1. Bir havuzu bir musluk 6 saatte, başka bir musluk 8 saatte dolduruyor. Bu iki musluk kapalı iken, havuzun altında bulunan üçüncü bir musluk, dolu havuzu 12 saatte boşaltabiliyor. Üç musluk birden açılırsa,boş havuz kaç saatte dolar? A) 2 B) 2 3 C) 4 4 5 D) 26 3 E) 3 Çözüm: Problem verilerinden faydalanarak oluşturulan şekil aşağıdadır; 1 3 Çözüm: 1 1 1 1 24 4 st → t = 4 st + - = → t = 5 5 6 8 12 t Yanıt:C 2. A(-2,4) noktasından geçen ve 2x+4y-5=0 doğrusuna paralel olan doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir? AHB dik üçgeninde; 70 0 + 90 0 + y = 180 0 → y = 20 0 [ AN] doğrusu açıortay olduğundan; 20 0 + x = z.......1 AHC dik üçgeninde; x + z = 60 0 .......2 1 ve 2 eşitliklerinden x = 20 0 Yanıt:B A) 2y+4x-3=0 D) y + B) 2y+x+9=0 C) y = 1 x+6 2 1 x - 3 = 0 E ) 2y-x+7=0 2 m(BAC) = 450 Çözüm: Aranan doğru 2x+4y-5=0 doğrusuna paralel olduğuna göre eğimleri birbirine eşittir. 1 5 1 2x + 4y - 5 = 0 → y = - x + → m = 2 4 2 Eğimi ve bir noktası belli olan doğru denklemini veren bağıntıdan faydalanarak; 1 y - y A = m ( x - x A ) → y - 4 = - [ x -(-2)] 2 1 y+ x-3 = 0 2 Yanıt:D 3. Bir ABC üçgeninde B$ = 70 0 ,C = 30 0 olduğuna göre, A açısının iç açıortayı ile A köşesinden geçen yükseklik arasındaki açı aşağıdakilerden hangisidir? A) 150 B) 20 0 C) 350 D) 40 0 4. E ) 50 0 m(DAC) = 450 $ = 70 0 m(BEC) Şekildeki m(ADC) açısı aşağıdakilerden hangisine eşittir? A) 70 0 B) 90 0 C) 100 0 D) 110 0 E ) 1150 Çözüm: I. ABCD dörtgeni kirişler dörtgeni olduğundan karşılıklı açılar toplamı 180 0 dir. II. Aynı yayı gören çevre açılar birbirine eşittir. I ve II şıkları birlikte değerlendirildiğinde m(ADC) = 110 0 olarak bulunur. Yanıt:D 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ 5. 7. m(BAC) = 90 $ C = 350 olduğuna göre, Bir üçgende A = 450 , BB$ açısının değeri aşağıdakilerden hangisidir? 0 ∆ olan ABC üçgeninde yüksekliğin hipotenüsten ayırdığı parçalar BH = p ve A) 450 D) b = a.q D) 850 E ) 720 30' A = 450 olduğuna göre B$ + C = 1350 tir. $ C = 350 B0 $ B = 85 B$ + C = 1350 gösterilirse,bu üçgen için aşağıdaki yazılı formüllerden hangisi doğru olur? 2 C) 67 0 30' Çözüm: CH = q ile A) h2 = a.p B) 50 0 Yanıt:D B) h2 = b.c C) c2 = p.q E ) A(ABC)=a.h 8. (a-b)3 ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir? Çözüm: b2 = a.q eşitliği öklid bağıntısını ifade etmekte- A) a3 + 3a2 b + 3ab2 + b3 C) a3 -b3 dir. Yanıt:D ( E ) (a+ b) a2 -ab + b2 6. Bir ikizkenar yamukta, kenarların orta noktalarını köşe kabul eden yeni dörtgen aşağıdakilerden hangisidir? B) a3 - 2a2b + 2ab2 -b3 D) a3 - 3a2b + 3ab2 -b3 ) Çözüm: ( a-b ) 3 = a3 - 3a2 b + 3ab2 -b3 Yanıt:D A) Dikdörtgendir