Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama Alanları

Uluslararası Tarım
ve Gıda Politikası II
ULUSLARARASI TARIM
POLİTİKASININ
UYGULAMA ALANLARI
Doç.Dr.Tufan BAL
Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Doç.Dr.Hasan Yılmaz’ın ders notlarından faydalanılmıştır.
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Uluslararası Tarım Politikaları
•Genel
•Bölgesel
2
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Genel yaklaşım: Uluslararası tarım politikalarına
katkıda bulunan tüm ülkeleri, tüm tarım ürünlerini
ve tüm pazarlama evrelerini kapsar
Bölgesel yaklaşım: Belirli bölgeler veya belirli
ekonomik sistemlere bağlı ülkeler arasında
kurulmuş ekonomik birleşmelerdir.
3
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Genel Yaklaşım: Geniş kapsamlı genel yaklaşım tarım
ekonomisine katkıda bulunan tüm ülkelerin ürettikleri
ürünler üzerinde ortak politik kararlar alır
Ancak ister ticaret, isterse üretim, fiyat veya stoklar
konusunda olsun tüm ülkelerin aynı politikayı
benimsemeleri beklenemez.
◦ Uluslararası tarım politikasına katılan ülkeler de gönüllü
olarak ve hiçbir zorlama olmaksızın bu uygulamalara
katkıda bulunduklarına göre kendi politikalarını
uluslararası tarım politikalarına uyarlarken kendi ulusal
önceliklerine göre bir yol izleyeceklerdir.
◦ Bu yüzden tüm ülkelerde ve tüm ürünlerde ortak bir
uygulama gitmek uygulama açısından çok zordur.
◦
4
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
 Uluslararası alanda dar kapsamlı, sektörel olarak
sınırlandırabilecek düzenlemeler daha fazla
uygulanabilme şansına sahiptir.
 Burada amaç yine tüm dünya ülkelerinin izleyebileceği
bir politika çizilmesi olmakla beraber, bu politikaların
uygulanma alanları daha sınırlıdır.
 Örneğin ülkeler tek tek ürünler için bu ürünleri üreten,
tüketen ve ticaretini yapan ülkeler bir araya gelerek çok
taraflı anlaşmalar yapabilirler. Bu tip anlaşmalara yatay
yaklaşım denir..
 Eğer ürünlerin çeşitli pazarlama evrelerinde uygulanacak
politikaları düzenleyen bir anlaşma yapılmışsa, bu da
sektörel dikey yaklaşım denir.
5
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Bölgesel Yaklaşım
 Bu tip yaklaşımlarda ekonomik ilişkilerin
yoğunluğuna ve bölgesel birleşmelerin kapsadığı
konulara göre ikiye ayrılabilir. Ekonomik ilişkilerin
yoğunluğuna göre ise





Ekonomik işbirliği anlaşması
Tarife birliği anlaşması
Gümrük birliği anlaşması
Ekonomik birleşmeler
Serbest ticaret alanları
6
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Bölgesel Yaklaşım
 Ekonomik İşbirliği Anlaşmaları
 Bu tür anlaşmaları yapan ülkeler daha çok ticaret alanında
alınacak önlemlerle ekonomik ilişkileri geliştirme yolunu
tutarlar
 Böylece dış ticarete konulan miktar kısıtlamaları ve
yasaklarını kısmen veya tamamen kaldırarak dış ticaret
hacmini arttırmak ve ulusal ekonomilerini yaklaştırmak
amacı güdülür.
 Bu şekilde birleşmelere Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma
Teşkilatı (Organisation for Economic Co-operation and
Development), 34 üyesi vardır
7
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
 Serbest Ticaret Alanları
 Bulundukları ülkenin siyasi sınırları içinde yer alan,
fakat Dış Ticaret, Vergi ve Gümrük Mevzuatı açısından
gümrük hattı dışında sayılan bölgelerdir. Ülkede
sağlanandan daha geniş muafiyet ve teşvikler tanınır.
 Bu anlaşmalara örnek olarak EFTA örnek verilebilir
8
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
 Tarife Birliği Anlaşmaları
 Üye ülkeler arasında birleşmenin biraz daha ileri gittiği bu
anlaşmalarda üretim, satış ve muamele vergi ve resimleri, dolaylı
dolaysız vergiler aynı tarifeler üzerinden saptanmakta, böylece mal
ve hizmet piyasalarındaki birleşmeler daha etkili olmaktadır.
Örneğin BENELUX
9
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
 Gümrük Birliği Anlaşmaları
 Serbest Ticaret Anlaşmalarının daha gelişmiş şeklidir.
Üye ülkeler kendi aralarında gümrük tarifeleri ve
miktar kısıtlamalarını kaldırmanın yanı sıra üye ülkeler
dışında kalanlara ortak dış tarife ya da diğer ifadeyle
Ortak Gümrük Tarifesi uygularlar.
 BENELUX, COMECON
10
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Ekonomik Birleşmeler
 Ülkeler arasında en ileri birleşmeleri sağlar.
 Bu anlaşmayla üye ülkeler ekonomik bir
bütünlüğün yanı sıra, siyasi bir dayanışmayı da
gerçekleştirirler.
 Politik etkenlerin dışında, bu birleşmeler iki
nedenle yapılır.
1.Kurulacak olan serbest bölge içinde meydana
gelecek mal fiyatları bireyler arasında eşitlik
yaratabilecek, tüketiciyi en yüksek refah düzeyine
eriştirecek üretimin ekonomik maliyetini de en
düşük düzeye indirecektir. Buna statik etki denir.
11
Uluslararası Tarım Politikasının Uygulama
Alanları
Ekonomik Birleşmeler
2. Birliğe dahil ülkelerin karşılıklı avantajlar
sağlaması anlamına gelir. Buna da dinamik
etki denir.
 Bunlar da üretim faktörlerinin ülkeler arasında
serbest bir şekilde hareket edebilmesi, yatırım
yapma olanaklarının ve bu yatırımların
uygunluğunun artması gibi hususlardır.
Örneğin, AB
12
İletişim Bilgilerim
Doç.Dr.Tufan BAL
Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi
Bölümü, Isparta.
e-posta: baltufan@yahoo.com
web sayfam: http://tufanbal.net
13