Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ KOCAELİ’NİN İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2 KOCAELİ GENEL BİLGİLER Nüfus; Kocaeli: 1.780.055 Türkiye:78.741.053 Nüfus Yoğunluğu (km2 başına); Kocaeli: 493 Türkiye: 102 Sosyo – Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması: 4 KOBİ Sayıları; (2014) Kocaeli: 72.014 Türkiye: 3.476.732 Department / name 3 KOCAELİ GENEL BİLGİLER Okur – Yazarlık Oranı (6+Yaş) Kocaeli: 96 % Türkiye: 95 % On Bin Kişiye Düşen Hasta Yatağı Sayısında; Kocaeli: 24 Türkiye: 27 On Bin Kişiye Düşen Hekim Sayısında; Kocaeli: 16 Türkiye: 17 4 KOCAELİ GENEL BİLGİLER İlköğretimde Okullaşma Oranı; Kocaeli: 97,32 % Türkiye: 97,10 % İlkokullarda Bir Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı; Kocaeli: 19 Türkiye: 18 5 KOCAELİ GENEL BİLGİLER 2015 Yılı İhracatçı Firma Sayısı; Kocaeli: 1.458 firma, 7.372,9 (1000$) Türkiye: 63.586 firma, 157.715.040 (1000$) İhracat Büyüklüğüne Göre İller Arası Sıralaması : 3 2010 – 2015 İhracat Artışı: Kocaeli: 16% Türkiye: 26% 2015 Yılı İllere Göre Kamu Yatırımları Sıralamasındaki Yeri: 16 Marmara Bölgesi Gelişmişlik Sıralamasında Kocaeli’nin Yeri (1.İstanbul, 2.Kocaeli, 3.Bursa): 2 6 KOCAELİ ILLER ARASı TICARET Kocaeli ilinin, iller arası ticaret değerlerinin %80’i oluşturan iller aşağıdaki gibidir. KOCAELİ’NİN SATIŞ YAPTIĞI İLLER İSTANBUL 62% KOCAELİ’NE SATIŞ YAPAN İLLER İSTANBUL KOCAELİ 17% KOCAELİ ANKARA 5% ANKARA PAY PAY 40% 31% 10% Kaynak: T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 7 KOCAELİ İLININ REKABET ÖZELLIKLERI Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi bakımından 4. sıradadır. Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi sıralamasında 81 il içerisinde 14. sıradadır. Genel Rekabette 81 il içerisinde 5. sıradadır. Erişilebilirlik Alt Endeksinde 81 il içerisinde 6. sıradadır. Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesinde 81 il içerisinde 13. sıradadır. 8 KOCAELİ İLININ REKABET ÖZELLIKLERI İlde 100 Milyon Dolar’ın Üzerinde İhracat Yapan Firma Sayısı bakımından 4. sıradadır. Sanayi Elektrik Tüketim Miktarı bakımından 1. sırada yer almaktadır. İlde ISO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesine Giren Firma Sayısı bakımından 4. sıradadır. Son Beş Yıla Ait Patent Tescil Ortalaması’na ait sıralamada 6. sırada yer almıştır. Şehirleşme Oranı bakımından 3. sırada yer almaktadır. Bir Önceki Seneye Göre İlde Açılan Şirket Sayısındaki Değişim Oranı’nda 62. Sırada yer almaktadır 9 KOCAELİ’DE GIRIŞIMCILIK Önümüzdeki üç yıl içinde girişimcilik faaliyetinde bulunmak isteyenlerin oranı Türkiye genelinde %35 iken Kocaeli’de %34’dür. Kuruluş aşamasında veya yeni kurulmuş (en fazla 3,5 yıl) bir işe sahip girişimcilerin oranı Türkiye ortalaması %19 iken Kocaeli’de %17’dir. Potansiyel girişimcilerin oranı Türkiye’de %53 iken Kocaeli’de %56’dır. 10 KOCAELİ EKONOMIK GÖSTERGELER Kocaeli kimyevi madde ve mamulleri sanayii Türkiye imalat sanayii içerisinde %27’lik pay ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv sanayiinin merkezi sayılan Kocaeli Türkiye araç üretim kapasitesinin yaklaşık %40’ını karşılamaktadır. Türkiye imalat sanayiinde %13 lük pay sahibi olan Kocaeli'nde kapasite kullanım oranı 2015 ortalaması yaklaşık %72’dir. Böylelikle yaklaşık %73 olan Türkiye oranına çok yakındır. 11 KOCAELİ EKONOMIK GÖSTERGELER Türkiye kivi üretiminde Kocaeli 6. sırada yer almaktadır. Türkiye’de yıllık olarak yaklaşık 65 Mton tarımsal atık ve 160 Mton hayvansal atık oluşmaktadır. Kocaeli’nde de en önemli sorun tavuk atıklarıdır. İlde kurulan biyogaz tesisi ile bu sorunlara çözüm teşkil etmesi beklenmektedir. Kartepe Kayak Merkezi günübirlik turizme sağladığı katkının yanında mevcut yatak kapasitesi ile Türkiye’de 6., mevcut mekanik tesis kapasitesi ile de 5. sırada yer almaktadır. 