CPK İZOENZİMLERİ Kreatin Fosfokinaz İzoenzimleri; CPK isoenzymes test; CK izoenzim; Kreatin fosfokinaz kalp, beyin, ve kaslarda bulunan bir enzimdir. Kanda yüksek seviyelerde bulunması kaynaklandığı dokuda hasar olduğunu gösterir. Aşağıdaki ilaçlar CPK değerini etkiler: Alkol kullanımı, Amfotericin B, Bazı anestezik maddeler, Kokain kullanımı, Statinler, Steroid kullanımı sırasında CK artar. CPK izoenzimleri ne için istenir? Total Kreatin kinaz seviyesi yüksek ise bu yüksekliğin nerden kaynaklandığınıo bulmak için CPK-izoenzim testi istenir. Kreatin kinaz yüksekliği 3 farklıo kökenden kaynaklanır: CPK-1: ( CPK-BB de denir): özellikle beyin ve akciğer dokusundan kaynaklanır yüksekliği bu organ hasarını gösterir. Beyin tümörleri, Tıkanma, kanama veya travma sonucu beyin hasarı, Elektroşok tedavisi, Epilepsi krizi, Pulmoner enfarktüs sırasında CPK-! Testi yüksek bulunur. CPK-2: (CPK-MB): Kalp dokusundan kaynaklanır. Kalp hastalıklarında yükselir. Kalp krizinde özellikle enfarktüsün 3-6. Saatleri arasında CPK-2 yükselmeye başlar, krizin 12- 24. Saatleri boyunca yükselir ve 12-48. Saatlerine doğru normale iner. Elektrik çarpması, kalp defibrilasyonu ( kalp için yapılan elektroşok), herhangi bir sebeple ortaya çıkan kalp zedelenmesi ( trafik kazası, ezilme vb.), kalp enfeksiyonları ( viral myokardit ), açık kalp ameliyatlarında CPK-2 artar. CPK-2 seviyesi göğüs ağrısı sırasında (koroner kalp hastalıklarınabağlı angina pektoris, yada Pulmoner embolis) ve konjestif kalp yetmezliğinde yükselmez. CPK-3: (CPK-MM) İskelet kasında bulunur ve iskelet kası hastalıklarında, ezilmelerde yükselir. Kas ezilmesi ( crush sendromu), İlaç ve hareketsizliğe bağlı kas hasarı, Myozit ( kas iltihabı), Kas içi enjeksiyonlar, Epilepsi krizi, Cerrahi girişimler, Aşırı egzersiz sırasında artar. Aşağıdaki durumlarda kreatin fosfokinaz testi sonucu yüksek çıkar Kardiyak kateterizasyon, koroner anjiyo, Kas içi enjeksiyonlar, Cerrahi girişimler, Aşırı egzersiz, Aşırı ve uzun süren hareketsizlik CPK test sonuçlarını etkiler. Referanslar: Anderson JL. ST segment elevation acute myocardial infarction and complications of myocardial infarction. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 73. Chinnery PF. Muscle diseases. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 429. aPTT Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı; PTT; Pıhtılaşma için geçen zamanı gösteren laboratuar testidir. Kanama ve pıhtılaşma problemlerinde ölçülür. Kan testidir. Kan sulandırıcı maddeler, antihistaminik ( alerji ) ilaçları; vitamin C; aspirin, klorpromazin aPTT süresini uzatırlar. aPTT testi neden yapılır? Kanama, pıhtılaşma problemlerinin tespitinde, heparin, kumarin alan hastaların tedavi dozlarının belirlenmesinde kullanılan bir testtir. Genellikle protrombin zamanı testi ile birlikte bakılır. aPTT için normal değerler: Erişkinde: 25-35 sn dir. Heparin gibi kan sulandırıcılar alındığında bu sürenin 2- 2,5 kat artması istenir. aPTT yi uzatan sebepler: • DİC ( dissemine intravaskuler koagulasyon), • Faktör XII ve faktörXI eksikliği, • • • • • • • Hemofili A, Hemofili B, Hipofibrinojenemi, Lupus antikoagulan, Malabsorbsyon, K vitamini eksikliği, Von Willebrand hastalığı. Referanslar: 1. Schmaier AH. Laboratory evaluation of hemostatic and thrombotic disorders. In: Hoffman R, Benz EJ Jr, Shattil SJ, et al, eds. Hoffman Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap 122 APOLİPOPROTEİN B Apolipoprotein B100: Apo B: Apo B100; Apolipoprotein B100 Low Density Lipoprotein (LDL) lerin yapısında yer alan ve kolesterolün taşınmasında rol oynayan bir proteindir. Aç karnına alınan kanda Apo B miktarına bakılır. Apolipoprotein B testi ne için bakılır: Hiperlipidemi sebebini araştırmak amacıyla bakılır. Apolipoprotein B testi için normal değer: Erişkinde normal değeri 40 – 125 mg/dL dir. Apo B yüksekliği ne anlama gelir? Apolipoprotein B yüksekliği hiperlipidemi anlamına gelir ve kötü kolesterolün yüksek olduğunu kalp damar hastalıkları riskinin yüksek olduğunu gösterir. Referanslar: 1. Mahley RW, Weisgraber KH, Bersot TP. Disorders of lipid metabolism. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2008:chap 36. 2. Semenkovich CF. Disorders of lipid metabolism. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders