Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu,Şubat 2010-I

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş.
EKONOMİK GELİŞMELER
ÖZET DEĞERLENDİRME RAPORU
ŞUBAT 2010/I
HAZIRLAYANLAR
Mustafa ŞİMŞEK
Fulya BAYRAKTAR
Faruk SEKMEN
EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR MÜDÜRLÜĞÜ
Şubat 2010
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
2010 yılı Ocak ayının son haftası ile Şubat ayının ilk iki haftasında ekonomide
yaşanan gelişmeler ve bunun piyasalara yansımaları, açıklanan son veriler
doğrultusunda aşağıda özetlenmiştir.*
Yurtiçi Piyasaları Etkileyen Gelişmeler
•
Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Ocak ayında kapasite kullanım
oranlarında kaydedilen yükselişi değerlendirirken, "Üretimden ve ihracattan
kaybettiklerimizin önemli bir bölümünü, 2010 yılında geri kazanacağımıza
inanıyorum. 2010 yılı Ocak ayı kapasite kullanım oranıyla beraber, genel trende
bakıldığında, 2009 Nisan ayından itibaren ılımlı bir artış trendi olduğu
görülmektedir” dedi. Bakan Ergün, önümüzdeki dönemde, küresel ekonomik
gelişmeler paralelinde 2009'un son aylarında tekrar toparlanmaya başlayan
ihracatta yaşanan olumlu gelişmelerin, dış ticarette erişilen yeni pazarlar ve bütçe
konusunda uygulanan sürdürülebilir politikanın, ekonominin geleceği
konusundaki güveni arttırdığını, bu güvenin, uluslararası kurumların Türkiye'ye
ilişkin 2010 yılı öngörülerini olumlu yönde revize etmelerini sağladığını, önde
gelen kredi derecelendirme kuruluşları ve diğer finansal kuruluşların
yayınladıkları raporlarda, hükümetin öngördüğü büyüme oranından daha yüksek,
%4-5'lik bir büyüme oranı beklediklerini belirtti.
•
Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ulrich Zachau, Türkiye'nin 2010 yılı büyümesi
için resmi projeksiyonun %3.5 olduğunu, ancak son gelişmeler paralelinde en
güncel tahminlerinin, büyümenin %4 ile 4.5 arasında gerçekleşebileceği yönünde
olduğunu söyledi. Zachau, Türkiye'nin, birçok kişinin geçen yıl düşünemeyeceği
kadar iyi durumda olduğunu ifade ederek, Türkiye ve küresel ekonomi açısından
risklerin bulunduğunu, ancak en güncel senaryoya göre 2010 yılının 2009'dan
çok daha pozitif olacağını belirtti. Son dönemdeki gelişmelerin ortaya iyi bir
çerçeve koyduğunu ifade eden Zachau, Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali
Planın son derece önemli araçlar olduğunu, bütçenin de program ve plana
paralellik gösterdiğini belirtti. Zachau, temel reformların gerçekleştirilmesinin
önem taşıdığını kaydederek, öngörülen çerçeveye uyumlu hareket edilmesi
halinde hedefin üzerinde büyüme sağlanabileceğini söyledi. Zachau, Türkiye'nin
demografik yapısı ve nüfus artışı göz önüne alındığında, işsizliğin yapısal bir
sorun oluşturduğunu belirterek, işsizlik rakamlarında son dönem düşüş
başladığını ancak "bunun bir miktar yavaş olmaya devam edeceğini"
düşündüklerini söyledi. Üretim ve istihdam yönüyle Türkiye'nin krizden en fazla
etkilenen ülkelerden biri olduğunu söyleyen Zachau, bankacılık sisteminin
yeniden yapılandırılmış olmasının önemli avantaj sağladığını kaydetti.
•
Avrupa Yatırım Bankası (AYB) Türkiye temsilcisi Alain Terraillon ile AYB
kıdemli iletişim sorumlusu Helen Kavvadia, bir toplantıda yaptıkları konuşmada,
AYB'nin Türkiye için KOBİ'ler, enerji ve altyapı olmak üzere üç alanda önceliği
bulunduğunu, KOBİ'lerin kriz nedeniyle ilk sıradaki önceliği oluşturduğunu,
KOBİ'lere uzun vadeli fon verebilmeleri için bankalara yardımcı olduklarını
açıkladılar. Bu yıl ilk defa Avrupa Komisyonu hibesiyle kendi fonlarının birleşerek
bankalara destek sağlanacağını söyleyen AYB yetkilileri, bölgesel gelişimin
*
Rapor 12 Şubat 2010 tarihinden önceki gelişmeleri içermektedir.
1
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
öncelikli olacağını, kredi maliyetlerinin hemen hemen aynı kalacağını, rekabetçi
faiz oranlarıyla fon desteği sağlamaya devam edeceklerini vurguladılar.
Türkiye'de ikinci önceliğin enerji sektörü olduğunu söyleyen yetkililer, özellikle
yenilenebilir enerji projelerinde Türk ve Avrupalı şirketler arasındaki işbirliğine
AYB olarak destek vereceklerini, enerji projelerine 300-400 milyon EUR arasında
katkı vermeyi düşündüklerini söylediler.
•
JP Morgan tarafından yayınlanan bir raporda, Türkiye'deki TÜFE rakamları ele
alındı ve düşük TÜFE oranlarının TCMB'nin elini güçlendirdiği ve kredibilitesini
artırdığı ifade edildi. Açıklanan rakamların, beklentilere yakın olduğu, ancak yıllık
TÜFE’nin artma potansiyeli taşımasından dolayı, TCMB'nin enflasyon
beklentilerini daha etkin yönetmesinin kritik önem taşıdığı belirtildi. Baz etkisi ve
gıda fiyatlarının yüksek seyri nedeniyle Şubat ayında TÜFE'nin %8.6 oranında
artmasını ve Haziran ayına kadar da %8'in üzerinde kalmasını bekliyoruz, denildi.
İstihdam piyasasının gevşek görünümü, talepteki kademeli artış ve düşük
kapasite kullanım oranları nedeniyle genel fiyatlandırma eğiliminde değişim
beklemediklerini açıklayan JP Morgan, TÜFE'nin yılın ikinci yarısından itibaren
%6 seviyesine doğru gerilemesini beklediklerini, TCMB'nin faiz oranlarını yılın
ikinci yarısında 150 baz puan artıracağını öngördüklerini açıkladı.
