KARAYOLLARI 13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ II-A GRUBU - e-ÇED

KARAYOLLARI 13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN(KALKER) OCAĞI
VE KIRMA-ELEME TESİSİ
PROJE TANITIM DOSYASI
ISPARTA İLİ, GELENDOST İLÇESİ, MADENLİ
KÖYÜ, KURTYURDU MEVKİİ,
32/2005-21 H.Ü.İ.B NOLU SAHA
Proje Tanıtım
Dosyası
Nihai Proje Tanıtım
Dosyası
ANTALYA 2014
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü
PROJE SAHİBİNİN ADI
ADRESİ
Fabrikalar Mahallesi, Gazi Bulvarı, 07108
ANTALYA
TELEFON GSM VE FAKS
NUMARASI:
TEL: 0 242 334 77 00
GSM: 0 505 648 31 57
FAX: 0 242 345 36 99
E-POSTA:
nayrak@kgm.gov.tr
II-A Grubu Maden(Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme
Tesisi Projesi
PROJENİN ADI
PROJE BEDELİ
300.000 TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK
ADRESİ( İLİ,İLÇESİ MEVKİİ)
Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü,
Kurtyurdu Mevkii
PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ YERİ
(SEKTÖRÜ,ALT SEKTÖRÜ)
EK–II Listesi 49. Madde:
PROJENİN NACE KODU:
a)Madenlerin çıkarılması, (Ek-1 listesinde yer
almayanlar)
d)Kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama
işlemlerinden en az birini yapan tesisler, (Ek-1
listesinde yer almayanlar)
08.11.06 (Kireçtaşı (kalker) ocakçılığı (kireçtaşının
kırılması ve parçalanması dahil))
RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA Küresel Arıtma ve Doğalgaz Sist. Çevre Müh. Ltd.
GRUBUNUN /KURULUŞUN ADI:
Şti.
Meydankavağı Mah.1551 Sok.White House Sit.
No:17 B Blok D:5 Muratpaşa/ANTALYA
ADRESİ
0 242 243 21 40 / 0 242 243 26 40
TELEFON VE FAKS NUMARALARI
PROJE
TANITIM
SUNUM TARİHİ:
DOSYASININ
01.12.2014
II
İÇİNDEKİLER
SAYFA NO
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ
V
1.PROJENİN ÖZELLİKLERİ
1
1.a)Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme
1
nedenleri)
1.b)Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel
1
sayısı,
1.c)Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü
17
vb.)
1.ç)Atık miktarı (katı, sıvı, gaz ve benzeri) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik
18
özellikleri
1.ç.1. Katı Atıklar
18
1.ç.2. Sıvı Atıklar
19
1.ç.3. Madeni Atık Yağlar
19
1.ç.4. Bitkisel Atık Yağlar
19
1.ç.5. Ambalaj Atıkları
20
1.ç.6. Atık Pil –Akümülatör ve ÖTL
20
1.ç.7. Tehlikeli Atıklar
20
1.ç.8. Tıbbi Atıklar
21
1.ç.9. Hava Kirliliği
21
1.ç.10.Gürültü
32
1.ç.11. Patlatma Kaynaklı Titreşim
35
1.d)Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski.
39
2.PROJE YERİ VE ETKİ ALANIN MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ
41
2.a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su
41
yüzeyi ve benzeri),
2.b) EK-5’deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar.
42
3. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE
54
ALINACAK ÖNLEMLER
NOTLAR VE KAYNAKLAR
61
EKLER
62
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo.1: Patlayıcı Madde Yoğunlukları ve Göreceli Kuvvet
Tablo.2: Patlatma Verileri Tablosu
Tablo.3: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon
Faktörleri
Tablo.4: Patlatma İçin Çalışma Alanının Tanımı:
Tablo.5: Patlatma İçin Yerleşim Alanının Ocak Alanına Mesafesi
Tablo.6: Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Belirtilen Sınır
Değerler
III
SAYFA NO
9
13
21
22
22
23
Tablo 7: Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği Yer Seviyesi Konsantrasyon Değerleri
Tablo.8: Yer Seviyesi Konsantrasyon ve Çökelme Miktarı Değerleri
Tablo.9: Faaliyet Alanının Tamamında Oluşacak Toz Emisyonları
Tablo.10: Çalışma Alanının Tanımı:
Tablo.11: Yerleşim Alanının Ocak Alanına Mesafesi
Tablo.12: Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Belirtilen Sınır
Değerler
Tablo 13: Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği Yer Seviyesi Konsantrasyon Değerleri
Tablo 14: Yer Seviyesi Konsantrasyon ve Çökelme Miktarı Değerleri
Tablo 15: Gürültü Aralıkları ve Maksimum Gürültü Seviyeleri
Tablo 16: Faaliyet Alanında Oluşacak Gürültü Değerleri
Tablo 17: ÇGDYY,Ek VII -Tablo:5, Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır
Değerleri
Tablo 18: Patlatma Etki Zonu
Tablo 19: Mesafeye göre titreşim hızı değerleri
Tablo 20: Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle
hasar görebilecek bina türleri (Forssbland, 1981).
Tablo 21: Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak
Titreşimlerin En Yakın Çok Hassas (Ek ibare:RG-27/4/2011-27917) ve Hassas
Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En
Yüksek Değerleri
Tablo.22: H.Ü.İ.B. ÇED alanının sınır koordinatları
Tablo 23. Araştırma Alanında Belirlenen Türlerin Listesi
Tablo 24: Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresindeki memeli türleri
Tablo 25: Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresindeki kuş türleri
Tablo 26: Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresindeki iki yaşamlı ve sürüngen
türleri
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil.1: Kalker Ocağı İş Akım Şeması
Şekil 2. Kırma Eleme Tesisi İş Akım Şeması
Şekil.3: :Kırma Eleme Tesisi Örnek Projesi
Şekil:4.Delik Düzenleri
Şekil.5: Basamak Patlatma Elemanları
Şekil.6: ANFO'nun Oksijen Dengesi Grafiği
Şekil.7: Kalker Ocağı Patlatma Toz Modellemesi
Şekil.8: Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Toz Modellemesi
Şekil.9: Faaliyet Alanında Oluşacak Gürültünün Mesafeye Göre Dağılımı
Şekil.10: Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri
IV
24
24
28
29
29
30
30
31
32
34
35
36
37
38
39
41
43
45
46
47
SAYFA NO
3
5
6
7
7
15
24
30
36
39
EKLER DİZİNİ
Ek-1 Proje Alanı Koordinatları
Ek-2 Hammadde Üretim İzin Belgesi
Ek-3 Vaziyet Planı
Ek-4 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Lejantı
Ek-5 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita
Ek-6 Duyarlı Yöreler Haritası
Ek-7 Jeoloji Haritası
Ek-8 Deprem Haritası
Ek-9 Yerbulduru Haritası
Ek-10 Sızdırmasız Fosseptik Projesi
Ek-11 Faaliyet Alanının Fotoğrafları
Ek-12 Yetki Belgesi, Taahhütname
Ek-13 ÇED İzleme-Kontrol Formu
V
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ:
Proje konusu faaliyet; Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu Mevkii’nde
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü adına kayıtlı bulunan 32/2005-21 nolu hammadde üretim izin
belgeli II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi açılması ve işletilmesine yönelik
projedir.
II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi projesi, 25.11.2014 tarih ve 29186
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin
EK– II Listesi Madde.49- Madencilik projeleri “a) Madenlerin çıkarılması (Ek-1 listesinde yer
almayanlar ve d) Kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan tesisler,
(Ek-1 listesinde yer almayanlar)” kapsamında, Proje Tanıtım Dosyası hazırlanması gereken
faaliyetler içerisine girmektedir. Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından işletilecek olan II-A
Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi projesinin çevreye vereceği zararın en aza
indirilmesi için gerekli ve alınacak önlemlerin belirlenmesi, proje alternatiflerinin değerlendirilmesi
için bu rapor hazırlanmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 32/2005-21
izin numarası ile 16.08.2010 tarihinde, Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’ne 5 yıl süre ile geçerli
olmak üzere, Hammadde Üretim İzin Belgesi verilmiştir.
Ocak işletme faaliyetleri bilindiği gibi açık ve kapalı işletme yöntemlerinden biri seçilerek ya
da her ikisi ile birlikte yapılmaktadır. Herhangi bir işletmede yöntem seçimi ve/veya değişimi,
topografya, maden yatağının jeolojik durumu, pazar durumu, faaliyet sahibinin finansal kaynakları
gibi etkenler değerlendirilerek ekonomik olanın tespit edilmesi suretiyle yapılmaktadır. Yukarıdaki
etkenler dikkate alınarak faaliyet alanında üretim açık işletme tekniği ile yapılacaktır. Açık işletme
tekniği, üretimde planlanan malzemenin varsa üzerinde bulunan örtü malzemesinin alınarak ve uygun
şev açısı (heyelan ve tehlikeli kaya düşmelerinin önlenebilmesi amacıyla) verilerek basamaklı
üretimin gerçekleştirilmesi tekniğidir. Sahada delme-patlatma yöntemiyle çalışma yapılacaktır.
Faaliyet sahasında kullanılacak olan patlayıcı madde tesiste depolanmayacak olup, patlayıcı madde
ihtiyaç oldukça günlük olarak temin edilecektir. Patlatma sonrası patlayıcı torbaları da patlayıcının
temin edildiği yere geri verilecektir. Patlayıcı madde olarak Anfo ve dinamit kullanılacaktır. Patlatma
işlemi yapılırken sahada basamaklar oluşturulması sağlanacaktır. Basamak yüksekliği 10-12 m
civarında olacaktır. Böylece sahanın ileri aşamada faaliyete kapanacağı zaman daha kolay rehabilitesi
sağlanabilecek ve derin uçurumlar oluşması önlenmiş olacaktır. Basamak genişliği yaklaşık 20-25 m,
basamak açıları 800 – 900, ocağın genel şev açısı ise 450 – 500 olacaktır.
Faaliyet sahasında 17 personel çalıştırılması planlanmaktadır. Faaliyet sahasında günde 8 saat,
tek vardiya çalışılması planlanmaktadır.
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından ariyet üretimi için kullanılacak ÇED alanın
tamamını orman alanı oluşturmaktadır. Orman alanları kısmı için gerekli izinler alınmadan
çalışmalara başlanmayacaktır.
Proje için kırma-eleme tesisi kurulumu, izin ve harçlar, makine ekipman kiralama giderleri
proje bedeli olarak belirlenmiş olup toplam 300.000 TL olarak hesaplanmıştır. Karayolları 13. Bölge
Müdürlüğü tarafından ocak alanından çıkarılacak malzeme Eğirdir-Gelendost-Yalvaç yolunun bakım,
onarım, ve iyileştirme çalışmaları için gerekli olacak üst yapı malzemesi temininde kullanılacaktır.
VI
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
1.PROJENİN ÖZELLİKLERİ:
1.a)Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme
nedenleri),
Proje konusu faaliyet; Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu
Mevkii’nde Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü adına kayıtlı bulunan 32/2005-21 nolu
hammadde üretim izin belgeli II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi
açılması ve işletilmesine yönelik projedir.
Madencilik projelerinde cevher formasyonunun oluşum koşullarına bağlı olarak
alternatif söz konusu olmamaktadır. Cevherleşmenin olduğu yerin proje için en uygun yer
olarak seçilme zorunluluğu vardır. Bu yüzden madencilik faaliyetleri yer alternatifi olmayan
faaliyetlerdir. Ancak üretim yöntemi ve kullanılacak teçhizat seçiminde alternatifler
mümkündür.
Üretim yöntemi ve bu yöntem uygulanırken kullanılacak makine ve teçhizatın
seçilmesinde ise ekonomik koşullar ve çevresel etkiler göz önüne alınmaktadır.
Maden ocağı olarak işletilecek alan ve çevresi tepelik arazi şeklindedir. Projenin
yapılacağı alanın nakliye açısından ana yola yakın olması, emniyetli üretim ve faaliyet
sonrasında rehabilitesi kısa sürede mümkün olabilecek özellikler taşıması, nakliyenin
yerleşim yerlerinin içinden geçerek yapılıyor olmaması tesis faaliyeti açısından avantajlı
durumlardan sayılabilir.
Proje alanında üretim ile ilgili izinler alınmış daha önce üretim faaliyetleri yapılmıştır.
Üretilecek malzemenin sahaya yakın olan yol yapım, bakım ve onarım çalışmalarında
kullanılması hedeflendiğinden çevresel ve ekonomik açıdan en uygun alan olduğu
gözlemlenmektedir.
Faaliyet alanının seçimi yapılırken tüm bu hususlar göz önüne alınmış ve hem çevresel
etkiler bakımından hem de alandaki hammadde bakımından en uygun seçimin yapıldığı
düşünülmüştür. Bu nedenle proje yerinin başka bir alternatifi söz konusu değildir.
Kırma eleme tesisinde kullanılacak makine ekipman seçimi günümüz teknolojisine
uygun yüksek verimli ve çevreye duyarlı olarak tesis edilecektir. Gürültü ve toz gibi olumsuz
çevresel faktörler göz ününde bulundurularak kurulacak tesisin en uygun alternatifi
seçilmiştir.
1.b)Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel
sayısı,
Söz konusu proje; Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu Mevkii’nde
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü adına kayıtlı bulunan 32/2005-21 nolu hammadde üretim
izin belgeli toplam 4,41 hektarlık alanda 150.000 m3/yıl ocak kapasitesi, 99.000 m3/yıl kırmaeleme kapasitesi ile açılması ve işletilmesi planlanan II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve
Kırma-Eleme Tesisi’ne yönelik olarak hazırlanmıştır.
II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi projesi, 25.11.2014 tarih ve
29186 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliği’nin EK– II Listesi Madde.49- Madencilik projeleri “a) Madenlerin çıkarılması
1
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
(Ek-1 listesinde yer almayanlar ve d) Kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama
işlemlerinden en az birini yapan tesisler, (Ek-1 listesinde yer almayanlar)” kapsamında, Proje
Tanıtım Dosyası hazırlanması gereken faaliyetler içerisine girmektedir. Karayolları 13. Bölge
Müdürlüğü tarafından işletilecek olan II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme
Tesisi projesinin çevreye vereceği zararın en aza indirilmesi için gerekli ve alınacak
önlemlerin belirlenmesi, proje alternatiflerinin değerlendirilmesi için bu rapor hazırlanmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından
32/2005-21 izin numarası ile 16.08.2010 tarihinde, Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’ne 5 yıl
süre ile geçerli olmak üzere, Hammadde Üretim İzin Belgesi verilmiştir. Hammadde Üretim
İzin Belgesi raporun ekler kısmında verilmiştir. (Bkz. Ek.2)
Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Projesinin Teknolojisi:
Ocak işletme faaliyetleri bilindiği gibi açık ve kapalı işletme yöntemlerinden biri
seçilerek ya da her ikisi ile birlikte yapılmaktadır. Herhangi bir işletmede yöntem seçimi
ve/veya değişimi, topografya, maden yatağının jeolojik durumu, pazar durumu, faaliyet
sahibinin finansal kaynakları gibi etkenler değerlendirilerek ekonomik olanın tespit edilmesi
suretiyle yapılmaktadır.
Yukarıdaki etkenler dikkate alınarak faaliyet alanında üretim açık işletme tekniği ile
yapılacaktır. Açık işletme tekniği, üretimde planlanan malzemenin varsa üzerinde bulunan
örtü malzemesinin alınarak ve uygun şev açısı (heyelan ve tehlikeli kaya düşmelerinin
önlenebilmesi amacıyla) verilerek basamaklı üretimin gerçekleştirilmesi tekniğidir. Sahada
delme-patlatma yöntemiyle çalışma yapılacaktır.
Faaliyet sahasında kullanılacak olan patlayıcı madde tesiste depolanmayacak olup,
patlayıcı madde ihtiyaç oldukça günlük olarak temin edilecektir. Patlatma sonrası patlayıcı
torbaları da patlayıcının temin edildiği yere geri verilecektir. Patlayıcı madde olarak Anfo ve
dinamit kullanılacaktır.
Patlatma işlemi gerçekleştirilirken herhangi bir kazaya sebep olmamak için diğer iş
makinelerinin çalışmaları durdurulacaktır. Her patlatma işleminden önce jandarmaya haber
verilerek, patlatma işleminin jandarma kontrolünde gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
Delme ve Patlatma işlemi tamamlandıktan sonra maden ocağı sahasında her patlatmada
10 - 12 m derinliğe kadar malzeme çıkarımı sağlanabilmektedir. Ocak sahasında 10-12 m
derinliğe kadar çıkarılacak olan malzemenin üretimi tamamlandıktan sonra yeniden patlatma
yapılarak faaliyete devam edilecektir. Patlatma işlemi yapılırken sahada basamaklar
oluşturulması sağlanacaktır. Basamak yüksekliği 10-12 m civarında olacaktır. Böylece
sahanın ileri aşamada faaliyete kapanacağı zaman daha kolay rehabilitesi sağlanabilecek ve
derin uçurumlar oluşması önlenmiş olacaktır. Basamak genişliği yaklaşık 20-25 m, basamak
açıları 800– 900, ocağın genel şev açısı ise 450 –500 olacaktır.
Maden ocağında kademeli işletme yöntemini oluştururken, öncelikle ocak sahasının en
alt noktasında bir taban sahası oluşturarak çalışmalara başlanır. Daha sonra ocağın üst
noktalara doğru ilerlenir. Bu tarz bir üretim yönteminin sağlayacağı fayda; ocakta kademeli
işletme yöntemi oluşturmak amacıyla ocağın üst noktasına ulaşılmaya çalışılırken, arazi
yapısından kaynaklanan zorluklar nedeniyle bu işlemi en ekonomik ve en kolay bir şekilde
gerçekleştirilebilmekte ve bir taraftan da kalker üretimi yapılabilmektedir.
2
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Bu uygulama sisteminde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır: Ocaktaki kademe
oluşturma safhasındaki hazırlık çalışmaları ocağın en alt katından en üst katına doğru
yapılmalı, üretim safhasında ise ocağın en üst katından en alt katına doğru ilerleyen bir
hareket tarzı izlemelidir. Herhangi bir kademe sahasının hemen üzerindeki kademe sahasına
ait kademe yolu ve kademe sahası teşkil edildiği andan itibaren, bir alttaki kademe
sahasındaki üretim durdurulmalı, üstteki yeni kademe sahasındaki üretim çalışmalarına ağırlık
verilmelidir. Üstteki kademe sahası önde, alttaki kademe sahası geride olmak kaydı ile ocak
da işletme çalışmaları devam edebilir. Üretimde delme-patlatma yöntemi kullanılacaktır.
Delme
Tozlanma+Gürültü
Patlatma
Tozlanma+Gürültü
Malzemenin Sökülmesi
Tozlanma+Gürültü
Sökülen Malzemenin
Yüklenmesi
Tozlanma+Gürültü
Taşıma
Tozlanma+Gürültü
Kırma-Eleme Tesisi
Tozlanma+Gürültü
Nakliye
Şekil.1:Kalker Ocağı İş Akım Şeması
Kalker ocağına ait üretim miktarı dağılımı aşağıda verilmiştir.
Yıllık üretim miktarı
: 399.000 ton /yıl (150.000 m3/yıl)
Aylık üretim miktarı
: 399.000 ton / 12 ay= 33250 ton / ay
Günlük üretim miktarı : 33250 ton / 26 gün = 1278,8 ton / gün
Saatlik üretim miktarı
: 1278,8 ton / 8 saat = 159,9 ton / saat’tir.
Çalışma süreleri: 12 ay/yıl, 26 gün/ay, 8 saat/gün’dür. Günde tek vardiya olarak çalışma
yapılacaktır.
3
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Faaliyet alanında 1 adet konkasör (kırma-eleme) tesisi kurulacaktır. Mülga Çevre ve
Orman Bakanlığı 08.07.2009 tarih ve 5102-40174 sayılı genelge gereği Kırma-Eleme
Tesisinde toz kaynağı olan her bir ünite (bunker, kırıcılar, elekler, bantlar) kapalı ortam
içerisine alınacak ve kapalı ortam içerisine alınan ünitelere toz indirgeme sistemi kurulacaktır.
Kırma-Eleme Tesisi üniteleri tamamen kapalı duruma getirilmediği müddetçe faaliyete
başlanılmayacak ve işletme süresince kapalı şekilde çalıştırılacaktır.
Kurulacak olan toz indirgeme sistemi sadece su ve hava ile çalışacak olup kimyasal ve
yabancı maddeler kullanılmayacaktır. Püskürtme başlığında havanın sıkıştırılması ve aynı
zamanda sıkıştırılan bu havaya belli periyotlarda ve damlacıklar halinde su verilmesi
suretiyle, suyun pulvarize edilmesi sağlanacaktır. 5 Mikrona kadar küçülebilen su zerrecikleri,
toz zerreciklerinden daha küçük hale geldiğinden, daha çok toz zerreciğini çevreleyebilmekte
ve toza bir hacim kazandırarak ağırlaşıp, malzemeyi ıslatmadan tozu indirgeyebilmektedir.
Tesiste kurulacak konkasör (kırma-eleme) tesisi, gelen malzemenin 80 mm-35 mm
boyutlarına getirilmesini sağlayacaktır. Üretimi yapılacak değişik ebatlardaki madenler ilk
olarak 100’lük kırıcı (Çekiçli kırıcı) ile kırılarak 35-80 mm ebatlarındaki malzemenin
oluşturulması sağlanacaktır. 100’lük kırıcıda kırılan 80 mm’nin üstünde olan malzeme
kırılmak üzere tekrar 100’lük kırıcıya alınarak 35-80 mm ebatlarına getirilecektir. Buradan
sekonder kırıcıya verilerek daha küçük boyutlara getirilecektir. Sekonder kırıcıdan çıkan
malzeme elek kısmına geçecektir. Eleklerde elenerek istenen boyuta getirilen malzeme son
ürün halini almış olacaktır. Kırma-eleme tesisinin akım şeması aşağıda verilmektedir.
Konveyör Bantlar vasıtası ile, ocaktan kamyonlarla gelen malzeme primer hazneye
yani bunkere boşaltılır. Bunkerdeki malzeme ızgaralı veya titreşimli besleyici vasıtasıyla
bypass oluğu ve primer kırıcıya aktarılır. Bypass oluğundan akan malzeme taşıyıcı bant
(konveyör bant) ile stabilize malzemesi veya atık malzeme (Bypass) olarak kırma eleme
sisteminden uzaklaştırılır. Kırma eleme tesisleri içerisinde malzemenin taşınma işlemi farklı
uzunluklarda ve genişliklerde (600mm, 800mm ya da 1000mm) konveyör bantlar ile
yapılabilmektedir. Konveyör bantlar şase üzerine yerleştirilmiş alt ve üst taşıyıcı makaralarla
çalışırlar. Kafa ve kuyruk bölümlerde bulunan tamburlar hareket mekanizmasını sağlarlar.
