1.641,4 MW Toplam Üretim Gücü

I. GENEL BAKIŞ
4
8
14
16
18
Zorlu Enerji Kimdir? Ne İş Yapar?
Bir Bakışta Zorlu Enerji Grubu
Temel İş Alanları
Strateji
Bir Bakışta Zorlu Grubu
2011 Nasıl Geçti?
Gelişmeler
Sonuçlar
Bilanço Sonrası Olaylar
II. YÖNETİM
20
22
24
28
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
Yönetim Kurulu
Genel Müdür’ün Mesajı
Üst Yönetim
III. FAALİYETLER
32
34
38
2011 Yılında Türkiye’de Elektrik Sektörü
2011 Yılında Zorlu Enerji
Elektrik Üretimi ve Satışı
Yatırımlar
2011 Yılında Zorlu Enerji Grubu
IV. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
46
48
50
52
İnsan Kaynakları
İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı
Çevre
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
V. RAPORLAR VE FİNANSAL BİLGİLER
54
65
66
67
67
69
128
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne Uyum Raporu
Yönetim Kurulu Kararı
Denetçi Raporu Özeti
Kâr Dağıtım Politikası
01.01.2011–31.12.2011 Hesap Dönemi Kâr Dağıtım Teklifi
01.01.– 31.12.2011 Hesap Dönemine Ait Bağımsız Denetim Raporu
Yatırımcı Bilgileri
Geleceğimiz,
bugünün sürdürülebilir
enerji yatırımlarıyla
şekillenecektir.
Üretimini ilkeli ve sorumlu bir şekilde yürüterek
çevre değerlerini korumak ve yenilenebilir enerji
kaynaklarını değerlendirmek, günümüzde enerji
şirketlerinin en önemli ve öncelikli görevidir.
Türkiye enerji sektörünün öncü kuruluşu Zorlu
Enerji, 2011 yılında doğayla uyumlu, yenilenebilir
enerji kaynakları geliştirmek için birçok yeni proje
başlattı, yurt içi ve yurt dışında önemli yatırımlarda
bulundu.
Yıl içinde Şirket, geliştirme süreci devam eden
projelerinde önemli mesafe kat etti ve yeni
projelerin temelini attı.
Çevreci çalışmalarıyla enerji sektörü ve tüm
Türkiye’ye örnek olan Zorlu Enerji, Karbon
Saydamlık Projesi çerçevesinde “Karbon Saydamlık
Liderliği Ödülü”nü alarak konuya olan duyarlılığını
bir kez daha tescil etti.
Zorlu Enerji, Türkiye ve dünyada artan enerji
talebini akılcı ve çevreye uyumlu bir şekilde
karşılamak için tüm gayretiyle çalışmaya devam
edecektir.
2011 yılında Pakistan’da
önemli bir rüzgâr enerjisi
yatırımı gerçekleştiren
Zorlu Enerji, 135 MW kapasiteli
Gökçedağ Rüzgar Santrali’nin
sağladığı sera gazı azaltımı
ve sürdürülebilir kalkınmaya
katkısı nedeniyle Gold
Standard ile ödüllendirildi.
Zorlu Enerji Grubu Faaliyet Alanları
2Hidroelektrik
Doğal gaz santralleri
Jeotermal
Rüzgâr
Doğal gaz dağıtım
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
3
Zorlu Enerji Kimdir? Ne İş Yapar?
Sektörünün büyüyen
şirketlerinden biri olan
Zorlu Enerji, uluslararası
yatırımlarıyla bölgesel bir güç
olarak öne çıkmaktadır.
4
genel bakış
1993 yılında, Zorlu Grubu bünyesinde hizmet sunan
tekstil fabrikalarının elektrik ve buhar ihtiyacını
karşılamak amacıyla bir otoprodüktör şirketi olarak
kurulan Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (“Zorlu
Enerji”), Grubun enerji sektöründeki ilk şirketidir. Süreç
içerisinde Zorlu Grubu dışındaki müşterilere de elektrik
ve buhar satmaya başlayan Şirket’in, Türkiye’deki 5
termik ve bir rüzgâr santralindeki toplam kurulu gücü,
Ocak 2012 itibarıyla 627,9 MW elektrik ve 269
ton/saat buhardır. Bunun yanında, Zorlu Enerji’nin
Türkiye’de 110 MW rüzgâr, 30 MW jeotermal ve 124
MW hidroelektrik lisansı bulunmaktadır.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., Türkiye dışında Rusya,
İsrail ve Pakistan gibi enerji talebinin hızla arttığı ve
liberalleşme sürecinin yaşandığı pazarlarda da fırsatları
değerlendirmek ve bölgesel bir güç konumuna gelmek
üzere faaliyet göstermektedir.
Bu doğrultuda, Pakistan’da 6 MW’lık ilk fazı devreye
alınan rüzgâr santrali aktif olarak çalışmaktadır.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., İsrail elektrik
üretimindeki ilk özel sektör firmalarındandır. Şirket’in
oluşturduğu ortaklıklarla İsrail’de gerçekleştirmeyi
planladığı, toplam 1.075 MW kurulu güce sahip olacak
ve doğal gaz ile çalışacak dört adet kojenerasyon
enerji santrali projesi bulunmaktadır.
Zorlu Enerji Pakistan Ltd., 13 Eylül 2007 tarihinde,
rüzgâr enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere
kurulmuştur.
Enerji sektörünün büyüyen şirketlerinden biri
olan Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., uluslararası
yatırımlarıyla bölgesel bir güç olma yolundadır.
Türkiye’de ise, İSO En Büyük 500 Şirket sıralamasında
2010 yılında 185. sırada yer almıştır.
2000 yılında hisselerinin %20’si halka arz edilen Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin bugün %32 oranındaki
hissesi İMKB’de işlem görmektedir. Türkiye’de halka
açılan ilk enerji şirketi olan Zorlu Enerji Elektrik Üretim
A.Ş., Zorlu Enerji Grubu’nun da halka açık tek şirketidir.
Faaliyet gösterdiği alanda, çevreye ve topluma
duyarlı kurumsal bir vatandaş olarak hareket eden
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., tüm santrallerini
Dünya Bankası’nın öngördüğü sınır değerlerinin
altında NOx emisyonunu garanti eden su enjeksiyon
sistemleriyle donatmıştır. Bu sistem yoluyla atık ısının
buhar üretiminde kullanılması sağlanarak atmosferin
ısınması önlenmekte, çevre dostu enerji üretimi
gerçekleştirilmektedir.
Türkiye’de kalite belgesi alan ilk otoprodüktör şirket
konumunda olan Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.,
TS/EN ISO 9001-2000, OHSAS 18001 ve ISO 14001
sertifikalarına ve Entegre Yönetim Sistemi’ne sahiptir.
Şirket ayrıca ISO 14064-1 Sera Gazı Emisyon Standardı
belgesine sahip olan tek enerji şirketidir.
5
Zorlu Enerji Kimdir? Ne İş Yapar?
Zorlu Enerji’nin doğal gaz ve
rüzgâr santrallerinde toplam
kurulu gücü 803,9 MW’dır.
Faaliyetteki Santraller
803,9 MW
Doğal Gaz
Rüzgâr
Ortaklık
Payı
%100
%75,5
%85
%100
Toplam Kurulu Gücü
Bölge
Bursa
Ankara
Kayseri
Lüleburgaz*
Yalova
Tereshkovo
Osmaniye
Pakistan
Elektrik
Üretimi (MW)
90
50,3
188,5
148,2
15,9
170
135
6
Buhar/Isı Üretim
Kapasitesi
239 (t/s)
30 (t/s)
150 (Gcal/s)
-
* Lüleburgaz Santrali’nin 13.01.2012 tarihi itibarıyla elektrik kurulu gücü 122,49 MWe’den 148,19 MWe’ye, buhar kapasitesi de
180 ton/s’den 239 ton/s’e yükselmiştir.
Mevcut Lisanslar
264 MW
Hidroelektrik
Jeotermal
Rüzgâr
6
Toplam Üretim Gücü
Ortaklık
Payı
%99,9
%73
%85
Üretim Gücü
(MW)
124
30
110
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Yurt Dışında Devam Eden ve Planlanan Yatırımlar
1.641,4 MW
Doğal Gaz
Ülke
Üretim Gücü
Kısaca
Rusya
170 MW
(Tereshkovo 2. Faz)
Rusya’da bulunan “Kojukhovo” ve “Tereshkovo”
bölgelerinde enerji santral projelerini gerçekleştirmek
üzere Rosmiks LLC kuruldu. Tereshkovo ilk faz 2011
itibarıyla üretime başladı.
İştirak Payı: %75,5
Rusya
Rüzgâr
Toplam Üretim Gücü
170 MW x 2
Kojukhovo Santrali’nin 170 MW + 270 Gcal/s ısı
270 Gcal/s ısı kapasiteli ilk faz yatırımlarının inşaatı devam etmektedir.
(Kojukhovo)
İştirak Payı: %75,5
İsrail
800 MW
Projede müteahhitlik, işletme ve bakım hizmetleri
üstlenilerek Dorad Energy kuruldu. 2011 yılında başlayan
santral inşaatı halen sürmektedir.
İştirak Payı: %25
İsrail
55 MW +
40 ton/s buhar
Bölgedeki sanayi tesislerine elektrik ve buhar
sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak olan
kojenerasyon enerji santrallerinin yapımı üstlenilerek
Ashdod Energy Ltd. şirketi kuruldu.
İştirak Payı: %51
İsrail
120 MW +
70 ton/s buhar
Kojenerasyon enerji santrali yapımı üstlenilerek Ramat
Negev Energy Ltd. şirketi kuruldu.
İştirak Payı: %51
İsrail
100 MW +
70 ton/s buhar
Ashdod ve Ashkelon’da faaliyet gösteren soya yağı
üretim tesisleri ile yakın çevresinde faaliyet gösteren
sanayi tesislerine enerji sağlamak amacıyla Solad
Energy Ltd. kuruldu.
İştirak Payı: %26
Pakistan*
56,4 MW
Pakistan’da rüzgâr santrali kurmak üzere Pakistan
Alternatif Enerji Geliştirme Kurulu ile anlaşma
imzalanarak Zorlu Enerji Pakistan Ltd. kuruldu.
İştirak Payı: %100
*6 MW aktif olarak çalışmakta olup kapasite artırım çalışmaları devam etmektedir.
7
Bir Bakışta Zorlu Enerji Grubu
Temel İş Alanları
Elektrik Üretimi
Zorlu Enerji Grubu,
sahip olduğu termik
ve yenilenebilir enerji
kaynaklarıyla üretim yapan
santrallerinde 946,5 MW
kurulu güce sahiptir.
946,5 MW elektrik
Elektrik Satışı
ve Ticareti
Zorlu Enerji Grubu,
yurt içinden ve serbest
bölgelerden elektrik ile
sıkılaştırılmış doğal gaz
(CNG) ve sıvılaştırılmış
doğal gaz (LNG) satın
almakta, yurt içinde
ve yurt dışında satışını
yapmaktadır.
8
Doğal Gaz Dağıtımı
ve Ticareti
Zorlu Enerji Grubu,
Trakya ve Gaziantep’te
şehir şebekesinin
projelendirilmesi, altyapı
yatırımları, tamamlanan
altyapı yatırımlarının
devreye alınarak doğal
gazın müşterilerin
kullanımına sunulması,
nihai olarak da müşterilerin
kesintisiz ve güvenli
gaz kullanımlarının
sağlanması çalışmalarını
gerçekleştirmektedir.
Santral Yapımı
Zorlu Enerji Grubu,
ülkemizde ve yurt dışında
yürüttüğü çalışmalarla,
enerji tesislerinin
anahtar teslimi inşaat,
montaj, fizibilite ve
mühendislik çalışmalarını
gerçekleştirmektedir.
Bakım ve Onarım
Hizmetleri
Zorlu Enerji Grubu, uzun
süreli bakım anlaşmalarıyla,
yurt içi ve yurt dışında
enerji tesislerine bakım
ve işletme hizmetleri
vermektedir.
9
Bir Bakışta Zorlu Enerji Grubu
Strateji
Sürdürebilir büyüme ve
üretim odaklı, uzun soluklu bir
yol haritası
Hedefler...
Bölgesel Güç
Uluslararası
arenada etkili
bir bölgesel
aktör olarak
etkinliğini
artırmak.
+
Sorumluluk
Çevreyle
uyumlu,
kaliteli ve
sürdürülebilir
enerji üretmek
ve dağıtmak.
+
Değer Yaratmak
Etkin
çalışmalarımızla
Odak
tüm Alanları…
paydaşlarımız
için değer
yaratmak.
+
Yerli ve
yenilenebilir
kaynaklara
odaklı
çevre dostu
teknolojiler
=
Odak Alanları…
+
Yüksek talep
potansiyeli
taşıyan bölge
pazarlarındaki
fırsatlar
Odak Alanları…
Üretim, dağıtım
ve ticaret
odaklı yürütülen
entegre
faaliyetler
10
+
Üretimde
kaynak
çeşitliliği
=
Sürdürülebilir
gelişmeye
dayalı güçlü ve
kârlı büyüme.
Türkiye’de Zorlu Enerji Grubu:
Toplam 771 MW Kurulu Güç
Lüleburgaz Santrali
Doğal gaz dönüşümlü
kojenerasyon enerji
santrali
148,2 MW
Gazdaş Trakya
Trakya bölgesindeki
konut ve sanayi
kuruluşlarına
doğal gaz
dağıtımı
elektrik
239 t/s
Yalova Santrali
Doğal gaz dönüşümlü
kojenerasyon enerji
santrali
buhar
15,9 MW
elektrik
Bursa Santrali
Doğal gaz dönüşümlü
kombine çevrim
enerji santrali
Tokat Hidroelektrik
Enerji Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
30 t/s
buhar
Ankara Santrali
Doğal gaz dönüşümlü
kombine çevrim
enerji santrali
90 MW
elektrik
50,3 MW
elektrik
Eskişehir Beyköy
Hidroelektrik Enerji
Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
5,5 MW
elektrik
Kayseri Santrali
Doğal gaz dönüşümlü
kombine çevrim
enerji santrali
188,5 MW
elektrik
20,4 M
elektr
16,8 MW
Denizli Kızıldere
Jeotermal
Santrali
elektrik
Gökçedağ Rüzgâr
Enerji Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
15 MW
elektrik
135 MW
elektrik
Zorlu Enerji Grubu Faaliyet Alanları
Hidroelektrik
Doğal gaz santralleri
Jeotermal
Tunceli M
Hidroele
Enerji Sa
Yenilene
enerji sa
Rüzgâr
Doğal gaz dağıtım
Gazdaş Gaziantep
Gaziantep
bölgesindeki konu
ve sanayi
kuruluşlarına
doğal gaz
dağıtımı
Paydaş İletişiminde Örnek Bir
Proje: Gökçedağ Rüzgâr Santrali
Gökçedağ RES, Gold Standard ile
tescil edildi.
Rize İkizdere
Hidroelektrik
Enerji Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
18,6MW
Mercan
ektrik
antrali
ebilir
antrali
MW
rik
p
ut
Erzurum Kuzgun
Hidroelektrik
Enerji Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
Kars Çıldır
Hidroelektrik
Enerji Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
20,9 MW
15,4 MW
elektrik
elektrik
Erzincan Tercan
Hidroelektrik
Enerji Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
15,0 MW
elektrik
elektrik
Van Engil
Santrali
Motorin santrali
15,0 MW
elektrik
Zorlu Enerji, Türkiye’deki ilk karbon emisyon
projesini Gökçedağ Rüzgâr Santrali (RES) ile
gerçekleştirdi. EcoSecurities Group ile 2008 yılının
Ocak ayında Karbon Emisyon Satış Sözleşmesi
imzalandı. Santral, 2009 yılında da sürdürülebilir
kalkınma, çevreye duyarlılık, yerel paydaşlar
tarafından kabul görme ve bağımsız kuruluşlar
tarafından onaylanma gibi koşulları esas alan
Gold Standard ile tescil edilen dünyanın en büyük
projesidir. Gökçedağ RES’te yıllık yaklaşık 302.675
ton CO2 eşdeğerinde emisyon azaltımı miktarı
beklenmektedir.
Zorlu Enerji Grubu, 2008 yılında Gökçedağ RES’in
inşaat sahasında ornitolojik izleme çalışması
başlattı. Raporun hazırlık aşamasında Gökçedağ
RES’in bölgedeki yabani kuş popülasyonunun
uçuşlarına ve kuş göç yollarına etkisi araştırıldı.
Gözlemler sırasında 30 gün boyunca 242,5 saat
süresince göçmen kuş türleri, kuşların uçuş
yüksekliği ve rüzgârla değişen uçuş rotaları izlendi.
Gözlem sonucunda, Gökçedağ RES’in önemli kuş
alanları kriterleri doğrultusunda kuşların doğal
hayatına olumsuz etkisi olmadığı belirlendi.
Bölgesel yatırımlar
Kojukhovo Santrali
Tereshkovo Santrali
Doğal gaz dönüşümlü
kombine çevrim
enerji santrali
170 MW (270 Gcal/s)
inşaası devam ediyor
Doğal gaz
dönüşümlü kombine
çevrim enerji santrali
170 MW (150 Gcal/s)
faaliyette
170 MW
Proje Finansman
Aşamasında
170 MW
Proje Finansman
Aşamasında
Rusya
Ashdod, Ramat ve
Solad Santralleri
Doğal gaz
dönüşümlü
kombine çevrim
enerji santrali
Dorad
Santrali
Doğal gaz
dönüşümlü
kombine çevrim
enerji santrali
800 MW
Pakistan Rüzgâr
Santrali
Yenilenebilir
enerji santrali
6 MW faaliyette
50,4 MW
inşaası
devam
ediyor.
İsrail
Pakistan
Faaliyette
Zorlu Enerji Grubu Faaliyet Alanları
İnşaası devam eden
Proje Finansman
Aşamasında
13
Hidroelektrik
Doğal gaz santralleri
Jeotermal
Rüzgâr
Doğal gaz dağıtım
Bir Bakışta Zorlu Grubu
Ev Tekstili
Dayanıklı Tüketim
Malları
Korteks
Zorluteks
Vestel
Avrupa ve Orta
Doğu’nun en büyük
entegre polyester iplik
üreticisi ve ihracatçısı
Avrupa TV, beyaz
eşya ve dijital ürünler
pazarının lider ODM ürün
sağlayıcılarından biri
Avrupa’nın lider ev
tekstili şirketi
Gelişen pazar
payıyla Avrupa LCD
pazarının en büyük
oyuncularından biri
Sektörler
Şirketler
Sektörel Konum
Türkiye ve Rusya’da
üretim tesisleri
Güçlü Vestel markası ile
Türkiye’de LCD TV ve
beyaz eşya pazarının ilk
üç oyuncusundan biri
14
2011 Yılı Ciro
(milyon ABD doları)
2011 Yılı Ciro
(milyon ABD doları)
923
4.178
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Enerji
Gayrimenkul
Madencilik
Zorlu Enerji Grubu
Zorlu Gayrimenkul
ve Geliştirme
Meta Nikel Kobalt
771 MW’lık kurulu
gücüyle ulusal pazarın
başlıca oyuncularından
biri
2006’da faaliyete geçti.
Nikel-kobalt
laterit kaynaklarının
geliştirilmesi
Rusya, Pakistan ve
İsrail’de devam eden
yatırımlar
Elektrik ve doğal gaz
ticareti, doğal gaz
dağıtımı, proje süreci
dahil enerji santrallerinin
“anahtar teslimi”
kurulumu ve uzun
vadeli bakım ve işletimi
hizmetlerinde aktif
Hedefi: Yurt içinde ve
yurt dışında değerli
araziler üzerinde nitelikli
konut, ofis, iş merkezi,
alışveriş merkezi,
hastane, otel gibi
gayrimenkul projeleri
geliştirmek ve bu
projelere yatırım yaparak
onların işletilmesinde de
rol oynamak.
Devam eden ana projesi:
Zorlu Center - Türkiye’nin
ilk ve tek beş fonksiyonlu
“karma kullanım” projesi
olan Zorlu Center’da,
performans sanatları
merkezi, otel, ofis,
alışveriş merkezi ve
rezidanslar yer alıyor.
Gördes, Eskişehir ve
Uşak’ta
nikel-kobalt
laterit projeleri
Gördes projesinin
toplam 300 bin ton
kanıtlanmış rezervi olup,
planlanmış yatırım tutarı
yaklaşık 250 milyon
ABD dolarıdır.
2011 Yılı Ciro
(milyon ABD doları)
Zorlu Center ve Zorlu
Levent Ofis Projelerinin
Planlanan Yatırım Tutarı
(milyon ABD doları)
Gerçekleşen Yatırım Tutarı
(milyon ABD doları)
524
2.800
60
15
2011 Nasıl Geçti?
Gelişmeler
Yenilenebilir
Enerji Atağı
Zorlu Enerji, Pakistan’ın
ilk rüzgâr santralini
kurmak üzere dünyanın
önde gelen türbin
üreticilerinden Vestas ile
anlaşma yaptı. Jhimpir
bölgesindeki santral
20 yıl boyunca ülkeye
elektrik temin edecek.
Zorlu Enerji Grubu, Karbon
Saydamlık Liderliği
Ödülü’nü kazandı.
16
Zorlu Enerji, 530 milyon
ABD dolarlık sendikasyon
kredisine imza attı.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., HSBC
koordinasyonunda, Vakıfbank, Vakıfbank
International AG, Türkiye İş Bankası, Standart
Bank, Denizbank, Garanti Bankası, Yapı Kredi
Bankası, Demir Halk Bank, Akbank ve Credit
Europa Bank ile 530 milyon ABD dolarlık
sendikasyon kredisine imza attı.
Zorlu Enerji Grubu,
Frost&Sullivan’ın “Rekabet
Stratejisinde İnovasyon
Ödülü”nü aldı.
Zorlu Enerji, sera gazı salımı ve iklim değişikliği
riskleri yönetim stratejilerini kamuyla en şeffaf
şekilde paylaşma kriterinde en yüksek puanı
alarak, Türk Telekom ile birlikte Karbon Saydamlık
Liderliği Ödülü’ne layık görüldü.
Zorlu Enerji Grubu, Gökçedağ Rüzgâr Santrali için
geliştirdiği sürdürülebilir çevre uygulamaları ile
Frost&Sullivan tarafından ‘‘Rekabet Stratejisinde
İnovasyon Ödülü’’ne layık görüldü.
Zorlu Enerji Grubu, kapasite
artırımı için İkizderelilerin
fikirlerini sordu.
Zorlu Enerji’nin Rusya’daki
Tereshkovo Doğal Gaz
Santrali üretime başladı.
Zorlu Enerji Grubu, İkizdere’de faaliyette olan
İkizdere Hidroelektrik Santrali’nin kapasitesini 18,6
MWm’den 78 MWm’ye yükseltmek için başlattığı
süreçte, yöre halkı, yerel yönetimler ve bilim
insanlarıyla görüş alışverişinde bulunmak üzere bir
araya geldi.
Zorlu Enerji, Rusya’da yatırımını, yapımını,
işletmesini ve bakımını üstlendiği Tereshkovo
Santrali için Promyshlennaya Energetika şirketi
ile 11 Kasım 2011 tarihinde elektrik satış anlaşması
imzaladı. Santral, anlaşmanın ardından, 14 Kasım
2011 tarihinde üretime geçti.
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Sonuçlar
Başlıca Finansal Göstergeler
Aralık 2010
Aralık 2011
(BİN ABD DOLARI)
Net Satışlar
289.254
266.432
Faaliyet Kârı
18.965
(30.501)
VAFÖK
74.854
10.832
Net Dönem Kârı
(44.471)
(243.929)
Toplam Aktifler
1.689.049
1.805.132
25,90
4,1
101.577
(69.569)
Brüt Borç
967.527
1.110.434
Net Borç
882.042
1.014.039
VAFÖK Marjı (%)
Özkaynaklar
Özet Fiyat Bilgisi
281.665.350
Halka Açık Hisse Adedi
90.079.856
Yıllık En Yüksek Fiyat
1,85
Yıllık En Düşük Fiyat
0,78
Yılsonu Fiyatı
0,79
Piyasa Değeri
222.515.627
2011
Aralık 2010
Aralık 2011
TOPLAM ELEKTRİK SATIŞI
2.220.678.441
606.820
583.046
40.443.587
-
2.297.905.501
2.137.122.785
590.260.822
644.249.510
606.820
583.046
Doğal Gaz (üretim) (sm3)
40.443.587
-
Doğal Gaz (ticari) (sm3)
66.566.333
-
Doğal Gaz (sm3)
2.888.166.323
2010
2011
2.781.372.295
ORTAKLIK YAPISI
4,7
2.392.182.780
Buhar (ton)
266.432
(KWH)
Elektrik Üretimi
Elektrik (kWs)
289.254
2010
ABD Doları
Hisse Adedi
Elektrik Üretimi ve Satışı
NET SATIŞLAR
(BİN ABD DOLARI)
17,6
32
Elektrik Satışı
Elektrik (üretim) (kWs)
Elektrik (ticari) (kWs)
Buhar (ton)
45,7
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş.
Diğer ve Zorlu Grubu
Halka Açık
17
Bilanço Sonrası Olaylar
• 01 Şubat 2012 tarihli özel durum açıklamamız
ile kamuya duyurmuş olduğumuz Şirketimizin
500.000.000 TL olan kayıtlı sermaye tavanı içerisinde
çıkarılmış sermayesinin, tamamı nakden karşılanmak
suretiyle, 218.334.650 (iki yüz on sekiz milyon üç yüz
otuz dört bin altı yüz elli) TL artırılarak 281.665.350
(iki yüz seksen bir milyon altı yüz altmış beş bin üç
yüz elli) TL’den 500.000.000 (beş yüz milyon) TL’ye
çıkarılması suretiyle %77,5 oranında artırılmasına
ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kurulu’nun izni için 16
Şubat 2012 tarih ve 3821 sayı ile Kurul’a müracaatta
bulunulmuştur.
18
• Kırklareli İli, Lüleburgaz ilçesinde Şirket tarafından
07.09.2004 tarih, EÜ/364-7/474 nolu üretim lisansı ile
işletilen Lüleburgaz Santrali’nde, 17.02.2011 tarihli ve
3076/34 sayılı Lisans Tadili ile yapımı gerçekleştirilen
25,7 MWe’lik buhar türbin ünitesinin Geçici Kabulü,
ETKB’nın Geçici Kabul Heyeti tarafından yapılmıştır.
Lüleburgaz Santrali’nin elektrik kurulu gücü 122,49
MWe’den 148,19 MWe’ye, buhar kapasitesi de 180
ton/s’den 239 ton/s’e yükselmiştir.
• Zorlu Enerji’nin %75,5 dolaylı ortağı olduğu Rosmiks
LLC’ye ait Tereshkovo Doğal Gaz Santrali’nin 170 MW
elektrik ve 150 gkal/saat ısı kapasiteli ilk fazında basit
çevrim elektrik üretimine ilave olarak, bölgesel ısıtma,
sıcak su ve kombine çevrim elektrik üretim sistemleri
de devreye alınmıştır.
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
19
Yönetim Kurulu
Başkanı’nın Mesajı
Faaliyet gösterdiği tüm
coğrafyalarda yerel değerleri
küresel duyarlılıklarla
harmanlamayı ilke edinen Zorlu
Enerji, 2011 faaliyet döneminde de
önemli başarılara imza attı.
Dünya ekonomisinin yükselen yıldızı:
Türkiye
2011 yılı, Avro Bölgesi’nde ortaya çıkan kamu borçlarının
sürdürülebilirliği sorunu, Kuzey Afrika ve Orta Doğu
Bölgeleri’nde domino etkisiyle yayılan Arap Baharı
süreciyle bir dizi sarsıcı doğal afetin yaşandığı bir yıl
olarak kayda geçti. Yakın dönemde yakaladığı istikrarlı
büyüme performansıyla dünya ekonomisine hakim olan
karamsar tablodan ayrışan ender ülkelerden biri olan
Türkiye ise, 2011 yılını %8,5 oranında büyüme rakamıyla
kapattı. Stratejik öneme sahip coğrafi konumu, gençlerin
ağırlıkta olduğu dinamik toplumsal yapısının yanı sıra
güçlü ekonomisiyle de dünya konjonktüründe ön plana
çıkan Türkiye, yerli ve yabancı yatırımcılar nezdinde
çekim merkezi olmaya devam etmektedir.
Yatırımları teşvik eden ve kaynak
çeşitliliğini temel alan bir enerji
vizyonu oluşturulmalıdır.
Nüfus artışı, giderek ivme kazanan sanayileşme
ve kentleşme, küreselleşmenin ticaret olanaklarını
zenginleştirmesi enerjiye olan talebi her gün biraz
daha artırmaktadır. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (UEA)
projeksiyonları, önümüzdeki 25 yıl içinde dünya enerji
tüketiminin bugüne kıyasla %60 daha fazla olacağını
öngörmektedir. Bu artışta aslan payı, enerji tüketimi
dünya ortalamasının üzerinde artan gelişmekte olan
20
ülkelerin olacaktır. Türkiye, gelişen ekonomisinin bir sonucu
olarak, OECD ülkeleri içinde geçtiğimiz 10 yıllık dönemde,
Çin’den sonra en fazla elektrik talep artış hızına sahip ikinci
büyük ülkedir.
Türkiye’nin cari işlemler açığında büyük payı bulunan enerji
ithalatının 2011 yılında ülkemize faturası 48 milyar ABD
doları oldu. 2020 yılına kadar enerji talep artış hızının dünya
ortalamasının üzerinde olacağı tahminleri doğrultusunda,
enerji arzı güvenliğinin sağlanabilmesi için yerli ve
yenilenebilir kaynakların maksimum düzeyde kullanılması
ilkesini temel alan ve küresel dinamikleri iyi okuyan bir
enerji vizyonunun toplumun tüm katmanları tarafından
benimsenmesi gerekmektedir.
Yerel ve küresel ölçekte, sektördeki tüm aktörlerin
odaklanması gereken diğer bir gündem maddesi de iklim
değişikliğiyle mücadele konusudur. Dünya genelinde enerji
süreçlerinin çevreye tahribatının en aza indirilmesine yönelik
çalışmalar her geçen gün biraz daha hız kazanırken, ülkemiz
maalesef bugüne kadar bu konudaki ev ödevlerini yapma
konusunda gereken azmi göstermedi. Türkiye’deki enerji
üreticilerinin, ekonomik ve sosyal kalkınma hedeflerini,
artık iklim değişikliği ile mücadele ekseninde şekillendirerek
sektörün yaşadığı güven sorununu aşma yolunda adımlar
atması gerekmektedir. Son dönemde enerjideki kaynak
çeşitliliği ile yenilenebilirlik ve nükleer enerji seçeneğine
yapılan vurgunun artması Türkiye’nin sahip olduğu
potansiyelin daha sağlıklı tartışılmaya başlandığına işaret
etmektedir.
genel bakış
Türkiye’de son yıllarda her ne kadar sektörde serbest bir
enerji piyasasının oluşmasına yönelik uygulamalara tanıklık
etsek de, hala özel sektör yatırımlarını teşvik edecek şeffaf
bir yapı tesis edilemedi. 2011 yılında gündeme gelen Enerji
Borsası projesi, Türkiye’de sektörün liberalleşmesi, enerji
arz güvenliğinin sağlanması, uluslararası platformlarda
rekabet gücünün artması ve hem üretici hem de
tedarikçiler açısından uzmanlaşmanın tesisi açısından
kilit bir önem taşımaktadır.
Zorlu Enerji Grubu, sürdürülebilir
çevre ve kaynak yönetimi iş
anlayışıyla yatırım yapmaktadır.
Zorlu Enerji Grubu olarak, 2011 yılında, sürdürülebilirlik
stratejimizle uyumlu bir şekilde yenilenebilir enerji
yatırımlarına hız verdik. Toplam kurulu gücümüz içindeki
yenilenebilir enerji payı %35’e ulaştı. Yine bu doğrultuda,
geçtiğimiz yıl içinde gerçekleştirdiğimiz jeotermal santral
yatırımlarımız sektöre referans olacak niteliktedir.
Faaliyet gösterdiğimiz tüm coğrafyalarda yerel değerleri
küresel duyarlılıklarla harmanladığımız bir anlayışla
hareket ediyoruz. Bu felsefemizin somut ifadeleri olan
Rusya’daki yatırımlarımız, Pakistan’da sona yaklaşan
rüzgâr santrali projemiz, İsrail’de yürüttüğümüz
projeler uluslararası arenada da itibar ve bilinirliğimizi
artırmaktadır.
Sektöründe topluma örnek bir oyuncu
Enerji konusunu yalnızca ticari perspektiften irdelemenin
eksik ve sağlıksız sonuçlar vereceğine inanarak,
stratejimizi kamu ve çevre yararını gözetmek üzerine
kurduk. Yatırımlarımıza, önce küresel ısınma ve iklim
değişikliğiyle mücadele, karbon salımı azaltılması
yolunda gerekli adımları atarak şekil veriyor, birikim
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
ve hassasiyetlerimizi sektördeki diğer oyunculara,
paydaşlarımıza ve ulaşabildiğimiz tüm insanlara
aktarıyoruz. Başka bir deyişle bu konularda bir kanaat
önderi olma sorumluluğuyla toplumun bilinçlendirilmesi
için de büyük mesai harcıyoruz.
2011 yılını, bu ilkelerimizin kamuoyunda da yankı bulması
için olağanüstü çaba gösterdiğimiz bir yıl olarak
hatırlayacağız. Özellikle, daha önce emsali olmayan
“Her Nefes Bir Enerji” projesiyle yenilenebilir enerji
kaynaklarına dikkat çekmekle kalmayıp Anadolu’da çok
sayıda köy okulunun elektrik ihtiyaçlarını karşılamanın
büyük gururunu yaşıyoruz. Ayrıca, iklim değişikliğiyle
mücadele konusunda yaptığımız çalışmaların 2011’de
bize Karbon Saydamlık Liderliği Ödülü’nü getirmesi
çizdiğimiz rotanın doğruluğunu teyit etmektedir.
Sorumlu bir kurumsal vatandaş
olarak büyümeye devam edeceğiz.
Zorlu Enerji Grubu, 2012 yılında da dokunduğu herkes
ve her şeye ait doğrulara saygı gösteren, doğanın ve
yaşamın sürdürülebilirliğiyle ülke kalkınmasını gözeten
sorumlu bir kuruluş olarak enerji sektöründe bölgesel bir
güç olma misyonu doğrultusunda kararlı adımlar atmayı
sürdürecektir.
Hedefini toplum ve sektöre öncülük etme olarak
belirleyen Zorlu Enerji Grubu’nun başarı yolculuğuna
ortak olan tüm çalışanlarımız, hissedarlarımız, ortaklarımız
ve diğer tüm paydaşlarımıza iyi dileklerimi sunuyorum.
ZEKİ ZORLU
Yönetim Kurulu Başkanı
21
Yönetim Kurulu*
Soldan sağa: Prof Dr. A. Can TUNCAY, Olgun ZORLU, E. Melih ARAZ, Zeki ZORLU, Murat Sungur BURSA, Selen ZORLU MELİK, Burak İ. OKAY
Zeki Zorlu
Yönetim Kurulu Başkanı
E. Melih Araz
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
(1939 - Denizli) Zeki Zorlu, çalışma hayatına tekstil
sektöründe aile şirketinde başladı ve ilk tekstil
mağazasını Trabzon’da açtı. 1976 yılında Korteks’i
kuran Zeki Zorlu, Denizli Babadağ’da başlayıp
İstanbul’da devam eden iş hayatında bugün 25.000
çalışan ve 60 şirketi bünyesinde bulunduran Zorlu
Holding’in temellerini attı. Zorlu Grubu, tekstil
sektöründeki yeni yatırımlarının yanı sıra 1994 yılında
satın alınan Vestel ile elektronik ve beyaz eşya, 1996
yılında enerji ve 2006 yılında gayrimenkul sektörüne
girdi. Zeki Zorlu, Zorlu Holding’in Yönetim Kurulu Eş
Başkanlığı görevinin yanında Zorlu Grubu’nun tekstil
ve enerji sektöründe faaliyet gösteren şirketlerinin
Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı da yürütmektedir.
(1948 - İstanbul) Lise öğrenimini 1967 yılında Robert
Kolej’de tamamlayan Melih Araz, 1972 yılında Ankara
Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun
oldu. Kelley School of Business, Indiana University’de
MBA yaptıktan sonra, Harvard Business School’da “Üst
Düzey Yönetim” konusunda eğitim aldı. Kariyerine
Citibank N.A.’nın Türkiye organizasyonunda başlayan
Araz, Banka’nın İstanbul, İzmir, Bahreyn, Atina ve
New York birimlerinde üst düzey görevlerde bulundu
ve Citibank Türkiye organizasyonunun kuruluş ve
genişleme aşamalarında önemli sorumluluklar üstlendi.
