir testtir.
Hemoglobin A1c sıklıkla HbA1c olarak da kısaltılır. Şeker
hastalığı tedavisinde geçmiş iki-üç aya ait kan şekeri profili
hakkında bilgi verdiği için geçtiğimiz yıllarda artan sıklıkla
kullanılmaya başlamıştır. Açlık kan şekerinden farklı olarak
şekerin gün içindeki artışını da gösterir, şeker hastalığı
teşhisinde kullanılır. Hastanın şeker kontrolünü başarıp
başaramadığını yani tedavinin başarısını gösteren en basit
testtir.
İnsülin:
Vücudumuzda karbonhidrat metabolizmasının en önemli
düzenleyicisidir. Pankreastan salınır. Kan şekerini düşüren en
önemli tek hormondur. İnsülün karbonhidrat metabolizmasının
birinci ve en önemli düzenleyicisi olmakla birlikte yağ ve
protein meatbolizmaları üzerinde de önemli etkileri vardır.
İnsuli in tam yokluğunda tipI şeker hastalığı ( insuline
bağımlı şeker hastalığı ), bu hormonun eksikliği yada buna
karşı direnç gelişmesi durumunda da Tip II şeker hastalığı
ortaya çıkar.
DETAYLI KADIN CHECK- UP
Detaylı kadın check-up programında : tam kan sayımı anemi (
kansızlık ), enfeksiyon hastalıklarının taraması, tam idrar
tahlili, açlık kan şekeri, 3 aylık kan şekeri bilançosu, vücut
insülin direnci, kan insülin seviyesi, böbrek fonksiyonları,
karaciğer fonksiyonları, kan yağları ve kolesteroller in
analizi, kalp fonksiyonları ve EKG, bağırsak gizli kanama
taraması, dışkı mikroskobisi ve parazit taraması, kalsiyum
miktarı, over ve meme kanseri ön taraması, hepatit B virüs
taşıyıcılık ve aşı taraması, hepatit A taraması, tiroit
fonksiyonları taramaları yapılmaktadır.
Not: Ücret bilisi sadece telefonla verilebilmektedir 0216 369
31 88
Detaylı kadın Check
testlerini kapsar.
Up
programı
aşağıdaki
Testler :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
TAM KAN SAYIMI ( HEMOGRAM ),
SEDİMENTASYON,
TAM İDRAR ANALİZİ,
DIŞKIDA GİZLİ KAN,
DIŞKI MİKROSKOPİSİ VE PARAZİT ARAŞTIRMASI,
AÇLIK KAN ŞEKERİ,
HBA1C ( 3 AYLIK KAN ŞEKERİ BİLANÇOSU ),
HOMA – IR ( İNSULİN DİRENCİ ),
İNSULİN,
ÜRE,
KREATİNİN,
ÜRİK ASİT,
Na, K, Cl ( ELEKTROLİTLER ),
TOTAL KALSİYUM,
SGOT ( AST ),
laboratuvar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
SGPT ( ALT ),
GGT ( GAMMA GLUTAMİL TRANSFERAZ ),
LDH ( LAKTAT DEHİDROGENAZ ),
ALP ( ALKALEN FOSFATAZ ),
TOTAL KOLESTEROL,
HDL KOLESTEROL,
LDL KOLESTEROL,
VLDL KOLESTEROL,
TRİGLİSERİD,
Ca 125 ( OVER KANSER TARAMASI ),
Ca 15-3 ( MEME KANSER TARAMASI ),
CRP,
ROMATOİD FAKTÖR,
HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ ),
ANTİ HBs ( HEPATİT B ANTİKORU ),
ANTİ HAV TOTAL ( HEPATİT A ANTİKORU ),
TSH ( TROİD STİMULAN HORMON ),
T3 (TRİİODOTRİONİN ),
T4 ( TETRAİODO TRİONİN ),
EKG ( ELEKTROKARDİOGRAFİ ).
YENİ GENEL CHECK-UP
Yeni genel check up programında : anemi ( kansızlık ),
enfeksiyon hastalıklarının taraması, idrar tahlili ve açlık
kan şekeri taraması, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının
taraması, kan yağları ve kolesterol analizi, tiroid
fonksiyonları taraması, kalp fonksiyonları, akciğer
fonksiyonları ile hepatit A ve hepatit B taramaları
yapılmaktadır.