•
Kuzey Avrupa ve Baltık bölgesinin önemli bankalarından Nordea, yayınladığı,
gelişmekte olan piyasalar raporunda, Türkiye'nin IMF ile anlaşma ihtimalindeki
artışın, Türk Lirası'nın değeri konusunda olumlu beklentiler yarattığını vurguladı.
Kurum, TL'nin kısa vadede değer kazanmaya devam edeceğini, ancak 2011 yılı
içinde yapılacak olan seçimler nedeniyle oluşacak belirsizliklerin orta vadede
TL'yi olumsuz etkileyebileceğini ifade etti. Nordea ayrıca TCMB'nin gösterge
faizinin %6.5 ile dip seviyesini bulduğunu ve faizlerin 2010 sonlarına doğru
artırılmaya başlanarak 2 yıl içinde %8.5'e ulaşabileceğini öngördü.
Uluslararası Piyasalardaki Gelişmeler
•
ABD Merkez Bankası FED, yaptığı faiz konulu toplantıda aldığı kararla,
beklentilere paralel olarak gösterge faiz oranında değişime gitmezken, gösterge
faizin uzun bir süre düşük seviyelerde kalacağı yönündeki ifadesini tekrarladı.
FED en son 2008 yılının Aralık ayında yaptığı toplantıda, gösterge faiz oranını
yüzde sıfır ile yüzde 0.25 arasına indirmişti. FED Açık Piyasa Kurulu, toplantının
ardından yapılan açıklamada; ekonomik faaliyetlerin güçlenmeye devam ettiğini,
enflasyonun bir süre için baskı altında kalmaya devam edeceğini, uzun vadeli
enflasyon beklentilerinin dengeli olduğunu, istihdam piyasasındaki kötüleşmenin
azaldığını, işletmelerin harcamalarının toparlandığını, ancak istihdam yaratma
konusunda çekingenliğin sürdüğünü açıkladı.
•
ABD Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, dayanıklı mal
siparişleri Aralık ayında bir önceki aya göre %0.3 artarak beklentilerin altında
gerçekleşti. Beklentiler Kasım ayında %0.4 azalan verinin Aralık ayında %2
artacağı yönündeydi. Açıklamaya göre Aralık ayında dayanıklı tüketim malları
siparişleri nakliye hariç %0.9, savunma hariç %0.3 artış gösterdi.
•
ABD Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çekirdek kişisel
tüketim harcamaları (PCE) Aralık ayında %0.1, kişisel gelirler %0.4 artış gösterdi.
Beklentiler çekirdek PCE’nin %0.1, kişisel gelirlerin ise %0.3 artması yönündeydi.
2
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
Açıklamada Kasım ayında değişim göstermediği açıklanan çekirdek PCE revize
edilmezken, %0.4 arttığı açıklanan kişisel gelirler %0.5 artış olarak revize edildi.
Son açıklanan veriyle birlikte çekirdek PCE’nin yıllık artışı Kasım ayındaki %1.4
seviyesinden Aralık ayında %1.5 seviyesine yükseldi. Gıda ve enerji
harcamalarının da dahil edildiği PCE endeksi ise Aralık ayında aylık bazda %0.1,
yıllık bazda %2.1 artış gösterdi.
•
ABD'de ikinci el konut satışları Aralık ayında yıllık bazda 5.45 milyon adet ile
beklentilerin altında açıklandı. Beklentiler Kasım ayında 6.54 milyon olarak
gerçekleşen verinin Aralık ayında 5.90 milyon olması yönündeydi. ABD’de 2. el
konut satışları Aralık ayı itibariyle 2008 yılının aynı ayına göre %15 artış
göstermiş bulunuyor.
•
ABD’de tüketici güven endeksi Ocak ayında 55.9 seviyesine yükselerek
beklentilerin üzerinde açıklandı. Beklentiler endeksin 53.5 değerini alması
yönündeydi. Ayrıca Aralık ayı için 52.9 puan olarak açıklanan endeks 53.6 olarak
revize edildi.
•
ABD’de 20 eyaletin fiyatlarından oluşan S&P CaseShiller konut fiyatları endeksi
Kasım ayında aylık bazda %0.2, yıllık bazda %5.3 geriledi. Ekim ayında aylık
bazda %0.1 azalan endeksin Kasım ayında %0.1 artması ve yıllık bazda %7.3
gerileyen endeksin %5 gerilemesi bekleniyordu.
•
ABD’de, ekonomi kötü durumdayken düşeceği ve iyi durumdayken de artacağı
tahmin edilen yeni konut satışları Aralık ayında bir önceki aya göre beklentilerin
aksine %7.6 azalarak 342,000 olarak gerçekleşti. Beklentiler verinin 370,000
adet olması yönündeydi. Açıklamada ayrıca Kasım ayında 355,000 olarak
açıklanan yeni konut satışları verisi 370,000 olarak revize edildi.
•
ABD ekonomisi, 2009 yılı 4. çeyrekte yıllık bazda %5.7 büyüdü. Beklentiler 3.
çeyrekte %2.2 büyüyen ABD ekonomisinin 4. çeyrekte %4.6 büyüyeceği
yönündeydi. ABD ekonomisinin IMF’nin son yayınlanan tahminlerine göre, 2010
yılında toplamda %2.7, 2011 yılında ise %2.4 büyümesi beklenmektedir.
•
ABD’de Arz Yöneticileri Kurumu (ISM) tarafından yapılan açıklamaya göre, ISM
imalat sanayi endeksi Ocak ayında 58.4 değerini alarak beklentilerin üzerinde
açıklandı. Aralık ayında 54.9 değerini alan verinin Ocak ayında 55.5 değerini
alması bekleniyordu.
•
ABD’de, sözleşmeleri imzalanan ve bekleyen konut satışları endeksi Aralık
ayında beklentilere paralel olarak %1 artış gösterdi. Açıklamada ayrıca Kasım
ayında %16 azalış gösteren veri %16.4 azalış olarak revize edildi.
•
ABD'de Arz Yöneticileri Kurumu (ISM) tarafından yapılan açıklamaya göre, ISM
hizmetler PMI endeksi Ocak ayında 50.5 değerini alarak beklentilerden daha kötü
açıklandı. Aralık ayında 49.8 değerini alan verinin Ocak ayında 51 değerini
alması bekleniyordu.