Konveyör bantların sağa ve sola kaymaması için yan bölmelerde istikamet makaraları vardır.
Ayrıca kapalı maden işletmelerinde zincirli konveyörler de kullanılmaktadır.
Primer kırıcılar; gövde, sabit çene ve pitmandan (oynak çene) oluşurlar. Kırma işlemi
yapılırken, pitman ileri geri hareket dengesini yaylar vasıtasıyla sağlar. Eksantrik gezmesi ve
yay esneme ölçüsü ileri geri hareket mesafesini sağlar. Çeneli kırıcı malzemeyi sıkıştırarak
kırdığı için üretim genellikle yapraksıdır. Her türlü dağ ve dere malzemesinin kırılmasında
kullanılan bu kırıcılar, taşın ilk kırma işlemini yaparlar.
Sekonder kırıcılarda çarptırma özellikleri olduğundan dolayı kübik malzeme üretirler.
Bu kırıcılar gövde ve rotordan oluşurlar. Rotor üzerine kama ve cıvatalarla paletler, bıçaklar
monte edilir. Ön yüzünde kaburgalar (astarlar) vardır. Rotor bıçakları malzemeyi kaburgalara
ve taşı taşı çarptırarak kırarlar. Ülkemizde sekonder kırıcı olarak genellikle darbeli kırıcılar
tercih edilmektedir.
Sekonder kırıcılardan çıkan malzemenin ayırma işlemi titreşimli eleklerle yapılır. Bu
elekler 4 katlı olup meyilli ve yatay elek şeklindedir. Devirleri dakikada 500 ile 1500 olan
eleklerin titreşim sistemleri ileri-geri ve yukarı-aşağıdır.
4
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Malzemenin Kamyonlarla
Ocaktan Nakliyesi
Gürültü+toz
Bunker ve Titreşimli
Besleyici
Toprak
Gürültü+toz
Primer Kırıcı
Primer
Kırıcı
Gürültü+toz
Elek
Elek
Elek Üstü Kırıcıya
geri döner
Sekonder Kırıcı
Gürültü+toz
Elek
Elek
Stok Sahası
Gürültü+toz
Nakliye
(Yol Yapım
Çalışması)
Şekil.2:Kırma Eleme Tesisi İş Akım Şeması
5
Elek Üstü Kırıcıya
geri döner
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Şekil.3:Kırma Eleme Tesisi Örnek Projesi
Kırma Eleme Tesisine ait üretim miktarı dağılımı aşağıda verilmiştir.
Yıllık üretim miktarı
Aylık üretim miktarı
: 263.340 ton /yıl (99.000 m3/yıl)
: 263.340 ton / 12 ay = 21945 ton / ay
Günlük üretim miktarı : 21945 ton / 26 gün = 844 ton /gün
Saatlik üretim miktarı : 844 ton / 8 saat = 105,5 ton / saat’tir.
Çalışma süreleri: 12 ay/yıl, 26 gün/ay, 8 saat/gün’dür. Günde tek vardiya olarak
çalışma yapılacaktır.
Patlatma sistemine etki eden faktörler; delik çapı, basamak ayna yüksekliği, delik taban
payı, dilim kalınlığı ve delikler arası mesafe ve delik düzenidir.
Delik Düzeni; Delik delme işlemi; patlatma işleminin verimini, patlayıcı maddenin
verimini ve patlatmanın maliyetini belirleyen faktör olması açısından çok önemlidir.
Uygulamada patlatma delikleri genellikle sıralı (kare), şeş – beş düzeninde delinmektedir ve
şekilde gösterilmiştir. Sıralı düzende deliklerin yerlerinin belirlenmesi (işaretlenmesi) ve
delinmesi daha kolay olmasına karşılık, şeş – beş düzeninde patlayıcı madde enerjisi, kayaç
kütlesi üzerinde optimum bir yanal yayılma gösterir. Böylelikle parçalanmanın eşit boyutta
olması sağlanır. Ayrıca şeş – beş delik düzeninde patlama enerjisinden etkilenmeyen alan
minimumdur. Proje sahasında genellikle şeş – beş düzeninde patlatma yapılacaktır.
Patlatmalar milisaniye gecikmeli olarak yapılacaktır.
6
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Şekil:4.Delik Düzenleri
Basamak Ayna Yüksekliği; Patlatma dizaynını kontrol eden ana faktörlerden birisi basamak
yüksekliğidir. Basamak yüksekliği, yükleme makinesinin çalışma karakteristiklerine uygun
olarak saptanır. Proje kapsamında basamak boyu 10 m olacak şekilde patlatma
gerçekleştirilecektir.
Delik Çapı; Silindir şeklinde olan patlatma deliğinin boyu basamak yüksekliği ile sınırlı
olduğundan, daha fazla delik hacmine gereksinim duyulduğunda değiştirilebilecek tek
parametre, delik çapıdır.
Delik Çapı=89 mm (Delicinin özelliğinden dolayı 84,6 mm ye en yakın değer
alınmıştır.) Proje sahasında deliciyle yaklaşık 89 mm çapında delikler açılacaktır.
Şekil:5.Basamak Patlatma Elemanları
7
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Yapılan patlatmalarda delikler arası mesafe, dilim kalınlığına, kayaç, patlayıcı madde ve
şarj parametrelerine bağlıdır.
A) Delik ayna uzaklığı
Delik ayna uzaklığı (yük mesafesi) , delik merkezinden aynaya (serbest yüzey) en kısa
mesafedir.
İsveç graniti ve Dynamex M patlayacısı dikkate alınarak yapılan hesaplama aşağıda yer
almaktadır.
Delik ayna uzaklığı çapın 20-45 katı olarak alınmaktadır.
=
45
1000
=
89 45
1000
= 4
Burada; Vmax=Delik Ayna uzaklığı, m
D=Delik Çapı, mm
Verilen formül İsveç graniti için verilen değerdir ancak patlatma yapılacak alan genel
olarak kalker formasyonu olan alanlarda yapılacaktır. İsveç granitinden başka bir kayaya
uygulamak gerektiğinde kaya katsayısına göre yapılan düzeltme formülü;
45
=
1000
Burada; 0,4=İsveç Graniti katsayısı
0,4
/
C=kaya katsayısı (İsveç granitinden daha yumuşak bir kaya olduğundan 0,38
alınmıştır.)
=
89 45
1000
0,4
0,38
/
= 4,11
Dynamex M dışında kullanılan başka bir patlayıcıya göre düzeltme;
40
=
1000
= 4,11
= 3,32
0,4
1,25
0,85 0,96 /
1,25
/
8
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
P=Patlayıcının delik içindeki yoğunluğu
S=Patlayıcının Dynmex M’e göre kuvveti
(Dynamex M için S=1 diğer patlayıcılar için çizelgedeki değeri alınır)
Proje alanında kullanılacak ANFO yoğunluğu tablodan P=0,85 ve göreceli kuvvet ise S=0,96
olarak alınmıştır.
Tablo:1 Patlayıcı Madde Yoğunlukları ve Göreceli Kuvvet
B) U= Alt delme (dip delgi)
Dip Delgi yük mesafesinin 0,3 katı veya delik çapının 8-10 katı olarak alınabilir.
= 0,3 0,3 3,320
C) Delik boyu( H,m)
Patlamada en büyük direnç, basamağın tabanında oluşur. Bu nedenle patlayıcı sütunu,
en büyük enerji yoğunluğu delik tabanında yer alacak şekilde oluşturulmalıdır. Delikler
eğimli veya dik şekilde delinebilir. Proje sahasında, eğimli delik delme işlemi zor olduğu
için genellikle dik delik delinecektir.
Dik delikler için;
!"
Eğimli deliklerde ise delik boyu;
# ! "$ %
Burada K=Basamak Yüksekliği, m
U=Alt delme, m
9
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
k= (sin )) θ=Delik eğim açısı (derece)
Proje alanında 900 ile dik delikler delinecektir. Bu nedenle;
= 10 + 1
H=11 m
D) Delgi Hatası (F,m)
*=
1000
+ 0,03 Burada D=Delik çapı, mm
H=Delik Boyu, m
*=
89
+ 0,03 11
1000
F=0,42 m
E) Gerçek Delik Ayna Uzaklığı (V,m)
=
−*
= 3,320 − 0,42
, = -, ./
F) Delikler Arası Mesafe (E, m)
Delikler arası mesafe aynaya paralel bir hat üzerindeki iki delik arasındaki uzaklıktır.
Delikler arası mesafe yük mesafesinin 1,15 ile 1,25 katı arası bir değerde alınmaktadır.
0 = 1,20 ∗
0 = 1,20 ∗ 2,90
2 = 3, 45 ≈3,5 m
G) Sıkılama Boyu (S,m)
Delme artıklarından (pasa) oluşan sıkılama işlemi, patlayıcının enerjisini kayaya
yönlendirmek için uygulanan bir işlemdir. Pratikte sıkılama boyu yük mesafesine eşit
alınır.
S=V
S=2,90 m
H) Dip Şarj Uzunluğu ve Miktarı
Dip şarj uzunluğu yük mesafesinin 1,3 katı alınmaktadır.
6789 = 1,3 ∗
6789 = 1,3 ∗ 2,90
6789 = 3,77 ≈ 3,8 m(38 dm)
;789 = 6789 < ∗ =789
< = >?
10
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
89
< = > (
)/2)
100
< = 0, 622
;789 = 38 0,622 ∗ 0,85
@ABC = -/, DE
Burada Ldip=Dip şarj uzunluğu
A=Delik kesiti,dm2
ρdip=Patlayıcı yoğunluğu, kg/dm3
İ) Kolon şarj hesabı (Qkol, kg)
Kolon şarj boyu;
6%FG = − 6789 − 6%FG = 11 − 3,8 − 2,9
HDIJ = 4, 3 (43 dm)
Burada; H=delik boyu, m
Ldip=Dip şarj boyu,m
S=Sıkılama Boyu,m
Kolon şarj miktarı;
;%FG = 6%FG < ∗ =%FG
;%FG = 43 0,622 ∗ 0,85
@DIJ = --, K kg
Burada Lkol=Kolon şarj uzunluğu,dm
A=Delik kesiti,dm2
ρkol=Patlayıcı yoğunluğu, kg/dm3
J) Özgül Şarj
;LF9 = ;789 + ;%FG
;LF9 = 20,1 + 22,7
@MIC = 4-, 5 ≈ 43DE
Delme öncesinde;
Delik yerleri tek tek ölçülerek minimum hata ile işaretlenecektir.
Delinecek yerde boş pasa ve kırıntılar varsa çok iyi temizlenecektir.
Önceki atımdan kalan patlamış malzeme varsa bu malzeme uzaklaştırılacaktır.
Operatör eğitimlerine önem verilecektir.
Delici makine delme öncesi teraziye alınacaktır.
11
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Delme esnasında;
Delik delerken çıkan tozlar ve kırıntılar delik ağzından çekilecek,
Açılardaki değişiklikler sürekli kontrol edilecek,
Delme işlemi esnasında makinenin iyi izlenecek, boşluklar tabaka geçişleri ve buna
bağlı olarak açılar kontrol edilecektir.
Genel olarak;
Mümkün olduğunca 12 metreden daha uzun delik delinmeyecek,
Problemli zeminlerde ve bölgelerde eğimli delik delinmeyecek,
Tabakaların yatım yönünde veya tersi yönde çalışma aynası oluşturulup delik grupları
oluşturulacak,
Tabaka eğimlerini aynada görecek şekilde ayna oluşturulacaktır.
Bir Delik için kullanılacak patlayıcı madde miktarı;
1 delikten şarj miktarı = 43 kg ANFO
Yemleyici
=1,5 kg Dinamit
Delik başına Toplam Şarj Miktarı
=ANFO + Yemleyici
=43+1,5= 44,5 kg patlayıcı
Delik başına üretim miktarı =(0 ")
=3,5 2,9 10
=101,5 m3
Bir atımdaki üretim miktarı
= Delik başına üretim miktarı x Delik Sayısı
=101,5 m3 x 33 delik =3349,5≈3350 m3/atım
Birim Tüketimler;
O = ;LF9/(0 ")
Burada; Qtop=Toplam Şarj, kg
E=Delikler Arası Mesafe, m
V=Delik Ayna uzaklığı(yük mesafesi), m
K=Basamak Yüksekliği, m
Anfo
O = 43/(3,5 2,9 10)
P = /, 4-3DE/ 3
Yemleyici (Dinamit)
O = 1,5/(3,5 2,9 10)
P = /, / QDE/ 3
12
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Elektriksiz Kapsül
O = 2/(3,5 2,9 10)
P = /, /-/RASM/ 3
Bir atımda kullanılacak patlayıcı madde miktarı;
Bir atımdaki Üretim Miktarı =Bir Atımdaki Üretim x Birim Tüketim
Bir atımdaki ANFO Miktarı = 3350 m3/atım x 0,423 kg/ m3= 1417 kg/atım
Dinamit Miktarı
= 3350 m3/atım x 0,015 kg/ m3= 50 kg/atım
Elektriksiz Kapsül
= 3350 m3/atım x 0,020 adet/m3= 67 adet/atım
Elektrikli Kapsül
= 3350 m3/atım x 0.0012 adet/m3= 4 adet/atım
Fitil
= 3350 m3/atım x 0,030 m/m3= 100 m/atım
Yıllık Patlayıcı Madde Miktarları;
Faaliyet sahasında şeş beş düzeninde 6 sıra halinde delinecek deliklerde sıralar arası
67 adet elektriksiz kapsül ve patlatmayı tetiklemek amacıyla ayrı noktalarda toplamda 4 adet
elektrikli kapsül kullanılarak ayda 4 patlatma yapılması planlanmaktadır.
Yıllık Patlatma Sayısı
=Çalışılan Gün Sayısı / Patlatma Sıklığı
=(312 gün/yıl) / (7 gün/adet)
=45 adet/yıl
Hacimsel üretim miktarı, kayaç yoğunluğu 2,66 ton/m3 alınarak, 399.000 ton/yıl /2,66
ton/m3=150.000 m3 /yıl olarak bulunur.
Patlayıcı Miktarı =Yıllık Üretim Miktarı x Birim Tüketim
ANFO
Dinamit Miktarı
Elektriksiz Kapsül
Elektrikli Kapsül
Sıralar arası Gecikme Kapsülü
Fitil
= 150.000 m3 /yıl x
= 150.000 m3 /yıl x
= 150.000 m3 /yıl x
= 150.000 m3 /yıl x
= 150.000 m3 /yıl x
= 150.000 m3 /yıl x
0,423 kg/ m3
= 63450 kg/yıl
0,015 kg/ m3
= 2250 kg/yıl
0,020 kg/ m3
= 3000 adet/yıl
0.0012 adet/ m3 = 180 adet/yıl
0.0018 adet/m3 = 270 adet/yıl
0,030 m/ m3
= 4500 m/yıl
Tablo.2: Patlatma Verileri Tablosu
PARAMETRELER
Formasyon
Kayaç Yoğunluğu
Yıllık Çalışma Süreleri
Yıllık Üretim Miktarı
Aylık Üretim Miktarı
Aylık Üretim Miktarı
Günlük Üretim Miktarı
Günlük Üretim Miktarı
Kaç günde bir patlatma yapacağı
Aylık Patlatma Sayısı
Yıllık Patlatma Sayısı
Delik Paterni
Delik Çapı
Delik Eğimi
Basamak Boyu
Dip Delgi
Mevcut durum
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
13
Talep edilen
Kalker
2,66
312
399000
33250
12500
1278,8
480,7
7
4
45
Birim
89
80-90
10
1
mm
ton/m3
gün/yıl
ton/yıl
ton/ay
m³/ay
ton/gün
m³/gün
gün
adet
adet
o
m
m
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Delik Boyu
Sıkılama Boyu
Yük Mesafesi
Delikler Arası Mesafe
Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme
süreleri
Sıralar Arası Gecikme Süresi
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
:
:
:
:
:
11
2.9
2.9
3.5
25/500
m
m
m
m
ms
:
:
:
42
101,5
269,9
ms
m3
ton
Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları
Ana Şarj (ANFO) Miktarı
:
Yemleyici (Dinamit) Miktarı
:
Elektriksiz Kapsül Miktarı
:
Bir delikteki toplam patlayıcı madde
:
miktarı
43
1.5
2.0
44.5
kg
kg
adet
kg
Birim Tüketimler
ANFO
Yemleyici (Dinamit)
Elektriksiz Kapsül
Elektrikli Kapsül
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
:
:
:
:
:
:
0.423
0.015
0.020
0.0012
0.0018
kg/m3
kg/m3
ad/m3
ad/m3
ad/m3
m/m3
Delgi
:
0.010
m/m3
Bir Atımdaki Tüketimler
Bir atımdaki üretim
ANFO
Dinamit
Elektriksiz Kapsül
Elektrikli Kapsül
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
:
:
:
:
:
:
:
3350
1245
50
67
4
6
m³/atım
kg/atım
kg/atım
adet/atım
adet/atım
adet/atım
m/atım
0.030
100
Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı
Delik Sayısı
:
Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları
ANFO
:
Dinamit
:
Elektriksiz Kapsül
:
Elektrikli Kapsül
:
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
:
Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için
:
33
adet/atım
63450
2250
3000
180
270
4500
kg/yıl
kg/yıl
adet/yıl
adet/yıl
adet/yıl
m/yıl
Ateşleme Sistemi
Sıralar arası 42 ms ve delikler arasında ise yüzeyde 25, delik içinde 500 ms gecikme
kullanılarak delikler farklı zamanlarda patlatılacaktır.
14
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Delik boyu ortalama 11 m olarak uygulanacaktır. Oysa delik boyları genelde daha kısa
olabilecektir ki, bu durumda deliğe doldurulacak ANFO miktarı daha az olmaktadır. Bunun
önemi ise sarsıntı ve hava şoku gibi patlatmanın çevresel etkilerinin birim zamanda devreye
sokulan patlayıcı madde miktarlarıyla direkt olarak ilintili olmasıdır.
Projede Kullanılan Patlayıcı Maddeler Ve Özellikleri
Yemleyici (dinamit):
Bu proje kapsamında ana şarjı (ANFO) yemlemek üzere dinamit ürünü kullanılacaktır.
Bu ürün kapsüle duyarlı emülsiyon tipi bir patlayıcı madde olup bugün ülkemizin çoğu
projesinde kullanılmaktadır.
Ana Şarj: ANFO
Temel girdilerinin kolay bulunabilmesi ve ucuz olması, üretiminin sadece mekanik bir
karıştırmadan ibaret olması gibi sebeplerden ötürü kuru deliklerde kullanılan en ekonomik
patlayıcı ANFO’dur. ANFO, ağırlıkça %94,3 Amonyum Nitrat ve %5,7 Fuel Oil’den ibarettir.
Bu karışım maksimum enerjisini %6 yakıt içerdiği noktada açığa çıkarmaktadır. Bu nedenle
ANFO'nun fabrika koşullarında oksijen dengesi ayarlanmış olarak üretilmesi önemlidir. Aksi
halde Şekil-6'da verilen grafikte görüleceği üzere zehirli Azot Oksit gazları açığa çıkar ki bu
durum kendisini atımdan sonra sarı-kahverengi arası bir duman olarak belli eder.
Proses kontrollü olarak üretilen ANFO uygun oksijen dengesindedir ve atımdan sonra
doğaya herhangi bir zehirli gaz salınımı olmaz. Bu projede yapılacak olan patlatmalarda ana
şarj olarak proses kontrollü olarak üretilen 25 kg torbalarda paketlenmiş ANFO
kullanılacaktır.
Şekil.6: ANFO'nun Oksijen Dengesi Grafiği
Elektriksiz Kapsüller
Elektrikli kapsüllerin maruz kaldığı dezavantajlara karşı geliştirilmiş olan Elektriksiz
Kapsül Sistemleri aynı zamanda sarsıntı problemi ile mücadelede de son derece yararlıdır.
Sarsıntı sorununu kontrol altına almanın en etkin yolu gecikme başına devreye giren patlayıcı
15
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
madde miktarını azaltmaktır. Bu durum elektriksiz kapsül sistemleri ile sağlanabilir. Bu
sistem ile her deliğe farklı gecikme verilebildiğinden her defasında devreye giren patlayıcı
madde miktarı bir deliğe şarjlanan kadar olacaktır. Bu projede Delikiçi Elektriksiz Kapsül
(delikler arasını bağlamak için) ve Yüzey Elektriksiz Kapsül (sıralar arasını bağlamak için)
kullanılacaktır.
Delik içi ve Yüzey Gecikmeli Kapsül Sistemi
Kapsül sistemlerinde hem delik içi hem de yüzey gecikme kapsülü mevcuttur.
Bunlardan ilki dinamite takılarak deliğe indirilen kapsül, diğeri de yüzey gecikme kapsülüdür.
Bu kapsül sistemindeki delik içi kapsül dinamiti patlatabilirken yüzey gecikme kapsülü ancak
elektriksiz kapsüllerin şok tüpünü (sinyali gönderen iletim organı) ateşleyebilmektedir.
Yukarıda daha önce belirtildiği gibi her deliğe farklı gecikme verilmesine olanak
tanıyan bu kapsül sistemi deliklerde kullanılacaktır.
Böyle bir atımda sonsuz gecikme verebilme imkanı vardır ve bir sıradaki her delik bir
önceki delikten 25 ms sonra patlayacaktır. Yani 500- adet delik patlatılsa dahi hepsi aynı anda
patlamayacak, her biri 25 ms aralıklarla farklı sürelerde ateşlenecektir.
Yüzey Gecikme Elemanı
Yüzey gecikme elemanı, sıralar arasına gecikme vermek için kullanılan tamamlayıcı
bir elemandır.
Yüzey Gecikmeli Delikiçi Kapsül Sistemi ile her sıra kendi arasında seri bir şekilde
bağlandıktan sonra sıralar birbirine Elektriksiz Yüzey Gecikme Elemanı ile bağlanır. Yüzey
gecikme elemanının gecikmeleri standart olup sıralar arası gecikme ile çakışmayacak şekilde
dizayn edilmektedir.
Yüzey Gecikmeli Delikiçi Kapsül Sistemi ile her sıra kendi arasında seri bir şekilde
bağlandıktan sonra sıralar birbirine Elektriksiz Yüzey Gecikme Elemanı ile bağlanır. Yüzey
gecikme elemanının gecikmeleri standart olup sıralar arası gecikme ile çakışmayacak şekilde
dizayn edilmektedir.
