Name of presentation

MARMARA ÜNİVERSİTESİ
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
Abdullah DEMİR, Yrd. Doç. Dr.
“Bilginin olduğu yerde bilenler,
aklın olduğu yerde
düşünenler vardır.”
Yusuf Has Hacip
“YÖNETİM, insanlara ilişkin bir şeydir.
GÖREVİ, insanları ortak performansı
başarabilir duruma getirmek, onların
güçlü yanlarını etkili kılmak, zayıflıklarını
da
önemli
olmaktan
çıkarmaktır.”
Peter Drucker
YÖNETİM, en genel anlamıyla, başkaları
vasıtasıyla iş yapmak olarak tanımlanır.
İktisatçılara göre YÖNETİM, emek, sermaye
ve tabii
kaynaklar
ile beraber üretim
faktörlerinden biridir.
Örgüt ve yönetim üzerinde çalışan uzmanlar
ise YÖNETİMİ bir yetki devri olarak
tanımlarlar.
Sosyologlar ise yöneticileri örgüte beyinlerini
koyan seçkin kişiler olarak görmekte, bu
nedenle yönetimi sınıf ve saygınlık sistemi
olarak nitelendirmektedirler.
Geniş bir tanımla YÖNETİM, amaçlara
ulaşmak için kaynakların organize edildiği ve
gelecekteki
faaliyetlerin
plânlanması
amacıyla
sonuçların
değerlendirildiği
süreçtir.
Sistem kelimesi, Latince "birleşme", "oluşma",
"bir
araya
gelme"
anlamını
taşıyan
systema'dan; o da Yunanca aynı anlamlara
gelen sustema kelimesinden türetilmiştir.
Sistem;
- Birbiriyle ilişki içerisinde olan, birbiriyle
etkileşen elemanlar topluluğu,
- Ortak bir amacı gerçekleştirmek veya
başarmak amacıyla bir araya getirilen, ortak
özellikleri
olan,
birbiriyle
etkileşimli
parçaların bütününe verilen isim.
OHSAS 18001
ISO 9001
ISO 14001
ILO OHS 2001
BS 8800
(İngiliz Standardı)
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim
Sistemi
Kalite Yönetim Sistemi
Çevre Yönetim Sistemi
ILO İSG Yönetim Sistemi
İş Sağliği ve Güvenliği Yönetim Rehber
Standardı
7
Yönetim sistemi:
Kuruluşların ilkelerini,
prosedürlerini ve faaliyetlerini yönetmeye ve
sürekli
olarak
geliştirmeye
yönelik
kanıtlanmış bir çerçevedir.
YÖNETİM SİSTEMLERİ,
"Toplam Kalite Felsefesinin
Uygulamasıdır."
8
1800’lü yılların sonunda Frederick Taylor İngiltere’de “bilimsel
yönetim” tezini ortaya atarak, Amerika’da “sürekli kalite ve
verimlilik geliştirme” çalışmalarını başlattı.
Taylor’un “BİLİMSEL YÖNETİM” yaklaşımı ile başlayan klâsik
yönetim biçimi insanı makinenin bir parçası gibi görüp; "kuruluş
için iyi olan her şey çalışanlar için de iyidir" anlayışını
benimsemişti.
Daha sonraki yıllarda yapılan çalışmalar, kuruluşlarda öncelikle
insana değer verilmesi sonucunu getirmiştir.
‘NEO-KLÂSİK YAKLAŞIM’ olarak adlandırılan bu yeni anlayışa
göre ise; ‘insan için iyi olan her şey kuruluş için de iyidir’
yaklaşımı benimsenmiştir.
Bir maden mühendisi olarak özellikle madenlerde
yangın tehlikelerini önleme konusunda çalışan
Henry
Fayol
(1841-1925)
1916
yılında
yayımlanan ‘Sanayileşme ve Genel Yönetim’
adlı eserinde yönetimi –halen bugün de geçerli
olan- beş fonksiyona ayırarak incelemiştir:
1. Plânlama
2. Uygulama
3. Koordinasyon
4. Organizasyon
5. Kontrol


Bu yönetim sistemi döngüsü organizasyonların
üretim sistemlerini iyileştirmenin bir yolu olarak
Walter Shewhart (1939) tarafından geliştirilmiş ve
uygulanmıştır.
Daha sonra Deming tarafından geliştirilerek PUKÖ
döngüsü
kalite
yönetim
sistemi
olarak
uygulanmıştır. Halen kullanılmaktadır.
Günümüzde ise,
Toplam Kalite Yönetimi’ni TS EN ISO 9000 serisi
standartlar ve bu standartlar esas alınarak kurulan
kalite yönetim sistemi olarak algılayanlar
bulunmaktadır.
HÂLBUKİ...