•
ABD’de, perakende satışlar Aralık ayında aylık bazda değişim göstermezken,
yıllık bazda ise %1.6 azaldı. Perakende satışların Aralık ayında aylık bazda %0.4
artması ve yıllık bazda ise %2.5 düşmesi bekleniyordu. Açıklamada ayrıca
perakende satışlar için Kasım ayında açıklanan aylık bazda %1.2 olan düşüş
%0.5 olarak, yıllık bazda %4 olan düşüş %2 düşüş olarak revize edildi.
•
ABD’de, Ocak ayında tarım dışı istihdam beklentilerin aksine 20,000 azalış
gösterdi. Beklentiler verinin 5,000 artış göstermesi yönündeydi. Açıklamada
3
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
ayrıca Aralık ayında 85,000 azalış olarak açıklanan veri 150,000 artış olarak
revize edildi. İşsizlik oranı ise Ocak ayında beklentilerin altında, yıllık bazda %9.7
seviyesinde gerçekleşti. Aralık ayında %10 olarak gerçekleşen verinin Ocak
ayında %10.1 seviyesine yükselmesi bekleniyordu.
•
ABD’de dış ticaret açığı Aralık ayında 40.18 milyar USD olarak gerçekleşerek
beklentilerin üzerinde açıklandı. Kasım ayında 36.4 milyar USD olarak
gerçekleşen verinin Aralık ayında 36 milyar USD olması bekleniyordu. Dış ticaret
açığı, geçen yıl aynı dönemde 41.9 milyar USD seviyesindeydi. Açıklanan
verilere göre, Aralık ayında ihracat bir önceki aya göre %3.3 artarak 142.7 milyar
USD seviyesine, ithalat ise %4.8 artarak 182.9 milyar USD seviyesine yükseldi.
•
İngiltere Merkez Bankası BOE ve Avrupa Merkez Bankası ECB faiz konulu
para politikası toplantılarını gerçekleştirdiler. BOE faiz oranlarını piyasa
beklentileri doğrultusunda %0.50 seviyesinde değiştirmeden bıraktı. BOE’nin
2010 yılının 4. çeyreğine kadar faizleri %0.5 seviyesinde tutması beklenmektedir.
ECB de faiz oranlarını piyasa beklentilerine paralel olarak değiştirmeden %1
seviyesinde bıraktı. ECB Başkanı Jean-Claude Trichet faiz kararının nedenlerinin
açıklandığı basın toplantısında, mevcut faiz oranlarının uygun seviyelerde
olduğunu ve Euro bölgesinde işsizliğin artmasını beklediklerini belirtti.
Enflasyonun kısa vadede %1 civarında kalmasını beklediklerini söyleyen Trichet
ayrıca fiyat istikrarının orta vadede korunmasını beklediklerini belirtti.
•
Alman IFO Enstitüsü, mevcut durum ve geleceği gösteren 3 endeksinin yer
aldığı Ocak ayı Anket sonuçlarını yayınladı. Yapılan açıklamaya göre, iş
dünyasının ekonomiye bakışını yansıtan iş dünyası eğilimi endeksi Ocak ayında
95.8 değerini alarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Aralık ayında 94.6
değerini alan verinin Ocak ayında 95.1’e yükselmesi bekleniyordu. Ayrıca, Ocak
ayında cari durum endeksinin 90.4 puandan 91.2 puana, beklenti endeksinin ise
98.9 puandan 100.6 puana yükseldiği açıklandı. Piyasalarda cari durum
endeksinin 91.2, beklenti endeksinin ise 99.2 olması bekleniyordu.
•
Avrupa Birliği İstatistik Kurumu (Eurostat) tarafından yapılan açıklamaya
göre, Euro bölgesinde enflasyon Ocak ayında geçici verilerle yıllık bazda %1
seviyesinde gerçekleşti. Aralık ayında yıllık bazda %0.9 olarak gerçekleşen
verinin Ocak ayında %1.2’ye yükselmesi bekleniyordu.
•
Eurostat tarafından yapılan açıklamaya göre, Euro bölgesinde işsizlik oranı
Aralık ayında %10 seviyesinde gerçekleşerek beklentilerin biraz altında
açıklandı. Beklentiler verinin Aralık ayında %10.1 seviyesine yükselmesi
yönündeydi. Eurostat ayrıca Kasım işsizlik verisini %10'dan %9.9'a revize etti.
•
Euro bölgesinde, ekonomik faaliyetlerin canlılığı hakkında önemli bir gösterge
niteliği taşıyan imalat sektörü PMI endeksi Ocak ayında 52.4 ile beklentilerin
biraz üzerinde açıklandı. Aralık ayında 51.6 değerini alan verinin Ocak ayında 52
değerini alması bekleniyordu. PMI endeksinin 50’den büyük olması sektörde
büyümenin olduğu, 50’den düşük olması da bir daralma olduğu anlamına geliyor.
•
Japonya Merkez Bankası (BOJ), gösterge faiz oranını beklentilere paralel
olarak %0.1 seviyesinde değiştirmeden bıraktı. BOJ yaptığı açıklamada, fiyatların
daha önce öngörülenden daha az düşmesinin beklenmesine rağmen, hükümetin
zayıf ekonomik toparlanmanın desteklenmesi yönünde yaptığı çağrılarla birlikte
politikalarında daha fazla gevşemeye açık kalınacağı belirtildi.
4
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
Son Açıklanan Veriler
•
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan geçici verilere göre,
2009 yılı Aralık ayında; geçen yılın aynı ayına göre ihracat %30.3 oranında
artarak 10.1 milyar USD,
%
Karşılama oranı (ihracat/ithalat)
ithalat ise %31.4 oranında
110.0
artarak 15 milyar USD olarak
gerçekleşmiştir. Aynı dönemde 100.0 85.0 93.0
90.0
dış
ticaret
açığı
%33.8
79.3
77.5
77.8
74.7
80.0
oranında artarak 3.7 milyar
72.0
71.5
67.1
69.1
67.8 66.7
USD’den 4.9 milyar USD’ye
70.0
61.1
70.6 67.7
68.0
68.0
yükselmiştir. 2008 yılı Aralık
60.0
64.6
63.5
65.1
65.1
60.4 61.3 57.4
ayında %67.7 olan ihracatın
50.0
ithalatı karşılama oranı, 2009
40.0
yılı Aralık ayında %67.1’e
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12
gerilemiştir.