Proje Bedeli;
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’ne ait birçok iş makinası ve ocak malzemesi
bulunmaktadır. Söz konusu ocakta kullanılacak iş makineleri ve ekipmanlar Müdürlüğün
organizasyonu ile bu sahaya aktarılarak çalışmalar gerçekleştirilecektir. Mevcut makine
ekipmanların yetmemesi durumunda kiralama yolu ile makine ekipman teminine gidilecektir.
Proje için kırma-eleme tesisi kurulumu, izin ve harçlar, makine ekipman kiralama giderleri
proje bedeli olarak belirlenmiş olup toplam 300.000 TL olarak hesaplanmıştır.
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından ocak alanından çıkarılacak malzeme
Eğirdir-Gelendost-Yalvaç yolunun bakım, onarım, ve iyileştirme çalışmaları için gerekli
olacak üst yapı malzemesi temininde kullanılacaktır.
16
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
1.c)Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü
vb.),
1.c.1) Arazi Kullanımı
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından işletilecek Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme
Tesisi ÇED alanı Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni
Planına göre tamamı orman alanı olarak görünmektedir. (Bkz.Ek:4)
II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi faaliyeti orman arazisi
üzerinde yapılacak olup, ilgili Orman Müdürlüğü’nden gerekli izinler alındıktan sonra
faaliyete başlanacaktır. Üretilmesi planlanan madenin üzerinde bulunan üst örtü malzemesinin
(bitkisel toprak) alınarak ve uygun şev açısı verilerek basamaklı üretim gerçekleştirilecektir.
Faaliyet alanında arazi yapısına göre ortalama 0,3 m derinliğe kadar üst tabaka sıyırma işlemi
yapılacaktır. Sıyırılacak bitkisel toprak ruhsat alanında belirlenen uygun bir yere
depolanacaktır. Faaliyet alanında yol çalışmalarında kullanılmak üzere bir miktar malzeme
alımı yapılmıştır. Faaliyet sahasına ait vaziyet planı raporun ekler kısmında verilmiştir.
(Bkz.Ek:3)
1.c.2) Su Kullanımı
Personelin içme ve kullanma suyu ihtiyaçları su kaynaklarının kullanımı açısından
önem arz etmektedir. Ayrıca faaliyet alanında toz kontrolü ve temizlik amacıyla su tüketimi
söz konusu olacaktır.
Personel Kaynaklı Su Kullanımı:
Personelin içme ve kullanma suyu ihtiyaçları su kaynaklarının kullanımı açısından
önem arz etmektedir. Personelin içme suyu ihtiyacı ve temizlik amacıyla su tüketimi söz
konusu olacaktır.
Faaliyet sahasında 17 personel çalıştırılması düşünülmektedir. Bir işçinin günde 150
litrelik suya ihtiyacı olacağı varsayımıyla günlük kullanılacak su miktarı: (Kaynak:Prof. Dr.
Dinçer Topacık, Prof. Dr. Veysel Eroğlu 1988, Su Temini ve Atıksuların Uzaklaştırılması
Uygulamaları);
17 işçi*150 lt/gün =2550 lt/gün = 2,5 m3/gün olacaktır.
Proses ve Sulama Suyu:
Kırma-Eleme Tesisinde yapılması planlanan toz indirgeme sisteminde kullanılacak olan
su miktarı genellikle 1 ton malzeme için 0,5 litre su olarak hesaplanmaktadır. Buna göre
kırma-eleme ünitesinde kullanılacak su miktarı:
844 ton/gün* 0,5 litre/ton = 422 litre/gün = 0,42 m3/gün olacaktır.
Üretim aşamasında, çıkarılan malzemenin kamyonlarla nakliyesi ve ocak içi hareketler
nedeni ile yollardan ve çalışmalardan kaynaklanacak tozlanmayı önlemek için ve malzeme
çıkarma esnasında tozun yayılmasını azaltmak amacı ile ocak sahası içerisinde sulama
(spreyleme) işlemi yapılacaktır. Spreyleme işlemi için yaklaşık olarak günde 3 m3(3 ton) su
kullanılacağı öngörülmektedir.
17
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Toplam su kullanımı:
Personel kaynaklı kullanılan su + Kırma-Eleme Tesisinde kullanılacak su + Spreyleme
işleminde kullanılacak su;
= 2,5 m3/gün + 0,42 m3/gün + 3 m3/gün = 5,92 m3/gün
Faaliyet alanında çalışacak personelin yeme-içme, konaklama ihtiyaçları yol yapım işi
için kurulacak olan şantiyeden sağlanacak olup, şantiye Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’nün
uygun gördüğü yere kurulacaktır.
Personelin içme suyu için hazır damacanalar kullanılacaktır. Faaliyet sahasında
kullanılacak su en yakın yerleşim yerinden tankerlerle taşınarak karşılanacaktır. Faaliyet
alanında kuyu suyu kullanılması halinde, ilgili yerlere müracaatlar yapılarak yeraltı suyu
kullanımı için alınması gereken izinler alınacaktır. Şantiye alanının yerleşim yerinin yakınına
kurulması durumunda ihtiyaç duyulan su yerleşim yerinin şebeke suyundan karşılanacaktır.
1.c.3) Enerji Kullanımı
Faaliyet alanında kırıcılar, elekler vb. ekipmanların çalıştırılması sırasında
kullanılacak enerji elektrik enerjisi olup, mevcut elektrik hattına bağlantı yapılacaktır.
Faaliyet alanında kullanılacak iş makineleri ve kamyonlarda yakıt olarak motorin
kullanılacaktır. Yakıt tankı faaliyet alanında sızdırmasız ve etrafı çevrili zemin üzerinde
konumlandırılacaktır.
1.ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz v.b) ve Atıkların Kimyasal Fiziksel ve Biyolojik
Özellikleri:
1.ç.1.Katı atıklar:
Faaliyet alanında çalışacak personelin yeme-içme, konaklama ihtiyaçları yol yapımı
için kurulacak olan şantiyeden sağlanacak olup, şantiye Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’nün
uygun gördüğü yere kurulacaktır.
Tesiste 17 personel çalıştırılması planlanmaktadır. Bir kişinin günlük katı atık miktarı
yaklaşık 1.34 kg alınarak (Kaynak: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Kirliliği Önleme ve
Kontrol Genel Müdürlüğü 1998, Çevre Bakanlığının Belediyeler İçin El Kitabı), 17 personel
için günlük olarak oluşacak katı atık miktarı;
1,34 kg/gün x 17 işçi = 22,78 kg/gün olarak hesaplanır.
Şantiyede personelin ihtiyaçlarının giderilmesi sonucu oluşacak katı atıklar kurulacak
olan şantiye alanında, ağzı kapalı bidonlarda biriktirilecek ve düzenli olarak taşınarak, en
yakın yerleşim yerinin çöp bidonlarına atılacaktır.
Katı atıkların bertarafında 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren, 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete ile değişiklik
yapılan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine riayet edilecektir.
18
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
1.ç.2.Sıvı atıklar:
Faaliyet sırasında kırma-eleme tesisinde kullanılacak olan su malzemenin bünyesinde
kalarak atık oluşturmayacaktır. Stok sahalarında ve nakliye güzergahında tozlanmayı
azaltmak amacıyla yapılan spreyleme işleminde kullanılan su ise atığı olmadan
buharlaşacaktır. Faaliyet sahasında sadece personel kaynaklı atıksu oluşumu söz konusu
olacaktır.
Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi’nde toplam 17 kişi çalıştırılması
planlanmaktadır. Bir işçinin 150 litrelik suya ihtiyacı olacaktır. Bir kişiden günde 150 litre
(0,15 m3/gün) atıksu kaynaklanacağı kabul edilmiştir. (Kaynak:Prof. Dr. Dinçer Topacık,
Prof. Dr. Veysel Eroğlu 1988, Su Temini ve Atıksuların Uzaklaştırılması Uygulamaları);Bu
durumda personelden kaynaklanacak günlük atıksu miktarı,
17 işçi*150 lt/gün =2550 lt/gün = 2,5 m3/gün’dür.
Faaliyet alanında çalışacak personelin ihtiyaçları yol yapımı için kurulacak şantiyeden
karşılanacaktır. Oluşacak atıksular için şantiye alanına sızdırmasız fosseptik çukuru
yapılacaktır. Sızdırmasız fosseptik çukuru dolduğu zaman vidanjör hizmeti ile bertaraf
edilecektir. Sızdırmasız fosseptik projesi raporun ekler kısmında verilmiştir. (Bkz. Ek:10)
Faaliyet esnasında 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi gazetede yayınlanarak
yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik”, 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği ve 25/03/2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir.
1.ç.3.Madeni Atık Yağlar:
Faaliyet alanında çalışacak araçların bakım-onarım ve tamirat işleri tesis alanında
yapılmayacaktır. Bu işlemler (bakım-onarım) yetkili servislerde yaptırılacaktır. Bu nedenle
çalışma alanında atık yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Ancak tesiste atık yağ oluşacak bir işlem yapılması halinde, oluşacak atık yağlar, “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ne göre geçici atık depo alanında sızdırmasız bidon veya
varillerde biriktirilecek ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan lisans almış firma ile anlaşma
yapılarak, Ulusal Atık Taşıma Formu karşılığında firmaya teslim edilecektir.
Ocak sahasında, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’(Değişiklik R.G. 05.11.2013 tarih ve
28812 sayı)'nin ilgili hükümlerine riayet edilecektir.
1.ç.4.Bitkisel Atık Yağlar:
Faaliyet sahasında çalışacak personelin yemek ihtiyacı yol yapım işi için kurulacak,
şantiyede bulunan yemekhaneden karşılanacaktır. Mutfaktan kaynaklı bitkisel atık yağ
oluşması durumunda bu yağlar Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili
hükümleri doğrultusunda ağzı kapalı bidonlar içinde sızdırmasız zemin üzerinde depolanacak
ve lisanslı geri kazanım tesislerine teslim edilmesi sağlanacaktır.
19
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Faaliyet esnasında 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı resmi gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (Değişiklik R.G 05.11.2013
tarih ve 28812 sayı)'nin ilgili hükümlerine riayet edilecektir.
1.ç.5.Ambalaj Atıkları:
Faaliyet alanında oluşması muhtemel ambalaj atığı kapsamına giren atıklar (plastik,
metal, cam, kağıt-karton, kompozit ve benzeri malzemelerden yapılmış bütün ambalajlar ve
bu ambalajların atıkları) cinslerine göre ayrı kaplarda biriktirilecektir. Ayrı toplanan ambalaj
atıklarının lisanslı geri dönüşüm tesislerine verilmesi sağlanacaktır.
Söz konusu atıkların 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı “Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
1.ç.6.Atık Pil –Akümülatör ve ÖTL:
Faaliyet sahasında oluşabilecek atık piller evsel atıklardan ayrı bir kapta biriktirilecek
ve atık pil toplama noktalarına teslim edilmesi sağlanacaktır.
Sahada atık akü oluşturacak bir işlem yapılması halinde 31.08.2004 tarih ve 25569
sayılı “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”’nin 13. maddesinde belirtilen
hususlara riayet edilecektir. Ayrıca 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
Faaliyet alanında araçların tamir ve bakım işlemleri araç lastik atığı oluşması
durumunda, oluşacak atık araç lastikleri, 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”
(Değişiklik R.G 10.11.2013 tarih ve 28817 sayı)uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığından
lisans almış tesislere verilerek bertaraf edilecektir.
1.ç.7.Tehlikeli Atıklar:
Faaliyet alanında patlatma için kullanılan amonyum nitrat sahaya torbalar içinde
getirilecektir. Bu torbalar 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı “Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği” kapsamında 15 01 10 (M) “Tehlikeli Maddelerin Kalıntılarını İçeren ya da
Tehlikeli Maddelerle Pislenmiş Ambalaj” maddesine göre kontamine atık olarak
nitelendirilmektedir. Çıkan bu tehlikeli atıklar depolanma yapılmadan patlayıcı maddelerin
alındığı firma ile anlaşılarak bir tutanak ile bu firmaya teslim edilecektir.
Ayrıca acil onarım gerektiren durumlarda araçlardan kaynaklanacak yağ filtresi veya
ortaya çıkması muhtemel diğer tehlikeli atıklar için sahada geçici atık deposu oluşturulacaktır.
Toplanan tehlikeli atıklar Çevre ve Şehircilik Bakanlığından taşıma lisanslı firmalara aracılığı
ile bertaraf tesislerine ulaştırılacaktır.
Faaliyet sahasında 14.03.2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 05.11.2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin ilgili hükümlerine riayet edilecektir.
20
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
1.ç.8 Tıbbi Atıklar
İşletilmesi planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi’nde toplam 17 kişi
çalıştırılması planlanmaktadır. Faaliyet sahasında çalışacak personelin tıbbi müdahaleleri en
yakın hastanede yapılacaktır. Ocak sahasında çalışacak personelin sağlık sorunlarına acil
müdahale edilmesinin zorunlu olduğu durumlarda oluşacak tıbbi atıklar, 22.07.2005 tarih ve
25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 21.03.2014 tarih ve 28948 sayılı
Resmi Gazete ile değişiklik yapılan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin 5.
Maddesinde belirtilen genel ilkeleri kapsamında torbalarda ayrı olarak biriktirilecek ile 8.
maddesinde belirtilen “Tıbbi atık üreticilerinin yükümlülükleri” doğrultusunda bertaraf
edilecektir.
1.ç.9.Hava Kirliliği:
Faaliyet alanında oluşacak toz hesabında kullanılan emisyon faktörleri; Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek:12’de verilen; Tablo 12.6’daki emisyon faktörleri
alınarak hesaplanmıştır. Bu bölümde verilen emisyon faktörleri aşağıda verilmiştir.
Tablo.3: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri
Kaynaklar
Emisyon Faktörleri kg/ton
Kontrolsüz
Kontrollü
Patlatma
0,080
-
Sökme
0,025
0,0125
Yükleme
0,010
0,005
0,7
0,35
Boşaltma
0,010
0,005
Depolama
5,8
2,9
Birincil Kırıcı
0,243
0,0243
İkincil Kırıcı
0,585
0,0585
Üçüncül Kırıcı
0,585
0,0585
Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi)
Kaynak: T.C Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, S.K.H.K.K.Y. Ek-12. Tablo:12.6
Kalker ocağında açık işletme yönteminde malzemenin patlatılması sırasında, bitkisel
toprağın sıyrılması ve iş makinelerinin ocak içerisindeki hareketleri sırasında toz emisyonu
oluşacaktır. Patlatma esnasında herhangi bir kazaya sebebiyet verilmemesi amacıyla diğer
tüm işlemler durdurulacak ve patlatma işlemi yapıldıktan sonra makineler tekrar
çalıştırılacaktır. Bu nedenle üretim aşamasında oluşacak toz hesabı patlatma ve üretim olmak
üzere iki aşamada hesaplanmıştır.
A.1- Patlatma Esnasında Oluşacak Toz Hesabı:
İşletmeyle ilgili olarak üretim miktarlarının dağılımı aşağıda verilmiştir. Sahada yıllık
399.000 ton/yıl kapasitede üretim yapılması planlanmaktadır. Buna göre;
Kalker ocağına ait üretim miktarı dağılımı aşağıda verilmiştir.
Yıllık üretim miktarı
: 399.000 ton /yıl (150.000 m3/yıl)
Aylık üretim miktarı
: 399.000 ton / 12 ay= 33250 ton / ay
Günlük üretim miktarı : 33250 ton / 26 gün = 1278,8 ton / gün
21
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Saatlik üretim miktarı
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
: 1278,8 ton / 8 saat = 159,9 ton / saat’tir.
Çalışma süreleri: 12 ay/yıl, 26 gün/ay, 8 saat/gün’dür. Günde tek vardiya olarak
çalışma yapılacaktır.
Ocakta saatte 159,9 ton malzeme alınması planlanmaktadır. Faaliyet alanında patlatma
sırasında toz emisyonunu azaltmak amacıyla herhangi bir tedbir alınmadığı kabul edilerek
hesaplamalar yapılmıştır. Kontrolsüz yapılan patlatma işlemlerinde emisyon faktörü: 0,08
kg/ton’dur. Buna göre ;
Patlatma esnasında oluşacak toz miktarı = 159,9 ton/saat x 0,08 kg/ton
= 12,8 kg/saat’tir.
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek.II’de;1 kg/sa’in üzerindeki
değerler için modelleme yapılması gerektiği belirtilmiştir. Patlatma esnasında oluşacak toz
miktarı 12,8 kg/sa > 1 kg/sa olduğundan modelleme yapılması gerekmektedir.
Faaliyet Sahasında Patlatma Sırasında Oluşacak Toz İçin Modelleme Hesapları:
Faaliyet alanının da yapılacak patlatmada oluşacak saatlik toz emisyonu 1 kg/saati
aştığı için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca toz modellemesi
yapılarak aşağıda sunulmuştur.
Hesaplamalarda, ocak alanı merkezde ve doğu-batı yönünde 3 km, kuzey-güney
yönünde 3 km olmak üzere 3×3 km²’lik bir çalışma alanı tanımlanmış ve bu alan
250 m × 250 m boyutlarında gridlere ayrılmıştır. Bu şekilde belirlenen topoğrafik yapıya ek
olarak bölgenin meteorolojik verileri de hesaplamalarda kullanılmıştır. Partikül maddenin
(PM) olası yer seviyesi konsantrasyonları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar Sanayi
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde (SKHKKY) belirtilen UVS ve KVS
sınırları ile karşılaştırılmış ve işletme aşamasında kaynaklanması olası toz emisyonların bu
sınır değerleri aşıp aşmayacağı incelenmiştir.
Tablo. 4: Çalışma Alanının Tanımı:
Tanımlanan alan (Yatay,Düşey)
Yön Tanımı
(Yatay-Düşey)
Harita Koordinatı 1/25.000
(Yatay-Düşey)
( 0,0)
(Batı-Güney)
( 332000, 4222500)
(3000,0)
(Doğu-Güney)
(335000, 4222500)
(3000,3000)
(Doğu-Kuzey)
(335000,4225500)
(0,3000)
(Batı-Kuzey)
(332000,4222500)
Tablo.5: Yerleşim Alanının Ocak Alanına Mesafesi:
Nokta Adı
Tanımlanan Alanda
(Yatay,Düşey)
Faaliyet Alanına Mesafe
(Kuş uçumu)
Faaliyet Alanı Merkezi
(1625,1600)
-
Hesaplama sonucunda PM için oluşturulan maksimum günlük ortalama yer seviyesi eş
edilen veriler aşağıda verilmiştir.
22
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
PATLATMA TOZ MODELLEMESI
3000
2500
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
FAALIYET ALANI
2000
1500
1000
500
(mikrogram/m3)
0
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Şekil 7. Kalker Ocağı Patlatma Toz Modellemesi
Faaliyet alanında “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”nde
belirtilen sınır değerlerin aşılmaması gerekmektedir. Yönetmelikte belirtilen sınır değerler
Tablo.6’da verilmiştir.
Tablo 6: Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Belirtilen Sınır Değerler
Parametre
Süre
Sınır değer [µg/m3]
[CO mg/m3]
[Çöken toz mg/m2gün]
YIL
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Havada Asılı Partikül Madde (PM 10)
KVS
300*
300
260
220
180
140
100
Çöken toz
UVS
KVS
150*
650*
150
650
132
598
114
546
96
494
78
442
60
390
UVS
350*
350
322
294
266
238
210
Proje alanına en yakın istasyon olan Isparta-Gelendost Meteoroloji İstasyonu 1960 2013 yılları arası kayıtlara göre hakim rüzgar yönü güneydoğu (SW) ve ortalama rüzgar hızı
2,3 m/sn’dir. Formüldeki en yüksek karışma seviyesi yüksekliği 50 metre olarak alınmıştır.
Bu hesaplamaların sonucunda toz konsantrasyon dağılım grafiğinden de görülebileceği üzere,
en yüksek toz değeri 109,1 µ g/m³ olup, (1500,2000) noktasında oluşmuştur. Toz modellemesi
için seçilen alan içerisinde yerleşim yeri bulunmamaktadır. En yakın yerleşim yeri 2000 m
uzaklıkta bulunan Madenli Köyü’ne bağlı evlerdir. Dolayası ile Madenli Köyü’nde bulunan
evlerin faaliyet alanında oluşacak çalışmalardan etkilenmeyeceği görülmektedir.
23
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Bu hesaplamalar ışığında ocağın işletilmesi sırasında, ocak alanından ve servis
yolundan kaynaklı tozlardan, gerek yerel hava kalitesine gerekse insan sağlığına olumsuz bir
etki olması beklenmemektedir.
Çökelme Miktarı (ÇM):
Yer Seviyesi Konsantrasyon (YSK) değerleri kullanılarak, çökelme hesabı aşağıdaki
formüle göre yapılmıştır.
Tablo 7: Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği Yer Seviyesi Konsantrasyon Değerleri
Sınıf
Tane Büyüklüğü ( µm )
İ=1
5’den küçük
İ=2
5-10
İ=3
10-50
İ=4
50’den büyük
Vdi (Alçalma Hızı) = 0.01 m/sn alınmıştır.
Alçalma Hızı, Vdi (m/s)
0.001
0.01
0.05
0.1
ÇM ( mg/m2 gün) = YSK (µg/m³ ) * Vd (m/sn) * 86400 *10-3
Yer Seviyesi Konsantrasyonları (YSK) ve Çökelme Miktarı (ÇM) değerleri aşağıdaki
tabloda verilmiştir.
Tablo 8: Yer Seviyesi Konsantrasyon ve Çökelme Miktarı Değerleri
Yatay
0
250
500
750
1000
0
250
500
750
1000
500
750
1000
750
1000
1250
1250
1500
1250
1500
1500
Düşey
3000
3000
3000
3000
3000
2750
2750
2750
2750
2750
2500
2500
2500
2250
2250
2500
2250
2250
2000
2000
1750
YSK ( µg/m³ )
6.5
17.3
23.3
10.5
0.7
1
5.8
21.2
30.8
9
4.2
25.5
41.9
1.8
29.7
5.3
59.7
0.6
35.2
109.1
25.3
ÇM (mg/m2 gün)
5.62
14.95
20.13
9.07
0.60
0.86
5.01
18.32
26.61
7.78
3.63
22.03
36.20
1.56
25.66
4.58
51.58
0.52
30.41
94.26
21.86
En yüksek Çökelme Miktarı 94,26 mg/m2-gün olup, (1500,2000) noktasında
oluşmuştur. UVS ve KVS değerleri incelendiğinde ÇED alanına en yakın yerleşim yeri olan
Madenli Köyü’ne bağlı 2000 m uzaklıktaki evlerin üretim esnasında oluşacak tozlanmadan
24
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
olumsuz etkilenmeyeceği görülmektedir. Faaliyet süresince “Sanayi Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”ne riayet edilecektir.
