Degerlendirme Formu Dergilerden g Edilgin (Pasif) Sigara Ýçmenin Akut Etkileri Çeviren: Dr. Melek Karademir* Smokefree web sitesinde yer alan, yayýmlanmýþ bir araþtýrmadan bilgileri ve CDC yetkililerinin açýklamalarýný içeren yazýya, 31 Mayýs Sigarasýz Dünya Günü nedeniyle, bu sayýmýzda yer veriyoruz. Hastalýk Kontrol Merkezi'nden (CDC) Yeni Uyarý: Kalp Hastalýðý Riski Taþýyorsanýz Sigara Dumanýndan Uzak Durun! (23. 4. 2004 tarihli Washington Post'tan) CDC ilk kez, kalp hastalýðý riski taþýyan insanlarý sigara içilen tüm bina ve toplu alanlardan uzak durmalarý konusunda uyarýyor. British Medikal Journal‘da yayýmlanan çalýþmayla, CDC yeni öneri olarak; doktorlarýn, kalp hastalýðý olan kiþileri sigara dumanýna maruz kalmanýn kalp krizi riskini belirgin olarak artýrdýðý konusunda uyarmasý gerektiðini açýklýyor. Otuz dakika gibi kýsa maruziyetin bile ciddi ve hatta ölümcül etkisi olabiliyor. Söz konusu çalýþmada, Helena, Montana'daki kalp krizi sayýsýnýn kentte, kapalý alanlarda sigara içme yasaklandýktan sonra önemli ölçüde azaldýðý, daha sonra yasa mahkeme tarafýndan iptal edilince önceki düzeyine hýzla yükseldiði ortaya kondu. Yasanýn yürürlükte olduðu 2002'deki altý aylýk sürede, Helena Kalp Hastanesi kalp krizi sayýsýnýn %40 oranýnda azaldýðýný bildirmiþ ve bu da yapýlan çalýþma ile gösterilmiþtir. CDC'nin Sigara ve Saðlýk Ofisi'nde bilim yardýmcý direktörü olan Terry Pechacek yorumunda, araþtýrmanýn pasif içiciliðin kanýn pýhtýlaþma eðilimini hýzla artýrdýðý ve bunun da kalp kan akýmýný kýsýtlayabildiðinin altýný çizmektedir. Pechacek yeni çalýþmanýn, pasif içiciliðin, sigara içenlerle birlikte yaþayan sigara içmeyen kiþilere uzun dönemde yaptýðý hasarýn yanýnda, hýzlý ve akut etkilerine dikkat çektiðini vurgulamaktadýr. CDC, ABD'de pasif içiciliðe baðlý kalp hastalýklarýndan ölümü yýlda 35 bin olarak tahmin etmektedir. Fakat Pechacek bu tahminin artýrýlarak düzeltilmesi gerektiðini belirtmektedir. *GPE Eðitim Koordinatörü, Mehmet Fevzi Özsaruhan Saðlýk Ocaðý Hekimi, Ýzmir Pechacek, "Daha önce de pasif içiciliðin sigara içmeyenlerde kalp hastalýðý riskini artýrdýðýný söylüyorduk, fakat ilk kez klinisyenler kalp hastasý olan hastalarýna kapalý alanlarda sigara içilen yerlerden uzak durmalarýný önermektedirler. Biz bu tür açýklamalarý sýklýkla yapmayýz. Verilerden gördüðümüz, 30 dakika sigara dumanýna maruz kalmanýn bile önemli biyolojik deðiþikliðe neden olduðudur," demiþtir. Yeni CDC önerisi, sigara içmenin halka açýk alanlarda yasaklanmasýyla ilgili sert tartýþmalara noktayý koyabilir. Halk saðlýðý çalýþanlarý, yasaðýn pek çok yaþamý kurtaracaðýna dikkat çekerken, sigara üreticileri kararýn kiþilerin seçimine býrakýlmasý gerektiðini savunuyor. Dün, Kentucky Üst Mahkemesi yetki alanýndaki bölgede "halk saðlýðýný desteklemek ve korumak" için barlarda, restoranlarda ve Lexington'daki halka açýk alanlarda sigara içilmesini yasakladý. Kentucky, CDC raporlarýna göre 1/3 yetiþkinin sigara içtiði; ABD'nin en yüksek sigara içme oranýna sahip ve ikinci en büyük sigara üretim bölgesi. Hem CDC, hem de çalýþmayý yapan araþtýrmacýlar küçük bir grup insanýn olduðu Montana araþtýrmasýnýn sýnýrlýlýklarý olduðunun farkýndalar. Pechacek, daha büyük topluluklarda benzer biçimde dramatik kalp krizi azalmasýný beklememek gerektiðini, fakat her þeye karþýn çalýþmanýn önemli olduðunu, çünkü kapalý alanda sigara içimi ve ciddi kalp hastalýðý sorunlarý ile ilgili bugüne kadarki en gerçek verileri sunduðunu belirtti. Kapalý alanlarda sigara içmenin yasaklandýðý Kalifornia, New York ve Delaware'de kalp krizi oranlarýnýn nasýl etkilendiðine iliþkin çalýþmalarýn da gündemde olduðu ya da araþtýrmalarýn baþlatýldýðý bildirildi. Araþtýrmanýn Yöntem ve Bulgularý Çalýþmayý yapan Helena, Montana St. Peter's Devlet Hastanesi'nden Richard P. Sargent ve Robert M. Shepard ile California Üniversitesi, San Francisco'dan Stanton A. • 2004 • cilt 13 • sayý 5 • 176 Glantz, St. Peter's Hastanesi kayýtlarýndan kalp krizi sayýsý hakkýnda bilgi topladýlar. Kapalý alanda sigara içme yasaðýnýn olduðu 2002'deki altý aylýk sürede, Helena'da yaþayan 24 kiþi akut kalp krizi geçirdi. 2002'den beþ yýl önce ve sonrasýndaki ayný altý ay boyunca Helena'da yaþayanlarýn rapor edilmiþ kalp krizi sayýsý ortalama 40'týr. Araþtýrmacýlar, St. Peter's Hastanesi kayýtlarýndan sigara içme yasaðý olmayan, Helena Bölgesi dýþýnda yaþayan kalp krizi geçirmiþ kiþi sayýsýnda Helena'da yaþayanlarda görülen 2002 yýlýndaki düþüþü gözlemlemediler. Çalýþmadaki hastalarýn %38'i sigara içmekte, %29'u eskiden sigara içen ve %33'ü hiç sigara içmemiþ kiþilerdi. Pechacek'in sonuç yorumu: "Eðer yapýlacak çalýþmalar Helena çalýþmasýndaki pozitif bulgularý desteklerse, halk saðlýðý açýsýndan dramatik bir sonuca varýlýr: Tüm dünyada sigara içmeyenlerde her yýl görülen binlerce akut kalp krizi önlenebilir." Joseph W. Chemer http://www.smokefree.net/alerts.php