LKAB`nin ocaklarında Kullandığı WASSARA Su Tahrikli Sondaj

LKAB’nin Ocaklarında Kullandığı
WASSARA Su Tahrikli Sondaj Sistemi Türkiye’de!
Emre ERDEM
Mapek Makine San. Ürün Müd.
Maden Mühendisi
emre.erdem@mapek.com
D
ünyanın önde gelen demir
madencilerinden olan LuossavaaraKiirunavaara AB (LKAB), sahip olduğu
Kiruna ve Malmberget demir madenlerinde
yıllık 10 milyon ton demir cevheri üretirken,
çalıştırdığı ocaklarda, üretim ve medya
delgilerinde, havalı sondaj sistemi yerine
kendi bünyesinde geliştirdiği Wassara su
tahrikli sondaj sistemini kullanarak genel
maliyetlerini %20, delgi maliyetlerini %50
oranında azalttı.
LKAB Kiruna Madeninde Sapma Testleri
Sapmasız, derin kuyular
Sistemin en önemli özelliği sapmasız,
derin kuyular delebilmesidir. Sistemin bu
özelliğinden faydalanan LKAB, patlatma
deliklerini birbirine paralel delikler şeklinde
delerek patlatma sonrasında düzgün tane
boyutunda cevher elde etmiştir. Bu durum,
cevher zenginleştirme öncesi ek kırıcı ve ek
patlatma gereksinimlerini ortadan kaldırmıştır.
Ayrıca, patlatma modelinde bulunan kontur
delgilerinin de sapmasız delinebilmesiyle,
patlatma sonrası elde ettiği cevhere yan
kayadan gelen pasa miktarını azaltarak tenörü
yükseltmiştir.
Malmberget Madeninde Kablolama ve Havalandırma Delikleri
Wassara için ortalama sapma = 1,05 %
Bu bir reklamdır
Bu sistemin en
büyük özelliği
düşük
yakıt
tüketimidir
Sapmasız ve uzun kuyu delebilme kabiliyeti,
üretim deliklerinin derinliğinin artmasına
olanak sağlamış, bu durum da daha az kayma
ve ara katlar arası mesafelerin artırılmasına
olanak sağlarken ek üretim galerilerinin
15
metre
16
açılmasını engellemiştir.
Düşük yakıt maliyeti
Söz konusu sistem, yüksek su basıncıyla
çalışan kuyu dibi tabancadan ibarettir.
Sistemin ana pompası 200 barlık su basıncı
üreterek kuyu dibi
tabancayı çalıştırmaktadır.
Bu pompanın en büyük
özelliği düşük yakıt
tüketimidir. Yedi saatlik
bir vardiyada havalı
kompresörler 320 litre
mazot tüketirken,
Wassara su tahrikli sondaj
sisteminin pompaları 80
litre mazot tüketmektedir.
%75‘lik yakıt tasarrufu
30
metre LKAB’nin maliyet
hesaplarında en büyük kazancı olarak göze çarpmaktadır.
Yüksek delgi hızı
Sistemde çalışan çekiçlerin çalışma frekansı 65 Hz’dir.
Havalı sistemlerde kullanılan çekiçlerin frekansı 25 Hz’dir. Bu
durum da hızlı delgi olanağı sağlamaktadır. Granodiyoritlerde
yapılan denemelerde 8 saatte 200 metre delgi yapabilme
olanağı sağlayan sistem ayrıca LKAB ocaklarında toz
problemini de ortadan kaldırmıştır.
Slot delgilerinde büyük kolaylık
Üretim deliklerinden, slot delgilerde de başarı ile
kullanılan sistem, bu özelliği ile yüksek verimlilik sağlamıştır.
Slot delgileri için özel tasarımı bulunan sistemde ilk olarak
kılavuz delgi yapılır. Daha sonra, kılavuz deliğe yerleştirilen
kılavuz tij diğer delginin paralel yapılabilmesi için çekice
kılavuzluk yapar. Bu yöntemle birbirine paralel slot delikleri
başarı ile delinir ve patlatmadan sonra düzgün slot elde
edilir.
Sistemin Türkiye temsilcisi
Mapek Makine yetkilileri,
paralel sapmasız kuyular
delebilme imkanı sağlayan
bu sistemin barajlarda yüksek
hassasiyet gerektiren perde
enjeksiyonlarında da son
derece kullanışlı olduğunu,
yakın zamanda sistemin
tüm Türkiye’de yaygın
hale geleceğini söyledi.
Sistem, jeotermal delgilerde
de yüksek delgi hızı
sayesinde büyük avantajlar
sağlamaktadır.
Madencilik ile ilgili bilgilerinizi
güncel tutmak için bir abonelik yeterli!
23