Faaliyet alanında ocak çalışmaları sırasında ocak içi yollar açılacaktır. Patlatma
esnasında diğer faaliyet sahası içindeki diğer işlemler durdurulacağı için bu yollarda bir kaza
oluşması söz konusu olmayacaktır. Patlatma yapıldıktan sonra bu yollarda bozulma olması
halinde yollar yeniden açılacak, iş ve işçi güvenliği açısından herhangi bir tehlike
oluşturmaması için gerekli tüm önlemler alınacaktır.
A.2- Üretimden Kaynaklı Olarak Oluşacak Toz Hesabı:
İşletmeyle ilgili olarak üretim miktarlarının dağılımı aşağıda verilmiştir. Sahada yıllık
399.000 ton/yıl kapasitede üretim yapılması planlanmaktadır. Buna göre;
Yıllık üretim miktarı
: 399.000 ton /yıl (150.000 m3/yıl)
Aylık üretim miktarı
: 399.000 ton / 12 ay= 33250 ton / ay
Günlük üretim miktarı : 33250 ton / 26 gün = 1278,8 ton / gün
Saatlik üretim miktarı
: 1278,8 ton / 8 saat = 159,9 ton / saat’tir.
Çalışma süreleri: 12 ay/yıl, 26 gün/ay, 8 saat/gün’dür. Günde tek vardiya olarak çalışma
yapılacaktır.
Kırma Eleme Tesisinde işlenecek malzeme miktarlarının dağılımı aşağıda verilmiştir.
Kırma eleme tesisinde boyutlandırılacak malzeme miktarının yıllık 263.340 ton olması
planlanmaktadır. Buna göre;
Yıllık üretim miktarı
: 263.340 ton /yıl (99.000 m3/yıl)
Aylık üretim miktarı
: 263.340 ton / 12 ay = 21945 ton / ay
Günlük üretim miktarı : 21945 ton / 26 gün = 844 ton /gün
Saatlik üretim miktarı : 844 ton / 8 saat = 105,5 ton / saat’tir.
Tesiste üretim sırasında malzemenin yerinden sökülmesi patlatma ile yapılacak
yalnızca yükleme sırasında büyük boyutlu taşlar ekskavatörle kırılacaktır. Bu nedenle
malzemenin yüklenmesi, boşaltılması, taşınması ve kırma eleme tesisinin çalışması sırasında
toz emisyonu oluşacaktır.
a)Tüvenan Malzemenin Yüklemesi;
Malzemenin kamyonlara yüklenmesi esnasında bir miktar tozlanma oluşacaktır. Bu
tozlanmanın önlenmesi için malzeme savurma yapılmadan yükleme işlemleri yapılacaktır.
Saatlik üretim miktarı yaklaşık 159,9 ton olarak hesaplanmıştır.
- Yükleme esnasında kullanılan emisyon faktörü: 0.005 kg toz/ton malzeme üretimi için
oluşacak toz miktarı: 159,9 ton * 0,005 kg/ton = 0,79 kg/saat
25
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
b) İş Makinelerinin Çalışması:
Ocaklarda oluşan toz kaynaklarından biri de iş makineleriyle ilgilidir. İş makinelerinin
hareket ettiği zemindeki toprağın zamanla partikül boyutunun küçülmesi toz çıkışını
arttırmaktadır. Bu durumda makinelerin hareketleri esnasında hatta personelin yürümesiyle
bile toz çıkmaktadır.
Alanda zamana bağlı olarak toz çıkış ivmesinin artması çalışmaları olumsuz yönde
etkilenmektedir. Bu durumun önlenebilmesi amacıyla su ile spreyleme yapılacaktır. Ortamın
günde birkaç kez su ile spreylenmesi ortamdaki toz çıkışını buharlaşmaya bağlı olarak (toz
çıkışı zamana bağlı artan bir ivmede ) % 80 - 90 oranında azaltacaktır. İş makinelerinden
kaynaklanacak tozlanma hesabı aşağıdaki gibidir.
Ocak içerisinde bir seferde araçların yaklaşık 400 m yol katedecekleri ve günde 40
sefer yapacakları düşünülürse;
Toz miktarı = 0.35 kg/km. sefer * 0.4 km * 40 sefer / 8 sa = 0,7 kg/sa
c) Ocak Kırma-Eleme Tesisi Arası Taşıma;
Kırma Eleme Tesisinde boyutlandırılacak malzemenin taşınması esnasında toz çıkışı
olacaktır. Bu nedenle kırma eleme tesisine alınacak 844 ton /gün malzemenin 25 tonluk
kamyonlar ile taşınabilmesi için gerekli günlük sefer sayısı;
(844 ton/gün) / (25 ton/sefer) = 34 sefer’ dir.
Ocak ile Kırma-Eleme Tesisi arasında yaklaşık 450 m stabilize yol bulunacaktır.
Ocaktan Taşıma Sırasında Toplam Emisyon:
(0,35 kg/km sefer * 0,45 km) x 34 sefer /8saat = 0,67 kg/saat
d) Bunkere Boşaltma;
Malzemenin kamyonlar ile Kırma-Eleme Tesisi'nde bulunan bunkere boşaltılması
esnasında bir miktar tozlanma oluşacaktır. Bu tozlanmanın önlenmesi için bunkerde pulvarize
sistem bulunacaktır.
Boşaltma Emisyon Faktörü: 0.005 kg /ton
Boşaltma Sırasında Toplam Toz: 105,5 ton/saat * 0,005 kg/ton = 0,53 kg/saat
e) Kırma-Eleme Tesisinde Oluşacak Toz Miktarı
Kontrollü Birincil Kırıcı = 105,5 ton/saat * 0,0243 kg/ton = 2,56 kg/saat
Kontrollü İkincil Kırıcı = 105,5 ton/saat * 0,0585 kg/ton = 6,17 kg/saat
Toplam = 2,56 kg/saat + 6,17 kg/saat = 8,73 kg/saat
f) Stok Alanına Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Boşaltma Sırasında Toplam Emisyon : 105,5 ton/saat * 0,005 kg/ton = 0,53 kg/saat
26
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
g) Nihai Yükleme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boyutlandırılan malzemenin kamyonlar ile taşınması öncesi yükleme esnasında bir
miktar tozlanma oluşacaktır.
Yükleme Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Yükleme Sırasında Toplam Emisyon : 105,5 ton/saat * 0,005 kg/ton = 0,53 kg/saat
h) Nakliye Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Nakliye sırasında büyük boyutlu taşların yanı sıra kırma eleme tesisinde elde edilen
boyutlandırılmış malzemenin taşınması esnasında toz çıkışı olacaktır.
1278,8 ton/gün malzemenin 25 tonluk kamyonlar ile taşınabilmesi için gerekli günlük
sefer sayısı;
1278,8 ton/gün / 25 ton/sefer =51 sefer’ dir.
Faaliyet alanı ile asfalt yol arasında yaklaşık 350 m stabilize yol bulunmaktadır.
Ocaktan taşıma sırasında oluşacak toplam emisyon miktarı:
0,35 kg/km sefer x 0,35 km x 51 sefer x / 8 saat = 0,78 kg/saat
i) Bitkisel Toprak Sıyırma:
Faaliyet sahasında yılda yaklaşık 0,4 ha’lık alan da çalışılması planlanmaktadır. Bu
alanda pasa malzemesi (bitkisel toprak) saha özelliklerine göre max. 0.3 m’lik üst tabaka
sıyırma işlemi yapılacaktır. Sıyırılan bitkisel toprak uygun bir derde depolandıktan sonra
orman rehabilitasyon projesi kapsamında tekrar kullanılacaktır. Buna göre sahadan çıkacak
bitkisel toprak pasa miktarı:
Çalışma alanı x Pasa malzeme derinliği =4000 m2/ x 0.3 m= 1200 m3 bitkisel toprak
pasa malzemesi oluşacaktır.
Bitkisel toprağın yoğunluğu 2 ton/m3 alınmıştır. (Kaynak: Toprak Bilimi 1994 T.
Sağlam, C. Cangir, H. Tok, M. Bahtiyar Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü
Yayınları.). Buna göre oluşacak bitkisel toprak miktarı:
1200 m3 x 2 ton/m3 = 2400 ton’dur. Bitkisel toprak sıyırma işlemi yaklaşık 120 günlük
sürede yapılacaktır. Buna göre;
Günlük sıyrılacak toprak miktarı: 2400 ton / 120 gün = 20 ton/gün
Saatlik sıyrılacak toprak miktarı: 20 ton/gün / 8 sa/gün = 2,5 ton/saat’tir.
i.1) Bitkisel Toprağın yüklenmesi ve boşaltılması: Bitkisel toprağın yüklenmesi ve
boşaltılması sırasında oluşacak toz için kullanılacak emisyon faktörü: 0,005 kg/ton’dur.
- Yükleme sırasında oluşacak saatlik emisyon miktarı;
2,5 ton/sa x 0.005 kg/ton = 0,013 kg/sa
- Boşaltma sırasında oluşacak saatlik emisyon miktarı;
27
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
2,5 ton/sa x 0.005 kg/ton = 0,013 kg/sa
i.2) Bitkisel toprağın taşınması: Bitkisel toprağın taşınması işlemleri için günde
ortalama 1 sefer yapılacağı ve saha içinde yaklaşık 250 m. mesafeye taşıma yapılacağı
düşünülmektedir. (1 kamyonun taşıma kapasitesi 25 ton olup, 20 ton/gün / 25 ton= 1
sefer/gün) Buna göre bitkisel toprağın taşınması sırasında oluşacak toz emisyonu:
(0,7 kg/km.saat. sefer x 0,25 km) x 1 sefer / 8 saat = 0,022 kg/sa
i.3) Bitkisel toprağın depolanması: Bitkisel toprağın depolanması sırasında oluşacak
toz için kullanılacak emisyon faktörü: 2,9 kg/ton’dur.
2,9 kg/ha-gün x 4000 m2 x (1 ha / 10.000 m2) x 1 gün/8 saat=0,15 kg/saat
Bitkisel Toprak Alımı Sırasında Oluşacak Toplam Toz Miktarı = 0.013 + 0,013 + 0.022+
0,15= 0,2 kg/sa’tir.
Buna göre faaliyet sahasında oluşacak toplam toz miktarı;
Tablo.9: Faaliyet alanının tamamında oluşacak toz emisyonları
ÜRETİM
MİKTARLARI:
ÜNİTE:
Yükleme
İş Makinelerinin Çalışması
Ocak-Tesis Arası Taşıma
Bunkere Boşaltma
Kırma-Eleme Tesisi
159,9 ton/saat
844 ton /gün
844 ton /gün
844 ton /gün
Stok Alanına Boşaltma
Nihai Yükleme
Nakliye
844 ton /gün
844 ton /gün
1278,8 ton/gün
Bitkisel Toprak Sıyırma
20 ton/gün
TOZ EMİSYONLARI
KONTROLLÜ
TOZ EMİSYONLARI
KONTROLSÜZ
Emisyon
Faktörü
Emisyon Faktörü
0.010
0.7 kg/km
0.7 kg/km
0.010
Emisyon
Miktarı
kg/saat
1,58
1,4
1,34
1,1
0.005
0.005
0.35 kg/km
8,73
0,53
0,53
0,78
1.kırıcı:0,243
2.kırıcı:0,585
0.010
0.010
0.7 kg/km
87,3
1,1
1,1
1,56
-
0,2
-
0,4
0.005
0.35 kg/km
0.35 kg/km
0.005
1.kırıcı: 0,0243
2.kırıcı: 0,0585
TOPLAM
Emisyon
Miktarı
kg/saat
0,79
0,7
0,67
0,53
13.46 kg/saat
96,88 kg/saat
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek.II’de; 1 kg/sa’in
üzerindeki değerler için modelleme yapılması gerektiği belirtilmiştir. İşletilmesi planlanan
maden ocağı faaliyetinde, kontrollü şekilde oluşacak toplam toz 13,46 kg/sa > 1 kg/sa
olduğundan modelleme yapılması gerekmektedir. Bu amaçla, ocağın işletilmesi sırasında
oluşacak tozun (partikül madde) bölgenin topoğrafik ve meteorolojik koşulları altında ne
şekilde yayılacağı, bu yayılma sonucunda en yakın yerleşimlerdeki olası yer seviyesi
konsantrasyonları hesaplanmıştır.
Faaliyet Sahasında Oluşacak Toz İçin Modelleme Hesapları:
Faaliyet alanının tamamında saatlik toz emisyonu 1 kg/saati aştığı için Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği uyarınca toz modellemesi yapılarak aşağıda
sunulmuştur.
28
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Hesaplamalarda, ocak alanı merkezde ve doğu-batı yönünde 3 km, kuzey-güney
yönünde 3 km olmak üzere 3×3 km²’lik bir çalışma alanı tanımlanmış ve bu alan
250 m × 250 m boyutlarında gridlere ayrılmıştır. Bu şekilde belirlenen topoğrafik yapıya ek
olarak bölgenin meteorolojik verileri de hesaplamalarda kullanılmıştır. Partikül maddenin
(PM) olası yer seviyesi konsantrasyonları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar Sanayi
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde (SKHKKY) belirtilen UVS ve KVS
sınırları ile karşılaştırılmış ve işletme aşamasında kaynaklanması olası toz emisyonların bu
sınır değerleri aşıp aşmayacağı incelenmiştir.
Tablo. 10: Çalışma Alanının Tanımı:
Tanımlanan alan (Yatay,Düşey)
Yön Tanımı
(Yatay-Düşey)
Harita Koordinatı 1/25.000
(Yatay-Düşey)
( 0,0)
(Batı-Güney)
( 332000, 4222500)
(3000,0)
(Doğu-Güney)
(335000, 4222500)
(3000,3000)
(Doğu-Kuzey)
(335000,4225500)
(0,3000)
(Batı-Kuzey)
(332000,4222500)
Tablo.11: Yerleşim Alanının Ocak Alanına Mesafesi:
Nokta Adı
Tanımlanan Alanda
(Yatay,Düşey)
Faaliyet Alanına Mesafe
(Kuş uçumu)
Faaliyet Alanı Merkezi
(1625,1600)
-
Hesaplama sonucunda PM için oluşturulan maksimum günlük ortalama yer seviyesi eş
edilen veriler aşağıda verilmiştir.
KALKER OCAGI VE KIRMA ELEME TESISI TOZ MODELLEMESI
3000
2500
110
105
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
FAALIYET ALANI
2000
1500
1000
500
(mikrogram/m3)
0
0
500
1000
1500
2000
2500
Şekil 8. Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Toz Modellemesi
29
3000
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Faaliyet alanında “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”nde
belirtilen sınır değerlerin aşılmaması gerekmektedir. Yönetmelikte belirtilen sınır değerler
Tablo.12’de verilmiştir.
Tablo 12: Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Belirtilen Sınır Değerler
Parametre
Havada Asılı
Madde (PM 10)
Çöken toz
Süre
Partikül
Sınır değer [µg/m3]
[CO mg/m3]
[Çöken toz mg/m2gün]
YIL
2009
2010
2011
2012
2013
260
220
180
140
100
KVS
300*
2008
300
UVS
150*
150
132
114
96
78
60
KVS
650*
650
598
546
494
442
390
UVS
350*
350
322
294
266
238
210
Proje alanına en yakın istasyon olan Isparta-Gelendost Meteoroloji İstasyonu 1960 2013 yılları arası kayıtlara göre hakim rüzgar yönü güneydoğu (SW) ve ortalama rüzgar hızı
2,3 m/sn’dir. Formüldeki en yüksek karışma seviyesi yüksekliği 50 metre olarak alınmıştır.
Bu hesaplamaların sonucunda toz konsantrasyon dağılım grafiğinden de görülebileceği üzere,
en yüksek toz değeri 111,4 µ g/m³ olup, (1500,2000) noktasında oluşmuştur. Toz modellemesi
için seçilen alan içerisinde yerleşim yeri bulunmamaktadır. En yakın yerleşim yeri 2000 m
uzaklıkta bulunan Madenli Köyü’ne bağlı evlerdir. Dolayası ile Madenli Köyü’nde bulunan
evlerin faaliyet alanında oluşacak çalışmalardan etkilenmeyeceği görülmektedir.
Bu hesaplamalar ışığında ocağın işletilmesi sırasında, ocak alanından ve servis
yolundan kaynaklı tozlardan, gerek yerel hava kalitesine gerekse insan sağlığına olumsuz bir
etki olması beklenmemektedir.
Çökelme Miktarı (ÇM):
Yer Seviyesi Konsantrasyon (YSK) değerleri kullanılarak, çökelme hesabı aşağıdaki
formüle göre yapılmıştır.
Tablo 13: Hava Kalitesi Kontrol Yönetmeliği Yer Seviyesi Konsantrasyon Değerleri
Sınıf
Tane Büyüklüğü ( µm )
İ=1
5’den küçük
İ=2
5-10
İ=3
10-50
İ=4
50’den büyük
Vdi (Alçalma Hızı) = 0.01 m/sn alınmıştır.
Alçalma Hızı, Vdi (m/s)
0.001
0.01
0.05
0.1
ÇM ( mg/m2 gün) = YSK (µg/m³ ) * Vd (m/sn) * 86400 *10-3
Yer Seviyesi Konsantrasyonları (YSK) ve Çökelme Miktarı (ÇM) değerleri aşağıdaki
tabloda verilmiştir.
30
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Tablo 14: Yer Seviyesi Konsantrasyon ve Çökelme Miktarı Değerleri
Yatay
0
250
500
750
1000
0
250
500
750
1000
500
750
1000
750
1000
1250
1250
1500
1250
1500
1500
Düşey
3000
3000
3000
3000
3000
2750
2750
2750
2750
2750
2500
2500
2500
2250
2250
2500
2250
2250
2000
2000
1750
YSK ( µg/m³ )
6.6
17.7
23.8
10.7
0.7
1
5.9
21.6
31.5
9.2
4.3
26
42.7
1.9
30.4
5.4
61
0.7
35.8
111.4
25.9
ÇM (mg/m2 gün)
5.70
15.29
20.56
9.24
0.60
0.86
5.10
18.66
27.22
7.95
3.72
22.46
36.89
1.64
26.27
4.67
52.70
0.60
30.93
96.25
22.38
En yüksek Çökelme Miktarı 96,25 mg/m2-gün olup, (1500,2000) noktasında
oluşmuştur. UVS ve KVS değerleri incelendiğinde ÇED alanına en yakın yerleşim yeri olan
Madenli Köyü’ne bağlı 2000 m uzaklıktaki evlerin üretim esnasında oluşacak tozlanmadan
olumsuz etkilenmeyeceği görülmektedir. Faaliyet süresince “Sanayi Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”ne riayet edilecektir.
10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği” Ek-II Listesi, Madde 2.16 “Patlayıcı kullanılan maden
ocakları.” Madde 2.17 “Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve 4/6/1985 tarihli ve
3213 sayılı Maden Kanununun I.Grup a ve b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup,
V.Grup’larında yer alan madenlerin çıkartıldığı ocaklar.” ve Madde 2.18 “Üretim kapasitesi
200 ton/gün ve üzeri olan ve Maden Kanununun I.Grup a ve b, II.Grup (kireçtaşı dahil),
IV.Grup, V.Grup’larında yer alan madenlerin ve cüruf ve molozların kırılması, öğütülmesi,
elenmesi için kurulan tesisler.” kapsamında yer alan faaliyet için ÇED süreci tamamlandıktan
sonra, Çevre İzni ile ilgili gerekli müracaatlar yapılacaktır.
Faaliyet sahasında “10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği”, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği”, 10.11.2012 tarih ve 28463 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir.
Tesis alanında patlatma ve üretim esnasında oluşacak toz emisyonunu azaltmak için
aşağıdaki önlemler alınacaktır.
31
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
•
Kamyonlara yükleme ve boşaltma yapılması sırasında oluşacak tozlanmaya karşı;
yükleme ve boşaltma işlemlerinin savurma yapılmadan yavaş yavaş yapılması toz
çıkısında bir miktar azalmaya sebep olmaktadır. Bu hususa dikkat edilecek ve
malzeme sürekli olarak nemli tutulacaktır.
•
Nakliyede kullanılan yolların sürekli arasözle sulanması sağlanacak, nihai nakliye
sırasında kamyonların üzeri branda ile kapatılacaktır.
•
Stok alanında malzemenin yüzeyden itibaren 10 cm’lik kısmının sürekli nemli
tutulması sağlanacaktır.
•
Nakliyede kullanılacak kamyonların hız limitlerine uyması sağlanacaktır.
•
Faaliyet sahasında işletme aşamasında kullanılacak iş makineleri ve taşıma araçlarında
kullanılacak yakıtlardan dolayı bir miktar egzoz gazı oluşacaktır. Kullanılacak iş
makinelerinden meydana gelecek olan bu emisyonun, hava kalitesine katkısının,
günlük trafikten kaynaklanandan daha fazla olmayacağı düşünülmektedir.
Faaliyet sahasında “10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği”, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği” (Değişik R.G.:10.11.2012-28463) hükümlerine riayet edilecektir.
1.ç.10. Gürültü
Faaliyet sırasında meydana gelebilecek maksimum gürültü seviyesi, aşağıda verilen iş
makineleri komposizyonuna göre, faaliyet sahası için hesaplanmıştır. (Bu hesaplamalarda
TEM Traffic and Construction Noise Control Report’dan yararlanılmıştır).
Tablo 15: Gürültü Aralıkları ve Maksimum Gürültü Seviyeleri
Kaynak
İş Makinesi (Adedi)
Gürültü Aralığı (dBA)
Maksimum (dBA)
Noktasal
Noktasal
Noktasal
Doğrusal
Alan
Alan
Konkasör (1)
Yükleyici (2)
Ekskavatör (1)
Kamyon (5)
Arazöz (1)
Delici(1)
80-90
78–84
85-90
80–88
80–92
90-100
90
84
90
88
92
100
Noktasal Kaynak:
Leq(n)i = Lmax + 10 log (t/T) + 20 log (do/d)
Leq(n)i = Her bir kaynaktan gelen eşdeğer gürültü düzeyi (dBA)
Lmax = Maksimum gürültü düzeyi (dBA)
t
= Makinin T saat içindeki çalışma süresi (3600 sn)
T
= Gürültünün hesaplanma süresi (3600 sn)
do
= Referans maksimum gürültü düzeyinin verildiği mesafe (15 m)
d
= Alıcının kaynağa uzaklığı (mesafe 100 metre)
Konkasör (Lmax = 90 dBA):
Leq(kon) = 90 + 10 log(3600/3600) + 20 log(15/100)
32
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Leq(kon) = 73,5 dBA
Yükleyici (Lmax = 84 dBA):
Leq(y) = 84 + 10 log(3600/3600) + 20 log(15/100)
Leq(y) = 67,5 dBA
Ekskavatör (Lmax = 90 dBA):
Leq(eks) = 90 + 10 log(3600/3600) + 20 log(15/100)
Leq(eks) = 73,5 dBA
Doğrusal Kaynak:
Leq(n)i = Lmax + 10 log (do2*3.14*Q*B/(d*180*V*t))
Q
= Belli bir zaman süresinde geçen makine sayısı (2 hareket/saat. araç)
B
= Alıcı ile kaynak arasındaki açı (90 derece)
V
= Aracın ortalama hızı (10 m/sn)
Kamyon (Lmax = 88 dBA):
Leq(kmy) = 88 + 10 log ((152 * 3.14 * 2 *90 )/(100 *180*10*3600))
Leq(kmy) = 50,9 dBA
Alan Kaynak:
Leq (n)i = L max + 10 log ( ( do2 *  * B) / ( d*180*ℓ )
do
= Referans gürültü düzeyinin verildiği mesafe (metre)
B
= Yol ekseni ile alıcı arasında kalan açı (derece)
d
= Alıcının kaynağa uzaklığı
ℓ
= Kaynağın uzunluğu (3000 m)
Arazöz (Lmax = 92 dBA):
Leq(arz) = 92 + 10 log [(152 * 3.14 * 90) / (100* 180 * 3000)]
Leq(arz) = 62,7 dBA
Delici (Vagondril) (Lmax = 100 dBA):
Leq(kdt) = 100 + 10 log [(152 * 3.14 * 90) / (100* 180 * 3000)]
Leq(kdt) = 70,7 dBA
Toplam ses seviyesi aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanabilir.
