kuzeydoğu akdeniz, kilikya baseni`nde heterotrofik bakteri bolluk ve

KUZEYDOĞU AKDENİZ, KİLİKYA BASENİ’NDE HETEROTROFİK BAKTERİ BOLLUK VE
BİYOKÜTLELERİNDEKİ AYLIK DEĞİŞİMLER
Cansu BAYINDIRLI*, Zahit UYSAL
ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DENİZ BİLİMLERİ ENTİTÜSÜ
*cansu@ims.metu.edu.tr
ÖZET
Bu çalışma kapsamında, denizel heterotrofik bakteri bolluklarında ve biyokütlelerinde zamana bağlı
değişimlerin, çevresel fiziksel, kimyasal ve biyolojik faktörlerle etkileşimlerinin incelenmesi
amaçlanmaktadır. Bu amaçla, bir yıl boyunca, Kuzeydoğu Akdeniz’de, Kilikya Baseni kıta sahanlığında
belirlenmiş iki istasyonda bir yıl boyunca aylık örnekler toplanmıştır. Örnekler, açık istasyonda on farklı
derinlikten alınmıştır (0-20-40-60-80-100-125-150-175-200m). Daha sığ olan kıyı istasyonunda ise
sadece yüzey ve 10m derinlikten örnekleme yapılmıştır. Bakteri bolluk ve biyokütlelerin
saptanmasında Epifloresan mikroskop ve görüntü analiz sistemi kullanılmıştır. Kıyı istasyonunda, yıl
boyunca, önemli miktardaki tatlı su girdisi nedeniyle, açık istasyona oranla daha fazla bakteriyel
biyokütle tespit edilmiştir. Kıyı istasyonu, yüzey sularında yıllık ortalama bolluk ve biyokütle bakteriler
için 9.6 x 106 hücre ml-1 - 56.5 µg C l-1 düzeyindedir. Açık istasyonda ise bu değerler, sırasıyla, 8.1 x
106 hücre ml-1 – 49.1 µg C l-1 olarak tespit edilmiştir. Yıl boyunca, genel olarak bakterilerin bollukları
ve biyokütleleri derinlikle birlikte azalma eğilimi göstermiştir. Mevsimsel olarak bakıldığında, özellikle
yılın ikinci yarısında bakteri populasyonu, yüzey sularında ve yüzeye yakın derinliklerde baskın olarak
bulunmaktadırlar. Sıcaklık ve nitrat konsantrasyonundaki değişimler, bakteri populasyonunun çalışma
alanındaki bolluklarını önemli düzeyde etkileyen faktörler olarak gözlenmiştir. Spearman Korelasyon
analizi sonuçlarına göre, bakteri bolluğu ve biyokütlesi ile sıcaklık arasında her iki istasyonda da
önemli bir ilişki bulunmuştur. Öte yandan, Nitrat ile bakteriyel bolluk ve biyokütle arasında her iki
istasyonda negatif bir ilişki bulunmuştur. Aynı şekilde açık istasyonda bakteri bolluğu ve biyokütlesi
tuzluluk arasında pozitif ilişki kaydedilmiştir.
Anahtar Kelimeler: heterotrofik bakteri, bolluk, biyokütle, kilikya baseni
MONTHLY CHANGES IN THE ABUNDANCE AND BIOMASS OF HETEROTROPHIC BACTERIA IN
THE CILICIAN BASIN (EASTERN MEDITERRANEAN)
ABSTRACT
Within the content of this study, it was aimed to understand the changes in the biomass and abundance of
heterotrophic bacteria in time with respect to multitude of ambient physical, chemical and biological factors. For
this, monthly samples from discrete depths in the offshore (0-20-40-60-80-100-125-150-175-200 m) and in the
near shore (surface and 10 m) stations over a period of one year in the Cilician Basin (eastern Mediterranean)
were collected via rosette sampler. Epifluorescent microscope and the image analysis system were used to
estimate abundance and biomass of the bacteria. Coastal station was more abundant and had much higher
bacterial biomass than the offshore station as it receives substantial amount of freshwater from the nearby Lamas
River throughout the year. The surface annual averages for bacterial abundance and biomass were 9.6 x 106
-1
-1
cells ml - 56.5 µg C l , respectively, at the coastal station. The surface annual averages for bacterial abundance
and biomass were 8.1 x 106 cells ml-1 – 49.1 µg C l-1, respectively, at the offshore station. In general, bacterial
abundance and biomass tend to decrease with depth. On a seasonal basis, bacterial population was found
excessively dominant at the surface or near-surface waters during the second half of the year. Temperature and
nitrate concentration seemed to affect efficiently the abundance of both populations in the area. Based on
Spearman Rank Correlation analysis, highly significant correlations between bacterial abundance as well as
biomass and ambient temperature were observed at both stations. Significant negative correlations are found
between nitrate and bacterial abundance and biomass at both. At the offshore station, salinity was also found to
be positively correlated with the bacterial abundance and biomass.
Keywords: heterotrophic bacteria, abundance, biomass, cilician basin
64