Not : Ücret bilgisi sadece telefon ile verilebilmektedir. 0
216 369 31 88
Testler:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
TAM KAN SAYIMI ( hemogram )
SEDİMENTASYON
TAM İDRAR ANALİZİ
AÇLIK KAN ŞEKERİ
ÜRE
KREATİNİN
ÜRİK ASİT
SGOT ( AST )
SGPT ( ALT )
TOTAL KOLESTEROL
HDL KOLESTEROL
LDL KOLESTEROL
TRİGLİSERİD
TSH ( TİROİD STİMULAN HORMON )
T3 ( TRİİODO TRİONİN – TİROİD HORMONU )
T4 ( TETRAİODO TRİONİN – TİROİD HORMONU )
HBs Ag ( HEPATİT B ANTİJENİ )
ANTİ HB s ( HEPATİT B ANTİKORU )
ANTİ HAV ( HEPATİT A ANTİKORU )
EKG ( ELEKTROKARDİOGRAM )
KARACİĞER BİYOPSİSİ
Karaciğer biyopsisi karaciğerden küçük bir parçanın alınıp
mikroskopta incelenmesi ile hastalıkların karaciğere verdiği
zararın tespit edilmesidir. Karaciğer biyopsisi genellikle
ince bir iğne yardımıyla deriden girilerek yapılır ancak çok
nadir hallerde laparoskopi ile yada açık olarak da yapılması
gerekebilir.
Karaciğer nedir?
Karaciğer vücudun en büyük organıdır. Vücudun
fonksiyonu karaciğer tarafından idare edilir.
birçok
Kandan zehirli maddelerin, temizlenmesi,
Mikroplara karşı savaşmak,
Yenilen gıdaların sindirilmesi,
Besin ve vitaminlerin saklanması,
Enerji depolamak,
Protein üretmek gibi temel görevler hep karaciğerin
işidir.
Karaciğer Biyopsisi Ne zaman Yapılır?
Karaciğer biyopsisi kan testleri, ultrason, film ve diğer
teşhis araçları ile karaciğerdeki hastalık teşhis edilemeyince
yapılır. Genellikle kronik hepatit gibi karaciğere zarar veren
hastalıkların ne derece zarar verdiklerini tespit etmek ve
buna göre tedaviyi programlamak için yapılmaktadır.
Karaciğer Biyopsisi İçin Hazırlık Gerekir mi?
Evet karaciğer biyopsisinden en az 1 hafta önce doktorunuzun
ilaçlarınızı kontrol etmesi ve birtakım ayarlamalar yapması
gerekir. Bazı ilaçların karaciğer biyopsisi öncesi ve biyopsi
sonrası bir süre kesilmesi gerekir. Özellikle kan
pıhtılaşmasını bozan ilaçlar, sedatif ilaçlar kesilir.
Karaciğer biyopsisi öncesi kısıtlanan veya kesilen ilaçlar
şunlardır:
Aspirin, ibufen gibi ağrı kesiciler ve kan sulandırıcı
ilaçlar,
Steroid ilaçlar,
Heparin ve benzeri kan sulandırıcılar,
Tansiyon ilaçları,
Diyabet ilaçları,
Anti depresan ilaçlar,
Antibiyotikler,
Astım ilaçları,
Diyet takviyesi amacıyla kullanılan ilaçlar.
Karaciğer biyopsisi öncesi bu ilaçların doktor tarafından
dikkatle gözden geçirilip kesilmesi veya doz ayarlaması
yapılması gereklidir.
Prosedür sırasında hastanın nefesini tutması istenecektir bu
nedenle hastanın gelmeden önce nefes egzersizleri yapması ve
nefesini 30 – 40 saniye tutmaya çalışması istenir.
Biyopsi öncesinde sabah kan alınıp kanama ve pıhtılaşma
değerleri gözden geçirilir. Ağır karaciğer hastalığı olanlarda
kanama problemi biyopsi sonrası kanama riskini arttırır. Bu
durumda pıhtılaşma sağlayıcı ilaçlar yapılır.