12 KOCAELİ’DE ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER SEKTÖR KOK KÖMÜRÜ, RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ VE NÜKLEER YAKIT İMALATI ULAŞIM ARAÇLARI İMALATI KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLER İLE SUNİ ELYAF İMALATI ANA METAL VE FABRİKASYON METAL ÜRÜNLERİ İMALATI 13 KOCAELİ İHRACAT VERİLERİ Yıl 2010 2011 2012 2013 2014 2015 İHRACAT İhracatçı Firma Sayısı 994 1.108 1.229 1.344 1.420 1.458 İhracat Değeri (Bin $) 9.558.554,22 12.629.113,49 13.080.860,99 12.725.182,55 12.355.610,48 11.117.929,19 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı ve TİM, 2015 TİM rakamlarına göre 2010-2015 Yılları arası ihracat değerinde yaşanan değişim; 16% Department / name 00/00/0000 14 KOCAELİ İHRACAT VERİLERİ Sektör 2015 Yılı İhracat Değeri - 1000 $ Pay 1 Otomotiv Endüstrisi 4.618.201,08 41% 2 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 3.822.900,98 34% 3 Elektrik Elektronik ve Hizmet 642.686,12 6% 4 Demir ve Demir Dışı Metaller 614.754,90 5% 5 Çelik 364.296,97 3% Kaynak: TİM, 2015 15 KOCAELİ İTHALAT VERİLERİ İTHALAT Yıl İthalatçı Firma Sayısı İthalat Değeri (Bin $) 2010 2011 2012 2013 2014 2015 1.138 1.304 1.372 1.436 1.524 1.635 10.422.721 12.703.284 11.733.558 9.292.185 9.445.200 9.894.152 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı ve TUİK, 2015 2010-2015 Yılları arası ithalat değerinde yaşanan değişim; -5% 16 KOCAELİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Alt Sektörü Kimya Ticaret – Depolama Taşıt Araçları Demir Dışı Metaller Madeni Eşya Lastik-Plastik Kağıt Makina İmalat Diğer Hizmetler Turizm Demir Çelik Yerli Sermaye Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) 41 25 54 19 83 65 12 60 34 26 33 7.928 1.111 740 621 609 436 436 398 351 342 299 İstihdam 1.800 965 1.811 350 2.065 2.177 797 1.254 692 1.376 554 01.01.2010–31.12.2015 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 17 KOCAELİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Alt Sektörü Dokuma ve Giyim Elektrikli Makinalar Gıda ve İçki Eğitim Ulaştırma Enerji Elektronik Sağlık Orman Ürünleri Cam Yerli Sermaye Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) 15 18 25 23 7 14 3 11 15 12 215 183 178 175 172 166 164 148 115 92 İstihdam 292 684 1.225 1.605 177 85 96 1.275 365 326 01.01.2010–31.12.2015 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 18 KOCAELİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Alt Sektörü Altyapı - Belediye Hizmetleri Pişmiş Kil ve Çim.Ger. İstihraç ve İşleme Mesl.Bil.Ölç.Opt.Do. Diğer İmalat Bitkisel Üretim Çimento Hayvancılık Genel Toplam Yerli Sermaye Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) 15 3 3 4 1 2 1 1 625 88 25 10 9 9 7 7 5 15.039 İstihdam 157 94 40 93 70 38 10 27 20.500 01.01.2010–31.12.2015 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 19 KOCAELİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Alt Sektörü Taşıt Araçları Ticaret - Depolama Lastik-Plastik Enerji Gıda ve İçki Kimya Kağıt Makina İmalat Madeni Eşya Elektrikli Makinalar Yabancı Sermaye Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) 53 3 18 2 13 21 9 9 14 5 4.536 1.232 1.220 1.150 349 191 140 82 67 30 İstihdam 5.529 194 704 200 620 493 100 181 225 49 01.01.2010–31.12.2015 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 20 KOCAELİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Alt Sektörü Pişmiş Kil ve Çim.Ger. Orman Ürünleri Demir Dışı Metaller İstihraç ve İşleme Demir Çelik Çimento Diğer Hizmetler Genel Toplam Yabancı Sermaye Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) 1 1 2 1 1 1 1 155 14 10 9 9 4 2 1 9.045 İstihdam 6 20 28 8 30 13 17 8.417 01.01.2010–31.12.2015 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 21 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-İHRACAT YORUMLARI Kimya sektörü 41 Belge ve 8 Milyar TL’lik sabit yatırım tutarı ile ilk sırada, Kocaeli’de Kimya sektöründe belge başına ortalama 195 Milyon TL, Türkiye’de ise 105 Milyon TL sabit yatırım Ticaret – Depolama sektörü 25 belge ve 1 Milyar TL‘lik sabit yatırım değeri ile ikinci sırada, Kocaeli’de Ticaret – Depolama sektöründe belge başına ortalama 40 Milyon TL, Türkiye’de ise 32 Milyon TL sabit yatırım 22 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-İHRACAT YORUMLARI Taşıt Araçları sektörü 54 belge ve 740 Milyon TL’lik sabit yatırım ile üçüncü sırada, Kocaeli’de Taşıt Araçları sektöründe belge başına ortalama 14 Milyon TL, Türkiye’de ise 10 Milyon TL sabit yatırım 4,6 Milyar $ ile il ihracatından %41 pay alan Otomotiv Endüstrisi sektörü ilk sırada yer almaktadır. 