e n T r ü r e D Human Papillomavirus k i r t e t (HPV) Aşıları s b O e v i j o l Prof.Dr. İsmail Mete İtil o k e n i EÜTF Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı J k i ğ Human Papillomavirus r e D k rt i e • Zarfsız DNA virüsü…. e v i j o l o • >100 değişik tip t s b O k e in • ~40 tipi cinsel yolla bulaşıyor.. J k – “düşük risk” (6,11, 42, 43, 44…) r ü – “yüksek risk” (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58….) T e n i ğ i İnfeksiyöz HPV Partikülü eğ n r e D k i Kapsid proteinleri: r t L1 e t L2 s b O e v i j o l o k e n i J İç k r ü Viral DNA Dış T HPV DNA’sı e n i ğ r e • L1: VirüsünDkılıfı k i • L2: Virüs rt kılıfının bir kısmı • E6st–eE7: Konak b hücresinde kontrolsüz Ohücre bölünmesi e v i • j o l o k e in T r ü J k LCR: DNA replikasyonu başlangıç noktası. İnsan Vücudu ve HPV r e D k e n 1. HPV hasarlı alandan girer. 2. İnfekte hücre bölündükçe, E6 ve E7 oluşturur. 3. E6 – E7 kontrolsüz çoğalmaya neden olur. 4. Hiperplazi Æ Siğil 5. HPV DNA’sı kopyalanır. 6. HPV L1 ve L2 üretilir. 7. Viral partiküller üretilir ve salınır. rt i e t s b e v i j o l o k e in T r ü J k i ğ O >100 HPV tipi r e D Kutanöz k i (~60 tip) rt Mukozal (~40 tip) k e in / • düşük grade servikal anomaliler J k T r ü e t s b “düşük riskli” O Tipler e v (6-11) i j o l o “yüksek riskli” Tipler (16-18) • yüksek grade anomaliler cancer prekürsörleri • anogenital kanserler e n • düşük grade servikal anomaliler • genital siğiller • laringeal papillomlar i ğ “sık rastlanan” siğiller (eller/ayaklar) • • • • i Genital HPV Enfeksiyonueğ n r e HPV ABD’de en sık rastlanan cinsel yollaD bulaşan k hastalıktır.. i r t te sonrası başlar. İlk enfeksiyon korunmasız cinselsilişki b Birden fazla tiple enfekte olmak mümkündür.. O e Enfeksiyon genel olarakvgeçicidir ve % 90’ı 2 yıl içinde i j temizlenir. o l o Persistent HPV k enfeksiyonu servikal kanser başta e olmak üzereinanogenital kanserlere yol açar.. J k r ü T Kadınlarda yaş gruplarına göre invaziv kanser i ğ e insidansı, A.B.D, 2000 n Breast Lung & Bronchus Colon & Rectum Corpus & Uterus, NOS Ovary Non-Hodgkin Lymphoma Melanomas of the Skin Thyroid Urinary Bladder Pancreas Cervix Uteri Leukemias Kidney & Renal Pelvis Oral Cavity & Pharynx Brain & CNS 52,5 47,0 r e D k 23,5 15,8 15,4 12,4 10,7 9,8 9,5 9,2 8,7 8,4 6,0 5,5 e v i j o l o rt i e 128,9 t s b O k e in r ü J k T 0 20 40 60 80 Rate per 100,000 United States Cancer Statistics: 2000 Incidence; NPCR 100 120 140 HPV İLE İLİŞKİLİ HASTALIKLARIN i ğ DAĞILIMI, A.B.D rne • • • • • e D Servikal kanser: 9,710 vaka & 3,700 ölüm (2006ktahmini) rt i % 70’i 16,18 tiplerinden kaynaklanıyor e t s Pap testi: 50 milyon; 