2008
2009
Aylar
2008 yılı Aralık ayında %41.8 olan Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki ağırlığı,
2009 yılı Aralık ayında %45.3’e yükselmiştir. Geçen yılın aynı ayına göre AB
ülkelerine yapılan ihracat %41.4 oranında artarak 4.6 milyar USD düzeyinde
gerçekleşmiştir.
2009 yılı Aralık ayında fasıllar bazında en büyük ihracat kalemi, kara taşıtları ve
bunların aksam ve parçaları (1.3 milyar USD) olurken; bu faslı, makineler,
mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları (0.8 milyar USD), elektrikli makine
ve cihazlar (0.7 milyar USD) ve örme giyim eşyaları (0.6 milyar USD) izlemiştir.
Aralık ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl mineral yakıtlar ve yağlar (2.9 milyar
USD) olurken, bu faslı; makineler, mekanik cihazlar, kazanlar ve aksam-parçaları
(2 milyar USD), elektrikli makine ve cihazlar (1.3 milyar USD) ve demir-çelik (1.2
milyar USD) izlemiştir.
•
TÜİK tarafından açıklanan geçici verilere göre; 2009 yılı Aralık ayında, bir önceki
yılın aynı ayına göre ihracat miktar endeksi %26.6 oranında, ithalat miktar
endeksi %32.5 oranında artış
%
Dış Ticaret Hadleri (%)
gösterirken, ihracat birim 104.0
değer endeksi %3.1 oranında 102.0
100.2 100.5
99.8
artmış, ithalat birim değer 100.0
97.6
97.3
99.3
endeksi de %0.8 oranında
98.0
96.1
97.6
azalmıştır.
96.0
94.6
96.6
93.5
93.8
93.9
94.0 95.7
Ana sektörler itibarıyla, Aralık
93.3
92.0
ayında, bir önceki yılın aynı
90.0
92.5
90.0
ayına göre ihracat miktar
89.3
endeksleri; tarım ve ormancılık
88.0
sektöründe %24.8, madencilik
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar
ve taşocakçılığı sektöründe
2008
2009
%142.9,
imalat
sanayi
sektöründe %24.7 oranında artış, balıkçılık sektöründe %19.8 oranında azalış
göstermiştir. İthalat miktar endeksleri de aynı dönemde; tarım ve ormancılık
sektöründe %34.2, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %7.1, imalat sanayi
sektöründe ise %38.7 oranında artış kaydetmiştir.
5
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
Aralık ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat birim değer endeksleri;
tarım ve ormancılık sektöründe %16.4, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe
%5.2, imalat sanayi sektöründe %2.4 oranında artmış, balıkçılık sektöründe ise
%19 oranında azalmıştır. İthalat birim değer endeksleri de geçen yılın aynı ayına
göre, tarım ve ormancılık sektöründe %1.4, imalat sanayii sektöründe ise %1.9
oranında artış, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe ise %16.3 oranında azalış
göstermiştir.
Bu gelişmelerden sonra; 2009 yılının Nisan ayında büyük bir sıçramayla ihracat
lehine dönmüş olan dış ticaret hadleri, Ağustos ve Ekim aylarında ithalat lehine
bir eğilim gösterdikten sonra Aralık ayında; bir önceki aya göre ihracat fiyat
azalışının (%1.39) ithalat fiyat azalışı (%1.34) ile aynı seviyede olması nedeniyle
Kasım ayında olduğu gibi 97.6 seviyesinde bir miktar ihracat lehine devam
etmiştir. 2009 yılının geneline baktığımızda, ilk üç ay hariç, dış ticaret hadleri
2008 yılının üzerinde yer almıştır.
•
TÜİK tarafından açıklanan, 2005=100 temel yıllı Sanayi Üretim Endeksi, 2009
yılı Aralık ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %25.2 oranında artarak 117.1
Sanayinin
alt
olmuştur.
%
Aylık Sanayi Üretim Endeksi Değişimi (2005=100)
sektörleri düzeyinde, bir önceki
30.0
25.2
25.0 18.8
yılın
aynı
ayına
göre
20.0
10.4
15.0
6.2
8.5
7.9
9.1
madencilik ve taşocakçılığı
6.3 7.0 7.3
4.2
10.0
4.0
11.6
5.0
sektörü endeksi %15.4, imalat
8.4
6.5
-3.6 -4.3
5.9
0.0
3.8
3.2 2.4
2.6
sanayi sektörü endeksi %28.0
-5.0
-2.2
-1.9
-10.0
-6.3 -8.9 -6.8
-18.7 -17.6
oranında, elektrik, gaz ve su
-15.0 -21.4 -23.8 -20.9
-10.1 -9.0
-13.3
-20.0
-17.8
sektörü endeksi ise %10.9
-25.0
-30.0
oranında artmıştır.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2007
2008
2009
Aylar
Ana
sanayi
grupları
sınıflamasına
göre
de;
dayanıklı tüketim malı imalatının %30.1 oranında, sermaye malı imalatının %28.5
oranında, dayanıksız tüketim malı imalatının %22.5 oranında, enerjinin ise %10.1
oranında arttığı görülmektedir.
•
T.C. Merkez Bankası tarafından, Ödemeler Dengesine ilişkin yayınlanan son
verilere göre; 2008 yılı Aralık ayında 3,078 milyon USD açık veren cari işlemler
hesabı, bu yılın Aralık ayında 3,217 milyon USD açık vermiştir. Cari işlemler
hesabı altındaki hizmetler dengesi, gelir dengesi ve cari transferler
kalemlerindeki cari açığı azaltıcı gelişmelere karşın, cari işlemler hesabının açık
vermesinde, ödemeler dengesindeki dış ticaret açığının bir önceki yılın Aralık
ayına göre %30.1 oranında artarak 3,432 milyon USD’ye yükselmesi etkili
olmuştur.
2009 yılı toplamına bakıldığında ise, cari açık, bir önceki yıla göre %67 oranında
düşüş göstererek 41,947 milyon USD’den 13,854 milyon USD’ye gerilemiştir.
Gelir dengesi kalemindeki net çıkış 2009 yılında, bir önceki yıla göre, %6.3
oranında azalarak 7,646 milyon USD’ye düşerken, bir önceki yıl toplam 17,121
milyon USD fazla veren hizmetler dengesi kalemi, 2009 yılında %5.3 azalarak
16,219 milyon USD fazla vermiştir. Cari transferler kalemi de 2009 yılında, bir
önceki yılın aynı dönemine göre %8.9 oranında artarak 2,302 milyon USD giriş
kaydetmiştir. Finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi de, 2008
yılına göre %85.1 oranında azalarak 5,417 milyon USD olmuştur.