B) Eşkenar dörtgendir C) Karedir D) Yamuktur E ) Herhangi bir dörtgendir 9. a c = olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi b d doğrudur? Çözüm: Problem verilerine uygun şekil yandadır. DK = KC a+ b c- d a-b c + d B) = = b d c c a+ 4c b + d na+ mb nc + md C) D) = = a- 4c 2b-d a d 5a+ 3b 5c + 3d E) = 5a- 3b 5c- 3d A) AN = NB DL = LA CM = MB [KN] ⊥ [LM] LP = PM Çözüm: a c = → ad = bc b d E seçeneğinde; 5a+ 3b 5c + 3d = 5a- 3b 5c- 3d 25ac -15ad+ 15bc- 9bd = 25ac + 15ad-15bc- 9bd ad = cb PK = PN Bu bilgiler ışığında LN = LK = KM = MN olduğu anlaşılır. O halde KLNM dörtgeni eşkenar dörtgendir. Yanıt:B Yanıt:E 2 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ 10. b2 + c2 a2 b 2 + c2 1 = → 2 2 = 2 2 2 pq bc b c pq a 14x-3y=39 6x+17y=35 denklem sisteminin çözümü aşağıdakilerden hangi değer takımını kök olarak kabul eder? b 2 + c2 1 1 1 1 = 2 → 2+ 2 = 2 b 2 c2 ha b c ha Yanıt:D A) x=2 ; y=3 D) x=3 ; y=1 B) x=-2 ; y=-3 E ) x=-2 ; y=-1 C) x=3 ; y=-2 13. ( m-1) x 2 -mx + m = 0 denkleminde kökler çar- Çözüm: 14x - 3y = 39 x = 3 ; y =1 6x + 17y = 35 pımının -2 olması için m aşağıdaki sayılardan hangisine eşit olmalıdır? Yanıt:D A) -2 11. A(0;0) ve B(1;2) noktalarından geçen doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir? A) x+2y=0 B) y-2x=0 D) y+2x =0 E ) x+y=3 B) -1 C) 0 D) 1 3 E) 3 Çözüm: (m-1)x 2 -mx + m = 0 c m+ 1 m+ 1 1 x 1x 2 = → x 1x 2 = → -2 = →m= a m-1 m-1 3 Yanıt:D C) x-2y=0 Çözüm: y - yA x - xA y-0 x-0 = → = → y - 2x = 0 y A - yB x A - x B 0- 2 0 -1 14. ax 2 + bx + c üçterimlisinin, x ne olursa olsun, negatif olması için aşağıdaki ifadelerden hangisi mevcut olmalıdır? Yanıt:B 12. Bir dik üçgende dik kenarların terslerinin kareleri toplamı aşağıdakilerden hangisine eşittir? A) ∆ < 0,a > 0 D) ∆ < 0,a < 0 B) ∆ > 0,a < 0 E ) ∆ = 0,a < 0 C) ∆ < 0,a = 0 A) Hipotenüsün karesine, B) Hipotenüsün tersinin karesine, C) Hipotenüse ait yükseklik karesine D) Hipotenüse ait yüksekliğin tersinin karesine E ) Hipotenüsle yükseklik çarpımının karesine Çözüm: x ne olursa olsun ax 2 + bx + c ifadesinin daima negatif olması için, ∆ < 0,a < 0 olmalıdır. Yanıt:D Çözüm: 15. Đlk terimi 4,ortak farkı 5 ve son terimi 64 olan bir aritmetik dizinin terim sayısı aşağıdakilerden hangisidir? ABC dik üçgeninde Öklid bağıntılarına göre aşağıdaki eşitlikler yazılabilir; c2 = pa....1 b2 = qa....2 ha2 = pq....3 1 ve 2 nolu eşitlikler taraf tarafa çarpılırsa; b2 c2 = pqa2 1 1 b 2 + c2 + = 2 2 eşitliği yazılabilir; b 2 c2 bc A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E ) 15 Çözüm: d=Ortak fark, a1 = Đlk terim,an = Son terim olmak üzere bir aritmetik dizinin ortak farkını veren bağıntıdan faydalanarak; a -a 64- 4 d= n 1 →5= → n = 13 n-1 n-1 Yanıt:D 3 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ 19. Çapı d olan kürenin hacmi çap cinsinden yazılırsa, aşağıdakilerden hangisi elde edilir? 