HEPATİT B,HEPATİT B TESTLERİ,HEPATİT B TEŞHİSİ

HEPATİT B
Serum Hepatiti;
Hepatit B virüsü ile meydana gelen karaciğer enfeksiyonudur.
Hepatit B ye bağlı sarılıkların bir kısmı kronikleşir. Altı
aydan uzun süren Hepatit B enfeksiyonu kronikleşmiş kabul
edilir. Kronik Hepatit B enfeksiyonu birçok probleme neden
olur:
Kronik karaciğer iltihabı,
Siroz,
Karaciğer yetmezliği,
Karaciğer kanseri,
Ölüme yol açabilir.
Hepatit B virüsü nasıl bulaşır?
Hepatit B virüsü hasta kişilerle temas ile bulaşır. Hasta yada
taşıyıcı kişilerin vücut çıkartıları hastalığı taşır.
Özellikle:
Kan,
Sperm (Semen),
Vajina salgıları,
Tükürük virüsü bol miktarda taşır.
Bu salgılarla temas etmek ile hastalık bulaşır.
Hepatit B hastalığının en sık bulaşma yolları:
• Cinsel temas,
• Temiz olmayan aletler ile yapılan;
o Manikür,
o Pedikür,
o Dövme,
o Cerrahi müdahale,
o Diş müdahalesi,
o Endoskopi,
• Taşıyıcı kişi ile aynı evde yaşamak en sık görülen
bulaşma yollarıdır.
Hamilelik
sırasında
virüs
bebeğe
bulaşmaz,
ancak
doğum
sırasında doğum kanalından geçerken bebeğe bulaşır. Bu nedenle
hasta yada taşıyıcı anneden doğan bebeklerin doğumdan hemen
sonra aşılanması ile korunması mümkündür. Bütün hamilelerin
doğum öncesinde hepatit B testi yaptırmaları gerekir. Hepatit
B sulardan, gıdalardan, havadan, bulaşmaz.
Kimler Hepatit B için risk altındadır?
Hepatit B virüsü dış ortamda uzun süre canlı kalabilir.
Kişiden kişiye kolayca bulaşabilir.
Hepatit B hastası yada Hepatit B taşıyan kişi ile
cinsel temasta bulunmak,
Kirli aletleri paylaşmak ( diş fırçası, jilet, ustura,
enjektör vb. ),
Hepatit B taşıyan biri ile aynı evi paylaşmak,
Hasta salgıları ile temasın yoğun olduğu meslek
çalışanları,
Laboratuar çalışanları,
Hemşireler,
Doktorlar,
Diş hekimleri,
İtfaiyeciler,
Polisler,
Askerler,
Mahkumlar ve hapishane çalışanları,
Hastane çalışanları,
Hepatit B hastalığının yoğun olarak bulunduğu yerlere
seyahat etmek,
Hemodiyaliz hastaları Hepatit B hastalığı yönünden risk
altındadır. Bu kişilerin aşı ile hepatit B virüsünden
korunmaları gerekir.
Hepatit B belirtileri nelerdir?
Hastalık virüs bulaştıktan 3 ila 6 ay sonra ortaya çıkar.
Birçok hastada hafif gribal şikayet dışında bir şey görülmez.
En sık görülen şikayetler:
Göz aklarında ve ciltte sarılık,
Halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma
sürebilir),
Karaciğer bölgesinde ağrı,
İştah kaybı,
Bulantı, kusma,
Eklem ağrıları,
Hafif ateş,
İdrarda koyulaşma, dışkı renginde açılma,
Kaşıntı,
Döküntü.
(
aylarca
En sık görülen şikayetlerdir. Hastalık genellikle bir iki ayda
kendi kendine düzelir. Altı aydan uzun süren Hepatit B
kronikleşmiş kabul edilir.