6
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
Bu dönemde gözlenen başlıca gelişmeler şu şekilde özetlenebilir; Doğrudan
yatırımlar kaleminde 2009 yılında gerçekleşen net sermaye girişi, bir önceki yıla
göre %61.7 oranında azalarak 6,026 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Bir
önceki yıl 5,046 milyon USD net sermaye çıkışı olan portföy yatırımlarında,
2009 yılında 198 milyon USD net giriş gerçekleşmiştir. Ticari ve nakit krediler ile
mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde ise bir önceki yıl 24,563
milyon USD net giriş gerçekleşmişken, 2009 yılında 696 milyon USD net çıkış
olmuştur. Bu gelişmeler sonucu resmi rezervlerde, 2008 yılında 1,057 milyon
USD azalış görülmüşken, 2009 yılında toplam 111 milyon USD artış olmuştur.
TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre; 2010 yılının Ocak ayında bir önceki
aya göre Üretici Fiyatları (ÜFE) %0.58 oranında, Tüketici Fiyatları (TÜFE) da
%1.85
oranında
artış %
Yıllık Enflasyon
göstermiştir.
Böylece,
bir 17.5
ÜFE
TÜFE
önceki yılın aynı ayına göre 15.0
12.5
yıllık
enflasyon
üretici 10.0
8.19
7.73 7.89
5.93
fiyatlarıyla
%6.30,
tüketici
7.5
6.13
5.24
5.0 6.43
6.3
fiyatlarıyla ise %8.19 oranında
5.73 5.39 5.33 5.27 5.08 5.53
6.53
2.5
3.46
gerçekleşmiştir.
0.0
1.51
0.47
-0.35
0.19
10/01
09/12
09/11
09/10
09/09
09/08
09/07
09/06
09/05
09/04
09/03
-1.04
2010 yılının Ocak ayında, -2.5
-2.46 -1.86 -3.75
-5.0
ÜFE’de alt sektörler itibariyle
bir önceki aya göre en yüksek
Aylar
aylık artış gösteren sektörler;
taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri (%3.91), kok kömürü, rafine edilmiş
petrol ürünleri (%2.90), metal cevheri (%2.59) ile ana metal sanayi (%1.66)
olurken, TÜFE’deki en yüksek aylık artış %22.04 ile alkollü içecekler ve tütün
grubunda gerçekleşmiştir.
09/02
•
T.C. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamaya göre; 2007 yılında
başlatılan
Resmi İstatistik
Programı çalışmaları sırasında
yapılan
değerlendirmeler sonucunda,
%
İmalat Sanayi KKO
Türkiye Cumhuriyet Merkez
84.0
78.0
Bankası (TCMB)’nın “İktisadi
77.5 77.2 78.8
78.1
80.0
75.6 74.3
75.4 76.2 76.3
Yönelim Anketi (İYA)” ve
76.0
70.6
Türkiye
İstatistik
Kurumu
72.0 67.8
68.0
67.6
67.4
66.8
(TÜİK)’nun “İmalat Sanayi
68.0
69.2
68.2 67.5
Eğilim
Anketi
(İSEA)”nin
64.0
59.2
64.1
64.2
benzer
nitelikte
sorular
60.0 61.4
60.3
60.3
içermesi ve aynı hedef kitleye
56.0
uygulanmasının
yarattığı
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
sakıncalar göz önüne alınarak,
Aylar
2008
2009
2010
TÜİK
tarafından
İSEA
sonuçlarına dayalı olarak hazırlanıp yayımlanmakta olan kapasite kullanım oranı
serisinin, İYA sonuçlarına dayalı olarak TCMB tarafından hazırlanıp
yayımlanması kararlaştırılmıştır. Bu uygulama 10 Aralık 2009 tarihinde iki kurum
arasında imzalanan protokol ile 2010 yılı Ocak ayında yürürlüğe konmuştur.
Bu açıklama ışığında; İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, geçen
yılın aynı ayına göre, 2010 yılı Ocak ayında 6.4 puan, bir önceki aya göre ise 0.2
puan artarak %67.8 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mal gruplarına göre kapasite
7
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
kullanım oranlarında geçen yılın aynı ayına göre bütün mal gruplarında artış
gözlenmiştir.
•
•
•
T.C. Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamaya göre; 2009 yılının Aralık
ayında 92.2 düzeyinde olan Reel Kesim Güven Endeksi, Ocak 2010’da bir
önceki aya göre 9.8 puan artarak 102.0 puan düzeyinde gerçekleşmiştir. 2010
yılının Ocak ayında sırasıyla; gelecek üç aydaki üretim hacmi, gelecek üç aydaki
ihracat sipariş miktarı, sabit sermaye yatırım harcaması, gelecek üç aydaki
toplam istihdam beklentisi, genel gidişat eğilimi, son üç aydaki toplam sipariş
miktarı ve mevcut toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış
yönünde etkilerken, mevcut mamul mal stok miktarı endeksi azalış yönünde
etkilemiştir.
T.C. Merkez Bankası’nın mali ve reel sektörden katılımcılarla gerçekleştirdiği
2010 Yılı Şubat Ayı I. Dönem Beklenti Anketi sonuçlarına göre; Türkiye
ekonomisinin 2009 yılında %3.9 oranında büyüyeceği, tüketici fiyatlarının %7.50
oranında artacağı, cari işlemler açığının 22,580 milyon USD ve dolar kurunun
1.5513 TL civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Önümüzdeki 12 ve 24
ay sonrasının yıllık TÜFE beklentileri ise sırasıyla %6.91 ve %6.60 düzeyindedir.
12 ay sonrası için, %9.13, 5 yıl vadeli, 6 ayda bir ödemeli devlet tahvillerinin yıllık
bileşik getirisi de %11.52 olarak beklenmektedir. 2010 yılı Şubat I. Dönem
Beklenti Anketi kapsamında, bir önceki dönem anket sonuçlarına göre; 6 ay
vadeli hazine bonosunun yıllık bileşik getiri beklentisi düşmüş, büyüme beklentisi
aynı kalmış, diğer bütün ekonomik göstergelerin beklenti değerleri yükselmiştir.