ISO 9001
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ
TOPLAM
KALİTE
FELSEFESİ
(ANLAYIŞI)
ISO 14.000
ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ
ISO 22000
GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM
SİSTEMİ (HACCP)
OHSAS 18.001
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ YÖNETİM
SİSTEMİ
... DİĞER YÖNETİM SİSTEMLERİ
Modern kalite kontrol tekniklerini ilk
geliştiren - Dr. W. A. SHEWHART
Bu konudaki ünlü kitabı
“THE ECONOMIC CONTROL OF QUALITY
OF MANUFACTURED PRODUCT”
1931 yılında yayımlamıştır.
Dr. Shewart’ın bu eserinde ortaya koyduğu
ilkelere
bakıldığında,
“Toplam
Kalite
Yönetimi”nin esas hatları ile belirlendiği
görülmektedir.
O HALDE:
TOPLAM KALİTENİN GERÇEKLEŞMESİ
NEDEN YARIM ASIR SÜRMÜŞTÜR?
II. Dünya Savaşı yıllarında Deming’in çabaları ile, kalite
kontrol - proses kontrol alanında verilen “Stanford
Seminerleri” ile yüzlerce mühendis ve kalite yöneticisi
bu bilgilerle tanışmıştı.
Ancak,
bu bilgiler ne tabana yayılmıştı, ne de tepe yönetimine
ulaşabilmişti.
İşte o zaman,
toplam kalite yönetimini
gerçekleştirme işi Japon’lara
kaldı…
1950 yılında Dr. Deming,
Shewhart’tan öğrendiklerini Shewhart’ın öğretebileceğinden bile
daha iyi bir şekilde Japonlara öğretti.
• Tepe yönetiminin bu konuya katılmasını şart koştu.
• Onlara istatistiksel düşünme alışkanlığını kazandırdı.
• Kaliteyi tabana yaymalarını ve insana değer vermelerini
öğütledi.
1954 yılında, Dr. Juran ise,
Japonlara kalitenin bir “sistem”, meselesi olduğunu, önce
sistemin iyileştirilmesi gerektiğini öğretti.
Sistemin, yönetimin sorumluluğu olduğunu gösterdi.
Kalite’nin de diğer şirket hedefleri gibi mutlaka plânlanmasını
önerdi.
Yine 1957 yılında Dr. Drucker
Japonlara “amaçlara yönelik yönetim”i
anlattı. Şirket mensuplarının hedeflerde
birleşmelerini,
bir
bütünlük
içinde
davranmalarını önerdi.
1957 yılında Dr. Feigenbaum
“Toplam Kalite Kontrol” ifadesini ilk defa
Japonlara öğretti. Kapsamlı bir kalite
güvence sistemi’nin çok önemli olduğunu
anlattı.
JAPONLAR
Kalite konusunu
tüm ülkeye yaydılar,
yeni kavram ve yöntemlerle
yoğurdular.
Sonuçta,
TOPLAM KALİTE
FELSEFESİNİ
oluşturdular.
“Kötü bir süreç, işin gerçek yapılma
zamanının on katı fazla zamanda çalışır. İyi
süreçte ise zaman kayıpları yok edilmiştir.”
[Bill Gates’in "Düşünce Hızında İş" isimli kitabından alıntıdır.]
Ürünler, insanlar tarafından değil, süreçler
tarafından üretilir.
“İnsanları suçlamayınız süreçleri
sorgulayınız.”
Kaliteyi güvence altına almak bir sistem
meselesidir. Kalite yönetimini esas alan bir
sistem kurulmalıdır.
Faaliyetler, vizyon, misyon ve hedeflere
göre tasarlanmalı ve yerine getirilmelidir.
“Yönetici, sistemin ne olduğunu bilmeli ve
çalışanlarına öğretmelidir.”
W. Edwards DEMING
Okuma Parçası:
Misyon Kavramı
Fr: mission
Tr: ulugörev, özgörev, amaç, görev
Kısaca, kurumun varlık nedenidir.
Bir kimse kurum veya kuruluşun var oluş nedeni. Bir
kimsenin, kurumun veya kuruluşun yapması beklenen
görevi’dir (TDK Sözlüğü).
Misyon üstlenmek, özel bir görevi üstüne almak. / TDK
Bu amaç için temel sorular:
NE yapmamız gerekiyor/bekleniyor?
Bunları KİM için yapıyoruz?
Hangi yöntem, yaklaşım ve değerler ile NASIL üretiyoruz?
Nasıl çalışıyoruz?
Bunları NEDEN yapıyoruz? Neden varız?
Dr. Yakup Keskin. Stratejik Plan Misyon – Vizyon, İlkeler ve Değerler
Okuma Parçası:
Misyon Kavramı - Örnekler
3M: Çözümlenmemiş sorunları yaratıcı bir biçimde çözmek.
Hewlett-Packard: İnsanlığın mutluluğu ve gelişmesi için teknolojik
yardımlarda bulunmak.
