yem rezerv planı yalova 2012-2013 - Orman ve Su İşleri Bakanlığı

Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Doğa Koruma ve Milli Parklar
Genel Müdürlüğü
II. Bölge Müdürlüğü
Yalova Şube Müdürlüğü
YEM REZERV PLANI YALOVA
2012-2013
İçindekiler
1-Dayanak:............................................................................................................................................... 2
2-Amaç ve Kapsam: ................................................................................................................................. 2
3-Yemleme Yapılmasının Olumlu Etkileri: ............................................................................................... 2
4-Yemleme Noktaları Yapılacak Sahaların Tespiti ................................................................................... 3
5-Yemleme Rezerv Noktaları:.................................................................................................................. 4
5.1.Çınarcık İlçesi ................................................................................................................................. 4
5.2.Armutlu İlçesi: ............................................................................................................................... 5
5.3.Termal İlçesi................................................................................................................................... 6
5.4.Çiftlikköy İlçesi............................................................................................................................... 6
5.5.Altınova İlçesi ................................................................................................................................ 7
5.6.Merkez İlçesi.................................................................................................................................. 8
6-Yemleme Yapılabilecek İlimizde Yaşayan Yaban Hayvanı Türleri:........................................................ 8
7-Yaban Hayvanlarının Beslenme Şekilleri: ............................................................................................. 8
7.1.Memelilerin Beslenme Şekli: ......................................................................................................... 9
7.2.Kuşlarda Beslenme Şekli:............................................................................................................... 9
8-Yemleme Planında Hangi Besinlerin Kullanılacağı: .............................................................................. 9
9-Yemleme Dışında Yapılabilecek Çalışmalar: ....................................................................................... 10
10-Yemleme Planında Oluşturulacak Gruplar ve Görevleri: ................................................................. 10
11-Sonuç ve Öneriler:............................................................................................................................ 11
1
1-Dayanak: 4 Temmuz 2011 tarih ve 27984 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak
yürürlüğe giren 645 sayılı Orman ve Su İşleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin 8. maddesinde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğünün görevleri "f) Hayvanların korunmasına yönelik çalışmaları, ilgili bakanlık,
kurum ve kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde yapmak, yaptırmak, bu
konuda yürütülen faaliyetleri desteklemek, denetlemek veya denetlenmesini sağlamak, g)
görev alanıyla ilgili olarak bitki ve hayvan türü genetik kaynaklarının muhafazası ve
iyileştirilmesi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek." olarak tanımlanmıştır.
2-Amaç ve Kapsam: 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunun 4.maddesi 4. bendinde "av ve
yaban hayvanlarının beslenmesine, barınmasına, üremesine ve korunmasına imkan veren
doğal yaşama ortamları zehirlenemez, sulak alanlar kirletilmez, kurutulamaz ve doğa yapıları
değiştirilemez." ve Av Yaban Hayvanlarının ve Yaşam Alanlarının Korunması, Zararlılarıyla
Mücadele Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinde "Tür koruma eylem
planları; türün doğal yaşama alanında, popülasyonunun sürdürülebilir bir şekilde
devamlılığının sağlanmasına yönelik olarak, türün besin tercihini, ekolojik, biyolojik
ihtiyaçlarını, koruma ve avlama ilkelerini, oluşturulan koruma alanının yönetimini, alandaki
yerel insan faaliyetlerinin ekonomik, kültürel ve sosyal boyutlarını içerir" denilmektedir. Bu
kapsamda yaban hayvanlarının doğal yaşam ortamlarında kış şartlarının ağır geçtiği
bölgelerde beslenmesini ve korunmasını kolaylaştırarak, ihtiyaçlarının sağlanmasına katkı
sağlamaktır. Ekosisteme müdahalenin verimli olması için bunun bir plan dahilinde
yürütülmesi gerekmektedir.