Hepatit B nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Birçok vakada sarılık görülmediği sadece halsizlik ve
eklem ağrıları görüldüğü unutulmamalıdır. Hepatit B kesin
teşhisi laboratuar incelemeleri ile konur. Hepatit B düşünülen
her hastadan aşağıdaki testler istenir:
HBs Ag,
Anti Hbs,
Anti HBc IgM,
SGOT,
SGPT,
Gama Glutamil Transferaz,
Laktat Dehidrogenaz,
Hemogram,
Protrombin zamanı,
CRP,
Sedimantasyon.
Hepatit B takibi ve karaciğerdeki harabiyetin düzeyi
laboratuar testleri ile takip edilmelidir. Altı aydan uzun
süren Hepatit B kronikleşmiş kabul edilir. Bu durumda tedavi
planlaması amacıyla aşağıdaki testler istenir:
Hepatit B tip tayini,
HBV DNA PCR testleri istenir,
Karaciğer biyopsisi: Kronik hepatit B hastalığında
karaciğerdeki harabiyet karaciğer biyopsisi ile tespit
edilir.
Hepatit B tedavisi:
Akut Hepatit B hastalığının tedavisi yoktur. Ancak semptomlar
ve şikayetlerin tedavisi yapılır. Komplikasyon gelişmediği
sürece akut Hepatit B birkaç ay içinde kendiliğinden iyileşir.
Kronik Hepatit B yakından izlenmeli ve tedavi edilmelidir.
Kronik Hepatit B tedavisinde kullanılan ilaçlar hastalığın
ilerlemesini yavaşlatan, karaciğer yetmezliği, siroz ve
karaciğer kanseri gelişmesini engellemeye çalışan ilaçlardır.
Bu ilaçlar virüsün aktivitesini yavaşlatarak etki etmeye
çalışır. Nadiren bu tedaviler ile tam şifa sağlanabilmektedir
ancak virüsü tamamen öldürerek tam bir şifa sağlayan kesin bir
tedavi şekli henüz yoktur. Kronik Hepatit B hastalığında
aşağıdaki ilaçlar kullanılır:
İnterferon alfa 2b,
Lamivudine,
Adefovir,
Entecavir.
Kronik Hepatit B hastalarının dikkat etmesi gerekenler:
Kronik hepatit b hastalığında karaciğerde kronik iltihap
vardır. Karaciğer sürekli enfeksiyonla mücadele eder. Bur
durumda karaciğer üstüne eklenene her hastalık yada zehirlenme
durumu hızla ağırlaştırır. Virüsün aktivasyonunu ve hastalığın
hızla ilerlemesine yol açar. Özellikle
Alkol,
Sigara,
Hazır gıdalar içinde bulunan koruyucu maddeler,
Karaciğer için toksik ilaçlar,
Baharat,
Küflü gıdalar,
Diğer hepatit enfeksiyonları,
Bitkisel ilaçlar karaciğerdeki hasarı arttırıp
hastalığı hızlandırabilirler.
Hepatit B virüsünün yayılmasını
hastaların yapması gerekenler:
önlemek
amacıyla
Aile bireylerinin test edilerek aşılanması,
Doktorunuz, diş hekiminiz ve her tür tıbbi girişimden
önce Hepatit B hastası olduğunuzu belirtiniz,
Cinsel eşinize ve partnerinize Hepatit B taşıdığınızı
belirtin ve aşılanmasını sağlayın,
Kronik Hepatit B taşıyan çocukları yuva ve kreşlere
göndermeden önce durumu yöneticiye bildirin ve kişilerin
aşılanmasını sağlayın,
Gebe iseniz mutlaka Hepatit B testlerinizi yaptırın,
Hepatit B taşıyıcı ve çocuk sahibi olmak istiyorsanız
bunu doktorunuza söyleyiniz, doğum sonrası çocuğun aşı
ve serumla korunmasını sağlayınız,
Hepatit B taşıyıcısı iseniz kan ve organ bağışı
yapmayınız,
Kronik Hepatit B hastası iseniz tedavinizi
aksatmayınız.