Daha sonra bankacılık kariyerine Interbank A.Ş.’de Genel
Müdür olarak devam eden Araz, Interbank’ın ülkemizin
kurumsal ve yatırım bankacılığı alanında saygın bir
konuma gelmesinde liderlik yaptı. Melih Araz halen
çeşitli şirketlere finans ve stratejik yönetim konularında
danışmanlık yapmakta ve Zorlu Enerji Elektrik Üretim
A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı’nın yanı sıra,
Ata Yatırım A.Ş.’de Murahhas Aza, İzmir Enternasyonel
Otelcilik A.Ş., Entegre A.Ş. ile Enka İnşaat A.Ş.’de
Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini de yürütmektedir.
* Şirket Yönetim Kurulu toplam yedi kişiden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu’nda yer alan yedi üyeden üçü icrada yer almayan üye, ikisi bağımsız üye niteliğine,
ikisi ise icrada yer alan üye niteliğine sahiptir. Yönetim Kurulu üyelerinden Elmas Melih Araz ve Aziz Can Tuncay SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Bağımsızlık
Kriterleri’ne uygun olarak bağımsızlık niteliğine sahiptir.
22
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Olgun Zorlu
Yönetim Kurulu Üyesi
Prof. Dr. A. Can Tuncay
Yönetim Kurulu Üyesi
(1965 - Trabzon) Olgun Zorlu, İngiltere’de tamamladığı
yükseköğreniminin ardından 1986 yılında iş hayatına
atılarak Zorlu Grubu’nun tekstil şirketlerinde yöneticilik
deneyimi kazandı. 1998 yılından itibaren Zorlu Holding
Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaya başladı.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu
Üyeliği’nin yanı sıra halen Zorlu Holding ve bağlı
şirketlerinin Yönetim Kurulu Üyeliği görevini de
yürütmektedir.
(1944 - Ankara) 1966 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’nden mezun olan A. Can Tuncay, 1968 yılında
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde asistan olarak
akademik kariyerine başladı. Bu süreçte 1975 yılında
doktor, 1980 yılında doçent, 1988 yılında profesör
oldu. Uzmanlık alanı İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik
Hukuku olan Tuncay, 2000 yılı başında İstanbul
Üniversitesi’nden emekli olup ayrılarak önce Yeditepe
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğretim üyeliği
görevine devam etti. 2006 yılında Zorlu Enerji Grubu
Yönetim Kurulu Üyeliği’ne getirilen Tuncay, halen
Bahçeşehir Üniversitesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku
Anabilim Dalı’nda öğretim üyeliği de yapmaktadır.
Prof. Tuncay, öğretim üyeliğinin yanı sıra uzun yıllar
serbest avukatlık ve şirketlere hukuk danışmanlığı da
yapmış, bir dönem Türk Milli Olimpiyat Komitesi Hukuk
Kurulu ve Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu
üyeliklerinde bulunmuştur.
Selen Zorlu Melik
Yönetim Kurulu Üyesi
(1975 - Trabzon) Selen Zorlu Melik, Uludağ Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nden
mezun oldu. Çalışma yaşamına 1998 yılında
Denizbank’ta başladı. Denizbank Bursa Şubesi’ndeki
stajın ardından 1999 yılında aynı bankada Management
Trainee (MT) programına katıldı. Denizbank Genel
Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulunduktan sonra
2001 yılında California Üniversitesi’nde (ABD/Berkley)
Pazarlama Diploma Programı’na katıldı. 2002 yılında
Korteks İplik Fabrikası’nda çalışmaya başlayan Selen
Zorlu Melik, 2004 yılında Korteks Yönetim Kurulu
Üyeliği’ne atandı. 2005 yılından bu yana Zorlu Enerji
Grubu Başkan Yardımcılığı ve Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği’nin yanı sıra Zorlu
Grubu’na bağlı çeşitli şirketlerde Yönetim Kurulu
Üyeliği görevini yürütmektedir.
Murat Sungur Bursa*
Yönetim Kurulu Üyesi
(1954 - Mersin) Murat Sungur Bursa, Orta Doğu
Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü’nden
1977 yılında mezun oldu. Amerikan Hobart School
of Welding Technology’deki eğitiminin ardından,
1983 yılında Gazi Üniversitesi, İşletme İdaresi
Üretim Yönetimi’nde yüksek lisansını tamamladı.
Murat Sungur Bursa, çalışma hayatına 1977 yılında
Sınai Eğitim ve Geliştirme Merkezi (SEGEM) Genel
Müdürlüğü’nde makine mühendisi olarak başladı.
1986-1991 yılları arasında kamu sektöründe çeşitli
görevler yürüten Bursa, 1991-1994 tarihleri arasında
Çevre Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi ve
Planlama Birimi Genel Müdürü oldu. Murat Sungur
Bursa, 1995-1998 yılları arasında önce Çevre Bakanlığı
Müsteşar Yardımcılığı’na, ardından da Çevre Bakanlığı
Müsteşarlığı’na atandı. 2003’te Başbakanlık “Proje
Uygulama Birimi” Direktörü olan Bursa, 2006 yılında
Zorlu Enerji Grubu Başkanlığı görevine getirildi.
Burak İ. Okay
Yönetim Kurulu Üyesi
(1967 - Ankara) Burak İ. Okay, 1990 yılında Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu.
New York’ta tamamladığı uluslararası hukuk
sertifikası programı sonrası Türkiye İş Bankası Hukuk
Müşavirliği’nde çalışmaya başladı. Ardından sırasıyla
Garanti Bankası, MNG Bank, Nortel Networks Netaş’ta
çalıştı ve Bener Hukuk Bürosu’nda yöneticilik yaptı.
2006 yılında Zorlu Grubu’na katılarak Grubun
tüm şirketlerine hizmet veren hukuk bölümünün
yapılandırılmasını sağlayan Okay, Grubun Hukuk
Koordinatörlüğü’nün yanı sıra 2007’den bu yana Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi olarak
görev yapmaktadır.
* Sn. Murat Sungur Bursa, Zorlu Enerji Yönetim Kurulu Başkanlığı’na sunduğu 04.04.2012 tarihli yazı ile 30.04.2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere
kendi isteği ile Yönetim Kurulu Üyeliği’nden ve Zorlu Enerji Grubu’ndaki tüm görevlerinden istifa ettiğini bildirmiştir.
23
Genel Müdür’ün Mesajı
2012’de hayata geçmesini
umduğumuz Enerji Borsası,
ülkemizde şeffaf ve liberal enerji
piyasasının oluşması açısından
büyük öneme sahiptir.
2011 yılında ekonomik krizin etkilerinin azalmasının yarattığı
karşılanabilmesi için enerji sektörünün 2023 yılına kadar 125
iyimser hava dağılırken küresel ekonomi üzerinde yeniden
milyar ABD dolarının üzerinde yatırıma ihtiyacı olacağını
kara bulutlar toplanmaya başladı. Gelişmiş ülkeler kriz
ortaya koymaktadır.
sürecinde zor bir dönemden geçerken ülkemiz geride
bıraktığımız yılı etkileyici bir performansla bitirmeyi
Enerji arzı ve sürdürülebilirlik konularında yaşanması
başarmıştır.
muhtemel sorunların önüne geçmek için dünya genelinde
hakim olan yerli ve yenilenebilir kaynaklara yönelme anlayışı
Zorlu Enerji ise, Zorlu Grubu’nun 60 yıla varan deneyimi
son dönemde Türkiye’nin de enerji gündeminin en üst
ve bilgi birikiminden aldığı güçle, kurumsal yapısını ve
sırasına tırmanmış durumdadır. Yine Enerji ve Tabii Kaynaklar
kültürünü daha da güçlendirerek temel hedef ve stratejileri
Bakanlığı’nın, yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik enerjisi
doğrultusunda ilerleyişini sürdürmüştür.
üretimi içindeki payını 2023 yılına kadar %30’lara çıkarma
hedefi, sektöre yön göstermesi açısından önemlidir.
Türkiye daha rekabetçi bir enerji
piyasasına ihtiyaç duymaktadır.
Türkiye ekonomisi için kilit bir rolü bulunan enerji sektörü,
kademeli olarak serbestleşmenin sağlanması, özel sektör
oyuncularının da yatırım yapmaya başlamasıyla rekabet
dilinin hakim olduğu, yüksek potansiyelli bir alana
dönüşmüştür. Ülkemizin kalkınma hızına paralel olarak ciddi
bir enerji talebi artışıyla karşı karşıya kalacağını düşünürsek
sektörün önümüzdeki yıllarda ekonomik büyümenin
lokomotif unsurlarından biri olacağını söylemek mümkündür.
Türkiye’nin kurulu gücü 2011 yılsonu itibarıyla yaklaşık 53.200
MW’a ulaştı. Ancak elektrik talebindeki artış hızının mevcut
seviyesinde süreceği öngörüsüne paralel olarak, üretim
alanında yapılması gereken yatırımların hız kazanmasının
arz güvenliği ve sürdürülebilirlik açısından ne kadar
önemli olduğu görülmektedir. Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı’nın verileri, önümüzdeki dönemde enerji talebinin
24
Türkiye’de özel sektörün enerji üretimi ve ticareti
süreçlerinde devreye girmiş olması ortaya çıkacak yeni
kapasite ihtiyacının karşılanması açısından olumlu bir
gelişme olarak algılanmaktadır. Ancak 2011’de rekabetçi
yapının oluşmasına yönelik beklenilen adımların atılamamış
ve özelleştirmelerde durağan bir periyoda girilmiş olması
yatırımcıların iştahını azaltmasa da onları daha ihtiyatlı bir
pozisyon almaya itmektedir.
2011’in ikinci yarısında küresel ekonomik sorunlara bağlı
olarak faiz oranlarının artması ve finansman olanaklarının
sınırlı kalması Türkiye’de enerji yatırımlarının önündeki
en büyük engeller olarak öne çıkmıştır. Yatırımcıların
kararlarını etkileyecek, finansman olanaklarını geliştirecek
etkin ve uluslararası normlarda bir enerji piyasası, sektörün
yakın dönemdeki en önemli hedeflerinden biri olarak
görülmektedir. Siyasi otoritenin bugüne kadar ortaya
koymuş olduğu irade ise bu hedefe ulaşılması konusunda
genel bakış
umudumuzu artırmaktadır. 2012’de netleşmesini umduğumuz
Enerji Borsası konusu, arz güvenliği ile şeffaf ve liberal piyasa
yapısı oluşması açısından büyük öneme sahip konumdadır.
Zorlu Enerji Grubu rotasını doğru ve
öncü liderlik olarak çizmektedir.
Yol haritasını hızlı büyümek üzerine değil, sektörünün
öncüsü olma ve uluslararası arenada rekabet gücünü artırma
stratejisi üzerine kuran Zorlu Enerji Grubu, sunduğu hizmet
çeşitliliği ile de rekabette fark yaratmaktadır.
Faaliyetlerimizi enerji üretimiyle sınırlamayıp elektrik ve
buhar satışı ile doğal gaz dağıtım ve satışının yanı sıra
anahtar teslim santral inşası, işletme ve bakım alanlarında da
en yüksek seviyede hizmet sunmaktayız. Kusursuz hizmet
anlayışımızı, ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına
destek olma, kamu ve çevre yararını gözetme ilkelerimizle
tamamlıyoruz. Asla taviz vermediğimiz bu değerlerimizin
sürdürülebilir büyüme doğrultusunda yaptığımız yolculukta
en önemli yardımcılarımız olduğuna inanmaktayız.
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Grubu olarak büyüme
stratejimiz doğrultusunda yerli ve
yenilenebilir enerji yatırımlarına hız
verdik.
2011 yılsonu itibarıyla Grubumuzun yurt içi ve yurt dışı toplam
kurulu gücü 946,5 MW’a ulaştı. Ve, kapasitemizin %35’ini
yenilenebilir enerji yatırımlarından sağlıyoruz.
Zorlu Enerji Grubu olarak 2011 yılında özellikle jeotermal
santral projelerimizle Türkiye’nin enerji üretiminde kaynak
çeşitliliği yaratma hedefine yönelik ufuk açan adımlar attık.
Halen 15 MW kapasiteli Kızıldere’deki santrale ek olarak
aynı bölgede 80 MW kurulu gücüyle Türkiye’nin en büyük
jeotermal elektrik santralinin 2013’te tamamlanması hedefiyle
çalışmalarımıza hız verdik. Ayrıca, 30 MW güce sahip olacak
Alaşehir Jeotermal santralinin üretime başlayabilmesi
için gerekli araştırma çalışmaları için Amerikan Ticaret
ve Kalkınma Ajansı’ndan 394 bin ABD doları hibe alarak
projeye önemli bir kaynak sağlamış olduk. Bu santrallerin,
sadece Türkiye’nin yenilenebilir kaynak çeşitliliği yaratma
hedefine katkı sağlamakla kalmayan, bölgelerine doğal tarım
ve istihdamın desteklenmesi yoluyla katma değer yaratan,
sürdürülebilirliği birçok boyutuyla hayata geçiren projelere
dönüşmesini hedeflemekteyiz.
25
Genel Müdür’ün Mesajı
Zorlu Enerji, sosyal, ekonomik
ve çevresel olmak üzere,
sürdürülebilirlik anlayışını tüm
eksenleriyle ele alacak sistematik
çalışmalar yürütmektedir.
2011 yılı Zorlu Enerji Grubu’nun yurt dışı yatırımlarında da
olumlu gelişmelerin kaydedildiği bir yıl olmuştur. Moskova’da
bulunan toplam 340 MW kurulu güce sahip olacak
Tereshkovo Doğal Gaz Santrali, 170 MW elektrik ve
150 gkal/ısı kapasiteli ilk fazının tamamlanmasıyla, 2011
yılı Kasım ayında basit çevrim olarak üretim faaliyetlerine
başladı. Pakistan’ın Jhimpir bölgesinde inşası devam eden
ve ülkenin ilk rüzgâr santrali olma vasfını taşıyan santral
için de son dönemece girildi. İlk fazı tamamlanan projenin,
uluslararası finans kuruluşlarından sağlanan 111,1 milyon ABD
doları krediyle finansman süreci tamamlanarak ikinci faz
inşaatına start verildi. Bu finansman süreci, Euromoney Yayın
Grubu’na ait Project Finance Dergisi tarafından “2011 Yılı
Orta Doğu’nun En İyi Yenilenebilir Enerji Finansmanı
Ödülü”ne layık görüldü.
Zorlu Enerji’nin sürdürülebilirlik
perspektifi 2011’de de ödüllendirildi.
Zorlu Enerji, Grubun yatırımcı şirketi olarak yurt içinde ve
yurt dışında projelerini gerçekleştirirken bir yandan sosyal,
ekonomik ve çevresel olmak üzere, sürdürülebilirliği tüm
eksenleriyle ele alacak sistematik çalışmalar yürütmektedir.
2010 yılında hizmete girerek ülkenin en büyük yenilenebilir
yatırımlarından biri olmanın ötesinde bölgesinin
kalkınmasında önemli rol oynayan 135 MW kapasiteli
Gökçedağ Rüzgâr Santrali sektörün ilgisini üzerinde
toplamaya devam etti. Zorlu Enerji, Gökçedağ RES için
geliştirdiği sürdürülebilir çevre uygulamaları ile dünyanın
en büyük araştırma ve danışmanlık gruplarından biri olan
Frost&Sullivan tarafından verilen “Rekabet Stratejisinde
İnovasyon Ödülü”nü 2011 yılında almaya hak kazandı.
Zorlu Enerji 2011 yılında, sürdürülebilir iş anlayışının bir
yansıması olarak, dünyanın 60 ülkesinde uygulanan en
kapsamlı çevre projelerinden biri olan Karbon Saydamlık
Projesi’ne ikinci kez katıldı. Proje kapsamında sera gazı salımı
ile iklim değişikliği riskleri yönetim stratejilerini kamuoyuyla
şeffaf olarak paylaşan Zorlu Enerji, bu yöndeki çalışmalarıyla
“Karbon Saydamlık Liderliği Ödülü”nün sahibi oldu.
26
genel bakış
2011’de sosyal sorumluluk
projelerimiz büyük ses getirdi.
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Sürdürülebilirlik anlayışımızla
sektörümüzde standartları
belirlemeye devam edeceğiz.
Enerji sektörü tüm dünyada bir taraftan hızla gelişirken
bir taraftan da sürekli bir değişim içindedir. Bu değişim
Enerji sektöründe sadece kârlılık hedefiyle hareket eden,
beraberinde, sektör oyuncularına, tüketmekte olduğumuz
sürdürülebilirlik ve kamu yararı eksenli bir perspektife sahip
enerji kaynakları ve çevre sorunlarına karşı daha duyarlı
olmayan şirketler kalıcı olamazlar. Biz de Grup olarak bu
davranma sorumluluğunu da vermektedir. Zorlu Enerji Grubu
anlayışla gerek yatırımlarımız gerekse AR-GE çalışmalarımızla
yeryüzündeki tüm kaynakları gelecek nesillere aktaracağı
hem sektörümüze değer katan hem dünyamızın
bir emanet olarak görmektedir. İş anlayışını bu doğrultuda,
sürdürülebilirliğine katkı sağlayan kalıcı projeleri hayata
toplum çıkarlarını kendi çıkarlarının önünde tutma ilkesi
geçirmeye devam edeceğiz.
üzerine kurmakta, paydaşlarının katılımıyla yürüttüğü, uzun
soluklu ve kalıcı etkiler yaratan, sürdürülebilir fayda sağlayan,
Hedefimiz yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık
ana teması eğitim ve çevre olan sosyal sorumluluk projelerine
verdiğimiz, mevcut ve planladığımız yatırımlarımızla,
odaklanmaktadır.
Grubumuzun kurulu gücünü 2015 yılına kadar yurt içi ve yurt
dışında toplam 2.000 MW’a yükseltmektir.
Eğitim konusundaki lokomotif projemiz, çocuklarımızı
enerji kaynakları ve tasarrufu konusunda bilinçlendirmeyi
Zorlu Enerji’nin 19 yıllık hikayesi, Grubun çevre ve enerji
hedeflediğimiz “Enerjimiz Çocuklar İçin” kurumsal sorumluluk
kaynaklarının sürdürülebilirliğinin içtenlikle gözetilmesine,
projemizdir. Çocuklarda enerji kaynaklarının geleceği ve
sorumlu bir kuruluş olarak sektörüne dünya standartlarını
enerji tasarrufu konusunda farkındalık yaratmayı amaçlayan
getirmeye katkısını anlatmaktadır. Bu vesileyle hikayemizin
ve 8-12 yaş arası ilköğretim öğrencilerini hedef alan bu proje,
yazılmasında emeği geçen tüm çalışanlarımıza, desteklerini
Türkiye’de bir enerji şirketi tarafından ulusal ölçekte hayata
hiçbir zaman esirgemeyen Yönetim Kurulumuz,
geçirilen enerji konulu en yaygın eğitim projesidir.
hissedarlarımız, ortaklarımız ve diğer paydaşlarımıza
teşekkürlerimi sunuyorum.
Projeyle Grubumuzun yatırımlarının bulunduğu Osmaniye,
Denizli, Rize, Erzincan, Kars, Gaziantep, Tekirdağ, Çerkezköy
ve Kayseri’de bulunan ilköğretim okulları ile TEGV’in
Türkiye’nin dört bir yanına yayılan eğitim parklarında
ve LÖSEV’in Ankara’daki Lösemili Çocuklar Köyü’ndeki
çocuklara ulaşılmıştır. Grubun santrallerinin bulunduğu
Kırklareli, Denizli, Osmaniye, Kayseri, Gaziantep ve Rize’deki
İBRAHİM SİNAN AK
çalışanlarımızın çocuklarının da eğitimlere katılımlarıyla 2011
Genel Müdür
yılında eğitimlere katılan çocukların sayısı 45 bine ulaşmıştır.
Zorlu Enerji, gelecek nesillerin yetişmesine destek olmak
amacıyla 23 Nisan 2011 tarihinde “Her Nefes Bir Enerji” adını
taşıyan bir kurumsal sosyal sorumluk projesi hayata geçirdi.
Sosyal medya araçlarını kullanarak internet ortamında
yürütülen projeye 2011 yılında 93 ülkeden yaklaşık 55 bin kişi
nefesleri ile destek verdi, 28 köy okulunun elektrik giderleri
karşılandı.
27
Üst Yönetim
İbrahim Sinan Ak
Genel Müdür
Gökmen Topuz
Genel Müdür Yardımcısı, Yatırımlar
(1971 - Ankara) İ. Sinan Ak, İstanbul Teknik Üniversitesi
İşletme Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu.
Çalışma yaşamına Evgin Yatırım Menkul Değerler’de
yatırım uzmanı olarak başladı. Ardından, ABD’deki Old
Dominion University’de MBA yaptı. 2000-2002 yılları
arasında Vestel Komünikasyon’da Finans Şefi, 20022006 yılları arasında ise Vestel Beyaz Eşya’da Finans
Müdürü olarak çalışan Ak, 2006 yılında Zorlu Enerji
Grubu’na katıldı. 2012 yılına kadar Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş. Finans ve Mali İşlerden Sorumlu Genel
Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Sinan Ak, Ocak
2012’de Zorlu Enerji Genel Müdürlüğü’ne atandı.
(1972 - İstanbul) Gökmen Topuz, İstanbul Teknik
Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden 1995
yılında mezun oldu. Yeditepe Üniversitesi’nde MBA
yaptı. Çalışma yaşamına MAN Enerji Sistemleri’nde
proje yöneticisi olarak başladı. 1998-2007 yılları
arasında Wartsila-Enpa, Kale Enerji ve Piramit
Enerji’nin farklı birimlerinde yönetici olarak çalıştı.
2007’den bu yana Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de
Yatırımlardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak
görev yapmaktadır.
Hüseyin Morkoyun
Mali İşler Direktörü
(1962 - İstanbul) Hüseyin Morkoyun, çalışma yaşamına
Halis Toprak Holding finans departmanında başladı.
1987- 1996 yılları arasında Hürriyet Ofset Gazetecilik
ve Matbaa A.Ş. Mali İşler departmanında üstlendiği
çeşitli görevlerin ardından Muhasebe Müdürü oldu.
Morkoyun, 1996-2006 yılları arasında Vestel Pazarlama
A.Ş.’de Finansman Müdürü olarak görev yaptı. 2006
yılından itibaren Zorlu Doğal Gaz Mali İşlerden Sorumlu
Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürüten Hüseyin
Morkoyun, 15 Mart 2012 tarihinde Zorlu Enerji Mali İşler
Direktörü oldu.
Serhat Şimşek
Genel Müdür Yardımcısı, Üretim
(1968 - Elazığ) Serhat Şimşek, Yıldız Teknik Üniversitesi
Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden 1990 yılında
mezun oldu. Çalışma hayatına Tekfen’de mühendis
olarak başladı. Daha sonra Temel Su, Shell ve Trakya
İplik’in farklı birimlerinde yönetici olarak görev yaptı.
2001 yılında Zorlu Enerji Grubu’na katılan Şimşek,
2007’den bu yana Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de
Üretimden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini
yürütmektedir.
28
Ali Kındap
Genel MüdürYardımcısı,
Uygulamalar
(1968 – Çankırı) Ali Kındap, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden 1990
yılında mezun oldu. Çalışma hayatına Gama’da
başlayan Kındap, Meteksan ve Güriş Mühendislik’te
görev yaptı. 2008 yılında Zorlu Endüstriyel’de Genel
Müdür Yardımcısı olarak Zorlu Enerji Grubu’na katılan
Ali Kındap, 2011’den bu yana Zorlu Enerji Elektrik
Üretim A.Ş.’de Uygulamalardan Sorumlu Genel Müdür
Yardımcılığı görevini yürütmektedir.
Mehmet Hilmi Karan
Genel Müdür Yardımcısı,
Elektrik Ticaret
(1960 – Samsun) Mehmet Hilmi Karan, Hacettepe
Üniversitesi Matematik Bölümü’nü bitirdikten
sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde Yöneylem
Araştırması lisans derslerini tamamlayarak aynı
bölümden Enerji Ekonomisi konusunda Master
derecesi aldı; ODTÜ Petrol Mühendisliği Bölümü’nde
Araştırma Asistanı olarak görev yaptı. Brüksel’de Unit
International S.A. Grubu’nda Proje Finansmanı Müdür
Yardımcılığı, Efes İçecek Grubu’nda İş Geliştirme ve
Yatırımcı İlişkileri Müdür Yardımcılığı ile Türkiye Shell
Şirketler Grubu’nda çeşitli pozisyonlarda görev alan
Karan, son olarak Yönetim Muhasebesi ve Planlama
Müdürlüğü yaptı. GAMA Enerji A.Ş.’de Yatırımlar ve
Stratejik Planlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı
olarak çalışan Mehmet Hilmi Karan, 1 Nisan 2011
itibarıyla Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de Elektrik
Ticaretten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak
görev yapmaktadır.
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Bülent Çilingir
Satınalma ve Lojistik Direktörü
Emin Ergün
Lüleburgaz İşletme Müdürü
(1963 - Ankara) Bülent Çilingir, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden 1985
yılında mezun oldu. Aynı üniversitede yüksek lisansını
tamamladı; ayrıca Harvard Business School’da
gelişmiş müzakere teknikleri programına katıldı.
Çalışma yaşamına 1985 yılında Kutlutaş İnşaat’ta
proje mühendisi olarak başladı. 1989-2003 yılları
arasında Bayındır Holding, Bayındır İnşaat, Erel
Teknoloji Grubu’nun farklı birimlerinde yönetici olarak
görev yaptı. 2003’te enerji yatırımları konusunda
danışman olarak çalışmaya başladı. 2006’da Zorlu
Enerji Grubu’na katılan Çilingir, Satınalma ve Lojistik
Direktörü olarak görev yapmaktadır.
(1975 - Siirt) 1998 yılında Kocaeli Üniversitesi Makine
Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu. 1998-1999
yılları arasında Çemsan Ltd. Şti.’de kalite kontrol
mühendisi olarak görev yaptı. 2000 yılı itibarıyla Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de çeşitli pozisyonlarda
çalışan Ergün, görevine Lüleburgaz Santrali İşletme
Müdürü olarak devam etmektedir.
Ahmet Çalışkan
Müdür, Bursa İşletme
(1976 - Hatay) Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik
ve Elektronik Mühendisliği lisansını 1998, yüksek
lisansını 2005 yılında tamamladı. 1998-2007 yılları
arasında Çemtaş A.Ş.’de Elektrik Mühendisi olarak
görev yaptı. 01 Kasım 2007 tarihinde Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş. Bursa Santrali’nde göreve başlayan
Çalışkan, İşletme Müdürü olarak görevine devam
etmektedir.
Atılay Yılmaz
Kayseri İşletme Müdürü
(1954 - Zonguldak) 1979 yılında Karadeniz Teknik
Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümü’nden mezun
oldu. 1973-1985 yılları arasında Çukurova Elektrik
A.Ş.’de, 1985-2005 yılları arasında Bossa TAŞ’de çeşitli
pozisyonlarda görev yaptı. 2006 yılı itibarıyla Zorlu
Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de çeşitli pozisyonlarda
görev alan Yılmaz, halen Zorlu Enerji Elektrik Üretim
A.Ş. Kayseri Santrali’nde İşletme Müdürü olarak
görevine devam etmektedir.
Hüseyin Atabay
Ankara İşletme Müdürü
(1968 - Yunanistan) 1994 yılında Orta Doğu Teknik
Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği
Bölümü’nden mezun oldu. 1998 yılında Eltem-Tek
firmasında Proje Mühendisi olarak görev aldı. 1998 yılı
itibarıyla Zorlu Enerji’de çeşitli pozisyonlarda görev
yapan Atabay halen Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Ankara Santrali’nde İşletme Müdürü olarak görevine
devam etmektedir.
Volkan Karaoğlan
Yalova İşletme Yöneticisi
(1981 – Zonguldak) 2004 yılında Selçuk Üniversitesi
Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldu.
Çalışma yaşamına Doğtek İnşaat ve Aks Alüminyum’da
proje mühendisi olarak başladı. 2007-2009 yılları
arasında Tekfen’de Ekipman Montaj Şefliği ile INCO
Grupları bünyesinde Proje Şefliği ve Yöneticiliği yapan
Volkan Karaoğlan, 2009 yılında Zorlu Enerji Kayseri
Santrali’nde İşletme Şefi olarak çalıştı. 2011 Kasım
ayından itibaren Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Yalova Santrali’nde İşletme Yöneticisi olarak görev
yapmaktadır.
29
2011 yılında Dalaman Çayı
üzerinde Sami Soydam
Hidroelektrik Santrali için
“ÇED Olumlu Kararı” alan
Zorlu Enerji, çalışmalarını
yöre halkıyla diyalog
kurarak sürdürmekte
ve bölgelerin biyolojik
çeşitliliğini koruyacak projeler
geliştirmektedir.
Zorlu Enerji Grubu Faaliyet Alanları
Hidroelektrik
30
Doğal gaz santralleri
Jeotermal
Rüzgâr
Doğal gaz dağıtım
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
31
2011 Yılında Türkiye’de
Elektrik Sektörü
Türkiye’nin elektrik enerjisi
talebi 2011 yılında %9 artmıştır.
Yaşanan küresel kriz paralelinde 2009 yılında elektrik
ulaşarak 28 Temmuz tarihinde puant talep 36.122 MW
tüketiminde yaşanan %2,3 oranındaki daralmanın
olarak gerçekleşmiştir. Bu paralelde DUY piyasasındaki
ardından, ekonominin 2010 yılında krizin etkilerinden
elektrik fiyatları yılın ilk yarısına göre üçüncü çeyrekte
sıyrılarak büyüme rotasına girmesi ile birlikte elektrik
artmıştır. Yılın dördüncü çeyreğinde ise, devam eden
talebi de toparlanma sürecine girmiş ve 2010 yılında
yüksek talebe bağlı olarak ortalama elektrik fiyatı yılın
elektrik tüketimi senelik bazda %7,9 oranında artarak
üçüncü çeyreğindeki seviyesini korumuştur.
210.434 GWh olarak gerçekleşmiştir.
Regüle fiyat tarafında, EPDK Eylül ayında Ekim ayı
2010 yılındaki güçlü talep artışı, 2011 yılında da devam
itibarıyla uygulamaya konmak üzere elektrik tarifelerini
etmiş ve elektrik talebi bir önceki yılın aynı dönemine
konutta %9,58 ve sanayide %9,12 artırmıştır. Bu kapsamda
göre %9 oranında artarak yaklaşık 229.319 GWh olarak
yeni tarifeler konutta 23.734 kr/kwh ve sanayide 20.116
gerçekleşmiştir.
kr/kwh olmuştur. Yine Ekim ayı itibarıyla geçerli olmak
üzere BOTAŞ, doğal gaz fiyatlarına konutta %12,28 -
2011 yılında doğal gaz santrallerinin elektrik üretimindeki
%14,35, sanayide %13,7 - %14,3 arasında zam yapmıştır
payı %45’e (2010: %46), hidroelektrik santrallerinin
üretimdeki payı %23’e (2010: %24) gerilerken, kömür ve
Türkiye’de elektrik talebi, ekonomik gelişme, sanayileşme
linyit santrallerin elektrik üretimindeki payı 2010 yılındaki
ve kentleşme paralelinde 1985’ten bu yana yıllık ortalama
%25 seviyesinden %28’e yükselmiştir.
%7,3’lük bir hızla artmıştır. TEİAŞ’ın verilerine göre 2011
yılsonu itibarıyla yaklaşık 53.200 MW kurulu güce sahip
2011 yılının ilk yarısında, güçlü talep büyümesine rağmen
olan Türkiye’nin, tahmin edilen elektrik talep artışına
devreye giren yeni kapasiteler doğrultusunda artan
paralel olarak önümüzdeki 10 yıllık süreç içinde mevcut
arz nedeniyle DUY piyasasındaki elektrik fiyatları baskı
kapasitesini en az iki katına çıkarmaya gereksinim
altında kalmıştır. Yılın üçüncü çeyreğinde mevsimsellik
duyacağı öngörülmektedir. Bu kapsamda, TEİAŞ’ın
paralelinde elektrik tüketiminde artış gözlenmiş, Temmuz
yayımladığı “Türkiye Elektrik Enerjisi 10 yıllık Üretim
ayında elektrik tüketimi tarihsel olarak en yüksek seviyeye
Kapasite Projeksiyonu” raporuna göre yüksek talebin
32
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
öngörüldüğü senaryoda 2016 yılında; düşük talebin
Aynı paralelde, EÜAŞ’a ait toplamda yaklaşık 16.000 MW
öngörüldüğü senaryoda ise 2017 yılında elektrik arzı
kapasiteye sahip olan elektrik santrallerinin özelleştirme
açığı ile karşı karşıya kalınması beklenmektedir. Enerji
süreçleri başlatılmıştır. İlk etapta dört termik üretim
yatırımları için gereken minimum 3-4 yıllık yatırım süreci
santralinin (Hamitabat, Soma A-B, Çan ve Seyitömer
de göz önünde bulundurulduğunda, gelecek yıllarda arz
toplamda yaklaşık 3.074 MW), sonrasında ise hidroelektrik
açığıyla karşılaşmamak için önlemlerin şimdiden alınması
ve termik santrallerinden oluşan dokuz portföy
ve yatırımlara hızla devam edilmesi gerekmektedir.
grubunun (toplamda yaklaşık 13.087 MW) özelleştirme
çalışmalarının başlatılması ve özelleştirmelerin iki-üç yıl
Bu paralelde, Devlet Planlama Teşkilatı Müşteşarlığı
içinde tamamlanması hedeflenmektedir. Bu kapsamda,
tarafından yayımlanan “Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz
Özelleştirme Yüksek Kurulu 27 Ekim 2010 tarihinde
Güvenliği Strateji Belgesi”nde, yeni yapılacak yatırımlarda
aldığı kararda Hamitabat Santrali’nin “blok satış” yoluyla
yerli kaynakların payının artırılmasının ve aynı zamanda
özelleştirilmesine ve özelleştirme işlemlerinin 31 Aralık
yenilenebilir kaynakların payının en az %30 düzeyine
2012 tarihine kadar tamamlanmasına karar verildiğini
çıkarılmasının öncelikli olarak hedeflendiği belirtilmiştir.
açıklamıştır. Ancak, devam etmekte olan küresel kriz
Rapora göre 2023 yılına kadar:
paralelinde özellikle finansman tarafında yaşanan sıkıntılar
• Mevcut linyit ve taşkömürü kaynaklarının tümünün
sebebiyle Hamitabat Santrali’nin ihalesine sadece bir teklif
değerlendirilmesi,
geldiği ve gerekli rekabet şartları oluşmadığı için ihale
• Nükleer enerjinin payının en az %5 seviyesine çıkarılması,
Ekim 2011’de iptal olmuştur.
• Hidroelektrik potansiyelinin tamamının kullanılması,
• Rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 20.000 MW’a çıkarılması
Dağıtım tarafında:
ve
• 600 MW’lık mevcut jeotermal potansiyelinin tamamının
Raporun yayımlanma tarihi itibarıyla 18 elektrik dağıtım
işletmeye alınması hedeflenmektedir.
bölgesinin özelleştirme ihaleleri gerçekleşmiş, bu
kapsamda 10 bölgenin hisse devri tamamlanmıştır.
Bu kapsamda, 4 Ocak 2011’de yenilenebilir kaynaklara
Yaşanmakta olan global kriz paralelinde finansman
dayalı elektrik üretiminin teşvikini amaçlayan Yenilenebilir
tarafında karşılaşılan zorluklar özelleştirme sürecini
Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı
yavaşlatsa da, kalan bölgeler için süreç devam etmektedir.
Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun kabul edilmiştir. YEK destekleme mekanizmasına
Dağıtım tarafındaki özelleştirmelerle aynı paralelde Devlet
tabi üretim lisansı sahipleri için 10 yıl süreyle fiyat
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan
garantisi veren yasa, aynı zamanda yenilenebilir enerji
ve 16 Eylül 2009 tarihinde resmi gazetede yayımlanan
sistemlerinde kullanılacak yerli üretimi de teşvik etmeyi
“Orta Vadeli Program (2010-2012)” raporunda tüketim
amaçlamaktadır.
tarafında piyasa açıklık oranının artırılabilmesi amacıyla,
serbest tüketici limitinin düzenli olarak indirileceği ve 2015
Enerji sektöründe rekabete dayalı bir ortamın sağlanması,
yılına kadar tüm tüketicilerin serbest tüketici olmalarının
mali açıdan güçlü, şeffaf ve istikrarlı enerji piyasalarının
sağlanacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda EPDK’nın 26
oluşturulması ve bu piyasaların düzenlenmesi ile
Ocak 2012 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda
denetlenmesi enerji sektörünün gelişimi ve küresel
serbest tüketici limiti 25.000 kWh ‘a indirilmiştir.