16. Bir dik üçgenin kenarlarının uzunluğu üç ardışık tam sayıdır. Üçgenin kenar uzunlukları aşağıdakilerden hangisidir? A) 1;2;3 E ) 5;6;7 B) 2;3;4 C) 3;4;5 4 3 πd 3 1 D) v = πd3 3 A) v = D) 4;5;6 Çözüm: “Bir dik üçgende hipotenüsün karesi, diğer iki kenarın kareleri toplamına eşittir” hükmünden hareketle; a 2 = b 2 + c2 → 5 2 = 4 2 + 3 2 Yanıt:C B) 1 C) 1 2 D) sin2 A E ) 4 3 πr tür. 3 3 d = 2r → r = d 4 d 1 → v = π → v = πd3 2 3 2 6 Yanıt:C 20. “Aynı düzleme dik olan iki doğru …….” cümlesinin doğru olarak tamamlanabilmesi için aşağıdakilerden hangisi,noktaların yerine yazılmalıdır? 1 sin2 A A) Çakışık olur D) Paralel olur B) Aykırı olur C) Kesişir E ) Dik durumda olur Çözüm: Cümlenin tamamlanmış hali; “Aynı düzleme dik olan iki doğru paralel olur” şeklinde olmalıdır. Yanıt:D 18. Yukarıda grafiği çizilmiş olan fonksiyon aşağıdakilerden hangisidir? 21. Kökleri x 1 = 3 - 2 2 ve x 2 = 3 + 2 2 olan ikinci derece denklemi aşağıdakilerden hangisidir? ( ) C) x + ( 6- 4 2 ) x - 5 = 0 E ) x -6x + (17-12 2 ) = 0 A) x 2 - 6- 4 2 x + 1= 0 C) y=tgx 1 3 πd 6 Kürenin hacmi yarıçap cinsinden v = Çözüm: 1 1 1 1 1- cos2 A sin2 A = = = =1 sin2 A tg2 A sin2 A sin2 A sin2 A sin2 A cos2 A Yanıt:B A) y=cosx B) y=sinx E ) y=cotgx C) v = Çözüm: 17. 1 1 - 2 ifadesi aşağıdakilerden hangi ifa2 sin A tg A deye özdeştir? A) 2 2 3 πd 3 1 E ) v = πd3 2 B) v = D) y=secx B) x 2 + 6x + 1= 0 D) x 2 - 6x + 1= 0 2 2 Çözüm: Grafiğin sınırları -1 ≤ y ≤ 1 aralığında olduğundan grafiğe ait fonksiyonunda y=sinx yada y=cosx olması gerekmektedir. Grafiğe göre; x 1 = 0 için y1 = 0 , x 2 = π için y 2 = 0 , x 3 = 2 π için y 3 = 0 Çözüm: x - 3 - 2 2 x - 3 + 2 2 ( ) ( ) 2 = x - 3x - 2x 2 - 3x + 2x 2 + 1 = x 2 - 6x + 1 Yanıt:D dir. Bu koşulu sadece y=sinx fonksiyonu sağlar. Yanıt:B 4 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ 22. 24. y = x 2 - 2x fonksiyonunun x=1 için sıfıra eşit olan ilkelinde c integral sabiti aşağıdakilerden hangisidir? Aşağıdaki ifadelerden hangisi ABC üçgeninde sinüs teoremini ifade eder? A) - 3 2 B) 0 C) 1 2 D) 2 3 E) 5 3 Çözüm: ( 0= 1 2 x - 3x + 4 eğrisinin hangi noktasındaki te2 1 ğetinin eğimi m = - olur? 3 y= Yanıt:E 23. 2 4x - 6x + 2 fonksiyonunun türevi aşağıdaki6x 2 -9x + 5 lerden hangisidir? y= C) y' = E ) y' = ( 6x 2 -9x + 5 ) B) y' = 2 72x 2 + 16x -18 ( 6x 2 -9x + 5 ) D) y' = 2 16x -12 ( 6x 2 -9x + 5 ) 2 -9x + 5 ) Çözüm: 4x 2 -6x + 2 y= 2 6x -9x + 5 (8x - 6) 6x 2 -9x + 5 - (12x -9) 4x 2 -6x + 2 y' = 2 6x 2 -9x + 5 ) ( y' = 2 -16x -12 ( 6x ( 2 ) 2 -9x + 5 ) 1 55 B) ; 3 18 8 4 D) ;- 3 9 2 56 E ) - ; 3 9 4 8 C) ; 3 9 26. 