Leq
( h ) = 10
n
log
∑
10
Leq ( h ) i
10
i =1
Leq (n)i = i. Kaynaktan gelen, alıcı noktada duyulan eşdeğer sürekli ses seviyesi
Leq(n)= Toplam (tüm kaynaklardan gelen) ses basınç seviyesi
33
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
100 metre uzaklık için:
11
90
Leq (n) = 10 log ∑ (1x10
10
84
+ 2 x10
10
90
+ 1x10
10
84
+ 5 x10
10
92
+ 1x10
10
100
+ 1x10 10 )
i =1
Leq(n) = 78,5 dBA
Ayrıca yerin etkisiyle seste bir miktar azalma olacaktır. Bu miktar TEM Traffic and
Construction Noise Control Report adlı kaynakta aşağıdaki formülle ifade edilmiştir.
Ayer = 5 log (do/d)
Ayer = 5 log (15/100)
Ayer = - 4,1 dBA
Sesin Hava Tarafından Emilmesi her metre mesafede 0,0015 dBA olup, 100 m
mesafede 0,15 dBA’dır.
Dolayısıyla kaynaklardan 100 metre mesafede oluşması beklenen ses basınç düzeyi,
78,5 – 4,1 – 0,15 = 74,25 dBA olacaktır.
Tablo.16: Faaliyet Alanında Oluşacak Gürültü Değerleri:
Araç/Mesafe(m)
Kırma-Eleme Tesisi
100
73,5
200
67,5
300
64,0
400
61,5
500
59,5
600
58,0
700
56,6
800
55,5
900
54.4
1000
53.5
1500
50.0
2000
47.5
Yükleyici (Loder)
67,5
61,5
58,0
55,5
53,5
52,0
50,6
49.5
48.4
47.5
44.0
41.5
Ekskavatör
73,5
67,5
64,0
61,5
59,5
58,0
56,6
55,5
54.4
53.5
50.0
47.5
Kamyon
50,9
47,9
46,2
44,9
43,9
43,1
42,5
41.9
41.4
40.9
39.2
37.9
Arazöz
62,7
59,7
57,9
56,7
55,7
54,9
54.3
53.7
53.2
52.7
50.9
49.7
Kompresör(Delici)
70,7
67,7
65,9
64,7
63,7
62,9
62,3
61.7
61.2
60.7
58.9
57.7
Ayer (Lp)
4,1
5,6
6,5
7,1
7,6
8,0
8,3
8,6
8,9
9,1
10
10,6
Aatm(Atm. Yut.)
0,15
0,30
0,45
0,60
0,75
0,90
1,05
1.20
1.35
1.50
2.25
3.00
Lgündüz
74.2
67.3
63.5
60.8
58.7
57.0
55.6
54.4
53.3
52.4
48.5
45.7
Kalker ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi’nin planlandığı alanda tüm iş makinelerinin
maksimum seviyede çalışacağı düşünülerek yukarıdaki hesaplamalar yapılmıştır.
Yukarıdaki hesaplamalara göre 200 m’den sonra Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) , Ek VII -Tablo:5 de verilen Şantiye
Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri’nin altında kalmaktadır. Dolayısı ile Madenli
Köyü’ne bağlı yaklaşık 2000 m mesafedeki evlerin faaliyet alanında oluşacak gürültüden
etkilenmeyeceği görülmektedir.
Ayrıca normalde kullanılan makinelerin hepsi birlikte çalışmayacaktır. Bundan dolayı
oluşan ses basıncı seviyeleri daha da düşecektir.
34
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
2000
1500
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
50
Lgündüz(dBA)
Gürültü Dağılım Grafiği
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
mesafe(m)
Şekil.9: Faaliyet Alanında Oluşacak Gürültünün Mesafeye Göre Dağılımı
Faaliyet alanı ÇGDYY’nin 23. maddesine göre EkVII’de yer alan, Tablo 5’e göre
değerlendirilmiş olup hesaplanan değerler sınır değerlerin altında kalmaktadır. Ayrıca tesis
alanı için çevresel gürültü sınır değerlerinin aşılmayacağı faaliyet sahibi tarafından taahhüt
edilmiştir.
Tablo.17: ÇGDYY,Ek VII -Tablo:5, Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım)
Lgündüz (dBA)
Bina
Yol
70
75
Diğer kaynaklar
70
Kaynak: T.C. Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
Ayrıca kullanılacak ekipmanlara bağlı olarak ocak faaliyetinde ortaya çıkan darbe
gürültüsü LCmax 100 dBC’yi aşmayacaktır.
Gürültü seviyesinin daha da yükselmemesi için, işletme aşamasında gürültüye neden
olacak makinelerin devamlı bakımlarının yaptırılmasının sağlanacağı, iş makineleri ile çalışan
personele her türlü teçhizatı sağlayacağı işletme sahibi tarafından taahhüt edilmiştir.
1.ç.11. Patlatma Kaynaklı Titreşim
Patlayıcılar, patlatma anında kayaya çok yüksek ısı, basınç ve gaz ürünleri verirler.
Patlatmadan oluşan gazlar hızla genişleyerek yakın çevredeki kayanın mukavemetini aşan
yüksek basınç oluşturur ve kayaç kütlesinde ufalama bölgesiyle birlikte radyal çatlaklar
meydana gelir. Yüksek sıcaklık ve basınçtaki gazlar oluşan radyal çatlaklara girer ve serbest
yüzeye ulaşıncaya kadar devam eder.
Çatlak sistemlerinin serbest yüzeye ulaşmasıyla birlikte genleşen basınçlı gaz boşalır
ve kayayı iter. Patlayıcılar sahip olduğu enerjinin büyük kısmını kayayı parçalamak için
kullanırken, geriye kalan kısmı elastik dalgalar halinde her yöne yayılarak vibrasyona neden
olur (Duvall vd., 1959).
Vibrasyona neden olan bu şok dalgası yüzey içinde sismik dalgalar şeklinde yayılır.
Sismik dalgalar, enerjileri tükeninceye kadar yayılmaya devam ederler ve elastik olarak
yayılırlar. Enerji sönümlenmesinin iki nedeni vardır. Birincisi kaya yapısının gerek fiziksel
35
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
gerekse jeolojik olarak gösterdiği direnç, ikincisi ise geometrik olarak sismik dalganın
kaynağından uzaklaştıkça daha geniş bir alana yayılmasıdır.
Şok dalgalarının çevrede bulunan hassas noktalara (bina, köprü, tarihi binalar, mağara
vb.) hasar verebileceği mesafe aşağıda açıklanan bağıntılar yardımıyla hesaplanabilmektedir.
Bağıntılarda değişken olarak anlık şarj (bir gecikme süresinde ateşlenen patlayıcı miktarı)
atım yeri ile çevre birimleri arasındaki mesafe ve kayaç türlerine ait katsayılar bulunmaktadır.
Kaya gereç alanlarında gerçekleştirilecek patlatmada her deliğe 44,5 kg patlayıcı konularak
malzeme çıkarılacaktır. Patlatmalar gecikmeli kapsüller kullanılarak yapılacaktır.
Hava Şoku
Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır.(Calzia,
1966).
Şiddetli Etki Zonu
: D<5√W
Orta Şiddette Etki Zonu
:5√W<D<10√W
Hafif Şiddette Etki Zonu
:10√W<D<15√W
D: Etkili zon aralığı (m)
W:Bir gecikme aralığında atılan maksimum patlayıcı miktarıdır. Anlık şarj (kg)
Hava şoku hesaplamaları kaya gereç alanında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate
alınarak yapılmıştır. (Devine et al, 1966)
Tablo 18: Patlatma Etki Zonu
Patlatma Etki Zonu
Patlatmada Kullanılacak Maksimum Anlık Şarj
Şiddetli Etki Zonu
Orta Şiddette Etki Zonu
Hafif Şiddette Etki Zonu
44,5 kg
0–33,7 m
33,7–67,5 m
67,5–101 m
Parçacık hızının önceden tahmin edilebilmesi için literatürde yaygın kullanıma sahip
silindirik şarj için önerilen aşağıdaki ölçekli mesafe eşitliği göz önüne alınmıştır.
SD =( D/√W)
Burada;
SD, ölçekli mesafe;
D, atım yeri ile belirlenen alan arasındaki uzaklık, etkili zon (f);
W, gecikme başına kullanılan maksimum patlayıcı miktarıdır (libre).
Titreşim Etkisi
Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılarına etkisi Devine bağıntısı ile tespit
edilmektedir (Devine et al, 1966).
Diğer taraftan, parçacık hızının önceden tahmin edilebilmesi için aşağıdaki eşitlik
kullanılmıştır.
V = k(SD)-1,6
36
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Burada;
V, maksimum parçacık hızı (inç/sn),
K, arazi iletim katsayısı (kayacın homojenliğine, fayların ve çatlakların varlığına bağlı sabit);
(26–260)
1 feet = 3,28 m
1 libre = 0,4536 kg
1 inç = 25.4 mm
K katsayısı kayacın titreşimi iletme kapasitesi olarak alınmaktadır. Patlatma kaynağı
ile hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği, kırık, fay, çatlak gibi süreksizliklerin
yoğunluğu k katsayısını etkilemektedir. Homojen birimlerde katsayı 260 sayısına yaklaşırken,
tektonik etkilerin yoğunluğu ve geçilen her farklı birim katsayıyı 26 sayısına
yaklaştırmaktadır. Hesaplamalarda k katsayısı birimlerin homojene yakın ve genel olarak
kırıksız olduğu varsayımından hareketle 150 olarak alınmıştır.
k= 150
D=20 m = 65,6 feet
D=30 m = 98,4 feet
.
.
.
.
D=2000 m=6560 feet
W= 44,5 kg = 98,1 libre
Tablo 19: Mesafeye göre titreşim hızı değerleri
D
(metre)
20.0
D
(feet)
65.6
W
(kg)
44.5
W (libre)
K
SD
V inch/sn
V (mm/sn)
½V
1/5 V
V0 mm/sn
98.1
150.0
6.6
7.3
185.0
92.5
37.0
55.5
30.0
98.4
44.5
98.1
150.0
9.9
3.8
96.7
48.4
19.3
29.0
50.0
164.0
44.5
98.1
150.0
16.6
1.7
42.7
21.4
8.5
12.8
80.0
262.4
44.5
98.1
150.0
26.5
0.8
20.1
10.1
4.0
6.0
90.0
295.2
44.5
98.1
150.0
29.8
0.7
16.7
8.3
3.3
5.0
100.0
328.0
44.5
98.1
150.0
33.1
0.6
14.1
7.0
2.8
4.2
200.0
656.0
44.5
98.1
150.0
66.2
0.2
4.6
2.3
0.9
1.4
300.0
984.0
44.5
98.1
150.0
99.3
0.1
2.4
1.2
0.5
0.7
500.0
1640.0
44.5
98.1
150.0
165.6
0.0
1.1
0.5
0.2
0.3
750.0
2460.0
44.5
98.1
150.0
248.4
0.0
0.6
0.3
0.1
0.2
800.0
2624.0
44.5
98.1
150.0
264.9
0.0
0.5
0.3
0.1
0.2
1000.0
3280.0
44.5
98.1
150.0
331.2
0.0
0.4
0.2
0.1
0.1
1500.0
4920.0
44.5
98.1
150.0
496.7
0.0
0.2
0.1
0.0
0.1
2000.0
6560.0
44.5
98.1
150.0
662.3
0.0
0.1
0.1
0.0
0.0
Yukarıdaki tabloda V0 bina temelindeki titreşim hızıdır ve 1/2 V – 1/5 V = V0 olarak kabul
edilmektedir.(Forssbland,1981)
37
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri
(mm/sn)
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
800.0
700.0
600.0
500.0
400.0
300.0
200.0
100.0
titreşim hızı
0.0
Titreşim Hızı (mm/sn)
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
Mesafe (m)
Şekil.10: Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri
Tablo 20: Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri
(Forssbland, 1981).
Bina türü
V0 (mm/sn)
a-Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar
b- Sıvalı Briket, kerpiç, yığma tuğla evler
c- Betonarme binalar
d- Fabrika gibi çok sağlam yapıda endüstriyel binalar
2
5
10
10-40
Proje alanına yakın yerleşim yerlerindeki yapılar genelde betonarme binalar olmakla
birlikte sıvalı briket, kerpiç, yığma tuğla evler de gözlemlendiğinden çalışma alanı yakındaki
yapıları tablodan “b tipi” binalar olduğu kabul edilirse, Vo hızının 5 mm/sn’ nin üzerine
çıkmaması gerekmektedir.
Yukarıdaki tabloya göre 44,5 kg’ lık şarjın etkisi ile oluşan titreşim hızı patlatma
noktasından itibaren yaklaşık 100 m sonra 4,20 mm/sn olup, sınır değer 5 mm/sn’ nin altına
inmektedir. Bu durumda belirtilen anlık şarj ile yapılan patlatmalar sonucu oluşan
vibrasyonun 2000 m mesafe sonrasındaki yerleşim yerleri üzerinde olumsuz etkisinin
olmayacağı öngörülmektedir.
Ayrıca Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliği Madde 25 te
“Maden ve taş ocakları ile benzeri faaliyette bulunulan alanlardaki patlatmaların çevredeki
çok hassas ve hassas kullanımlarda oluşturduğu zemin titreşim seviyesi Ek-VII’de yer alan
Tablo-6’da verilen sınır değerleri aşamaz” ibaresi yer almaktadır. Bu kapsamda faaliyet
alanında yapılacak patlatmaların aşağıdaki tabloda verilen sınır değerini aşmayacağı
öngörülmektedir.
38
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Tablo 21: Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Çok Hassas
(Ek ibare:RG-27/4/2011-27917) ve Hassas Kullanım Alanının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En
Yüksek Değerleri
Titreşim Frekansı (Hz)
İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı
(Tepe Değeri-mm/s)
1
5
4-10
19
30-100
50
(1 Hz- 4 Hz arasında 5 mm/s’den 19 mm/s’ye; 10 Hz- 30 Hz arasında 19 mm/s’den 50 mm/s’ye, logaritmik çizilen grafikte
doğrusal olarak yükselmektedir)
1.d)Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski.
Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi’nin işletilmesi aşamasında Bölüm 1.a’ da Projenin
Özellikleri kısmında yöntem ve teknolojisi anlatılmıştır. Faaliyet alanında oluşabilecek kaza
riskleri;
•
•
•
•
•
•
•
•
Kullanılan ekipmandan kaynaklanabilecek riskler
Araçların yanlış kullanımından kaynaklanabilecek riskler
Yangın riski
Toz ve Gürültüden çevredeki alanların etkilenme riski
Tesisteki faaliyetler sırasında işçilerin maruz kalacağı yaralanma, gürültüden
etkilenme, tozdan etkilenme v.b. riskler
Dışarıdan tesis sahasına izinsiz giriş yapabilecek kişilerin maruz kalacağı riskler
Patlatma esnasında oluşabilecek riskler
Araçların taşıma işlemlerinde ve tesis içinde yapılan işlemler sırasında devrilmesi,
çarpışması, başka bir şahsa çarpması v.b. gibi kaza riskleri olarak sıralanabilir.
Bu gibi kaza risklerini önlemek amacıyla alınacak önlemler ise aşağıda verilmiştir;
Faaliyet alanında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 29.12.2012 tarih ve
28512 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğü giren İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
Yönetmeliği ilgili hükümleri doğrultusunda çalışmalar sürdürülecektir.
Faaliyet alanında yangına karşı gerekli önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır.
Faaliyet alanında yangın söndürme tüpü, kazma, kürek vb. yangına ilk müdahale araçları
bulundurulacaktır.
Tesiste oluşabilecek kazalara karşı ilk yardım çantaları bulundurulacak, bunlar ehil
kişiler tarafından kullanılacak ve yaralanma durumlarında ilk yardım yapıldıktan sonra, en
yakın sağlık kuruluşuna kişilerin ulaştırılması sağlanacaktır.
Tesiste oluşacak kazaları azaltmak için işçilere bu kazalar ile ilgili gerekli eğitimlerin
verilmesi sağlanacaktır.
Faaliyet sahasında çalışmalara başlanmadan önce faaliyet alanının köşe noktaları
poligon taşları ile belirlenecek ve tesis alanının etrafına uyarı levhaları yerleştirilecektir.
Tesis alanında ve yol güzergahında araçların hareketi nedeni ile oluşabilecek
tozlanmanın önlenmesi için stabilize yolda ortamın nemli kalmasını sağlayacak sıklıkta
(Mevsime bağlı olarak toz oluşumunu önleyecek aralıklarla) arazözle sulama yapılacaktır.
39
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Tesis alanında sürekli olarak bir bekçi bulundurulacak ve ocağa izinsiz giriş çıkışlar
engellenecektir.
Patlatma işlemi gerçekleştirilirken herhangi bir kazaya sebep olmamak için diğer iş
makinelerinin çalışmaları durdurulacaktır. Her patlatma işleminden önce jandarmaya haber
verilerek, patlatma işleminin jandarma kontrolünde gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
Faaliyet alanında çalışacak kamyon ve ekskavatör gibi araçların devrilme riskini
önlemek amacıyla basamak genişlikleri rahatça manevra yapılabilecek şekilde (20-25 m)
olarak belirlenmiştir. Ocakta çalışacak makinelerin çarpışması ve devrilmesi gibi kazaları
önlemek amacıyla iş makinesi kullanımında deneyimli operatörler ile çalışılacak ve araçların
belli bir düzene göre sahaya giriş çıkışları yaptırılacaktır.
40
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
2.PROJE YERİ VE ETKİ ALANIN MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ:
2.a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi
ve benzeri),
Söz konusu proje; Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu Mevkii’nde
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü adına kayıtlı bulunan 32/2005-21 nolu hammadde üretim
izin belgeli toplam 4,41 hektarlık alanda 150.000 m3/yıl ocak kapasitesi, 99.000 m3/yıl kırmaeleme kapasitesi ile açılması ve işletilmesi planlanan II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve
Kırma-Eleme Tesisi’ne yönelik olarak hazırlanmıştır. Söz konusu sahaya ait 1/25.000 ölçekli
topoğrafik harita raporun ekler kısmında sunulmuştur. (Bkz.Ek:5)
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından
32/2005-21 izin numarası ile 16.08.2010 tarihinde, Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’ne 5 yıl
süre ile geçerli olmak üzere, Hammadde Üretim İzin Belgesi verilmiştir. Hammadde Üretim
İzin Belgesi raporun ekler kısmında verilmiştir. (Bkz. Ek.2)
Proje sahasına ait H.Ü.İ.B.(ÇED) koordinatları aşağıda verilmektedir.
Tablo.22: H.Ü.İ.B. (ÇED) alanının sınır koordinatları:
Datum
: ED-50 (UTM) Datum
: WGS-84 (Coğrafik)
Ölçek
: 6 DERECE
Türü
: Derece.Kesir
Koor. Sırası : Sağa Yukarı
Koor..Sırası :Enlem Boylam
DOM
: 33
ZON
: 36
Nokta No:
Y:
X:
1
333675.000 4224075.000
38.14757603:31.10153849
2
333780.000 4224224.000
38.14893753:31.10270139
3
333815.000 4224005.000
38.14697130:31.10315173
4
333433.000 4224045.000
38.14726113:31.09878516
5
333456.000 4224091.000
38.14767973:31.09903675
6
333468.000 4224220.000
38.14884394:31.09914346
Toplam Alan: 4,41 Ha
Faaliyet sahası Madenli Köy’ünün yaklaşık 2 km güneyinde, Balcı Köyü’nün yaklaşık
3,2 km kuzeyinde, Gelendost İlçe merkezinin yaklaşık 8 km kuzey-doğusunda, Madenli-Balcı
Köy yolunun yaklaşık 170 m doğusunda ve Isparta-Konya Karayolunun yaklaşık 1,6 km
güney-doğusunda yer almaktadır.
• Orman Alanları:
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından işletilmesi planlanan Kalker Ocağı ve
Kırma-Eleme Tesisi Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre
Düzeni Planına göre ÇED alanının tamamı orman alanı olarak görünmektedir.
II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi faaliyeti orman arazisi
üzerinde yapılacak olup, ilgili Orman Müdürlüğü’nden gerekli izinler alındıktan sonra
faaliyete başlanacaktır.
• Tarım Alanları:
Faaliyet alanında, Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre
Düzeni Planına göre ÇED alanı içerisinde tarım arazisi bulunmamaktadır.
41
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
• Planlı Alanlar:
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü tarafından işletilmesi planlanan Kalker Ocağı ve
Kırma-Eleme Tesisi ÇED alanının tamamı Antalya-Burdur-Isparta Planlama Bölgesi
1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre orman alanı olarak görülmektedir.
• Su Yüzeyi:
Faaliyet sahası içinde büyük debiye sahip olan akarsu ve su kaynağı yoktur. Fakat
faaliyet alanının içinde 1 adet kuru dere yatağı bulunmaktadır. Çalışmalar esnasında bu kuru
dere yatağına zarar verilmeyecektir.
• Turizm Alanları:
Faaliyet alanı ve yakın çevresinde turizm alanı bulunmamaktadır. Bu nedenle
çalışmalar sırasında turizm alanları ile herhangi bir etkileşim söz konusu olmayacaktır.
