Adı-Soyadı No : : 11 Ocak 2010 HR. Ü. Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Soğutma ve Klima Tekniği Final Sınavı S-1) Bir buhar sıkıştırmalı soğutma makinasını ana ve yardımcı elemanları ile birlikte olması gereken yerlerinde ve eksiksiz bir şekilde şematik olarak çiziniz. (10 Puan) S-2) Isı kazancı nedir? Isı kazançlarını maddeler halinde yazınız? Soğutma yükü hesap yöntemleri nelerdir? (10 Puan) S-3) Split klimalarda kullanılan iç ünite tiplerini yazınız. (10 Puan) S-4) Adana’da 25 m2 taban alanına sahip bir döviz bürosu için split tip bir klima cihazı alınacaktır. Büroda ortalama 6 kişi işlem yapacağı tahmin edilmektedir. Büroda aydınlatma gücü 1 kW’tır. Büronun Güney yönüne bakan bir vitrini ve asma tavanı olduğu belirtilmektedir. Bu büro için seçilecek iç ünitenin tipini ve soğutma yükünü yaklaşık olarak belirleyiniz. (20 Puan) S-5) Şanlıurfa’da (Dış Ortam Şartları: 43 oC Kuru Termometre (KT) /24 oC Yaş Termometre (YT) ) kullanılan bir su soğutma grubunun (Chiller) kondenseri su soğutmalıdır. Soğutucu akışkan olarak 407C kullanan su soğutma grubunun soğutma gücü 150 kW, kondenser sıcaklığı 50 oC, evaporator sıcaklığı 0 oC’dir. Sistemde kullanılan su soğutma kulesindeki fanın hava debisi 1500 m3/h ve hava, su soğutma kulesini adyabatik nemlendirme sonucu %85 bağıl nem (BN) ile terk etmektedir. Buna göre; a- Sistemi, soğutma makinası ve su soğutma kulesi ile birlikte şematik olarak çiziniz. b- Soğutma sistemi için ideal soğutma çevrimini P-h (basınç-entalpi) diyagramı üzerinde çiziniz. c- Soğutma sisteminde kompresör ve kondenser gücünü hesaplayınız. d- Soğutma çevriminin COP değerini bulunuz. e- Su soğutma kulesi ve kondenser devresinde dolaştırılan suyun debisini (kg/h) hesaplayınız. f- Havanın su soğutma kulesindeki adayabatik nemlendirmesi işlemini psikrometrik diyagramda gösteriniz. g- Su kulesine buharlaşma sonucu kaybolan suyu takviye için şebekeden saatte verilmesi gereken su miktarını hesaplayınız. h- Hava soğutmalı kondenser kullanılsaydı kondenserin üzerinden geçirilecek havanın sıcaklığında en fazla 5 oC artışın olması beklenmekteydi. Buna göre kullanılacak kondenser fanlarının toplam hava debisini tespit ediniz. (25 puan) S-6) Şanlıurfa’da bulunan ısı kaybı 34 kW ve 200 kişilik bir toplantı salonu, dönüş havası ve dış hava kullanan bir klima santrali ile ısıtılmaktadır. İç ortam: 20 oC KT/%50 BN, dış ortam: 0 oC KT/%80 BN ve havanın mahale üflenme sıcaklığı 35 oC’dir. Buna göre; a- Temiz hava kadar dış hava alıp mahalden emilen havanın bir kısmı olan dönüş havası ile karıştıran ve sadece ısıtma işlemi yapan bu havalı klima sistemini mahal ile birlikte şematik olarak çiziniz. b- Toplam besleme havası miktarını, temiz hava, dönüş havası ve egzost havası miktarını tespit ediniz. c- Karışım havasının termodinamik özelliklerini yazınız. d- Karışım ve ısıtma işlemlerini psikrometrik diyagramda çiziniz. e- Isıtıcı bataryanın gücünü hesaplayınız. (25 puan) İpucular: Toplam besleme havası (Mahale verilen havanın) miktarı, ısı kaybını karşılayacak şekilde hesaplanmalıdır. Kişi başı temiz hava miktarı için makul bir değer alınız. Su ve havanın özgül ısısını sırasıyla 1 kcal/kg K ve 0.24 kcal/kg K alabilirsiniz. 1 kcal=4.186 kJ Süre:90 dakika Not: Soru kâğıdı ve sınavda kullanılan tüm diyagramlar sınav sonunda teslim edilecektir. Verilmeyen veya eksik olduğu düşünülen veriler için mantıklı değerler alınabilir. Başarılar dilerim. Doç. Dr. Hüsamettin BULUT