2.8 milyonu anormal sonuç… b O e Genital siğiller: 0.5 -1 milyon arası v i % 90’ı , 6-11 tiplerinden jkaynaklanıyor.. o l o k Recurrent laringealepapillomatosis (nadir) % 90’ı , 6-11 intiplerinden kaynaklanıyor.. J k kanserler: (anal, penile, vaginal, vulvar) r Diğer anogenital ü T Adolesanlarda vaginal seks oranları, i cins ve yaşa göre, National Survey of Family Growth ğ e n r e D k (NSFG), 2002 90 rt i e 77 80 70 t s b 70 69 60 49 50 e v i j o l o 40 40 26 30 37 10 0 J k r ü 15 T kız erkek 46 k e in 25 20 O 62 16 17 18 Age Mosher et al., 2005; Vital and Health Statistics: No. 362 19 i ğ Yüksek Risk HPV Prevalansı, yaş gruplarında e , 50 n r A.B.D. 2003-2004 (N=5555) e D k i r t e t s b O e v i j o l o k e in % 40 30 20 10 0 T r ü J k CDC, unpublished data 14-19 20-29 30-39 Age in years 40-49 50-65 Liseli kız öğrencilerde,ilk seksüel ilişkiden sonraki i ğ e kümülatif HPV enfeksiyonu oranları n r e D k rt4 iyıl, > 50% e t s b e v i j o l o k e in J k r ü T Winer et al. Am J Epidemiol 2003;157 O HPV Prevalansı e n r Nüfus tahminleri, A.B.D. e • • • • D k rt i e 20 milyon kişi enfekte 15-49 yaş arası nüfusun 15%’i enfekte Her yıl 6.2 million yeni enfeksiyon Seksüel aktif kadın ve erkeklerin > % 50 HPV enfeksiyonuna yakalanıyor. t s b e v i j o l o O k e in r ü J k Cates, STD 1999; Weinstock, Perspectives on Sexual and Reproductive Health 2004; Koutsky Am J Med 1997 T i ğ Servikal Kanser – 2002 e n r e D k rt i e t s b 14,670 5,796 59,929 29,814 157,759 Avrupa 86,708 ABD / Kanada O 17,165 8,124 e v i j 78,896 o l 61,670 o T r ü J k 61,132 31,314 Doğu Asya Orta/Güney Asya 42,538 Orta Amerika k e 48,328 in i ğ Afrika 21,402 Güney Amerika Vaka Sayıları ve Mortalite Hızları 22,594 Güneydoğu Asya 1,063 330 Avustralya/ Yeni Zellanda Türkiye Verileri Kanser Türü Meme kanseri Kolorektal Diğer cilt Korpus Uteri Akciğer J k Over T r ü r e D k % Göreceli Sıklık i r 31,7 t e t s e v i j o l o k e in Serviks Uteri e n i ğ b O 8,2 5,9 5,7 4,6 4,5 4 2000 YILI VERİLERİ Türkiye Verileri İZMİR (1995-96) ASR 1. Meme 26.5 2. Kolorektal 6.4 rt i e r e D k 3. Serviks 4. Over 5. Uterus 6. Akciğer 7. Mide Total k e in e v i j o l o T r ü J k t s b O5.7 5.5 5.4 4.3 3.6 96.2 e n i ğ Hacettepe Verileri • • • e n i ğ r e D 1968 – 1990 yılları arasındaki CIN ve Kanser vakalarından k i r t retrospektif inceleme. e t s – 100 randomize doku örneği b O İmmünohistokimyasal yöntemeve İn situ hibridizasyon v i j HPV varlığı %65: o l o – %71,2 HPV-18 (42kolgu) e n i – %23,7 HPV-16 (14 olgu) J k r ü T Sungur A. 1994 Proje No: TAG-1009 • • • i Ankara Üniversitesi Verilerieğ n r e D Eylül 2005 – Mart 2006 dönemi rik t e t s Kadın – Doğum