CUMHURİYET/16 42 YILLIK TİYATROCU PAZAR KONUĞU 16 A R A L I K 1990 KENTER: Tiyatro ölmedi, çünkü insan yaşıyor Yıldız Kenter, eskilerin deyişiyle ‘ismiyle müsemma’ dedikleri gerçek bir yıldız, yani onun adı da sıfatı da yıldız. Yıldız Kenter, İzmir’de Handan Şenköken’le tiyatro, sinema ve yaşam üzerine kadın kadına bir söyleşi yaptı. Oyunlarında sürekli seyircisi ile ilişkisini ayakta tutmuş olan, bir anlamda sahne üzerinde onlarla diyaloga girmiş bulunan Yıldız Kenter’in söyleşisini, onun nefes kesen oyunları gibi ilgiyle izleyeceğinizi sanıyoruz. SWLEŞİ: HANflftHŞEHKÜKEH 142 yılı dolduran sanal yaşamınız na­ sıl başladı? SO’liyıllarda özel tiyatro kurma dü­ şüncesi ne biçimde gelişti? 12 aralıkta 42 yıl doldu tiyatro yaşamımda. Ama önce çocuk tiyatrosu, halkevleri, konservatuvarı saymıyorum, Devlet Tiyatroları var­ dı. 11 yıl Devlet Tiyatrosu’nda sonra rahmet­ li Muhsin Bey’in tiyatrodan biraz haksız, hoş olmayan biçimde itilişine rastlar özel tiyatro­ ya geçişimiz. Masasının üstüne bir pusula bı­ rakmışlar, “Hizmetlerinize teşekkür ediyoruz, artık sizinle çalışmayacağız” diye. Bu bir bom­ ba etkisi yaptı, Muhsin Bey’e “Biz ayrılabili­ riz, sizinle çalışabiliriz” dedik. Muhsin Bey’den haber gelince İstanbul’a gittik. Ev, yer, pa­ ra yok. Karaca’da “Salıncak’ta İki Kişi” ile başladık. O yılın sonunda ihtilal oldu zaten, gene açıkta kaldık, tiyatrolar kapatıldı, turneye çıktık; müthiş hezimet... Para yok, yevmiye yok. İstanbul’da kaldık. Sonra bir Ankara tur­ nesi yaparak 70 bin lira kazandık, 35 bin lira bize kaldı. Bu parayla Site’de yeniden başla­ dık. Muhsin Bey’le bir yıl Karaca’da, ondan sonra Site’de, Site’den tekrar Karaca’ya geç­ tik, altı yıl Ses Tiyatrosu’nda Haldun Dormen’le çalıştık. O süre içinde bu binayı yap­ tırdık. 1968’de Kenterler Tiyatrosu’na geçtik. Kent Oyuncuları oluşumuz 60’lı yıllara rastlı­ yor. MÜMBGeçmişteki sorunlar bugün de geçer­ liliğini koruyor. Oysa siz, parasal kaygılar, borç yüklü tablolar engelleyici, hatta yok edi­ ci noktalara varmış olsa bile yaşam savaşı ve­ riyorsunuz, nasıl bir tutku tiyatro sizin için? O zamandan beri biraz Mehter takımı gibi gidiyoruz ilerliyoruz, gidiyoruz duruyoruz, bi­ raz yan yatıyoruz, bütün tiyatrolarda olduğu gibi. Beni bugünlerde üzen şu: Sanatı kültü­ rün kardeşi, birbirinden çıkmış iki önemli öğe olarak görüyorum, güncel yaşamdan soyutlayamıyorum. Eğer sanat bir ölçü, bir güzellik getirmek ise bunu bir sokakta, bir insan dav­ ranışında, bir okul düzeninde, bir yemeğin su­ nuluşunda her yerde görmek istiyorum. Sana­ tın bir umut olduğunu kabul ediyorum, benim E ğ e r sanat bir ölçü, bir güzellik getirmek ise bunu bir sokakta, bir insan davranışında, bir okul düzeninde, bir yemeğin sunuluşunda her yerde görmek istiyorum. Sanatın bir umut olduğunu kabul ediyorum, benim için tek umut o. Onun için kopamıyorum, kopacağımı da sanmıyorum. PAZAR KONUĞU öğrencilerim e “ Niye tiyatro yapmak istiyorsun” diye sorduğumda, gayet güzel ce­ vaplar veriyorlar. Neredeyse bazıları Türkiye’­ yi kurtarmak istiyor. Güzel bir şey