V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25-27 Kasım 2005 BASKI DEVRE BAŞARI ÖYKÜSÜ Atila ONAR Baskı Devre Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Özet Baskı Devre 1977 yılında, baskı devre kartı üretmek üzere 8 çalışanıyla faaliyetine başladı. 1990’lı yıllarda gelişme çalışmalarını ön plana çıkaran firma, MRP II sistemini kurarak etkin bir üretim planlama geliştirmeye çalışmış, ISO 9000 kalite standardını alarak, kalite yönetim sistemini hayata geçirmiştir. 90 ların sonunda Baskı Devre, ülke ekonomisi içinde yaşadığı zor durumlardan sonra, bazı stratejik kararlar alarak, ihracata başlamış, müşteri istekleri doğrultusunda ürün çeşitliliğini arttırmış ve verimliliğini arttırmak için çeşitli yatırımlar yapmıştır.O dönemde alınan isabetli kararlar ve kurumsallaşmaya yapılan yatırımlar, bugün Baskı Devre’yi üretiminin %50’sini ihraç eden, iç pazarda da 2. hatta bazı ürünlerinde pazarın öncülerinden olan firma haline getirmiştir. Anahtar Sözcükler: Kobi, Stratejik Karar, Kurumsallaşma 1. BAŞARI ÖYKÜSÜ BASKI DEVRE 1977 yılında tek yüzlü baskı devre kartı üretmek üzere 8 çalışan ve 50 m2 kapasitede çekirdek firma çapında üretim hayatına başladı. Firma 1995 yılına kadar büyüme trendini sürdürerek geldi. Bu yıldan sonra BASKI DEVRE’nin hayatında büyümenin yanı sıra GELİŞME kavramı ve buna dair yapılan uygulamalar öne çıkmış, güncelliğini muhafaza etmiştir. 1997 yılında proseslerin iyileştirilmesi, müşteri memnuniyeti ve kurumsallaşma gereklerine karşı ISO 9002 Kalite Güvence Sisteminin kurulması sürecine girildi ve 1998 de sıfır hata ile belgelendirme gerçekleşti. Bu sonuç firmaya heyecan ve dinamizm getirdi. Ardından üretim planlama bölümü kuruldu ve bu bölüm faaliyetlerini yavaş yavaş elektronik ortama taşıdı ve şu anda MRP II üzerinden devam ediyor. Bugünlerde ise üretim planlama programını revize ederek daha verimli çalışma ortamlarının oluşturulmasına çalışılıyor. 2000 yılında ISO 9000 standartlarına gelen revizyon sonrası Kalite Sisteminin revizyon çalışmaları başladı ve 2001 yılında girilen belgelendirme denetimi sonucunda Baskı Devre Kalite Yönetim Sisteminin ISO 9001 Standardına uygunluğu tescil oldu. Diğer taraftan 1997 yılına gelindiğinde iş hacminin, kazanılan bir büyük müşteri ile yüksek adetlerde çalışılmaya başlanmasıyla artması görülür. BASKI DEVRE’nin 1999 yılına kadar devam eden bu çalışması sonucunda gerek teknolojik gerek ekonomik alanlarda dramatik durumlar ortaya çıkmıştır . Bu dönemde sürekli artan iş hacmi sonucunda vardiya uygulamasına geçilmiş ve bu hacim toplam üretimin %85’ne ulaşmıştı. Kapasitenin arttırılması, teknolojik seviyenin yükseltilmesi amacıyla yine bu dönemde büyük yatırımlar yapıldı. İşletme kısa sürede çift vardiyada 180 kişinin haftanın 7 günü çalışan bir duruma geldi. Fakat bu çalışma, global kriz ile birlikte rakip yurtdışı firmalarının Türkiye pazarına baskı yapmaları ve aynı müşteriyle yaşanan kalite problemleri sebebiyle bitti. Baskı Devre ; kalite problemleri sonrasında bloke olan ödemeler, malzemeli şarj faturaları, toplam üretimin %85’nin boşa çıkması , hizmet verememe sebebiyle küstürülmüş ve kaybedilmiş bir müşteri portföyü ve yapılan yatırımların tamamlanmayan geri ödemeleri gibi karanlık bir tabloyla yüz yüze geldi. Yapılan yönetim toplantılarında çıkış yolları arandı ve bugün de geçerliliğini koruyan şu stratejik kararlar alındı. 509 A. Onar 1. 2. 3. 