Hepatit B den korunma:
Hepatit B den korunmanın en kolay ve güvenilir yolu aşı
olmaktır. Hepatit B aşısı oldukça güvenli bir aşıdır. Aşı 6 ay
içinde 3 doz olarak yapılmalıdır. Aşı bir kez tutmuş ise ömür
boyu koruyucudur ve tekrarlanmaz. Ancak sigara içenler, 50 yaş
üstü kişiler ve diyaliz hastalarında aşı bir seferde
tutmayabilir. Normalde Hepatit B aşı programı doğumdan
başlayarak uygulanır. Doğumda aşılanmamış kişiler her an test
ile aşılanabilir. Ayrıca aşağıdaki önlemler
Hepatit B virüsünden korunmada yardımcı olur:
Şüpheli cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak,
Şüpheli cinsel temastan uzak durmak,
Endoskopi, cerrahi ve diş girişimleri gibi girişimlerin
uygun sterilizasyon şartları altında yapılması,
Tıraş bıçağı, jilet, ustura, diş fırçası gibi aletlerin
paylaşılmaması,
Dövme, manikür, pedikür gibi girişimlerin sterilize ve
kendi aletleriniz ile yapılması sizi hepatit b den
korur.
Hepatit B kaparsam ne yapmalıyım?
Hepatit kaptığınızı düşünüyor iseniz derhal bir enfeksiyon
hastalıkları uzmanına başvurun. Hepatit B virüsü bulaşsa dahi
bu durumda Hepatit B immün globülin ve Hepatit B aşısı ile
korunmak mümkündür.
Hepatit B hastaları delta hepatit virüsünden korunmalıdır.
Hepatit B ve delta virüsü yan yana gelirse hastalık çok hızlı
ilerler ve siroz, karaciğer kanseri ve ölüme yol açar.
Referanslar:
1. American Liver Foundation
http://www.liverfoundation.org/
2. Hepatitis B Foundation
http://www.hepb.org/
3. Canadian Institute for Health Information
http://www.cihi.ca/
4. Canadian Liver Foundation
http://www.liver.ca/
5. Baker CJ, Pickerling LK, Chilton L, et al. Advisory
Committee on Immunization Practices. Recommended adult
immunization schedule: United States, 2011. Ann Intern Med.
2011;154(3):168-173.
6. Braunwald E, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Jameson JL,
Longo DL, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine.
15th ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2001.
7. Centers for Disease Control and Prevention. Recommended
immunization schedules for persons aged 0-18 years—United
States, 2011. MMWR. 2011;60(5).
8. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually
Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR
2010;59(No. RR-12):1-110.
9. Hepatitis B. American Liver Foundation website. Available
at: http://www.liverfoundation.org/education/info/hepatitisb/
. Updated September 2007. Accessed July 1, 2009.
10. Hepatitis B. Centers for Disease Control and Prevention
website. Available at: http://www.cdc.gov/hepatitis/HBV.htm .
Updated April 2009. Accessed July 1, 2009.
11. Hepatitis delta. World Health Organization website.
Available
at:
http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisD_whocdscsrn
cs2001_1.pdf . Accessed August 24, 201
HEPATİT B TESTLERİ
Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit
serolojisi, Hepatit markırları
Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut
salgıları
ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde
giderek artan bir enfeksiyondur. Hepatit B enfeksiyonunun
teşhisinde birçok laboratuar testleri kullanılır. Testlerin
daha iyi anlaşılması için şu kelimelerin anlamlarına bir
bakalım:
Seroloji: Hepatit virüslerinin ve bunlara karşı oluşan
antikorların tespit yöntemine serolojik inceleme denir.
Markır ( marker ): Serolojik incelemeler sırasında virüslerin
incelenen parçalarına markır denir.
Antijen: Vücudun bağışıklık sistemi tarafından yabancı kabul
edilen ve kendisine karşı savaş açılan mikrop parçası.
Antikor: Antijenin ortadan kaldırılması için bağışıklık
sistemi tarafından yapılmış silah.
Hepatit B laboratuar testleri virüse ait olan birçok antijen
ve antikorun aranmasından oluşur. Bu serolojik testlere markır
da denir. Hepatit markırları hastalığının durumu hakkında
detaylı bilgi verir.
