344 XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası, 2005 ANP110

XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası, 2005
ANP110
NAFTALİN-AMİD TÜREVİ İÇEREN FTALOSİYANİNLERİN SENTEZİ
Musa Özi1l, Erbil Ağar2, Selami Şaşmaz1, Nesuhi Akdemir2, İsmail Erdem Gümrükçüoğlu2
1
KTÜ Rize Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü 53050 Rize
2
19 Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Faültesi Kimya Bölümü 55139
Ftalosiyaninlerin zengin koordinasyon kimyası, araştırmacıların yüksek teknoloji malzemesi
olarak uygulamaları için istenilen özellikleri verecek özel ürünler tasarlayıp sentezlemelerine
olanak sağlamaktadır. Bu sebeplerden dolayı malzeme biliminde geniş bir uygulama alanı
bulmaktadır. Fotokopi makinelerinde fotoiletken eleman, kimyasal hissedicilerde hissedici
eleman, bazı kanser türlerinin tedavisinde ve tıp alanındaki diğer uygulamalarda fotodinamik
eleman, lazer boyaları, kükürtlü gaz atıkları kontrol etme, doymuş hidrokarbonları düşük
sıcaklıkta yükseltgeme, elektrokromik gösterge cihazları ve optik bilgi depolama sistemleri
gibi birçok çeşitli alanlarda kullanılmaktadır (1).
Bu çalışmada ftalosiyanin halkasına periferal pozisyonda azot ve oksijen atomlarıyla sübstitüe
olmuş,
amid
içeren
yeni
bir
tür
ftalosiyanin
elde
edilmiştir.
O
O
O
N
O
N
CN
O
N
O
CN
N 2 , R eflü ks
N
N
N
Ç özücü, M et al T uzu
N
M
N
O
N
N
N
N
M : 2 H , C u , C o, Z n, N i
N
O
O
O
Tıbbi alanda geniş bir kullanım alanına sahip amidlerle (özellikle bazı antibiyotiklerin
yapısında ) (2), zengin π elektron sistemlerine sahip ftalosiyaninlerin tıbbi (özellikle kanser
tedavisinde) ve endüstriyel alanlarda birçok kullanım alanları vardır (1). Bu nedenlerden
dolayı ftalosiyaninleri ve amidleri bünyesinde bulunduran bileşiklerin ticari, biyolojik ve
bilimsel açıdan çok daha önemli olacağı düşünülmektedir.
Kaynaklar:
1. Schulz, H., Lehman, H., Rein, M. And Hanack, M., Struct. Bonding 1991., 74, 41-46.
2. Kumar, S., Hundal, M. S., Kaur, N., Singh, R. Singh, H., Sood, G. H., Ripoll, M. M., Aparico, J. S., Journal of
Organic Chemistry 1996., 61,22, 7819-7825.
344