3-Yemleme Yapılmasının Olumlu Etkileri:
Yaban hayvanları tabiatta serbest olarak yaşarlar. Bunlardan bir kısmı, yaşama ortamı olarak
seçtikleri belirli bir alanın dışına hiç çıkmayıp yıl boyu o alana bağlı kalırlar. Diğer bir kısmı
ise hayatlarının belli bir döneminde veya belli mevsimlerde uzun yahut kısa mesafeler
dahilindeki başka alanlara göç ederler. Orman, fundalık, çayırlık veya sulak alan gibi
biyotopların yeknesak bir yapıda olmayıp içinde farklı karakterde habitatlar bulundurması
sayesinde yabani hayvanların değişik ihtiyaçlarına cevap verebilirler. Hayvanların barınması
ve üremesi, çoğalmasına elverişli olmayan alanları elverişli hale getirmek ve en dar alanda en
fazla sayıda türün ihtiyacını karşılamaya çalışmak amaçlı doğaya bırakılan yemler yaban
hayvanlarının kışın bitkilere verdiği zararın önlenmesine de katkı sağlamaktadır.
2
4-Yemleme Noktaları Yapılacak Sahaların Tespiti
İlimize ait ortalama meteorolojik değerler, hava şartları ve yükseklik değerleri dikkate
alınarak ve mevcut göletler baz alınarak öncelik sıralaması yapılmıştır.
YALOVA
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler (1970 - 2011)
Ortalama
Sıcaklık
(°C)
Ortalama
En
Yüksek
Sıcaklık
(°C)
Ortalama
En Düşük
Sıcaklık
(°C)
Ortalama
Güneşlen
me Süresi
(saat)
Ortalama
Yağışlı
Gün
Sayısı
Aylık
Toplam
Yağış
Miktarı
Ortalama
sı (kg/m2)
6.6
6.8
8.4
12.5
17.0
21.5
23.8
23.6
20.1
15.8
11.4
8.5
10.2
10.7
12.6
17.1
21.6
26.3
28.7
28.7
25.3
20.5
15.8
12.0
3.3
3.3
4.6
8.1
12.0
16.0
18.2
18.3
15.1
11.8
7.7
5.2
1.6
3.0
4.2
5.4
7.3
9.1
9.3
9.0
7.3
5.6
2.4
1.3
15.7
13.6
12.8
11.3
8.0
6.0
4.1
4.2
6.3
11.1
12.3
14.3
86.2
68.5
68.8
53.2
33.8
41.2
22.4
32.6
50.5
89.4
87.4
106.7
Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen En Yüksek ve En Düşük Değerler (1970 - 2011)
En
Yüksek
Sıcaklık
(°C)
25.1
27.2
31.4
36.5
34.2
42.1
45.4
40.2
37.5
36.6
29.0
27.4
En Düşük
Sıcaklık
(°C)
-5.9
-11.0
-7.4
-1.6
1.2
8.0
10.8
10.6
6.2
1.3
-3.2
-5.6
Uzun yıllar gerçekleşen meteorolojik veriler tablosunda; Şubat ve Mart aylarında en düşük
sıcaklığın gerçekleştiği yemleme planında bu ayların esas alınması gerektiği Aralık ve Ocak
ayları başta olmak üzere ekstrem durumlar içinde hazırlıklı olması gerektiği sonucuna
varılmaktadır.
3
İlçe Adı
Yükseklik
Yemleme Sırası
Yalova Merkez
0-550
6
Çiftlikköy
0-650
4
Altınova
0-600
5
Termal
0-700
3
Çınarcık
0-920
1
Armutlu
0-850
2
Belirlenen değerler üzerinden sıralamanın Çınarcık, Armutlu, Termal, Çiftlikköy, Altınova,
Yalova Merkez şeklinde yapılması gerektiği kanısına varılmaktadır.