Hastaların biyopsi öncesi ve sonrasında aç olmaları
gereklidir. Biyopsi öncesi 8 saat açlık gerekir. Hastalara
ağrı kesici ve anksiyete giderici sedatif ilaçlar verileceği
için 12 saat boyunca araba kullanmaları sakıncalıdır,
hastaların yalnız gelmemeleri ve dönüşlerini ayarlamaları
gerekir. Prosedür süresince damar yolu açık tutulur ve
gerekirse ilaçlar bu yoldan verilir.
Karaciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?
Karaciğer biyopsisi hastanede yada klinikte yapılabilir. İnce
bir iğne ile karaciğere girilerek küçük bir parça alınır. En
çok tercih edilen yöntem deriden girilerek iğne ile parçanın
alınmasıdır. Bu işlen 20 – 40 saniye kadar sürer. Bu işlen
sırasında hastanın nefesini tutması istenir. Girişim öncesinde
Ultrason veya Tomografi istenebilir.
Hastaya sakinleştirici verilir,
Hastaya pozisyon verilerek sol yanına yatırılır,
Giriş yeri işaretlenir,
Bölge iğne ile uyuşturulur,
Biyopsi iğnesi ile karaciğere girilir ( bu sırada
Ultrason kullanılabilir),
Parça alınarak çıkılır,
Bölgeye 5-10 dakika kompres yapılarak basılır,
Hastaya pozisyon verilerek istirahat yatağına alınır,
Hasta en az 4 – 6 saat kum torbası ile bası altında
yatakta tutulur,
Kontrol ultrasonu yapılarak kanama vb. komplikasyon
varlığı araştırılır,
Her şey normal ise hasta ayağa kaldırılır ve taburcu
edilir.
Anestezinin etkisi 12 saat kadar sürer, bu süre içinde hasta
bayılabilir, araba kullanmak, mutfak işleri gibi tehlikeli
işler ile uğraşmak, tek başına yürümeye kalkışmak
tehlikelidir. Biyopsi sonrası 2 gün istirahat etmek, spor
yapmamak, ağır kaldırmamak gerekir. Biyopsi yerinde bir
haftayı bulan hafif ağrı olabilir. Ağrı olursa parasetamol
içeren, kanama değerlerini bozmayan hafif ağrı kesiciler
kullanılabilir.
Biyopsi Sonucumu Ne Zaman Alırım?
Biyopsi materyali kısa sürede patoloji merkezine gönderilir,
burada yapılan boyama ve özel teknikler ile karaciğerdeki
harabiyet ve hastalığın durumu derecelendirilir. Biyopsi
sonucu genellikle bir hafta içinde alınır.
Karaciğer Biyopsisinin Tehlikesi Nedir?
Karaciğer biyopsisinden sonra en sık görülen komplikasyon
ağrıdır. Hastaların %20 sinde biyopsi sonrası ağrı şikayeti
olur ancak bunların neredeyse tamamı parasetamol ile geçer.
Biyopsi yerinde kanama nadir görülen bir komplikasyon dur
hastaların 500 de birinde görülür. iç organların zedelenmesi,
enfeksiyon, karın iç zarının iltihabı çok nadir görülen yan
etkileridir. Sol omuza vuran ağrı, karın ağrısı, yüksek ateş
yada aşırı halsizlik durumunda doktorunuzu arayınız.
Karaciğer Biyopsisini SGK karşılar mı?
Evet karaciğer biyopsi girişimi SUT tarafından ödenmektedir.
Kısaca Karaciğer Biyopsisi
Karaciğer hastalığının teşhisi veya derecelendirilmesi
için iğne ile karaciğerden küçük parça alınmasıdır,
Parça patolojide değerlendirilir, rapor bir haftada
çıkar,
En sık iğne ile ve hafif uyuşturularak yapılır,
20- 40 saniye süren bir işlemdir,
SUT tarafından parası ödenir,
Bir hafta önceden hazırlık gerekir bazı ilaçların
kesilmesi gerekir, doktorunuza tüm ilaçlarınızı
söyleyin,
Biyopsiden önce nefes tutma egzersizi yapın,
Hastaya ağrı kesici verilecek hasta tek başına dönemez,
12 saat araba kullanamaz, tehlikeli iş yapamaz,
düşebilir, bayılabilir,
Biyopsiden önce 8 saat aç olması gerekir,
Biyopsiden sonra 4- 6 saat hastanede kalması gerekir,
Bir iki gün ev istirahatı gereklidir,
Biyopsi sonrası bir hafta ağır egzersiz, ağır kaldırma
yapmayacak,
Biyopsi yerinde bir
parasetamol ile geçer,
hafta
hafif
ağrı
olabilir
Şiddetli karın ağrısı, sol omuz ağrısı, ateş yada
halsizlik olursa doktora başvurulacak.