• Sanayi Alanları:
Faaliyet alanı ve yakın çevresinde sanayi alanı bulunmamaktadır. Bu nedenle
çalışmalar sırasında sanayi alanları ile herhangi bir etkileşim söz konusu olmayacaktır.
2.b) EK-5’deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar.
Arazi ve ilgili dökümanların incelenmesi sonucunda söz konusu sahanın;
a) 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 2.nci maddesinde tanımlanan ve bu kanunun
3.üncü maddesi uyarınca belirlenen “Milli Parklar”, “Tabiat Parkları”, “Tabiat Anıtları” ve
“Tabiat Koruma Alanları” ile bir ilgisinin bulunmadığı,
b) 3167 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Orman Bakanlığınca belirlenen “Yaban
Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları” dışında kaldığı,
c) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 2.inci maddesinin
“a-Tanımlar” bendinin 1, 2, 3 ve 5.nci bendelerinde “Kültür Varlıkları”, “Tabiat Varlıkları”,
“Sit ve Koruma Alanı” olarak tanımlanan ve aynı kanunun ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve
tescili yapılan alanlarla bir ilgisinin bulunmadığı,
d) 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince orman alanı sayılan yerlerden olduğu,
e) Ağaçlandırma sahaları, Baraj Havzaları, Askeri Yasak Bölge, Özel Çevre Koruma
alanları içinde kalmadığı,
f) Turizmi geliştirme alanı içerisinde kalmadığı görülmüştür.
FLORA VE FAUNA:
İnceleme alanına gidilerek, yöre ÇED kapsamında tür çeşitliliği (flora-fauna)
bakımından incelenmiştir. Çalışma alanı esas olarak Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli
42
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Köyü, Kurtyurdu Mevkii yakınında bulunan taşlık tepelik, bodur çam ağaçları ile kaplı bir
alandır.
Arazideki bitki türleri gözlemsel ve sistematik kurallara uyularak tanımlanmıştır.
Yöredeki yaban hayatı tanımlamada onların hareketli olmalarından dolayı gözlemlerin
yanında yöreyi iyi tanıyan halktan ve literatürden de yararlanılmıştır.
FLORA:
Arazi çalışması sırasında toplanan bitki türleri Davis’in “Flora of Turkey and East
Aegean Islands/1-11 (1966-2001)” adlı eserinden yararlanılarak teşhis edilmiş ve daha önceki
yıllarda yapılan arazi çalışmalarından ve literatür bilgilerinden faydalanılmıştır.
Ayrıca flora türlerinin TÜBİTAK’ın Türkiye Bitkileri Veri Tabanı olarak hazırlanan
(TUBİVES) içerisinde de taraması yapılmış ve flora tablosu bu verilere göre düzenlenmiştir.
Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresinde yapılan flora çalışmalarında, alanda
bulunan ve bulunabileceği tespit edilen türler aşağıda verilmiştir.
Tablo.23:Araştırma Alanında Belirlenen Türlerin Listesi
Familya Adı
Latince Adı
Türkçe Adı
RDB
End.
Asteraceae
Chardiniaorientalis
Köygöçüren
-
-
Doronicumorientale
Zerdali dikeni
-
-
Crupinacrupinastrum
Andız otu
-
-
Salkım huşu
-
-
Capparaceae
Cleomeornithopodioides L.
Butomaceae
Butomusumbellatus
Hasır otu
-
-
Caryophyllaceae
Gypsophilaelegans
Çöven
-
-
Convolvulaceae
Convolvulusarvensis
Mamıza
-
-
Equisetaceae
Equisefumramosissimum
Atkuyruğu
-
-
Euphorbiaceae
Euphorbiaorientalis
Sütleğen
-
-
Fabaceae
Astragalusfraxinifolius
Geven
-
-
Lathyrusincurvus
Mürdümük
-
-
Medicago x varia
Çevrince
-
-
Trifoliumarvense
Üçgül
-
-
Fiğ
-
-
Viciahyrcanica
Juncaceae
Juncus sp.
Hasırotu
-
-
Lamiaceae
Nepatatranscaucasica
Pisik otu
-
-
Salviavirgata
Yılancık
-
-
Ajugachamaepitys
Yer çamı
-
-
Yalancı ısırgan
-
-
Ballotanigra
Onagraceae
Epilobiumponticum
Yakı otu
-
-
Orchidaceae
Dactylorhizaiberica
Salep otu
-
-
Papaveraceae
Papaverpseudo-orientale
Yabani haşhaş
-
-
43
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Plantaginaceae
Plantagomajor
Bağa yaprağı
-
-
Poaceae
Agrostisgigantea
-
-
-
Phalarisarundinaceae
Kuş yemi
-
-
Festucachalcophaea
Yumak otu
-
-
Consolidaorientalis
Hezaren
-
-
Nigellasegetalis
Çörekotu
-
-
Rosaceae
Potentillareptans
Beş parmak otu
-
-
Scrophulariaceae
Verbascumcavum
Sığırkuyruğu
-
-
Typhaceae
Typhadomingensis
Semerotu
-
-
Aquifoliaceae
İlexaquifolium
ÇobanPüskülü
-
-
Ranunculaceae
Arazi ve literatür çalışmalarına dayanılarak yazılan flora türleri arasında;
endemik, nadir, nesli tehlikede veya Bern Sözleşmesi Ek-1’e göre koruma altına
alınması gereken bir bitki türü bulunmamaktadır.
Bu yüzden listede yer alan türler herhangi bir tehdit altında olmayıp faaliyetten zarar
görmeleri, nesillerinin tehlikeye girmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Proje sahası ve çevresinde belirtilen endemik türlerin risk değerlendirmesi
yapıldığında (IUCN ve BERN’e göre); bu faaliyetin bu türlerin neslinin devamlılığına
doğrudan olumsuz bir etkisi beklenmemektedir. Faaliyet alanı flora ve fauna türlerinin
değerlendirilmesinde güncel IUCN 2008 listeleri taranmış olup, 1994 IUCN Red Data Book
kategorileri kullanılmıştır.
IUCN (International Union for Conservation of Nature and Natural Resources: Doğa
ve Doğal Kaynakların Korunması için Uluslararası Birlik) Tehlike Kategorileri (Red Data
Book) ve anlamları aşağıda verilmiştir.
EX: Tükenmiş
EW: Doğada Tükenmiş
CR: Çok Tehlikede
EN: Tehlikede
VU: Zarar Görebilir
DD: Veri Yetersiz
NE: Değerlendirilemeyen
LR: Az Tehdit Altında; Gelecekte durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3
alt kategorisi vardır.
1) Cd- Conservation Dependent (Koruma Önlemi Gerektiren): 5 yıl içerisinde
yukarıdaki kategorilerden birisine girebilecek taksonlar bu gruptadır.
44
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
2) Nt- Near Threatened (Tehdit Altına Girebilir): Bir önceki kategoriye konamayan
ancak VU kategorisine konmaya yakın aday olan bitki türleri bu grupta yer alır.
3) Ic- Least Concern (En Az Endişe Verici): Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve
tehdit altında olmayan bitki türleri bu kategoride yer alır.
FAUNA:
Proje alanı ve çevresinde yaşayan veya yaşaması muhtemel fauna türlerinin
saptanması amacıyla yapılan arazi çalışmasının yanı sıra geniş bir literatür çalışması yapılmış
ve yöre halkının duyumlarından yararlanılmıştır.
Memeliler:
Çalışma alanı ve çevresinde 21 tane memeli türünün bulunabileceği belirlenmiştir.
Bunlar Türkiye’de oldukça bol ve yaygın olup, herhangi bir tehdit altında değildirler. Bu
türlerden 5 tanesi Bern Ek-2 listesinde, 1 tanesi Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. Ayrıca,
2014-2015 Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tür Listeleri
Kararlarına göre, 5 tane memeli türü Ek-1, 6 tane memeli türü Ek-2, 6 tane memeli türü Ek-3
listesinde bulunmaktadır.
Tablo 24: Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresindeki memeli türleri
FAMİLYA
LATİNCE ADI
TÜRKÇE ADI
IUCN
BERN
AYK
MURİDAE
Mus musculus
Ev Faresi
LC
-
-
Rattus rattus
Ev Sıçanı
LC
-
-
Rattus norvegicus
Göçmen Sıçan
LC
-
-
Rhinolophus ferrumequinum Büyük Nalburunlu Yarasa
LC
EK II
EK-III
Rhinolophus hipposideros
Küçük Nalburunlu Yarasa
LC
EK II
EK-III
Myotis myotis
Büyük farekulaklı yarasa
LC
EK II
EK-I
Pipistrellus pipistrellus
Cüce Yarasa
LC
-
EK-I
LEPORİDAE
Lepus europaeus
Yabani Tavşan
LC
-
EK-II
SCİURİDAE
Sciurus anomalus
Anadolu Sincabı
LC
EK II
EK-III
CRİCETİDAE
Cricetulus migratorius
Cüce Avurtlak
LC
-
EK-I
Microtus guentheri
Tarla Faresi
LC
-
EK-I
Microtus levis
Çayır Faresi
LC
-
-
GLİRİDAE
Dryomys nitedula
Orman Faresi
LC
-
EK-I
MUSTELİDAE
Vormela peregusna
Alacasansar
VU
EK II
EK-III
Mustela nivalis
Gelincik
LC
-
EK II
Martes foina
Kaya Sansarı
LC
EK III
EK II
Meles meles
Porsuk
LC
-
EK II
CANİDAE
Vulpes vulpes
Tilki
LC
-
EK II
ERİNACEİDAE
Erinaceus concolor
Kirpi
LC
-
EK-III
HYSTRİCİDAE
Hystrix indica
Oklu Kirpi
LC
-
EK-III
SUİDAE
Sus scrofa
Yaban Domuzu
LC
-
EK II
RHİNOLOPHİDAE
VESPERTİLİONİDAE
45
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Kuşlar:
Çalışma alanı ve çevresinde 23 tane kuş türünün bulunabileceği belirlenmiş olup,
bunlardan 13 tanesi Bern Ek-2 listesinde bulunmaktadır. Ayrıca, 2014-2015 Orman ve Su
İşleri Bakanlığınca Belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tür Listeleri Kararlarına göre; 9
tanesi Ek-2, 14 tanesi de EK-3 kuş türü listesinde bulunmaktadır. "Türkiye Kuşları Kırmızı
Listesi" (KİZİROĞLU, 2008) kitabına göre risk altı kategorilerinde yer alan tür yoktur.
Tablo 25: Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresindeki kuş türleri
FAMILYA
LATINCE ADI
ACCIPITRIDAE
Circaetus gallicus
RDB
BERN
AYK
Yılan kartalı
A.4
-
EK-III
Circus pygargus
Çayır delicesi
A.1.2
-
EK-III
Buteo buteo
Şahin
A.3
-
EK-III
Buteo rufinus
Kızıl şahin
A.3
-
EK-III
FALCONIDAE
Falco tinnunculus
Kerkenez
A.2
Ek II
EK-III
COLUMBIDAE
Streptopelia turtur
Üveyik
A.3.1
Ek II
EK-II
STRIGIDAE
Athene noctua
Kukumav
A.2
Ek II
EK-III
UPUPIDAE
Upupa epops
İbibik
A.2
Ek II
EK-III
ALAUDIDAE
Calandrella
brachydactyla
Bozkır toygarı
A.3
Ek II
EK-III
Galerida cristata
Tepeli toygar
A.3
-
EK-II
Alauda arvensis
Tarlakuşu
A.4
Ek II
EK-II
MOTACILLIDAE
Motacilla flava
Sarı kuyruksallayan
A.3.1
Ek II
EK-III
MUSCICAPIDAE
Erithacus rubecula
Kızılgerdan
A.3
Ek II
EK-III
Saxicola torquatus
Taşkuşu
A.3
Ek II
EK-III
Oenanthe isabellina
Boz kuyrukkakan
A.3
Ek II
EK-II
Parus major
Büyük baştankara
A.3.1
Ek II
EK-III
Parus caeruleus
Mavi baştankara
A.2
Ek II
EK-III
Pica pica
Saksağan
A.5
-
EK-II
Corvus corone
Leş kargası
A.5
-
EK-II
Carduelis carduelis
Saka
A.3.1
Ek II
EK-III
EMBERIZA
Miliaria calandra
Kirazkuşu
A.4
-
EK-II
PASSERIDAE
Passer domesticus
Serçe
A.5
-
EK-II
STURNIDAE
Sturnus vulgaris
Sığırcık
A.5
-
EK-II
PARIDAE
CORVIDAE
TÜRKÇE ADI
İki Yaşamlılar ve Sürüngenler:
Çalışma alanı ve çevresinde 16 tane sürüngen ve iki yaşamlı türünün bulunabileceği
belirlenmiştir. Bu türlerden 6 tanesi Bern Ek-2, 1 tanesi de Bern Ek-3 listesinde
bulunmaktadır. Ayrıca, 2014-2015 Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Belirlenen Av ve Yaban
Hayvanları Tür Listeleri Kararlarına göre, 12 tanesi EK-3 listesinde bulunmaktadır.
46
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Tablo 26: Proje için seçilen çalışma alanı ve çevresindeki iki yaşamlı ve sürüngen türleri
FAMİLYA
LATİNCE ADI
TÜRKÇE ADI
IUCN
BERN
AYK
Bufonidae
Bufo bufo
Kara Kurbağası
LC
-
-
Pseudepidalea viridis
Gece Kurbağası
LC
-
-
Hylidae
Hyla arborea
Ağaç Kurbağası
LC
-
-
Ranidae
Pelophylax ridibundus
Ova Kurbağası
LC
-
-
Testudinidae
Testudo graeca
Tosbağa
VU
Ek II
EK-III
Geckonidae
Cyrtopodion kotschyi
İnce Parmaklı Keler
LC
EK III
EK-III
Scincidae
Ablepharus kitaibelii
İnce Kertenkele
LC
Ek II
EK-III
Trachylepis vittata
Şeritli Kertenkele
LC
-
EK-III
Anguidae
Pseudopus apodus
Oluklu Kertenkele
-
Ek II
EK-III
Lacertidae
Anatololacerta
Toros Kertenkelesi
LC
-
EK-III
Blanus strauchi
Kör Kertenkele
LC
-
EK-III
Agamidae
Typhlops vermicularis
Kör Yılan
-
-
EK-III
Typhlopidae
Dolichophis jugularis
Kara Yılan
LC
Ek II
EK-III
Colubridae
Dolichophis caspius
Hazer Yılanı
LC
-
EK-III
Zamenis situla
Ev Yılanı
LC
Ek II
EK-III
Montivipera xanthina
Şeritli Engerek
LC
Ek II
EK-III
danfordi
Viperidae
IUCN:Uluslar arası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği
EN (endangered): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi çok büyük olan türler.
VU (vulnerable) (Hassas, zarar görebilir): Vahşi yaşamda soyu tükenme tehlikesi
büyük olan türler.
NT (near threatened): Şu anda tehlikede olmayan fakat yakın gelecekte VU, EN
veya CR kategorisine girmeye aday olan türler.
LC (least concern) En düşük derecede tehdit altında
AYK (19 Nisan 2014 tarih ve 28977 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan “Orman ve
Su İşleri Bakanlığınca Belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tür Listeleri Kararları):
(I) İle Gösterilen Türler: Bakanlıkça belirlenen yaban hayvanları listesi
(II) İle Gösterilen Türler: Bakanlıkça belirlenen av hayvanları listesi
(III) İle Gösterilen Türler: Bakanlıkça koruma altına alınan yaban hayvanları listesi.
Bern Sözleşmesinin eklerinden ikisi altında fauna türleri koruma altına alınmışlardır.
Bunlar;
47
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Ek-II :Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri
a-Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri,
b-Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek,
c-Yabani faunayı bu sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme, gelişme
ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek,
d-Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu
yumurtaları alıkoymak,
e-Fauna türlerinin canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti yasaktır.
Ek-III: Korunan fauna türleri
a-Yabani faunayı yeterli popülasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla uygun durumlarda
geçici veya bölgesel yasaklama. Kapalı av mevsimleri ve diğer ulusal esaslar (Merkez av
komisyon kararları)
"Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi" (KİZİROĞLU, 2008) adlı kitapta verilen "Red Data
Book" kategorilerine göre tehlike altındaki kuş türlerinin tehlike dereceleri şu şekilde
sınıflandırılmıştır:
A.1: Şüpheye yer bırakmayacak şekilde yok olan ve artık doğal yaşamda görülmeyen
türler.
A.1.1: Doğal yaşam ortamında popülasyonları tükenmiş; ancak volier, kafes ve diğer
yapay koşullarda yaşamını sürdüren evcilleşmiş türler.
A.1.2: Tüm Türkiye’deki birey sayısı 1 birey-10 çift arasında olan türler.
A.2: Birey sayısı 11-25 çift altında kalan ve önemli ölçüde tükenme tehdidi altında
olan türler.
A.3: Birey sayısı 26-250 çift arasında kalan, tükenebilecek duyarlılıkta olup vahşi
yaşamda soyu tükenme riski yüksek türler.
A.3.1: Birey sayısı 251-500 çift arasında kalan, gözlendikleri bölgelerde sayıları eski
kayıtlara göre azalma olan türler.
A.4: Birey sayısı 501-5000 çift arasında
popülasyonlarında lokal bir azalma olan türler.
kalan,
gözlendikleri
bölgelerde
A.5: Gözlenen popülasyonlarında henüz azalma ve tükenme tehdidi olmayan türler.
A.6: Yeterince araştırılmamış ve haklarında sağlıklı veri olmayan türler.
A.7: Haklarında değerlendirme yapılması olanaklı olmayan türler.
B.1: Soyu tükenen olarak değerlendirilen, ancak Türkiye’de örneği olmayan türler.
48
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
B.1.1: Türkiye’yi kışlak/geçit bölgesi olarak kullanan, doğal populasyonu tükenmiş
olup, ancak volier, kafes ve diğer yapay koşullarda yaşamını sürdüren evcilleşmiş türler.
B.1.2: Nüfusları Türkiye genelinde çok azalmış olup, izlendikleri bölgelerde 1 birey10 çift (1- 20 birey) ile temsil edilen türler.
B.2: Birey sayısı 11-25 çift altında kalan ve önemli ölçüde tükenme tehdidi altında
olan türler.
B.3: Birey sayısı 26-250 çift arasında kalan, tükenebilecek duyarlılıkta olup vahşi
yaşamda soyu tükenme riski yüksek türler.
B.3.1: Birey sayısı 251-500 çift arasında kalan, gözlendikleri bölgelerde sayıları eski
kayıtlara göre azalma olan türler.
B.4: Birey sayısı 501-5000 çift arasında
popülasyonlarında mevzii bir azalma olan türler.
kalan,
gözlendikleri
bölgelerde
B.5: Gözlenen popülasyonlarında henüz azalma ve tükenme tehdidi olmayan türler.
B.6: Az araştırılmış ve yeterince kaydı veri olmayan türler.
B.7: Haklarında değerlendirme yapılması olanaklı olmayan türler.
Çalışma alanı ve çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel, yukarıda da belirtilen
flora ve fauna türlerinden; Tablo 23’de flora türleri, Tablo 24’de memeli türleri, Tablo 25’te
kuş türleri ve Tablo 26’da iki yaşamlı ve sürüngen türleri verilmiş olup; ilgili tablolarda her
türün IUCN (ERL) kategorisi, Red Data Book kategorisi, Orman ve Su İşleri Bakanlığınca
Belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tür Listeleri Kararları ve Bern Sözleşmesi Ek listelerinin
hangilerinde yer aldığı belirtilmiştir.
Bu bağlamda, arazinin hazırlanması, inşaat ve işletme aşamalarında yapılacak
çalışmalar sırasında flora ve fauna türleri üzerine olabilecek olan bütün olumsuz etkilere karşı
söz konusu kategori, yönetmelik ve sözleşme hükümlerine uyulacaktır.
Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler:
Isparta ve civarında, yüzeyleyen kaya birimleri otokton ve allokton olmak üzere iki
gruba ayrılır. Otokton ve allokton grup içerisinde yer alan birimler yaşlıdan gence doğru
aşağıda açıklanmıştır. Otokton Birimler;
Söbüdağ Formasyonu : Isparta-Ankara karayolu, Göltaş çimento fabrikası güneyi ve
Bozanönü dolaylarında, yaklaşık 9 km2 lik bir alanda yüzeyler. Gri, bej renkli, orta-kalın
katmanlı, çoğunlukla masif kireçtaşlarıyla temsil edilir. Birim bölgedeki tektonizmadan
etkilenmiş, kıvrımlı ve kırıklı bir yapı kazanmıştır. Söbidağ Formasyonu, ters fayla, Eosen
yaşlı birimler üzerine itilmiştir. Fay dokanağı boyunca, diyabaz türü ofiyolitik kayaçlara
rastlanır.
Senirce Formasyonu : Göltaş çimento fabrikası, Senirce Köyü ve Bozanönü Köyü
dolaylarında 4 km2 lik bir alanda yüzeyler. Açık krem, boz renkli plaketli pelajik
kireçtaşlarından oluşmaktadır. Üst seviyelere doğru kireçtaşlarının içerdiği kil oranı yükselir.
49
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Senirce Foemasyonu, Söbüdağ Formasyonu üzerine uyumsuz olarak oturur, tavanında ise
uyumsuz olarak Üst Paleosen-Alt Eosen yaşlı Kızılkırma Formasyonu yer alır.
Kızılkırma Formasyonu : Göltaşı çimento fabrikasında güneye doğru Söbüdağın
batısındaki vadi boyunca yüzeyler. Açık kırmızı, bordo, gri renkli şeyl, kiltaşı, çamurtaşı,
türbiditik kumtaşı ve killi kireçtaşı ile bunlara arakatkılı çakıltaşı ve detritik kireçtaşı
seviyelerinden oluşur. Birim Senirce Formasyonu üzerine uyumsuz olarak gelir, üstte ise Orta
Eosen yaşlı Kayıköyü Formasyonu tarafından uyumlu olarak örtülür.
Kayıköyü Formasyonu : Göltaş çimento fabrikası, Koçtepe Köyü, Kabaktepe batısı ve
Kayıköy dolaylarında yüzeyler. Egemen kaya türünü,kumtaşı, kumlu çakıltaşı, çakıltaşı,
kırıntılı kireçtaşı ile, bunlar ile arakatkılı kiltaşı, killi kireçtaşı, çamurtaşı düzeyleri oluşturur.
Birim tabanda Kızılkırma Formasyonu üzerine uyumlu olarak gelir. Üst sınırı da Gölcük
Formasyonunun tüfleri ve geniş alüvyonlar ile örtülüdür. Gökçebağ dolaylarında ofiyolitli
karmaşığı uyumsuz olarak örter.