Merck: İnsan yaşamını korumak ve geliştirmek
Sony: İnsanlık yararına teknolojiyi geliştirmek ve uygulamak.
Wal-Mart: Sıradan halka, zenginlerin aldığı şeyleri satın alma fırsatı
vermek.
Walt Disney: İnsanları mutlu etmek.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Kurumu (Dairesi)
USA, National Aeronautics and Space Administration
To understand and protect our home planet,
To explore the Universe and search for life,
To inspire the next generation of explorers… as only NASA can.
Kanada Madencilik Enstitüsü
Canadian Institute of Mining (CIM):
The core purpose of CIM is to serve minerals,
materials and petroleum industries and professionals around the world.
Dr. Yakup Keskin. Stratejik Plan Misyon – Vizyon, İlkeler ve Değerler
22
Okuma Parçası:
Vizyon Kavramı:
Vizyon, bir işletme ya da kurumun gelecekte ulaşmak
istediği yeri, varmak istediği durumu ifade eder.
Vizyon, işletme ya da kurumun bir hedefe odaklanmasını
ve bu hedefe yönelmesini sağlayan amaçtır.
•
•
•
•
Bugünden, yarını tahayyül etmektir.
Geçmişten geleceğe kurulan bir köprüdür.
Hayal etmek geleceği planlamaktır.
Planlama, geleceği hayal etmektir.
Soruları:
İdeal geleceğimiz nedir?
Çalışanlar ve yararlanıcılar tarafından nasıl algılanmak
isteniyor?
İdari ve siyasi otoriteler nasıl bir gelecek öngörüyor?
Dr. Yakup Keskin. Stratejik Plan Misyon – Vizyon, İlkeler ve Değerler
Kaliteli bir yönetim, kaliteli (bilgili, yetenekli) insanlarla
mümkündür.
Kişilerin eğitimini ve kendilerini geliştirmelerini sağlayan
programlar oluşturmak ve iş başı eğitimlerini
kurumsallaştırmak gerekir.
Çağımız, öğrenen organizasyonların çağıdır.
Öğrenen organizasyonlar;
Bireylerın öğrenmesine ortam hazırlayan,
Bireylerin öğrenmesinden yararlanarak,
bilgisini, anlayışını ve çevresini zaman
geliştirebilen organizasyonlardır.
içinde
“Eğer ilerleme olmazsa, insan
geriler.”
Edward GIBBON
“Üretim ve hizmet sistemini sürekli
olarak ve sonsuza kadar iyileştirin.”
Edwards DEMING
“KAİZEN, herkesin katılımını öngören sürekli gelişmeyi
ifade etmektedir. Kaizen felsefesi; çalışma, sosyal ve
aile yaşamının sürekli gelişmeye tâbi olması demektir.”
Masaaki İMAİ
KAİZEN Japoncada “sürekli gelişme/gelişim” anlamına
gelmektedir.
Hiç bir sistem kusursuz ve mükemmel değildir. Dikkat
edilmesi gereken sonuçlar değil süreçlerdir. Süreçler
başarılı şekilde iyileştirilirse başarılı sonuçlar alınır.
BENCHMARKING (KIYASLAMA)
“Yaptıklarımızın yarısından çoğu başkalarını taklitten
oluşmaktadır. Bu nedenle, iyi modeller seçmek ve onları
büyük bir dikkatle incelemek en önemli noktadır.”
LORD CHESTERFIELD
“Eğer sınıfınızda en iyi olanları (best in class) ve en
iyinin iyisini (best in best) kendinizle kıyaslamıyorsanız,
başarısız olmaya mahkumsunuz” demektir.
Benchmarking seçilen konuda “en iyi” olabilmek için
kendi ürünlerini, hizmetlerini ve uygulamalarını,
rakipleri ya da endüstrinin önde gelen diğer şirketleri ile
beraber değerlendirerek gelişme sürecidir.
BENCHMARKING (KIYASLAMA)
Örnek alınacak “referans noktası”nın belirlenmesi anlamına gelen
benchmarking, ‘bir işletmenin rekabet gücünü yükseltmek için,
başarılı performansa sahip başka işletmelerin, iş yapma tekniklerini
incelemesi, kendi teknikleri ile kıyaslaması ve bu kıyaslamadan elde
ettiği bilgileri kendi işletmesinde uygulaması’ anlamına geliyor.
Benchmarking iş dünyasında rekabet avantajı sağlar. Benchmarking şirket
içi aktiviteleri, prosesleri veya metotları diğer firmalarla karşılaştıran
sürekli bir ölçümdür.
***
Ford’un kurucusu Henry Ford, yürüyen bant sistemiyle üretimi, 1912’de
Chicago’da bir tanıdığını görmek için gittiği mezbahadan esinlenerek
geliştirmiştir.