Yaban Hayvanlarının Faydalanacağı Su Kaynakları Tablosu
İlçe Adı
Göletler, Akarsular
Yalova,Merkez
Selimandıra, Safran, Balaban, Kazımiye
Dereleri
Sultaniye D. Kılıç D.
Çiftlikköy
Altınova
Yalakdere, Laledere, Hersek Lagünü
Termal
Gökçe Barajı, Nacaklı D.
Çınarcık
Karpuzdere, Kocadere , Kurudere , Dipsiz
Göller ,Ortaburun Göleti
Yaman Dere, Yumrudere Göleti, Sarpdere
Göleti, Hamamdere Akarsuyu,Armutlu D.
Armutlu
Gölet ve Akarsuların bulunduğu köy ve ilçelerde köy muhtarlıkları ve avcı dernekleri ile
işbirliği yapılmalıdır
5-Yemleme Rezerv Noktaları:
5.1.Çınarcık İlçesi
Nokta Adı
Çınarcık1
Çınarcık2
Çınarcık3
Çınarcık4
Çınarcık5
Y
29°08’05’’
29°01’56’’
29°00’21’’
28°58’16’’
28°59’26’’
X
40°36’38’’
40°35’27’’
40°33’51’’
40°36’12’’
40°34’53’’
4
5.2.Armutlu İlçesi:
Nokta Adı
Armutlu1
Armutlu2
Armutlu3
Armutlu4
Armutlu5
Armutlu6
Y
28°49’39’’
28°57’17’’
28°47’17’’
28°55’50’’
28°58’36’’
28°55’16’’
X
40°32’59’’
40°28’42’’
40°31’32’’
40°29’32’’
40°32’18’’
40°32’42’’
5
5.3.Termal İlçesi
Nokta Adı
Termal1
Termal2
Termal3
Y
29°11’35’’
29°12’05’’
29°08’28’’
X
40°35’49’’
40°35’22’’
40°34’47’’
5.4.Çiftlikköy İlçesi
Nokta Adı
Çiftlikköy1
Çiftlikköy2
Çiftlikköy3
Y
29°25’31’’
29°21’58’’
29°21’09’’
X
40°33’43’’
40°37’39’’
40°33’60’’
6
5.5.Altınova İlçesi
Nokta Adı
Altınova1
Altınova2
Altınova3
Altınova4
Altınova5
Y
29°31’13’’
29°30’60’’
29°31’49’’
29°29’44’’
29°28’29’’
X
40°42’42’’
40°43’30’’
40°42’47’’
40°38’59’’
40°34’22’’
7
5.6.Merkez İlçesi
Nokta Adı
Merkez1
Merkez2
Merkez3
Y
29°15’47’’
29°13’22’’
29°19’06’’
X
40°33’41’’
40°31’28’’
40°34’52’’
6-Yemleme Yapılabilecek İlimizde Yaşayan Yaban Hayvanı Türleri:
Memeliler: Yabandomuzu, Yaban tavşanı, Kurt, Tilki, Çakal, Ayı
Kuşlar: Kınalı keklik, Tahtalı, Kaya güvercini, Çulluk, Üveyik,Serçe, Saksağan, Sığırcık,
Alakarga, Karatavuk
Su Kuşları: Ördek, Sakarmeke, Karabatak
Yırtıcı Kuşlar: Kartal, Delice, Şahin, Çalağan, Çaylak, Atmaca, Baykuş
7-Yaban Hayvanlarının Beslenme Şekilleri:
Kış aylarında programlı bir yemleme yapılması yaban hayvanlarının sayıca artırılmasını
sağlamamakla beraber en azından kuş ve memeli türlerin açlıktan ölmeleri önlenebilmektedir.
Genellikle kuşlar memelilere oranla kış şartlarından daha fazla etkilenirler. Bu durum kuşların
bulundukları soğuk ortama adapte olmakta zorlandığını ve sıcak bölgelere göç etmesiyle de
8
açıklanabilir. Memeliler arasında geyik yavrularının kış şartlarında büyük kayıplar vermesi
yavruların yağ depolaması için yeterince zamanlarının olmayışı ve kar üzerinde hareket
ederken fazla enerji harcamaları şeklinde açıklanmaktadır.
