Ödev 1 • Ödev1: 600N’luk kuvveti u ve v eksenlerinde bileşenlerine ayırınız. 600 N 1 600 N Fu 600 N = sin 120° sin 30° Fv 600 N = sin 30° sin 30° 600 N 600 N Fu = 1039 N Fv = 600 N 2 Ödev 2 • Ödev2: F2 kuvvetinin şiddetini, yönünü ve bileşke kuvveti bulunuz. (bileşke kuvvet x ekseni üzerinde, F2 kuvveti ise minimum şiddette olsun) 3 • Ödev2: F2 kuvvetinin şiddetini, yönünü ve bileşke kuvveti bulunuz. (bileşke kuvvet x ekseni üzerinde, F2 kuvveti ise minimum şiddette olsun) 4 Ödev 3 • Ödev3: Etkiyen kuvvetlerin bileşkesinin y ekseni boyunca olması ve şiddetinin de 800 N olması için F1 kuvvetinin şiddetini, θ açısının ne olması gerektiğini bulunuz 5 FR = F1 + F2 + F3 FRy = 800 N FRx = 0 6 4 = − × + F1 × sin θ + 400 × cos 30 = 0 F 600 ∑ Rx 5 − 480 + F1 × sin θ + 346.41 = 0 F1 × sin θ = 133.59 N 133.59 F1 = sin θ 3 ∑ FRy = 600 × 5 + F1 × cosθ + 400 × sin 30 = 800 240 F1 × cos θ = 240 N F1 = cos θ 133.59 240 = sin θ cos θ 133.59 = tan θ 240 θ = 29.1 133.59 F1 = = 275 N sin 29.1 7 Ödev 4 • ÖDEV4: Şekilde gösterilen kuvvetlerin bileşkesini birim vektörleri kullanarak bulunuz 8 • ÖDEV4: Şekilde gösterilen kuvvetlerin bileşkesini birim vektörleri kullanarak bulunuz ÇÖZÜM 1: 9 10 ÇÖZÜM 2: 11 Ödev 5 • ÖDEV5: F kuvvetini kartezyen vektör olarak ifade ediniz ve F kuvvetinin yön kosinüslerini bulunuz F = F '+ Fz F ' = Fx + Fy 12 13 Ödev 6 • ÖDEV 6: A noktasına etki eden kuvveti kartezyen vektör olarak ifade edin. 14 15 Ödev 7 W • Şekilde gösterilen kablolarda 0.5 kN’un üzerinde çekme kuvveti oluşmaması için asılı olan kovanın ağırlığını (W) bulunuz. 16 E noktasının SCD’ı 3 → ∑ Fx = 0 FED . cos 30 − FEB ( ) = 0 5 FED = 0.693FEB + 4 ↑ ∑ Fy = 0 FED . sin 30 + FEB ( ) − W = 0 5 0.8 FEB + 0.5(0.693FEB ) = W FEB = 0.872W 1 17 B noktasının SCD’ı 3 → ∑ Fx = 0 FBC . cos 30 + FBE ( ) − FBA = 0 5 4 ↑ ∑ Fy = 0 FBC . sin 30 − FBE ( ) = 0 5 0.5 FBC = 0.8 FBE = 0.8 × 0.872W + 2 FBC = 1.395W 1.395W (cos 30) + 0.6(0.872W ) = FBA FBA = FAB = 1.731W 3 En riskli durum [3] 0.5 = 1.731W W = 0.289kN 18 Ödev 8 6m • Sokak lambasını kaldırmak için F kuvvetinin A noktasında 2250 Nm saatin tersi yönünde moment oluşturması gerekmektedir. Bu durumda F kuvvetinin şiddeti ne olmalıdır? 3m 19 20 21 Ödev 9 • F kuvvetinin OA borusunun doğrultusundan geçen eksene göre oluşan momentin şiddetini bulunuz. 22 HATIRLATMA Pozisyon (Konum) Vektörleri • Pozisyon vektörü uzaydaki herhangi iki nokta arasında yönelen bir kartezyen kuvvet vektörünü formüle etmek açısından önemlidir. • r pozisyon vektörü, bir noktanın uzaydaki konumunu diğer bir noktaya göre belirleyen sabit bir vektördür. 23 • Daha genel bir halde, pozisyon vektörü uzaydaki A noktasından B noktasına da yönelebilir. Vektör toplamı 24 Bir doğru boyunca yönelen kuvvet vektörü • Üç boyutlu statik problemlerinde, bir kuvvetin doğrultusu genellikle etki çizgisinin geçtiği iki nokta ile belirlenir. Şekildeki F kuvveti buna bir örnektir. Doğrultusu A’dan B’ye olan F kuvveti kartezyen vektör şeklinde ifade edilebilir. 