belki, ama ben tiyatronun ne kadar ışık verdiğini biliyo­ rum içinde bulunduğumuz koşullarda. O ka­ dar ışığa da razıyım şimdilik. Verebildiğim ka­ dar ışık vereyim, meşaleler yanmıyor görüyo­ rum. ÜMüMOyu/ı seçiminde nasıl bir arayış için­ desiniz? Bizim adımız “Çok ağır oynuyorlar”a çık­ mıştır. Oysa biz, Alan Ayckborn oynuyoruz. Elbette ki güleryüzlü tiyatroya inanıyorum. Gülmenin, güldürmenin çok ciddi bir iş oldu­ ğunu biliyorum. Seyircinin soluğuna, yaratıcı gücüne inanmak istiyorum. Athol Fugard oy­ namak istiyorum. Bugün dünyadaki beş bü­ yük tiyatro yazarından biri. Ama onun getir­ dikleri bize ağır gelebiliyor, ilgilendirmiyor. Ben seyircinin, Türk oyunlarında kendini gör­ mesi, bulması, tanıması gerektiğine inanıyo­ rum; Ama iş, öyle bir yere doğru gidiyor ki hep aynı espriye, hafifliğe bir eğilim doğmaya baş­ lıyor, aynı Türk filmlerinde olduğu gibi. El­ bette ki Türk tiyatrosu, Türk yazarlarıyla var olacaktır. Bunun aksi mümkün değildir. Ya­ bancı oyunlardan da alacağımız, öğreneceği­ miz boyutlar var. İnsanların her yerde aynı ol­ duğuna inanıyorum. Duyguları, düşünceleri, ihtirasları, korkuları açısından hep aynıdır in­ sanlar. Bir Türk oyunu da yazıldığı zaman yö­ resel, ulusal, evrensel boyutları içermesini bek­ liyorum. Geriye baktığımız zaman en çok Türk oyunu oynayan özel tiyatroyuz. Antenlerime açık, kadromuza uygun bir Türk oyunu bek­ liyorum. ■■MüA ma seçiminizi öncelikle kadronuz ve bütçeniz belirliyor... Oyun seçerken tabii kadromuzu düşünüyo­ rum, dekorun getireceği maddi yükün hafif ol­ masını göz önünde tutuyorum, böyle bir kısıt­ lama içinde tiyatro yapmaya çalışmak insanı kısır bir döngü içine alabiliyor zaman zaman. HÜMMöze/ tiyatrolar sürekli çıkmazda ve so­ runlar bir türlü çözümlenemiyor... Özel tiyatroların problemlerinden ve prob­ lemlerin bu kadar sık, bu kadar tekdüze ele alı­ nışından yoruldum. Çünkü biz durmadan eko­ nomiden şikâyet edip duruyoruz ve ekonomi­ mizi kendimizin düzeltmesi gerekirken bir tür­ lü düzeltemiyoruz. Sorunlardan söz etmekten midem bulanıyor. Ben de bıktım, seyirci de. -r \ <% s?jLA:.A V\ H m Y I L D I Z K E N T E R 1928’de İstanbul’da doğan Yıldız Kenter ilk ve orta öğrenimini Ankara’da tamamladı. Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nü bitirdikten sonra Ankara Devlet Tiyatrosu’na girdi. 11 yıl Devlet Tiyatrosu ’nda çalıştıktan sonra 1958 yılında Muhsin ErtuğruTun Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü görevine son verilmesiyle Müşfik Kenter 'le birlikte Muhsin ErtuğruTun yönetimindeki tiyatroda çalışmak üzere İstanbul’a gitti. 1959-60 döneminde Karaca Tiyatrosu’nda, 1960-61 ’de Site Tiyatrosu’nda “Site Tiyatrosu ” adım atan toplulukla çalışmaya başladı. Daha sonra Karaca Tiyatrosu ve Dormen Tiyatrosu’na geçen Yıldız Kenter 1968-69 döneminden itibaren de Harbiye’deki Kenter Tiyatrosu’nda Kent Oyuncuları Topluluğu ’nda tiyatro yaşamım sürdürüyor. Devlet Tiyatrosu’nda iken aldığı burslarla, yurtdışında tiyatro eğitimciliği üzerine eğitim gördü. Shakespeare seminerlerine katıldı. 