M. Meclisi B : 28 21 . 1 . 1970 O : 1 mini yol. iş ve işçi Bulma

M. Meclisi
B : 28
mini yol. iş ve işçi Bulma Kurumumuz müra­
caatları tamamen objektif esaslara göre değer­
lendirerek yurt dışına gönderiyor, ikincisi,
turist pasaportu ile kaçak olarak yurt dışına
çıkan vatandaşlarımız bir müddet kaçak ola­
rak fabrikalarda çalışıyorlar, iş bulamıyorlar,
bakımsız halde kalıyorlar ve kendileri için ıstırabolduğu kadar bizim için de büyük ıstıraboluyorlar. Bütün şikâyetlerin kaynağı ora­
dan gelmektedir. Bizim yaptığımız anlaşma­
larda - sosyal güvenlik anlaşmaları da dâ­
hil - anlaşmalarda iş ve işçi Bulma Kurumu
aracılığı dışında ülkelerde çlışanlarm her han­
gi bir şekilde teminata sahibolmadıkları yazılı­
dır. Binaenaleyh ülkenin hukukî esaslarına ay­
kırı olmıyan hattı harekette bulunmak da hiç
şüphesiz vatandaşlarımızın vazifesidir.
Biz zaman zaman Hükümet bildirileriyle,
tebliğlerle vatandaşlarımızı uyarıyoruz. «Tu­
rist pasaportu ile gitmeyin, nezdinde kalmak
formülü ile gitmeyin, konsolosluklarda birta­
kım muameleler yapmak suretiyle, davet et­
tirmek suretiyle o yollarla dış ülkeye gitme­
yiniz, Devlet himayesi göremezsiniz, sıkıntıya
düşersiniz,» diyoruz. Ama buna rağmen vatan­
daşlarımız - Anayasanın 13 nci maddesine gö­
re seyahat hürriyeti vardır, seyahat hürriyetini
takyidedemezsiniz - gidiyor ve sonra da, «Bi­
zim derdimiz var, kimse bizimle ilgilenmiyor»
diye çeşitli şikâyetler ortaya çıkarıyorlar.
Muhterem arkadaşlarım; Sayın Genel Sek­
reterin temas ettiği hususlardan bir tanesi, işçi
gönderme sayısını artıralım meselesidir! Biz,
geçen zaman içerisinde artan bir suratla ve im­
kânları âzami haddine ulaştırmak suretiyle dış
ülkelere işçi günderme meselesine kâfi hız ver­
mişizdir. 1969 senesinde 110 bin talep vâki ol­
muştur, bunun 105 bini realize edilmiştir. 5 000
nin realize edilememesinin sebepleri de orga­
nizasyon hatası değildir, sadece istenilen ev­
safta işçiyi, fevkalâde üstün vasıflı işçiyi, gön­
dermek istemeyişimizden ileri gelmiştir. Me­
selâ, tekstil sahasında büyük talep vardır, ken­
di fabrikalarımızın ihtiyacı vardır. Bu ihtiya­
cı nazara alarak bu sahadaki talepleri realize
etmeme yolunda dikkat sarf etmekteyiz.
Ortak Pazar ile ilgili olarak bir hususa te­
mas ettiler ve dediler ki; italyan işçilerinin şahibolduğu haklar var, bizim işçilerimizin duru­
21 . 1 . 1970
O : 1
mu onlara nazaran farklı, Hükümet olarak ge­
rekli demarşm yapılması lâzım.
Muhterem arkadaşlarım; bu konu da önü­
müzdeki günlerde erine boyuna münakaşa edi­
lecek bii1 konudur. Gerçekten Türkiye, Ortak
Pazara müşahit üye olarak katılmış durum­
dadır. Henüz tam üye olarak Ortak Pazara
dâhil değildir, italya tanı üye olarak dâhildir
Bu itibarla Türkiye, yapılacak müzakerelerden
sonraki o müzakerelerin içerisinde Ortak Pazar
memleketlerinde çalıştırılan işçilerimizin hak­
ları meselesi de vardır - tam üye olarak Ortak
Pazara dâhil olduğu zaman şüphesiz diğer üye­
lerin sahibolduğu hakları biz de iktisabetmiş
olacağız.
Muhterem arkadaşlarım; dış ülkelerde ça­
lışan vatandaşlarımızın, işçilerimizin dertleri
ilgisiz kalıyor, dertleriyle ilgilenen olmuyor
tarzındaki umumi ifade içerisinde müsaade
ederseniz bir hususa temas edeceğim. 864 nu­
maralı Kanun gereğince - ki, Çalışma Bakan­
lığı Dış Teşkilât Kanunudur - işçilerin ke­
sif (bulunduğu yerlerde çalışma ataşelikleri te­
sis edilmiştir ve 'buralarda yeteri kadar ol­
masa bile kâfi miktarda diyebileceğimiz malî
imkânlarla tev'em bir teşkilâtlanmaya gidil­
miştir. Bu teşkilâtlanmanın tevsii için de çalış­
ma yapılmaktadır.
Eğitim meselesi seneler öncesi ortaya atıl­
mış fcir pr Jblemdir. Sayın Millî Eğitim Bakanı
arkadaşımız buradadır. Müşterek bir mesai
içindeyiz. Evvelce alınmış, ittihaz edilmiş ted(birler var. Türk kültürünü muhafaza edebil­
mek için, Türk çocuklarına, işçi çocuklarına
dış ülkelerde Türk öğretmenlerinin ders ver­
mesi hususu realize edilmiştir. Yeterli midir,
değil midir noktasını elbetteki tolerans ile
karşılarız. Daha fazla öğretmen gönderil­
mesini arzu etmişlerdir, imkânlarımız nedir,
araştırırız, geliştirme istikametindeki hamle
'bizim çalışmalarımızın anafelsefesini teşkil
eder, fakat anamesele üzerinde, prensip üze­
rinde Cumhuriyet Hükümeti olarak durulmuş­
tur ve Türk çocuklarının dış ülkelerde Türk
öğretmenleri tarafından okutulması, yetişti­
rilmesi meselesi halen yürürlüktedir ve ço­
cuklarımızı Türk hocalar okutmaktadır. Ayrıca,
Millî Eğitim bakımından intibak sağlanmıştır.
O mekteplerden mezun olanlar veya muayyen
sene sonra Türkiye'yz dönenler kaldıkları yer-
— 260 —