1950’li yıllarda Toyota’nın kurucusu, oğlu Eiji Toyoda’yı General Motors,
Ford gibi otomobil devlerini incelemek üzere ABD’ye göndermiştir.
Ancak benchmarking kavramı bugünkü anlamı ile ilk kez 1970’lerin sonu
1980’lerin başında Xerox işletmesinin diğer Japon işletmelerinden
öğrenme fikriyle, uygulanmaya başlanmıştır.
“Hata bulma, çare bul” / Henry FORD
Japonların POKA YOKE adını verdikleri anlayış, hatayı
baştan önlemek için tedbir almak demektir. Poke
yoke ile işin başında ürün tasarımını, üretim
sürecinde hata ortaya çıkarmayacak ve “hata
geçirmez” bir özellikte yapmaya çalışmak anlamına
gelmektedir.
Hataları
önlemek,
onları
sonradan
bulup
düzeltmekten daha kolay, daha ucuz ve daha
güvencelidir. Amaç, hata ayıklamak değil, hata
yapmamayı sağlamaktır.
JİDAKO üretimde hataları bulmaya
çalışan bir mekanizmaya verilen
isimdir. Bu anlayış kuruluşta israf ve
savurganlıkları azaltarak etkinliği ve
verimliliği artırmayı amaçlamaktadır.
Amerikalılar son yıllarda bu anlayışa
“sıfır hata” adını vermişlerdir.
“İyi şeyler yalnızca planlanırsa,
kendiliğinden olur." Crosby
kötü
şeyler
Japon yönetim kültüründe önem taşıyan diğer bir ilke
“hoshin” kavramı ile ifade edilmektedir.
Hoshin, plana dayalı bir yönetimi ifade etmektedir.
Japonların bu anlayışı son yıllarda yönetim biliminde daha
bilimsel olarak “stratejik yönetim” kavramı ile
incelenmektedir.
İşlerin planlı yapılması
tercih edilmelidir.
plansız yapılmasına
her zaman
“En kötü plan, plansızlıktan iyidir.”
“Ama, biz bunların
kavramlar
bizim
diyebilirsiniz…
çoğunu biliyoruz. Bu
yabancımız
değil.”
Doğrudur. Bu kavramlar
değerlerin ifadesidir.
bizde
var
olan
Bunlar, elbette doğru
ve
elbette gurur verici şeyler...
ANCAK..!
“Kaliteli insan; yukarıya doğru,
kalitesiz insan aşağıya doğru gelişir.”
KONFÜÇYÜS
Toplam kalite felsefesini kuruluşlarında
uygulayacak önderlerin önce kendilerinin
bu felsefeyi benimseyip uygulamaları
ve
şu ilkeleri ASLA unutmamaları gerekir...
“Kalite geliştirme asla sona
ermeyecek bir yolculuktur.”
Thomas J. PETERS
“KALİTE (iş sağlığı ve güvenliği sisteminin
kurulması), VARACAĞINIZ BİR İSTASYON
DEĞİL, BİR YOLCULUK ŞEKLİDİR”.
“KALİTE (iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili çalışmalar), BAŞLANGICI BELLİ
OLAN ANCAK BİTİŞİ BELLİ OLMAYAN
BİR YOLCULUKTUR.”
“EN UZUN YOL BİLE,
İLK ADIMLA BAŞLAR”
OHSAS 18001
ISO 9001
ISO 14001
ILO OHS 2001
BS 8800
(İngiliz Standardı)
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim
Sistemi
Kalite Yönetim Sistemi
Çevre Yönetim Sistemi
ILO İSG Yönetim Sistemi
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Rehber
Standardı
35
TS 18001 (OHSAS) STANDARDI
Occupational Health and Safety Assessment Series
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Değerlendirme Serisi
• 1996’da BS 8800 Mesleki Sağlık ve Güvenlik Yönetim
Sistemleri Rehberi
• 1997’de Technical report NPR 5001
• 15 Nisan 1999’da, 13 Kuruluşun katılımıyla British
Standards Institution tarafından OHSAS 18001
olarak,
• 2001 yılında TS 18001 (OHSAS) olarak yayımlandı.
TS 18001 (OHSAS) STANDARDI
İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili
ilk standart İngiliz Standart
Teşkilatı (BSI) tarafından BS
8800 olarak 1996 yılında
yayınlanmıştır. Bu standart çok
sayıda
İngiliz
kuruluşunun
katılımı ile İngiliz Standart
Teşkilatı bünyesinde oluşturulan
HS/1 teknik Komitesi tarafından
hazırlanmıştır.
OHSAS (Occupational
Health and Safety
Management Systems)
18001, İngiliz
Standardları Enstitüsü
(BSI) tarafından
yayımlanmış olan "İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ"
standardıdır.