7.1.Memelilerin Beslenme Şekli:
Yaban Domuzu; Bir buçuk iki metre boyunda, vücudu siyah, sert kıllarla kaplı kuvvetli bir
hayvandır. Gövdesi iki yandan şişkindir. Böylece, çalılar, fundalıklar arasında kendine rahatça
yol açabilir. Böcek, larva, solucan, yumuşakça, kertenkele, kurbağa, kuş yumurtası, kuş
yavruları ve fareleri yiyerek beslenirler. Beslenmelerinde özellikle palamut, ceviz, kestane,
fındık vs. gibi tohum ve meyveler yanında bitki artıkları içerisindeki solucan ile böcekler de
önemli yer tutar. Ağaçların altındaki yapraklar içerisinde bulunan bu bitkisel ve hayvansal
gıdaları bulup yemek için burnu ile toprağı karıştırırlar.
Yaban Tavşanı; Besinleri çeşitli otlar, kök, sürgün ve ağaç kabuklarıdır. Yazın baslıca
Baklagiller (Fabaceae) ve Buğdaygillere (Poaceae) ait çayır otları, kısın ise Gülgiller,
Kadıntuzluğugiller (Berberidaceae) ailesindeki çalılar, meşe ve titrek kavağın kuru yaprak,
kabuk ve alçak sürgünleri, kurumuş otlar ve ayrıca kesim alanlarında bulduğu yosun ve
ökseotlarını kemirerek beslenmektedirler. Bu besinlerden aldığı suyla yetinir ayrıca su
içmemektedirler.
Kurt, tilki, çakal, sırtlan, etçil hayvanlardır. Bazı hayvanlar ise hem et hem de otla beslenir.
Ayı, hem et hem otta beslenen hayvanlardandır.
7.2.Kuşlarda Beslenme Şekli:
Kuşlar bitki, tohum ve böceklerle beslenirler.
Su Kuşları: Tuzlu yengeçleri, küçük salyangoz, su bitkileri ve böceklerle beslenirler.
Yırtıcı Kuşlar: Yırtıcı kuşların beslenme ekolojilerine baktığımızda, gruplar arasında
farklılıklar olduğunu görürüz. Bir kısmı ağırlıklı olarak belirli bir av çeşidi ile beslenip bu
avları izlerken, bir kısmı da bölgede mevcut olan değişik avlardan faydalanır. Bu iki grubun
üreme stratejileri de farklıdır. Yırtıcı kuşlar sanıldığı gibi yalnızca canlı avlarla beslenmezler.
Belirli türler, rekabeti engellemek için alışılmamış besinler üzerine uzmanlaşabilirler.
8-Yemleme Planında Hangi Besinlerin Kullanılacağı:
Memeliler için kesimhane ve kasaplardan alınmış artıklar, sakatat, et parçalarının, ekmeğin
bırakılması uygundur. Kuşlar için kırık buğday, mısır, arpa bırakılmalıdır.
9
9-Yemleme Dışında Yapılabilecek Çalışmalar:
Ağaç, çalı veya sarılıcı bitkilerin oluşturduğu meyveler birçok yaban hayvanı için özelikle kış
aylarında çok önemli besin kaynağıdır. Ayrıca kesimler sonucu ortaya çıkan yapraklı dalların
ormana terk edilmesi birçok yaban hayvanına ek gıda sağlamaktadır. Sulu meyveler yaz
başından kışa kadar besin sağlarken, sert ve kabuklu meyveler, huş ve kavakların tomurcuk ve
çiçek kuruları kış dönemi için önemli besin kaynağıdır. Yabani üzüm ve böğürtlen gibi
yumuşak meyve veren bitkiler korunmalıdır. Şerit yada kümeler halinde yetiştirilecek kış
çavdarı, soya fasulyesi, darı, kaba yonca gibi bitkiler yaban hayvanları için önemli kış
besinidir.