16x 2 + 36y 2 = 625 elipsinin parametresi aşağıdakilerden hangisidir? ) 16x -12 ( 6x 2 20 A) ; 3 9 Çözüm: Değme noktası A(x;y) olsun. “Bir fonksiyonun, üzerindeki bir noktaya göre türevi,o noktadan geçen teğetinin eğimine eşittir” hükmünden hareketle; 1 y = x 2 - 3x + 4 → y' = x - 3 → y' = m 2 8 4 1 8 x-3 =- → x = A ;- 3 3 3 9 2 1 8 4 8 y = -3 + 4 → y = 23 9 3 Yanıt:D -72x 2 + 8x -12 6x 2 -9x + 5 ( 13 12 2 - 2. + c → c = 3 2 3 25. Çözüm: Sinüs teoremi; a b c = = = 2R şeklindedir. sinA sinB sinC -72x 2 + 16x -12 x3 x2 - 2. + c 3 2 Yanıt:D D) a2 = b 2 + c2 - 2bc 1- sin2 A a b c E) = = = 2R sinA sinB sinC A) y' = ) f'(x) = x 2 - 2x dx → f(x) = 1 A) A(ABC) = bcsinA 2 B) sin2 A = 1- cos 2 A C) h=bsinC+csinB 2 A) Yanıt:B 5 50 18 B) 50 9 C) 25 9 D) 25 18 E) 9 50 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ 3 3 x →m= 4 4 x 2 -ax - 5 x 2 -14x + 7a+ 5 y= → y' = x -7 x 2 -14x + 49 y' = m olduğundan; Çözüm: Elipste parametre; 2b2 KK' = LL' = 2p = a y= x2 y2 + =1 a2 b 2 16x 2 + 36y 2 = 625 x2 y2 + =1 625 625 16 36 25 25 a= ,b = 4 6 2b2 2p = a 3 x 2 -14x + 7a+ 5 3 (-1) -14(-1) + 7a+ 5 = → = 2 2 4 x -14x + 49 4 (-1) -14(-1) + 49 a=4 Yanıt:D 2 28. 25x 2 -9y 2 = 225 hiperbolünün iki asimptotu ile herhangi bir teğetinin meydana getirdiği üçgenin alanı aşağıdakilerden hangisidir? 2 25 2. 50 6 2p = → 2p = 25 9 4 A) 225 birimkare C) 7,5 birimkare E ) 9 birimkare Yanıt:B B) 25 birimkare D) 15 birimkare Çözüm: 27. x 2 -ax - 5 fonksiyonunun gösterdiği eğrinin x -7 3 apsisi x=-1 olan noktasındaki teğetinin y = x 4 doğrusuna paralel olması için a nın alacağı değer,aşağıdaki sayılardan hangisidir? y= A) - 68 7 B) -4 C) 3 D) 4 E) 68 7 Çözüm: x 2 -ax - 5 eğx -7 risinin x=-1 noktasındaki türevi, teğetin o noktadaki eğimini verir. Te3 ğet y = x doğ4 rusuna paralel olduğuna göre eğimleri birbirine eşittir. Doğrunun eğimi; y= A(AOB) = ab = 3.5 → A(AOB) d teğetinin asimptotları kestiği noktalar A ve B olsun. “Bir hiperbolde iki asimptot ile herhangi bir teğetinin meydana getirdiği üçgen alanı sabit ve ab ye eşittir” hükmünden hareketle; 25x 2 -9y 2 = 225 x2 y2 x 2 y2 = 1→ 2 - 2 = 1 9 25 a b a2 = 9 → a = ±3 b2 = 25 → b = ±5 = 15 birimkare Yanıt:D 29. Kenarları birbirine paralel olan iki üçgen arasında aşağıdaki ifadelerden hangisi mevcuttur? A) Üçgenler birbirinin bir eksene göre simetriğidir. B) Üçgenler birbirinin bir noktaya göre simetriğidir. C) Üçgenler birbirine eşittir. D) Üçgenler birbirine benzerdir. E ) Üçgenlerin alanları birbirine eşittir. 