3,8 Milyar $’lık ihracat değeri ile Kimyevi Maddeler ve Mamulleri sektörü ikinci sırada yer almakta ve ihracatın %34’ünü oluşturmaktadır. 23 YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-İHRACAT YORUMLARI Kocaeli ilinde Turizm sektöründe 26 belge ve 342 Milyon TL’lik sabit yatırım gerçekleşmiştir. Ortalama sabit yatırım miktarı belge başına Kocaeli’de 13, Türkiye’de 14 Milyon TL’dir. Kocaeli ilinde Sağlık sektöründe 11 belge ve 148 Milyon TL’lik sabit yatırım gerçekleşmiştir. Ortalama sabit yatırım miktarı belge başına Kocaeli’de 13, Türkiye’de 23 Milyon TL’dir. Kocaeli ilinde Enerji sektöründe 14 belge ve 166 Milyon TL’lik sabit yatırım gerçekleşmiştir. Ortalama sabit yatırım miktarı belge başına Kocaeli’de 12, Türkiye’de 44 Milyon TL’dir. 24 GELECEĞE BAŞARIYLA YÜRÜMEK İÇİN NE YAPMALIYIZ? KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI KOBİ’ler gelecekte var olmak için uzun dönemli kararlar almak ve planlar yapmak zorundadır. Yani gelecek stratejilerini belirlemeleri gerekir. KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI Uzun dönemde başarılı ve kalıcı olmak için işletmelerde Etkin pazarlama Verimli üretim Yeterli yönetim yapılarının oluşturulması gereklidir. KOBİ’LERDE KALICI OLMA ÇABASI • İşletmenin uzun dönemli kalıcı olma hedefine giden yolda “ kurumsal gelişme mücadelesi” çeşitli aşamalardan oluşmaktadır: • • • • Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunlaşma Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunluk İŞLETMELERDE HAYAT DÖNGÜSÜ Küçülme TEB KOBİ AKADEMİ KURUMSAL GELİŞİM PROGRAMI ATÖLYE ÇALIŞMALARI TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMASI 1) Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim 2) İşletmeniz Gelişim Haritasının Neresinde? KOBİ’lerde Büyüme Senaryoları 3) Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama 4) Teknoloji Atölyesi ? TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 1. Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 1. Bugünün Başarılı KOBİ’si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ’lerde Stratejik Yönetim • KOBİ’lerde Uzun Dönemli Hedeflere Yönelik Stratejik Yönetim Uygulanabilir mi? • KOBİ’lerde Stratejik Yönetim İçin Pratik Bir Yöntem: İŞ PLANI TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 2. İşletmeniz Gelişim Haritasının Neresinde? KOBİ’lerde Büyüme Senaryoları GELIŞIM ÇABASıNıN BAŞıNDA OLAN KOBİ’LER NASıL ÇALıŞıYOR: Kuruluş Yakın Yerlerden İlk Müşteriler Üretilebilen Az Sayıda Ürün Çeşidi Müşterinin Her İsteğini Karşılama BAŞLANGIÇ AŞAMASI Müşteri İsteklerine Özel Ürün/Ölçüler Üretmek Memnun Müşterilerden Duyup Kendi Gelen 1-2 Yeni Müşteri Siparişlerin Uzun Üretim Süreleri Siparişler Yokken Boş Duran Makine/Ustalar Yeni Müşteri Bulmaya Zaman Yok Müşteri Bulmaya Çalışan Yok Az Kazanç Nedeniyle Paz. Satış Gideri/Satış Elemanı Yok Az Kazanç Nedeniyle Yeni veya Standart Ürün Yok Yüksek Maliyet Yüksek Fiyat Az Kazanç TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 3. Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama • Dış Ticaret Stratejiniz Hazır mı? • Dış Ticaret Hedefleriniz Net midir? • Hangi veriler ile hedeflerinizi belirlediniz? • Doğru Pazara Ulaşmak için Seçtiğiniz Yol Doğru mu? • Risksiz Dış Ticaret Yapabiliyor musunuz? TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 4. Teknoloji Atölyesi • KOBİ’ler Teknolojiyi Nasıl Kullanıyor ? • 10 Yıl Sonra Bizi Neler Bekliyor ? • Teknoloji İşinizi Nasıl Büyütür ? • İnternet Sitesi Nasıl Açılır, E-Ticaret Nasıl Yapılır ? • Sosyal Medya İşinize Nasıl Yarar ? Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak TEB KOBİ AKADEMİ GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