198¡’de “Devlet Sanatçısı” unvanı aldı. 1956’dan bu yana tiyatro eğitimciliğini sürdüren Yıldız Kenter, şu anda İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü Başkanı. Çeşitli yıllarda film çeviren Yıldız Kenter’in “Altın Portakal” ödülleri bulunuyor. Kenter son olarak geçen yıl Korsika adasında düzenlenen Bastia Film Şenliği "nde 'En iyi Kadın Oyuncu’ ödülünü kazandı. Kenter İtalya’da “Adalei Ristoria” ödülü aldı. yor, başka bir iş arıyor kendine oyuncu. İşsiz olduğu zaman sendikadan belli bir para alıyor. Bizde de işine yarayan elemanı al, 10 milyon lira ver ama o süre bittikten sonra o parayı sen­ dikan falan olmadığına göre devletin maaşlı memurlarının seviyesi neyse oturt. Ama her­ kes aynı parayı alır, gene belli kişiler daha çok çalışır, bir kısım oturursa, bir garip durum olu­ yor. M M özel tiyatroların devlet yardımından yararlanması her yıl çeşitli yorumlara yol açı­ yor. Sizin de bir tiyatro sahibi olmanıza kar­ şın devlet yardımından fazla pay alışınız eleş­ tiriliyor... Valla biraz çizgimizi, haddimizi, ne olduğu­ muz, ne yaptığımızı, ne yapabileceğimizi bil­ mez bir haldeyiz. Çok konuşuyoruz, az yapı­ yoruz. Boyuna hak arıyoruz ve hak istiyoruz, üstelik kıyaslayarak. Ben hak isterken kendi­ mi hiç kimseyle, hiçbir tiyatroyla kıyaslama­ dan istiyorum. Şimdi tiyatro yapmış olmanın da maalesef bir hata olduğunu görüyorum. Ti­ yatrocu arkadaşlarım yersizlikten haklı olarak şikâyetçiler. Ama biz, birçoklarıyla aynı za­ manda başladık. Öenim çalışmamın verimi böyle bir binaya gitti. Bu bina, şimdi benim başımda bir yük. Kapısını açtığımız zaman, bu bina para yiyor. Oyuncularla birlikte 30 kişi­ lik kadro var, 12 ay maaş alıyorlar. Çok dü­ şüktür bizim maaşlarımız. Temizliği, ışıklan­ dırılması, sosyal sigortaları derken ödeyemez hale geliyoruz zamanla. Benim 40 milyon lira mâliyeye, 35 milyon lira Sosyal Sigortalar’a borcum, faizleri, cezaları katlanarak 350 mil­ yon liraya çıktı. Ben bunu ödeyemem. “Bana yardım etmeyin, borçlarımı temizleyeyim, her şeyim hacizli çünkü’ dedim. Bu binanın onarımı gerek, 20 yıl oldu yapılalı. Şöyle bir zih­ niyet var, “Onun tiyatrosu var” . Benim tiyat­ rom olduğu için daha çok yardım yapılması ge­ rek zaten. Böyle bir şeyi gerçekleştirdim, bir tiyatro kalacak ardımdan. Fakat, bu tiyatro­ yu benim yaşatmam artık bu koşullar altında söz konusu olmuyor. ÜMMMKültür Bakanlığı ’nın sağladığı sınırlı parasal yardım özel tiyatrolar için çok yeter­ siz kalıyor. Bu yardımın yapıcı ve destekleyici olması nasıl sağlanabilir? Biz kültür bakanları açısından şanslıydık, doğrusu bunu söylemem gerek. Mesut Yılmaz da Tınaz Titiz de Namık Kemal Zeybek de müthiş sıcak baktılar yardım meselesine. Na­ mık Kemal Zeybek’e, ‘Öyle bir şey yapın ki mesela 40 milyar lira veriyorsunuz yardım ola­ rak. Bana sadece bir defa 2 milyar lira verin, sonra hiç yardım etmeyin. O zaman 1>elki bir yanşa girebilme imkânı bulurum. Ben o pa­ rayı başka türlü, hareket eden güce harcarım’ dedim. Tabii, bu olacak şey değildi, tebessümle karşılandı, hep bferaber gülüştük sonunda. Kadro kuramıyoruz. 