ölçekte rekabet gücünün artması açısından büyük önem
taşımaktadır. Bu kapsamda özelleştirme tarafında yaşanan
Elektrik piyasasında devam eden liberalleşme süreci
gelişmeler aşağıda yer almaktadır.
paralelinde 1 Mayıs 2011’de devreye alınması planlanan
Gün Öncesi Piyasası’nın işlerlik kazanacağı tarih,
Üretim tarafında:
14 Nisan 2011 tarihli EPDK Kurul Kararı ile TEİAŞ
tarafından Piyasa Yönetim Sistemi’nde ihtiyaç duyulan
2009 yılında başlayan Elektrik Üretim A.Ş.’ye (EÜAŞ)
düzeltme ve geliştirme işlemlerinin tamamlanmasını
ait üretim tesislerinin özelleştirme çalışmaları devam
teminen 1 Aralık 2011 olarak yeniden belirlenmiştir. Yine bu
etmektedir. Bu kapsamda, EÜAŞ’ın 2010 yılı faaliyet
paralelde, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) bünyesinde
raporuna göre, 2010 yılında kuruma ait 50 adet
oluşan saatlik fiyatların aylık ortalamasına yönelik olarak
küçük hidroelektrik santralinin özelleştirme işlemi
işlem görecek “VOB-Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem
tamamlanmış olup, bu santrallerden 21 tanesinin devir
Sözleşmesi”, Vadeli İşlemler Borsası tarafından
işlemi gerçekleştirilmiştir. Geriye kalan santrallerin devir
26 Eylül 2011 tarihinde işleme açılmıştır
işlemleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından
yürütülmektedir.
33
2011 Yılında Zorlu Enerji
Elektrik Üretimi ve Satışı
Üretim
Aralık 2010
Aralık 2011
Elektrik (kWs)
Buhar (ton)
Doğal Gaz (sm ) (*)
2.392.182.780
606.820
40.443.587
2.220.678.441
583.046
-
Satış
Aralık 2010
Aralık 2011
Elektrik (üretim) (kWs)
2.297.905.501
Elektrik (ticari) (kWs)
590.260.822
Buhar (ton)
606.820
Doğal Gaz (üretim) (sm ) (*)
40.443.587
Doğal Gaz (ticari) (sm ) (*)
66.566.333
2.137.122.785
644.249.510
583.046
-
3
3
3
2011 yılında Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin
toplam elektrik satışları 2.781.372.295 KWs olarak
gerçekleşirken satışların;
- %55’i TEİAŞ Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi’ne,
- %43’ü Zorlu şirketlerine,
- %2’si Grup dışına
yapılmıştır.
Zorlu Enerji’nin Mevcut Kapasitesi
Lüleburgaz Santrali
Türü: Doğal Gaz Dönüşümlü
Kojenerasyon Enerji Santrali
Kapasitesi: 148,2 MW Elektrik (*) + 239 ton/saat Buhar
Bursa Santrali (Organize Sanayi Bölgesi)
Türü: Doğal Gaz Dönüşümlü
Kombine Çevrim Enerji Santrali
Kapasitesi: 90 MW Elektrik
Ankara Santrali (Organize Sanayi Bölgesi)
Türü: Doğal Gaz Dönüşümlü
Kombine Çevrim Enerji Santrali
Kapasitesi: 50,3 MW Elektrik
(*) Kırklareli İli, Lüleburgaz ilçesinde Şirket tarafından 07.09.2004 tarih, EÜ/364-7/474 no.’lu üretim lisansı ile işletilen Lüleburgaz Santrali’nde, 17.02.2011
tarihli ve 3076/34 sayılı Lisans Tadili ile yapımı gerçekleştirilen 25,7 MWe’lik buhar türbin ünitesinin Geçici Kabulü 13.01.2012 tarihi itibarıyla ETKB’nın
Geçici Kabul Heyeti tarafından yapılmıştır. Lüleburgaz Santrali’nin 13.01.2012 tarihi itibarıyla elektrik kurulu gücü 122,49 MWe’den 148,19 MWe’ye, buhar
kapasitesi de 180 ton/s’den 239 ton/s’e yükselmiştir.
34
genel bakış
Kayseri Santrali (Organize Sanayi Bölgesi)
Türü: Doğal Gaz Dönüşümlü
Kombine Çevrim Enerji Santrali
Kapasitesi: 188,5 MW Elektrik
Yalova Santrali (İpek Kağıt – Altınova)
Türü: Doğal Gaz Dönüşümlü
Kojenerasyon Enerji Santrali
Kapasitesi: 15,9 MW Elektrik + 30 ton/saat Buhar
Rüzgâr Enerji Santrali (Osmaniye)
Türü: Yenilenebilir Enerji Santrali
Kapasitesi: 135 MW Elektrik
Tereshkovo Santrali (Moskova/Rusya)
Türü: Doğal Gaz Dönüşümlü
Kombine Çevrim Enerji Santrali
Kapasitesi: 170 MW Elektrik + 150 gkal/ısı
Pakistan Rüzgâr Santrali (Jhimpir)
Türü: Yenilenebilir Enerji Santrali
Kapasitesi: 6 MW Elektrik
Yenilenebilir Enerji Santralleri ve
Mevcut Lisanslar
Zorlu Enerji’nin gurur kaynağı olan Gökçedağ
Rüzgâr Santrali (RES) sağladığı sera gazı azaltımı
ve sürdürülebilir kalkınmaya katkısı nedeniyle Gold
Standard almaya hak kazanmıştır. Gökçedağ Santrali,
15 Ekim 2010 tarihinden itibaren 135 MW’lık kurulu
kapasitesiyle faaliyette bulunmaktadır.
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
2008 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan
aynı bölgede Sarıtepe 50 MW ve Demirciler 60 MW
kapasiteli iki proje için alınan üretim lisansına dayalı
olarak, önümüzdeki dönemde 110 MW’lık kapasiteyi
kapsayan ikinci faz yatırımlarına başlanması için
sahaların ön etütleri gerçekleştirilmiştir.
Sarıtepe (50 MW) ve Demirciler (60 MW) mevkilerinde
inşa edilecek santrallerle Osmaniye’de toplam 245 MW
kurulu güce ulaşılması hedeflenmektedir.
Zorlu Enerji’nin Denizli’de, henüz yatırım aşamasına
geçmemiş, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan
(EPDK) 20 Haziran 2007 tarihinde 49 yıllığına
temin edilen, 124 MW’lık Hidroelektrik Santral lisansı
bulunmaktadır. Santral için “ÇED Olumlu Kararı”
alınmıştır. Bu yasal süreçle yetinmeyen Zorlu Enerji,
projenin etki alanı içerisindeki doğal zenginliğin
geleceğini güvence altına almayı amaçlayan “biyolojik
çeşitlilik araştırma projesi” çalışmalarına başlamıştır.
Zorlu Enerji’nin %73 oranında hissedarı olduğu Zorlu
Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi A.Ş., Manisa ili,
Alaşehir ilçesinde 30 MW kurulu güce sahip olacak
jeotermal enerjiye dayalı elektrik üretim tesisinde 19
Ocak 2040 tarihine kadar üretimde bulunmak üzere
EPDK’dan üretim lisansı almış ve fizibilite çalışmalarına
başlamıştır. 2014 yılında üretime başlaması planlanan
santralin kaynak kapasitesini belirlemek üzere
yapılması gereken jeolojik araştırmalar için Amerikan
Ticaret ve Kalkınma Ajansı’ndan 394 bin ABD doları
hibe alınmıştır.
35
2011 Yılında Zorlu Enerji
Elektrik Üretimi ve Satışı
Zorlu Enerji, Moskova’da
kazanılan ilk enerji özelleştirme
ihalesi ile Rusya’daki en önemli
enerji yatırımcılarından biri
konumundadır.
Rusya’da Hayata Geçen ve
Devam Eden Projeler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş., Moskova’da
Tereshkovo (340 MW & 150 Gcal/s ısı) ve Kojukhovo
(340 MW & 270 Gcal/s ısı)’da iki doğal gaz santrali inşa
etmektedir.
Rusya’da enerji santrali projelerini gerçekleştirmek
üzere ortak olunan ve Zorlu Enerji’nin 3 Ağustos
2011 tarihi itibarıyla payını %51’den %75,5’e çıkardığı
Rosmiks LLC., Moskova Belediyesi tarafından
düzenlenen elektrik ve şehir ısıtma ile ilgili 340 MW
kapasiteli Tereshkovo ve 340 MW kapasiteli Kojukhovo
enerji santralleri ihalelerini kazandı ve 2006 yılında
inşaatlar başladı.
36
Santrallerin ilk faz yatırımları ile ilgili olarak (170 MW
Tereshkovo + 170 MW Kojukhovo), Tereshkovo Doğal
Gaz Santrali için Promyshlennaya Energetika şirketi
ile 11 Kasım 2011 tarihinde elektrik satış anlaşması
imzalanmış ve Santral, 14 Kasım 2011 tarihinde
üretime geçmiştir. Böylece yaklaşık 500 milyon ABD
doları yatırım tutarı ile hayata geçirilen ve yapımı
Zorlu Endüstriyel tarafından gerçekleştirilen toplam
340 MW elektrik ve 150 gkal/saat ısı kurulu güçte
olması planlanan Tereshkovo Doğal Gaz Santrali’nin
170 MW elektrik ve 150 gkal/saat ısı kapasiteli ilk
fazının devreye alma çalışmaları basit çevrim olarak
tamamlanmıştır.
14 Mart 2012 tarihinde basit çevrim elektrik üretimine
ilave olarak, bölgesel ısıtma, sıcak su ve kombine
çevrim elektrik üretim sistemleri de devreye alınmıştır.
Kojukhovo Santrali’nin inşaatı devam etmektedir.
genel bakış
Proje
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Elektrik üretimi/
Güç (MW)
Buhar üretim
kapasitesi (t/s)
İştirak Payı
55
120
800
100
40
70
--
70
%51
%51
%25
%26
Ashdod
Ramat
Dorad
Solad
İsrail elektrik piyasasının ilk yabancı
şirketlerinden…
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. İsrail elektrik üretimi
piyasasına giren ilk özel sektör kuruluşlarından biri
konumundadır. Şirket’in oluşturduğu ortaklıklarla
ülkede faaliyet gösteren sanayi tesislerine elektrik ve
buhar sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak olan
kojenerasyon santralleri kurulmasına yönelik devam
eden toplam 1.075 MW elektrik ve 180 ton/saat buhar
kapasiteli dört projesi bulunmaktadır.
İsrail’deki en büyük proje Dorad projesidir. Zorlu Enerji
Elektrik Üretim A.Ş.’nin %25 paya sahip olduğu Dorad
Energy Ltd.’nin Ashkelon, İsrail’de 800 MW kapasiteye
sahip doğal gaz çevrim santrali projesinin, İsrail’in
en büyük özel sektör enerji santrali olması ve kurulu
gücü ülkenin toplam kurulu gücünün yaklaşık %8’ine
karşılık gelmesi beklenmektedir. Proje ile ilgili olarak
29.11.2010 tarihinde uluslararası birçok banka ve finans
kuruluşunun katılımıyla yaklaşık 3,6 milyar İsrail şekeli
(yaklaşık 1 milyar ABD Doları) finansman temin edilmiş
ve Ocak 2011 itibarıyla inşaat çalışmalarına başlandı.
Pakistan’ın ilk rüzgâr enerjisi santrali
2011 yılında Pakistan’ın güneyindeki Jhimpir bölgesinde
yapımı devam eden toplam 56,4 MW kurulu güce sahip
olacak ülkenin ilk rüzgâr santrali projesinde finansman
ve kurulum konularında önemli mesafeler kat edilmiştir.
Projenin 1. fazını oluşturan beş adet 1,2 MW’lık rüzgâr
türbini halihazırda çalışmaya devam etmektedir.
Zorlu Enerji Pakistan, IFC, Asya Kalkınma Bankası, ECO
Ticaret ve Kalkınma Bankası ve Habib Bank Limited
ile 27 Ekim 2011 tarihinde imzaladığı 111,1 milyon ABD
doları tutarındaki kredi anlaşmasıyla santral inşası
sürecine hız verildi.
Santralle ilgili olarak Pakistan Ulusal İletim ve Dağıtım
Şirketi ve Pakistan Alternatif Enerji Geliştirme Kurulu
ile Enerji Satış ve Uygulama Anlaşması imzalanmıştır.
İmzalanan sözleşme gereğince Zorlu Enerji, santralin
20 yıllık elektrik satış garantisini sağlamanın yanında
mevzuat değişikliği ve rüzgâr hızındaki olası değişiklik
gibi üretimi etkileyebilecek risklere karşı Pakistan
devletinin teminatını almış bulunmaktadır.
Pakistan projesinin kurulu gücünün 300 MW’a kadar
genişletilmesi imkânı mevcuttur.
Yatırım harcamaları
2011’de, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin toplam
yatırım harcamaları 113,4 milyon ABD doları olarak
gerçekleşti.
37
2011 Yılında Zorlu Enerji Grubu
Hizmet ve kaynak çeşitliliği ile
yüksek katma değer…
Zorlu Enerji Grubu,
• elektrik üretimi, satışı ve ticareti,
• doğal gaz ticareti ve dağıtımı,
• enerji santrallerinin projelendirme aşamasını da
kapsayacak şekilde “anahtar teslimi” olarak inşası,
• enerji santrallerinin uzun süreli işletme ve bakımı
faaliyetleriyle yarattığı hizmet çeşitliliğinin yanı sıra
sağlam yatırımları ve sürdürülebilir yaklaşımıyla
sektöründe ayrıcalıklı bir konuma sahiptir.
Zorlu Enerji Grubu’nun
Rekabet Gücü
Sürekli kurumsal gelişim
Zorlu Grubu’nun üretim, istihdam, finansman ve
rekabet gücü, Zorlu Enerji’nin sektördeki başarı, itibar
ve sağlam sermaye yapısının en önemli dayanak
noktalarıdır.
Operasyonel güç
5 doğal gaz santrali, 7 hidroelektrik santrali, 1 jeotermal
santral, 1 rüzgâr santrali ve 1 motorin santralinden
oluşan portföyüyle yurt içinde toplam 771 MW’lık
kurulu gücü olan Zorlu Enerji Grubu, serbest üretim
şirketleri arasında sektörün önde gelen oyuncularından
biridir.
Elektrik üretimi ve ticaretinin yanında doğal gaz
ticareti ve dağıtımı da yapan Grup, Trakya ve
Gaziantep bölgelerinde doğal gaz dağıtım faaliyetlerini
yürütmektedir.
38
Yüksek kapasiteli üretim gücü, nitelikli insan kaynağı,
kaynak ve hizmetteki çeşitliliği, farklı ve yenilikçi
çözümler üretme yetkinliği Zorlu Enerji’yi sektörel
rekabette öne çıkaran faktörlerin en önemlilerini
oluşturmaktadır.
Yerli ve yenilenebilir enerji yatırımları
Kurulduğunda enerji üretiminin tamamını doğal gazdan
sağlayan Zorlu Enerji Grubu, özelleştirme ihalesi ile
devraldığı santraller ve yeni yatırımları ile üretim
portföyündeki yerli ve yenilenebilir kaynak oranını
%35’lere yükseltti.
genel bakış
Entegre Sürdürülebilirlik yaklaşımı
Zorlu Enerji Grubu;
• Çevrenin korunması,
• Paydaş katılımının sağlanması,
• Sorumlu iş yapış biçimi,
• Toplumsal ve kültürel hayata katkı,
• İyi işleyen kurumsal yönetim,
• Kalifiye insan kaynağı,
ana prensipleriyle şekillenen bütünsel bir
sürdürülebilirlik yaklaşımı benimsemektedir.
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Grubu, jeotermal enerji
yatırımları ile öne çıkıyor
Zorlu Enerji Grubu, Ankara Doğal Elektrik Üretim
ve Ticaret A.Ş.’den (ADÜAŞ) ihale yoluyla 2009
yılında devraldığı Kızıldere Jeotermal Santrali’nin
kapasitesini, ilk etap rehabilitasyon çalışmaları
kapsamında kurulu gücü olan 15 MW’a
yükseltmiştir. Ülkemizin bu en önemli jeotermal
sahasında yapılan kapasite incelemeli ve
derinlemesine araştırmalar sonunda ilave
yatırım kararı alınmış ve kurulması planlanan
80 MWe elektrik ve 50 MWt termal güce sahip
olacak yeni santralin çalışmalarına 2011 yılında
hız verilmiştir. Öte yandan Alaşehir, Manisa’da
kurulması planlanan 30 MW kapasiteli jeotermal
santral için elektrik üretim lisansı alınarak fizibilite
çalışmaları başlatılmıştır. Simav, Kütahya’da
ise sahip olunan arama ruhsatı çerçevesinde,
sahanın kapasitesinin tespiti amacıyla jeolojik
ve jeofizik araştırmaların kısa zaman içerisinde
başlatılması planlanmaktadır.
Zorlu Enerji Grubu’nun Şirketleri
Şirket
Faaliyet Konusu
Ülke
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.
Zorlu Jeotermal Elektrik Üretimi A.Ş.
Zorlu Rüzgâr Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş.
Bundoran
ICFS
Rosmiks LLC
Rosmiks BV
Zorlu Pakistan
Dorad
Solad
Ramat
Ashdod
Zorlu Doğal Elektrik Üretimi A.Ş.
Zorlu O/M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.
Turkbine Teknik Gaz Türbinleri Bakım Onarım A.Ş.
Trakya Bölgesi Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.
Gazdaş Gaziantep Doğal Gaz Dağıtım A.Ş.
Zorlu Doğal Gaz İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.
Zorlu Doğal Gaz Tedarik Ticaret A.Ş.
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Zorlu Enerji ve İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Zorlu Intergas GmbH
Zorlu İnşaat Endüstri ve Enerji Tesisleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Zorlu O&M Pakistan
Zorlu Industrial Pakistan
Zorlu OMR Operations
Zorlu Endüstriyel LLC
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Finansal Hizmetler
Finansal Hizmetler
Elektrik Üretimi
Finansal Hizmetler
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Bakım
İnşaat
Elektrik Üretimi
Elektrik Üretimi
Doğal gaz Dağıtım
Doğal gaz Dağıtım
Doğal gaz Dağıtım
Doğal gaz Dağıtım
Elektrik Üretimi
İnşaat
Doğal Gaz Ticareti
İnşaat
Bakım
İnşaat
Bakım
İnşaat
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
BVI
Amerika
Rusya
Hollanda
Pakistan
İsrail
İsrail
İsrail
İsrail
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Türkiye
Pakistan
Pakistan
Rusya
Rusya
39
2011 Yılında Zorlu Enerji Grubu
Yatırımlar
Zorlu Enerji, dünyanın
en büyük araştırma ve
danışmanlık gruplarından biri
olan Frost&Sullivan tarafından
her yıl verilen “Rekabet
Stratejisinde İnovasyon
Ödülü”nü 2011’de almaya hak
kazandı.
Zorlu Enerji Grubu’ndan örnek
HES yatırımları
• İkizdere Hidroelektrik Santrali’nin kapasitesinin 18,6
MWe’den 78 MWe’ye yükseltmek için başlatılan karar
sürecinde yöre halkı, yerel yönetimler ve bilim insanlarıyla
• Zorlu Enerji Grubu tüm faaliyetlerinde çevreye duyarlı
görüş alışverişinde bulunuldu. Kapasite artırımının bölge
bir yaklaşım sergilediğinin kanıtı olan Dalaman Çayı
ekosistemine etkilerinin tartışıldığı çalışmalar sonucunda
üzerinde yapılması planlanan 124 MW kapasiteli Sami
ortaya konulması planlanan “Paydaş Katılım Planı” ile
Soydam hidroelektrik santrali için “ÇED Olumlu Kararı”
enerji sektörüne örnek olacak, diyalog eksikliğini ortadan
alındı. Bu yasal süreçle yetinmeyen Zorlu Enerji Grubu,
kaldırarak karşılıklı bilgi ve görüş alışverişine dayanan
projelerin etki alanı içerisindeki doğal zenginliğin
yenilikçi bir iş modeli geliştirilmeye çalışılmaktadır.
geleceğini güvence altına almayı amaçlayan “biyolojik
çeşitlilik araştırma projesi” çalışmalarına başladı.
• Fizibilite çalışmaları sürmekte olan Tirebolu santral
yapımı ile ilgili ÇED süreci devam etmektedir.
40
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
2011 Kısa Kısa…
• Zorlu Enerji Grubu, Ankara Santrali’nde Nijerya
Cumhurbaşkanı’nı ağırladı.
• Zorlu Enerji Grubu Oyuncuları’nın “Zorlu
Düğün”ü Nisan 2011’de sahneledi.
• Zorlu Enerji Grubu’ndan 45 bin çocuğa enerji
eğitimi verildi.
• Zorlu Enerji Grubu’nun eğitimleri TEGV işbirliği
ile ülke çapında yaygınlaşıyor.
• Zorlu Enerji Grubu, Karbon Saydamlık Liderliği
Ödülü’nü kazandı.
• Zorlu Enerji Grubu, Pakistan’ın ilk rüzgâr
santrali için Vestas ile işbirliği yaptı.
• Zorlu Enerji, karbon ayak izini hesaplayan
ilk enerji şirketi oldu.
• Zorlu Enerji 14064-1 Sera Gazı Emisyon
Doğrulama standartını alan ilk enerji şirketi
oldu.
• Zorlu Enerji’ye ICCI tarafından
“Yılın En Verimli Yenilenebilir Enerji Tesisi”
Dalında İki Ödül verildi.
• Zorlu Enerji, Türkiye’nin en büyüğü Kızıldere
Jeotermal Santrali için atağa geçti.
• Zorlu Enerji’nin Pakistan’daki rüzgâr santraline
111,1 milyon dolar kredi aldı.
• Zorlu Enerji’nin Alaşehir Jeotermal Santrali’ne
Amerikan Ticaret ve Kalkınma Ajansı’ndan
• Zorlu Jeotermal, Alaşehir sahasında
2040’a kadar üretim lisansı aldı.
• Zorlu Doğal, ISO 9001, ISO 14001, OHSAS
18001 Entegre Yönetim Sistemi belgesi almaya
hak kazandı.
destek verildi.
• Zorlu Enerji ICFS International LCC’deki
payını %75,5’e çıkardı.
• Zorlu Enerji’nin Rusya’daki Tereshkovo Doğal
Gaz Santrali, 14 Kasım’da üretime başladı.
• Zorlu Enerji Grubu, Frost&Sullivan’ın “Rekabet
Stratejisinde İnovasyon Ödülü”nü aldı.
• Zorlu Enerji, 530 milyon ABD dolarlık
• Kariyer.net’ten Zorlu Enerji Grubu’na
“İnsana Saygı Ödülü verildi.
• “Her Nefes Bir Enerji” 28 köy okulunu
sendikasyon kredisine imza attı.
• Zorlu Enerji, Pakistan’daki rüzgâr santrali için
enerji satış ve uygulama anlaşması imzaladı.
aydınlattı.
41
Yapımına 2006 yılında başlanan
Rusya’daki Tereshkovo Doğal
Gaz Santrali’ni 2011’de faaliyete
geçiren Zorlu Enerji, Alaşehir’de
kurulacak 30 MW kapasiteli
jeotermal enerji santrali için
elektrik üretim lisansı aldı.
Zorlu Enerji Grubu Faaliyet Alanları
Hidroelektrik
42
Doğal gaz santralleri
Jeotermal
Rüzgâr
Doğal gaz dağıtım
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
43
Sürdürülebilirlik
Zorlu Enerji Grubu,
sürdürülebilirlik anlayışını tüm
faaliyetlerine entegre ediyor.
Yeni nesillere yaşanabilir bir gelecek bırakmanın
kendi geleceğini oluşturmak olduğuna inanan Zorlu
Enerji Grubu, sürdürülebilirliği en geniş kapsamda
ele almaktadır. Grup, çevresel, sosyal ve ekonomik
sürdürülebilirliği ayırmadan, üç unsura da eşit kaynak
ayırarak sürdürülebilir gelişmenin mümkün olacağı
prensibini esas almakta ve faaliyetlerini bu doğrultuda
yürütmektedir.
Çevrenin korunması, paydaş katılımının sağlanması,
sorumlu iş yapış biçimi, toplumsal ve kültürel hayata
katkı, iyi işleyen kurumsal yönetim ve kalifiye insan
kaynağı, Grubun sürdürülebilirlik konusundaki
öncelikleridir.
44
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
45
Sürdürülebilirlik
İnsan Kaynakları
Zorlu Enerji, çalışan
memnuniyeti odaklı bir
insan kaynakları politikası
izlemektedir.
Zorlu Enerji, kurumsal insan kaynakları uygulamaları
geliştirerek çalışanlarının memnuniyetini, bağlılığını,
istekliliğini ve gelişimlerini sağlamayı hedeflemektedir.
Bu çerçevede, Grubun ihtiyaçlarına göre bünyesinde
oluşturduğu insan kaynakları sistemlerinin çalışanlar
tarafından içselleştirilmesi için çalışmakta, hızlı değişim
ve gelişimlere anında cevap vermek için uygulamalarını
güncel tutmaktadır.
Çalışan Profili
EĞİTİM DURUMU (%)
57
43
Üniversite ve Üstü
Üniversite Altı
Hedeflere ulaşmasındaki en büyük gücünün
nitelikli insan kaynağı olduğuna inanan Zorlu Enerji,
bünyesindeki 210’a ulaşan personeliyle sektörde fark
yaratan bir hizmet üretmektedir.
Performans ve Kariyer Yönetimi
Zorlu Enerji’de çalışan performansı ve kariyer
gelişimleri sistematik olarak ölçülmekte ve
izlenmektedir. Ücretlendirme konusunda aile içinde
adil ama sektörde rekabetçi olmayı çok önemseyen
Grup, çalışanların motivasyonlarını da performans
bazlı ödüllendirme yoluyla yüksek tutmaktadır.
46
KADIN- ERKEK ÇALIŞAN DURUMU (%)
24
76
Kadın
Erkek
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji’de, yöneticilerin Şirket içerisinden
yetiştirilmesine öncelik verilmektedir. Bu bağlamda
tüm çalışanlara, farklı seviyelerde verilen yöneticilik
eğitimleri gibi uygulamalarla, kariyer gelişimi
konusunda teknik ve davranışsal konular öğretilmeye
çalışılmaktadır.
Düzenli aralıklarla yönetici geliştirme eğitimi alan
katılımcılarda, proje grupları oluşturulması ve Grup
içi rotasyon vasıtasıyla, ekip çalışmasına yatkınlık
yerleştirilmeye çalışılır.
Çalışan Memnuniyeti
Zorlu Enerji Grubu’nun çalışanlarına verdiği değerin
bir göstergesi olarak her yıl bağımsız bir şirket
tarafından Çalışma Hayatı Değerlendirme Anketi
gerçekleştirilmektedir. Anket sayesinde çalışma
ortamından şirket yönetimine, kurum içi iletişimden
ücret/yan haklar gibi çok farklı konularda çalışan
görüşleri bir girdi olarak alınıp eksik noktalar
iyileştirilmeye çalışılmaktadır.
Bu sene dördüncü kez gerçekleştirilen anket
uygulamasına çalışanların %90’ı katıldı. Anketin
çıktıları tüm çalışanlarla lokasyon ziyaretleri yapılarak
paylaşıldı. Bu toplantılarda alınan geri bildirimler Şirket
yönetimine raporlandı.
Zorlu Enerji Grubu’nda çalışan tüm yöneticiler,
çalışanlarının Grup’ta çalışmaktan memnun olmalarını
sağlamakla görevlidir. Bu görevin içselleştirilmesi için,
Başkanlık düzeyinden başlayarak tüm tepe yöneticilere
“memnuniyet endeksi” performans hedefi olarak
verilmektedir.
2011’de Zorlu Enerji Grubu bünyesinde çalışan
memnuniyetini artırmak için:
• Kurum içi iletişimi artırmak için tüm lokasyonlarda
çalışanların ailelerini bir araya getiren etkinlikler yapıldı.
• Tanıma ve takdir konusunda çalışanlardan gelen
öneriler doğrultusunda kurum içi ödüllendirme sistemi
alt yapı çalışmaları yapıldı.
• Kariyer planlama ve yedekleme çalışmaları yapılarak,
açılan yönetici pozisyonları büyük ölçüde şirket
içerisinden atamalar ile dolduruldu.
Kariyer.net’ten
Zorlu Enerji Grubu’na Ödül
Zorlu Enerji Grubu, 2011 yılında Türkiye’nin en
büyük işe alım portalı Kariyer.net tarafından ödüle
layık görüldü. İş başvurularına en hızlı yanıtları
vererek tüm başvuruları yanıtlayan Zorlu Enerji
Grubu, 2003 yılından beri verilen “İnsana Saygı
Ödülü”nü aldı.
2011 İnsan Kaynakları Çalışmaları
• Şirket bilinirliliğini artırmak amacıyla 2011 yılında
kariyer günleri kapsamında çeşitli üniversiteler ziyaret
edildi.
• Süreç akışlarının belirlenebilmesi ve aksayan
noktaların giderilebilmesi için Değer Zinciri çalışması
yapıldı.
• Enerji sektöründeki şirketlerle İK ve yönetim
alanlarında kıyaslama (benchmark) çalışmaları yapıldı.
• Yöneticilerle strateji üzerine Yönetim Sohbetleri
toplantıları düzenlendi.
• Yeni mezun işe alım süreci yapıldı, farklı birimlere
yetiştirilmek üzere yeni mezun adaylar yerleştirildi.
• Çalışma Hayatı Değerlendirme Anketi ile çalışanların
memnuniyetleri ve bağlılıkları ölçüldü. Anket sonuçları
lokasyon ziyaretlerinde tüm çalışanlarla paylaşıldı.
• Koçluk projesi çalışmaları başladı.
• Ödüllendirme sistemi alt yapı çalışmaları yapıldı.
47
Sürdürülebilirlik
İş Güvenliği ve Çalışan Sağlığı
Güvenlikte dünya
standartlarında bir çalışma
ortamı…
Zorlu Enerji Grubu’nun en önem verdiği konuların
ve müteahhitleri, sağlık ve emniyet konularında
başında çalışan sağlığı gelmektedir. Grup şirketlerinin
bilinçlendirmek, eğitimle desteklemek, bu konuda kamu
faaliyetlerinde gerekli iş güvenlik önlemleri alınmadan
çıkarlarını gözeten tüm kuruluşlar ile işbirliği yapmak,
işe başlanmaması esastır. Bütün saha çalışanları, işe
• Sağlık ve emniyet konularının iyileştirilmesine katkıda
başlamadan önce sağlık ve iş güvenliği konularında
bulunanları ödüllendirmek,
bilgilendirilmektedir. İş sağlığı ve güvenliği konulu
• Gerektiğinde Acil Durum Yönetim Planı’nı en yüksek
eğitimden geçen tüm Zorlu Enerji Grubu çalışanları;
performansla gerçekleştirmek,
• güvenlik ve sağlık kurallarına uymakla,
• Bu politikayla ilgili ülkemizde yürürlükte bulunan yasal
• çalıştığı yerin güvenliğini sağlamakla,
mevzuatlara uymak,
• güvenlik şartlarına uymayan durumları, kaza ve
• İSG Yönetim Sistemi uygulamalarını sürekli ve düzenli
yaralanmaları anında bildirmekle yükümlüdür.
olarak gözden geçirerek denetlemek ve geliştirmek,
• Yeni tesis ve süreçlerin, meslek hastalığı ve çalışma
Zorlu Enerji 2004 yılında 18001 İş Güvenliği ve Çalışan
güvenliği faktörlerini, projelendirme aşamasında göz
Sağlığı Sistem Belgesi almaya hak kazanarak sektöründe
önünde bulundurmak,
bunu başaran ilk firma olmuştur.
• Tüm Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. çalışanları, sağlık
ve emniyetin sağlanması ve bu alandaki performansın
Zorlu Enerji İş Güvenliği ve Çalışan
Sağlığı Politikası
artırılmasının bilincindedir.
Sağlıklı bir çalışma ortamını mümkün kılan temel koşulun
• Tüm çalışanların katılımıyla, tehlikeleri daima önceden
çalışanın bilinçlendirilmesi olduğundan hareketle, Zorlu
belirlemek, sağlık ve emniyete ilişkin ilkeler kapsamında
Enerji ve Zorlu Doğal Elektrik tesislerinde,
kayıp, kaza ya da hasar risklerine karşı önlem almak,
• İSG Temel eğitimi,
• Faaliyetlerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini
• OHSAS 18001 Bilgilendirme Eğitimi,
azaltmak, tüm çalışanları, taşeronları, müşterileri
• Davranış Odaklı Güvenlik Eğitimleri
gerçekleştirildi.
48
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
49
Sürdürülebilirlik
Çevre
Zorlu Enerji Grubu, çevre
bilincini tüm çalışan ve
paydaşlarına aşılamaktadır.
Zorlu Enerji Grubu, çevre duyarlılığını, gündemine
dünyada değişen trendleri adapte etmek için almadı,
Zorlu Enerji Grubu’nun Çevre
Konusundaki Çalışmaları
bizzat kurumsal değerlerini, çevrenin korunması ve sürekli
olarak geliştirilmesi ilkeleri üzerine kurdu. Zorlu Enerji
Çevre Politikaları Yönetimi prensiplerine harfiyen uyarak
Sektöründe ISO 14064-1 belgesini alan
ilk Türk şirketi
bu alanda, sektörde örnek niteliğinde öncü uygulamalara
imza attı.
Çevre Politikası
Sera gazı emisyonu standardı ISO 14064-1 belgesini alan
Zorlu Enerji, Grup kuruluşlarının emisyon değerlerini
ölçerek Türkiye’nin karbon ayak izini hesaplayan ilk enerji
şirketi unvanını aldı.
Zorlu Enerji Grubu, ulusal ve uluslararası mevzuat ve
düzenlemelerin yol göstericiliğinde;
• çevreci malzeme ve teknolojilerin seçilmesi,
Karbon Saydamlık Liderliği
Ödülü’nü kazandı.
• enerji ve doğal kaynakların verimli kullanımı,
• atıkların ve sera gazı emisyonlarının izlenerek minimum
Zorlu Enerji Grubu, 2010 yılında da Karbon Saydamlık
düzeylere indirilmesi,
Projesi’ne (Carbon Disclosure Project-CDP) Türkiye’den
• çevresel fizibilitenin yapılarak yeni yatırımların yapılması,
katılan tek enerji şirketi oldu. 2011 yılında proje
• çevreci yeni sistemleri yaratacak Ar-Ge faaliyetleri
kapsamında ilk kez verilen “Karbon Saydamlık Liderliği”
yapılması,
Ödülü’nü almaya da Zorlu Enerji hak kazandı.
• çalışan ve tüm paydaşlarını eğiterek aynı değerleri
sahiplenmelerinin sağlanmasını temel alarak
çalışmalarını sürdürmektedir.
Zorlu Enerji sektörünün ilk
‘Sürdürülebilirlik Raporu’nu yayınladı.
Enerji sektöründe yerel ve yenilenebilir enerji
kaynaklarına dayalı yatırımlarına hız veren Zorlu Enerji
50
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
Grubu tarafından, sektöründe bir ilke imza atarak
Santralin inşaatı esnasında toprak üst katmanındaki
“Sürdürülebilirlik Raporu” yayınlandı. Zorlu Enerji’nin
bozulmayı onarmak için sahada geniş bir habitat
sürdürülebilirlik performansını; çevre, çalışanlar,
restorasyonu uygulandı ve 45 hektarlık alan
paydaş kitlesi ve sosyal sorumluluk ana eksenlerinde
yeşillendirilerek toplam 25.000 fidan dikimi
değerlendiren rapor, dünya çapında faaliyet gösteren
gerçekleştirildi.
finansallar
öncü şirketlerin kullandığı bir raporlama standardı olan
Global Reporting Initiative (Küresel Raporlama Girişimi)
tarafından da onaylandı.
Gökçedağ Rüzgâr Santrali: doğanın
korunmasında da öncü
Zorlu Enerji Grubu’nun 2011 yılında
aldığı çevre ödülleri
• 2011 yılında ilk kez verilen “Karbon Saydamlık Liderliği
Ödülü”nü Zorlu Enerji kazandı.
• 2011’de 17’ncisi düzenlenen Uluslararası Enerji ve Çevre
Gökçedağ Rüzgâr Santrali, sağladığı sera gazı azaltımı
Fuarı ve Konferansı ICCI kapsamında verilen “Enerji
ve sürdürülebilir kalkınmaya olan katkısı nedeniyle Gold
Ödülleri 2010”da Zorlu Enerji “Yılın En Verimli Yenilenebilir
Standard ile tescil edildi.