Merkez Bankası Analitik Bilânçosu Ana Kalemlerindeki Gelişmeler
22 Ocak – 5 Şubat 2010 döneminde Merkez Bankası Analitik Bilânçosu aktif
büyüklüğü, %1 oranında artarak 109,965 milyon TL seviyesine yükselmiştir. Bu
dönemde Dış Varlıklar kalemi %1 oranında artış gösterirken, İç Varlıklar kalemi
-3,052 milyon TL’den, -3,230 milyon TL seviyesine inmiştir.
Merkez Bankası Analitik Bilânçosu Ana Kalemleri (Milyon TL.)
AKTİFLER
1.DIŞ VARLIKLAR
2.İÇ VARLIKLAR
PASİFLER
1.TOPLAM DÖVİZ YÜKÜMLÜKLERİ
1.1. DIŞ YÜKÜMLÜKLER
1.2. İÇ YÜKÜMLÜKLER
1.2.1. Döv. Ol. Takip Ol. Mev.
1.2.2. Bankaların Döviz Mevduatı
2.MERKEZ BANKASI PARASI
2.1. REZERV PARA
2.1.1. Dolaşıma Çıkan Banknot
2.1.2. Bankalar Mevduatı
2.1.3. Diğer Kalemler
2.2. DİĞER MB PARASI
2.2.1. APİ’den Doğan Borçlar
2.2.2. Kamu Mevduatı
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
13.02.09
22.01.10
05.02.10
114,310
118,247
-3,937
114,310
58,334
21,746
36,588
16,742
19,846
55,976
52,517
33,220
19,158
139
3,459
-1,160
4,619
67,043
108,928
111,980
-3,052
108,928
60,454
21,892
38,561
19,487
19,075
48,474
58,479
37,539
20,870
69
-10,004
-10,887
883
70,259
109,965
113,195
-3,230
109,965
62,994
24,153
38,841
19,639
19,202
46,971
57,854
37,088
20,624
142
-10,883
-15,933
5,050
70,164
Kaynak: TCMB
8
Değişim
Son Yıl Dönem
-4,345
1,037
-5,052
1,215
707
-178
-4,345
1,037
4,660
2,540
2,407
2,261
2,253
279
2,897
152
-644
127
-9,005
-1,503
5,337
-625
3,868
-451
1,466
-246
3
73
-14,342
-879
-14,773
-5,046
431
4,168
3,121
-95
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
Bilânçonun pasif kalemleri incelendiğinde ise bu dönemde Merkez Bankası
Toplam Döviz Yükümlülüklerinin, %4 oranında arttığı görülmektedir. Toplam
Döviz Yükümlülükleri kaleminin alt ayırımına bakıldığında, Dış Yükümlülükler
kaleminin %10; İç Yükümlülükler kaleminin ise %1 civarında genişleme kaydettiği
göze çarpmaktadır.
2009 yılsonu itibariyle 38.34 milyar TL düzeyine yükselen Emisyon Hacmi, Ocak
ayında 37.54 milyar TL ve bu dönem yaklaşık %1 oranında azalarak 37.09 milyar
TL seviyesine gerilemiştir. Hem Emisyon hacminin hem Bankalar Mevduatının
%1 oranında düşüş göstermesi sonucunda Rezerv Para da %1 daralarak 57.85
milyar TL seviyesine inmiştir. Öte yandan Merkez Bankası’nın temel politika
araçlarından biri olan ve geçen dönem 8,030 milyon TL artış kaydederek -10.89
milyar TL seviyesine çıkan Açık Piyasa İşlemlerinden Doğan Borçlar kalemi
tekrar düşüş kaydetmiş ve 5.05 milyar TL azalarak -15.933 milyon TL gerilemiştir.
Diğer bir ifade ile 22 Ocak itibariyle Merkez Bankası, Açık Piyasa İşlemleri
yoluyla piyasadan 10.89 milyar TL alacaklı iken, bu dönem bu tutar 15.92 milyar
TL düzeyine çıkmıştır. Diğer yandan Merkez Bankası’nın bir diğer politika aracı
olan Kamu Mevduatı kalemi geçen dönem Hazine’nin Merkez Bankası
avanslarını kapatması sonucu %82 oranında azalış göstermesinin ardından bu
dönem yaklaşık 4.7 kat artarak 5.050 milyon TL düzeyine çıkmıştır.
TC Merkez Bankası brüt döviz rezervleri, son dönemlerdeki azalış eğilimi
önemsiz düzeyde olsa da bu dönem de devam etmiş ve 95 milyon USD azalarak
70,164 milyon USD seviyesine gerilemiştir.
Tahvil-Bono Piyasası
22 Ocak itibariyle %8.86 olan piyasanın gösterge kâğıdı niteliğindeki 16.11.2011
itfa tarihli tahvilin yıllık bileşik faizi, yurtdışından özellikle de Amerika ve
Yunanistan’dan gelen olumsuz
Gösterge tahvilin yıllık bileşik getirisi
ekonomik
veriler
ve
9,50
yurtiçindeki enflasyon baskısı
16.11.2011 itfa tarihli tahvil
nedeniyle %9.09 seviyesine
9,25
kadar
yükseldikten
sonra
9,00
Cuma günü Amerika’nın 4.
Çeyrek büyüme rakamlarının
8,75
da nispeten olumlu gelmesiyle
haftayı %8.92 seviyesinden
8,50
kapatmıştır.
12.02
11.02
10.02
09.02
08.02
05.02
04.02
03.02
02.02
01.02
29.01
28.01
27.01
26.01
25.01
22.01
Getiri oranı (%)
•
Tarih
Şubat ayının ilk işlem gününe
%9.01 bileşik faiz seviyesinden başlayan gösterge kâğıdı bileşik faizi, Fitch ve
Moodys’in ardından JCR’nin de Türkiye’nin kredi notunu yükseltmesi ve
Amerika’da beklenen ev satışlarındaki artışın etkisiyle hafta ortasında 8.86
seviyesine düşmüş ancak Yunanistan’ın borçlarını ödeyememe durumunun
komşu ülkeleri etkileyebileceği söylentilerinin de etkisiyle haftayı çıkışla 9.03
seviyesinden kapatmıştır. Şubat ayının ikinci haftasında Yunanistan’a mali
yardım konusunda Avrupa ülke liderlerinin girişimleri ve dünyadaki toparlanma
eğilimi sonucu dünya borsalarındaki olumlu havanın desteğiyle Türkiye
piyasalarındaki yükseliş devam etti. Tahvil faizleri yurtiçi bankacılık sektörünün
alımlarıyla gerilemeye devam etti ve haftayı %8.85 seviyesinden kapattı.