Polikliniğine başvuran toplam b O e 501 kadın v i j o l HPV pozitifliği:ko %4.2 e n i J k r ü T i HPV’nin Ekonomik Yükü eğ n r e D k i r t e t s b O e v i j o l o k e n i J k r ü Ortalama yaş 1998 ABD kadın nüfusuna uyarlanmış ve maliyet 2002 USD üzerinden hesaplanmıştır. ASC: Atipik Skuamöz Hücre; AGC: Atipik Glandüler Hücre T Insinga RP ve ark. Am J Obstet Gynecol 2004 HPV Enfeksiyonu ve Servikal i ğ Kanserin Doğal Seyri ne 1 yıl r e 20 D yıla kadar k 5 yıla kadar Persistent HPV Enfeksiyonu İlk HPV enfeksiyonu e v i j o CIN* 1 l o rt i e t s b O k e in J k r ü GEÇİRİLMİŞ HPV ENFEKSİYONU T *servical intraepithelial neoplazi CIN* 2/3 KANSER e n r e D k rt i e t s b e v i j o l o k e in T r ü J k O i ğ i Tarama/Tanı/Tedavi/Takip eğ n r e Pap – smear D k i r t e t s b Kolposkopi O e v i j o l o LEEP k e n i J k r ü HPV DNA’sının saptanması: PCR. Virüs varlığı. Anti-HPV antikor aranması: Geçirilmiş HPV inf. T • • i Rutin Tarama: Pap-Smear eğ n r e D Rutin pap-smear gelişmiş ülkelerde servikal k i r t kanseri %75 azaltmıştır. e t s b Bazı smear testlerinde durum O atlanabilir: – Yetersiz hücre sayısı.ve i j o l – Kontamine örnek. (Kan) o k e – Az sayıdanatipik hücre oluşturan lezyon. i J – İnsanik hata. r ü T HPV VLP Aşıları r e D k rt i e • İmmunizasyon için kullanılan antijen virüsün HPV L1 major capsid proteinidir.. e v i j o l o • L1 protein ekspresyonunda recombinant teknoloji kullanılmıştır.. • e n t s b O k e n L1 proteinleri ivirüs partikülleri J (virus-like particles (VLP) ) şeklinde k r biraraya toplanmıştır.. ü T HPV VLP i ğ GARDASİL® e n i ğ r e D • Kuadrivalan HPV (6, 11, 16, 18) k i r t e t s • L1 virüs-benzeri partikül (VLP) b O e S cerevisiae’den üretilir. • VLP’ler v i j o •olAdjuvant: Al Æ 225 μg/doz k e in T r ü J k • 0.5 mL injeksiyon hacmi Tip 6/11 16/18 i ğ Niye Kuadrivalan HPV Aşısı? e n r e D Kadın Erkek k i r t %90: Genital siğiller %90: Genital siğiller e Kadınlara bulaştırma %5 -25: Düşük Dereceli Servikal Lezyon st b O %70: AIN 2/3 %25: Düşük Dereceli Servikal Lezyon e v %70: Anal Kanser %70: Yüksek Dereceli Servikal Lezyon i j Kadınlara bulaştırma %70: Servikal Kanser lo o %70: Diğer Genital k Kanserler e n i J k r ü T GARDASİL®’in Yapısı r e D k e n i ğ rt i e t s b e v i j o l o k e L1 Proteinleri (5)in L1 Pentameri J k r ü T O Virüs-Benzeri Partikül (VLP) i Nasıl Koruyor?eğ n Antigen r Plazma Hücresi Yardımcı T Aşıdaki B Hücresi e presenting cell Hücresi D VLP’ler k i r t e t s b Sitokinler O e v Nötralizan antikorlar HPV i j Anti-HPV infeksiyonundan korur Makrofajlar antikor o l Nötralizan kaplı virüsleri yok o antikorlar k eder. e n i J Antikorlar k r virüse ü bağlanır T