2. İlaç Kimyası, Üretimi, Teknolojisi ve Standardizasyonu Kongresi (21-23 Mart 2014) P318 İlaç-öncü Bileşiklerin Aktivasyonunda Bakteriyel Nitroredüktazlar Gülden Yetiş, Ayhan Çelik Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı gasci@gyte.edu.tr Nitroredüktazlar (NTR) oksidoredüktaz sınıfı enzimler olup prostetik grup olarak FMN veya FAD, indirgeyici güç olarak NAD(P)H kullanarak nitro gruplu bileşiklerin indirgenme reaksiyonunu katalizler1. Oksijen hassasiyeti olmayan, NAD(P)H bağımlı bakteriyel nitroredüktazların birçok uygulama alanı mevcuttur. NTR, toprak kirliliklerinin biyolojik olarak giderilmesinde, bir başka deyişle nitroaromatiklerin biyodegredasyonunda rol oynarlar2. Ayrıca, ticari önem taşıyan materyallerin sentezi için ara ürünleri oluşturmada3 ve özellikle çeşitli kanser terapi ilaçlarının aktivasyonunda görev almaktadır 4-8 . Bu yüzden bilimsel araştırmalarda NAD(P)H bağımlı bakteriyel nitroredüktazlar özel öneme sahiptir. Bu çalışmada kararlı bir nitroredüktaz elde etme amacıyla termofilik kaynaklı bir bakteri olan Geobacillus k.’dan yeni bir nitroredüktaz (Gk-Ntr) klonlanmış olup E.coli BL21 suşunda enzim ekspresyonu sağlanmıştır. >% 90 saflıkta enzim yüksek miktarda saflaştırılmıştır (~100 mg NTR/8 g hücre pelleti). Saf GkNtr’nin biyokimyasal karakterizasyonuna yönelik çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar; MALDITOF ile Gk-Ntr’nin molekül kütlesi tespiti, enzimin flavin içeriği tayini, kofaktör tercihinin belirlenmesi, enzimin çalıştığı optimum pH ve sıcaklık aralığının ve enzimin termal kararlılığının belirlenmesi, nitroredüktaz aktivitesinin ve kanser terapilerinde kullanılan çeşitli substratlara karşı kinetiğinin incelenmesini kapsamaktadır. Elde edilen sonuçlara göre Gk-Ntr’ın oldukça kararlı bir enzim olduğu ve nitroredüktaz kombinasyonlu kanser terapilerinde en fazla kullanılan E.coli NfsB nitroredüktazından yaklaşık 40 kat daha aktif olduğu gözlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında Gk-Ntr’nin kanser terapilerinde kullanılabilme potansiyelinin yüksek olduğuna inanmaktayız. Kaynaklar: 1 2 3 4 5 6 7 8 Kobori T. et al. Biol. Chem. 276, 2816–2823 (2001). Spain J.C. Annu. Rev. Microbiol. 49, 523–555 (1995). Nadeau L.J., He Z. & Spain J.C. Journal of Industrial Microbiology and Biotechnology 24, 301305 (2000). Knox R.J., Friedlos F. & Boland M.P. Cancer Metast. Rev. 12, 195–212 (1993). Knox, R. J. & Connors, T. A. Clin. Immunother. 3, 136–153 (1995). Knox, R. J. & Connors, T. A. Pathol. Oncol. Res. 3, 309–324 (1997). Green N.K., K. D. J., Mautner V., Harris P.A., Searle P.F. Methods Mol. Med. 90, 459–477 (2004). Searle P.F, C. M. J., Hu L. et al. Clin. Experimen. Pharmacol. Physiol. 31, 811–816 (2004). KimyaKongreleri.org