Enerji Tesisi” kategorisinde Gökçedağ Rüzgâr Enerji
Santrali ve Kızıldere Jeotermal Santrali ile iki ödüle layık
Anadolu’nun en önemli kuş göç yollarına sahip olması
görüldü.
nedeniyle, rüzgâr santrallerinin yer seçiminin önemini
• Dünyanın en büyük araştırma ve danışmanlık
bilen Zorlu Enerji Grubu, 2008’de ornitolojik (kuş) izleme
gruplarından biri olan Frost&Sullivan’ın verdiği ‘‘Rekabet
çalışması başlattı. Yapılan titiz çalışmalar neticesinde,
Stratejisinde İnovasyon Ödülü’’, Gökçedağ RES projesi ile
santralin, BirdLife International - Önemli Kuş Alanları
Zorlu Enerji’nin oldu.
Kriterleri doğrultusunda kuşların doğal hayatına olumsuz
etkisi olmadığı belirlendi. Ayrıca santral sahasına
yerleştirilen kuş radarı ile santral sahasına giren kuşlara
yönelik erken uyarı sistemi oluşturuldu.
51
Sürdürülebilirlik
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Projelerle dolu bir yılın
ardından…
Zorlu Enerji Grubu, tüm faaliyetlerinde, Zorlu Holding
tarafından imzalanmış ve tüm Zorlu Grubu şirketlerini
kapsamına alan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler
Sözleşmesi’ni hassasiyetle göz önünde bulundurmaktadır.
Grup, küresel ve toplumsal gerçeklere uygun bir sosyal
sorumluluk politikası yürütmeden sürdürülebilir bir
kalkınma yaratılamayacağı bilinciyle hareket etmektedir.
Tüm çalışmalarda çevresel ve sosyal etkiler izlendiği gibi,
yöre halkının yaşam kalitesini artırmaya yönelik projeler
geliştirilmeye çalışılmaktadır. Örneğin, Gökçedağ Rüzgâr
Santrali’nin bulunduğu Bahçe ve Hasanbeyli ilçelerinde
üniversite eğitimini sürdüren 106 öğrenciye Mehmet Zorlu
Vakfı aracılığıyla karşılıksız öğrenim bursu verilmektedir.
Enerjimiz Çocuklar İçin…
Zorlu Enerji, çocukların enerji konusunda
bilinçlendirilmesine büyük önem vermekte olup bu amaçla
bir dizi çocuk kitabı yayınlamaya başladı. 2011 yılında “Zorlu
ile Jeotermal Enerji” ve “Zorlu ile Doğal Gaz” kitapları
yayınlandı. Ayrıca, ilköğretim öğrencilerini yenilenebilir
enerji kaynakları, enerji verimliliği ve tasarrufu konusunda
bilinçlendirmeye yönelik “Enerjimiz Çocuklar İçin” kurumsal
sorumluluk projesi kapsamında 45.000 çocuğa eğitim
verildi ve bu çalışmalara devam edilmesi kararlaştırıldı.
52
genel bakış
Her Nefes Bir Enerji…
“Her Nefes Bir Enerji” Projesi ile kırsal alandaki köy
okullarının elektrik ihtiyacının karşılanması için web
üzerinden gönüllü katılıma açık bir proje başlatıldı.
Dünyanın rüzgârla yani nefesle çalışan ilk web sitesi
kurularak onbinlerce kişinin tıklayarak biriktirdiği sanal
enerji oranında, köy okullarının enerji giderleri Şirket
tarafından karşılandı.
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Ayrıca, projelerin yatırım aşamasında yöre halkının
sosyal ve ekonomik durumunun araştırmalarla
tespiti yapılmaktadır. Gökçedağ projesi sırasında
yörede gerçekleştirilen araştırmalar ve toplantılar bu
uygulamaların örnekleridir.
Kurumsal İlkeler Rehberi…
Şirket’in çalışma ilkelerini içeren Kurumsal İlkeler Rehberi,
Türkçe ve İngilizce olarak web sitesinde yayınlandı.
Paydaş Katılımı…
Zorlu Enerji, İkizdere Hidroelektrik Santrali kapasite
artırımı projesi kapsamında, Türkiye’de bir ilki
gerçekleştirerek ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme)
sürecini kendi isteğiyle dondurdu ve bir paydaş katılım
planı hazırladı. Bağımsız bir ekip tarafından yürütülen
Paydaş Katılım Planı Projesi ile, yerel ve ulusal geniş bir
paydaş kitlesinin görüşlerini alarak gerçek bir çevresel
sosyal etki analizi çalışmasının da ilk adımı atıldı. Zorlu
Enerji, yatırım kararı alınmadan önce yöre halkını, sivil
toplum örgütlerini ve yerel yönetimleri şeffaf bir şekilde
bilgilendirerek karşılıklı görüş alışverişi sağlanmasını
öncelik kabul ederek sektöründe ilk kez bu seviyede bir
paydaş katılımına zemin hazırlamış oldu. Grup, Gökçedağ
Rüzgâr Santrali’nin yatırım aşamasında da paydaşlarla
iletişime büyük önem verdi ve düzenli toplantılar yaptı.
İklim Değişikliği Sergisi, Zorlu Enerji
Sponsorluğunda İstanbul’da
Sponsorları arasında Zorlu Enerji Grubu’nun da yer aldığı
“İklim Değişikliği Sergisi: Hayata Tehdit ve Yeni Enerji
Geleceği” sergisi Santralistanbul’da açıldı. Amerikan Doğal
Tarih Müzesi’nin 2008 yılında ilk kez New York’ta dünyaya
tanıttığı ve 15 Ocak 2012 tarihine kadar devam eden sergi,
özellikle çocukları ve gençleri iklim değişikliği ve küresel
ısınma konularında bilinçlendirmeyi hedefledi.
53
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine
Uyum Raporu
Kurumsal Yönetim Beyanı
yardımda bulunulması ile üçüncü kişiler lehine kefalet,
ipotek gibi teminat verilmesi” gibi önemli nitelikteki
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’de (“Şirket”) 2005 yılında
kararların Genel Kurul’da alınacağına ilişkin düzenleme
başlatılan kurumsal yönetim çalışmaları kapsamında Şirket
yapılmamıştır. Bunun nedeni, Şirket’in içinde bulunduğu
bünyesinde kurulan mekanizmalar, Kurumsal Yönetim
sektör gereği sık sık alım satım veya kiralama yapmasıdır.
İlkeleri doğrultusunda işletilmeye başlandı. Bu çalışmalar
Gerçekleştirilecek her bir işlem için Genel Kurul toplantısı
sırasında, ilk aşamada hissedarlara eşitlikçi, hesap
gerçekleştirmenin söz konusu işlemleri önemli ölçüde
verebilir, sorumlu ve şeffaf bir yapı sunabilmek amacı ile
geciktirebileceği düşünülerek ve alım satım ve kiralama
Şirket’in esas sözleşmesinde bir dizi değişikliğe gidildi.
işlemlerinin mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesi
Yapılan bu değişiklikler ile azınlık hissedarlara Kurumsal
ve önemli fırsatların kaçırılmamasını teminen bu maddenin
Yönetim İlkeleri’nde öngörülen haklar tanınırken,
esas sözleşmeye eklenmesinden kaçınılmıştır.
yönetim yapısında da “daha iyi yönetim” hedeflenerek
radikal değişiklikler gerçekleştirildi. Kurumsal yönetim
Şirket, bu beyan ile şeffaf ve eşitlikçi bir yönetim şeklini
uygulamaları, esas sözleşme değişikliğinin ardından Şirket
benimsemiş, ayrım yapmaksızın tüm ortaklarına karşı
bünyesinde kurumsal yönetim mekanizmalarının kurulması
sorumlu, hesap verebilir bir yönetim anlayışını oluşturmayı
ile devam ettirildi. Yönetim Kurulu’nun etkinliği bağımsız
hedeflemiştir.
üyeler ile artırılırken, Yönetim Kurulu’na bağlı Denetim
Komitesi ile de yönetimde etkinliğin artırılması hedeflendi.
Zaman içerisinde Kurumsal Yönetim İlkeleri
doğrultusunda yapılacak yenilikler Şirket’in web
Bu kapsamda, 2011 yılında Şirket bünyesinde Kurumsal
sitesi (www. zorluenerji.com.tr) vasıtasıyla kamuya
Yönetim İlkeleri’ne uyumu daha da geliştirmek üzere
açıklanacaktır.
yapılan çalışmalar aşağıda kısaca yer almaktadır.
• Esas sözleşme revize edilerek yatırımcıların bilgisine
sunuldu.
BÖLÜM I- PAY SAHİPLERİ
1.1 Pay sahipleri ile ilişkiler birimi
• Yatırımcı ilişkileri web sitesinin içeriği genişletildi.
• Şirketimizin çalışma ilkelerini içeren Kurumsal İlkeler
• Şirket, pay sahipleri ile olan ilişkilerini Zorlu Şirketler
Rehberi, Türkçe ve İngilizce olarak web sitesinde
Grubu Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman
yayınlandı.
Direktörlüğü vasıtasıyla sürdürmektedir. Şirket’in pay
sahipleri ile olan ilişkilerini yürüten direktörlük ile ilgili
Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uygulanması
bilgiler aşağıda yer almaktadır:
esnasında Şirket yapısı ile uyuşmayan ve faaliyetleri
engelleyebileceği düşünülen bazı ilkelere yer verilmedi.
Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi
Söz konusu ilkeler ve bu ilkelere uyulmama sebepleri
Direktörü olarak Sn. Figen Çevik görev yapmaktadır.
aşağıda özetlenmiştir:
Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi ile
• Birikimli oy uygulaması: Şirket birikimli oy kullanma
irtibat, Şirket web sitesinden gerçekleştirilebileceği
yöntemini benimsememiştir. Ancak, Yönetim Kurulu’nda
gibi söz konusu Birim ile 0 212 456 23 00 no’lu irtibat
yer alan bağımsız üyeler vasıtasıyla, birikimli oy
telefonunu aramak ve yatirimci@zoren.com.tr adresine
yönteminin sağlayacağı temsil yerine getirilmektedir.
e-posta göndermek suretiyle de iletişim kurulabilir.
• Şirket esas sözleşmesinde “bölünme ve hisse değişimi,
Kurumsal Finansman ve Yatırımcı ile İlişkiler Birimi’ne ait
önemli tutardaki maddi/maddi olmayan varlık alım/
direkt telefon ve e-posta adresi ile sürekli erişim mümkün
satımı, kiralanması veya kiraya verilmesi veya bağış ve
kılınmıştır.
54
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
• 2011 yılı içerisinde Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal
Kurul’ca reddi halinde Şirket sermayesinin en az 20’de
Finansman Direktörlüğü’nün, Şirket adına yürütmüş
birini temsil eden pay sahipleri yetkili mahkemeden
olduğu başlıca faaliyetler aşağıda özet olarak yer
durumun incelenmesi ve aydınlatılması için özel denetçi
almaktadır:
atanmasını talep etme hakkına sahiptir.” şeklinde olup,
- Çeşitli aracı kurumlar tarafından düzenlenen altı adet
bugüne kadar özel denetçi atanmasına ilişkin olarak
konferansa iştirak edilmiştir
Şirketimize gelen herhangi bir talep olmamıştır.
- Yatırımcılarla ve analistlerle yaklaşık 100 adet birebir
görüşme yapılmıştır.
1.3 Genel Kurul bilgileri
- Dönem içerisinde birime e-posta yolu ile 100’ün üzerinde
soru ve telefon ile yaklaşık 100 soru gelmiştir.
•Şirket’in 2010 yılı Genel Kurul toplantısı, 31.05.2011
• Bu başvurulara yatırımcıların talebi doğrultusunda
tarihinde saat 14.00’de, Organize Sanayi Bölgesi Sarı Cad.
telefon, e-posta ve posta ile yazılı ve sözlü olarak cevap
No: 29 Bursa adresinde gerçekleşmiştir.
verilmiştir. Yapılan başvurulara Şirket’in bilgilendirme
• Toplantıya ait davet, ilgili mevzuat ve esas sözleşmede
politikası doğrultusunda açık, net ve ayrıntılı olarak
öngörüldüğü gibi ve gündemi de ihtiva edecek şekilde,
cevap verilmiş, ticari sır kapsamına girmeyen her soru
Türkiye Sicil Gazetesi’nin 10.05.2011 tarih ve 7812 sayılı
yatırımcıları tatmin edecek şekilde cevaplandırılmıştır.
nüshasında ve 10.05.2011 tarihli Dünya Gazetesi ile
10.05.2011 tarihli Bursa Hakimiyet Gazetesi’nde ve ayrıca
1.2 Pay sahiplerinin bilgi edinme
haklarının kullanımı
Şirket’in web sitesi www.zoren.com.tr adresinde ilan
edilmiş ve toplantı zamanı ve gündeminin bildirilmesi
suretiyle uygun görülen süre içinde gerçekleştirilmiştir.
• 2011 yılını kapsayan dönem içerisinde pay sahipleri ve
• Genel Kurul toplantısı menfaat sahiplerinin ve medyanın
menfaat sahipleri tarafından çeşitli konularda bilgi talep
katılımına açık olmasına rağmen menfaat sahipleri ve
edilmiştir. Bilgi taleplerinin içeriğine ilişkin dağılım aşağıda
medyadan katılım olmamıştır.
yer almaktadır:
• Şirket’in toplam 281.665.350 TL’lik sermayesine tekabül
• %10 hisse fiyatı
eden 28.166.535.000 adet hisseden 183.161.887,43 TL’lik
• %20 çeşitli sorular (yatırımlar, genel kurul bilgileri gibi)
sermayeye karşılık 18.316.188.743 adet hisse asaleten
• %70 faaliyet ve finansal performans
214.225,00 TL’lik sermayeye karşılık 21.422.500 adet hisse
• Pay sahiplerinin haklarının kullanımını etkileyecek
vekaleten toplantıda temsil edilmiş olup gerek kanun
gelişmelerin yatımcılara duyurulması için 2011 dönemi
gerekse Şirket esas sözleşmesinde öngörülen asgari
içerisinde kullanılan araçlar, Kamuyu Aydınlatma
toplantı nisabı sağlanmıştır.
Platformu (KAP) aracılığıyla yapılan özel durum
• Nama yazılı pay sahiplerinin Genel Kurul’a katılımını
açıklamaları ve Şirket web sitesi olmuştur.
teminen pay defterine kayıt için bir süre öngörülmemiştir.
• Pay sahipliği hakları arasında önemli bir yer tutan bilgi
• Genel Kurul öncesinde yıllık faaliyet raporu, mali
edinme hakkının kolayca uygulanması için, 2011 yılında
tablolar, esas sözleşme Şirket merkezinde ve Zorlu Plaza
Yatırımcı İlişkileri web sitesinin içeriği genişletilmiştir ve
34310 Avcılar/İstanbul adresinde pay sahipleri için hazır
yerli ve yabancı yatırımcılara en fazla bilginin en kısa
bulundurulmuştur. Ayrıca, bu bilgilerin tamamı Şirket’in
zamanda eşzamanlı, doğru, hızlı, tam ve anlaşılabilir
web sitesinde Genel Kurul ilanı ve gündem maddeleri ile
şekilde aktarılabilmesi sağlanmıştır.
birlikte yayımlanmıştır.
• 2006 yılı Olağan Genel Kurulu’nda ortaklara sunulan
• Genel Kurul’da pay sahiplerine soru sorma hakkı
esas sözleşme değişikliğinde yer alan özel denetçi
tanınmıştır. Pay sahiplerinden gelen tüm sorulara ilgili
atanmasına ilişkin madde “Şirket’in halka açık paylarının
yöneticiler tarafından ayrıntılı olarak cevap verilmiştir. Pay
yüzde beşini temsil eden pay sahipleri, belli bir maddi
sahipleri tarafından Şirket’e yönelik olarak herhangi bir
vakıanın özel olarak incelenmesi için Genel Kurul’dan
öneri verilmemiştir.
özel denetçi atanmasını talep edebilir. Bu talebin Genel
55
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
• Şirket ana sözleşmesinde “bölünme, önemli tutarda mal
varlığı satımı/alımı, kiralanması” gibi önemli nitelikteki
kararların Genel Kurul’da alınacağına ilişkin bir hüküm yer
almamaktadır. Bu hususun yer almama nedeni, Şirket’in
içinde bulunduğu sektör gereği sık sık alım satım veya
kiralama yapmakta olması ve gerçekleştirilecek her
alım satım için Genel Kurul toplantısı gerçekleştirmenin
mümkün olamamasıdır. Bu nedenle bu maddenin ana
sözleşmeye eklenmesinden kaçınılmıştır.
• Genel Kurul tutanakları Şirket merkezinde ve Zorlu
Plaza 34310 Avcılar/İstanbul adresinde pay sahiplerinin
incelemesine açık tutulmaktadır. Ayrıca Şirket’in web
sitesinde Genel Kurullar’a yönelik her türlü ilan, belge ve
doküman pay sahiplerinin ve tüm menfaat sahiplerinin
bilgisine sunulmaktadır.
1.4 Oy hakları ve azınlık hakları
• Şirket hisselerinin tamamı, oy hakkı bakımından eşit
haklar ihtiva etmektedir. Oy hakkında, kâr payı hakkında
ve tasfiye payında herhangi bir imtiyaz bulunmamaktadır.
• Şirket, Rotor Elektrik Üretim A.Ş., Zorlu Hidroelektrik
Enerji Üretim A.Ş., Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi
A.Ş., Zorlu Rüzgâr Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş., Yeni
Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş., Bundoran Financial
Corporation, Solad Energy Ltd., Dorad Energy Ltd., Zorlu
Enerji Pakistan Limited, ICFS International LLC, Ashdod
Energy Ltd., Ramat Negev Energy Ltd. unvanlı şirketlerde
çeşitli oranlarda pay sahibidir.
• Şirket esas sözleşmesinde azınlık hissedarlara (%5)
yönelik olarak SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde yer alan
haklar ile ilgili düzenlemeler getirilmiştir.
1.5 Kâr dağıtım politikası ve kâr dağıtım
zamanı
• Şirket’in kâr dağıtımı konusunda imtiyazlı hisseleri
bulunmamaktadır. Şirket’in her bir hissesi eşit oranda kâr
payı alma hakkına sahiptir.
• Şirket’in Genel Kurul toplantı gündeminde (Madde 8)
2010 yılı kârına ilişkin öneri katılımcılara açıklanmış ve oy
çokluğu ile kabul edilmiştir.
• SPK’nın 15.01.2007 tarih ve 2007/3 sayılı duyurusu
gereği, şirketin kâr dağıtım politikasına ilişkin olarak
“2007 ve izleyen yıllarda ana sözleşme hükümleri
dâhilinde hissedarlarına net dağıtılabilir kârın asgari
%25’i kadar nakit veya hisse senedi şeklinde temettü
olarak dağıtılacaktır. Ulusal ve global ekonomik şartlar ile
Şirket’in büyüme planına bağlı olarak dağıtılacak temettü
miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl Olağan Genel
Kurul toplantısında önerilecektir.” şeklindeki 07.05.2007
tarih ve 2007/9 no’lu Yönetim Kurulu kararındaki kâr
dağıtım politikasının uygulanmasına aynen devam
edileceği 31 Mayıs 2011 tarihinde yapılan 2010 yılı Genel
Kurul toplantısında pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur.
• Vergi Usul Kanunları’na göre hazırlanan mali tablolarda
kâr çıkmasına rağmen, Sermaye Piyasası Kanunu ile ilgili
Seri XI, Sıra: 29 no.’lu “Sermaye Piyasasında Finansal
Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan
Konsolide Mali Tablolar’da zarar çıktığı için 2010 yılı Genel
Kurulu’nda kâr dağıtılmamasına karar verilmiş ve kâr
dağıtımı gerçekleşmemiştir.
1.6 Payların devri
• Azınlık hissedarları ve menfaat sahipleri yönetimde
temsil edilmemektedir. Ancak, azınlık hissedarlar başta
olmak üzere tüm hissedarları ve menfaat sahiplerini eşit
olarak temsil etmek üzere iki bağımsız Yönetim Kurulu
üyesi Yönetim Kurulu’nda görev yapmaktadır.
• Şirket esas sözleşmesinde birikimli oy kullanma
yöntemine ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak,
Yönetim Kurulu’nda yer alan bağımsız üyeler vasıtasıyla,
birikimli oy yönteminin sağlayacağı temsil yerine
getirilmektedir.
• Şirket esas sözleşmesinde pay devrini kısıtlayan bir
hüküm bulunmaktadır.
• “Şirketin nama yazılı hisselerinin %5 ve üzerinin
devri Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (“EPDK”)
düzenlemeleri doğrultusunda, işbu ana sözleşmenin
6. maddesine tabii olarak EPDK’nın iznine tabidir”
ve “Şirket’in hisselerinin devri Türk Ticaret Kanunu,
Sermaye Piyasası Mevzuatı, EPDK Mevzuatı ve iş bu
ana sözleşme hükümlerinin saklı tutulması kaydıyla
serbesttir.” hükümleri esas sözleşmenin 21. maddesinde
yer almaktadır.
56
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
• Esas sözleşmenin 6. maddesinin 9. fıkrası “Şirket’in
• Bilgilendirme Politikası’nın uygulanması, geliştirilmesi ve
sermayesinin %5 veya daha fazlasını temsil eden payların,
takip edilmesinden Yönetim Kurulu sorumludur. Kamuyu
doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi
aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek
tarafından edinilmesi ile bir ortağa ait payların tüzel kişilik
finansal yönetim ve raporlamadan sorumlu yöneticiler ile
sermayesinin %5’ini aşması sonucunu veren pay edinimleri
pay sahipleriyle ilişkiler biriminin sorumluluğundadır. Söz
ve/veya bir ortağa ait payların yukarıdaki oranların altına
konusu yetkililer, Kurumsal Yönetim Komitesi, Denetim
düşmesi sonucunu veren pay devirleri için veya hallerinde
Komitesi ve Yönetim Kurulu ile yakın işbirliği içinde bu
her defasında EPDK onayı alınacaktır. Bu hüküm oy hakkı
görevlerini yerine getirirler.
edinilmesi halinde de geçerlidir” şeklindedir.
BÖLÜM II- KAMUYU AYDINLATMA
VE ŞEFFAFLIK
2.2 Özel durum açıklamaları
• Şirket 2011 yılı içerisinde SPK düzenlemeleri uyarınca
toplam 57 adet özel durum açıklaması yapmıştır. Yapılan
2.1 Şirket bilgilendirme politikası
Açıklamalara yönelik olarak İMKB’den ve SPK’dan ek
açıklama yapılmasına ilişkin bir talep gelmemiştir.
• Şirket Bilgilendirme Politikası 2005 yılında SPK
• Şirket yurt dışı borsalarda işlem görmediği için yapılan
Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde oluşturulmuştur.
açıklamalar yurt içi ile sınırlı kalmıştır.
Bilgilendirme Politikası 25 Ağustos 2009 tarihinde
revize edilerek İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Günlük
2.3 Şirket internet sitesi ve içeriği
Bülteni’nde ve Şirket’in web sitesinde (www.zorluenerji.
com.tr) ilan edilmek suretiyle kamuya açıklamıştır.
• Şirket’in kolay ulaşılabilir ve aktif bir internet sitesi
• Şirket bilgilendirme politikasının içeriği ana hatları ile
bulunmaktadır. SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri II. Bölüm
aşağıda yer almaktadır:
Madde 1.11.5’te yer alan tüm bilgilere internet sitesinde yer
- Kamuya yapılacak açıklamaların tam, adil, doğru,
verilmiş ayrıca bu bölümde yer almayan ancak Kurumsal
zamanında, anlaşılabilir ve kolay ulaşılabilir bir şekilde
Yönetim İlkeleri açısından önemli olan bilgilendirmelere de
eşzamanlı olarak yapılması,
internet sitesinde yer verilmiştir.
- Bilgilendirme politikasının oluşturulması, uygulanması
• Web sitesinde yer alan bilgiler sürekli olarak
ve geliştirilmesinden yetkili ve kamuyu aydınlatmadan
güncellenmektedir. Bu kapsamda 2011 yılında Yatırımcı
sorumlu olan kişilerin belirlenmesi,
İlişkileri web sitesinin içeriği genişletilmiştir.
- Bilgilendirme yöntem ve araçlarının belirlenmesi,
• Web sitesine www.zorluenerji.com.tr adresinden
- Finansal raporların kamuya açıklanması ve yetkili kişilerin
ulaşılabilir.
belirlenmesi,
- Özel durumların kamuya açıklanması ve yetkili kişilerin
belirlenmesi,
- Yazılı-Sözlü Açıklamalar-Basın Açıklamaları-Konferanslar
ve Kamuya açıklama yapmaya yetkili kişilerin belirlenmesi,
- Geleceğe yönelik yapılacak açıklamalar,
- Açıklama yapma yasağı/sessiz dönem,
- Web sitesi,
- Haber, söylenti ve spekülasyonların takibi,
- İdari sorumluluğu bulunan kişilerin belirlenmesinde
kullanılan kriterlerin tespit edilmesi,
- İçsel bilginin gizliliğinin korunması.
57
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
2.4 Gerçek kişi nihai hakim pay sahibi/sahiplerinin açıklanması
• Şirket’in nihai hakim ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:
Ortaklar
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat San. ve Tic. A.Ş.
Halka Açık
Diğer
Toplam
Sermaye Hissesi (%)
45,7
17,5
32,0
4,8
100,0
Nominal Hisse Değeri (Bin TL)
128.815
49.425
90.080
13.345
281.665
• Şirket’in ana ortağı Zorlu Holding A.Ş.’nin ortaklık yapısı:
Ortaklar
Ahmet Nazif Zorlu
Olgun Zorlu
Zeki Zorlu
Türkan Zorlu
Zülal Zorlu
Selen Zorlu Melik
Fatma Şehenaz Çapkınoğlu
Şehminur Aydın
Mehmet Emre Zorlu
Toplam
Sermaye Hissesi (%)
Nominal Hisse Değeri (Bin TL)
47
1.482.850
32
1.009.600
15
473.250
1
31.550
1
31.550
1
31.550
1
31.550
1
31.550
1
31.550
1003.155.000
2.5 İçeriden öğrenilebilecek durumda
olan kişilerin kamuya duyurulması
payları ile ilgili olarak kamuya açıklanmamış içsel bilgiye
yönelik yorum yapamaz, görüş bildiremezler. İçsel bilgi
ile ilgili yorum yapması veya üçüncü kişilere açıklama
• Şirket, içeriden öğrenenlerin ticaretine ilişkin olarak
yapması halinde konu ile ilgili olarak Şirket tarafından
Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuata olan uyumun
derhal özel durum açıklaması yapılır.
sağlanmasının yanı sıra Şirket içinde uygulanmak üzere
“içeriden öğrenenlerin ticaretine ilişkin” bir politika
BÖLÜM III- MENFAAT SAHİPLERİ
oluşturmuştur.
• Şirketimizde içsel bilgilere düzenli erişimi olanların listesi
3.1 Menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesi
SPK’nın Seri. VIII No.: 54 tebliği uyarınca Yatırımcı İlişkileri
Birimi tarafından hazırlanır, Merkezi Kayıt Sistemi’ne
• Şirket, menfaat sahiplerinin kendilerini ilgilendiren
(MKS) iletilir ve değişiklik olduğunda MKS’de güncellenir.
hususlarda bilgilendirilmelerini sağlamak amacıyla web
Listedeki kişiler, içsel bilgilerle ilgili olarak ilgili mevzuatta
sitesinde yeniden düzenleme yapmış, Şirket ile ilgili her
yer alan yükümlülükler ve bu bilgilerin kötüye kullanımı ve
türlü bilgiyi Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda
uygunsuz dağıtımı ile ilgili yaptırımlar konusunda ayrıca
menfaat sahiplerinin bilgisine sunmuştur.
yazılı olarak imza karşılığı bilgilendirilir. Listedeki kişiler,
kamuya açıklanmamış içsel bilgileri aile üyeleri dahil hiç
kimseye açıklayamazlar ve İMKB’de işlem gören Şirket
58
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
• Çalışanların bilgilendirilmelerini sağlamak için Şirket içi
• Çalışanlara eğitim, kariyer oluşturma, terfi ve başka
“intranet” sistemi mevcut olup, Şirket’e ilişkin bilgilere bu
herhangi bir ayrım olmaksızın eşit davranılmaktadır.
sistemden yetkiler dahilinde ulaşılabilmektedir. İntranet
Çalışanlardan ayrımcılık konusunda herhangi bir şikâyet
sisteminde çalışanlara yönelik her türlü bilgi ayrıntılı olarak
gelmemiştir.
yer almaktadır.
• 2007 yılında “Beklenti Bulgu Anketi” olarak başlatılan
• Müşteri ve tedarikçilerin bilgilendirilmesine yönelik
ve çalışanların iş yaşamını, çalışma koşullarını her
olarak kendilerinden gelen toplantı talepleri halinde
açıdan değerlendirdikleri Çalışma Hayatı Değerlendirme
bilgilendirme toplantıları düzenlenmektedir.
Anketi” 2008’den itibaren bağımsız bir araştırma şirketi
• Yatırımcıların ve aracı kurumların talepleri halinde ise
tarafından gerçekleştirilmektedir. Araştırmanın sonuçları
bu kuruluşlar ile birebir veya toplu olarak toplantılar
tüm çalışanlarla paylaşılmakta, çalışanların beklentilerine
düzenlenmektedir.
uygun çözümler geliştirilmektedir.
3.2 Menfaat sahiplerinin yönetime
katılımı
3.4 Müşteri ve tedarikçilerle ilişkiler
hakkında bilgiler
• Menfaat sahipleri yönetimde yer almamaktadır. Ancak,
• Şirket, müşteri memnuniyetine büyük önem vermektedir.
yönetim ve icra kurulu toplantılarına belli aralıklarla ilk
Müşterilerin taleplerine en kısa zamanda yanıt verilmekte,
ağızdan görüş bildirmek amacıyla çalışanların katılması
sorunların zaman kaybetmeksizin çözülmesi için tüm
hususuna önem verilmektedir.
imkânlar seferber edilmektedir.
• Pay sahiplerinin ve diğer menfaat sahiplerinin yönetimde
• Müşteri memnuniyetinin sağlanmasına yönelik olarak
temsili görevi ise Yönetim Kurulu’nda yer alan iki bağımsız
Müşteri Hizmetleri Birimi kurulmuştur. Birim, temel
üye vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir.
olarak teknik ve finansal destek vermektedir. Müşterilerin
EPDK ve Hazine gibi düzenleyici kuruluşlara yönelik
3.3 İnsan kaynakları politikası
olarak yaşadıkları sorunlarda aracı olarak da hizmet
verilmektedir.
• İnsan kaynakları politikası; işe alım, terfi, işten çıkartma,
• Şirket’in müşterileri ile direkt ilişki içerisinde olmaması
eğitim, performans değerlendirme ve tazminat sistemini
nedeniyle müşteri memnuniyeti çoğunlukla iskonto
içerecek şekilde hazırlanmıştır.
payının yüksekliği ile ilişkili olmaktadır.
• Çalışanların mesleki ve kişisel gelişimini desteklemek
amacıyla gerçekleştirilecek eğitim çalışmaları
yapılandırılmış, hazırlanan Eğitim Kataloğu ile
çalışanlara ihtiyaçları doğrultusunda eğitim seçme
olanağı sağlanmıştır. Tüm eğitim çalışmalarının kariyer
planlamasına paralel bir biçimde izlenebilmesi amacıyla
hazırlanan Eğitim Portalı şirket içinden ve dışından tüm
çalışanların erişebileceği şekilde kullanımdadır.
• Çalışanlarla ilişkileri düzenlemek amacıyla bir temsilci
atanmamıştır. Çalışanların yönetimde temsili görevi ise
Yönetim Kurulu’nda yer alan iki bağımsız üye vasıtasıyla
gerçekleştirilmektedir.
59
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
3.5 Sosyal sorumluluk
bölgelerde yöre halkını bilgilendirme toplantıları ve
paydaş katılım planı çalışmaları düzenlemektedir.
• Şirket, tüm faaliyetlerinde, Zorlu Holding tarafından
• Ayrıca, projelerin yatırım aşamasında yöre halkının
imzalanmış ve tüm Zorlu Grubu şirketlerini kapsamına
sosyal ve ekonomik durumunun araştırmalarla
alan Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni
tespiti yapılmaktadır. Gökçedağ projesi sırasında
hassasiyetle göz önünde bulundurmaktadır.
yörede gerçekleştirilen araştırmalar ve toplantılar bu
• Şirket, 2011 yılı içerisinde işletmelerinde ve
uygulamaların örnekleridir.
projelerinde çevresel etkilere ilişkin gerekli tüm yasal
• Zorlu Enerji, karbon ayak izinin tespiti konusunda
tetkikleri yaptırmıştır. Tüm projelerin çevresel etkileri
çalışmalar gerçekleştirmiş, sektöründe CDP – Karbon
incelenmektedir. Çevresel etki raporlarında çevrenin
Saydamlık Projesi’ne katılan ve ISO 14064-1 Sera Gazı
korunmasına yönelik bugüne dek herhangi bir ihlal
Emisyon Standardı belgesine sahip olan tek şirket
saptanmamış olup tüm uygulamalar çevre ile uyumu göz
olmuştur. Zorlu Enerji, 2011 yılında CDP kapsamında
önüne alınarak gerçekleştirilmektedir.
“Türkiye Karbon Saydamlık Liderliği” ödülünü kazanmıştır.
• Bunun yanı sıra tüm çalışmalarda çevresel ve sosyal
• Şirketimiz ayrıca çevre korumaya yönelik olarak ISO
etkiler izlendiği gibi, yöre halkının yaşam kalitesini
14001 Çevre Yönetim Sistem belgesi, ISO 9001:2000
artırmaya yönelik projeler geliştirilmeye çalışılmaktadır.
Kalite Yönetim Sistem belgesi, OHSAS 18001 İş Güvenliği
Örneğin, Gökçedağ Rüzgâr Santrali Projesi, düzenli
ve Çalışan Sağlığı Sistem belgelerine sahiptir.
olarak çevresel etkileri açısından izlenmekte, kuş
• Zorlu Enerji Grubu olarak gerçekleştirilen tüm çevresel
göçleri takip edilmekte, yöre halkına yönelik projeler
ve sosyal çalışmaları içeren bir Sürdürülebilirlik Raporu
devreye alınmaktadır. Yörede üniversite eğitimini
hazırlanmıştır. 1 Ocak 2009 – 30 Haziran 2010 dönemini
sürdüren 106 öğrenciye Mehmet Zorlu Vakfı aracılığıyla
kapsayan ve uluslararası raporlama standardı Global
karşılıksız öğrenim bursu verilmektedir. 3.000 fidanlık
Reporting Initiative (GRI) G3 ilkelerinin kılavuzluğunda
bir hatıra ormanının yanı sıra sahada 25.000 fidanlık bir
hazırlanan Sürdürülebilirlik Raporu’yla enerji sektöründe
ağaçlandırma çalışması ile 17 hektarlık alanda habitat
bu çalışmayı gerçekleştiren ilk şirket olan Zorlu Enerji,
restorasyonu uygulamaları yapılmıştır.
rapora uluslararası raporlama standardı Global Reporting
• Zorlu Enerji, çocukların enerji konusunda
Initiative (GRI) onayını almıştır.
bilinçlendirilmesine büyük önem vermekte olup bu amaçla
• Sürdürülebilirlik performansını çevre, çalışanlar, en
bir dizi çocuk kitabı yayınlamaya başlamıştır. 2011 yılında
geniş anlamdaki paydaş kitlesi ve sosyal sorumluluk
“Zorlu ile Jeotermal Enerji” ve “Zorlu ile Doğal Gaz”
ana eksenlerinde ele alan rapor, Zorlu Enerji Grubu’nda
kitapları yayınlanmıştır. Ayrıca, ilköğretim öğrencilerini
gerçekleştirilen sistematik ve uluslararası denetime açık
yenilenebilir enerji kaynakları, enerji verimliliği ve tasarrufu
çalışmaların ışığında, üst ve orta düzey yöneticiler ile
konusunda bilinçlendirmeye yönelik “Enerjimiz Çocuklar
yapılan görüşme ve çalışmaların yanı sıra paydaşların
İçin” kurumsal sorumluluk projesi kapsamında 40.000
değerlendirmeleri kapsamında hazırlanmıştır.
çocuğa eğitim verilmiş olup bu çalışmalara devam
• Sürdürülebilirlik Raporu, Türkçe ve İngilizce dillerinde
edilmesi kararlaştırılmıştır.
www.zorluenerji.com.tr web sitesinde yayınlanmıştır.
• Her Nefes Bir Enerji Projesi ile kırsal alandaki köy
• Şirketimizin çalışma ilkelerini içeren Kurumsal İlkeler
okullarının elektrik ihtiyacının karşılanması için gönüllü
Rehberi, Türkçe ve İngilizce olarak web sitesinde
katılıma açık bir proje başlatılmıştır. Dünyanın rüzgârla
yayınlanmıştır.
yani nefesle çalışan ilk web sitesi kurularak onbinlerce
kişinin tıklayarak oluşturduğu sanal enerji oranında, köy
okullarının enerji giderleri Şirket tarafından üstlenilmiştir.