HEPATİT C
Non A Non B Hepatit;
Hepatit C viral bulaşıcı karaciğer iltihabıdır. Hepatit C
virüsü ile meydana gelir, aşısı yoktur. Hepatit C virüsü
bulaşırsa büyük oranda kronikleşir. Kronik Hepatit C karaciğer
yetmezliği, siroz ve karaciğer kanserine yol açabilir. Kronik
hepatit C hastalığının ilaçla tedavisi bazen başarılı
olabilmektedir. Son dönem kronik hepatit C hastalığında
karaciğer nakli de düşünülmelidir.
Hepatit C virüsü nasıl bulaşır?
Hastalık Hepatit C virüsü taşıyan kişilerden temas yoluyla
bulaşır. En çok bulaşma yolu:
Cinsel temas,
Kirli aletler ile yapılan manikür, pedikür, dövme,
akupunktur, piercing ve vücut deldirme gibi girişimler,
Kirli aletler ile yapılan diş müdahalesi, cerrahi
girişim, endoskopi,
Diş fırçası, tırnak makası, tıraş bıçağı gibi aletlerin
paylaşılması,
Uzun süre diyaliz aletine bağlanmak,
Hepatit C hastası ile uzun süre temas halinde olmak,
aynı evi paylaşmak,
1992 yılından önce kan transfüzyonu yapılmış olması
En sık görülen Hepatit C bulaşma yollarıdır.
Hepatit C doğum sırasında hasta anneden bebeğine bulaşabilir.
Hepatit C virüsü havadan solunum yoluyla, öpüşmeyle ve anne
sütünden bulaşmaz.
Kimler Hepatit C hastalığı için risk altındadır?
Özellikle 1992 yılından önce kan transfüzyonu ve kan
ürünü almış olan kişiler,
Uzun süre diyaliz makinesine bağlı olan kişiler,
Dövme, vücut deldirme, body piercing yaptıran kişiler,
Şüpheli cinsel temasta bulunan kişiler Hepatit C
hastalığı için risk altındadır.
Hepatit C hastalığı ne şikayetlere yol açar?
Hepatit C virüsü karaciğerde yerleşir ve karaciğerde iltihap
yapar. Hastaların büyük çoğunluğunda hiçbir şikayet olmaz
ancak % 20 hastada şikayetler ortaya çıkar. Hepatit C
hastalığı büyük oranda kronikleşir ve karaciğere tamamen
yerleşir. İleride karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer
kanserine yol açar.
Hastalarda en sık görülen şikayetler şunlardır:
Halsizlik, yorgunluk,
Çabuk yorulma,
Sarılık, ciltte ve göz aklarında sararma,
İştah kaybı,
İdrarda koyulaşma,
Dışkı renginde açılma,
Karın ağrısı,
Kas eklem ağrıları,
Kaşıntı,
Ürtiker şeklinde döküntü,
Sigaradan tiksinti,
Bulantı, kusma,
En sık görülen şikayetlerdir. Hastalık kronikleşirse ilave
olarak güçsüzlük, kas gücünde düşme, aşırı yorgunluk,
iştahsızlık görülür. Kronikleşir ise ilk önce karaciğer
yetmezliği ortaya çıkar, hastalık siroz ve karaciğer kanseri
ile sonuçlanabilir.
Hepatit C teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur, kesin teşhis laboratuar incelemeleri ile konur. Hepatit
C şüphesinde aşağıdaki testlerin yapılması gerekir:
Anti HCV,
Karaciğer fonksiyon testleri.