25 M a = ua (r × F ) Bu çarpıma skaler üçlü çarpım denir. Vektörler kartezyen formda ifade edilirse; Skaler üçlü çarpım determinant formda da yazılabilir: 26 1. Satır 2. Satır 3. Satır 1.satır: a-a' ekseninin yönünü belirleyen birim vektörün kartezyen bileşenleri 2.satır: a-a ekseninin herhangi bir yerinden, F kuvvetinin etki çizgisinin herhangi bir yerine olan pozisyon vektörünün kartezyen bileşenleri 3. satır: F kuvvetinin kartezyen bileşenleri Ma belirlendiğinde Ma’yı kartezyen vektör şeklinde ifade edebiliriz : Ma negatif çıkarsa M a = M aua M a u a ‘nın tersi yönündedir. 27 28 29 Ödev 10 Boruya etkiyen kuvvet çiftinin momentini belirleyiniz. 30 HATIRLATMA Kuvvet Çiftleri • Kuvvet çifti, aralarındaki dik uzaklık d olan, aynı büyüklükte ve zıt yöndeki paralel iki kuvvet olarak tanımlanır. • Bileşke kuvvet sıfır olduğundan, kuvvet çiftinin tek etkisi dönme eğilimi yaratmaktır. Kuvvet çifti ile üretilen moment, bir O noktasında oluşan iki kuvvetin momentleri toplamına eşittir. M = rB × F + rA × (− F ) = (rB − rA ) × F rB = rA + r r = rB − rA M = r×F Momentin, rA, rB konum vektörlerine değil, sadece kuvvetler arasındaki konum vektörüne bağlı olması nedeniyle, kuvvet çiftinin momentinin bir serbest vektör olduğu, herhangi 31 bir noktada etki edebileceği söylenebilir. Skaler Formülasyon Kuvvet çiftinin momenti: M = Fd F= kuvvetlerden birinin büyüklüğü d= kuvvetler arasındaki dik uzaklık (moment kolu) Kuvvet çifti momentinin doğrultu ve yönü sağ el kuralı ile belirlenir. Vektörel Formülasyon Kuvvet çiftinin momenti vektörel (çapraz) çarpımla: M = r ×F 32 • r konum vektörü, i, j, k bileşenleri, vektörün başlangıcının koordinatları A (xA, yA, zA), ucuna karşı gelen koordinatlardan B (xB, yB, zB) çıkartılarak bulunabilir. • Ayrıca, bu üç bileşenin uç uca eklenmesi r’yi verir. A’dan başlıyarak B’ye ulaşılıyor. 33 25 N 25 N 25 N 25 N 34 35 Ödev 11 Şekilde gösterilen döşeme birbirine paralel dört kuvvetin etkisi altındadır. Eşdeğer tekil kuvvetin yönünü ve yerini bulunuz. 36 37 38 Ödev 12 Mesnet tepkilerini ve C noktasında oluşan kuvveti bulunuz. 39 40 Ödev 13 Şekildeki köprü kafes sisteminin CF çubuğundaki kuvveti belirleyiniz. Çekme veya basınç kuvveti olduğunu belirtiniz. KT 41 ΣM A = 0 − 5kN × 8m − 3kN ×12m + E y ×16m = 0 16 E y = 76 ⇒ E y = 4.75kN KT 42 6 4 = 4+ x 8+ x x = 4m + ΣMo = 0 − FCF sin 45o (12m) + (3kN )(8m) − (4.75kN )(4m) = 0 FCF = 0.589kN KT ( BASINÇ ) 43 Ödev 14 EF, BC ve CF elemanlarında oluşan kuvvetleri ve türünü bulunuz. 6m 6m 300 N 6m 300 N 9m × tan 30 tan φ = = 1.732 ⇒ φ = 60o 3m 6m KT 6m 300 N 6m 300 N 44 KT 45 6m 6m 300 N KT 6m 300 N 46 Ödev 15 3m 2m Şekildeki sistemin her elemanında oluşan kuvvetleri belirleyiniz. Çekme veya basınç kuvveti olduğunu belirtiniz. 2m 300 N KT 47 KT 48 Ödev 16 4m 4m 450 N 4m KT Şekildeki sistemin her elemanında oluşan kuvvetleri belirleyiniz. Çekme veya basınç kuvveti olduğunu belirtiniz. 49 KT 50 KT 51