9
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
•
Şubat 2010/I
Döviz Piyasası
Ocak ayının üçüncü haftasını 1.4839 TL‘den kapatan doların, uluslararası
piyasalarda yükselişini sürdürmesi sonucu EUR/USD paritesi düşüş kaydetmeye
devam
etmiştir.
Dolar
TL
ABD Dolar Denge Kuru
yurtiçinde ise küçük aralıklarla
1,55
da olsa yükselme eğilimi
izlemiş ve 1.4858 TL ile 1,53
başladığı haftayı 1.4995 TL 1,51
seviyesini gördükten sonra 1,49
1.4903 TL ile bitirmiştir.
1,47
12.02
11.02
10.02
09.02
08.02
05.02
04.02
03.02
02.02
01.02
29.01
28.01
27.01
26.01
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)
Ocak ayının son haftasına artışla başlayan İMKB Bileşik Endeksi hafta boyunca
iç gündemin zayıflığı nedeniyle yurtdışı piyasalarla korale bir hareket izledi ve dar
bir marjda hareket ederek
İMKB Bileşik Endeksi
54,281 ile başladığı haftayı
57000
küçük bir artışla 54,650 puan
56000
55000
düzeyinden kapattı. Bileşik
54000
Endeks Şubat ayının ilk
53000
haftasında ise Avrupa’da artan
52000
kaygılar
ve
İspanya’nın
51000
50000
önümüzdeki üç yıla ait bütçe
49000
açığı rakamlarının tahminlerin
üzerinde kalması, ABD’de
Tarih
beklenenin üzerinde gelen
işsizlik başvuruları gibi olumsuz verilerin yoğunlaşması ile sert satışlara maruz
kaldı. Yurtdışında artan kredi ve bütçe kaygıları İMKB100 endeksinin kritik destek
noktalarına kadar geri çekilmesine neden oldu. Azalan risk iştahı, İhracat
açısından Avrupa’ya bağımlılık ve IMF anlaşmasının yakın zamanda
sonuçlanmayacak olması gibi beklentilerle IMKB Bileşik Endeksi haftayı %7.3
kayıpla 51,455 seviyesinden kapattı. Şubat ayının ikinci haftasında da geçtiğimiz
haftanın son 2 gününde başlayan dünya piyasalarındaki satış dalgasının devam
ettiği görüldü. Yunanistan ve Avrupa ülkelerine dair sıkıntılar devam etti ve İMKB
Bileşik Endeksi 49,993 seviyesine kadar geriledi. Hafta içinde yurtdışı özellikle de
10
12.02
11.02
10.02
09.02
08.02
05.02
04.02
03.02
02.02
01.02
29.01
28.01
27.01
26.01
25.01
22.01
Endeks
•
25.01
22.01
Şubat ayının ilk haftasında 1,45
beklenenden iyi gelen ABD
özel sektör istihdam verisi
Tarih
sonrası dolar önemli para
birimleri karşısında kazançlarını arttırdı. Perşembe günü kötüleşen küresel
piyasalara paralel olarak yurtiçi döviz piyasasında TL, USD karşısında değer
kaybetti. Uluslararası piyasalarda ise kötüleşen beklentilerle USD, tüm para
birimleri karşısında kazançlarını kademeli olarak arttırdı. Tüm gelişmekte olan
ülke para birimlerinden çıkış olduğu görüldü. EUR/USD paritesi Şubat ayının ilk
haftasını düşüşle; 1.3679 seviyesinden kapatırken kur ise 1 dolar 1.5210 TL
düzeyine çıkmıştır. İkinci haftayı yükselişle; 1.5225 TL’den açan dolar kuru hafta
boyunca küresel piyasalarla paralel hareket etti ve dolar TL karşısında artış
eğilimini sürdürdü. Ancak EUR/USD paritesinin de düşüş göstermesi ve
Yunanistan’ı kurtarma planının getirdiği iyimserlik ile haftayı 1.5172 TL
seviyesine gerileyerek kapattı.
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
Avrupa ülkelerine yönelik olumlu havanın etkisiyle toparlanma kaydeden endeks
haftayı nispi bir artışla 51,064 seviyesinden kapattı.
•
Türk Bankacılık Sektörü Gelişmeleri
11–25 Ocak 2010 döneminde bankacılık sektörü toplam mevduat hacminin
azalarak 526 milyar TL düzeyine gerilediği görülmektedir. Bankacılık sektörü
toplam mevduat hacminin alt ayrımına bakıldığında ise vadeli mevduatlarda
gerçekleşen ‰4 oranındaki artışa karşılık, vadesiz mevduatların %4.7 düzeyinde
azaldığı göze çarpmaktadır. Dönem sonu tarihinin, kamu maaş ödemelerinin
öncesine rastlamasına bağlı olarak, vadesiz mevduatların düşüş kaydetmesi ay
içerisindeki dönemsel hareketler olarak değerlendirilmektedir.
Bankacılık sektörü toplam kredi hacminin, yılsonuna göre ‰7 geçen döneme
göre ise %1 oranında artarak 399.6 milyar TL düzeyine geldiği görülmektedir.
Toplam kredilerin alt ayrımına bakıldığında ise TL kredilerde kayda değer bir
değişiklik görülmezken, yabancı para cinsinden kredilerin %2.2 genişlediği
görülmektedir. Döviz kurlarında kayda değer bir yükselişin gerçekleşmediği bu
dönemde yabancı para cinsinden kredilerde görülen bu artış dikkat çekmektedir.
Bankacılık Sektörü İle İlgili Seçilmiş Göstergeler (Milyon TL.)
