Rheum ribes Bitkisinin Su Ekstraktının Antioksidant ve DNA`yı

24. Ulusal Kimya Kongresi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, 29 Haziran-2 Temmuz 2010, Zonguldak
Rheum ribes Bitkisinin Su Ekstraktının Antioksidant ve DNA’yı
Serbest Radikallerden Koruma Etkisinin Araştırılması
Sevil Emen, Bircan Çeken, Sevcan Altaş, Mihdiye Pirinççioğlu, Murat Kızıl
Dicle Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, 21280 Diyarbakır
semen@dicle.edu.tr
Rheum ribes (Uçkun), Polygonaceae (kuzukulağıgiller) familyasından Mayıs-Haziran
aylarında çiçek açan, 100-150 cm boyunda, çok yıllık, otsu bir dağ bitkisidir. Polygonaceae
familyasının Türkiye’de sekiz cins ve 70 türü bulunmaktadır. R. ribes Türkiye’de yetişen tek
Rheum türüdür. Ülkemizin çeşitli bölgelerinde “Işgın, uşgun uçgun, uçkun, dağ muzu vb.” gibi
adlarla anılan Rheum ribes, daha çok Doğu Anadolu, Filistin, Lübnan ve İran’da
yetişmektedir [1]. Uçkunun taze iken dış kabuğu soyularak yenen gövde kısmı, bölgemizde
sindirimi kolaylaştırıcı ve iştah açıcı olarak kullanılırken, kök kısımları ise hemoroid, obezite
ve diyabet tedavisinde, ayrıca antihelmintik ve ekspektoran olarak kullanılmaktadır [2].
Bu çalışmada, R. ribes bitkisinin, dış kabuğu soyularak yenilen gövde kısmından elde edilen
su ekstraktlarının antioksidant etkisi ve DNA’yı serbest radikallerden koruma etkisi araştırıldı.
Bitki ekstraktının antioksidant etkisi 2,2-difenil-1-pikrilhidrazil (DPPH) radikalini söndürme
aktivitesi [3], metal şelatlama kapasitesi [3] ve toplam flavonoid miktarı [4] spektroskopik
olarak, DNA’yı serbest radikallerden koruma etkisi ise DNA Agaroz Jel Elektroforezi [5] ile
incelendi.
Yapılan çalışmalarda Rheum ribes bitkisinin su ekstraktının antioksidant aktivite gösterdiği,
fakat DNA’yı hidroksil radikallerinin kesimine karşı koruyucu etkisinin olmadığı belirlendi.
KAYNAKLAR
1. Cullen, J., Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 2, 268-269, Edinburgh
University Press, Edinburgh, 1966.
2. Baytop, T., Therapy with Medicinal Plants in Turkey, Vol.1, 319-320, Nobel Tıp
Kitabevleri: Istanbul, 1999.
3. Shimada, K., Fujikava, K., Yahara, K., Nakamura, T., Journal of Agricultural Food
Chemistry, 40, 945-948, 1992.
4. Woisky, R.G., Salatino, A., Journal of Apicultural Research, 37, 99-105, 1998.
5. Russo, A., İzzo, A., Borrelli, F., Renis, M. Phytotherapy Research, 17, 870-875, 2001.