Hepatit B testleri nelerdir?
Hepatit B virüs testleri virüsün proteinleri ve bunlara karşı
oluşan antikorlardan ibarettir. Bu testlere hepatit markırı
yada hepatit serolojisi de denir.
• HBs-Ag,
• Anti-HBs,
• Anti-HBc IgG,
• Anti-HBc IgM en sık istenen hepatit testleridir.
Hepatit markırlarının anlamı nedir?
HBsAg: Hepatit B virüsü (HB) yüzey (s) antijeni (Ag) dir. Yani
hepatit b virüsünün yüzeyinde yer alan bir protein, bir yapı
taşıdır. Eğer virüs karaciğerde çoğalıyor ise bu proteinden
yapması gerekir.
Akut ve kronik hepatit sırasında HBsAg
pozitif bulunur. HBsAg nin pozitif olması bu hastanın kanında
hepatit virüsü olduğunu ve bulaştırıcı olduğunu gösterir.
HBsAg hepatit aşısı yapmak için de kullanılır. Normal insan
bağışıklık sistemi virüsü ortadan kaldırmak için HBsAg karşı
antikor üretir. Antikor oluşup oluşmadığı Anti-HBs testi ile
anlaşılır.
Anti-HBs: Hepatit B yüzey antikoru. Bağışıklık sisteminin
Virüsü ortadan kaldırmak amacıyla ürettiği silahtır. Anti-HBs
testinin pozitif olması bağışıklık sisteminin çalışmaya
başladığını ve virüsü temizlemeye başladığını gösterir. AntiHBs pozitifliği aynı zamanda aşının da tuttuğunu gösterir. Bu
antikorun erken dönemde yapılanı Anti-HBs IgM hepatit B
hastalığının erken dönemde olduğunu veya 6 ay içinde
geçirildiğini gösterir. Geç antikorlar yani Anti-HBs IgG
pozitifliği geçirilmiş hepatit B de ve kronik hepatit de
pozitif olur.
Anti-HBc: Hepatit B virüsü kor antikorudur. Yani virüsün
içinde yer alan önemli bir proteine karşı gelişen antikordur.
Akut hepatit geçiren hastalarda pozitif olur ve hayat boyu
pozitif devam eder. Anti-HBc pozitifliği hastanın geçmiş bir
zamanda hepatit b hastalığını geçirdiğini gösterir. Anti-HBc
pozitifliği aşı ile olmaz.
Anti-HBc IgM: hepatit B kor antijenine karşı yeni yapılmış IgM
türü antikor varlığını gösterir. Anti-HBc IgM pozitifliği akut
veya son 6 ay içinde geçirilmiş enfeksiyonu gösterir.
Hepatit markırları aşağıdaki sorulara cevap vermek için
istenir
• Hasta akut hepatit b hastası mı?
• Hasta hepatit B hastalığını geçirmiş mi?,
• Hasta hepatit B hastalığına karşı aşılımı,
• Hasta hepatit B taşıyıcısı mı?
Hepatit B testleri ne ifade ediyor?
MARKIR
SONUÇ
ANLAMI
HBsAg
Negatif
Anti-HBc
Negatif
Hepatit B geçirmemiş ve
hastalığa karşı bir bağışıklığı
yok.
Anti-HBs
Negatif
HBs Ag
Negatif
Anti-HBc
Pozitif
Anti-HBs
Pozitif
Hastalığı geçirmiş ve doğal
bağışıklığı var.
HBs Ag
Negatif
Anti-HBc
Negatif
Anti-HBs
Pozitif
HBsAg
Pozitif
Anti-HBc
Pozitif
Anti-HBc
IgM
Pozitif
Anti-HBs
Negatif
HBsAg
Pozitif
Anti-HBc
Pozitif
Anti-HBc
IgM
Negatif
Anti-HBs
Negatif
Anti-HBc
Negatif
HBsAg
Pozitif
Anti-HBs
Negatif
Aşıdan dolayı bağışıklığı var
korunuyor.
Akut hepatit B enfeksiyonu.
