BESLENME VE KANSER Kanser riskini azaltmanın en önemli ve

BESLENME VE KANSER
Kanser riskini azaltmanın en önemli ve kolay yollarından biri diyetimize dikkat etmektir.
Amerika'da yapılan tıbbi araştırmalarda diyet ve beslenme etkenlerinin tüm kanserlerde %70 ,
kanserden ölümlerde ise % 35oranında etkili olduğu gösterilmiştir. Başka bir çalışmaya göre
ise kanser olgularının % 80'i çevresel etkenlere bağlanmakta ; bu etkenler arsında da
beslenme önemli bir yer tutmaktadır ( kadınlarda görülen tümörlerin % 50'si, erkeklerde
görülenlerin % 30'u beslenmeye bağlıdır.)
Dengeli beslenin, besin çeşitliliğine dikkat edin.
Yağlar
Aldığınız yağlarda günlük toplam kalorinin %30 'unu geçmeyin. Eğer mümkünse aldığınız
doymuş yağlar günlük toplam kalorinin %20'sini geçmemeli.Doymuş yağın fazla olması
göğüs, rahim ağzı, yumurtalık, barsak ve rektum kanserlerine yol açabilmektedir. Doymamış
yağ asidi içeren kolesterolsüz yağları seçin. Çok düşük kolesterol seviyelerinin de kalın
barsak kanserlerine yol açabileceğini düşünerek hiçbir zaman aşırıya kaçmayın. Fazla yağlı
kırmızı etler yerine tavuk ve balık etini tercih edin. Kızartma yerine haşlama ve buhar ile
pişirme yöntemlerini tercih edin. Böylece aldığınız yağ miktarını azaltır ve yanmış yağın
kanserojen etkilerinden korunursunuz.
Proteinler
Sağlıklı bir yetişkin vücut ağırlığının her kilogramı için günlük ortalama 1 gr protein
almalıdır. Günlük beslenme miktarımızın % 15'ini proteinli besinler oluşturmalıdır. Aşırı
protein alımı meme,rahim, barsak, pankreas ve böbrek tümörlerinin gelişimini kolaylaştırır.
Bu nedenle sürekli kırmızı et yiyen kişilerin kanser olma riski ayda bir kez kırmızı et
yiyenlere göre 2,5 kat fazladır.
Ancak protein yetersizliği de T -lenfositlerinin faaliyetlerini yavaşlatarak bağışıklık
sistemini bozduğu için kanserlerin daha çabuk ilerlemesine sebep olur. Öyleyse aşırıya
kaçmadan yeterli protein alımına dikkat etmemiz gerekmektedir.
Protein gereksinimini karşılamak için kırmızı et yerine balık, tavuk, hindi tercih
edilmelidir.Tavuk ve hindinin fazla yağ içeren derisi yenmemelidir.
Karbonhidratlar
Günlük beslenme miktarının ortalama % 60 ını karbonhidratlar ve doğada bulunan şekerler
oluşturmalıdır. Rafine ve işlem görmüş şeker tüketimi % 10 a kadar azaltılmalıdır.
Tuz
Aşırı tuzdan sakınılmalıdır.Tuzun mide kanserine sebep olabileceği bilinmektedir.Tuzlayıp
saklama (turşu, salamura vs.) yerine dondurarak saklama yöntemini tercih etmeliyiz. Yapılan
araştırmalar dondurarak saklama yönteminin tercih edildiği ülkelerde mide kanseri görülme
sıklığının % 64 azaldığını göstermiştir.
Alkol
Eğer alkol kullanıyorsanız haftada 4 kez 1-2 kadehi aşmamaya özen gösterin.Alkol de
kanserojendir. Her ne kadar beslenmeyle direk ilişkisi yoksa da burada sigaranın da en önemli
kanserojenlerden biri olduğunu bir kez daha belirmekte yarar görüyoruz.
Nitrit ve Nitratlar
Nitrat nitrite ve daha sonra da kanserojen bir madde olan nitrozamin e dönüşür.İçilebilir
suyun içerdiği Nitrat (NO3) ın sınır değeri 45 mg/lt dir.Ayrıca et ve türevi şarküteri
ürünlerinde (salam, sosis vs.)de koruyucu olarak kullanıldığı bilinmektedir. Bu uygulama
artık yavaş yavaş terkedilmekle birlikte bu tür ürünleri satın alırken dikkatli olunması gerekir.
ayrıca bazı biralarda bulunan nitrozamin sindirim sistemi kanserlerine sebep olabilmektedir.
Koruyucu Besinler
Bazı sebzelerin (lahana, brokoli, salatalık, maydanoz, biberiye, soya fasuyesi) içerdikleri
bazı maddelerle kansere karşı koruyucu etki gösterdikleri bilinmektedir.
Antioksidanlar ( C vitamini, E vitamini, Betakaroten, selenyum, çinko, polifenol) kansere
karşı koruyucudur.
Doymamış yağlar (Soya, Zeytinyağı, mısırözü, ayçiçeği, kanola yağlarının okside
olmamışları ve birtür balık yağı olan omega3) Kalsiyum bağırsak kanserlerinden
koruyucudur.
Posalı-lifli besinler özellikle barsak kanserlerinden koruyucu etkiye sahiptirler.
Pişirme Yöntemleri
Kızartma mümkünse pek tercih edilmemesi gereken bir yöntemdir. Mutlaka kızartma
yöntemiyle pişirmeniz gerekiyorsa 150 derecenin altında ve çok az yağla yapılması önerilir.
Kavurma kızartmadan daha iyi bir yöntemdir (daha fazla yağa gereksinim duyulacağı için
fazla yağların süzülmesi şartıyla). Fırında pişirme en iyi yöntemlerden biridir.
Izgara da pişirme yüksek ısıya maruz kalındığı için yüzeydeki besleyici maddeler
değişikliğe uğrar. Bu nedenle ızgara eğer yapılacaksa ısı 150 derecenin altında olmalıdır.
Mangalın kömürlerinden gelen duman ve alevler kanser yapıcı maddelerin oluşumuna yol
açar.
Mikrodalga pişirme en iyi pişirme yöntemidir.Ancak yansıtıcı levha kullanımına dikkat
edilmelidir.