• Şirket, projelerinin yörenin bir parçası olmasına ve
yöre halkı tarafından sahiplenilmesine büyük önem
vermektedir. Bu amaçla projelere başlamadan önce
60
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
BÖLÜM IV- YÖNETİM KURULU
4.1 Yönetim Kurulu’nun yapısı, oluşumu ve bağımsız üyeler
Üye Zeki Zorlu Elmas Melih Araz
Olgun Zorlu Selen Zorlu Melik
Murat Sungur Bursa
Aziz Can Tuncay
Burak İsmail Okay
Görevi Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Üye
Üye
Üye
Üye
Üye
• Şirket Yönetim Kurulu toplam yedi kişiden oluşmaktadır.
Yönetim Kurulunda yer alan yedi üyeden üçü icrada yer
almayan üye, ikisi bağımsız üye niteliğine, ikisi ise icrada
yer alan üye niteliğine sahiptir.
• Yönetim Kurulu üyelerinden Elmas Melih Araz ve Aziz
Can Tuncay SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri Bağımsızlık
Kriterlerine uygun olarak bağımsızlık niteliğine sahiptir.
Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin faaliyet döneminde
bağımsızlıklarını ortadan kaldıracak bir durum olmamıştır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket dışı başka görev veya
görevler almasına ilişkin olarak herhangi bir sınırlama
getirilmemiştir.
4.2 Yönetim Kurulu üyelerinin nitelikleri
• Yönetim Kurulu üye seçiminde aranan asgari nitelikler
SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri 3.1.1, 3.1.2, ve 3.1.5
maddelerinde yer alan niteliklerle örtüşmektedir.
• Şirket esas sözleşmesi Madde 7 ile Yönetim Kurulu
üyelerinin sahip olması gereken asgari unsurlar belirlenmiş
ve uygulanmaktadır.
• Yönetim Kurulu üyelerinin bugüne dek eğitim
veya uyum programı almaya yönelik bir ihtiyaçları
olmamıştır. Ancak, gerek duyulması halinde eğitim ve
uyum programları Kurumsal Yönetim Komitesi’nce
uygulanacaktır.
Üyelik Vasfı
İcrada Yer Almıyor
Bağımsız Üye
İcrada Yer Almıyor
İcrada Yer Alıyor
İcrada Yer Alıyor
Bağımsız Üye
İcrada Yer Almıyor
4.3 Şirket’in misyon ve vizyonu ile
stratejik hedefleri
• Yönetim Kurulu, Şirket’in misyon ve vizyonunu belirlemiş
ve kamuya açıklamıştır.
Misyon: Enerjinin her dalında Türkiye’de lider, dünyada da
bölgesel bir güç olmak.
Vizyon: Güvenli, kaliteli, çevreye uyumlu, sürdürülebilir
enerji üretmek ve dağıtmak; etkin, pazar ve müşteri
odaklı çalışmalarımızla hissedarlarımız, müşterilerimiz ve
çalışanlarımız için değer yaratmak.
• Yönetim Kurulu, yöneticiler tarafından oluşturulan
stratejik hedefleri onaylamaktadır.
• Şirket Yönetim Kurulu stratejik hedeflerin belirlenmesi
aşamasında ilgili birimlerin görüş ve önerilerini almaya
özen göstermektedir. Stratejik hedeflere ilişkin oluşturulan
öneriler Yönetim Kurulu’na raporlanmakta ve hedeflerin
en kısa zaman içerisinde uygulanması yönünde çalışmalar
yapılmaktadır. Hedeflere ulaşılma derecesi mali tablo
dönemlerinde ve yıl sonunda faaliyetler itibarıyla sonuçlar
izlenerek ölçülmektedir. Yönetim Kurulu yılda bir kez,
Şirket’in hedeflerine ulaşma derecesini, faaliyetlerini ve
geçmiş performansını gözden geçirmek amacıyla yıllık bir
değerlendirme yapar.
61
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
4.4 Risk yönetimi ve iç kontrol
mekanizması
• Şirket, Yönetim Kurulu risk yönetimi ve iç kontrolün
sağlanması amacıyla Şirket içinde SAP sistemini
kullanmaktadır. SAP sistemi vasıtasıyla işletmelerdeki
tüm entegre iş süreçlerinin bilgisayar sistemleri üzerinde
yürütülmesi/kaydedilmesi sağlanarak işletmeye hız ve
verimlilik kazandırılır. Ayrıca bu sistem ile çalışanların
ve yöneticilerin yetkileri doğrultusunda kendilerini
ilgilendiren her türlü bilgi ve raporlamaya ulaşması
sağlanmaktadır.
• İç kontrole yönelik olarak ayrıca Şirket’in intranet
sisteminde sorun takibine yönelik bir program
oluşturulmuştur ve etkin olarak işletilmektedir. Oluşan
her kademedeki sorun, ilgili yöneticiye iletilmekte ve
çözümlenmektedir.
• Şirket Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerini
tanımlamış ve bu risklere yönelik politikaları belirlemiştir.
• “Zorlu Holding İç Denetim Bölümü Risk Bazlı İç Denetim
Yaklaşımı” 2010 yılı içerisinde olgunlaştırılarak üst
yönetime sunulmuştur, uygun görülerek sistematik bir
denetim metodolojisi ile üst yönetime risk yönetimi ve iç
kontrollere yönelik sürekli bilgi verilmektedir.
4.5 Yönetim Kurulu üyeleri ile
yöneticilerin yetki ve sorumlulukları
• Yönetim Kurulu üyelerinin yetki ve sorumlulukları esas
sözleşmede yer almaktadır.
Yönetim Kurulu’nun esas sözleşmede de yer alan yetki ve
sorumlulukları aşağıda sıralanmıştır:
- Şirket’in misyon ve vizyonunu belirleyerek kamuya
açıklamak ve belirlenen hedeflere ulaşılmasını takip etmek
ve denetlemek;
- Şirket’i pay sahipleri ve üçüncü kişilere karşı temsil
etmek, bu konuda Şirket prensiplerini belirlemek;
- Şirket’in yıllık bütçe ve iş planlarını onaylamak;
- Şirket faaliyetlerinin mevzuata, esas sözleşmeye, iç
düzenlemelere uygunluğunu gözetmek;
- Şirket defterlerinin usulüne uygun tutulmasını sağlamak;
- Şirket bilânço, kâr ve zarar hesaplarını düzenlemek,
yıllık faaliyet raporunu hazırlamak, Genel Kurul’dan önce
bunları pay sahiplerinin incelemesine sunmak;
62
- Kârın nasıl dağıtılacağı hususunda Genel Kurul’a teklifte
bulunmak;
- Genel Kurul’u olağan veya olağanüstü toplantıya davet
etmek ve Genel Kurul toplantıları ile ilgili prosedürü yerine
getirmek;
- Genel Kurul’da pay sahiplerince alınan kararların yerine
getirilmesini gözetmek;
- Uyulması gereken etik kurallar da dahil olmak üzere,
Şirket çalışanlarının uyması gereken kuralları belirlemek;
- Şirket Bilgilendirme Politikasını belirlemek ve kamuya
açıklamak;
- Genel Müdür’ü atamak, görev süresini belirlemek ve
gerektiğinde azletmek;
- Yönetim Kurulu’na bağlı komiteleri oluşturmak, üyelerini
seçmek ve çalışma esaslarını belirlemek, etkin ve verimli
çalışmalarını sağlamak;
- Şirket üst düzey yöneticileri ile ilgili olarak Kurumsal
Yönetim Komitesi’nin önerilerini değerlendirmek.
4.6 Yönetim Kurulu’nun faaliyet esasları
• Yönetim Kurulu toplantı gündemleri Yönetim Kurulu
başkanı ve üyeler tarafından belirlenir. Gündemin
belirlenmesi aşamasında yöneticilerden gelen taleplere
önem verilir.
• Yönetim Kurulu 2011 yılında 36 kez toplanmış;
kararlardan 29’u oybirliği ile yedisi ise katılanların oy birliği
ile alınmıştır.
• Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Şirket
bünyesinde Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışan
bir sekretarya oluşturulmuştur. Sekretarya, Yönetim
Kurulu tutanaklarının tutulması, arşivlenmesi ve Yönetim
Kurulu üyelerine yönelik olarak eşzamanlı bilgilendirme
yapılmasını sağlamak amacıyla görev yapmaktadır.
Ayrıca, sekretarya vasıtasıyla gündem ve gündeme ilişkin
bilgiler ve raporlar toplantılardan en az bir hafta önce
Yönetim Kurulu üyelerine ulaştırılmaktadır.
• Yönetim Kurulu toplantılarında oluşacak farklı görüşler
ve konulara ilişkin ayrıntılı karşı oy gerekçeleri zapta
geçirilmesi ve yazılı olarak Şirket denetçilerine iletilmesi
hususuna ilişkin karar alınmış olmakla beraber henüz
böyle bir durum oluşmamıştır. Esas sözleşmenin Genel
Kurul’da kabulünün ardından atanan bağımsız üyelerin de
farklı görüş açıkladığı konulara ilişkin karşı oy gerekçeleri
web sitesi vasıtasıyla kamuya açıklanacaktır.
genel bakış
• SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri IV. Bölüm 2.17.4’üncü
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Denetim Komitesi
maddesinde yer alan Yönetim Kurulu toplantılarına fiilen
katılan Yönetim Kurulu üyeleri tarafından onaylanacak
• Denetim Komitesi, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri X,
maddeler için üyelerin fiilen katılımı sağlanmaktadır.
No: 19 Madde 3 tebliği uyarınca kurulmuştur ve finansal ve
• Yönetim Kurulu üyelerinin başkan dâhil olmak üzere
operasyonel faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde gözetilmesini
hiçbirinin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı
teminen görev yapmaktadır.
bulunmamaktadır. Tüm üyeler ve başkan eşit oy hakkına
• Denetim Komitesi Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal
sahiptir.
Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak yapılandırılmıştır. Komite
en az iki üyeden oluşmaktadır.
4.7 Şirket’le muamele yapma ve rekabet
yasağı
• Komite başkanı bağımsız üyeler arasından seçilmiştir
ve seçiminde de belli niteliklere sahip olmasına dikkat
edilmiştir. Komite başkanının daha önce benzer bir
• Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu
görevde bulunmuş, mali tabloları analiz edebilecek bilgi
üyelerinin Şirket’le herhangi bir işlem yapmaları veya
birikime sahip, muhasebe standartlarına vakıf ve yüksek
rekabet etmelerine ilişkin gündem maddesi her sene
nitelikli olmasına özen gösterilmektedir.
Genel Kurul’un onayına sunulmaktadır.
• Denetim Komitesi başkanı Elmas Melih Araz’dır ve
• 2011 yılı içerisinde Yönetim Kurulu üyelerinin Şirket’le
bağımsız üyeler arasından seçilmiştir. Diğer üye Olgun
işlem yapması veya rekabet etmesine ilişkin bir durum
Zorlu’dur.
olmamıştır.
• Denetim Komitesinin yılda en az dört defa-her çeyrekte
• Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Şirket’le
bir kez olmak üzere- toplanmasına ilişkin esas sözleşme
muamele yapma ve rekabet yasağına ilişkin herhangi bir
madde 13/A’da düzenleme yapılmıştır.
durum meydana gelmesi halinde bundan dolayı olabilecek
• Komitenin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma
çıkar çatışmaları kamuya açıklanacaktır.
esasları doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirmektedir.
4.8 Etik Kurallar
2011 yılında Denetim Komitesi’nin gerçekleştirmiş olduğu
• Şirket etik kuralları yazılı olarak hazırlanmış ve
çalışanların bilgisine sunulmuştur. Yönetim Kurulu,
Şirket ve çalışanları için oluşturulmuş olan etik kuralların
uygulanmasına azami ölçüde özen gösterilmektedir.
4.9 Yönetim Kurulu’nda oluşturulan
komitelerin sayı, yapı ve bağımsızlığı
faaliyetler aşağıdadır:
- Şirket’in finansal ve operasyonel faaliyetleri takibi,
- Mevcut ve potansiyel risklerinin takibi,
- Finansal tabloların doğruluğu, yasalara uygunluğunu ve
şeffaflığının gözetimi ve onayı,
- Bağımsız denetim faaliyetinin etkinliğinin ve
performansının takibi,
- İç denetim fonksiyonun ve etkinliğinin gözetimi,
- Bağımsız denetçilerle toplantılar düzenlemek,
- İç kontrol sisteminin etkinliği ve yeterliliğinin takibi,
• Şirket, Sermaye Piyasası Kurumsal Yönetim İlkeleri
- İç kontrol sistemine ilişkin olarak elde edilen bulguların
doğrultusunda, Yönetim Kurulu’na bağlı olarak çalışmak
değerlendirilmesi ve Yönetim Kuruluna raporlanması,
üzere Kurumsal Yönetim ve Denetim Komitesi’ni
- İç kontrole ve iç denetime ilişkin raporların incelenmesi
kurmuştur.
ve onaylanması.
• Komite üyeleri birden fazla komitede görev
yapmamaktadır.
63
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Kurumsal Yönetim Komitesi
4.10 Yönetim Kurulu’na sağlanan mali
haklar
• Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri
Tebliği doğrultusunda kurulmuştur. Komite, Şirket’in
• Yönetim Kurulu üyeleri ve denetçilere verilecek
Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne olan uyumunu izlemek ve
olan huzur hakkı, her sene Genel Kurul tarafından
Şirket’e ilişkin atamalarda Yönetim Kurulu’na önerilerde
belirlenmektedir.
bulunmak üzere kurulmuştur.
• Şirket Yönetim Kurulu üyelerine, sektör emsallerine
• Komite, Yönetim Kurulu üyeleri arasından seçilen iki
uygun olarak 2011 yılında toplam 77.000 TL brüt huzur
kişiden oluşmaktadır. Komite başkanlığı görevi bağımsız
hakkı ödemesi yapılmıştır. Yönetim Kurulu Denetçileri
üyeler arasından seçilmiş Aziz Can Tuncay tarafından
ise yıllık olarak 2.640 TL brüt ücret almaktadır. 2012
yerine getirilmektedir. Kurumsal Yönetim Komitesi’nin
yılına ilişkin tutarlar, 2011 yılı Olağan Genel Kurulu’nda
diğer üyesi ise Burak İsmail Okay’dır.
alınacaktır.
• Kurumsal Yönetim Komitesi’nin yılda en az üç defa
• Yönetim Kurulu üyelerine yönelik olarak performans
toplanmasına ilişkin esas sözleşme madde 13/A’da
ölçümü yapılmamaktadır. Şirket performansını yansıtan
düzenleme yapılmıştır.
bir ödüllendirme sistemi oluşturulmamıştır.
• Komitenin ayrıntılı ve yazılı olarak düzenlenmiş çalışma
• Şirket herhangi bir yönetim kurulu üyesine ve
esasları doğrultusunda 2011 yılında gerçekleştirmiş olduğu
yöneticilerine borç vermemiş, kredi kullandırmamış,
faaliyetler aşağıdadır:
üçüncü bir kişi aracılığı ile şahsi kredi adı altında kredi
- Şirket bünyesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin
kullandırmamış veya lehine kefalet gibi teminatlar
yerleştirilmesi çalışmaları,
vermemiştir.
- Yönetim Kurulu yapısına ve etkinliğine ilişkin öneriler
getirilmesi,
- Komitelerin yapısı, çalışma tarzının değerlendirilmesi ve
önerilerde bulunulması,
- Yatırımcı İlişkileri Birimi’nin faaliyetlerinin gözden
geçirilmesi ve bu kapsamda önerilerin sunulması.
64
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Yönetim Kurulu Kararı
KARAR TARİHİ
: 12/04/2012
KARAR NO
: 2012/8
KARARA KATILANLAR
: Zeki ZORLU
Elmas Melih ARAZ
Olgun ZORLU
Selen ZORLU MELİK
Murat Sungur BURSA
Aziz Can TUNCAY
Burak İsmail OKAY
GÜNDEM: Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2011 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları
Hakkında,
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ Yönetim Kurulu, Sn. ZEKİ ZORLU Başkanlığı’nda Şirket
merkezinde toplanmış, gündeminde bulunan konu müzakere edilerek aşağıdaki karar alınmıştır;
31.12.2011 tarihi itibarıyla düzenlenmiş bilançoları ile bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gelir tablolarını ve diğer
finansal tabloların ve Yönetim Kurulu Faaliyet Raporunun kabulüne ve aynı şekli ile Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda
yayınlanmasına,
oybirliği ile karar verilmiştir.
YÖNETİM KURULU
Zeki ZORLU
Yönetim Kurulu Başkanı
Elmas Melih ARAZ
Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Selen ZORLU MELİK
Murat Sungur BURSA
Aziz Can TUNCAY
Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi
Olgun ZORLU
Yönetim Kurulu Üyesi
Burak İsmail OKAY
Yönetim Kurulu Üyesi
65
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Denetçi Raporu Özeti
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.
GENEL KURULU’NA
- Ortaklığın Unvanı : Zorlu Enerji Elektrik Üretim
Anonim Şirketi
- Merkezi : Organize Sanayi Bölgesi
Pembe Cd. No: 13 BURSA
- Sermayesi
: 281.665.350.- TL.
- Faaliyet Konusu
: Elektrik ve buhar üretimi
- Denetçilerin adı, soyadı ve görev : Şerif ARI – 1 yıl
süreleri, ortak veya şirketin personeli Hakan EŞTÜRK – 1 yıl
olup olmadıkları Şirket personeli ve ortak değildirler.
- Katılınan Yönetim Kurulu ve yapılan : 3-5
denetleme kurulu toplantıları sayısı
- Ortaklık hesapları, defter ve belgeleri
: Şirketin yasal defter ve belgeleri üzerinde yapılan
üzerinde yapılan incelemenin kapsamı, incelemelerde kayıtların doğru ve düzgün
hangi tarihlerde inceleme yapıldığı ve bir şekilde muhasebe ilke ve kurallarına
varılan sonuç uygun olarak tutulduğu görülmüştür.
- Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü
: Şirket veznesinin dört defa sayımı yapılmış olup,
maddesinin 1’inci fıkrasının 3 numaralı mevcutların kayıtlara uygun olduğu anlaşılmıştır.
bendi gereğince ortaklık veznesinde
yapılan sayımların sayısı ve sonuçları
- Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü : Ayda bir defa yapılan incelemede şirkete rehin ve
maddesinin 1’inci fıkrasının 4 numaralı teminat veya vedia olarak teslim edilen kıymetli
bendi gereğince yapılan inceleme evrak bulunmadığı anlaşıldı.
tarihleri ve sonuçları
- İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar
: Denetçiliğimize herhangi bir konuda şikayet ve
ve bunlar hakkında yapılan işlemler yolsuzluk müracaatı yapılmamıştır.
Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin 01.01.2011 - 31.12.2011 dönemi hesap ve işlemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortaklığın esas
sözleşmesi ve diğer mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standartlarına göre incelemiş bulunmaktayız.
Görüşümüze göre içeriğini benimsediğimiz 31.12.2011 tarihi itibarıyla düzenlenmiş bilanço, ortaklığın anılan tarihteki mali durumunu
01.01.2011 – 31.12.2011 dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuçlarını gerçeğe uygun ve doğru olarak yansıtmaktadır.
Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu’nun ibra edilmesini onaylarınıza arz ederiz. 27.03.2012
66
Şerif ARI Denetçi
Hakan EŞTÜRK
Denetçi
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürülebilirlik
finansallar
Kâr Dağıtım Politikası
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu’nun 07.05.2007
tarihinde Şirket merkezinde yaptığı toplantıda alınan 2007/9 numaralı
karar neticesinde, Şirket Yönetim Kurulu’nda belirlenen temettü
politikası doğrultusunda 2007 yılı kârı dahil olmak üzere hissedarlara
net dağıtılabilir kârın asgari %25’i kadar nakit veya hisse senedi
şeklinde temettü olarak dağıtılması kararlaştırılmıştır. 31.05.2011
tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında 07.05.2007 tarih ve 2007/9
numaralı kâr dağıtım politikasına ait alınan bu kararın uygulanmasına
aynen devam edileceği Genel Kurul’un bilgisine sunulmuştur. Ulusal
ve global ekonomik şartlar ve Şirket’in büyüme planına bağlı olarak
dağıtılacak temettü miktarı Yönetim Kurulu tarafından her yıl
Olağan Genel Kurul toplantısında önerilecektir.
01.01.2011-31.12.2011 Hesap
Dönemi Kâr Dağıtım Teklifi
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulu’nun 26.04.2012
tarihinde Şirket merkezinde yaptığı toplantıda alınan karar
doğrultusunda, 2011 yılına ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu’na
göre hazırlanan mali tablolarda kâr çıkmasına rağmen, Sermaye
Piyasası Kanunu ve ilgili Seri: XI, Sıra: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında
Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan
2011 yılı Konsolide Mali Tablolarda zarar çıktığı için 2011 Olağan
Genel Kurulu’nda kâr dağıtılmamasının teklif edilmesine, toplantıya
katılanların oybirliği ile karar verilmiştir.
67
ZORLU ENERJİ
ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.’NİN
01.01.- 31.12.2011
HESAP DÖNEMİNE AİT
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
ZORLU ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.’NİN
01.01.-31.12.2011 HESAP DÖNEMİNE AİT
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Yönetim Kurulu’na
1. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2011 tarihi itibariyle düzenlenmiş ekte yer alan konsolide bilançosunu, aynı
tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir tablosunu, konsolide kapsamlı gelir tablosunu, konsolide özkaynak değişim
tablosunu ve konsolide nakit akım tablosunu, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları Sermaye Piyasası
Kurulu’nun (“SPK”) yayımladığı denetim ilke ve kurallarına göre denetlemiş bulunuyoruz.
Finansal Tablolarla İlgili Olarak İşletme Yönetiminin Sorumluluğu
2. Şirket yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre
hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tabloların hata ve/veya
hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde
yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini,
koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir.
Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu
3. Bizim sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş
bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun
olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların
gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak
yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetimimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak
amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal
tabloların hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli
yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır.
Bu risk değerlendirmesinde, grubun iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol
sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak
amacıyla, işletme yönetimi tarafından hazırlanan konsolide finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya
koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan
önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini
içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve
uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
4. Görüşümüze göre, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin 31.12.2011 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu, aynı
tarihte sona eren yıla ait konsolide finansal performansını ve konsolide nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca
yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.
Görüşümüzü şartlandırmamakla beraber aşağıdaki hususa dikkatinizi çekmekteyiz:
31.12.2011 itibariyle, Şirket’in özkaynakları eksi 131.408.000 TL olmuştur. Şirket, 31.01.2012 tarih ve 2012/3 sayılı Yönetim
Kurulu Kararı’na istinaden çıkarılmış sermayesini nakit karşılığı ve hissedarların ortaklık payları nispetinde 218.334.650
TL artırılarak 281.665.350 TL’den 500.000.000 TL’ye çıkarılması suretiyle %77,5 oranında artırılmasına karar vermiştir.
Rapor tarihi itibariyle sermaye artırımı için Sermaye Piyasası Kurulu’na müracaat edilmiş olup gerekli izin ve onaylar
05.04.2012 tarihinde alınmıştır.
ENGİN Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.
Member Firm of GRANT THORNTON International
Ajda Düzgün Ertuğrul
Sorumlu Ortak Başdenetçi
İstanbul, 12.04.2012
Abide-i Hürriyet Caddesi
Bolkan Center No:211 Kat:2
34381 Şişli İstanbul
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 ve 31.12.2010 Tarihleri İtibariyle
Konsolide Bilanço
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Varlıklar
Dipnot
referansları
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31.12.2011
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31.12.2010
131.396
Dönen varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
4
68.469
Finansal yatırımlar
5
113.612
-
Türev finansal araçlar
7
-
1.883
Ticari alacaklar
8
40.835
29.048
Diğer alacaklar
9
222.353
144.099
Stoklar
10
5.711
2.598
Diğer dönen varlıklar
16
169.408
74.133
620.388
383.157
Toplam dönen varlıklar
Duran varlıklar
Finansal yatırımlar
5
22.836
764
Diğer alacaklar
9
201.678
68.873
Maddi duran varlıklar
11
2.479.442
2.120.523
Maddi olmayan duran varlıklar
12
15.703
14.905
Ertelenen vergi varlıkları
24
31.455
22.343
Diğer duran varlıklar
16
38.211
705
Toplam duran varlıklar
2.789.325
2.228.113
Toplam varlıklar
3.409.713
2.611.270
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
72
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 ve 31.12.2010 Tarihleri İtibariyle
Konsolide Bilanço
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
referansları
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31.12.2011
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31.12.2010
Finansal borçlar
6
604.198
663.243
Türev finansal araçlar
7
40.147
-
Ticari borçlar
8
305.629
119.203
Kaynaklar
Kısa vadeli yükümlülükler
Diğer borçlar
9
12.256
450
Dönem kârı vergi yükümlülüğü
24
76
875
Borç karşılıkları
14
606
821
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
16
2.031
907
964.943
785.499
832.554
Toplam kısa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
Finansal borçlar
6
1.493.301
Ticari borçlar
8
197.015
215.978
Diğer borçlar
9
801.942
553.363
Kıdem tazminatı karşılığı
Ertelenen vergi yükümlülüğü
15
1.855
1.455
24
82.065
65.383
2.576.178
1.668.733
281.665
Toplam uzun vadeli yükümlülükler
Ana ortaklığa ait özkaynaklar
Ödenmiş sermaye
17.a
281.665
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları
17.b
102.575
102.575
Yabancı para çevrim farkları
17.c
99.507
(18.288)
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler
17.d
4.399
2.668
Geçmiş yıllar zararı
17.e
(215.311)
(146.867)
(407.362)
(66.725)
3.119
2.010
Toplam özkaynaklar
(131.408)
157.038
Toplam kaynaklar
3.409.713
2.611.270
Net dönem zararı
Kontrol gücü olmayan paylar
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
73
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 ve 31.12.2010 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara ait
Konsolide Gelir Tabloları
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Dipnot
referansları
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2011
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2010
Sürdürülen faaliyetler
Satış gelirleri
18
Satışların maliyeti (-)
Brüt kâr
444.942
433.996
(434.275)
(423.871)
10.667
10.125
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)
19
(11.119)
(10.807)
Genel yönetim giderleri (-)
19
(50.019)
(34.313)
Diğer faaliyet gelirleri
21
8.871
64.527
Diğer faaliyet giderleri (-)
21
(9.336)
(1.077)
(50.936)
28.455
Faaliyet kârı (zararı)
Finansal gelirler
22
440.105
494.133
Finansal giderler
23
(844.068)
(609.163)
(454.899)
(86.575)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi zararı
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri
Dönem vergi gideri
24
(11.440)
(2.510)
Ertelenmiş vergi gideri
24
(6.331)
(3.438)
(472.670)
(92.523)
-
16.892
(472.670)
(75.631)
Sürdürülen faaliyetler dönem zararı
Durdurulan faaliyetler vergi sonrası dönem kârı
Net dönem zararı
Dönem zararının dağılımı
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortaklık payları
Hisse başına kayıp - TL, tam
25
(65.308)
(8.906)
(407.362)
(66.725)
(0,01)
(0,00)
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
74
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 ve 31.12.2010 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara ait
Konsolide Kapsamlı Gelir Tabloları
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2011
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2010
(472.670)
(75.631)
Yabancı para çevrim farkındaki değişim
183.074
751
Diğer kapsamlı gelir
183.074
751
(289.596)
(74.880)
Dönem zararı
Toplam kapsamlı gider
Toplam kapsamlı giderin dağılımı
Kontrol gücü olmayan paylar
Ana ortaklık payları
(29)
(9.173)
(289.567)
(65.707)
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
75
76
-
Bağlı ortaklık satışı
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit
sermaye artışı
Ana ortaklık dışı paylardaki değişim
Geçmiş yıllar kâr/zararlarına transfer
-
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit
sermaye artışı
Ana ortaklık dışı paylardaki değişim
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar kâr/zararlarına transfer
102.575
-
-
-
-
-
-
-
102.575
-
-
-
-
-
-
-
99.507
-
-
-
-
117.795
117.795
-
(18.288)
-
-
-
-
1.018
1.018
-
102.575 (19.306)
4.399
-
1.731
-
-
-
-
-
2.668
-
-
-
-
-
-
-
2.668
Kârdan
Yabancı
ayrılan
para
çevrim kısıtlanmış
farkları
yedekler
-
(407.362)
(66.725)
(97.891)
-
-
-
(66.725)
-
(66.725)
97.891
Net
dönem
karı
(zararı)
66.725
-
-
-
(215.311) (407.362)
(66.725)
(1.731)
12
-
- (407.362)
-
-
(146.867)
97.891
919
-
-
-
-
-
(245.677)
Geçmiş
yıllar kârı
(zararı)
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
281.665
-
Toplam kapsamlı gelir (gider)
31.12.2011 itibariyle bakiye
-
-
Yabancı para çevrim farkları
Diğer kapsamlı gelir:
Net dönem zararı
Kapsamlı gelir:
281.665
-
Toplam kapsamlı gelir (gider)
31.12.2010 itibariyle bakiye
-
-
281.665
Yabancı para çevrim farkları
Diğer kapsamlı gelir:
Net dönem zararı
Kapsamlı gelir:
01.01.2010 itibariyle bakiye
Ödenmiş
sermaye
Sermaye
düzeltmesi
farkları
3.119
-
-
(12)
1.150
(29)
65.279
(65.308)
2.010
-
(919)
1.313
1.324
(9.173)
(267)
(8.906)
9.465
Kontrol
gücü
olmayan
paylar
(131.408)
-
-
-
1.150
(289.596)
183.074
(472.670)
157.038
-
-
1.313
1.324
(74.880)
751
(75.631)
229.281
Toplam
özkaynaklar
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 ve 31.12.2010 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara ait
Konsolide Özkaynak Değişim Tabloları
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 ve 31.12.2010 Tarihlerinde Sona Eren Yıllara ait
Konsolide Nakit Akım Tabloları
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2011
Bağımsız
denetimden
geçmiş
01.01.-31.12.2010
(454.899)
-
(86.575)
18.932
196.036
132.170
Faaliyetlerle ilgili varlık ve borçlardaki değişim öncesi
faaliyet geliri (gideri)
(258.863)
64.527
Ticari alacaklardaki değişim
Stoklardaki değişim
Diğer alacaklar
Diğer varlıklar
Ticari borçlardaki değişim
Diğer borçlar
Diğer yükümlülükler
Dönem kârı vergi yükümlülüğü
Ödenen kıdem tazminatları
(11.787)
(3.113)
(211.059)
(130.898)
167.463
300.532
(119)
(12.258)
(242)
153.118
1.846
(121.167)
(4.995)
42.740
124.377
(9.236)
(115)
(51)
(160.344)
251.044
(189.273)
6.301
(139)
-
(240.627)
113
(284)
(6.877)
(183.111)
(247.675)
(135.684)
1.150
1.544.627
(961.316)
(130.259)
30.023
(69.056)
146.886
1.313
652.779
(559.280)
(82.158)
11.746
348.541
102.230
(61.855)
(56.769)
125.238
(23.552)
82.047
43.191
68.469
125.238
Dipnot
referansları
Faaliyetlerden doğan nakit akımları
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi zararı
Durdurulan faaliyetler vergi öncesi kârı
Vergi öncesi kâr (zarar) ile faaliyetlerden doğan net
nakit akımlarının mutabakatı için yapılan düzeltmeler
28
15
Faaliyetlerden kaynaklanan (kullanılan) net nakit akımları
Yatırım faaliyetlerindeki nakit akımları
Maddi duran varlık alımları
Maddi duran varlık satışından elde edilen nakit girişi
Maddi olmayan duran varlık alımları
Araştırma ve değerlendirme varlık alımları
11
12
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit çıkışları
Finansal faaliyetlerdeki nakit akımları
Finansal yatırımlardaki artış
Bağlı ortaklık satışından elde edilen nakit
Ana ortaklık dışı paylardaki nakit sermaye artışı
Alınan banka kredileri
Ödenen banka kredileri
Ödenen faiz
Alınan faiz
22
Finansal faaliyetlerden kaynaklanan net nakit akımları
Yabancı para çevrim farkları
Nakit ve nakit benzerlerindeki değişim
01 Ocak itibariyle nakit ve nakit benzerleri
31 Aralık itibariyle nakit ve nakit benzerleri
4
İlişikteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
77
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 1 - ŞİRKET’İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU
Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim Şirketi (“Zorlu Enerji”), bağlı ortaklıkları ve iştirakleri (“Şirket”), ağırlıklı olarak
elektrik ve buhar üretim ve ticareti ile ilgili faaliyetleri yürütmektedir.
Zorlu Enerji, Sermaye Piyasası Kurulu’na (“SPK”) kayıtlıdır ve hisseleri 2000 yılından beri İstanbul Menkul Kıymetler
Borsası’nda (“İMKB”) işlem görmektedir.
Rapor tarihi itibariyle, Zorlu Enerji’nin hisselerinin çoğunluğunu elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranları aşağıdaki
gibidir:
Pay %
Zorlu Holding A.Ş.
45,7
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
17,5
Halka açık
32,0
Diğer
4,8
100,0
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin %0,47’sine sahip olan Linens Pazarlama A.Ş.’nin tüm hisseleri, 26.12.2011 tarihinde
Zorlu Holding A.Ş. tarafından devralınmış olup, bu alım işlemiyle Zorlu Holding’in, Zorlu Enerji’deki payı %45,7’ye
yükselmiştir.
Zorlu Enerji’nin genel müdürlüğü, Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Caddesi, No:13 Bursa, Türkiye’dedir.
Zorlu Enerji Grubu’na dahil şirketlerin faaliyet konuları ve faaliyet gösterdikleri ülkeler aşağıda sunulmuştur:
Sürdürülen faaliyetler
Şirket
Faaliyet konusu
Ülke
Elektrik, buhar üretimi ve bakım hizmetleri grubu (“Elektrik Grubu”)
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Rosmiks International B.V.
Rosmiks LLC
ICFS International LLC
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.
Elektrik ve buhar üretimi
Türkiye
Finansal hizmetler
Hollanda
Elektrik üretimi
Rusya
Finansal hizmetler
ABD
Elektrik üretimi
Türkiye
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.
Elektrik üretimi
Türkiye
Zorlu Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş.
Elektrik üretimi
Türkiye
Elektrik üretimi
Pakistan
Zorlu Enerji Pakistan Ltd.
Bundoran Financial Corporation
Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş.
Finansal hizmetler
BVI
Elektrik üretimi
Türkiye
31.12.2011 tarihi itibariyle Şirket bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 374’tür (31.12.2010: 419).
01 Ocak-31 Aralık 2011 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar, 12.04.2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında
onaylanmıştır.
78
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
1.1. ELEKTRİK GRUBU
• Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Zorlu Enerji 1993 yılında kurulmuş olup faaliyet konusu elektrik enerjisi ve buhar üretimi ve ticaretidir. Zorlu Enerji’nin
dört doğal gaz kombine çevrim ve iki kojenerasyon elektrik santrallerine ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
Bölge
Elektrik
santrali tipi
Lisans
verilme tarihi
Lisans
süresi
Buhar
üretim
kapasitesi
Elektrik
üretimi / Güç
Bursa
Doğal gaz
07.09.2004
25 yıl
-
90,0 MW
733.012.841
Ankara
Doğal gaz
07.09.2004
25 yıl
-
50,3 MW
423.086.976
Kayseri
Doğal gaz
07.09.2004
25 yıl
-
188,5 MW
1.381.066.560
Kırklareli
Doğal gaz
07.09.2004
25 yıl
180 t/s
122,5 MW
916.000.000
Yalova
Doğal gaz
21.07.2005
15 yıl
30 t/s
15,9 MW
122.290.000
210 t/s
467,2 MW
3.575.456.377
Toplam
Yıllık üretim
kapasitesi
KW saat
Şirket, üretiminin %55’ini Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’nin (“TEİAŞ”) Dengeleme ve Uzlaştırma Sistemi’ne %43’ünü Zorlu
şirketlerine (dipnot 26) ve geri kalan %2’sini grup dışına yapmaktadır.
Zorlu Enerji’nin Denizli’de, henüz yatırım aşamasına geçmemiş, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (“EPDK”) 20
Haziran 2007 tarihinde 49 yıllığına temin edilen, 124 MW’lık Hidroelektrik Santral lisansı bulunmaktadır.
Şirket’in 03 Mayıs 2011 tarihli talep yazısına istinaden, EPDK’nın 26 Mayıs 2011 tarihli kararı ile Narlı HES projesi
(82,5MW’lık Hidroelektrik Santrali) için EPDK tarafından Şirket’e verilen 20 Haziran 2007 tarihli üretim lisansının sona
erdirilmesine ve Şirket tarafından EPDK’ya sunulmuş olan 2.800.000 TL tutarındaki teminat mektubunun iadesine karar
verilmiştir.