GARDASİL® Servikal epitelyum i Endikasyon eğ n r e D HPV 16 ve 18 kaynaklı aşağıdakiik r t e durumların engellenmesi: t s b – Servikal kanser O e v – Servikal adenokarsinoma insitu (AIS) i j o l – CIN 2/3 o k e – VIN 2/3 in J – VaINrk2/3 ü T GARDASİL® • i Endikasyon eğ n r e D HPV 6, 11, 16 ve 18 kaynaklı aşağıdaki k i r t e durumların önlenmesi: t s b – CIN1 O e v – Genital Siğiller – Kondiloma i j o l – VIN1 o k e – VaIN1 in J – HPVrk İnfeksiyonu ü T GARDASİL® • GARDASİL® • • Etkinlik r e D k e n i r 9 – 26 yaş arası serokonversiyon: %99 t e t s b (3. doz sonrası) O e v i j Aşılama sonundalotüm olguların %90 ↑ o k e n saptanabilir anti-HPV antikorları i J k r ü T i ğ GARDASİL® k e in e v i j o l o T r ü J k O t s b e n r e D k rt i e • 3 doz: 0, 2. ay ve 6. ay • Her biri 0,5 ml Dozaj i ğ i GARDASİL® Kontrendikasyon ve Önlemler ğ e n • • • • r e D İçeriğindeki aktif maddelere duyarlı ise. k i r t e t Bir doz sonrası aşırı duyarlılık geliştiyse. s b O Aşılama döneminde gebelikten kaçınılmalı. e v i j 9 yaş ↓ ve 26 yaş ↑loveya HIV (+) değerlendirilmemiştir. o k e n i J k r ü T i Etkileşimler eğ n r e D Hepatit B aşıları ile aynı anda kullanılabilir; ancak farklı k i r t aşılama bölgesi uygulanmalı. ste b O Analjezik, antiinflamatuar, antibiyotik, vitamin veya e v i j steroidlerden etkilenmez. o l o k İmmün yanıt oluşumu kontrasepsiyondan e n i J etkilenmemekte. k r ü T GARDASİL® • • • GARDASİL® • Pireksi: – ↑ %10 • i Tolerabilite eğ n r e D k i r t e t s b O e v İnjeksiyon bölgesinde hafif-orta reaksiyon: i j o l o k – ↑ %10 e n i J k r ü T e n r e D k GARDASİL® i j o l o k e in T r ü J k rt i e i ğ t s Klinikb Çalışmaları O ve i Çalışma Sonlanım Noktasıeğ n r e 0 - 1 Yıl 0 - 5 Yıl 20D Yıla Kadar k i r t e CIN Servikal Süren t s 2/3 Kanser İnfeksiyon b O Başlangıç HPV e v İnfeksiyonu i CIN j1 o l o k e n i J k r HPV İnfeksiyonunun Temizlenmesi ü T Pagliusi ve Aguado (WHO) Vaccine 2004 Klinik Program Faz II–P005 (N=2392)1 Proof of Principle 16-23 yaş kadınlar Faz II–P007 (N=1158)2 Doz Belirleme 16-23 yaş kadınlar r e D k ~33,000 kişi Çok Uluslu Yıl 5 İmmün Hafıza Yanıtı Değerlendirmesi rt i e t s b Faz III–FUTURE I CIN/EGL (N=5455)3 16-24 yaş kadınlar Faz III–FUTURE II CIN 2/3 (N=12,167)4 15-26 yaş kadınlar e n i ğ O Etkinlik Kayıt Çalışması Süresi Kuzey Baltık Bölgesi / Nordic Region e v i j o l o Norveç HPV Takip ve Hastalık Yükü/Nüfus Etkinlik Çalışması Faz III–P016, P018 (N=4836) Güvenilirlik / İmmünojenisite 9-15 yaş erkek ve kızlar5,6 k e in 45 yaşa kadar kadınlarda etkinlik6 Ocak 2003 J k Ocak 2004 T r ü 16-26 yaş erkeklerde etkinlik6 Ocak 2005 Ocak 2006 Ocak 2007 Ocak 2008 Ocak 2009 Ocak 2010 1. Koutsky LA, Ault KA, Wheeler CM et al. N Engl J Med. 2002;347:1645–1651. 