Kronik hepatit B enfeksiyonu
1-
İyileşme döneminde
2-
akut enfeksiyon
Anti HBc yanlış
pozitif olabilir tekrarı
uygundur,
34-
Kronik enfeksiyon,
olabilir.
İleri tetkik gerek.
HBV DNA PCR testi nedir neden istenir?
PCR testi kanda virüsün varlığını çeşidini ve miktarını
gösteren testtir. Virüsün parçası yada antikoru değil direk
olarak kendisinin gösteren çok önemli bir testtir. HBV DNA PCR
testi vücudumuzda virüs var ise erken dönemde pozitif olan bir
testtir.
Hepatit B testleri ne zaman pozitif olur?
Serolojik testler hastalık kapıldıktan 3 ila 6 ay sonra
testler pozitif olur. HBV DNA PCR testi ise hastalık
kapıldıktan birkaç hafta sonra pozitif olmaya başlar.
Hastalık kaptığımdan şüpheleniyorum ancak
testler negatif ne yapmalıyım?
Hepatit B testlerinin pozitif olması aylar alabilir. Hastalık
kaptığınızdan şüpheleniyorsanız ve bağışıklığınız yoksa en
kısa zamanda aşı ve immün globülin ile hayat boyu korunma
sağlanabilir. HBV DNA PCR testi en erken pozitif olan
testtir.Erken dönemde hepatit teşhisi koyduran test var mı?
HBV DNA PCR testi haftalar içinde pozitif olur ve akut hepatit
B teşhisi koymamızı sağlar.
Hepatit B nin erken dönemde
edilmesini önemi nedir?
teşhis
Hastalık bulaştı ve erken dönemde aşı ve immün globülin ile
korunma sağlanamadı ise anti viral ilaçlar ile hepatit B
virüsün tedavisi ve kronikleşmesinin azaltılması mümkündür. Bu
nedenle akut Hepatit B nin erken dönemde teşhis ve tedavisi
önemlidir.
Şüpheli durumlarda sadece hepatit B testi
yaptırsam yeterlimi?
Hayır, şüpheli durumlarda kan yoluyla bulaşabilecek en
tehlikeli hastalıkların taranması gerekir. Bu durumda Hepatit
B , Hepatit C ve HİV taraması yapılması erken dönemde teşhis
ve tedavilerinin yapılması gerekir. Şüpheli durumlarda
aşağıdaki testlerin yapılması önerilir:
• HBsAg,
• Anti-HBs,
• Anti-HBc IgG,
• Anti-HBc IgM,
• Anti-HCV,
• Anti-HİV testleri yapılmalıdır.
Ancak bu testlerin pozitif olması zaman alacaktır. Test
sonuçları negatif ise tekrarlanmalı ve bir enfeksiyon
hastalıkları uzmanına danışılmalıdır.
HEPATİT B TEŞHİSİ
Hepatit B nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Birçok hastada sarılık görülmediği sadece halsizlik ve
eklem ağrıları görüldüğü unutulmamalıdır. Hepatit B kesin
teşhisi laboratuvar incelemeleri ile konulur. Hepatit B
düşünülen her hastadan aşağıdaki laboratuvar testleri
istenmelidir.
Hepatit B
nelerdir?
laboratuvar
HBs Ag,
Anti HBs IgG,
Anti HBs IgM,
Anti HBc IgM,
SGOT,
SGPT,
Gama Glutamil Transferaz,
Laktat Dehidrogenaz,
Hemogram,
Protrombin zamanı,
testleri
CRP,
Sedimantasyon,
Hepatit B takibi ve karaciğerdeki harabiyetin düzeyi
laboratuar testleri ile takip edilmelidir. Altı aydan uzun
süren Hepatit B vakaları kronikleşmiş kabul edilir. Bu durumda
tedavi planlaması amacıyla aşağıdaki testler istenir:
Hepatit B tip tayini,
HBV DNA PCR testleri istenir,
Karaciğer biyopsisi: Kronik hepatit B hastalığında
karaciğerdeki hasar karaciğer biyopsisi ile tespit edilir.