Gölcük Formasyonu : Yakaören Köyü, Tepebaşı, Çünür ve Bozanönü dolaylarında
yüzeyler. Egemen kaya türünü tüf, tüfit ve pomza serileri temsil eder. Kirli beyaz, açık kahve,
sarı ve gri renkler gösterirler. Birimin alt dokanağında aynı formasyonun andezit üyesi
bulunur. Üstünde ise, Kuvaterner yaşlı alüvyonlar yer alır.
Alüvyon ve Birikinti Konisi : Isparta Ovası 300 m den fazla kalınlığa sahip
alüvyonlarla örtülüdür. Alüvyonlara gereç sağlayan birimler, kireçtaşları, ofiyolitik karmaşık
ve Gölcük volkanizmasıdır. Allokton Birimler;
Gökçebağ Ofiyolitli Karmaşığı : Gökçebağ Köyü dolaylarında, Burdur karayolu
çevresinde yüzeyler. Karmaşığı oluşturan kayaçlar serpantinit, gabro, diyabaz, çört, radyolarit
ile değişik boyut ve yaşlardaki kumtaşı, kireçtaşı bloklarından meydana gelir. Birim,
bölgedeki tektonik yerleşme yaşına göre, iki ayrı konumdadır. Gökçebağ ofiyolitli karmaşığı
(1)'in tabanda Üst Kretase yaşlı kireçtaşlarıyla tektonik ilişkili olduğu kabul edilmiştir. Üst
dokanağında Kızılkırma Formasyonu ile uyumsuzdur. Gökçebağ ofiyolitli karmaşığı (2),
Kayıköy Formasyonu'na (Orta Eosen) tektonik olarak bindirmiştir.
Akdağ Kireçtaşı Birliği : Gökçebağ ve Kayasivri Tepe civarında dar bir alanda
yüzeyler. Birimmasif görünümlü, kalın ve monoton bir kireçtaşı istifiyle temsil edilir. Birim,
allokton konumda olup, Gökçebağ ofiyolitli karmaşığı içerisinde blok olarak bulunur.
Faaliyet alanı jeolojisi;
Faaliyet Alanı Jeolojisi: Faaliyet alanının bir kısmında Tpg rumuzu ile gösterilen
Yukarıkaşıkara Formasyonu yüzeylenmiştir. Diğer kısmında ise ise Jkta rumuzlu Anamasdağ
Formasyonu bulunmaktadır. Faaliyet alanına ait jeoloji haritası raporun ekler kısmında
verilmiştir. (Bkz.Ek:7)
Isparta İli halen yürürlükte olan “Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında” birinci ve
ikinci derece deprem kuşağında yer almaktadır. Faaliyet alanı birinci derece deprem
bölgesinde yer almaktadır. Isparta İli’ne ait deprem haritası raporun ekler kısmında
verilmiştir. (Bkz.Ek:8)
1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde
tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat
50
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları", kapsamına giren alan
bulunmamaktadır.
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca belirlenen "Yaban
Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", kapsamına giren alan
bulunmamaktadır.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun
3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt
bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak
tanımlanan ve aynı Kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna
Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili
yapılan alanlar, kapsamında değildir.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları, bulunmamaktadır.
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar, yer almamaktadır.
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri",
kapsamında yer almamaktadır.
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca
Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen
alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan
alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler,
kapsamında yer almaktadır.
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar,
kapsamında yer almamaktadır.
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması
Hakkında Kanunda belirtilen alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, kapsamında yer
almamaktadır.
j) 04/04/2014 tarihli ve 28962 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar kapsamında yer almamaktadır.
2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli
alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi)
51
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda
belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları", kapsamında
yer almamaktadır.
b) 12/6/1981 tarihli ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca
korumaya alınan alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
1) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de Özel
Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı"
olarak belirlenmiş alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
2) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre
Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi
Sit" listesinde yer alan alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
3) Cenova Deklerasyonu’nun 17inci maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli
Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar,
kapsamında yer almamaktadır.
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1inci ve 2inci maddeleri
gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal
Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, kapsamında yer almamaktadır.
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar,
kapsamında yer almamaktadır.
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi kapsamında yer almamaktadır.
2. Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv
alanları, jeotermal alanlar ve benzeri), kapsamında yer almamaktadır.
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi
kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II.
sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı, kapsamında yer almamaktadır.
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı,
tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen
derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem
taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden
itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler, kapsamında yer
almamaktadır.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, kapsamında yer almamaktadır.
52
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer
rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve
jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar kapsamında yer almamaktadır.
53
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
3. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE
ALINACAK ÖNLEMLER
Proje konusu proje; Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu Mevkii’nde
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü adına kayıtlı bulunan 32/2005-21 nolu hammadde üretim
izin belgeli toplam 4,41 hektarlık alanda 150.000 m3/yıl ocak kapasitesi, 99.000 m3/yıl kırmaeleme kapasitesi ile açılması ve işletilmesi planlanan II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve
Kırma-Eleme Tesisi’ne yönelik olarak hazırlanmıştır.
Söz konusu proje kapsamında oluşacak başlıca çevresel etkiler üretim aşamasından
kaynaklanan emisyon ve gürültü oluşumu, çalışanlardan ve proses makine ekipmanlarından
kaynaklanan atık türlerinden dolayı oluşması muhtemel etkilerdir. Çevresel etkilerin ortadan
kaldırılması veya minimum düzeye indirilmesi için alınacak başlıca tedbirler aşağıda
değerlendirilmiştir.
Katı Atıklar
Faaliyet alanında çalışacak personelin yeme-içme, konaklama ihtiyaçları yol yapımı
için kurulacak olan şantiyeden sağlanacak olup, şantiye Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü’nün
uygun gördüğü yere kurulacaktır.
Şantiyede personelin ihtiyaçlarının giderilmesi sonucu oluşacak katı atıklar kurulacak
olan şantiye alanında, ağzı kapalı bidonlarda biriktirilecek ve düzenli olarak taşınarak, en
yakın yerleşim yerinin çöp bidonlarına atılacaktır.
Katı atıkların bertarafında 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren, 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete ile değişiklik
yapılan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine riayet edilecektir.
Sıvı Atıklar
Faaliyet sırasında kırma-eleme tesisinde kullanılacak olan su malzemenin bünyesinde
kalarak atık oluşturmayacaktır. Stok sahalarında ve nakliye güzergahında tozlanmayı
azaltmak amacıyla yapılan spreyleme işleminde kullanılan su ise atığı olmadan
buharlaşacaktır. Faaliyet sahasında sadece personel kaynaklı atıksu oluşumu söz konusu
olacaktır.
Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi’nde toplam 17 kişi çalıştırılması
planlanmaktadır. Bir işçinin 150 litrelik suya ihtiyacı olacaktır. Bir kişiden günde 150 litre
(0,15 m3/gün) atıksu kaynaklanacağı kabul edilmiştir. (Kaynak:Prof. Dr. Dinçer Topacık,
Prof. Dr. Veysel Eroğlu 1988, Su Temini ve Atıksuların Uzaklaştırılması Uygulamaları);Bu
durumda personelden kaynaklanacak günlük atıksu miktarı, 2,5 m3/gün olacaktır.
Faaliyet alanında çalışacak personelin ihtiyaçları yol yapımı için kurulacak şantiyeden
karşılanacaktır. Oluşacak atıksular için şantiye alanına sızdırmasız fosseptik çukuru
yapılacaktır. Sızdırmasız fosseptik çukuru dolduğu zaman vidanjör hizmeti ile bertaraf
edilecektir. Sızdırmasız fosseptik projesi raporun ekler kısmında verilmiştir. (Bkz. Ek:10)
Faaliyet esnasında 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi gazetede yayınlanarak
yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik”, 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği ve 25/03/2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
54
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir.
Madeni Atık Yağlar
Faaliyet alanında çalışacak araçların bakım-onarım ve tamirat işleri tesis alanında
yapılmayacaktır. Bu işlemler (bakım-onarım) yetkili servislerde yaptırılacaktır. Bu nedenle
çalışma alanında atık yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Ancak tesiste atık yağ oluşacak bir işlem yapılması halinde, oluşacak atık yağlar, “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ne göre geçici atık depo alanında sızdırmasız bidon veya
varillerde biriktirilecek ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan lisans almış firma ile anlaşma
yapılarak, Ulusal Atık Taşıma Formu karşılığında firmaya teslim edilecektir.
Ocak sahasında, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’(Değişiklik R.G. 05.11.2013 tarih ve
28812 sayı)'nin ilgili hükümlerine riayet edilecektir.
Bitkisel Atık Yağlar
Faaliyet sahasında çalışacak personelin yemek ihtiyacı yol yapımı için kurulacak
şantiyede bulunan yemekhaneden karşılanacaktır. Mutfaktan kaynaklı bitkisel atık yağ
oluşması durumunda bu yağlar Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili
hükümleri doğrultusunda ağzı kapalı bidonlar içinde sızdırmasız zemin üzerinde depolanacak
ve lisanslı geri kazanım tesislerine teslim edilmesi sağlanacaktır.
Faaliyet esnasında 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı resmi gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (Değişiklik R.G 05.11.2013
tarih ve 28812 sayı)'nin ilgili hükümlerine riayet edilecektir.
Ambalaj Atıkları
Faaliyet alanında oluşması muhtemel ambalaj atığı kapsamına giren atıklar (plastik,
metal, cam, kağıt-karton, kompozit ve benzeri malzemelerden yapılmış bütün ambalajlar ve
bu ambalajların atıkları) cinslerine göre ayrı kaplarda biriktirilecektir. Ayrı toplanan ambalaj
atıklarının lisanslı geri dönüşüm tesislerine verilmesi sağlanacaktır.
Söz konusu atıkların 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı “Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
Atık Pil –Akümülatör ve ÖTL
Faaliyet sahasında oluşabilecek atık piller evsel atıklardan ayrı bir kapta biriktirilecek
ve atık pil toplama noktalarına teslim edilmesi sağlanacaktır.
Sahada atık akü oluşturacak bir işlem yapılması halinde 31.08.2004 tarih ve 25569
sayılı “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”’nin 13. maddesinde belirtilen
hususlara riayet edilecektir. Ayrıca 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
55
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Faaliyet alanında araçların tamir ve bakım işlemleri araç lastik atığı oluşması
durumunda, oluşacak atık araç lastikleri, 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”
(Değişiklik R.G 10.11.2013 tarih ve 28817 sayı)uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığından
lisans almış tesislere verilerek bertaraf edilecektir.
Tehlikeli Atıklar
Faaliyet alanında patlatma için kullanılan amonyum nitrat sahaya torbalar içinde
getirilecektir. Bu torbalar 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı “Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği” kapsamında 15 01 10 (M) “Tehlikeli Maddelerin Kalıntılarını İçeren ya da
Tehlikeli Maddelerle Pislenmiş Ambalaj” maddesine göre kontamine atık olarak
nitelendirilmektedir. Çıkan bu tehlikeli atıklar depolanma yapılmadan patlayıcı maddelerin
alındığı firma ile anlaşılarak bir tutanak ile bu firmaya teslim edilecektir.
Ayrıca acil onarım gerektiren durumlarda araçlardan kaynaklanacak yağ filtresi veya
ortaya çıkması muhtemel diğer tehlikeli atıklar için sahada geçici atık deposu oluşturulacaktır.
Toplanan tehlikeli atıklar Çevre ve Şehircilik Bakanlığından taşıma lisanslı firmalara aracılığı
ile bertaraf tesislerine ulaştırılacaktır.
Faaliyet sahasında 14.03.2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 05.11.2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin ilgili hükümlerine riayet edilecektir.
Tıbbi Atıklar
İşletilmesi planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi’nde toplam 17 kişi
çalıştırılması planlanmaktadır. Faaliyet sahasında çalışacak personelin tıbbi müdahaleleri en
yakın hastanede yapılacaktır. Ocak sahasında çalışacak personelin sağlık sorunlarına acil
müdahale edilmesinin zorunlu olduğu durumlarda oluşacak tıbbi atıklar, 22.07.2005 tarih ve
25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 21.03.2014 tarih ve 28948 sayılı
Resmi Gazete ile değişiklik yapılan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin 5.
Maddesinde belirtilen genel ilkeleri kapsamında torbalarda ayrı olarak biriktirilecek ile 8.
maddesinde belirtilen “Tıbbi atık üreticilerinin yükümlülükleri” doğrultusunda bertaraf
edilecektir.
Hava Kirliliği
Kalker ocağı ve Kırma- Eleme Tesisi sahasında kullanılacak makine ve taşıma
araçlarında kullanılacak yakıtlardan dolayı bir miktar egzoz gazı oluşmaktadır. Kullanılacak
makinelerden ve taşıma araçlarından meydana gelen emisyonun, hava kalitesine katkısının,
günlük trafikten kaynaklanandan daha fazla olmayacağı düşünülmektedir.
10.11.2012 tarih ve 28463 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmeliğin 5. maddesinde “Hava emisyonu kapsamında değerlendirilen işletmeler için;
Hava emisyonu olan ve Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında yer alan işletmelerin
kurulması ve işletilmesi için çevre izni alınması zorunludur. Bu işletmelerden kaynaklanan
hava emisyonlarının değerlendirilmesinde bu Yönetmelik hüküm esas ve sınır değerlerine
göre iş ve işlemler yapılır.” olarak değişiklik yapılmıştır.
56
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği” Ek-II Listesi, Madde 2.16 “Patlayıcı kullanılan maden
ocakları.” Madde 2.17 “Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve 4/6/1985 tarihli ve
3213 sayılı Maden Kanununun I.Grup a ve b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup,
V.Grup’larında yer alan madenlerin çıkartıldığı ocaklar.” ve Madde 2.18 “Üretim kapasitesi
200 ton/gün ve üzeri olan ve Maden Kanununun I.Grup a ve b, II.Grup (kireçtaşı dahil),
IV.Grup, V.Grup’larında yer alan madenlerin ve cüruf ve molozların kırılması, öğütülmesi,
elenmesi için kurulan tesisler.” kapsamında yer alan faaliyet için ÇED süreci tamamlandıktan
sonra, Çevre İzni ile ilgili gerekli müracaatlar yapılacaktır.
UVS ve KVS değerleri incelendiğinde ÇED alanına en yakın yerleşim yeri olan
Madenli Köyü’ne bağlı 2000 m uzaklıktaki evlerin üretim esnasında oluşacak tozlanmadan
olumsuz etkilenmeyeceği görülmektedir. Faaliyet süresince “Sanayi Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”ne riayet edilecektir.
Faaliyet sahasında “10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği”, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği” ve 10.11.2012 tarih ve 28463 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir.
Gürültü Kirliliği
İşletilecek olan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesis’nde tüm iş makinelerinin
maksimum seviyede çalışacağı düşünülerek hesaplamalar yapılmıştır.
Yapılan hesaplamalara göre 200 m’den sonra Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi
ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) , Ek VII -Tablo:5 de verilen Şantiye Alanı İçin Çevresel
Gürültü Sınır Değerleri’nin altında kalmaktadır. Dolayısı ile Madenli Köyü’ne bağlı yaklaşık
2000 m mesafedeki evlerin faaliyet alanında oluşacak gürültüden etkilenmeyeceği
görülmektedir.
Ayrıca normalde kullanılan makinelerin hepsi aynı anda çalışmayacaktır. Bundan
dolayı oluşacak ses basıncı seviyeleri daha da düşecektir.
Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski
Faaliyet alanında üretim açık işletme tekniği ile yapılacaktır. Açık işletme tekniği,
üretimde planlanan malzemenin varsa üzerinde bulunan örtü malzemesinin alınarak ve uygun
şev açısı (heyelan ve tehlikeli kaya düşmelerinin önlenebilmesi amacıyla) verilerek basamak
basamak üretimin gerçekleştirilmesi tekniğidir. Bölüm 1.b’de Projenin Özellikleri kısmında
bu yöntem ve teknolojisi anlatılmıştır.
Faaliyet alanında oluşabilecek kaza riskleri;
•
•
•
•
Kullanılan ekipmandan kaynaklanabilecek riskler
Araçların yanlış kullanımından kaynaklanabilecek riskler
Yangın riski
Toz ve Gürültüden çevredeki alanların etkilenme riski
57
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
•
•
•
•
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
Tesisteki faaliyetler sırasında işçilerin maruz kalacağı yaralanma, gürültüden
etkilenme, tozdan etkilenme v.b. riskler
Dışarıdan tesis sahasına izinsiz giriş yapabilecek kişilerin maruz kalacağı riskler
Patlatma esnasında oluşabilecek riskler
Araçların taşıma işlemlerinde ve tesis içinde yapılan işlemler sırasında devrilmesi,
çarpışması, başka bir şahsa çarpması v.b. gibi kaza riskleri olarak sıralanabilir.
Bu gibi kaza risklerini önlemek amacıyla alınacak önlemler ise aşağıda verilmiştir;
Faaliyet alanında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 29.12.2012 tarih ve
28512 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğü giren İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
Yönetmeliği ilgili hükümleri doğrultusunda çalışmalar sürdürülecektir.
Faaliyet alanında yangına karşı gerekli önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır.
Faaliyet alanında yangın söndürme tüpü, kazma, kürek vb. yangına ilk müdahale araçları
bulundurulacaktır.
Tesiste oluşabilecek kazalara karşı ilk yardım çantaları bulundurulacak, bunlar ehil
kişiler tarafından kullanılacak ve yaralanma durumlarında ilk yardım yapıldıktan sonra, en
yakın sağlık kuruluşuna kişilerin ulaştırılması sağlanacaktır.
Tesiste oluşacak kazaları azaltmak için işçilere bu kazalar ile ilgili gerekli eğitimlerin
verilmesi sağlanacaktır.
Faaliyet sahasında çalışmalara başlanmadan önce faaliyet alanının köşe noktaları
poligon taşları ile belirlenecek ve tesis alanının etrafına uyarı levhaları yerleştirilecektir.
Tesis alanında ve yol güzergahında araçların hareketi nedeni ile oluşabilecek
tozlanmanın önlenmesi için stabilize yolda ortamın nemli kalmasını sağlayacak sıklıkta
(Mevsime bağlı olarak toz oluşumunu önleyecek aralıklarla) arazözle sulama yapılacaktır.
Tesis alanında sürekli olarak bir bekçi bulundurulacak ve ocağa izinsiz giriş çıkışlar
engellenecektir.
Patlatma işlemi gerçekleştirilirken herhangi bir kazaya sebep olmamak için diğer iş
makinelerinin çalışmaları durdurulacaktır. Her patlatma işleminden önce jandarmaya haber
verilerek, patlatma işleminin jandarma kontrolünde gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
Faaliyet alanında çalışacak kamyon ve ekskavatör gibi araçların devrilme riskini
önlemek amacıyla basamak genişlikleri rahatça manevra yapılabilecek şekilde (20-25 m)
olarak belirlenmiştir. Ocakta çalışacak makinelerin çarpışması ve devrilmesi gibi kazaları
önlemek amacıyla iş makinesi kullanımında deneyimli operatörler ile çalışılacak ve araçların
belli bir düzene göre sahaya giriş çıkışları yaptırılacaktır.
Proje süresince;
25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”,
03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 10.11.2012 tarih ve 28463
58
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin
Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”,
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ve 27.04.2011 tarih
ve 27917 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’’,
31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik’’,
30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik’’,
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’’,
14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik’’,
24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”,
31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’’,
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’’,
25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeği” ve 10.11.2013 tarih ve 28817
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin
Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik,
20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 29.12.2012 tarih ve
28512 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği
Hizmetleri Yönetmeliği ve 19.09.2013 tarih ve 28770 sayılı resmi gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği,
59
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik”,
10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevre İzin ve Lisans Yönetmelik”, hükümlerine, uyulacaktır.
Faaliyetin işletme aşamasında çevre değerlerinin korunması amacıyla, 2872 sayılı
Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a
istinaden çıkartılan tüm yönetmeliklere uyulacaktır. Ayrıca projenin başlangıç, işletme,
faaliyet sonrası aşamalarında ve projede bir değişiklik olması halinde Isparta Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğü ve/veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığına müracaat edilecektir.
60
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
NOTLAR VE KAYNAKLAR:
-Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 1995, T.C Başbakanlık D.İ.E Yayınları.
-Prof. Dr. Ertuğrul Erdin, Katı Artıklar, Ders Notları 1991.
-Prof. Dr. Aysen Müezzinoğlu, Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları 1987.
-Isparta İli Arazi Varlığı ( Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel
Müdürlüğü Yayınları-Ankara,1993 ).
-Jeoloji Mühendisliği Odası Yayınları.
-Davıs, P.H. Flora Of Turkeyand East Aegean Island, 1988.
-Tabiatı Koruma Alanları Etüdleri Orman Genel Müdürlüğü Milli Parklar Daire Başkanlığı,
Ankara.
-Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayınları, Anonymous 1990, Ankara.
-Tabiatı Koruma Derneği Yayınları, 1988 Türkiye’nin Endemik ve Nesli Tehlike Altında
Olan Türleri, Ekin T., Erik S., Koyuncu M., İlarslan R.
-Şifalı Bitkiler Flora ve Sağlığımız, Reyhan ACARTÜRK, 1996 Orman Genel Müdürlüğü
Mensupları Yardımlaşma Vakfı Yayınları.
-Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Turhan BAYTAP, Türk Dil Kurumu Yayınları ANKARA
-Yaşamın Temel Kuralları, Cilt III Kısım II, Ali DEMİRSOY 1992 Meteksan A.Ş. ANKARA
-Isparta Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Çevre Durum Raporu 2013
-Maden Mühendisleri Odası, Ankara
- http://www.tubives.com Turkish Plants Data Service (TÜBİVES)
-Açık Ocak işletmeciliğinde Basamak Patlatması Tasarımı,
Mühendisi
61
Ersan Değerli Maden Yük.
