PET/CT Tabanlı GTV ile Doz Artışı

RSNA Özel Sayısı
3
3 Sağ dil kökünde lokal olarak ilerlemiş skuamöz hücreli karsinomu olan ve hastalığı bilateral olarak boyun lenf düğümlerine sıçramış 53 yaşındaki erkek
hastanın birleşik 18F FDG PET•CT görüntüleri. Buradaki görüntülerde, PET pozitif metabolik tümör hacmi ile bilateral servikal boyun lenf düğümlerini hedefleyen
radyoterapi tedavisine ait sınırlar gösterilmektedir. Bu görüntüler için ABD, Los Angeles’da bulunan California Üniversitesi, Radyasyon Onkolojisi Bölümü’nden
Dr. Percy Lee’ye teşekkür ederiz.
Bazı raporlarda, PET•CT tekniğinin cerrahi
boyun diseksiyonu ihtiyacını güvenilir bir
şekilde öngöremediği ve boynun cerrahi
yönetimi açısından yetersiz bir temel
oluşturduğu bildirilmektedir. PET/CT
tekniğinin negatif tespit ettiği durumlarda
SPECT veya SPECT/CT tekniği kullanılarak
yapılan öncül lenf düğümü biyopsisi,
başta dil ve bademcik kanserlerinde
olmak üzere optimum yaklaşım olarak
değerlendirilmektedir8.
Yakın zamanda 233 baş ve boyun kanseri
hastası üzerinde çok merkezli olarak
gerçekleştirilen bir çalışmada, geleneksel
yöntemlerin (CT ve MRI) sonuçlarına göre
alınan tedavi kararları ile tüm vücut 18F FDG
PET taramasının sonuçlarına göre alınan
tedavi kararları ileriye dönük bir şekilde
karşılaştırılmıştır9. Geleneksel yöntemler ile
PET tekniğinin evrelemesi, 233 hastanın
100’ünde (%43) farklıydı. PET, hastaların
%10’unda lenf düğümlerinin durumunun
üst evreye çıkarılmasına veya alt evreye
düşürülmesine neden olmuştur (16
hastada yukarı doğru, 7 hastada aşağı
doğru evreleme). Ancak metastatik veya
başka kanserlerin tespitinin hasta yönetimi
üzerinde daha büyük etkisi olmuştur. Genel
olarak, hastaların %13,7’sinde tedavi planı,
PET verileri dikkate alınarak değiştirilmiştir.
PET/CT Kullanılarak Radyoterapi Hedef
Hacminin Görüntülenmesi
36 İnovasyon · Şubat 2013 · www.siemens.com.tr
18 18
F F FDG PET tekniği, GTA kenar ekleme
işleminde kullanışlıdır çünkü tümör
metabolizması, aktif tümör ile normal veya
nekrotik çevre doku arasındaki sınırları
etkin bir şekilde işaretlemektedir10. 18F
FDG PET, ayrıca GTV görüntülemede11
gözlem içi değişkenliği ve GTV ebatlarını
azaltabilir, CT veya MR görüntüleme
tekniğinde gözden kaçan tümörlü alanları
veya lenf düğümlerini tespit edebilir ve
potansiyel olarak ek radyasyon dozu
gerektiren GTV kısımlarını belirleyebilir.
PET/CT ve sadece CT ile görüntülenen
GTV’leri kıyaslayan çeşitli araştırmalar,
iki teknik arasında belirgin farklar
olduğunu ortaya koymaktadır. Ciernik ve
arkadaşları12, inceledikleri 12 baş ve boyun
kanseri hastasında, 18F FDG PET tabanlı
GTV’nin, hastaların yaklaşık olarak yarısına
tatbik edilen CT tekniğinde görüntülenen
GTV’den daha büyük (>25%) veya daha
küçük (<25%) olduğunu gözlemişlerdir.
GTV görüntülemedeki gözlem içi
değişiklik, PET/CT tekniği ile büyük oranda
azaltılmıştır. Sadece CT tekniği ile yapılan
değerlendirmelerde ortalama hacim
farkı 26.6 cm3 bu değer, 18F FDG PET/CT
ile yapılan analizlerde 9.1 cm3 düzeyine
inmiştir.
PET/CT Tabanlı GTV ile Doz Artışı
Araştırmalar, radyasyona maruz kalan
hücre yatağı içerisinde hastalığın tekrar
nüksetmesi olarak tanımlanan lokal hata
alanlarının büyük oranda 18F FDG tatbik
edilen biyolojik tümör hacminde (BTV)
yer aldığını ortaya koymuştur. Soto ve
arkadaşları13, mutlak bir şekilde 3-boyutlu
konformal radyoterapi (3DCRT) veya
yoğunluk ayarlamalı radyasyon tedavisi
(IMRT) gören 61 hastayı kapsayan bir
çalışmada lokal hataların %100’ünün
18
F FDG PET/CT tekniği kullanılarak
görüntülenen GTV ‘de yer aldığını, buna
karşın lokal hataların %88’inin (9 lokal
hatadan 8’i) PET tekniği ile görüntülenen
BTV’de yer aldığını tespit etmişlerdir.
Bu bulgu, 18F FDG tatbik edilen alanlara
uygulanan dozu arttırma stratejisini
desteklemektedir. Bu uygulama,
normal dokuların hasta dokulardan
ayrıştırılmasına yardımcı olabilir ve doz
artışının nispeten küçük hacimlerle
sınırlandırılmasına imkan verebilir.
18
F FDG alımının, tümör hücresi
yoğunluğunu temsil ettiği varsayılırsa 18F
FDG PET tekniği, en yüksek miktarda 18F
FDG tatbikiyle doz artışını küçük tümör
hacimlerine yönlendirmek için kullanılabilir.
Biograph mCT, kesin radyasyon tedavisi
planlaması için ideal olan, geniş gantrili
bir platformda, 400 x 400’lük matris
görüntüleme özelliğine sahip en
yüksek PET çözünürlüğünü, gelişmiş