SGOT (ALT),
SGPT (AST),
GGT (Gama Glutamil Transferaz ),
ALP (Alkali Fosfataz),
LDH (Laktat Dehidrogenaz ),
Total bilirübin,
Direk bilürübin,
Total protein,
Albümin,
Koagülasyon testleri istenir,
Karaciğer ultrasonografisi yapılır.
Eğer Anti HCV pozitif bulunursa:
Hepatit C virüs PNA PCR istenir PCR yüksek bulunur ise
HCV tip tayini ve
Karaciğer biyopsisi yapılır.
Kronik
hepait
C
hastalarına
tedavi
programlaması
için
karaciğer biyopsisi yapılmalıdır. Karaciğer biyopsisi ince bir
iğne ile yapılır.
Hepatit C tedavisi:
Akut Hepatit C tedavi edilirse kronikleşme şansı çok azalır.
Ancak akut Hepatit C hastalarının ancak % 20 sinde şikayet
olduğundan ve büyük kısmında hiçbir şikayet olmadığından
yakalanmaları zordur. Kronik Hepatit C hastalığı ataklar
halinde seyreder. Hastalık zaman zaman alevlenir. Kronik
Hepatit C hastaları alevlenmeler döneminde tedavi edilirler
ise karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri gelişimi
durdurulabilir. Hepatit C tedavisinde interferon ve ribavirin
kullanılır. Tedavi başarısız olur ise karaciğer nakli
düşünülmelidir.
Hepatit C den nasıl korunurum?
Hepatit C den korunmak için Hepatit C virüsünün nasıl
bulaştığı bilinmelidir.
Enjektör, tıraş bıçağı, iğneli küpe, diş fırçası,
tırnak makası gibi kişisel hijyenik eşyalar
paylaşılmamalıdır.
Şüpheli cinsel temastan kaçınılmalı, prezervatif
kullanılmalıdır,
Kirli ve temizliği şüpheli yerlerde cerrahi girişim,
endoskopi, diş müdahalesi yapılmamalı,
Kirli ve temizliği şüpheli yerlerde dövme, vücut
deldirme,
body
piercing,
kulak
deldirme
yaptırılmamalıdır,
Hepatit C li hastaların çıkartıları ile temas
edilmemelidir.
Hepatit C hastalarının dikkat etmesi gereken
kurallar nelerdir?
Hepatit C hastası iseniz hastalık bulaştırmamak için
herhangi bir girişim öncesi doktorunuzu, diş hekiminizi
ve hemşirenizi uyarınız,
Karaciğere dokunacak ilaçlardan, bilmediğiniz
ilaçlardan uzak durunuz,
Alkol ve sigara içmeyiniz,
Hepatit A ve hepatit B aşınızı olunuz,
Doku, organ ve kan bağışında bulunmayınız,
İyi geleceği söylenen yapma ilaçlar, bitki ilaçları vb.
kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışınız,
Hepatit C nin aşısı yoktur. Hepatit C den korunmanın en etkili
yolu bilgi sahibi olmaktır.
Referanslar:
1. American Liver Foundation
http://www.liverfoundation.org/
2. Hepatitis Foundation International
http://www.hepfi.org/
3. Canadian Institute for Health Information
http://www.cihi.ca/cihiweb
4. Canadian Liver Foundation
http://www.liver.ca/
5. Berkow R. The Merck Manual of Medical Information . New
York, NY: Pocket; 2000.
6. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR
2010;59(No. RR-12):1-110.
7. Hepatitis C. Centers for Disease Control and Prevention
website. Available at: http://www.cdc.gov/hepatitis/HCV.htm .
Updated March 2009. Accessed July 1, 2009.
8. Hepatitis C. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/. September 29, 2011.
Accessed October 20, 2011.
9. What are the risks of a blood transfusion. National Heart
Lung and Blood Institute website. Available at:
http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/bt/bt_risk.html .
Accessed August 24, 2011.
10. Sexual transmission of hepatitis C virus among HIVinfected men who ahve sex with men—New York City, 2005-2010.
MMWR Morb Mortal Wkly Rep . 2011 Jul 22;60:945-50.
11. What I need to know about hepatitis C. National Digestive
Diseases Information Clearinghouse website. Available at:
http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/hepc_ez/
Published April 2009. Accessed July 1, 2009
.