KARAYOLLARI
13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
II-A GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI
VE KIRMA ELEME TESİSİ PROJESİ
EKLER:
Ek-1 Proje Alanı Koordinatları
Ek-2 Hammadde Üretim İzin Belgesi
Ek-3 Vaziyet Planı
Ek-4 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Lejantı
Ek-5 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita
Ek-6 Duyarlı Yöreler Haritası
Ek-7 Jeoloji Haritası
Ek-8 Deprem Haritası
Ek-9 Yerbulduru Haritası
Ek-10 Sızdırmasız Fosseptik Projesi
Ek-11 Faaliyet Alanının Fotoğrafları
Ek-12 Yetki Belgesi, Taahhütname
Ek-13 ÇED İzleme-Kontrol Formu
62
EKLER
EK-1
Proje Alanı Koordinatları
PROJE ALANI KOORDİNATLARI
Proje Sahibi: Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü
Proje Adı : II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi Projesi
Proje Adresi: Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu Mevkii
H.Ü.İ.B (ÇED) alanının sınır koordinatları:
Datum
Ölçek
Koor. Sırası
DOM
ZON
Nokta No:
Y:
1
333675.000
2
333780.000
3
333815.000
4
333433.000
5
333456.000
6
333468.000
Toplam Alan: 4,41 Ha
: ED-50 (UTM) Datum
: WGS-84 (Coğrafik)
: 6 DERECE
Türü
: Derece.Kesir
: Sağa Yukarı
Koor..Sırası :Enlem Boylam
: 33
: 36
X:
4224075.000
38.14757603:31.10153849
4224224.000
38.14893753:31.10270139
4224005.000
38.14697130:31.10315173
4224045.000
38.14726113:31.09878516
4224091.000
38.14767973:31.09903675
4224220.000
38.14884394:31.09914346
EK-2
Hammadde Üretim İzin Belgesi
EK-3
Vaziyet Planı
VAZİYET PLANI
İLİ: ISPARTA
İLÇESİ:GELENDOST
BELDE:MADENLİ
MEVKİİ:KURTYURDU
PAFTA:L26-d1
H.Ü.İ.B NO:32/2005-21
PROJE SAHİBİ:KARAYOLLARI13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
K
1/5000
4 224 400
2
6
4 224 200
5
1
4
4 224 000
3
4 223 800
4 223 600
333675.000
333780.000
333815.000
333433.000
333456.000
333468.000
ALANI:4.41 Ha
X
4224075.002
4224224.002
4224005.002
4224045.002
4224091.002
4224220.002
NoktaNo
K1
K2
K3
K4(4)
K5(5)
ALAN:4283 m2
Y
333460.463
333515.000
333497.992
333433.000
333456.000
X
4224138.973
4224077.000
4224038.197
4224045.002
4224091.002
334 000
1
2
3
4
5
6
Y
KIRMA-ELEME VE STOK ALANI KOORDİNATLARI:
333 800
NoktaNo
333 600
333 400
333 200
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED) KOORDİNATLARI:
LEJAND
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED ALANI)
KIRMA-ELEME VE STOK ALANI
Saziye YILDIZ
Maden Mühendisi
EK-4
1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Lejantı
ANTALYA-BURDUR-ISPARTA PLANLAMA BÖLGESİ
İLİ: ISPARTA
İLÇESİ:GELENDOST
1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI
BELDE:MADENLİ
MEVKİİ:KURTYURDU
PAFTA:L26
H.Ü.İ.B NO:32/2005-21
PROJE SAHİBİ:KARAYOLLARI13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
K
1/100.000
4 230 000
FAALİYET ALANI
4 225 000
4 220 000
4 215 000
1
2
3
4
5
6
ALANI:4.41 Ha
Y
333675.000
333780.000
333815.000
333433.000
333456.000
333468.000
X
4224075.000
4224224.000
4224005.000
4224045.000
4224091.000
4224220.000
345 000
NoktaNo
340 000
335 000
330 000
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED) KOORDİNATLARI:
LEJAND
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED ALANI)
Saziye YILDIZ
Maden Mühendisi
EK-5
1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita
TOPOĞRAFİK HARİTA
İLİ: ISPARTA
İLÇESİ:GELENDOST
BELDE:MADENLİ
MEVKİİ:KURTYURDU
PAFTA:L26-d1
H.Ü.İ.B NO:32/2005-21
PROJE SAHİBİ:KARAYOLLARI 13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1/25000
4 226 000
332 000
4 225 000
332 000
2
6
5
4
4 224 000
1
3
332 000
4 223 000
332 000
4 222 000
Y
X
335 000
NoktaNo
334 000
333 000
332 000
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED) KOORDİNATLARI:
LEJAND
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED ALANI)
Saziye YILDIZ
Maden Mühendisi
1
2
3
4
5
6
ALANI:4.41 Ha
333675.000
333780.000
333815.000
333433.000
333456.000
333468.000
4224075.000
4224224.000
4224005.000
4224045.000
4224091.000
4224220.000
EK-6
Duyarlı Yöreler Haritası
İLİ: ISPARTA
İLÇESİ:GELENDOST
BELDE:MADENLİ
MEVKİİ:KURTYURDU
PAFTA:L26-d1
H.Ü.İ.B NO:32/2005-21
PROJE SAHİBİ:KARAYOLLARI 13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
DUYARLI YÖRELER HARİTASI
K
1/25000
2
6
5
4
1
3
LEJAND
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED ALANI)
Saziye YILDIZ
Maden Mühendisi
TARIM ALANI
KURU DERE/AKAR DERE
EK-7
Jeoloji Haritası
JEOLOJİ HARİTASI
İLİ: ISPARTA
İLÇESİ:GELENDOST
BELDE:MADENLİ
MEVKİİ:KURTYURDU
PAFTA:L26-d1
H.Ü.İ.B NO:32/2005-21
PROJE SAHİBİ:KARAYOLLARI 13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1/25000
4 226 000
Ka
ba
ye
rD
.
Kk
Qal
Tozan Mevk.
Kurtyurdu T.
JkTa
4 225 000
Kabeçarası T.
n
yt a
Şe
D.
5
4
4 224 000
2
6
1
3
Demircilik D.
D.
Yaylayolu
Tpg
Es
k iy
Sr
.
ng
Çi
4 223 000
an
ık
en
D.
Cevizli T.
Tpg
Demircilik T.
4 222 000
335 000
334 000
333 000
332 000
LEJAND
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED ALANI)
Saziye YILDIZ
Maden Mühendisi
Tpg
YUKARIKAŞIKARA FORMASYONU
Jkta
ANAMASDAĞ FORMASYONU
Kk
BARAK KAYA FORMASYONU
Qal
ALÜVYON
EŞ YÜKSELTİ EĞRİLERİ
AKAR DERE/KURU DERE
EK-8
Deprem Haritası
FAALİYET SAHASININ DEPREM HARİTASI
FAALİYET
SAHASI
EK-9
Yerbulduru Haritası
YER BULDURU HARİTASI
İLİ: ISPARTA
İLÇESİ:GELENDOST
BELDE:MADENLİ
MEVKİİ:KURTYURDU
PAFTA:L26-d1
H.Ü.İ.B NO:32/2005-21
PROJE SAHİBİ:KARAYOLLARI 13. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ
1/25000
MADENLİ
4 228 000
BAH
TİY
AR
4 227 000
4 226 000
T
OS
ND
E
L
GE
4 225 000
2
6
5
4
4 224 000
BA
L
1
3
CI
4 223 000
335 000
334 000
333 000
332 000
LEJAND
H.Ü.İ.B. ALANI(ÇED ALANI)
Saziye YILDIZ
Maden Mühendisi
Ek-10
Sızdırmasız Fosseptik Projesi
Ek-11
Faaliyet Alanının Fotoğrafları
FAALİYET ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR
Foto-1
Foto-2
EK-12
Yetki Belgesi, Taahhütname
EK-13
ÇED İzleme-Kontrol Formu
MADENCİLİK FAALİYETLERİ
İZLEME-KONTROL FORMU
Proje Adı
:
Proje Adresi
:
Proje Sahibi
Tel/Fax
:
:
H.Ü.İ.B.
:
Raporu Hazırlayan Kuruluş :
Mevcut Durum
II-A Grubu Maden(Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesis
Kapasite Artışı Projesi
Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu
Mevkii
Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü
TEL: 0 242 334 77 00
FAX: 0 242 345 36 99
İzin No: 32/2005-21
KÜRESEL ARITMA VE DOĞALGAZ SİST. ÇEVRE
MÜH. LTD. ŞTİ.
:
İnşaat
İşletme
İşletme sonrası
Karar/Tarihi
:
Denetleme Tarihleri
:
Proje değişikliği veya kapasite
artışı yapılmış mı?
Projeye
idari
yaptırım
uygulanmış mı?
Koordinat
Tesis Koordinatları
(saat yönünde ve sıralı)
Rusat Koordinatları
(saat yönünde ve sıralı)
TAAHHÜT EDİLEN
H.Ü.İ.B.(ÇED) alanının sınır koordinatları:
Datum
: ED-50 (UTM)
Ölçek
: 6 DERECE
Koor. Sırası : Sağa Yukarı
DOM
: 33
ZON
: 36
Nokta No:
Y:
X:
1
333675.000 4224075.000
2
333780.000 4224224.000
3
333815.000 4224005.000
4
333433.000 4224045.000
5
333456.000 4224091.000
6
333468.000 4224220.000
Toplam Alan: 4,41 Ha
H.Ü.İ.B. (ÇED) alanının sınır koordinatları:
Datum
: ED-50 (UTM)
Ölçek
: 6 DERECE
Koor. Sırası : Sağa Yukarı
DOM
: 33
ZON
: 36
Nokta No:
Y:
X:
1
333675.000 4224075.000
2
333780.000 4224224.000
3
333815.000 4224005.000
4
333433.000 4224045.000
5
333456.000 4224091.000
6
333468.000 4224220.000
Toplam Alan: 4,41 Ha
MEVCUT DURUM
Pasa Alanı Koordinatları
(saat yönünde ve sıralı)
Şantiye Alanı
Koordinatları
(saat yönünde ve sıralı)
Stok Alanı koordinatları
(saat yönünde ve sıralı)
Faaliyet sırasında pasa malzemesi
oluşmayacaktır. Sadece Bitkisel toprak
için
geçici
depolama
alanı
oluşturulacaktır.
Şantiye yol yapım işini yapan firma
tarafından kurulacaktır.
Kırma-Eleme ve Stok Alanı Koordinatları:
Datum
: ED-50 (UTM)
Ölçek
: 6 DERECE
Koor. Sırası : Sağa Yukarı
DOM
: 33
ZON
: 36
Nokta
Y:
No:
K1
333460.463
K2
333515.000
K3
333497.992
K4(4)
333433.000
K5(5)
333456.000
Alan:4283 m2
GENEL
Teknoloji
İşletme Yöntemi
X:
4224138.973
4224077.000
4224038.197
4224045.002
4224091.002
TAAHHÜT EDİLEN
Açık işletme tekniği, üretimde
planlanan
malzemenin
varsa
üzerinde bulunan bitkisel toprağın
alınarak ve uygun şev açısı (heyelan
ve tehlikeli kaya düşmelerinin
önlenebilmesi amacıyla) verilerek
basamaklı
üretimin
gerçekleştirilmesi
tekniğidir.
Basamak yüksekliği 10-12 m
civarında olacaktır. Böylece sahanın
ileri aşamada faaliyete kapanacağı
zaman daha kolay rehabilitesi
sağlanabilecek ve derin uçurumlar
oluşması
önlenmiş
olacaktır.
Basamak genişliği yaklaşık 10-12
m, basamak şev açıları 800–900
,ocağın genel şev açısı ise 450–500
olacaktır.
Malzemenin
alt
kademelerde çok sertleşmesi gibi
durumlarda
patlatma
işlemi
yapılması söz konusu olacaktır.
Kırma–Eleme
Tesisinde
ki
Kontrollü sistemde Kırma- Eleme
işlemi su püskürtmeli olarak
yapılacaktır. Sistem sadece su ve
hava ile çalışmakta olup, kimyasal
ve
yabancı
maddeler
kullanılmamaktadır.
Püskürtme
başlığında havanın sıkıştırılması ve
aynı zamanda sıkıştırılan bu havaya
MEVCUT DURUM
Tesisin kapasitesi (Kapasite
raporu veya Maden İşleri
İşletme Bilgi Formu)
Çalışma süreleri/saatleri
(vardiya vb.)
Çalışan Personel Sayısı
Basamak Yüksekliği
Basamak Genişliği
Patlatma yapılan Delik
sayısı
belli periyotlarda ve damlacıklar
halinde su verilmesi suretiyle, suyun
pulvarize edilmesi sağlanmaktadır.
5 Mikrona kadar küçülebilen su
zerrecikleri, toz zerreciklerinden
daha küçük hale geldiğinden, daha
çok
toz
zerreciğini
çevreleyebilmekte ve toza bir hacim
kazandırarak ağırlaşıp, malzemeyi
ıslatmadan
tozu
indirgeyebilmektedir.
150.000 m3 /yıl
(yaklaşık 399.000 ton/yıl)
Çalışma süreleri : 12 ay/yıl, 12
ay/yıl, 26 gün/ay, 8 saat/gün’dür.
Günde
tek
vardiya
çalışma
yapılacaktır.
Faaliyet alanında 17 personel
çalıştırılması planlanmaktadır.
Ocak sahasında faaliyet bittiğinde
basamak yüksekliği maksimum 1012 m civarında olacaktır.
Basamak genişliği min. 20-25 m,
basamak şev açıları 800–900
olacaktır.
Ocakta yapılacak patlatma işlemleri
sırasında; Sıralar arası 42 ms ve
delikler arasında ise yüzeyde 25,
delik içinde 500 ms gecikme
kullanılarak, 88,9 mm çapında 11 m
derinliğinde yaklaşık 33 delik
delinerek
patlatma
milisaniye
gecikmeli olarak gerçekleşecektir.
Patlatma periyodu
Ayda 4 defa.
1 patlatma başına
kullanılacak patlayıcı
miktarı
Faaliyet alanı poligon taşları
vb. ile belirlenmiş mi?
Bir patlatmada 1491 kg patlayıcı
madde kullanılacaktır.
İş makinaları ve tesiste
kullanılan yakıt türü ve
miktarı (ton/yıl)
Faaliyet
alanında
işlemlere
başlanmadan önce çalışma alanının
köşe noktalarına poligon taşları
dikilerek çalışma alanının sınırları
belirlenecektir.
Faaliyet alanında bulunan makine
ve
ekipmanların
çalıştırılması
sırasında kullanılacak enerji elektrik
enerjisi olup, mevcut elektrik hattına
bağlantı yapılacaktır.
İnşaat/işletme aşamasında
toz önleyici önlemler (kırma
eleme toz indirgeme sistemi,
Depo alanlarında, yollarda
ve pasa alanlarında
tozumayı engelleyici
önlemler
Emisyon izin belgesi var
mı?
Faaliyet alanında kullanılan iş
makineleri ve kamyonlarda yakıt
olarak motorin kullanılacaktır.
Kırma–Eleme
Tesisinde
ki
Kontrollü sistemde Kırma- Eleme
işlemi su püskürtmeli olarak
yapılacaktır. Sistem sadece su ve
hava ile çalışmakta olup, kimyasal
ve
yabancı
maddeler
kullanılmamaktadır.
Püskürtme
başlığında havanın sıkıştırılması ve
aynı zamanda sıkıştırılan bu havaya
belli periyotlarda ve damlacıklar
halinde su verilmesi suretiyle, suyun
pulvarize edilmesi sağlanmaktadır.
5 Mikrona kadar küçülebilen su
zerrecikleri, toz zerreciklerinden
daha küçük hale geldiğinden, daha
çok
toz
zerreciğini
çevreleyebilmekte ve toza bir hacim
kazandırarak ağırlaşıp, malzemeyi
ıslatmadan
tozu
indirgeyebilmektedir. Sahada taşıma
esnasında
kamyonların
geliş
gidişinde
ve
stok
alanında
tozu
gidermek
oluşabilecek
amacıyla spreyleme yapılacaktır.
10.09.2014 tarih ve 29115 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevre İzin ve
Lisans Yönetmeliği” Ek-II Listesi,
“Madde 2.16 “Patlayıcı kullanılan
maden ocakları.” Madde 2.17
“Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve
üzeri olan ve 4/6/1985 tarihli ve
3213 sayılı Maden Kanununun
I.Grup a ve b, II.Grup (kireçtaşı
dahil), IV.Grup, V.Grup’larında yer
alan
madenlerin
çıkartıldığı
ocaklar.” ve Madde 2.18 “Üretim
kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan
ve Maden Kanununun I.Grup a ve b,
II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup,
V.Grup’larında yer alan madenlerin
ve cüruf ve molozların kırılması,
öğütülmesi, elenmesi için kurulan
tesisler.” kapsamında yer alan
faaliyet için alan ÇED süreci
tamamlandıktan sonra, Çevre İzni
ile ilgili gerekli müracaatlar
yapılacaktır.
Kullanılacak su miktarı
(m3/gün), nereden temin
edildiği
Personel Kaynaklı Su Kullanımı:
Faaliyet
sahasında
kapasite
artışından sonra 17 personel
çalıştırılacaktır. Bir işçinin günde
150 litrelik suya ihtiyacı olacağı
varsayımıyla günlük kullanılacak su
miktarı 2,5 m3/gün olacaktır.
Proses ve Sulama Suyu:
Kırma-Eleme Tesisinde yapılması
planlanan toz indirgeme sisteminde
kullanılacak olan su miktarı
genellikle 1 ton malzeme için 0,5
litre su olarak hesaplanmaktadır.
Buna göre kırma-eleme ünitesinde
kullanılacak su miktarı 0,42 m3/gün
olacaktır.
Üretim
aşamasında,
çıkarılan
malzemenin kamyonlarla nakliyesi
ve ocak içi hareketler nedeni ile
yollardan
ve
çalışmalardan
kaynaklanacak tozlanmayı önlemek
için ve malzeme çıkarma esnasında
tozun yayılmasını azaltmak amacı
ile ocak sahası içerisinde sulama
(spreyleme) işlemi yapılacaktır.
Spreyleme işlemi için yaklaşık
olarak günde 3 m3(3 ton) su
kullanılacağı öngörülmektedir.
Toplam su kullanımı:
Personel kaynaklı kullanılan su +
Kırma-Eleme Tesisinde kullanılacak
su
+
Spreyleme
işleminde
kullanılacak su; 5,92 m3/gün
olacaktır.
Personelin içme suyu için hazır
damacanalar
kullanılacaktır.
Faaliyet sahasında kullanılacak su
yerinden
en
yakın
yerleşim
tankerlerle taşınarak karşılanacaktır.
Faaliyet alanında kuyu suyu
kullanılması halinde, ilgili yerlere
müracaatlar yapılarak yeraltı suyu
kullanımı için alınması gereken
izinler alınacaktır. Şantiye alanının
yerleşim yerinin yakınına kurulması
durumunda ihtiyaç duyulan su
yerleşim yerinin şebeke suyundan
karşılanacaktır.
Çökeltme havuzu boyutları
Çökeltme havuzu bulunmamaktadır.
Atık su bertaraf yöntemi
Deşarj izin belgesi var mı?
Pasa miktarı ve depolama
yöntemi
Bitkisel toprak miktarı ve
depolama yöntemi
Evsel katı atık miktarı ve
bertaraf yöntemi
Atık yağlar, yağ kapları,
üstübüler ve diğer tehlikeli
atıkların geçici depolanması
ve bertaraf yöntemi
Faaliyet
sahasında
kapasite
artışından sonra 17 personel
çalıştırılacaktır. Bir kişiden günde
150 litre (0,15 m3/gün) atıksu
kaynaklanacağı kabul edilmiştir.
Oluşacak atıksu miktarı 2,5 m3/gün
olacaktır.
Faaliyet
alanında
çalışacak
personelin ihtiyaçları yol yapımı
için
kurulacak
şantiyeden
karşılanacaktır. Oluşacak atıksular
için şantiye alanına sızdırmasız
fosseptik
çukuru
yapılacaktır.
Sızdırmasız
fosseptik
çukuru
dolduğu zaman vidanjör hizmeti ile
bertaraf edilecektir.
Proje alanında atıksu deşarjı
yapılmayacaktır.
Faaliyet sahasında pasa oluşması
söz
konusu
değildir.
Ancak
muhtemel pasa oluşması durumunda
faaliyet sahasında pasa alanı olarak
belirlenen alanda depolanacaktır.
Bitkisel toprak ocak sahası içinde
belirlenecek uygun bir yerde geçici
olarak depolanacaktır.
Faaliyet alanında 17 personel
çalıştırılması planlanmaktadır. Bir
kişinin günlük katı atık miktarı
yaklaşık 1.34 kg alınarak, 17
personel için günlük olarak oluşacak
katı atık miktarı 22,78 kg dır.
Şantiyede personelin ihtiyaçlarının
giderilmesi sonucu oluşacak katı
atıklar kurulacak olan şantiye
alanında, ağzı kapalı bidonlarda
biriktirilecek ve düzenli olarak
taşınarak, en yakın yerleşim yerinin
çöp bidonlarına atılacaktır.
Faaliyet alanında çalışacak araçların
bakım, onarım ve tamirat işleri
yetkili serviste yapılacaktır. Bu
nedenle ocak sahasında madeni atık
yağ
oluşumu
söz
konusu
olmayacaktır. Ancak tesiste atık yağ
oluşacak bir işlem yapılması halinde
30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliği’(Değişiklik
R.G. 05.11.2013 tarih ve 28812
sayı)'nin ilgili hükümlerine riayet
edilecektir.
Tesis Etrafı Çit ile
çevrilmişmiş mi. Uyarı
levhaları var mı ?
Ocak sahasının etrafı poligon taşları
ile sınırlandırılacak ve sahanın
etrafına uyarı levhaları koyulacaktır.
SONUÇ ve ÖNERİLER:
İzleme yapan personelin
Adı Soyadı
İmzası
İzleme yapan personelin
Adı Soyadı
İmzası
PROJE TANITIM DOSYASINI
HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBU
EK-2
YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILMASI TAAHHÜT EDİLEN
PERSONEL TABLOSU
Projenin Adı
: II-A Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi
Proje Sahibi
: Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü
Projenin Mevkii : Isparta İli, Gelendost İlçesi, Madenli Köyü, Kurtyurdu Mevkii
Yeterlik Belge No : -120-
Tebliğin İlgili Maddesi
Kapsamında Çalıştırılacak
Personel
Çevre Mühendisi
Adı Soyadı
Mesleği
Demet AVCU
Çevre Yük.
Müh.
Tüm Rapor
Şaziye YILDIZ
Maden Müh.
Bölüm II.
Projenin Yeri
Hikmet YILMAZ
İnşaat Müh.
Bölüm III.
Proje ve Yerin
Alternatifleri
-
-
Farahnaz AKTÜRK
Biyolog
Abdulmenaf AKSU
Çevre Müh.
(Madde 5/1-a)
Mühendislik veya Mimarlık
Fakülteleri veya fakülte veya
akademi veya dört yıllık
yüksek okul veya fen veya
edebiyat fakültelerinin
…………..
mezunu personel
(Madde 5/1-b)
Kapsam Belirleme ve
İnceleme Değerlendirme
Komisyonunca veya PTD
inceleme değerlendirme
sürecinde belirlenmiş meslek
grubundaki personel
Rapor Koordinatörü
(5/1-c)
(Madde 5/1-ç)
Kapsamındaki personel
Sorumlu Olduğu
Bölüm, Sayfa,
Bölüm, Ekler vb.
İmzası
-
Tüm Rapor
Bölüm I.
Projenin
Özellikleri