Kırklareli İli, Lüleburgaz ilçesinde Şirket tarafından 07.09.2004 tarih, EÜ/364-7/474 nolu üretim lisansı ile işletilen
Lüleburgaz santralinde, 17.02.2011 tarihli ve 3076/34 sayılı Lisans Tadili ile yapımı gerçekleştirilen 25,7 MWe’lik buhar
türbin ünitesinin Geçici Kabulü 13.01.2012 tarihi itibariyle Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın (ETKB) Geçici Kabul
Heyeti tarafından yapılmıştır. Lüleburgaz Santralinin 13.01.2012 tarihi itibariyle elektrik kurulu gücü 122,49 MWe’den
148,19 MWe’ye, buhar kapasitesi de 180 Ton/s’den 239 Ton/s’e yükselmiştir.
• Rosmiks International B.V. (“Rosmiks BV”)
2006 yılında Hollanda’da kurulan Rosmiks BV, Rusya’da yatırım aşamasında bulunan iki adet 340 MW gücünde elektrik
ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı üretebilen enerji santral projelerinin finansmanını sağlamak amacıyla kurulmuştur. Rosmiks
LLC’nin %100’üne sahiptir.
• Rosmiks LLC
Rosmiks LLC, iki adet 340 MW gücünde elektrik ve 2.500.000 Gcal/yıl ısı üreten, Rusya’da bulunan “Kojuhovo” ve
“Tereshkovo” bölgelerinde enerji santral projelerini gerçekleştirmek amacıyla Rusya’da kurulmuştur.
Zorlu Enerji’nin %75,5 dolaylı ortağı olduğu Rosmiks LLC’ye ait Tereshkovo Doğalgaz Santrali için Promyshlennaya
Energetika şirketi ile 11 Kasım 2011 tarihinde elektrik satış anlaşması imzalanmış ve Santral, 14 Kasım 2011 tarihinde
üretime geçmiştir. Bu sayede, yaklaşık 500 milyon USD yatırım tutarı ile hayata geçen ve yapımı Zorlu Endüstriyel ve
Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş. (“Zorlu Endüstriyel”) tarafından gerçekleştirilen toplam 340 MW elektrik ve 150 gkal/
saat ısı kurulu güçte olması planlanan Tereshkovo Doğalgaz Santrali’nin 170 MW elektrik ve 150 gkal/saat ısı kapasiteli
ilk fazının devreye alma çalışmaları basit çevrim olarak tamamlanmıştır.
14.03.2012 tarihi itibariyle, Zorlu Enerji’nin %75,5 dolaylı ortağı olduğu Rosmiks LLC’ye ait Tereshkovo Doğalgaz
Santrali’nin 170 MW elektrik ve 150 gkal/saat ısı kapasiteli ilk fazında basit çevrim elektrik üretimine ilave olarak,
bölgesel ısıtma, sıcak su ve kombine çevrim elektrik üretim sistemleri de devreye alınmıştır.
79
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
• ICFS International LLC (“ICFS”)
2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan ICFS, Hollanda’da faaliyet gösteren Rosmiks BV’nin %100’üne
sahiptir.
• Rotor Elektrik Üretim A.Ş. (“Rotor”)
Rotor, rüzgar enerjisi santralleri kurmak amacıyla kurulmuş ve 2007 yılında Zorlu Enerji Grubu bünyesine dahil
edilmiştir. Rotor EPDK’dan 19 Aralık 2003 tarihinde 30 yıllığına temin edilen Osmaniye ilinde 135 MW gücünde
“Rüzgar Enerji Santrali” lisansını temin etmiştir. 2008 yılının Temmuz ayında inşaat işlerine başlanmış olan Zorlu
Enerji iştiraklerinden Rotor’un Osmaniye’deki rüzgar santrali, 15 Ekim 2010 tarihinden itibaren 135 MW’lık tam kurulu
kapasitesiyle faaliyette bulunmaktadır.
Rotor ayrıca Osmaniye ilinin iki ayrı bölgesinde 50 MW ve 60 MW Kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı elektrik
üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde 05 Ağustos 2008 tarihinden itibaren 25 yıl süre ile elektrik üretmek için sahibi
olduğu lisanslarını Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş.’ye 16.11.2009 tarih ve 2009/9 sayılı Yönetim Kurulu Kararı
ile devretmiştir.
• Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş. (“Zorlu Hidroelektrik”)
Zorlu Hidroelektrik, Hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim
tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 yılında kurulmuştur.
Zorlu Enerji’nin %80 oranında hissedarı olduğu iştiraklerinden Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.’nin diğer
hissedarları olan Zorlu Holding A.Ş., Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş., Zorlu O&M Enerji Tesisleri
İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş. ve Zorlu Dış Ticaret A.Ş.’nin her birinden 49.975 adet hisse, hisse başına 1 TL nominal
bedel üzerinden 49.975 TL karşılığında Zorlu Enerji tarafından 19.10.2011 tarihi itibariyle devralınmış olup bu hisse devri
sonucunda Şirket’in Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.’deki hisse oranı %99,99’a yükselmiştir.
• Zorlu Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş. (“Zorlu Jeotermal”)
Zorlu Jeotermal Haziran 2008 tarihinde kurulmuş olup faaliyet konusu her türlü enerji, buhar ve ısı ihtiyacını karşılamak
üzere proje geliştirmek, fizibilite hazırlayarak her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretim
tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmaktır.
Zorlu Jeotermal, Zorlu Petrogas’ın sahip olduğu Alaşehir Jeotermal ruhsatını 30 Temmuz 2009 tarihinde devralmış
olup çalışmalara devam etmektedir.
Zorlu Enerji’nin %73 oranında hissedarı olduğu Zorlu Jeotermal Enerji Elektrik Üretimi A.Ş., Manisa ili, Alaşehir ilçesinde
30 MW kurulu güçle kurulacak jeotermal enerjiye dayalı üretim tesisinde 19.01.2040 tarihine kadar üretimde bulunmak
üzere EPDK’dan EÜ/3338-2/2023 sayılı elektrik üretimi lisansını almıştır.
• Zorlu Enerji Pakistan Ltd. (“Zorlu Enerji Pakistan”)
Zorlu Enerji Pakistan 13.09.2007 tarihinde, rüzgar enerjisine dayalı elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu
tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere kurulmuştur. Pakistan’ın Jhimpir eyaletinde Gharo - Keti Bandar - Hyderabad
rüzgar koridorunda kurulacak olan tesisin toplam kapasitesi 56,4 MW olacaktır. Projenin 1.fazını oluşturan 5 adet 1,2
MW’lık rüzgar türbini halihazırda çalışmaya devam etmektedir.
Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissesine sahip olduğu Pakistan’da kurulu iştiraki Zorlu Enerji Pakistan Limited,
Pakistan’ın Sindh bölgesinde bulunan Jhimpir’deki 56,4 MW Rüzgar Enerji Santrali (RES) projesinin finansmanında
kullanılmak üzere, International Finance Corporation (IFC), the Asian Development Bank (ADB), Eco Trade and
Development Bank (ECO) ve yerel konsorsiyum lideri Habib Bank Limited (HBL) ile toplam 111.160.000 Amerikan Doları
tutarına kadar kaynak sağlayacak olan uzun vadeli (12 yıla kadar vadeli) bir kredi anlaşmasını 26 Ekim 2011 tarihinde
imzalamıştır. 31.12.2011 tarihi itibariyle, söz konusu kredi temin edilmemiştir.
• Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş. (“Zorlu Rüzgar”)
Zorlu Rüzgar, rüzgar enerjisi santralleri tesisleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi
üretim tesislerini kurmak ve bu tesislerde üretilen elektrik enerjisinin satışını yapmak üzere 2009 yılında kurulmuştur.
80
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR
2.1. Sunuma ilişkin temel esaslar
Sermaye Piyasası Kurumu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar
Tebliği”, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli
olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul
edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (“UMS/UFRS”)’na göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak
Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (“UMSK”) tarafından
yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/
UFRS’ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye
Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) esas alınacaktır.
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen
muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal tablo hazırlayan şirketler
için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan
etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, UMSK tarafından yayımlanmış 29
No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı (UMS 29) uygulanmamıştır.
Rapor tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS’nin UMSK tarafından yayımlananlardan
farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden dolayı, ilişikteki finansal tablolar SPK Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği
çerçevesinde UMS/UFRS’ye göre hazırlanmış olup finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 ve 9
Ocak 2009 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur.
2.2. İşletmenin sürekliliği
Şirket, konsolide finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
2.3. İşlevsel ve raporlama para birimi
Konsolide finansal tablolar ana şirketin işlevsel ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. Konsolide
finansal tablolar, makul değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlüklülerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak
hazırlanmıştır. Zorlu Enerji ve Türkiye’de kayıtlı olan bağlı ortaklıkları muhasebe kayıtlarını ve finansal tablolarını TL
cinsinden Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuatı ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılmış tekdüzen muhasebe planına
uygun olarak hazırlamaktadır.
Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların muhasebe kayıtları ve yasal finansal tabloları faaliyette bulundukları ülkenin
para birimleri cinsinden, o ülkedeki kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlanmış olup SPK Finansal Raporlama
Standartları uyarınca doğru sunum yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzeltilmiştir.
Yabancı ülkelerde yerleşik bağlı ortaklıkların aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama
döviz kuru kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları
özkaynak içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi altında takip edilmektedir.
2.4. Netleştirme / Mahsup
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin
mümkün olması veya varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi
halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilirler.
81
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
2.5. Konsolidasyon esasları
Konsolide finansal tablolar, Zorlu Enerji’nin ve bağlı ortaklıklarının aynı tarih itibariyle düzenlenen finansal tablolarını
içermektedir.
Finansal tablolarda uygulanan konsolidasyon politikaları aşağıda belirtilmiştir:
Şirket, sermayesinin %50’sinden fazlasına iştirak ettiği ve/veya yönetiminde etkili bir şekilde kontrolü altında tuttuğu
şirketler konsolidasyona dahil edilmiştir. Ancak Şirket’in doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %50 ’nin üzerinde olmakla
birlikte konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmaması nedeniyle
finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal
tablolara yansıtılarak konsolidasyon dışında tutulmuştur.
Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin bilançoları ve gelir tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide
edilmiş ve aralarındaki önemli tutardaki tüm borç/alacak bakiyeleri ile alım/satım işlemleri elimine edilmiştir. İştirak
tutarları ile iştirak edilen şirket özsermayeleri karşılıklı elimine edilmiş olup konsolide finansal tablolarda yalnızca Zorlu
Enerji’nin sermayesi ve diğer özsermaye hesapları ile ayrı kalemde gösterilen kontrol gücü olmayan hissedarlara ait
olan özsermaye payları yansıtılmıştır.
Şirket satın almaları için satın alma metodu uygulanmaktadır. Yıl içinde alınan ya da satılan bağlı ortaklıklar konsolide
finansal tablolara alındıkları tarihten itibaren ya da satıldıkları tarihe kadar dahil edilmişlerdir.
Bilanço tarihleri itibariyle konsolidasyona tabi tutulan şirketlerin ve Zorlu Enerji’ye ait doğrudan ve dolaylı oy hakları ile
etkinlik oranları aşağıdaki gibidir:
31.12.2011
31.12.2010
Oy hakkı
Etkinlik oranı
Oy hakkı
Rosmiks International B.V.
100,0
75,5
100,0
51,0
Rosmiks LLC
100,0
75,5
100,0
51,0
Konsolide edilen şirket
Etkinlik oranı
ICFS International LLC
75,5
75,5
51,0
51,0
Rotor Elektrik Üretim A.Ş.
85,0
85,0
85,0
85,0
99,99
99,99
80,0
80,0
73,0
73,0
73,0
73,0
Bundoran Financial Corporation
100,0
100,0
100,0
100,0
Zorlu Enerji Pakistan Ltd.
100,0
100,0
100,0
100,0
85,0
85,0
85,0
85,0
Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.
Zorlu Jeotermal Elektrik Üretim A.Ş.
Zorlu Rüzgar Enerjisi Elektrik Üretim A.Ş.
2.6. Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket’in cari dönem konsolide finansal
tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile
uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır.
31.12.2010 tarihi itibariyle, “Yapılmakta olan yatırımlar” adı altında muhasebeleştirilen 68.873 TL tutarındaki avanslar,
“Uzun vadeli diğer alacaklar” hesabına sınıflandırılmıştır.
25.08.2010 tarihi itibariyle, Amity Oil International Pty Ltd. ile %99,6 iştiraki bulunan Zorlu Petrogas Petrol Gaz ve
Petrokimya Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’in hisselerinin satışını gerçekleştirilmiş ve konsolide finansal tablolarda UFRS
5 kapsamında muhasebeleştirilmiştir. Dolayısıyla ilgili şirketler kontrolün ortadan kalktığı tarihte durdurulan faaliyetler
olarak sunulmuştur.
82
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
2.7. Muhasebe Politikaları ve Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar
Muhasebe politikaları ve muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar olması durumunda, yapılan önemli değişiklikler
ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden
düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde,
gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik olarak uygulanır.
2.8. Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları
Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço
tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını
belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir.
Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde gelir
tablosuna yansıtılmaktadırlar.
Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var
olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımlar ve
değerlendirmeler aşağıdaki gibidir:
• Şüpheli alacak karşılıkları, Şirket yönetiminin bilanço tarihi itibariyle var olan ancak cari ekonomik koşullar
çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları
yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar
müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden finansal
tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate alınmaktadır. Ayrıca
karşılık tutarı belirlenirken bilanço tarihi itibariyle elde bulunan teminatların dışında yine finansal tabloların onaylanma
tarihine kadar geçen süre zarfında edinilen teminatlar da göz önünde bulundurulmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle
şüpheli alacak karşılıkları dipnot 8’de açıklanmıştır.
• Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği taktirde katlanılacak olan sonuçlar Şirket
hukuk müşavirlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve Şirket Yönetimi elindeki verileri kullanarak en iyi
tahminlerini yapıp gerekli gördüğü karşılığı ayırmaktadır (dipnot 14).
• Ertelenmiş vergi varlıkları gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle geçici farklardan ve birikmiş zararlardan
faydalanmanın kuvvetle muhtemel olması durumunda kaydedilmektedir. Kaydedilecek olan ertelenmiş vergi varlıkların
tutarı belirlenirken gelecekte oluşabilecek olan vergilendirilebilir kârlara ilişkin önemli tahminler ve değerlendirmeler
yapmak gerekmektedir. Dipnot 24’de belirtildiği üzere Şirket’in konsolide edilen bağlı ortaklıklarının, 98.709 TL (31
Aralık 2010- 98.709 TL) tutarında taşınan vergi zararları bulunmaktadır ve bu bağlı ortaklıkların taşınan zararlardan
ileride yararlanılabilecek tutarda vergilendirilebilir kâr yaratma olasılığı göz önünde bulundurularak söz konusu zararlar
üzerinden ertelenmiş vergi varlığı kaydedilmiştir.
2.9. Önemli muhasebe politikalarının özeti
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları aşağıda özetlenmiştir:
Hasılat
Gelirler, teslimatın gerçekleşmesi, gelir tutarının güvenli bir şekilde belirlenmesi ve işletme ile ilgili ekonomik yararların
Şirket’e akmasının muhtemel olması üzerine alınan veya alınabilecek bedelin rayiç değeri üzerinden tahakkuk esasına
göre kayıtlara alınır. Net satışlar, mal satışlarından iadeler ve satış iskontolarının düşülmesiyle bulunmuştur. Satış
gelirleri, malların satış tutarından mal satışlarından iade, indirim, komisyonların ve satış ile ilgili vergilerin düşülmesi
suretiyle gösterilmiştir. Piyasa faizinin daha altında bir faiz haddini uygulaması ve böylelikle işlemin etkin bir finansman
unsuru içeriyor olması durumunda, satışın karşılığının makul değeri, alacakların bugünkü değerine iskonto edilmesi
suretiyle bulunur. Alacakların nominal değeri ile bu şekilde bulunan makul değer arasındaki fark, faiz geliri olarak ilgili
dönemlere yansıtılır.
83
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Ticari alacaklar / borçlar
Doğrudan bir borçluya/alıcıya mal veya hizmet tedariki ile oluşan şirket kaynaklı ticari alacaklar/ticari borçlar, etkin
faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değerlendirilmiştir. Belirtilmiş bir faiz oranı bulunmayan
kısa vadeli ticari alacaklar/ticari borçlar, faiz tahakkuk etkisinin önemsiz olması durumunda fatura tutarından
değerlendirilmiştir.
Şirket, tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir bulgu olduğu takdirde ilgili ticari alacaklar için şüpheli alacak
karşılığı ayırmaktadır. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır.
Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlarda dahil olmak üzere tüm nakit
akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir.
Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari
dönemde diğer gelirlere yansıtılır.
Stoklar
Stoklar, elde etme maliyeti ve net gerçekleşebilir değerin düşük olanı ile değerlendirilmiştir. Maliyet, hareketli ağırlıklı
ortalama yöntemi ile belirlenir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama maliyeti ve satışı
gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesiyle elde edilen tutardır. Stokların maliyeti tüm
satın alma maliyetlerini, dönüştürme maliyetlerini ve stokların mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlanılan
diğer maliyetleri içerir.
Maddi varlıklar
Maddi varlıklar, elde etme maliyetlerinden birikmiş amortisman düşüldükten sonraki net değeri ile gösterilmektedir.
Amortisman, maddi varlıkların faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır. Söz
konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Yıl
Yeraltı ve yerüstü düzenleri
Binalar
4 - 30
25 - 50
Özel maliyetler
5 - 20
Makine, tesis ve cihazlar
1 - 40
Taşıt araçları
Döşeme ve demirbaşlar
4- 5
1 - 30
Arazi ve arsalar için sınırsız ömürleri olması sebebi ile amortisman ayrılmamaktadır.
Maddi duran varlıkların yapılan normal bakım ve onarım harcamaları, gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi
varlığın kapasitesini genişleterek kendisinden gelecekte elde edilecek faydayı artıran nitelikteki yatırım harcamaları,
maddi varlığın maliyetine eklenmektedir. Varlığın maliyetine eklenen, söz konusu yenileme gibi aktifleştirme sonrası
yapılan harcamalar, ekonomik ömürleri çerçevesinde amortismana tabi tutulurlar.
Maddi duran varlığın kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri
kazanılabilir değerine indirilir.
Maddi varlıkların elden çıkartılması sonucu oluşan kâr veya zarar, kayıtlı değer ile tahsil olunan tutarların karşılaştırılması
ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılır.
84
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Maddi olmayan duran varlıklar
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar
Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklükleri
düşüldükten sonraki tutarıyla gösterilir. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi
kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan
değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük
olarak muhasebeleştirilir. Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Yıl
Rüzgar enerjisi üretim hakları
25
Hidroelektrik enerjisi üretim hakları
30
Jeotermal enerjisi üretim hakları
29
Diğer maddi olmayan duran varlıklar
Diğer maddi olmayan duran varlıklar iktisap edilmiş bilgi sistemlerini, bilgi sistemleri geliştirme maliyetlerini, satın
alınmış teknoloji ve diğer tanımlanabilir hakları içermektedir. Diğer maddi olmayan varlıklar, elde etme maliyetinden
kayda alınır ve 5 yılı geçmeyen tahmini faydalı ömürleri boyunca doğrusal olarak itfa edilmektedir.
Finansal yatırımlar
Şirket, finansal yatırımlarını, vadeye kadar elde tutulacak ve satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırmıştır.
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil
olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir
ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve işletme kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan finansal varlıklardır.
Satılmaya hazır finansal varlıklar, işletme kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacak ve makul değer
değişimleri gelir tablosuyla ilişkilendirilen finansal varlıklar dışında kalan finansal varlıklardan oluşmaktadır. Bunlar,
yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya
işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç duyulmayacaksa ki bu durumda dönen varlıklar içinde dahil
edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Şirket finansal varlıkları ile ilgili sınıflandırma işlemini ilgili varlıkların edinilmesi
sırasında yapmakta olup düzenli bir şekilde gözden geçirmektedir.
Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedel üzerinden
değerlenmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklar ise kayda alınmalarını izleyen dönemlerde makul değerle
değerlenmiştir. Borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda aktif olarak işlem gören satılmaya hazır finansal
varlıklar borsa fiyatı ile işlem görmeyenler ise indirgenmiş nakit akımı, karşılaştırılabilir işlemler/şirketler gibi değerleme
yöntemleri uygulanarak tespit edilmiş makul değerleri ile gösterilir.
Şirket’in %20’nin altında oy hakkına sahip olduğu veya %20’nin üzerinde oy hakkına sahip olmakla birlikte önemli
bir etkiye sahip olmadığı finansal varlıkların ve konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmediğinden
konsolidasyona dahil edilmeyen iştirak ve bağlı ortaklıkların borsaya kayıtlı herhangi bir makul değerinin olmadığı,
makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun olmaması nedeniyle makul değerin güvenilir bir
şekilde ölçülemediği durumlarda finansal varlığın kayıtlı değeri elde etme maliyeti tutarından varsa, değer düşüklüğü
karşılığının çıkarılması suretiyle değerlenmiştir.
Varlıklarda değer düşüklüğü
Şirket, her bir bilanço tarihinde, bir varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını
değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Eğer söz konusu
varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak
tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir.
85
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Geri kazanılabilir tutar varlığın net satış fiyatı ile kullanım değerinden yüksek olanı seçilerek bulunur. Kullanım değeri, bir
varlığın sürekli kullanımından ve faydalı ömrü sonunda elden çıkarılmasından elde edilmesi beklenen nakit akımlarının
tahmin edilen bugünkü değeridir. Değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Hisse başına kazanç
İlişikteki gelir tablosunda belirtilen hisse başına kâr, net kârın ilgili yıl içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama adedine
bölünmesi ile tespit edilir.
Borçlanma maliyetleri
İnşa edilebilmesi veya satışa hazırlanabilmesi önemli bir zaman dilimi gerektiren varlık alımları veya yatırımları ile
dolaysız olarak ilişkilendirilebilen ve inşaat veya üretim sırasında tahakkuk eden borçlanma maliyetleri ilgili varlığın
maliyetine eklenmektedir. Ancak varlığın amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilmesine yönelik
faaliyetlere uzun süreli ara verilen dönemler boyunca oluşan borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine ara verilir.
Varlığın amaçlandığı şekilde kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi için gerekli faaliyetlerin tamamen bitirilmesi
durumunda, borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine son verilir. Diğer borçlanma maliyetleri tahakkuk ettikleri
dönemlerde giderleştirilmektedir.
Kur değişiminin etkileri
Yabancı para cinsinden yapılan işlemleri ve bakiyeleri TL’ ye çevirirken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas
almaktadır. Bilançoda yer alan yabancı para birimi bazındaki parasal varlıklar ve borçlar bilanço tarihindeki döviz kurları
kullanılarak TL’ ye çevrilmiştir. Yabancı para cinsinden olan işlemlerin TL’ ye çevrilmesinden veya parasal kalemlerin
ifade edilmesinden doğan kur farkı gider veya gelirleri ilgili dönemde konsolide gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Türev finansal araçlar
Şirket’in türev finansal araçlarını vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ile faiz oranı swap işlemleri oluşturmaktadır.
Yapılandırılmış vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ile faiz oranı swap işlemleri ekonomik olarak Şirket için risklere
karşı etkin bir koruma sağlamakla birlikte, risk muhasebesi yönünden UMS 39 - “Finansal Araçlar : Muhasebeleştirme ve
Ölçme” standardına ait gerekli koşulları taşımaması nedeniyle, finansal tablolarda riskten korunma amaçlı türev finansal
araçlar olarak muhasebeleştirilmemektedir.
Alım satım amaçlı türev finansal araçlar, finansal tablolara ilk olarak maliyet değerleri ile yansıtılır ve kayda alınmalarını
izleyen dönemlerde makul değerleri üzerinden değerlenir. Bu enstrümanların makul değerlerinde meydana gelen
değişikliklerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar gelir veya gider olarak gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Makul değeri
pozitif olan türev ürünleri bilançolarda varlıklarda, negatif olanlar ise yükümlülüklerde muhasebeleştirilmektedir .
Karşılıklar, şarta bağlı varlık ve yükümlülükler
Karşılıklar, Şirket’in bilanço tarihi itibariyle mevcut bulunan ve geçmişten kaynaklanan yasal veya yapısal bir
yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğü yerine getirmek için ekonomik fayda sağlayan kaynakların çıkışının
gerçekleşme olasılığının olması ve yükümlülük tutarı konusunda güvenilir bir tahminin yapılabildiği durumlarda
muhasebeleştirilmektedir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya
daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler finansal
tablolara dahil edilmemekte ve şarta bağlı yükümlülükler olarak değerlendirilmektedir.
Şarta bağlı varlıklar, genellikle, ekonomik yararların işletmeye girişi olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer
beklenmeyen olaylardan oluşmaktadır. Şarta bağlı varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde
edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklar finansal tablolarda
yer almamaktadır. Şarta bağlı varlıklar, ekonomik faydaların işletmeye girişleri olası ise finansal tablo dipnotlarında
açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ilgili gelişmelerin finansal tablolarda doğru olarak yansıtılmalarını teminen sürekli
olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Ekonomik faydanın Şirket’e girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda
ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılır.
86
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Kiralama işlemleri - Kiracı olarak Şirket
Finansal kiralama
Şirket, finansal kiralama yoluyla edinmiş olduğu ve mülkiyetin bütün önemli risklerinin ve getirilerinin fiili olarak kiralama
süresi sonunda Şirket’e geçtiği sabit kıymetleri, konsolide bilançoda kira başlangıç tarihindeki makul değeri ya da, daha
düşükse minimum kira ödemelerinin bilanço tarihindeki bugünkü değeri üzerinden yansıtmaktadır. Finansal kiralama
işleminden kaynaklanan yükümlülük, kalan bakiye üzerinde sabit bir faiz oranı sağlamak için, ödenecek faiz ve anapara
borcu olarak ayrıştırılmıştır. Finansal kiralama işlemine konu olan sabit kıymetin ilk edinilme aşamasında katlanılan
masraflar maliyete dahil edilir. Finansal kiralama yolu ile elde edilen sabit kıymetler tahmin edilen ekonomik ömürleri
üzerinden amortismana tabi tutulur.
Faaliyet kiralaması
Mülkiyete ait risk ve getirilerin önemli bir kısmının kiralayana ait olduğu kiralama işlemi, faaliyet kiralaması olarak
sınıflandırılır. Faaliyet kiralamaları olarak (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) yapılan ödemeler, kira
dönemi boyunca doğrusal yöntem ile gider olarak kaydedilir.
İlişkili taraflar
Ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen veya onlara bağlı
şirketler, iştirak ve ortaklıklar ile Zorlu Holding Grubu’na dahil şirketler ve onlara bağlı şirketler, iştirak ve ortaklıklar
ilişkili taraflar olarak kabul edilmiştir.
Bilanço tarihinden sonraki olaylar
Şirket; bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide finansal tablolara
alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan düzeltme gerektirmeyen
hususlar, finansal tablo kullanıcılarının ekonomik kararlarını etkileyen hususlar olmaları halinde konsolide finansal tablo
dipnotlarında açıklanır.
Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlaması
Şirket’in endüstriyel ve coğrafi bölümleri dipnot 1 ve dipnot 3’te sunulmuştur.
Devlet teşvik ve yardımları
Makul değerleri ile izlenen parasal olmayan devlet teşvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teşvikleri, elde edilmesi
için gerekli şartların işletme tarafından yerine getirileceğine ve teşvikin işletme tarafından elde edilebileceğine dair
makul bir güvence oluştuğunda finansal tablolara yansıtılır.
Devletten temin edilen feragat edilebilir borçlar, feragat koşullarının işletme tarafından yerine getirileceğine dair makul
bir güvence oluşması durumunda devlet teşviki olarak kabul edilir.
Çalışanlara sağlanan faydalar / Kıdem tazminatları
Yürürlükteki kanunlara göre, Şirket, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve iş kanununda belirtilen davranışlar dışındaki
sebeplerle istihdamı sona eren çalışanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme tutarları
bilanço tarihi itibariyle geçerli olan kıdem tazminat tavanı esas alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı karşılığı, tüm
çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğacak yükümlülük tutarları bugünkü net değerine göre hesaplanarak
ilişikteki finansal tablolarda yansıtılmıştır.
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler
Bilanço tarihi itibariyle dönem sonuçlarına dayanılarak tahmin edilen Kurumlar Vergisi yükümlülüğü için karşılık
ayrılmaktadır. Kurumlar Vergisi yükümlülüğü dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler dikkate
alınarak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah üzerinden hesaplanmaktadır.
Vergi karşılığı, dönem kârı dikkate alınarak hesaplanmış ve hesaplamada ertelenmiş vergi göz önünde
bulundurulmuştur.
Ertelenmiş vergi, bilanço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak hesaplanmıştır. Ertelenmiş vergi aktif ve pasiflerin
finansal tablolarda yansıtılan değerleri ile yasal vergi bazı arasındaki geçici farkların vergi etkisi dikkate alınarak
87
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülükleri aşağıdaki durumlar haricinde bütün vergiye tabi geçici farklılıklar için
kayıtlara alınmaktadır.
Ertelenmiş vergi yükümlülüğünün şerefiye itfasından doğması ya da şirket birleşmesi olmayan bir işlemdeki bir varlığın
veya borcun ilk defa kayıtlara alınmasında ve işlem gerçekleştiği zaman muhasebesel kârı ne de vergiye tabi kâr veya
zararı etkilemediği durumlar ve geçici farkın ters çevrilmesinin zamanlamasının kontrol edilebildiği ve öngörülebilir
gelecekte geçici farkın ters çevrilmeyeceğinin olası olduğu durumlar hariç, bağlı ortaklıklara ve iştiraklere yapılan
yatırımlarla ilgili vergiye tabi geçici farklar göz önünde bulundurulduğu durumlardır. Ertelenmiş vergi alacakları,
vergiden indirilebilir geçici farklar, kullanılmamış vergi varlıkları ve kayıplarının taşınmasından faydalanılabilecek kadar
vergilendirilebilir kâr oluşması ölçüsünde, kullanılmamış vergi alacakları ve kullanılmamış vergi kayıpları için kayıtlara
alınmaktadırlar.
Ertelenmiş vergi alacağının taşıdığı değer, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve ertelenmiş vergi alacağının tamamen
ya da kısmen kullanımına olanak sağlayacak yeterli vergilendirilebilir kârın olası olmadığı durumlarda azaltılır.
Ertelenmiş vergi alacakları ve yükümlülükleri varlığın gerçekleştiği ya da yükümlülüğün ifa edildiği dönemde geçerli
olan ve bilanço tarihinde yürürlükte olan vergi oranına göre hesaplanır.
Nakit akım tablosu
Nakit akım tablolarında yer alan nakit ve nakit benzerleri, nakit, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren
vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda değer değişikliği riski
taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır.
2.10. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (UFRS) değişiklikler
Şirket cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nın Uluslararası Finansal Raporlama
Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 01.01.2011 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş
standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır.
2.10.1 2011 yılında geçerli olan yeni veya değişikliğe uğramış standart ve yorumlarda yapılan değişiklikler:
• UFRYK Yorum 19 “Özkaynağa dayalı finansal araçlar ile finansal borcun ortadan kaldırılması”
• UFRYK Yorum 14 “UMS 19 - Tanımlanmış fayda varlığının sınırı, asgari fonlama koşulları ve bu koşulların birbiri ile
etkileşimi”
• UMS 32 (Değişiklik) “Hisse İhraçlarının Sınıflandırılması”
• UMS 24 (Revize) “İlişkili Taraf Açıklamaları”
• Mayıs 2010’da yayınlanan UFRS’deki Yıllık İyileştirmeler
2.10.2 Henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanması benimsenmemiş mevcut standartlarla ilgili
değişiklikler ve yorumlar:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
88
UFRS 9 “ Finansal Araçlar- Safha 1 Finansal Varlıklar ve Yükümlülükler, Sınıflandırma ve Açıklama”
UMS 12 (Değişiklik) “ Gelir Vergileri- Ertelenmiş Vergi: Esas alınan varlıkların geri kazanımı
UFRS 7 (Değişiklik) “Finansal Araçlar- Bilanço dışı işlemlerin kapsamlı bir biçimde incelenmesine ilişkin açıklamalar.
UFRS 10 “Konsolide Finansal Tablolar”
UFRS 11 “Müşterek Düzenlemeler”
UFRS 12 “Diğer İşletmelerdeki Yatırımların Açıklamaları”
UFRS 13 “Gerçeğe Uygun Değerin Ölçümü”
UMS 27 (Değişiklik) “Bireysel Finansal Tablolar”
UMS 28 (Değişiklik) “İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar”
UMS 19 (Değişiklik) “Çalışanlara Sağlanan Faydalar”
UMS 1 (Değişiklik) “Finansal Tabloların Sunumu”
UMS 32 (Değişiklik) “Finansal Araçlar: Sunum-Finansal Varlık ve Borçların Netleştirilmesi”
UFRS 7 (Değişiklik) “Finansal araçlar: Açıklamalar-Finansal varlık ve borçların netleştirilmesi”
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Şirket yönetimi, 2.10.2 maddelerinde yer alan standart ve yorumların operasyonlarına olan etkilerini
değerlendirmektedir. Şirket yönetimi söz konusu Standart ve Yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Şirket’in
finansal tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağı görüşündedir.
DİPNOT 3 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA
Temel raporlama biçimi - Endüstriyel bölümler
Bölüm satışları
Satış gelirleri
Elektrik Grubu
Doğal gaz Grubu
Brüt kâr
Elektrik Grubu
Doğal gaz Grubu
Faaliyet kârı (zararı)
Elektrik Grubu
Doğal gaz Grubu
Bölüm varlık alımları
Sürdürülen faliyetler
Elektrik Grubu
Doğal gaz Grubu
Durdurulan faliyetler
Elektrik Grubu
Doğal gaz Grubu
Bölüm varlıkları
Elektrik Grubu
Doğal gaz Grubu
01.01.- 31.12.2011
01.01.-31.12.2010
444.942
-
433.996
-
444.942
433.996
10.667
-
10.125
-
10.667
10.125
(50.936)
-
28.455
-
(50.936)
28.455
189.412
-
240.646
-
189.412
240.246
-
7.142
-
7.142
31.12.2011
31.12.2010
3.409.713
-
2.611.270
-
3.409.713
2.611.270
89
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Bölüm amortisman ve itfa payı giderleri
01.01.- 31.12.2011
01.01.-31.12.2010
69.025
83.856
-
-
69.025
83.856
Sürdürülen faaliyetler
Elektrik Grubu
Doğalgaz Grubu
Durdurulan faaliyetler
Elektrik Grubu
-
-
Doğalgaz Grubu
-
2.389
-
2.389
69.025
86.245
Toplam amortisman ve itfa payı giderleri
İkincil raporlama biçimi - Coğrafi bölümler
01.01.-31.12.2011 döneminde Şirket’in sürdürülen faaliyetlerinden satış gelirlerinin %98’i (01.01.-31.12.2010: %100’ü)
Türkiye’de gerçekleşmektedir.
Bölüm varlıkları
31.12.2011
31.12.2010
Türkiye
1.578.923
1.062.271
Rusya
1.755.433
1.509.133
75.357
39.866
3.409.713
2.611.270
01.01.- 31.12.2011
01.01.- 31.12.2010
Diğer
Bölüm varlık alımları
Türkiye
45.020
65.766
Rusya (yatırım aşamasında)
115.694
172.788
Diğer
28.698
2.092
Toplam maddi varlık alımları
189.412
240.646
90
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 4 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ
31.12.2011
31.12.2010
38
66
- Vadesiz mevduat
63.141
128.547
- Vadeli mevduat
5.290
2.783
68.469
131.396
-
(6.158)
68.469
125.238
Kasa
Bankalar
Nakit ve nakit benzerleri
Eksi: Bankalar nezdinde kredi şeklindeki cari hesaplar
Nakit akım tablolarında gösterilen nakit ve nakit benzerleri
31.12.2011 tarihi itibariyle vadeli mevduat hesabının vadesi 02.01.2012’dir (31.12.2010: 03.01.2011).
DİPNOT 5 - FİNANSAL YATIRIMLAR
Kısa vadeli finansal varlıklar
Vadeli mevduatlar
113.612
-
22.836
764
Uzun vadeli finansal varlıklar
Satılmaya hazır finansal varlıklar
31.12.2011 tarihi itibariyle USD cinsinden vadeli mevduatların vadeleri Nisan ve Mayıs 2012 olup, faiz oranları %3,78 ve
%4,5 arasında değişmektedir.