15 Nisan 1999
TS 18001 (OHSAS) STANDARDI
OHSAS 18001;
09 NİSAN 2001'de TSE tarafından Türk standardı olarak
kabul edilmiştir. (TS 18001)
Ancak;
OHSAS 18001 iş sağlığı ve güvenliği değerlendirme
sistemini uygulamış olmak, tek başına yasal gerekliliklerin
yerine getirildiği anlamına gelmemektedir.
OHSAS 18001; ISO 9001 ve ISO 14001 gibi diğer uluslararası
standartlardan farklı olarak bazı ulusal standart
kuruluşları ve belgelendirme kuruluşlarının birlikte
çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir ve bir ISO standardı
değildir.
TS 18001 (OHSAS) SERİSİ
OHSAS 18001:
İş
Sağlığı
ve
Güvenliği
Değerlendirme Serisi – İş Sağlığı ve Güvenliği
Yönetim Sistemi Spesifikasyonu (2001)
OHSAS 18002:
İş
Yönetim
OHSAS
Sistemi
Rehberi (Şubat 2004)
Sağlığı
ve
Güvenliği
18001
Uygulama
OHSAS 18001
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminin
Yararları Nelerdir?
•
•
•
•
Zararla sonuçlanabilecek olası tehlikelerin önceden
tespiti ve gerekli önlemlerin alınması,
Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden korur,
rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlar,
İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle
oluşabilecek iş gücü ve iş günü kayıplarının en aza
indirgenmesi, dolayısıyla iş veriminde artışın
sağlanmasıyla üretimin (ürün ve/veya hizmet)
korunması,
Çalışanların memnuniyeti, müşteri memnuniyeti ve
üretim maliyetlerinde azalma,
OHSAS 18001
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminin
Yararları Nelerdir?
•
•
•
•
•
İş kazası ve meslek hastalıklarının oldukça yüksek
maliyetlerini en aza indirmek,
Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye
sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları ve devre dışı
kalmaların ortadan kaldırılması işletme güvenliğinin
sağlanması,
Resmi makamlar önünde, organizasyonun iş güvenliğine karşı
duyarlı olduğunun kanıtlanması ve yasal ceza riskinin
azaltılması,
OHSAS 18001, ISO 9001 ve ISO 14001 ile uyumludur, mevcut
kalite sistemi OHSAS 18001’i de içererek var olan alt yapı
geliştirilir ve daha kapsamlı hale getirilir.
Çalışanların sağlığını dolayısı ile verimliliği ve üretimi de
artar.
YÖNETİM SİSTEMLERİ
Henry Fayol (1841-1925) 1916 yılında
yayımlanan ‘Sanayileşme ve Genel
Yönetim’ adlı eserinde yönetimi –
halen bugün de geçerli olan- beş
fonksiyona ayırarak incelemiştir.
Bu sistem organizasyonların üretim
sistemlerini iyileştirmenin bir yolu
olarak Walter Shewhart
(1939)
tarafından
geliştirilmiş
ve
uygulanmıştır.
Deming
tarafından
daha
da
geliştirilerek uygulanan
PUKÖ
yönetim
döngüsü
bugünkü
sistemlerin de temelidir ve halen
uygulanmaktadır.
• PLÂNLAMA
• UYGULAMA
• KOORDİNASYON
• ORGANİZASYON
• KONTROL
PUKÖ Çevrimi
PUKÖ Metodolojisi
 Planla: Müşteri istekleri ve firma
politikası ile uyumlu prosesleri oluştur.
 Uygula: Süreçleri uygula, yap.
 Kontrol Et: Süreçleri, ürünü/hizmeti izle
– ölç ve rapor et
 Önlem Al: Süreçlerin performansını
sürekli izle ve iyileştirme faaliyetleri
başlat.
PLANLA
İş Sağlığı ve Güvenliği açısından amacın
belirlenmesi (neyi başarmak istiyoruz, nerede,
ne zaman)
• Mevcut durumu analiz etme
• Hedeflerin belirlenmesi
• Kayıtların analizi
• Tehlikelerin belirlenmesi
• Risk değerlendirme metotlarının belirlenmesi
• Detaylı plan hazırlaması (uygulama planı)
• İç talimatlar hazırlama
PLANLAMA
POLİTİKA
TETKİK
PLANLAMA
UYGULAMA ve İŞLETME
PERFORMANS
ÖLÇÜMÜNDEN
GELEN GERİ
BESLEME
UYGULA
• Riskleri değerlendirme
• Risklerin kabul edilebilir olup olmadığına
karar verme
• Kontrol önlemlerinin seçimi ve uygulaması
• Her bölümdeki ilgili kişileri bilgilendirme,
eğitme ve katılımını sağlama
• Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme
• Uygulama sonuçlarını yakın takip etme
UYGULAMA VE İŞLETME
PLANLAMA
TETKİK
UYGULAMA
VE
İŞLETME
KONTROL VE DÜZELTİCİ
FAALİYET
PERFORMANS
ÖLÇÜMÜNDEN
GELEN GERİ
BESLEME
KONTROL ET
• Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı?