11-12 kişilik artistik kad­ rosu olan tiyatromdan rahatlıkla oyuncu ala­ biliyor Devlet Tiyatrosu. Ben onlardan istedi­ ğim zaman parasını kesiyorlar oyuncunun. Biz o kadar para veremeyiz ki... Kültür bakanla­ rına “Bu da bir yardandır, parasını kesmeyin” şeklinde öneri getirdim anlayışla karşılandı. Ama orada 4-5 oyun oynayan oyuncu gelip de sende üç gün İstanbul, üç gün İzmir, üç gün \Sizin seyirciniz kim? KimeyöneliyorBenim seyircim herkes olsun isterim. Tiyat­ ro, bir ses, bir ışık, bir sıcaklık bir öneri, bir kavga getirsin insanlara. Değişik bakış açısı sağlasın, onların fantezilerini zorlasın, düşün­ celerini, duygularını boyutlandırsın. Kendi kendilerini yakalamayı öğretsin istiyorum. Tam ortasında bence. Sanatı ve kültürü ge­ nel durumdan soyutlayamam. Elbette ki bu panoramanın ortasında her açıdan özel tiyat­ rolar en büyük atılımları yapmış tiyatrolardır. Türkiye’de tiyatro, özel olarak başlamıştır. Devlet belediye tiyatroları sonradan gelmiştir. Buna rağmen özel tiyatrolar yaşamlarını sür­ dürebilmişlerdir. Devlet Tiyatrosu’nun geçen yıl oynadığı oyunu, benim tiyatrom 20 yıl ön­ ce oynadı. Bütün Çehov’ları, Brecht’leri, Albee’leri, N.Cumalı’ları, M.C.Anday’ları, biz bunları 20-25 yıl önce oynadık. Fakat biz için­ de bulunduğumuz hem kadro hem de ekono­ mik koşullar yüzünden istediğimiz atılımları yapamaz hale geliyoruz. Türkiye’de birtakım şeyler yapılamıyor, eliniz kolunuz bağlı. Türk oyunları, tiyatronun gerçeği, süzgeci neyse on­ lardan geçirip, süzdürüp, arıtıp bütün bunla­ rı yansıtmalı, belgelemeli. Ama üzülerek be­ lirtmem gerekir, son yıllarda yazarlarımız da yatay durumda. ■ÜMM21. yüzyılın eşiğinde tiyatromuzun çağ- dışı kalma eğilimi gösterdiği görüşüne ka­ tılıyor musunuz? t Biz zaten biraz her açıdan çağdışıyız. Eğer Batı’ya özeniyorsak çağdışıyız. Tiyatromuz da elbette biraz çağdışı olacaktır. Ama ben bu fik­ re katılmıyorum. Bizde yazarıyla oyuncusuy­ la yöneticisiyle kıyaslanacak pırıltılar vardır. Bu yeterli değildir ama varoluşu bir umut de­ ğil mi? Bu varlığı korumak, yüreklendirmek gerekmez mi? WMKKMGünümüzde her ülkede tiyatro krizi söz konusu. Dünya belirli bir tiyatro bunalı­ mı yaşıyor görüşü yaygın... Dünya tiyatrolarına baktığım zaman da aynı yatay durumu görüyorum. Yalnız Türkiye’de değil. Tüm dünyada nüfusun artışı, büyük şe­ hirlerin sanatını, kültürünü yaşatan insanların o büyük şehirlerden yavaş yavaş yığılma so•• Ö ğrencilerim e ‘Niye tiyatro yapmak istiyorsunuz?’ diye sorduğumda, gayet güzel cevaplar veriyorlar. Neredeyse bazıları Türkiye’yi kurtarmak istiyor. Güzel bir şey belki, ama ben tiyatronun ne kadar ışık verdiğini biliyorum içinde bulunduğumuz koşullarda. O kadar ışığa da razıyım şimdilik. Verebildiğim kadar ışık vereyim, meşaleler yanmıyor görüyorum. M ÜÜM üTc/rmT:daha çok ön planda. Gelişmiş tiyatrolara sahip ülkelerde bile yenilikler öz­ den çok biçimle, insandan çok teknikle oluşu­ yor... ■■■■i Niçin tiyatro yapıyorsunuz? sunuzi ■ÜMM//er ülkenin tiyatrosu, o ülkenin sosyo-politik, ekonomik, kültürel olguların bir