91
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Oran
Ülke
31.12.2011
31.12.2010
Solad Energy Ltd.
İsrail
%26
Dorad Energy Ltd. (*)
İsrail
%25
Tutar
31.12.2011
31.12.2010
%26
764
764
%25
22.072
36
-
(36)
22.836
764
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Değer düşüklüğü (-)
Dorad Enerji Ltd.
İsrail
Konsolidasyon kapsamı dışında
tutulan bağlı ortaklıklar
Ramat Negev Energy Ltd.
İsrail
%51
%51
3.880
2.189
Ashdod Energy Ltd.
İsrail
%51
%51
3.387
3.387
Türkiye
%89
%89
45
45
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
Değer düşüklüğü (-)
Ramat Negev Energy Ltd.
İsrail
(3.880)
(2.189)
Ashdod Energy Ltd.
İsrail
(3.387)
(3.387)
Türkiye
(45)
(45)
-
-
22.836
764
Sermaye taahhütleri (-)
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
(*) Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin (“Zorlu Enerji”) %25 oranında ortağı olduğu Dorad Energy Ltd (“Dorad”)
ortaklarının, İsrail Public Utility Authority (İsrail Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu) tarafından belirlenen regulasyonları
ve mevcut ön lisansları gereğince, lisans alımına kadar enerji santrallerinin toplam bedelinin %20’si oranında Dorad’a
sermaye koyması gerekmekte olup, Zorlu Enerji, 25.01.2011, 12.04.2011, 19.09.2011 ve 25.12.2011 tarihlerinde %25 oranında
sahip olduğu Dorad’a, sırasıyla 29.665.400 NIS, 6.549.463 NIS, 6.760.145 NIS ve 6.035.800 NIS karşılığı toplamda
22.072 bin TL tutarında sermaye ilave etmiştir.
Şirket’in doğrudan ve dolaylı toplam oy hakkı %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide finansal tablolar açısından
önemlilik teşkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmayan iştiraki ve bağlı ortaklıkları finansal yatırımlar hesabında
maliyet bedeli üzerinden varsa değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır.
92
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
İştiraklerin hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
01.01.-31.12.2011
01.01.- 31.12.2010
764
764
Açılış bakiyesi, 01.01
İktisaplar
22.036
777
36
(777)
22.836
764
Değer düşüklüğü (karşılığı) iptali
Kapanış bakiyesi, 31.12
Konsolidasyon kapsamı dışında tutulan bağlı ortaklıkların hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 01.01
-
66
Durdurulan faaliyetler
-
(66)
Kapanış bakiyesi, 31.12
-
-
Solad Energy Ltd. (“Solad”)
Zorlu Enerji’nin %26,24 oranında ortak olduğu Solad, İsrail’de Ashdod ve Ashkelon’da faaliyet gösteren soya yağı
üretim tesisleri ile yakın çevresinde faaliyet gösteren sanayi tesislerine enerji sağlamak amacıyla 2006 yılında yaklaşık
100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar kapasitesine sahip doğal gaz ile çalışacak kojenerasyon santral yatırımı için
kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle Solad gayrifaaldir.
Dorad Energy Ltd. (“Dorad”)
Zorlu Enerji İsrail’in Ashkelon kentinde 800 MW kapasiteli doğal gaz dönüşümlü enerji santrali yatırımı için 2003 yılında
Dorad’a %25 oranında ortak olmuştur. Dorad 29.11.2010 tarihi itibariyle yatırım aşamasına geçmiştir.
Ramat Negev Energy Ltd. (“Ramat”)
2007 yılında Zorlu Enerji’nin %51 oranında ortak olduğu Ramat Negev, İsrail’de yaklaşık 120MW elektrik ve 70 ton/saat
buhar üretim kapasitesine sahip bir kojenerasyon enerji santrali yatırımı için kurulmuştur. Rapor tarihi itibariyle Ramat
gayrifaaldir. Ramat’ın %49 oranında diğer ortağı İsrail’de enerji santrali projeleri geliştiren ve yatırım yapan Edeltech
Ltd. şirketidir.
Ashdod Energy Ltd. (“Ashdod”)
Zorlu Enerji İsrail’de faaliyet gösteren sanayi tesislerine elektrik ve buhar sağlanması amacıyla doğal gaz ile çalışacak
olan yaklaşık 55 MW elektrik ve 40 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip bir kojenerasyon enerji santrali kurulması
amacıyla 2007 yılında %51 oranında ortak olmuştur. Rapor tarihi itibariyle Ashdod gayrifaaldir. Ashdod’un %49 oranında
diğer ortağı İsrail’de enerji santrali projeleri geliştiren ve yatırım yapan Edeltech Ltd. şirketidir.
Yeni Gürsöğüt Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (“Yeni Gürsöğüt”)
Yeni Gürsöğüt 2008 yılında Ankara’da kurulmuştur. Zorlu Enerji’nin %89 oranında sahibi olduğu Yeni Gürsöğüt’ün
faaliyet konusu elektrik enerjisi üretmek, enerji tesisi kurmak, işletmeye almak, devralmak, kiralamak, kiraya vermek;
üretilen elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi toptan satış lisansı sahibi tüzel kişilere, perakende satış lisansı sahibi tüzel
kişilere ve serbest tüketicilere ikili anlaşmalar yoluyla satmaktır. Rapor tarihi itibariyle Yeni Gürsöğüt gayrifaaldir.
93
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 6 - FİNANSAL BORÇLAR
31.12.2011
31.12.2010
199.321
346.240
2.524
2.085
201.845
348.325
402.353
314.918
1.488.154
826.706
5.147
5.848
1.493.301
832.554
Kısa vadeli finansal borçlar
Banka kredileri
Finansal kiralama işlemlerinden borçlar
Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı
Banka kredileri
Uzun vadeli finansal borçlar
Banka kredileri
Finansal kiralama işlemlerinden borçlar
Şirket’in kısa ve uzun vadeli toplam banka kredilerinin ödeme planı aşağıdaki gibidir:
31.12.2011
EUR
(‘000)
USD
(‘000)
TL
Bir yılı geçmeyen
25.279
220.710
122.998
601.674
Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen
28.351
171.433
6.436
399.540
İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen
TL
Toplamı
32.741
124.338
-
314.874
Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen
29.303
94.365
-
249.857
Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen
26.224
83.371
-
221.565
Beş yılı geçen
68.771
71.076
-
302.318
210.669
765.293
129.434
2.089.828
31.12.2010
EUR
(‘000)
USD
(‘000)
TL
TL
Toplamı
Bir yılı geçmeyen
20.920
277.125
189.856
661.158
21.688
163.397
-
297.052
Toplam banka kredileri
Bir yılı geçen ve iki yılı geçmeyen
İki yılı geçen ve üç yılı geçmeyen
15.503
179.234
-
308.862
Üç yılı geçen ve dört yılı geçmeyen
14.546
9.681
-
44.773
Dört yılı geçen ve beş yılı geçmeyen
13.370
4.891
-
34.957
Beş yılı geçen
63.435
7.165
-
141.062
149.462
641.493
189.856
1.487.864
Toplam banka kredileri
Şirket’in bağlı ortaklığı Rotor, Osmaniye ilinde bulunan 135 MW kapasiteli elektrik üretim santrali yatırımı için çeşitli
finansal kuruluşların oluşturduğu konsorsiyum ile 08.05.2009 tarihinde 130 milyon EUR tutarında uzun vadeli kredi
anlaşması imzalamıştır. 31.12.2011 tarihi itibariyle söz konusu anlaşmaya istinaden 130 milyon EUR kredi temin edilmiştir.
94
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Zorlu Enerji ile Standard Bank PLC önderliğinde biraraya gelen banka ve finans kuruluşları arasında 20.05.2008
tarihinde imzalanan 500 milyon USD tutarındaki kredi sözleşmesinin tamamen ve Şirket’in mevcut diğer borçlarının
ise kısmen refinansmanı için HSBC Bank PLC önderliğinde bir araya gelen banka ve finans kuruluşlarından oluşan
sendikasyon ile 435 milyon USD ve 70 milyon EUR; toplamda 530 milyon USD tutarında ilk 2 yıl geri ödemesiz toplam
6 yıl vadeli kredi sözleşmesi 02.12.2011 tarihinde imzalanmıştır. 31.12.2011 tarihi itibariyle söz konusu anlaşmaya istinaden
435 milyon USD ve 70 milyon EUR kredi temin edilmiştir.
Şirket çeşitli finansal kuruluşlardan temin etmiş olduğu krediler için çeşitli teminatlar vermiştir (dipnot 14).
DİPNOT 7 - TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
31.12.2011
Rayiç Değerler
Alım satım amaçlı
Vadeli yabancı para
işlemleri
Faiz oranı swap işlemleri
31.12.2010
Rayiç Değerler
Kontrat
Tutarı
Varlıklar
Yükümlülükler
Kontrat
Tutarı
Varlıklar
Yükümlülükler
255.780
394.960
-
23.100
17.047
100.708
-
1.883
-
-
650.740
-
40.147
100.708
1.883
-
DİPNOT 8 - TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR
31.12.2011
31.12.2010
28.972
19.828
23.008
15.237
2.103
1.234
50.903
39.479
(125)
(157)
(9.786)
(57)
(76)
(10.298)
40.835
29.048
01.01.-31.12.2011
01.01.- 31.12.2010
10.298
(512)
10.346
(48)
9.786
10.298
Kısa vadeli ticari alacaklar
Cari hesap alacakları
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 26)
- Diğer ticari alacaklar
Alınan çekler ve senetler
- Diğer ticari alacaklar
Ertelenmiş finansman gideri (-)
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar (dipnot 26)
- Diğer ticari alacaklar
Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-)
Şüpheli ticari alacaklar karşılığının dönem içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 01.01
İptal edilen karşılıklar (-)
Kapanış bakiyesi, 31.12
95
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Karşılık ayrılan şüpheli ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir:
31.12.2011
31.12.2010
0-3 ay arası
826
849
3-6 ay arası
352
533
8.608
8.916
9.786
10.298
6 aydan daha uzun
Kısa vadeli ticari borçlar
Cari hesap borçları
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 26)
- Diğer ticari borçlar
10.932
18.281
296.154
101.233
307.086
119.514
Ertelenmiş finansman geliri (-)
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 26)
- Diğer ticari borçlar
(65)
(42)
(1.392)
(269)
305.629
119.203
172.384
159.620
24.631
56.358
197.015
215.978
Uzun vadeli ticari borçlar
Cari hesap borçları
- İlişkili taraflara ticari borçlar (dipnot 26)
- Diğer ticari borçlar
96
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 9 - DİĞER ALACAKLAR VE BORÇLAR
31.12.2011
31.12.2010
Vergi dairelerinden alacaklar
-
809
Personelden alacaklar
4
9
115
45
222.207
141.999
27
1.237
222.353
144.099
201.678
68.873
Kısa vadeli diğer alacaklar
Verilen depozito ve teminatlar
İlişkili taraflardan diğer alacaklar (dipnot 26)
Diğer çeşitli alacaklar
Uzun vadeli diğer alacaklar
İlişkili kuruluşlardan alacaklar (dipnot 26)
Kısa vadeli diğer borçlar
Kısa vadeli alınan avanslar
11.662
-
546
341
48
109
12.256
450
801.942
553.363
İlk madde ve malzeme
3.633
2.237
Ticari mal
2.078
361
5.711
2.598
-
-
5.711
2.598
01.01.-31.12.2011
01.01.- 31.12.2010
Personele borçlar
Diğer çeşitli borçlar
Uzun vadeli diğer borçlar
İlişkili kuruluşlara borçlar (dipnot 26)
DİPNOT 10 - STOKLAR
Stok değer düşüklüğü karşılığı (-)
Stok değer düşüklüğü karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
Açılış bakiyesi, 01.01
-
1.122
Durdurulan faaliyetlerden dolayı çıkışlar
-
(1.122)
Kapanış bakiyesi, 31.12
-
-
97
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 11 - MADDİ DURAN VARLIKLAR
01.01.2011
İlaveler
5.306
192
Yabancı para
Çıkışlar çevrim farkları
Konsolidasyon
kapsamından
çıkan bağlı
ortaklıklar
Transferler
31.12.2011
-
-
5.498
Maliyet
Arazi ve arsalar
-
-
Yeraltı ve yerüstü
düzenleri
26.291
-
-
-
-
-
26.291
Binalar
25.749
125
(250)
168
-
17.447
43.239
28
4
-
-
-
-
32
1.059.133
351
(13.229)
6.066
-
252.837
1.305.158
768
363
(724)
116
-
-
523
6.765
648
-
289
-
-
7.702
1.286.400
187.590
-
240.117
-
(272.333)
1.441.774
2.410.440
189.273
(14.203)
246.756
-
(2.049)
2.830.217
Yeraltı ve yerüstü
düzenleri
3.296
3.308
-
-
-
-
6.604
Binalar
4.660
901
(92)
103
-
-
5.572
22
3
-
-
-
-
25
277.959
62.679
(7.029)
332
-
-
333.941
330
157
(243)
63
-
-
307
3.650
590
-
86
-
-
4.326
289.917
67.638
(7.364)
584
-
-
350.775
Özel maliyetler
Makine, tesis ve
cihazlar
Taşıt araçları
Döşeme ve
demirbaşlar
Yapılmakta olan
yatırımlar
Birikmiş amortisman
Özel maliyetler
Makine, tesis ve
cihazlar
Taşıt araçları
Döşeme ve
demirbaşlar
Net kayıtlı değer
98
2.120.523
2.479.442
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
01.01.2010
İlaveler
5.354
-
Yabancı para
Çıkışlar çevrim farkları
Konsolidasyon
kapsamından
çıkan bağlı
ortaklıklar
Transferler 31.12.2010
Maliyet
Arazi ve arsalar
Yeraltı ve yerüstü
düzenleri
-
-
(48)
-
5.306
13.571
47
-
-
(9.845)
22.518
26.291
25.729
-
-
20
-
-
25.749
35
1
-
-
(8)
-
28
779.227
11.032
-
143
(6.356)
275.087
1.059.133
890
142
-
12
(276)
-
768
8.535
1.734
(157)
16
(3.593)
230
6.765
15.805
-
-
-
(16.678)
873
-
1.335.883
227.671
-
24.072
(2.518)
(298.708)
1.286.400
2.185.029
240.627
(157)
24.263
(39.322)
Yeraltı ve yerüstü
düzenleri
7.785
2.120
-
-
(6.609)
-
3.296
Binalar
3.800
851
-
9
-
-
4.660
20
4
-
-
(2)
-
22
200.162
79.135
-
3
(1.341)
-
277.959
395
156
-
5
(226)
-
330
Döşeme ve demirbaşlar
4.035
747
(49)
8
(1.091)
-
3.650
Doğal gaz kuyu
geliştirme maliyetleri
12.354
1.766
-
-
(14.120)
-
-
228.551
84.779
(49)
25
(23.389)
-
289.917
Binalar
Özel maliyetler
Makine, tesis ve
cihazlar
Taşıt araçları
Döşeme ve demirbaşlar
Doğal gaz kuyu
geliştirme maliyetleri
Yapılmakta olan
yatırımlar
- 2.410.440
Birikmiş amortisman
Özel maliyetler
Makine, tesis ve
cihazlar
Taşıt araçları
Net kayıtlı değer
1.956.478
2.120.523
Şirket, duran varlıklara yapılan önemli ilaveleri yapılmakta olan yatırımlar hesabında toplamakta ve yatırımın
tamamlanması ile ilgili duran varlık hesabına transfer etmektedir. 31.12.2011 tarihi itibariyle 1.441.774 TL (31.12.2010:
1.286.400 TL) olan yapılmakta olan yatırımlar hesabı aşağıdaki yatırımları içermektedir:
Rosmiks LLC’nin Rusya’da yapımına başlanan iki adet 340 MW gücündeki enerji santraline yapılan yatırımların maliyeti
1.380.254 TL (31.12.2010: 1.221.582 TL)’dir.
Zorlu Enerji Pakistan’ın toplam kapasitesi 56,4 MW olacak rüzgar enerjisi santraline yapılan yatırımların maliyeti 30.000
TL (31.12.2010: 3.370 TL)’dir.
99
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Zorlu Enerji’nin Lüleburgaz’daki kombine çevrim doğalgaz projesinin 33,5 Milyon USD yatırımı tamamlanmış
olduğundan, yatırım maliyeti bulunmamaktadır (31.12.2010: 50.800 TL). Jeotermal santrallerinin yatırım maliyeti 6.567
TL (31.12.2010: 2.545 TL) ve Hidroelektrik santrallerinin yatırım maliyeti ise 4.370 TL’dir (31.12.2010: 6.972 TL).
Diğer yatırımların maliyeti ise 20.583 TL’dir (31.12.2010: 1.131 TL).
01.01.-31.12.2011 döneminde yapılmakta olan yatırımlar hesabında aktifleştirilen finansman gideri 9.276 (01.01.-31.12.2010:
13.250 TL)’dir.
DİPNOT 12 - MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
01.01.2011
İlaveler Çıkışlar
Yabancı Konsolidasyon Konsolidasyon
para
kapsamına kapsamından
çevrim
dahil edilen
çıkan bağlı
farkları bağlı ortaklık
ortaklıklar Transfer 31.12.2011
Maliyet
Rüzgar enerjisi üretim
hakları
16.753
-
-
-
-
-
-
16.753
Diğer maddi olmayan
duran varlıklar
5.018
139
(9)
6
-
-
2.049
7.203
21.771
139
(9)
6
-
-
2.049
23.956
890
668
-
-
-
-
-
1.558
5.976
719
(1)
1
-
-
-
6.695
6.866
1.387
(1)
1
-
-
-
8.253
Birikmiş itfa payları
Rüzgar enerjisi üretim
hakları
Diğer
Net kayıtlı değeri
100
14.905
15.703
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
01.01.2010 İlaveler Çıkışlar
Yabancı Konsolidasyon Konsolidasyon
para
kapsamına
kapsamından
çevrim
dahil edilen
çıkan bağlı
farkları bağlı ortaklık
ortaklıklar
Transfer 31.12.2010
Maliyet
Rüzgar enerjisi üretim
hakları
16.753
-
-
-
-
-
-
16.753
Doğal gaz kuyu açma
hakları
26.752
-
-
-
-
(26.752)
-
-
Diğer maddi olmayan
duran varlıklar
5.198
284
-
-
-
(464)
-
5.018
48.703
284
-
-
-
(27.216)
-
21.771
Rüzgar enerjisi üretim
hakları
723
167
-
-
-
-
-
890
Doğal gaz kuyu açma
hakları
5.968
334
-
-
-
(6.302)
-
-
Diğer
5.081
965
-
-
-
(70)
-
5.976
11.772
1.466
-
-
-
(6.372)
-
6.866
Birikmiş itfa payları
Net kayıtlı değeri
36.931
14.905
DİPNOT 13 - DEVLET TEŞVİK VE YARDIMLARI
Zorlu Enerji’nin bağlı ortaklığı Rotor, Osmaniye ilinde yapacağı 135 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayalı
elektrik üretim tesisleri projelendirme ve inşa etme yatırımları kapsamında yatırım teşviki almak amacı ile Hazine
Müsteşarlığı’na başvurmuş ve 23 Ocak 2008 tarihli ve 88998 sayılı Yatırım Teşvik Belgesi temin etmiştir. İlgili teşvik
belgesi yeni makine alımı konusunda %100 oranında gümrük vergisi muafiyeti ve KDV’den istisna sağlamaktadır.
Bursa Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi’nde modernizasyon amacıyla 07.07.2008 tarihli ve 91061 sayılı ve Kırklareli
Lüleburgaz yatırımı için 11.08.2008 tarihli ve 91456 sayılı %100 oranında gümrük vergisi muafiyeti ve KDV’den istisna
sağlayan yatırım teşvik belgeleri Zorlu Enerji tarafından temin edilmiş ve sözkonusu projeler kapsamındaki yatırımların
tamamlanmasıyla yatırım teşvik belgeleri kapatılmıştır.
101
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 14 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
14.1 Karşılıklar
31.12.2011
31.12.2010
Kısa vadeli borç karşılıkları
TRT payı karşılığı
315
351
Dava ve gider karşılıkları
291
470
606
821
TRT payı karşılığı
Dava ve gider
karşılıkları
351
470
Ayrılan kısa vadeli borç karşılıklarının dönem içindeki hareketi aşağıdaki gibidir: Açılış bakiyesi, 01.01
İlave
1.046
-
(1.082)
(179)
315
291
31.12.2011
31.12.2010
Teminat mektupları
5.249
36.402
Çek ve senetler
4.635
5.988
9.884
42.390
Ödeme ve çıkışlar
Kapanış bakiyesi, 31.12
14.2 Şarta bağlı varlıklar
a. Satıcı ve müşterilerden alınan
102
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
14.3 Taahhüt ve Yükümlülükler
31.12.2011
RUR
(‘000)
USD
(‘000)
EUR
(‘000)
TL
Toplam
TL değeri
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş
-
532
12.625
31.776
63.634
B. Tam konsolidasyon kapsamında dahil
edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu
TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
-
1.459
1.459
C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi
amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin
amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam
tutarı
-
-
-
-
-
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı
-
10.030
-
-
18.946
i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin
toplam tutarı
-
-
-
-
-
ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen
diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu
TRİ’lerin toplam tutarı
-
10.030
-
-
18.946
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler
lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
-
-
-
Toplam
-
10.562
12.625
33.235
84.039
RUR
(‘000)
USD
(‘000)
EUR
(‘000)
TL
Toplam
TL değeri
Şirket tarafından verilen TRİ’ler
31.12.2010
Şirket tarafından verilen TRİ’ler
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş
1.148.000
5.283
10.065
38.760
126.129
B. Tam konsolidasyon kapsamında dahil
edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu
TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
-
981
981
C.Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi
amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin
amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam
tutarı
-
-
-
-
-
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı
-
10.076
-
202
15.779
i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin
toplam tutarı
-
-
-
-
-
ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen
diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu
TRİ’lerin toplam tutarı
-
10.076
-
202
15.779
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler
lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
-
-
-
1.148.000
15.359
10.065
39.943
142.889
Toplam
103
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Şirket’in vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Şirket’in özkaynaklarına oranı 31.12.2011 tarihi itibariyle %(14,42)’dir (31.12.2010:
%10,05).
a. Şirket tarafından açılmış ve 31.12.2011 tarihi itibariyle devam eden davalar toplamı 27.786 TL (31.12.2010: 28.648
TL)’dir. Aynı tarih itibariyle Şirket aleyhine açılmış dava toplamı 19.171 TL’dir (31.12.2010: 10.257 TL).
b. Zorlu Enerji ile Standard Bank PLC ve HSBC Bank PLC önderliğinde biraraya gelen banka ve finans kuruluşları
arasında 20.05.2008 tarihinde imzalanan 500.000.000 USD tutarındaki kredi sözleşmesinin tamamen ve şirketin
mevcut diğer borçlarının ise kısmen refinansmanı için HSBC Bank PLC önderliğinde bir araya gelen banka ve finans
kuruluşlarından oluşan sendikasyon ile 435.000.000 USD ve 70.415.000 EURO; toplamda 530.000.000 USD tutarında
ilk 2 yıl geri ödemesiz toplam 6 yıl vadeli kredi sözleşmesi 02.12.2011 tarihinde imzalanmıştır. Zorlu Holding A.Ş., bu
kredi için (dipnot 6) garantör sıfatıyla kefil olmuştur.
c. 31.12.2011 tarihi itibariyle, Şirket’in kullanmış olduğu dış yatırım kredilerine ilişkin olarak maddi varlıklar üzerinde birinci
dereceden 60.000.000 USD ve ikinci dereceden 1.150.000 USD tutarında ipotek bulunmaktadır. Ayrıca söz konusu
krediye ilişkin olarak Zorlu Holding A.Ş.’nin kefaleti bulunmaktadır.
d. 31.12.2011 tarihi itibariyle, Şirket’in, İsrail’de gerçekleştirmeyi planladığı, toplam 1.075 MW kurulu güce sahip olacak ve
doğal gaz ile çalışacak 4 adet enerji santrali projesi kapsamında kurulmuş olan iştirakleri adına vermiş olduğu toplam
4.940.675 USD ve 446.250 EUR tutarlarında garanti mektubu bulunmakta olup söz konusu garantiler, elektrik üretimi
için alınan ön lisans ve yatırım kapsamındaki diğer masraflara istinaden verilmiştir. Şirket, ayrıca Pakistan rüzgar enerji
santrali yatırımına ilişkin gümrük masrafları için 564.000 USD tutarında garanti vermiştir.
e. Rusya Federasyonu’nun Tereshkovo ve Kojuhovo bölgelerinde inşa edilmekte olan iki doğal gaz çevrim santraline
ilişkin bir joint venture şirketi olarak kurulan ve Zorlu Enerji’nin %51 oranında hissedarı olduğu ICFS International
LLC’nin %100 oranında hissedarı olduğu Hollanda kanunlarına göre kurulmuş bir şirket olan Rosmiks International
B.V. ile kredi veren sıfatı ile Zorlu Enerji’nin %100 oranında hissedarı olduğu Bundoran Financial Corporation arasında
imzalanan kredi anlaşması altında Rosmiks International B.V’nin temerrüde düşmesine bağlı olarak Bundoran Financial
Corporation tarafından yasal süreç başlatılması nedeniyle ICFS International LLC’nin %24,5 oranında hissedarı olan
Invar International Inc. ve yine %24,5 oranında hissedarı olan Talex International LLC tarafından, 26.04.2010 tarihi itibari
ile Zorlu Enerji aleyhine İsviçre’de Cenevre Ticaret ve Sanayi Odası nezdinde (İsviçre Uluslararası Tahkim Kuralları
uyarınca) bir tahkim davası ile 18.06.2010 tarihi itibariyle Bundoran Financial Corporation’ın temerrüt süreci ile ilgili
olarak icrai faaliyetlerde bulunmasını önlemek amacıyla Invar International Inc. ve Talex International LLC tarafından
New York Eyaleti Yüksek Mahkemesi nezdinde yürütmenin durdurulması talepli bir adli dava açılmıştır. Yürütmenin
durdurulması talepli adli dava 23.07.2010 tarihi itibari ile “ihtiyati tedbir kararı” ile sonuçlanmış ve karar temyiz
edilmiştir. Temyiz mahkemesi yaptığı inceleme sonucunda, 07.07.2011 tarihli kararı ile temyiz talebini reddetmiştir.
03.08.2011 tarihinde davacılardan Talex International LLC ile uzlaşmaya varılmış olup, Talex International LLC, hem
tahkim hem de adli davadaki tüm iddialarından feragat etmiştir. Ayrıca Talex International LLC’nin, ICFS International
LLC’de bulunan %24,5 hissesinin tamamı 14.845 USD bedel karşılığında Zorlu Enerji tarafından devralınmıştır. Söz
konusu hisse devri sonunda Zorlu Enerji’nin ICFS’teki hisse oranı %51’den %75,5’e çıkmıştır.
Tahkim davası kapsamında Invar International Inc.’in başka yargı çevrelerinde dava açmasını önlemek amacıyla tahkim
heyetinden bu hususta bir ihtiyati tedbir kararı vermesi talep edilmiş olup, bu talebe ilişkin dilekçe 07.10.2011 tarihinde
tahkim heyetine sunulmuştur. Tarafların birbirlerine karşı iddialarını içeren dilekçeler de 13 Şubat 2012’de tahkim
heyetine sunulmuştur.
Yukarıda anılan ihtiyati tedbir talebine ek olarak, Şirket diğer davacı Invar’in hissedarlarından Mr. Alexander Razinski’nin
de tahkime şahsen taraf edilmesi talebinde bulunmuştur. Hem bu talebin hem de başka yargı çevrelerinde dava
açılmasını önleme talebinin görüşülmesi amacıyla 24 Şubat 2012 tarihinde Viyana’da bir duruşma yapılmıştır. Hakem
heyeti ihtiyati tedbir talebimize ilişkin kararını 2 Nisan 2012 tarihinde vermiş olup Invar’ın şirketimiz yönetim kurulu
üyelerinden Sayın Olgun Zorlu ve Sayın Selen Zorlu Melik aleyhine aynı kişilerin ICFS International LLC’de de yönetim
kurulu üyesi olmaları nedeniyle Virginia Eyaleti, Norfolk Şehri Bölge Mahkemesi nezdinde açmış olduğu adli davayı
takip etmekten imtina etmesine karar vermiştir. Hakem heyeti Mr. Alexander Razinski’nin şahsen tahkim davasına taraf
edilmesi talebimize yönelik kararını henüz vermemiştir.
104
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
f. 31.12.2011 tarihi itibariyle Şirket’in 237.726 TL alım taahhüdü karşılığında 135.412 bin USD vadeli döviz satış taahhüdü
bulunmaktadır.
DİPNOT 15 - KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
31.12.2011
31.12.2010
1.855
1.455
Uzun vadeli borç karşılıkları
Kıdem tazminatı karşılığı
Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi
sona erenlere, hak kazandıkları yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte
bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 06.03.1981 tarih, 2422 sayılı ve 25.08.1999 tarih, 4447 sayılı yasalar
ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem
tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.
Kıdem tazminatı ödemeleri, her hizmet yılı için 30 günlük brüt maaş üzerinden hesaplanmaktadır. İlgili bilanço tarihi
itibariyle ödenecek kıdem tazminatı, 31.12.2011 tarihi itibariyle 2.731,85 TL/yıl tavanına tabidir (31.12.2010: 2.517,01 TL/yıl).
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir.
Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Şirket’in çalışanların emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü
değerinin tahminine göre hesaplanır. TMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), şirketin yükümlülüklerini tanımlanmış
fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. Buna uygun olarak,
toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir:
Esas varsayım, her hizmet yılı için olan azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla, uygulanan
iskonto oranı, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oranı ifade eder. 31.12.2011 tarihi
itibariyle, ekli finansal tablolarda karşılıklar, çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğünün
bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. 31.12.2011 tarihi itibariyle karşılıklar yıllık %5,0 enflasyon oranı ve %9,25
iskonto oranı varsayımına göre, %4,05 (31.12.2010: %4,66) reel iskonto oranı ile hesaplanmıştır.
Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
01.01.- 31.12.2011
Açılış bakiyesi, 01.01
Konsolidasyon kapsamından çıkan bağlı ortaklıkların etkisi
İlaveler
01.01.- 31.12.2010
1.455
1.251
-
(280)
642
535
Dönem içerisindeki ödemeler
(242)
(51)
Kapanış bakiyesi, 31.12
1.855
1.455
105
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 16 - DİĞER VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
31.12.2011
31.12.2010
125.681
53.665
9.535
597
Diğer dönen varlıklar
Devreden KDV
Peşin ödenen vergi ve fonlar
Verilen iş avansları
173
49
Peşin ödenen giderler
19.978
5.521
TEİAŞ gelir tahakkukları
13.329
13.809
Verilen sipariş avansları
712
492
169.408
74.133
38.211
705
Diğer duran varlıklar
Peşin ödenen giderler
Şirket dipnot 6’da açıklanan Zorlu Enerji ile Standard Bank PLC önderliğinde biraraya gelen banka ve finans kuruluşları
arasında 20.05.2008 tarihinde imzalanan 500 milyon USD tutarındaki kredi sözleşmesinin tamamen ve Şirket’in
mevcut diğer borçlarının ise kısmen refinansmanı için HSBC Bank PLC önderliğinde bir araya gelen banka ve finans
kuruluşlarından oluşan sendikasyon ile 435 milyon USD ve 70 milyon EUR; toplamda 530 milyon USD tutarında ilk 2 yıl
geri ödemesiz toplam 6 yıl vadeli kredi sözleşmesi 02.12.2011 tarihinde imzalanmıştır. Şirket söz konusu kredi sözleşmesi
için çeşitli maliyetlere katlanmıştır. Söz konusu maliyetlere ait ödenen prim ve komisyonların tutarları, kısa vadeli peşin
ödenen giderler içerisinde 7.625 TL ve uzun vadeli peşin ödenen giderler içerisinde 37.706 TL’ dir.
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Ödenecek vergi ve fonlar
Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri
Diğer
1.446
625
545
224
40
58
2.031
907
500.000
500.000
281.665
281.665
DİPNOT 17 - ÖZKAYNAKLAR
a) Ödenmiş sermaye
(Tarihi değer esasına dayalı)
Her bir hisse için 1 TL nominal değer
Kayıtlı sermaye tavanı
Çıkarılmış sermaye
Zorlu Enerji’nin %0,47’sine sahip olan Linens Pazarlama A.Ş.’nin tüm hisseleri, 26.12.2011 tarihinde Zorlu Holding A.Ş.
tarafından devralınmış olup, bu alım işlemiyle Zorlu Holding’in, Zorlu Enerji’deki payı %45,7’ye yükselmiştir.
106
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Zorlu Enerji’nin yeni sermaye yapısı aşağıdaki gibidir;
31.12.2010
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Halka açık
Diğer
31.12.2011
Pay%
Tutar
Transfer
Pay%
Tutar
%45,3
127.490
1.325
%45,7
128.815
%17,5
49.425
-
%17,5
49.425
%32,0
90.080
-
%32,0
90.080
%5,2
14.670
(1.325)
%4,8
13.345
%100,0
281.665
-
%100,0
281.665
Zorlu Enerji’nin bilanço tarihleri itibariyle sermaye yapısı aşağıdaki gibidir:
Pay%
Tutar
31.12.2011
31.12.2010
%45,7
%17,5
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Halka açık
Diğer
Kayıtlı sermaye
31.12.2011
31.12.2010
%45,3
128.815
127.490
%17,5
49.425
49.425
%32,0
%32,0
90.080
90.080
%4,8
%5,2
13.345
14.670
%100,0
%100,0
281.665
281.665
102.575
102.575
384.240
384.240
Sermaye düzeltmesi
Toplam ödenmiş sermaye
Zorlu Enerji’nin sermayesi aşağıdaki gruplara ayrılmıştır:
31.12.2011
Grup
Hisse
senedi
cinsi
Hisse
senedi
adedi
31.12.2010
Tutar
Hisse
senedi
adedi
Tutar
A
Nama
2.816.653.500
28.166
2.816.653.500
28.166
B
Nama
25.349.881.500
253.499
25.349.881.500
253.499
28.166.535.000
281.665
28.166.535.000
281.665
Zorlu Enerji’nin Ana Sözleşmesi ile (A) grubu hisse senedi sahiplerine tanınan imtiyazlar aşağıdaki gibidir:
Zorlu Enerji’nin işleri ve idaresi, tamamı Zorlu Holding A.Ş.’ye ait (A) grubu pay sahipleri arasından veya gösterecekleri
adaylar arasından Genel Kurul tarafından seçilecek en az 5 en çok 11 üyeden meydana gelen bir yönetim kurulu
tarafından idare olunur.
107
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
b) Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları
Sermaye düzeltme farkları, Zorlu Enerj sermayesinin enflasyona (31.12.2004 tarihindeki satın alma gücünde) göre
düzeltilmiş toplam tutarı ile Zorlu Enerji’nin enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye tutarı arasındaki farkı ifade eder.
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkları
31.12.2011
31.12.2010
102.575
102.575
c) Yabancı para çevrim farkları
Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren Bağlı Ortaklıklar’ın kendi finansal tablolarında yer alan; varlık ve yükümlülükleri
bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ise ortalama döviz kurları kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış
ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynaklar içerisindeki yabancı para çevrim farkları kalemi
altında takip edilmektedir.
Yabancı para çevrim farkı
99.507
(18.288)
d) Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler (“Yasal yedekler”)
Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret
Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, Zorlu Enerji’nin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni
net kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan kârın %10’udur. Türk
Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek
için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir.
Yasal yedekler
4.399
2.668
e) Geçmiş yıllar zararları
Olağanüstü yedekler
Geçmiş yıl zararları
Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları
78.138
78.138
(298.754)
(230.310)
5.305
5.305
(215.311)
(146.867)
Diğer özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda; olağanüstü
yedeklerin kayıtlı değerleri ise, bedelsiz sermaye artırımı, nakit kâr dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir.
DİPNOT 18 - SATIŞ GELİRLERİ
Yurt içi satış gelirleri
Yurt dışı satış gelirleri
Brüt satış gelirleri
Satışlardan indirimler
108
01.01.-31.12.2011
01.01.-31.12.2010
440.746
438.331
7.049
-
447.795
438.331
(2.853)
(4.335)
444.942
433.996
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 19 -PAZARLAMA, SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ, GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
11.119
10.807
Genel yönetim giderleri
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri
50.019
34.313
Faaliyet giderleri toplamı
61.138
45.120
DİPNOT 20 - NİTELİKLERİNE GÖRE GİDERLER
Niteliklerine göre giderler satışların maliyeti, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri toplamıdır.