4. Yurt dışı pazarlara açılarak ihracatçı firma kimliği kazanmak, bunun için de Dış Pazarlama Satış bölümünün kurulması. Kaybedilen, küstürülen eski müşterileri döndürmek ve yeni müşteriler kazanmak. Bunun orta vadede gerçekleştirilmesi için İç Pazarlama-Satış bölümünü re-organize etmek, kısa vadede ise sınerjik yönetim mantığıyla bölüm yöneticilerinin Türkiye çapında firma ziyaretleri yapması. Potansiyeli, konumu ne olursa olsun bir müşteri firmaya üretim kapasitesinin en fazla %20 sinin ayrılarak risklerin ve zararların minimize edilmesi. Ürün kalitesinin artırılmasına yönelik prosesleri iyileştirmek. Bu stratejik kararların uygulama sonuçları yavaş yavaş etkisini gösterdi ve bir süre sonra oluşan durumda Baskı Devre; üretimin %40 ını ihraç eden, iç pazarda rakiplerini rahatsız eden ve proseslerini iyileştirip ürün kalitesine yansıtarak pazarda kalite imajını oluşturmuş bir firma kimliğine kavuşmuş oldu. Yaşanan şubat krizinden çok az etkilenmesi bu kararların doğal bir sonucu olsa gerek. 2002 yılına gelindiğinde; o güne dek çözüm ortağı şeklinde çalışılan Kore’ li bir firmayla , bu firmadan gelen teklif sonrasında çift yüzlü delik içi kaplamalı kart üretmek üzere anlaşılarak yatırım kararı alındı. Kurulan bu yeni firma 2003 yılında üretime geçerek önce yurt içi sonra da yurt dışı pazarlarda yerini almış,özellikle iç piyasa da ürün kalitesi ve rekabetçi fiyat avantajlarıyla rakiplerinin önüne geçmiştir. Son dönemde müşterilerden gelen çok katlı kart üretimiyle ilgili talepler üzerine uzakdoğulu bir partner firma ile çalışılmaya geçilmiştir. Baskı Devre bugün; tek yüzlü, çift yüzlü delik içi kaplamalı ve çok katlı baskı devre kartı konularında müşterilerine hizmet veren, üretiminin %40 ını Audi , Tefal, Invensys, Volkwagen gibi firmalara ihraç eden, iç pazarda Arçelik, Beko, Profilo, Karel, Başarı, Netaş, Tubitak gibi kurum ve kuruluşlara hizmet veren bir firma haline gelmiş , bu hizmeti her iki firmasında toplam 250 çalışanıyla 2 vardiya çalışarak vermektedir . Portföyünde 250 yerli ve yabancı müşterisi bulunmakla birlikte otomotivden beyaz eşyaya , güvenlikten kahverengi eşyaya kadar birçok sektöre hitap etmektedir . Siparişe dayalı esnek üretim mantığıyla hareket eden Baskı Devre bir adetten milyon adede ulaşan siparişlere cevap verebilmekte , bunu da aylık 25 000 m2 ye varan kapasitesinin yanında 5 000 m2 lik rezerv kapasitesiyle gerçekleştirmektedir . Baskı Devre geldiği noktayı asla son nokta olarak değil sürekli iyileştirmeye açık bir nokta olarak görmektedir. Bu bağlamda müşteri ilişkilerinden insan kaynakları yönetimine kadar tüm fonksiyon ve süreçlerini iyileştirmek için 2006 yılındaVerimlilik artırma Projesinin uygulamasına geçecektir. Bu proje öncesinde hazırlık anlamında Çin’de üretim yapan benzeri birkaç firmada BENCHMARKING amaçlı inceleme yapılmış , sonuçları değerlendirilmektedir . BENCHMARKING amaçlı Çin seyahati sonrasında yapılan değerlendirme toplantılarında Baskı Devre’nin kullandığı hammadde, malzeme, makine yedek parçası konularında uzakdoğu pazarlarının analiz edilerek Baskı Devre’ye kaliteden ödün vermeksizin ekonomik girdiler sağlamak amacıyla Çin’de bir ofis kurma kararı alındı. Şuanda Baskı Devre uzak doğu ofisi aynı amaç doğrultusunda çalışmaya devam etmektedir. Baskı Devre gibi KOBİ kimliği taşıyan firmalar bugün, yok edici rekabet ortamında hem varlıklarını devam ettirme hem de kendilerini geliştirme durumuyla karşı karşıyadır. Firmaların kaynaklarını etkin ve verimli kullanmalarının bir şart olmasına karşın devletin de KOBİ’leri yönlendirici , destekleyici bir konumda olması büyük önem taşımaktadır . Avrupa Birliği’ ve T.C. Mevzuatları kapsamındaki teşviklerden firmaların yararlandırılmasında devlet tarafından yapılacak yönlendirme ve kolaylaştırıcı prosedürlere ciddi ihtiyaç duyulmaktadır. Saygılarımla 510