2. Villa LL, Costa RLR, Petta CA, et al. Lancet Oncol. 2005;6:271–278. 3. Garland SM, Hernandez-Avila M, Wheeler CM, et al. Submitted. 2006 4. FUTURE II study group. Submitted. 2006. 5. Block SL, Nolan T, Sattler C, et al. Submitted. 2006. 6. Data on file, MSD. GARDASİL® Çalışmalar r e D – HPV 16 aşısının servikal intraepitelyal neoplaziden korunmadaki etkinliği: k i Randomize kontrollü bir çalışma. 2391 Kadın. Doğrulanmış r persistan HPV t e infeksiyonunda ve CIN 2/3’te etkinlik %100. t s Villa ve ark. Lancet Oncology 2005 b O – Genç kadınlarda profilaktik kuadrivalan HPV (tip 6,11,16 ve 18) L1 VLP aşısı: e v Randomize, çift kör, plasebo kontrollü, çok merkezli faz II etkinlik çalışması. i j o FUTURE-I l o k – NEJM yayına hazırlanıyor. e n i FUTURE-II J k hazırlanıyor. – NEJM yayına r ü T • Mao ve ark. Obstetrics & Gynecology 2006; • • • e n i ğ Serum cRIA Nötralizan Antikorlar GMT, mMU/mL HPV 16 L1 VLP aşısı doğal infeksiyondanğdaha i e yüksek anti-HPV antikor seviyeleri oluşturur rn 5000 3000 HPV 16 L1 VLP (40 μg) HPV 16 Seropozitif ve PCR-Negatif (Plasebo Grubu) 1000 Per-Protokol Plasebo rt i e t s b 100 e v i j o l o 10 T O k e in J k 1 r ü e D k 0 cRIA = Competitive radioimmunoassay Aşılama 7 12 18 30 42 48 Ay Mao C ve ark. Obstet Gynecol. 2006;107:18–27. Adapte edilmiştir. i ğ FUTURE-I Çalışması e n r e Kuadrivalan Aşı D (n=2261) k Primer Son Noktalar: i r HPV 6,11,16,18 t e t s CIN/AIS/Kanser b O Genital Siğil e v VIN/VaIN i j o Plasebo l o k (n=2279) e in GARDASİL® 5455 Kadın Randomize, 16 – 23 yaş, Hamilelik (-), Önceden anormal pap (-) <5 partner J k IM injeksiyon 0, 2.ay ve 6.ay Likid bazlı sitoloji; eksternal genital/servikal HPV testleri; HPV serolojisi; Kolposkopi; T r ü Her 6 ayda bir vizit ve takip süresi 48 ay. Sattler ve ark’nın sunumu. ICAAC 2005 i ğ FUTURE-I Çalışması e n r e Etkinlik sonuçları: D k i r t – 7. ayda serokonversiyon %99,4 e t s – %100 etkinlik: b O • HPV 6/11/16/18’e bağlı genital siğil e v i j • HPV 6/11/16/18’e bağlı VIN/VaIN o l o • HPV 6/11/16/18’e bağlı CIN k e n • Aşı alan grupta servikal kanser görülmedi. i J k r ü T GARDASİL® • i ğ FUTURE-I Çalışması e n r e D Aşı Plasebo ik rt Etkinlik %95 GA e % t n Vaka n Vaka s b O 2240 0 2258 37 100 87 – 100 e v i j o l 2261 o 0 2279 40 100 88 – 100 k e n i J GARDASİL® >CIN Genital siğil; VIN, VaIN T k r ü i GARDASİL® FUTURE-II Çalışması ğ e 12167 Kadın Kuadrivalan Aşı Randomize, (n=6082) n r e D k i rt Primer Son Noktalar: e t s b 13 Ülke ve 90 Merkez, IM injeksiyon 0, 2.ay ve 6.ay 16 – 26 yaş, e v i j o Plasebo l o Hamilelik (-), Önceden k e in