PET/CT-Kemik Dansitometri-RIA SHMYO Doç Dr Zehra Pınar Koç Pozitron Emisyon Tomografi/Bilgisayarlı Tomografi (PET/BT) Genellikle F-18 Florodeoksiglukoz (FDG) ile görüntüleme yapılan sistemlerdir. FDG metabolizma hızı yüksek hücrelerde (malign hücreler gibi) daha yüksek oranda tutulur. Anihilasyon sonucu ortaya çıkan iki adet zıt yönlü yüksek enerjili (511 keV) gama fotonlarının görüntülenmesi ile PET görüntüsü oluşur ve daha iyi anatomik bilgi edinilmesi ve atenüasyon düzeltme amacıyla BT görüntüsü ile çakıştırılıp füzyon görüntüsü elde edilir. Radyoaktif madde enjeksiyonu sonrası 45 dakika bekleme süresinden sonra yaklaşık 30 dakikalık çekim yapılır. PET/BT Kullanım alanları – Akciğer kanseri – Lenfoma – Evreleme, eş zamanlı başka lezyon belirleme Erkek ve kadın ürogenital kanserleri – Evreleme, primer odak arama, tedavi yanıtı, nüks-rezidü belirleme Malign melanom – Nüks saptanması, metastazektomi öncesi değ., tedavi yanıtı, biyopsi için kitle karakterizasyonu, CEA yüksekliği Baş ve boyun tümörleri – Evreleme, tedavi yanıtı, nüks belirleme, prognoz tayini. Kolorektal kanserler – Tanı, evreleme, biyopsi alanı belirleme, nüks, rekürrens tespiti, prognoz bilgisi ve RT planlama Özefagus ve mide kanseri – Soliter pulmoner nodül Akciğer ve plevra kanserlerinde evreleme, tedavi yanıtı, biyopsi alanı belirleme Over, servix, uterin karsinomlar evreleme, nüks belirleme Testis karsinomu Onkoloji dışı amaçlı Enfeksiyon görüntüleme: protez enf., diyabetik ayak, Nedeni bilinmeyen ateş Kardiyoloji; perfüzyon görüntüleme, canlı doku belirleme. Nöroloji; epileptik odak belirleme, demans etyolojisi ayırıcı tanısı. PET/BT Normal dağılım alanları – – – – – – – – – – – Beyin, Waldeyer halkası (lenf nodlarında fizyolojik düzeyde) Diş protezleri, çürük diş, maniplasyonlarda Vokal kordlarda simetrik (bekleme sürecinde konuşanlarda) Kalp Karaciğer, dalak, Böbrekler ve üriner atılımı olduğu için üreter ve mesanede Barsaklarda Kemiklerde özellikle dejeneratif değişikliklerde Gerginliğe bağlı kas aktivitesi, kahverengi yağ dokusu Tonsillerde enfeksiyon varlığında Kemik Mineral Dansitometri Kemik mineral yoğunluğunun ölçülmesini sağlayan sistemlerdir. Cihazın verdiği düşük doz X ışınları ile bilgi sağlanır. Bone mineral density (kemik mineral yoğunluğu) ve bone mineral concentration (kemik mineral konsantrasyonu) bilgileri elde edilir. Cihaz bu bilgilere göre kendi içinde bulunan ‘normal’ değerleri ile karşılaştırarak skor bilgisi verir. T skoru genel popülasyona göre, Z skoru kendi yaş grubuna göre hastanın kemik yoğunluğunun durumunu karşılaştırır. T skoru >-1 olanlar normal, -2.5<T skoru<-1 olanlar osteopeni, <-2.5 olanlar osteoporoz olarak adlandırılır. Premenopozal kadın hastalarda, çocuklarda (<18 y) değerlendirmeyi Z skoruna göre yapmak daha doğrudur. RADYOİMMÜNOASSAY (RIA) Enzim assay yöntemlerinde olduğu gibi antijen antikor reaksiyonları kullanılarak kanda veya idrar gibi numunelerde istenilen maddenin düzeyinin ölçülmesini (insülin, hormonlar) sağlar. Farklı olarak aracı olarak kullanılan maddeler radyoaktif işaretli (düşük doz) maddelerdir.