• İç talimatlar ve yönergeleri
gözden geçirme
• Olası sapmaları tespit etme ve
kaydetme
• İlgili kişileri bilgilendirme
KONTROL VE DÜZELTİCİ FAALİYET
UYGULAMA VE
İŞLETME
TETKİK
KONTROL VE
DÜZELTİCİ
FAALİYET
YÖNETİMİN GÖZDEN
GEÇİRMESİ
PERFORMANS
ÖLÇÜMÜNDEN
GELEN GERİ
BESLEME
ÖNLEM AL
• Kalıcı bir denetleme sistemi kurma
• Etkili önlemleri standartlaştırma
• Gerekli
sağlama
eğitim
ve
yönlendirmeleri
YÖNETİMİN GÖZDEN GEÇİRMESİ
KONTROL VE DÜZELTİCİ
FAALİYET
İÇ
FAKTÖRLER
YÖNETİMİN
GÖZDEN
GEÇİRMESİ
POLİTİKA
DIŞ
FAKTÖRLER
İSG POLİTİKASI
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Performans
Tetkik
POLİTİKA
Planlama
blog.sinand.com
Ölçüm
Girdileri
ISO
14001
OHSAS
18001
ISO
9001
ISO 9000 SERİSİ
STANDARTLAR, müşteri memnuniyetinin
artırılmasına yönelik olarak kuruluşların
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİni kurması ve
geliştirmesi konusunda rehberlik eden
ve ISO tarafından yayımlanmış olan bir
standartlar bütünüdür.
ISO 14001 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ
Günümüzde, KURULUŞLARIN sadece kaliteli mal
veya hizmeti ucuza sunmaları yetmemekte,
ürün veya hizmeti üretirken çevreye saygılı
olmaları, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
önlemleri
almaları
ve
SOSYAL
SORUMLULUKLARINI
YERİNE
GETİRMELERİ
beklenmektedir.
ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ; özünde doğal kaynak
kullanımının azaltılması, toprağa, suya, havaya
verilen zararların minimum düzeye indirilmesini
amaçlayan, risk analizleri tabanında kurulan bir
yönetim modelidir.
ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ
1 Eylül 2005’te yayımlanan ISO 22000 GIDA
GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ standardı; dünya
çapında güvenli gıda üretim zinciri oluşturmak
amacıyla oluşturulmuş, uluslararası bir standarttır.
ISO 22000 GIDA GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİ; HACCP
sisteminin prensiplerini ve uygulama basamaklarını
tamamlamakta, ISO 9001 ile uyum oluşturmaktadır.
Bu sayede kuruluşlar hem güvenli gıda üretimini
sağlamakta hem de kurumsallaşma süreçlerini
hızlandırarak gelişimlerine destek vermektedir.
HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points - Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları)
OTOMOTİV KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ
ISO/TS 16949 Kalite Yönetim
Sistemleri – Otomotiv Üretimi
ve
İlgili
Servis
Parça
Organizasyonlarında
ISO
9001:2008’in
uygulanması
için
Özel
Gereklilikler
standardı.
International Automotive Task Force /IATF
Uluslararası Otomotiv Kuruluşları İşbirliği
IATF’nin Amacı:
 Uluslararası kalite sistem gereklilikleri konusunda
uzlaşma sağlanması (otomotiv)
 Belgelendirme için politika ve prosedür geliştirilmesi
 Uygun eğitim sağlanması
IAOB / International Automotive Oversight Bureau
Uluslararası Otomotiv Organizasyonu Kurulu
 Belgelendirme sürecini yönetmek amacıyla kuruldu
 Üyeler: Daimler/Chrysler, Ford, General Motors,
AIAG
ISO TS 16949 Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011
International Automotive Task Force
IATF Members
Authoring Organization of ISO/TS 16949 includes:
•
Vehicle manufacturers: BMW, DaimlerChrysler,
FIAT, Ford Motor, GM, PSA, Renault, Volkswagen
•
Industry trade organizations: AIAG, ANFIA,
FIEV, SMMT, VDA
•
Guest members: JAMA
Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation
IAOB / International Automotive Oversight Bureau
Uluslararası Otomotiv Organizasyonu Kurulu
IAOB’nin Amacı:
1. 16949 belgelendirme sürecini uygulamak ve
yönetmek
2. IATF Avrupa ile beraber idare etmek ve eşgüdüm
sağlamak
3. Küresel tutarlılık için daha ileri destek vermek
4. Merkezi veri tabanı geliştirmek ve bunu sürdürmek
ISO TS 16949 Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011
16949’un Beklenen Faydaları
•
•
•
•
•
•
•
Tedarikçi gelişiminde tutarlılık
Çok katlı üçüncü parti belgelendirmede azalma
Ortak dil
Farklılıklarda azalma
Artan verimlilik
İleri ürün/proses kalitesi
Küresel bir kaynak olduğu için ek güven
ISO/TS 16949:2009
•
•
•
Kalite Yönetim Sistemi
Otomotiv tedarikçileri için
ISO 9001:2008’in uygulaması için özel gereklilikler
ISO TS 16949 Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat
İNCELİ, BSI Eurasia ubat 2011
62
16949’da Kalite ile ilgili Gereklilikler
ISO TS 16949 Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011
16949’da Sistem Dokümantasyon Modeli
ISO TS 16949 Farklı Noktaları ve ISO 9001 Değisikliklerinin TS Standardına Yansıması, Fırat İNCELİ, BSI Eurasia, Şubat 2011
Eight Principles
1. Customer focus
2. Leadership
3. Involvement of people
4. Process approach
5. System approach to management
6. Continual Improvement
7. Factual approach to decision making
8. Mutually beneficial supplier relationships
Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.