6 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ Çözüm: Kenarları birbirine paralel üçgenler ABC ve MKL üçgenleri olsun. AB// MK ,BC// KL ,AC// ML olduğundan üçgenler birbirinin benzeridir. Yanıt:D Geometrik yere ait denklem bir koniği ifade etmektedir. Koniklerin genel denklemi; Ax 2 + Bxy + Cy 2 +Dx +Ey +F = 0 A = 3,B = 0,C = 3,D = -24,E = -4,F = 0 30. Sabit iki noktaya olan uzaklıklar oranı sabit olan noktaların geometrik yeri aşağıdakilerden hangisidir. ∆ = B2 - 4AC = 0 2 - 4.3.3 = -36 ∆ < 0, A = C,B = 0 olduğundan eşitlik bir çember ifade eder. [ AB] doğrusunun denklemi; A) Bu iki noktayı birleştiren doğru parçasının orta dikmesidir. B) Bu iki noktayı odak kabul eden bir elipstir. C) Bu iki noktayı odak kabul eden bir hiperboldür D) Bu iki noktayı çap uçları kabul eden bir çemberdir. E ) Bu iki nokta arasını verilen sabit oranda bölen noktalar çap uçları olmak üzere çizilen çemberdir. y - yA x - xA y - 2 x -(-4) = → = y A - yB x A - x B 2-1 -4- 2 6y + x = 8 3x 2 + 3y 2 - 24x - 4y = 0 çemberi ile 6y + x = 8 doğrusunun kesim noktası bu iki eşitliğin ortak çözümü olup ortak çözümden; x 1 = 8, y1 = 0 → Q ( 8; 0 ) Çözüm: Sabit noktalar A(-4;2),B(2;1),geometrik yeri buKA lunacak nokta K(x;y) ve = 2 olsun. KB KA = ( x - x A ) + ( y - y A ) 2 2 KA = x - (-4 ) + ( y - 2 ) 2 2 x 2 = 0, y 2 = AP = ( x A - x P ) + ( y A - yP ) 2 KB = ( x - x B ) + ( y - yB ) KB = ( x - 2 ) + ( y -1) 2 2 2 BP = ( xB - x P ) + ( yB - yP ) 2 KB KA KB 2 2 37 AP = 3 → =2 BP BP 37 3 AP 2 2 2 2 2 =2→ 2 37 2 2 4 BP = ( 2- 0 ) + 1- → BP = br 3 3 2 KB = x 2 + y 2 - 4x - 2y + 5 KA 2 2 KA = x 2 + y 2 + 8x - 4y + 20 2 2 2 37 2 2 4 AP = (-4 - 0 ) + 2- → AP = br 3 3 2 2 2 4 4 → P 0; 3 3 =4 AB = ( x A - x B ) + ( y A - yB ) 2 2 2 AB = (-4- 2 ) + ( 2-1) → AB = 37 br 2 x 2 + y 2 + 8x - 4y + 20 =4 x 2 + y 2 - 4x - 2y + 5 2 2 AQ = ( x A - x Q ) + ( y A - y Q ) 2 3x 2 + 3y 2 - 24x - 4y = 0 2 2 AQ = (-4- 8 ) + ( 2- 0 ) → AQ = 2 37 2 7 2 2 1968 ÜSS MATEMATĐK SORU VE ÇÖZÜMLERĐ AQ = AB 2 37 37 → AQ AB =2 O halde; “Sabit iki noktaya olan uzaklıkları oranı sabit olan noktaların geometrik yeri, bu iki nokta arasını verilen sabit oranda bölen noktalar çap uçları olmak üzere çizilen çemberdir” Yanıt:E 31. x + 3 - 3x -1 y= fonksiyonunun x=1 için limiti x -1 aşağıdakilerden hangisidir? A) -∞ B) -2 C) -1 D) 0 E) 4 Çözüm: x + 3 - 3x -1 0 lim → belirsizliği vardır. x →1 0 x -1 L’Hospital (Pay ve paydanın türevi) kuralının uygulanmasıyla; 1 1 x + 3 - 3x -1 2 x + 3 2 3x -1 lim = lim x →1 x →1 1 x -1 2 x -1 3x + 1- 3 x + 3 2 x -1 = lim . x →1 1 2 3x + 1 x + 3 ( = 2 ( )( 3.1+ 1- 3 1+ 3 )( 3.1+ 1 1+ 3 ) ) . 2 1-1 =0 1 Yanıt:E 8