Pratik olarak hasat sonrası sahada bırakılan az miktardaki tohum bıldırcın, sülün, keklik için
önemli bir besin kaynağı olmaktadır. Anız yakılması, yaban hayatının besin ve barınak
olanaklarını kısmen ortadan kaldırması nedeniyle asla uygulanmaması gereken bir yöntemdir.
İlimizde bulunan göletler, dereler vb. su kaynaklarında buzların kırılması yoluyla yaban
hayvanlarının su ihtiyacının karşılanmasına olanak sağlanabilmektedir.
10-Yemleme Planında Oluşturulacak Gruplar ve Görevleri:
Şube
Müdürlüğü
Elemanları
Hayvan
Severler
Avcı
Dernekleri
Orman
İşletme
Müdürlüğü
Elemanları
Yem, Et,
Ekmek
İşletmeleri
Öğrenciler
Köylü
Şube Müdürlüğü: Av koruma memurları organizasyonda, işleyişin kontrolünde görevlidir.
Orman İşletme Müdürlüğü:Ekipman ve personel desteği sağlanacaktır.
Hayvan Severler: Program dahilinde ihtiyaç duyulursa takviye edileceklerdir.
Öğrenciler: Öğrenci dernekleri ve grupları bilinçlendirilmeleri, programa katkıda bulunmaları
amacıyla dahil edilecektir. Yem bırakılması konusunda iş gücü anlamında yardımları
sağlanacaktır.
Köylü: Yemleme çalışmalarında işbirliği sağlanacaktır. Yem bırakılması konusunda iş gücü
anlamında yardımları sağlanacaktır.
Yem, Et ve Ekmek İşletmeleri: Besin temininde faydalanacaktır.
10
İşleyiş Planı
Yem Noktaları
Koordinatları
Belirlenecek
Derneklerden
Katılacak Avcı
Listesi
Sakatat Alım
Yerleri Tespiti
Yem Alım
Yerleri Tespiti
Köy
Muhtarlıkları
Ekmek Alım
Yerleri
Tespiti
Sivil Toplum
Kuruluşlarının
Örgütlenmesi
11-Sonuç ve Öneriler:
Kış şartlarının ağır olması açlık şartlarına teslim olan hayvanlar için vücudundaki rezervleri
kullanmasına neden olmaktadır. Böyle bir durumda hızla zayıflayarak bir noktadan sonra
normal fonksiyonlarını sürdüremeyerek ölmekte ya da predatörlere yem olarak veya
hastalıklara, parazitlere yenik düşebilmektedir. Ekonomik değer taşıyan ve soyu tehlike
altındaki hayvanlar kış yemleme programının hedef kitlesi durumundadır. Ormancılık
uygulamaları sonucu meydana gelen yapraklı dalların ormanda bırakılması, çeşitli hayvanlar
için iyi bir besin kaynağı olacaktır. Su kaynaklarının devamlı su ihtiyacını karşılaması
amacıyla buzların kırılması için Köy Muhtarlıklarına bilgi verilerek, yardımcı olmaları
sağlanmalıdır. Avcıların ve öğrencilerin yem bırakılması konusunda iş gücü anlamında
yardımları söz konusu olurken, doğasever avcıların yaban hayvanlarının yaşam alanlarının
tespiti konusunda da gerekli bilgiyi sağlayacağı planlanmaktadır. Ayrıca ilimizde yerel
basının da çalışmalarımızdan haberdar edilmesi ile Yalova halkının da konuya dikkati
çekilmiş olacaktır.
Düzenleyen
Gülşah HOTAMAN
Orman Mühendisi
ONAY
…/…/2012
Gürcan OLCAY
Yalova Şube Müdürü
11