Değişim (%)
31.12.09 25.01.10 09.02.10 Yıl Sonuna Dönem
Göre
MEVDUAT VE FONLAR
TOPLAM MEVDUAT VE FONLAR
Vadeli
Vadesiz
KREDİLER
TOPLAM KREDİLER
TL
YP
YP Krediler/Toplam Krediler (%)
Krediler /Mevduat (%)
Takipteki Alacaklar (Brüt)
Takipteki Alacaklar / Krediler (%)
Menkul Değerler Portföyü
MDP/ Mevduat (%)
531,491
448,251
83,241
528,332
450,323
78,009
526,469
452,154
74,316
-0.94
0.87
-10.72
-0.35
0.41
-4.73
396,806
289,831
106,976
26.96
74.66
21,521
5.42
266,024
50.05
394,766
288,985
105,781
26.80
74.72
21,699
5.50
262,843
49.75
399,598
291,480
108,117
27.06
75.90
21,613
5.41
266,696
50.66
0.70
0.57
1.07
1.22
0.86
2.21
0.43
-0.40
0.25
1.47
Kaynak: BDDK
Bankacılık sektörü takipteki alacaklar hacminin uzun zamandır devam eden artış
eğiliminin durduğu ve bir önceki döneme göre küçük bir miktar azalarak 21,613
milyon TL seviyesine gerilediği görülmüştür. Bankacılık sektörü takipteki
alacaklar hacmindeki bu gerileme sonucunda, takipteki alacakların kredilere
oranı da %5.50 düzeyinden %5.41 seviyesine inmiştir,
11–22 Ocak 2010 döneminde bankacılık sektörü menkul değerler portföyü
hacmi, yaklaşık %1.5 oranında artış kaydederek 266.7 milyar TL düzeyine
yükselmiştir,
İletişim Bilgileri
Oktay Küçükkiremitçi
Mustafa Şimşek
Fulya Bayraktar
Faruk SEKMEN
Müdür
Müdür Yardımcısı
Kıdemli Uzman
Uzman Yardımcısı
0312 4179200/2340
0312 4179200/2340
0312 4179200/2356
0312 4179200/2343
11
oktay,kucukkiremitci@kalkinma,com,tr
mustafa,simsek@kalkinma,com,tr
fulya,bayraktar@kalkinma,com,tr
faruk,sekmen@kalkinma,com,tr
Ekonomik Gelişmeler Özet Değerlendirme Raporu (EG ÖDR)
Şubat 2010/I
MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER
2007
GSYİH (Milyon $)
Büyüme Oranı (1998 fiyatlarıyla)
2008
656,670 741,754
4.7
0.9
2009
Oca
Mar
Şub
Nis
May
-
-
127,078
*
-14.7
*
60.3
Haz
Tem
-
66.8
67.4
Eyl
Eki
Kas
Ara
*
-
-
-
-
68.2
67.5
68.0
69.2
67.6
67.8
- 174,280
*
-3,3
İmalat Sanayi KKO (%)
78.3
75.2
61.4
60.3
59.2
İşsizlik Oranı (%)
10.3
11.0
15.5
16.1
15.8
14.9
13.6
13.0
12.8
13.4
13.4
13.0
-
-
-
Enflasyon (ÜFE) (%) (yıllık)
Enflasyon (TÜFE) (%) (yıllık)
5.94
8.39
8.11
10.06
7.90
9.50
6.43
7.73
3.46
7.89
-0.35
6.13
-2.46
5.24
-1.86
5.73
-3.75
5.39
-1.04
5.33
0.47
5.27
0.19
5.08
1.51
5.53
5.93
6.53
6.30
8.19
TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi
190.3
168.8
166.5
163.4
159.5
166.8
168.4
165.3
168.2
169.2
166.8
170.9
169.8
170.0
180.6
-38,219 -41,947
-475
-286
-1,142
-1,552
-1,691
-2,075
-425
-583
-931
330
-1,807
-3,217
-
Dış Ticaret Dengesi (Milyon $)
-62,791 -69,936
-1,397
-639
-2,364
-2,557
-3,493
-4,164
-3,756
-4,984
-3,985
-2,633
-3,710
-4,927
-
- İhracat-FOB (Milyon $)
107,272 132,027
7,886
8,436
8,160
7,564
7,346
8,336
9,058
7,828
8,486
10,098
8,906
10,062
-
- İthalat-CIF (Milyon $)
Karşılama Oranı (%) İhracat/İthalat
170,063 201,964
63.1
65.4
9,282
85.0
9,075
93.0
10,525
77.5
10,121
74.7
10,839
67.8
12,500
66.7
12,815
70.7
12,812
61.1
12,471
68.0
12,731
79.3
12,616
70.6
14,989
67.1
-
Bütçe Gelirleri (Milyon TL)
189,617 208,898
15,830
18,415
13,053
20,063
18,854
15,411
16,785
21,994
15,953
19,010
17,818
21,875
-
- Vergi Gelirleri (Milyon TL)
- Diğer Gelirler (Milyon TL)
Bütçe Harcamaları (Milyon TL)
152,832 168,087
36,786 40,811
203,501 225,967
13,825
2,004
18,796
13,805
4,611
25,808
10,514
2,539
21,820
12,814
7,250
21,010
15,275
3,579
19,464
12,850
2,561
17,932
14,435
2,350
23,392
19,296
2,697
23,518
12,517
3,436
25,428
13,831
5,178
21,431
15,084
2,734
20,942
18,169
3,705
27,733
-
Cari İşlemler Dengesi (Milyon $)
- Faiz Harcamaları (Milyon TL)
50,661
3,783
9,859
4,449
3,038
4,991
1,123
5,226
8,058
4,987
4,731
1,915
1,042
-
154,769 175,306
-13,883 -17,069
15,013
-2,967
15,950
-7,393
17,372
-8,767
17,972
-947
14,473
-610
16,809
-2,521
18,166
-6,607
15,461
-1,525
20,441
-9,475
16,699
-2,421
19,027
-3,124
26,692
-5,859
-
- Faiz Dışı Denge (Milyon TL)
34,848 33,592
816
2,466
Merkezi Yönetim Toplam
219,207 181,728
170,839 171,230
İç Borç Stoku (Milyon $)
Merkezi Yönetim Toplam
68,476 67,916
67,117 69,754
Dış Borç Stoku (Milyon $)
*: Çeyrek dönemler itibariyledir.
Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı
-4,319
2,091
4,381
-1,398
-1,381
6,533
-4,488
2,310
-1,209
-4,817
-
173,167
186,478
196,723
216,349 220,686 222,051
219,170
-
68,469
69,950
71,334
73,964
-
- Faiz Hariç Harcamalar (Milyon TL)
Bütçe Dengesi (Milyon TL)
48,732
64.2
Ağu
*
- 145,718
*
-7.9
2010
Oca
12
197,161 208,339 211,696
70,161
72,386
73,391
74,652
74,864
75,288