anormal pap (-) O HPV 6,11,16,18 CIN/AIS/Kanser (n=6075) J k <5 partner r ü Likid bazlı sitoloji; eksternal genital/servikal HPV testleri; HPV serolojisi; Kolposkopi; Her 12 ayda bir vizit ve takip süresi 48 ay. T Skjeldestad ve ark’nın sunumu. IDSA 2005 i ğ FUTURE-II Çalışması e n r e D k i r t Aşı Plasebo Etkinlik (%) e t s b 0 100 O 37 e v i j o 0 21 100 l o GARDASİL® Primer Sonlanım Noktası HPV 16/18/6/11’e bağlı CIN 1, 2/3 ve AIS HPV 16/18’e bağlı CIN 2/3 ve AIS k e in T r ü J k 5 Yıllık Veriler HPV 6, 11, 16, 18 Persistan İnfeksiyon Kuadrivalan Aşı Vaka N 235 2* 233 235 0 %95 GA 96 83–100 233 rt i Vaka e t s 45 b O e v i j o CIN 1, 2, 3 235 0 233 l o k Vulvar/vaginal e 0 233 neoplazma veya in235 J genital siğil k r ü T Hastalık r e D Etkinlik k Plasebo N e n i ğ (%) 12–100 6 100 3 100 <0–100 3 100 <0–100 Villa et al., B J Cancer, Nov 2006 T i 08.Haz.2006 FDA Onayı eğ n r e D k i r t e t s b O e v i j o l o k e n i J k r ü www.cdc.gov i 29.Haz.2006 ACIP Tavsiyesieğ n r e D k i r t e t s b O e v i j o l o k e n i J k r ü T ACIP ( Advisory Committee on i ğ Immunization Practices) e n r Önerileri e D k • 11-12 yaşlarda rutin aşılama yapılmalı. i r t (Aşılamaya 9 yaşından itibaren başlanabilir[FDA]) e t s • Catch-up aşılama 13-26 yaşlarbarasında. O yapılmalı. • 0, 2 ve 6.aylarda 3 doz aşılama e v i • Diğer aşılarla birlikte aynı gün yapılabilir. j o l o • Aşılanan bireylerde servikal kanser tarama programı k e aynen sürdürülmeli. n i J k r ü T e n r e D k rt i e t s b e v i j o l o k e in T r ü J k O i ğ 5.Ocak.2007 MMWR r e D k e n rt i e t s b e v i j o l o k e in T r ü J k O i ğ FIGO • e n i ğ r e D “ACCELERATING GLOBAL ACCESS TO HPV k i r VACCINES” 13 DECEMBER 2006 t e t s create awareness and demand b O ensure affordability and financing e v i j support rapid prequalification o l o build partnerships k e n maximizeJieffective delivery k r ü T i 48 Ülkede Onaylanmış Durumda ğ e n r e D k rt i e Avrupa (EU): Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Güney Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere t s b Kuzey Amerika: Kanada Meksika ABD e v i j o l o O Avrupa (non-EU): Norveç, Sırbistan, Türkiye k e in T r ü J k Güney Amerika: Arjantin Brezilya Peru Orta Doğu ve Afrika: Çad Fas Togo BAE Asya Pasifik: Avustralya, Hong Kong, Makau, Malezya, Yeni Zellanda, Filipinler, Tayvan, Singapur Son Durum Meksika – Ruhsat Onayı: Avustralya – Ruhsat Onayı: A.B.D. – FDA Onayı: T e v i j Kanada – Ruhsat Onayı: o l o k e n Avrupa Birliği Onayı: i J k r ü Türkiye - Ruhsat Onayı: r e D k 01.Haziran.2006 i rt08.Haziran.2006 e t s b O e n i ğ 08.Haziran.2006 18.Temmuz.2006 22.Eylül.2006 15.Ocak.2007