Continual Improvement Cycle
C
U
S
T
O
M
E
R
R
E
Q
U
I
R
E
M
E
N
T
S
Management
Responsibility
Resource
Management
Inputs
C.I.
Product
Realization
Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.
Measurement,
Analysis
& Improvement
Product
Outputs
C
U
S
T
O
M
E
R
S
A
T
I
S
F
A
C
T
I
O
N
Automotive Specific Terminology
•
Adds sector terminology
– Control plan
– Design responsible org.
– Error proofing
– Laboratory
– Laboratory scope
– Outsourcing
– Predictive maintenance
– Premium freight
– Remote location &
“site”
– Special characteristics
Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.
• Modifies ISO terms
– Continual
improvement
– Manufacturing
QS-9000
(Procedure Based)
TS-16949:2002
(Process Based)
Procedures Are:
Processes Are:
 Driven by task completion
 Driven by desired output
 Issued
 Managed
 May be completed by different
departments with different
objectives
 May be completed by different
departments with the same
objectives
 Are segmented
 Flow to conclusion
 Satisfy the standard
 Satisfy the stakeholders
 Define the sequence of steps
to perform a task
 Transform inputs into outputs
 Static
Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.
 Dynamic
The Process Approach
Purpose
Objectives
Inputs
• Stakeholder Wants & Needs
• Specifications
• Schedule/Timing
• Market Data
• Industry Trends
• Economic Conditions
Kaynak: ISO/TS 16949:2002, ASQ Presentation.
Process
Results
Risks
Outputs
• Products
• Information
HAVACILIK SEKTÖRÜ KALİTE YÖNETİM
SİSTEMLERİ
AS/EN 9100 STANDARDI 1997’de Amerikan
Havacılık Kalite Grubu (AAQG), Uluslararası
Havacılık Kalite Grubu (IAQG) ve havacılık
sektörünün
lider
şirketleri
tarafından,
havacılığın tüm alanlarında üstün teknoloji
standartlarını
teşvik
etmek
üzere
geliştirilmiştir. AS/EN 9100 esasen ISO
9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi’nin havacılık
endüstrisine uygulanmasıdır.
EN ISO 13485:2003 TIBBİ CİHAZLAR İÇİN
KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ standardı, ISO 9001:2000
standardı temel alınarak oluşturulmuş, tıbbi cihazlar için
özel şartlar içeren uluslararası bir standarddır.
LABORATUARLAR AKREDİTASYONU
ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının
Yeterliliği için Genel Şartlar standardı.
ISO 27001 BİLGİ GÜVENLİĞİ YÖNETİM
SİSTEMİne sahip olmak, kurumların yüzde yüz
güvenlik seviyesine sahip oldukları anlamına gelmez.
Zaten, yüzde yüz güvenlik seviyesine ulaşmak mümkün
değildir.
SOSYAL SORUMLULUK YÖNETİM SİSTEMİ
SA 8000 Nedir?
SA 8000'in açılımı "Social Accountability 8000 = Sosyal
Sorumluluk 8000"dir. Bu standart; mal ve hizmet
üretiminde etik kurallara uyumu garanti altına almaktadır.
SA 8000 dünyanın her yerinde, her sanayi kolunda, her
büyüklükte kuruluşa uygulanabilmektedir.
SA 8000:2001 standardına uygun çalışan bir kuruluşta, sağlık
ve güvenlik koşulları, çalışanlarının yaşlarının çalışmaya
uygunluğu, ırk, cinsiyet, din gibi sosyal ayrımlara dayalı iş
koşullarında ve ücret koşullarında farklılık gözetilmediği,
çalışma ve mesai saatlerinin uygunluğu, ücretin yeterliliği,
örgütlenme ve toplu sözleşme hakkı sistemli olarak güvence
altına alınmış demektir.
ISO 10002 - MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ YÖNETİM SİSTEMİ
Günümüzde global ticaretin yaygınlaşması ve benzer kuruluşların artması rekabet şartlarının
daha da sertleşmesine sebep olmuştur. Bu durum, kuruluşların en önemli varlık sebebi olan
müşteri kavramını daha da önemli kılmıştır. Kuruluşlar açısından müşterimizin beklenti ve
şikayetlerine kayıtsız kalmak gibi bir lüks kalmamıştır. Müşteri beklentilerinin kişiden kişiye
değişmesi bu durumu kontrol etmeyi zorlaştırmakta ve sistematik bir yaklaşımı şart
koşmaktadır. Geleneksel metotlarla müşteri beklentilerini karşılamaya çalışmak günümüzde
artık yeterli olamamaktadır. Müşteri beklentilerinin artması ve pazar payının giderek
küçülmesinden dolayı kuruluşlar müşteri memnuniyeti proseslerini oluşturmakta ve
yönetmekte zorlanmaya başlamışlardır.
Müşteri şikayetlerinin bir sistematik dahilinde yürütülmesi ile ilgili çalışmalar dünyada
1990'lı yılların başlarında CRM (Customer Relations Management) çalışmalarıyla
başlamıştır. 2004 yılında ISO (International Standardization of Organization) 2004 yılında
ISO 10002 standardını yayınlamış ve 2006 yılında ülkemizde TS ISO 10002-2006 olarak
yürürlüğe girmiştir. / https://www.tse.org.tr/tr/icerikdetay/87/68/ts-iso-10002-musteri-memnuniyeti-yonetimsistem.aspx
BS 25999 - İŞ SÜREKLİLİĞİ VE YÖNETİM SİSTEMİ
Aksaklıkların risklerini minimize etmek amacıyla İŞ SÜREKLİLİĞİ YÖNETİMİ (BCM Business Contiunity Management) için BS 25999 standardı geliştirilmiştir.
İŞ SÜREKLİLİĞİ; türü ve nedeni ne olursa olsun, herhangi bir kesinti ya da yıkım
durumunda, kuruluşun kritik iş fonksiyonlarına (faaliyetlerine) devam etmesini
sağlayan bir metodolojidir.
PAS - 99 ENTEGRE YÖNETİM SİSTEMLERİ;
kalite, çevre ve iş sağlığı ve güvenliği vb.
konulardaki yönetim sistemlerinin tek bir çatı
altında toplanarak bir bütünlük içinde yönetilmesi
amacıyla kurulan sistemlerdir.
PAS (Publicly Available Specifications) 99, ISO
GUIDE 72’nin (Guidelines for the justification and
development of management system standards)
(Yönetim Sistemi Standartları Yazma Kılavuzunun)
altı genel şartını temel alan dünyanın ilk ENTEGRE
YÖNETİM SİSTEMİ standardıdır.
ÜST YÖNETİMİN DESTEĞİ
Hiç bir sistem üst yönetimin desteği olmadan kurulamaz,
kurulsa bile sürdürülemez.
O nedenle, Yönetim Sistemi kurulmadan önce, SİSTEMİN
ÖNEMİ VE ÜST YÖNETİMİN SORUMLULUKLARI konusunda üst
yönetimin ayrıntılı bir biçimde bilgilendirilmesi gereklidir.
ÇALIŞANLARIN KATILIMI
Yönetim sistemi sadece bir kaç kişinin (yönetim temsilcisi,
proje ekibi, vb.) omuzlarına yüklenerek gerçekleştirilecek bir
olgu değildir.
Kuruluştaki tüm çalışanlara sistemin birlikte yürütüleceğinin
(yönetileceğinin) anlatılması, dolayısıyla, ÇALIŞANLARIN
SİSTEMİN İÇİNE ÇEKİLMESİ önemlidir.
EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİ
Eğitimin ihtiyaçlara cevap verecek ve uygun bir
zamanlamayla gerçekleştirilecek
biçimde belirlenmesi
gereklidir.
Üst yönetim için ‘EĞİTİM’
toplantıları yapılabilir.
değil,
‘BİLGİLENDİRME’
DOKÜMANLARIN HAZIRLANMASI
Dokümanlar, rafları süslemek için değil, sistemin
uygulanmasını sağlamak amacıyla hazırlanmaktadır.
O nedenle, kuruluşun yapısına
ve ihtiyacına uygun
dokümanlar belirlenmeli, BASİT, KOLAY ve ANLAŞILIR OLMASI
sağlanmalıdır.
SİSTEMİN ÇALIŞMASI
Sistemin çalışması konusundaki, en büyük engel
BELGELENDİRME faaliyetidir.
Çünkü bir çok kuruluş ‘BELGE’yi alınca her şeyin
bittiğini düşünmektedir. Hâlbuki, alınan belge
sistemin varlığını göstermektedir. Sistemin çalışması
ondan sonra yapılacak çalışmalara bağlıdır.