İlk madde, malzeme ve ticari mal giderleri
İşçi ve personel gideri
319.429
300.695
15.136
13.763
Enerji gideri
14.399
13.692
83.856
Amortisman ve tükenme payları
69.025
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler
10.786
8.846
Bakım onarım giderleri
18.830
18.352
Enerji nakil hatları dağıtım giderleri
909
1.796
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. sıfır bakiye düzeltme giderleri
588
1.789
15.736
6.040
30.575
20.162
495.413
468.991
01.01.-31.12.2011
01.01.-31.12.2010
Konusu kalmayan karşılıklar
512
48
Maddi duran varlık satış kârı
4.574
5
-
58.692
Danışmanlık giderleri
Diğer
DİPNOT 21 - DİĞER FAALİYETLERDEN GELİR VE GİDERLER
Finansal varlık satış kârı (*)
341
991
Diğer
Sigorta tazminat gelirleri
3.444
4.791
Diğer faaliyetlerden gelirler
8.871
64.527
Maddi duran varlık satış zararı
5.112
-
Finansal yatırımlar karşılık gideri (dipnot 5)
1.691
777
Diğer giderler
2.533
300
Diğer faaliyetlerden giderler
9.336
1.077
(*) 31.12.2010 tarihi itibariyle, finansal varlık satış kârı (58.692 TL) Şirket’in %100 iştiraki olan Amity Oil International Pty
Ltd. hisselerinin 25.08.2010 tarihinde gerçekleşen satışından kaynaklanmaktadır.
109
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 22 - FİNANSAL GELİRLER
Kambiyo kârları
408.492
479.845
30.023
11.746
Türev finansal araçlar gelirleri
-
1.883
Ertelenmiş finansman gelirleri
1.590
659
440.105
494.133
632.198
477.198
Faiz gelirleri
DİPNOT 23 - FİNANSAL GİDERLER
Kambiyo zararları
Ertelenmiş faiz gideri
594
6.760
154.808
96.859
Banka komisyon ve diğer finansman gideri
15.153
28.346
Türev finansal araç giderleri
41.315
-
844.068
609.163
01.01.-31.12.2011
01.01.-31.12.2010
(454.899)
(86.575)
Faiz giderleri
DİPNOT 24 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
a) Dönem kârı vergi yükümlülüğü
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi dönem zararı
Yerel vergi oranı
Vergi oranı üzerinden vergi gideri
İstisnalar ve indirimler
Kanunen kabul edilmeyen giderler
Kullanılmayan yatırım indirimin iptali
Üzerinden vergi hesaplanmayan farklar
Diğer
%20
%20
90.980
17.315
31.636
17.313
(20.840)
(1.164)
-
834
(119.547)
(30.050)
-
(10.196)
(17.771)
(5.948)
Şirket’in dönem vergi karşılığı aşağıdaki gibidir:
Dönem vergi gideri
Ertelenmiş vergi gideri
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri
Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren %20’dir.
110
11.440
2.510
6.331
3.438
17.771
5.948
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirim kabul edilmeyen giderlerin ilave
edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna ve indirimlerin indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kâr
dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemekte olup kârın tamamının veya bir kısmının temettü olarak;
• Gerçek kişilere
• Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden istisna veya muaf gerçek ve tüzel kişilere,
• Dar mükellef gerçek ve tüzel kişilere,
Dağıtılması halinde %15 Gelir Vergisi Stopajı hesaplanır. Dönem kârının sermayeye ilavesi halinde, kâr dağıtımı sayılmaz
ve stopaj uygulanmaz.
Kurumlar üçer aylık mali kârları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 10’uncu
gününe kadar beyan edip 17’nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl
verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir.
En az iki yıl süre ile elde tutulan iştirak hisseleri ile gayrimenkullerin satışından doğan kârların %75’i, Kurumlar Vergisi
Kanunu’nda öngörüldüğü şekilde sermayeye eklenmesi şartı ile vergiden istisnadır.
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum
kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez.
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır.
Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’inci günü akşamına kadar
bağlı bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe
kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarları değişebilir.
Bilanço tarihleri itibariyle Şirket’in vergi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir:
31.12.2011
31.12.2010
Kurumlar vergisi karşılığı
11.459
2.510
Peşin ödenen vergiler (-)
(11.383)
(1.635)
Kurumlar vergisi karşılığı net
Ertelenen vergi yükümlülükleri, net
76
875
(50.610)
(43.040)
(50.534)
(42.165)
b) Ertelenen vergi
Şirket, ertelenen gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin SPK Seri XI, No: 29 sayılı Tebliğ ve yasal
finansal tabloları arasındaki farklı değerlendirilmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak
hesaplamaktadır. Söz konusu geçici farklar genellikle gelir ve giderlerin, tebliğ ve vergi kanunlarına göre değişik
raporlama dönemlerinde muhasebeleşmesinden kaynaklanmaktadır.
Geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ve ertelenen vergi varlıkları ile vergi yükümlülüğü için
Türkiye’de bulunan ve önceki dönemlerde kazanılmış yatırım indirim hakkını kullanan şirket için %20 (2010:%20), yurt içi
diğer şirketler için %20 ve yurt dışındaki şirket için bağlı bulunduğu ülkenin vergi oranı esas alınmaktadır.
111
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Bilanço tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenen vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları
kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir:
Kümülatif geçici farklar
Ertelenmiş vergi
31.12.2011
31.12.2010
31.12.2011
31.12.2010
1.855
1.455
371
291
257
1.282
51
256
Ertelenen vergi varlıkları
Kıdem tazminatı karşılığı
Gider karşılıkları
Türev finansal araçlar
40.147
-
8.029
-
Şüpheli alacak karşılığı
8.825
9.337
1.765
1.867
98.709
98.709
19.742
19.742
7.484
933
1.497
187
31.455
22.343
64.704
Mahsup edilecek geçmiş yıllar zararı
Diğer
Ertelenen vergi yükümlülükleri
Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların
kayıtlı değerleri ile vergi matrahları arasındaki net fark
Ertelenmiş finansman geliri
403.553
323.519
80.711
4.020
378
804
76
-
1.883
-
377
2.751
1.140
550
226
82.065
65.383
Türev finansal araçlar
Diğer
Ertelenen net vergi yükümlülüğünün hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Dönem başı ertelenen vergi yükümlülüğü, net
01.01.-31.12.2011
01.01.- 31.12.2010
(43.040)
(39.473)
Konsolidasyon kapsamından çıkarılan bağlı ortaklıklar etkisi
-
(337)
Durdurulan faaliyetler ertelenmiş vergi etkisi
-
143
Çevrim farkları
(1.239)
65
Dönem ertelenen vergi karşılığı
(6.331)
(3.438)
(50.610)
(43.040)
Dönem sonu ertelenen vergi yükümlülüğü, net
112
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 25 - HİSSE BAŞINA KAZANÇ (KAYIP)
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kayıp:
Sürdürülen faaliyetler dönem zararı
Sürdürülen faaliyetlerden kontrol gücü olmayan paylara ait net dönem kârı
(472.670)
65.308
(92.523)
11.629
Sürdürülen faaliyetlerden ana ortaklığa ait net dönem zararı
(407.362)
(80.894)
28.166.535.000
28.166.535.000
(0,01)
(0,00)
Durdurulan faaliyetlerden hisse başına kazanç:
Durdurulan faaliyetler dönem kârı
Durdurulan faaliyetlerden kontrol gücü olmayan paylara ait net dönem
zararı
-
16.892
(2.723)
Durdurulan faaliyetlerden ana ortaklığa ait net dönem kârı
-
14.169
28.166.535.000
28.166.535.000
-
0,00
Hisse başına kayıp:
Net dönem zararı
Kontrol gücü olmayan paylara ait net dönem kârı
(472.670)
65.308
(75.631)
8.906
Ana ortaklığa ait net dönem zararı
(407.362)
(66.725)
28.166.535.000
28.166.535.000
(0,01)
(0,00)
31.12.2011
31.12.2010
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş.
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.
Diğer ilişkili kuruluşlar
4.521
2.312
20.716
1.423
4.868
2.047
15.364
729
Ertelenmiş finansman gideri (-)
28.972
(125)
23.008
(57)
28.847
22.951
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kayıp - TL, tam
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi
Durdurulan faaliyetlerden hisse başına kazanç - TL, tam
Çıkarılmış hisselerinin ağırlıklı ortalama adedi
Hisse başına kayıp - TL, tam
DİPNOT 26 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI
a) İlişkili taraflardan kısa vadeli ticari alacaklar
Zorlu Enerji’nin kontrol gücüne sahip ortağı Zorlu Holding A.Ş.’nin bağlı ortaklıklarından, Korteks Mensucat Sanayi ve
Ticaret A.Ş., Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş. ve Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş’ den
olan ticari alacaklar bakiyesi, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin elektrik satışından oluşmaktadır.
113
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
b) İlişkili taraflardan kısa vadeli diğer alacaklar
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
Diğer ilişkili kuruluşlar
220.709
127.638
1.498
14.361
222.207
141.999
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’den olan diğer kısa vadeli alacak tutarı, Rusya’da devam etmekte
olan yatırımın inşaatıyla ilgili olarak verilen avanslardan oluşmaktadır.
c) İlişkili taraflardan uzun vadeli diğer alacaklar
Edeltech Ltd.
16.738
10.731
Edelcom Ltd.
68.306
19.387
Dorad Energy Ltd.
115.452
37.264
Solad Energy Ltd.
1.182
787
-
704
201.678
68.873
Diğer
Dorad Energy Ltd.’den olan alacaklar, Dorad projesi kapsamında taahhüt edilen sermaye avansı ödemelerinden
oluşmaktadır.
Edeltech Ltd., Edelcom Ltd. ve Solad Energy Ltd.’den olan alacaklar,İsrail’de kurulması planlanan enerji santrali projeleri
kapsamında gönderilen avanslardan oluşmaktadır.
d) İlişkili taraflara kısa vadeli ticari borçlar
Zorlu Holding A.Ş.
Zorlu Industrial Pakistan
Diğer ilişkili kuruluşlar
Ertelenmiş finansman geliri (-)
2.511
8.029
-
8.637
8.421
1.615
10.932
18.281
(65)
(42)
10.867
18.239
Zorlu Enerji’nin ana ortağı olan Zorlu Holding A.Ş.’ye olan borç, genel giderlere istinaden Şirket’e yansıtılan tutarlardan
oluşmaktadır.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
31.12.2011
31.12.2010
172.384
159.620
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’ye olan uzun vadeli ticari borç tutarı, Rusya’da yapılmakta olan
yatırım kapsamında gerçekleştirilen EPC işlerine ilişkin borçlanmalardan oluşmaktadır.
114
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
e) İlişkili taraflara uzun vadeli diğer borçlar
Zorlu Holding A.Ş.
775.681
482.654
Zorlu O/M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.
10.131
55.779
Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş.
6.402
3.900
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
9.385
9.385
343
1.645
801.942
553.363
Diğer ilişkili kuruluşlar
31.12.2011 tarihi itibariyle, Şirket’in Zorlu Holding A.Ş.’ye olan borcunun (775.681 TL) yıllık faiz oranı %8’dir (31.12.2010:
%6).
Zorlu O&M Enerji Tesisleri İşletme ve Bakım Hizmetleri A.Ş.’ye olan uzun vadeli diğer borç tutarı, tesis bakımı ile ilgilidir.
f) İlişkili taraflarla yapılan işlemler
Satış
Faaliyet
giderleri
Diğer
gelirler
Finansal
giderler
Finansal
gelirler
01.01.-31.12.2011
Zorlu Holding A.Ş.
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş.
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji
Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat
İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.
Diğer ilişkili kuruluşlar
162
5.457
-
127.696
430
48.476
-
-
18
-
19.142
63
38
184
-
-
4
46
-
-
118
87
16
26.484
75.194
109.798
5
12
316
235
449
5.720
5.838
15.553
47.589
178.145
11.336
5.950
170.251
123.448
01.01.-31.12.2010
Zorlu Holding A.Ş.
1.646
6.790
-
88.684
73.357
Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
48.417
-
-
-
-
Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş.
20.975
34
34
-
-
Trakya Bölgesi Doğalgaz Dağıtım A.Ş.
42.232
18
1.254
1.378
3.299
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri
İnşaat Ticaret A.Ş.
495
79
604
17.368
16.783
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat
ve Toptan Ticaret A.Ş.
179.344
165
473
1.186
1.539
5.426
2.334
1.773
10.443
22.763
298.535
9.420
4.138
119.059
117.741
Diğer ilişkili kuruluşlar
Zorlu Holding A.Ş., Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş., Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Zorlu Elektrik
Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş.’den olan satış gelirleri, elektrik satışından elde edilen geliri ifade
etmektedir.
115
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Zorlu Holding A.Ş., Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Ş., Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret
A.Ş.ve diğer ilişkili kuruluşlara ait faaliyet giderleri, genel yönetim giderlerine istinaden Şirket’e yansıtılan tutarlardan
oluşmaktadır.
Zorlu Holding A.Ş.’ye ait finansman gelir ve giderleri, kısa vadeli ticari borç ve uzun vadeli diğer borçlara ilişkin vade ve
kur farkından oluşmaktadır.
Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri İnşaat Ticaret A.Ş.’den finansman gelir ve giderleri, verilen avanslardan kaynaklanan
vade ve kur farkı ile Rusya’da yapılmakta olan yatırım kapsamında gerçekleştirilen inşaat işlerine ilişkin borçlanmaların
kur farkından meydana gelmektedir.
Zorlu Elektrik Enerjisi İthalat İhracat ve Toptan Ticaret A.Ş. ve diğer ilişkili kuruluşlardan finansman gelir ve giderleri,
diğer alacak ve borçlardan kaynaklanan vade ve kur farkından oluşmaktadır.
Tamamı dövizli gerçekleştirilen grup içi borçlanmalarda %8 oranında faiz uygulanmakta olup, ilişkili şirketler arasında
yapılan işlemlerden doğan alacak ve borçlar teminata bağlanmamıştır.
g) Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcılarına sağlanan
faydalar: 31.12.2011 tarihi itibariyle toplam ödenen maaş ve ücretler 2.461 TL’dir (31.12.2010: 3.885 TL).
DİPNOT 27 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ
Finansal araçlar
Finansal risk yönetimi amaç ve politikaları
Şirket, faaliyetlerinden dolayı, borç ve sermaye piyasası fiyatlarındaki, döviz kurları ile faiz oranlarındaki değişimlerin
etkileri dahil çeşitli finansal riskleri yönetmeye odaklanmıştır. Şirket, risk yönetim programı ile piyasalardaki
dalgalanmaların getireceği potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır.
Faiz oranı riski
Şirket, ulusal ve uluslararası piyasalarda faiz oranlarındaki değişikliklerden etkilenmektedir. Söz konusu riskler faiz
oranına bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin netleştirilmesinin sonucunda ortaya çıkan doğal yöntemler kullanılarak
yönetilmektedir.
Şirketin faiz oranına duyarlı finansal araçları aşağıdaki gibidir:
31.12.2011
31.12.2010
5.290
2.783
Sabit faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar-vadeli mevduatlar
- Vadeli mevduatlar
- Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar
Finansal yükümlülükler
113.612
-
735.339
691.133
1.362.160
804.664
Değişken faizli finansal araçlar
Finansal yükümlülükler
116
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Şirket’in bilanço tarihlerinde bilanço kalemlerine ilişkin ortalama yıllık etkin faiz oranları aşağıdaki gibidir:
2011 (%)
USD
EUR
NIS
TL
Varlıklar
%4,3
-
-
-
Ticari alacaklar
Nakit ve nakit benzerleri
-
-
-
%11,5
Diğer alacaklar
%8,0
-
%10,0
-
Yükümlülükler
Finansal borçlar
%6,7
%7,8
-
%13,3
Ticari borçlar
%0,3
%1,0
-
%11,5
Diğer borçlar
%8,0
%8,0
-
-
2010 (%)
USD
EUR
NIS
TL
Varlıklar
%1,3
-
-
-
Ticari alacaklar
Nakit ve nakit benzerleri
-
-
-
%6,4
Diğer alacaklar
%6,0
-
%10,0
-
Yükümlülükler
Finansal borçlar
%4,7
%7,7
-
%11,3
Ticari borçlar
%0,3
%0,7
-
%6,4
Diğer borçlar
%6,0
%6,0
-
-
31 Aralık 2011 tarihindeki değişken faizli kredilerin yenilenme tarihlerindeki faizi 100 baz puan daha yüksek olup diğer
tüm değişkenler sabit kalsaydı, değişken faizli kredilerden oluşan yüksek/düşük faiz gideri sonucu vergi öncesi dönem
kârı 3.618 TL (31.12.2010: 2.634 TL) daha düşük/yüksek olacaktı.
Kredi riski
Finansal varlıkların sahipliği karşı tarafın sözleşmeyi yerine getirmeme riskini beraberinde getirir. Ticari alacaklar, Şirket
yönetimince geçmiş tecrübeler ve cari ekonomik durum göz önüne alınarak değerlendirilmekte ve gerektiğinde uygun
oranda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir.
117
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Finansal araç türleri itibariyle maruz kalınan kredi riskleri aşağıdaki gibidir:
Alacaklar
31.12.2011
Azami riskin teminat, vs ile
güvence altına alınmış kısmı
A. Vadesi geçmemiş ya da değer
düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
B. Koşulları yeniden görüşülmüş
bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş
veya değer düşüklüğüne uğramış
sayılacak finansal varlıkların defter
değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların
net defter değeri
- Teminat, vs ile güvence altına
alınmış kısmı
D. Değer düşüklüğüne uğrayan
varlıkların net defter değerleri
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
- Değer düşüklüğü (-)
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
31.12.2011 tarihi itibariyle maruz kalınan
azami kredi riski (A+B+C+D+E)
Ticari alacaklar
İlişkili
Diğer
Taraf
taraf
Diğer alacaklar
İlişkili
Diğer
taraf
taraf
Bankalardaki
mevduat
Türev
araçlar
Diğer
-
867
-
-
-
-
-
28.847
11.328
327.932
146
68.431
-
38
-
-
-
-
-
-
-
-
660
-
-
-
-
-
-
(867)
-
-
-
-
-
-
9.786
(9.786)
-
-
-
-
-
-
28.847
11.988
327.932
146
68.431
-
38
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:
Alacaklar
31.12.2011
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş
Ticari
Diğer
303
-
186
-
171
-
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
-
-
Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş
-
-
660
-
(867)
-
Teminat ile güvence altına alınmış kısım
118
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Alacaklar
Ticari alcaklar
Diğer alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
taraf
İlişkili
taraf
-
764
-
-
22.951
5.340
141.999
-
-
defter değeri
-
- Teminat, vs ile güvence altına alınmış
kısmı
-
31.12.2010
Azami riskin teminat, vs ile güvence
altına alınmış kısmı
Diğer Bankalardaki
taraf
mevduat
Türev
araçlar
Diğer
-
-
-
1.291
131.330
-
66
-
-
-
-
-
757
-
809
-
-
-
(764)
-
-
-
-
-
A. Vadesi geçmemiş ya da değer
düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
B. Koşulları yeniden görüşülmüş
bulunan, aksi takdirde vadesi geçmiş
veya değer düşüklüğüne uğramış
sayılacak finansal varlıkların defter
değeri
C. Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış varlıkların net
D. Değer düşüklüğüne uğrayan
varlıkların net defter değerleri
-
-
-
-
-
-
-
- Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-
10.298
-
-
-
-
-
-
(10.298)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
22.951
6.097
141.999
2.100
131.330
-
66
- Değer düşüklüğü (-)
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
31.12.2010 tarihi itibariyle
maruz kalınan azami kredi riski
(A+B+C+D+E)
Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:
Alacaklar
31.12.2010
Ticari
Diğer
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
219
-
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
538
-
Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmiş
-
-
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
-
-
Vadesi üzerinden 5 yıldan fazla geçmiş
-
809
757
809
(764)
-
Teminat ile güvence altına alınmış kısım
119
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Likidite riski
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi
sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmekte ve Şirket likidite ihtiyacını kısa vadeli finansal
araçlarını nakde çevirerek örneğin ticari alacakların tahsilatı ile fonlamada esnekliği sağlamaya çalışmaktadır.
Şirket’in bilanço tarihleri itibariyle yükümlülüklerinin vade bazında dağılımı aşağıdaki gibidir:
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca
nakit çıkışlar
toplamı
2.098.659
502.644
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
2.574.696
241.751
375.597
1.456.615
500.733
516.451
224.025
90.537
201.889
-
816.229
816.229
14.240
47
801.942
-
3.417.532
3.907.376
480.016
466.181
2.460.446
500.733
Defter
değeri
Beklenen
nakit çıkışları
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
606
606
-
606
-
-
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
606
606
-
606
-
-
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca
nakit çıkışlar
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
Türev nakit girişleri
-
(214.626)
(126.125)
(88.501)
-
-
Türev nakit çıkışları
-
254.773
138.509
116.264
-
-
40.147
40.147
12.384
27.763
-
-
31.12.2011
Sözleşme uyarınca vadeler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
31.12.2011
Beklenen vadeler
31.12.2011
Türev finansal yükümlülükler
120
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca
nakit çıkışlar
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
1.495.797
1.703.726
263.960
494.356
678.532
266.878
335.181
339.210
69.557
96.965
172.688
-
554.720
554.720
1.248
109
553.363
-
2.385.698
2.597.656
334.765
591.430
1.404.583
266.878
Defter
değeri
Beklenen
nakit çıkışları
toplamı
3 aya
kadar
3 ay ile
12 ay arası
1 yıl ile
5 yıla kadar
5 yıldan
fazla
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
821
821
-
821
-
-
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
821
821
-
821
-
-
31.12.2010
Sözleşme uyarınca vadeler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
Diğer borçlar ve
yükümlülükler
Türev olmayan finansal
yükümlülükler
31.12.2010
Beklenen vadeler
Döviz kuru riski
Şirket, ağırlıklı olarak USD ve EUR cinsinden borçlu veya alacaklı bulunan meblağların Türk Lirası’na çevrilmesinden
dolayı kur değişikliklerinden doğan döviz kur riskine maruz kalmaktadır. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi
ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır.
121
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Bilanço tarihleri itibariyle Şirket’in yabancı para varlık ve borçlarının döviz tutarı ve TL karşılıkları aşağıdaki gibidir:
31.12.2011
1. Ticari alacaklar
USD
EUR
RUR
GBP
RUPI
NIS
TL
karşılığı
10.353
40
83.831
-
52.615
-
25.745
86.907
108
17.065
1
99.970
-
167.547
-
-
-
-
-
-
-
123.721
1.350 1.662.908
-
359.552
-
343.406
220.981
1.498 1.763.804
536.698
2a. Parasal Finansal Varlıklar (Kasa,
Banka
Hesapları dahil)
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
3. Diğer
1
512.137
-
5. Ticari Alacaklar
4. Dönen Varlıklar (1+2+3)
-
-
-
-
-
-
-
6a. Parasal Finansal Varlıklar
-
-
-
-
-
-
-
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
7. Diğer
6.586
-
-
-
-
-
12.439
90.262
69
-
-
-
42.835
191.950
69
-
-
-
42.835
204.389
1.567 1.763.804
1
512.137
42.835
741.087
8. Duran Varlıklar (5+6+7)
96.848
9. Toplam Varlıklar (4+8)
317.829
10. Ticari Borçlar
11. Finansal Yükümlülükler
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
12b. Parasal Olmayan Diğer
Yükümlülükler
13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12)
14. Ticari Borçlar
13.614
76
40.807
85
41.356
-
29.446
222.046
25.279
-
-
-
-
481.200
25
-
-
-
-
-
47
-
-
-
-
-
-
-
235.685
25.355
40.807
85
41.356
-
510.693
58.928
-
1.138.650
-
-
-
178.982
15. Finansal Yükümlülükler
547.308
185.390
-
-
-
-
1.486.866
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
264.510
101.064
-
-
-
-
746.613
-
-
-
-
-
-
-
16b. Parasal Olmayan Diğer
Yükümlülükler
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler
(14+15+16)
870.746
18. Toplam Yükümlülükler (13+17)
1.106.431
19. Bilanço dışı döviz cinsinden Türev
araçların Net Varlık/ (Yükümlülük)
Pozisyonu (19a-19b)
286.454 1.138.650
311.809
1.179.457
-
-
-
2.412.461
85
41.356
-
2.923.154
(135.412)
-
-
-
-
-
(255.780)
19a. Hedge Edilen Toplam Varlık Tutarı
-
-
-
-
-
-
-
19b. Hedge Edilen Toplam Yükümlülük
Tutarı
135.412
-
-
-
-
-
255.780
(924.014) (310.242)
584.347
(84)
470.781
42.835 (2.437.847)
(311.661)(1.078.561)
(84)
111.229
- (2.729.862)
20. Net Yabancı Para Varlık/
(Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19)
21. Parasal Kalemler Net yabancı
Para Varlık (Yükümlülük) Pozisyonu
(=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
(1.009.171)
22. Döviz Hedge’i için Kullanılan
Finansal Araçların Toplam Gerçeğe
Uygun Değeri
23. İhracat
107
-
-
-
-
-
202
24. İthalat
18.033
-
-
-
-
-
34.063
122
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
USD
EUR
RUR
GBP
TL
karşılığı
2
-
15.337
-
786
5.337
1.284
123.078
-
17.162
-
-
-
-
-
3. Diğer
18.768
-
178.586
-
38.127
4. Dönen Varlıklar (1+2+3)
31.12.2010
1. Ticari alacaklar
2a. Parasal Finansal Varlıklar(Kasa, Banka
Hesapları dahil)
2b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
24.107
1.284
317.001
-
56.075
5. Ticari Alacaklar
-
-
-
-
-
6a. Parasal Finansal Varlıklar
-
-
-
-
-
5.357
-
-
-
8.282
7. Diğer
38.156
-
-
-
58.989
8. Duran Varlıklar (5+6+7)
43.513
-
-
-
67.271
9. Toplam Varlıklar (4+8)
67.620
1.284
317.001
-
123.346
6b. Parasal Olmayan Finansal Varlıklar
10. Ticari Borçlar
4.472
724
3.939
-
8.598
277.125
21.937
-
-
473.386
12a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
-
-
-
-
-
12b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
-
-
-
-
-
281.597
22.661
3.939
-
481.984
11. Finansal Yükümlülükler
13. Kısa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12)
14. Ticari Borçlar
6.765
-
-
-
10.459
15. Finansal Yükümlülükler
364.367
131.396
-
-
832.554
16a. Parasal Olan Diğer Yükümlülükler
182.160
106.998
8.170
-
-
16b. Parasal Olmayan Diğer Yükümlülükler
-
-
-
-
-
17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (14+15+16)
478.130
139.566
-
-
1.025.173
18. Toplam Yükümlülükler (13+17)
759.727
162.227
3.939
-
1.507.157
(65.141)
-
-
-
(100.708)
-
-
-
-
-
65.141
-
-
-
100.708
20. Net Yabancı Para Varlık/ (Yükümlülük)
Pozisyonu (9-18+19)
(757.248)
(160.943)
313.062
-
(1.484.519)
21. Parasal Kalemler Net yabancı
Para Varlık / (Yükümlülük) Pozisyonu
(=1+2a+5+6a-10-11-12a-14-15-16a)
(754.388)
(160.943)
134.476
-
(1.489.209)
19. Bilanço dışı döviz cinsinden Türev
araçların Net Varlık/ (Yükümlülük)
Pozisyonu (19a-19b)
19a. Hedge Edilen Toplam Varlık Tutarı
19b. Hedge Edilen Toplam Yükümlülük Tutarı
22. Döviz Hedge’i için Kullanılan Finansal
Araçların Toplam Gerçeğe Uygun Değeri
-
-
-
-
-
23. İhracat
465
-
-
-
698
24. İthalat
16.925
-
-
-
25.394
123
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Döviz pozisyonu ile ilgili olarak duyarlılık testi aşağıdaki gibidir:
Kar / Zarar
Yabancı
paranın
değer
kaybetmesi
Yabancı
paranın
değer
kazanması
(174.537)
174.537
(174.537)
174.537
25.578
(25.578)
25.578
(25.578)
(148.959)
148.959
(148.959)
148.959
(75.817)
75.817
(75.817)
75.817
-
-
-
-
(75.817)
75.817
(75.817)
75.817
3.473
(3.473)
3.473
(3.473)
-
-
-
-
3.473
(3.473)
3.473
(3.473)
(24)
24
(24)
24
-
-
-
-
(24)
24
(24)
24
992
(992)
992
(992)
-
-
-
-
992
(992)
992
(992)
2.128
(2.128)
2.128
(2.128)
-
-
-
-
NIS net etki
2.128
(2.128)
2.128
(2.128)
Toplam etki
(218.207)
218.207
(218.207)
218.207
31.12.2011
Yabancı
paranın
değer
kazanması
Özkaynaklar
Yabancı
paranın
değer
kaybetmesi
USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
USD net varlık / yükümlülüğü
USD riskinden korunan kısım (-)
USD net etki
EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
EUR net varlık / yükümlülüğü
EUR riskinden korunan kısım (-)
EUR net etki
RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
RUR net varlık / yükümlülüğü
RUR riskinden korunan kısım (-)
RUR net etki
GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
GBP net varlık / yükümlülüğü
GBP riskinden korunan kısım (-)
GBP net etki
RUPI’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
RUPI net varlık / yükümlülüğü
RUPI riskinden korunan kısım (-)
RUPI net etki
NIS’ın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
NIS net varlık / yükümlülüğü
NIS riskinden korunan kısım (-)
124
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Kar / Zarar
Yabancı
paranın
değer
kaybetmesi
Yabancı
paranın
değer
kazanması
(117.071)
117.071
(117.071)
117.071
10.071
(10.071)
10.071
(10.071)
(107.000)
107.000
(107.000)
107.000
(32.979)
32.979
(32.979)
32.979
-
-
-
-
(32.979)
32.979
(32.979)
32.979
1.597
(1.597)
1.597
(1.597)
-
-
-
-
1.597
(1.597)
1.597
(1.597)
GBP net varlık / yükümlülüğü
-
-
-
-
GBP riskinden korunan kısım (-)
-
-
-
-
GBP net etki
-
-
-
-
(138.382)
138.382
(138.382)
138.382
31.12.2010
Yabancı
paranın
değer
kazanması
Özkaynaklar
Yabancı
paranın
değer
kaybetmesi
USD’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
USD net varlık / yükümlülüğü
USD riskinden korunan kısım (-)
USD net etki
EUR’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
EUR net varlık / yükümlülüğü
EUR riskinden korunan kısım (-)
EUR net etki
RUR’un TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
RUR net varlık / yükümlülüğü
RUR riskinden korunan kısım (-)
RUR net etki
GBP’nin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde:
Toplam etki
Sermaye risk yönetimi
Şirket sermaye yönetiminde, bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve
özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak kârlılığını artırmayı hedeflemektedir.
Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler üst yönetim tarafından değerlendirilir.
Üst yönetim değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri
ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri, yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır.
125
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
Bilanço tarihleri itibariyle net borç/toplam sermaye oranı aşağıdaki gibidir:
Toplam yükümlülükler (dipnot 6)
Hazır değerler (dipnot 4)
Net borç
Özkaynaklar
Yatırılan sermaye
31.12.2011
31.12.2010
2.097.499
1.495.797
(68.469)
(131.396)
2.029.030
1.364.401
(131.408)
157.038
1.897.622
1.521.439
107%
%90
Net borç / yatırılan sermaye oranı
Finansal enstrümanların makul değeri
Makul bedel, bir finansal enstrümanın zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında istekli taraflar arasındaki bir cari
işlemde, el değiştirebileceği tutar olup; eğer varsa oluşan bir piyasa fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir.
Finansal enstrümanların tahmini makul bedelleri, Şirket tarafından mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme
metotları kullanılarak tespit edilmiştir. Ancak, makul bedeli belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmasında tahminler
gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Şirket’in bir güncel piyasa işleminde elde edebileceği tutarları
göstermeyebilir.
Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal enstrümanların makul değerinin tahmininde
kullanılmıştır:
Parasal varlıklar
Yılsonu kurlarıyla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerlerine yakın olduğu
öngörülmektedir.
Nakit ve nakit benzeri değerler dahil maliyet değerinden gösterilen finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli
olmaları nedeniyle makul değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir.
Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı
öngörülmektedir.
Finansal varlıkların makul değerinin ilgili varlıkların kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilir.
Parasal borçlar
Banka kredileri ve diğer parasal borçların makul bedellerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle kayıtlı değerlerine yakın
olduğu öngörülmektedir.
Ticari borçlar makul değerleri üzerinden gösterilmiştir.
Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler yılsonu kurundan çevrilir ve bundan dolayı makul bedelleri kayıtlı değerlerine
yaklaşır. Banka kredilerinin kayıtlı değerleri ile tahakkuk etmiş faizlerinin makul değerlere yaklaştığı tahmin edilmektedir.
126
genel bakış
yönetim
faaliyetler
sürdürebilirlik
finansallar
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.
31.12.2011 Tarihi İtibariyle
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar
(Tutarlar aksi belirtilmedikçe bin Türk Lirası [“TL”] olarak ifade edilmiştir.)
DİPNOT 28 - EK NAKİT AKIM BİLGİLERİ
Amortisman gideri (dipnot 11)
İtfa payları (dipnot 12)
Kıdem tazminatı karşılığı (dipnot 15)
Stok değer düşüklüğü iptali (dipnot 10)
Maddi duran varlık satış (karı) / zararı, net
Borç karşılıkları
Bağlı ortaklık satış kârı
01.01.-31.12.2011
01.01.-31.12.2010
67.638
84.779
1.387
1.466
642
535
-
(1.122)
538
(5)
1.046
(354)
-
(58.692)
Faiz geliri (dipnot 22)
(30.023)
(11.746)
Faiz gideri (dipnot 23)
154.808
96.859
-
20.450
196.036
132.170
Doğalgaz kuyu açma hakları
Dönem amortisman gideri ve itfa paylarının gelir tablosu hesaplarına dağılımları aşağıdaki gibidir:
Sürdürülen faaliyetler
Satışların maliyeti
Faaliyet giderleri
Durdurulan faaliyetler
67.577
82.338
1.448
1.518
69.025
83.856
-
2.389
69.025
86.245
127
Raporlar ve Finansal Bilgiler
Yatırımcı Bilgileri
Olağan Genel Kurul Toplantısı
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Yönetim Kurulunca alınan karar doğrultusunda, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş
Olağan Genel Kurul Toplantısı 31 Mayıs 2012 günü saat 14:00’de Bursa Organize Sanayi Bölgesi Sarı Cad. No: 29
Bursa’daki şirket merkezinde yapılacaktır.
Bağımsız Denetçi
Engin Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik A.Ş.
Member Firm of Grant Thornton International
Abide-i Hürriyet Caddesi
Bolkan Center No: 211 Kat:2
34381 Şişli – İstanbul
Finansal Bilgiler ve Şirket Haberleri
Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’nin finansal tabloları, denetim raporları, özel durum açıklamaları ve faaliyet
raporlarına http://zorluenerji.com.tr/web sitesinden ulaşılabilmektedir.
Buna ek olarak Zorlu Şirketler Grubu Yatırımcı İlişkileri Birimi’nden telefon ve e-posta ile bilgi talep
edilebilmektedir.
Yatırımcı İlişkileri
Figen Çevik
Yatırımcı İlişkileri ve Kurumsal Finansman Direktörü
Zorlu Plaza 34310 Avcılar – İstanbul
Telefon: (212) 456 23 00
yatirimci@zoren.com.tr
128
İletişim Bilgileri
İletişim
Bursa (Merkez): Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Cadde,
No: 13 16159 Bursa
Tel: 0224 242 5616
Faks: 0224 242 561
İstanbul: Zorlu Plaza 34310 Avcılar - İstanbul
Tel: 0212 456 2300
Faks: 0212 422 0099
Kırklareli: Yeni Mahalle D-100 Karayolu 17/F
39760 Lüleburgaz - Kırklareli
Tel: 0288 427 31 70
Faks: 0288 427 31 77
Ankara: ASO 1. Organize Sanayi Bölgesi, Büyük Selçuklu Caddesi
No: 1 06935 Sincan - Ankara
Tel: 0312 267 1929
Faks: 0312 267 1939
Kayseri: Organize Sanayi Bölgesi, 6. Cadde,
No: 21 38070 Melikgazi - Kayseri
Tel: 0352 321 2420
Faks: 0352 321 2918
Yalova: İpek Kağıt Fabrikası İçi, Tokmakköyü
77700 Altınova – Yalova
Tel: 0226 462 8900
Faks: 0226 462 8899
Rotor Elektrik Üretim A.Ş. Yeni Sanayi Sitesi Yanı 80500
Bahçe - Osmaniye
Tel: 0328 861 22 45
Faks: 0328 861 22 40
www.zorluenerji.com.tr
Bu faaliyet raporunun basımında %100 geri dönüştürülmüş kâğıt kullanılmıştır.