ürünü. Türkiye’nin bugünkü ortamında Türk tiyatrosunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Türk ■tiyatrosu bu ortamın gerisinde mi, önünde mi? nucu yozlaştırdı bazı şeyleri. Londra’da, New York’ta, Paris’te hatta Almanya’da tiyatrola­ rın zaman zaman yataylaştığını, durağanlaş­ tığını, pırıltısını verdiği ışığın boyutlarının, çev­ resinin daraldığını görüyoruz. İngiltere ve Amerika’da gördüm, böyle nefesimi kesecek oyunlar yok. Hep soluksuz, vasat oyunlar bü­ yük müzikaller... için tek umut o. Onun için kopamıyorum, ko­ pacağımı da sanmıyorum Şiirsiz, romansız, hikâyesiz, müziksiz, resimsiz, olunamaz gibi geliyor. Benim inancım, Allahım, Tanrım ney­ se sanat diyebiliriz. Fakat bu umudumun, ka­ famı nereye döndürsem, yok olmakta olduğu­ nu görüyorum, ileriye baktığım zaman bol du­ man görüyorum. Tagor’un bir öyküsü vardı, ‘Ben Tann’yı arıyorum’ diyor, bir gün bir kapı görüyor; ‘Tanrı’ yazılmış üstünde. Fakat ‘Tann’ya kavuşmanın bir yerde ölüm olduğunu bi­ liyorum, her şeyin biteceğini biliyorum, karar verdim o zaman, döndüm, o andan beri ko­ şuyorum’diyor. Bende de o koşu var, fakat şimdi zıplamaya başladığımı hissediyorum, bo­ şa harcanan bir enerji gibi geliyor bana. Ben niçin tiyatro yaptığımı bilmiyorum. Da­ ha doğrusu bilmeyerek başladım, bu bilinçsiz bir istekti bende. Hani çocuk tepinerek'‘Şunu istiyorum’ diye bağırır, annesi vermek istemez, ben de “Tiyatro istiyorum” diye bağırdım, ni­ ye bilmiyorum. Belki bu, bende küçük yaştan beri kendini gösteren bir fark edilme zaafıy­ dı. ‘Bana bakın, beni seyredin, bende bir şey­ ler var’ zaafıydı. Ben bu zaafın her insanda ol­ duğunu görüyorum. Sanatçı değilse bile giyi­ nerek fark edilmek istiyor. Bu zaafı bir güce çevirmeye çalışıyorum. Bazan çevirebiliyorum, bazan başarılı olamıyorum herhalde. Ama durmadan bunun mücadelesini vermeye çalı­ şıyorum. Bunun için de ihtiyarlamamanın yol­ larını arıyorum, yaşlansam bile. Kendimi bul­ duktan sonra artık tiyatronun içinde yaşar hale geldim. Çok mu seviyorum? Hayır. Bazan “Niye” diye soruyorum kendime, bana bu ka­ dar acı veren bir şeye bu denli sıkı sıkıya bağ­ lanmak, kopamamak. Bu bir ‘Moby Dick’ hi­ kâyesi gibi bir şey, kendimi böyle bir ipe sar­ mışım, ha babam çırpmıyorum. dürler. Tiyatro seyretmek de çok rahat bir iş değildir. Bu rahatsızlığa katlanmak da yürek işidir. Zoru seçmek yerine evinde oturup tele­ vizyon seyretmeyi yeğliyor. Seyircinin bir sa­ natçı bilincinde ve yaratıcı gücü içinde olması gerekir. Bu karşılıklı oyundur. Çünkü, o ba­ na topu atacak, ben ona topu atacağım ki bir şeyi gerçekleştirelim. Yıldız Kenter, tiyatronun değişik bakış açıları getirmesi, insanların fantezilerini zorlaması gerektiğini Yıllardır bu böyle sürüp gidiyor. ben paranın hareket halinde, doğurgan güce yatırılması gerektiğine inanıyorum. MobiliteIÇözüm için sizin görüşünüz nedir? si olmayan bir güce para yatmamalı, özellikle tiyatroda. Çünkü tiyatro gerçekten pahalı bir Mesela istediğim kadroyu kurabilsem, bel­ iş. ki çok daha başka atılım yapacağım, ekono­ mik durumumu düzeltebileceğim. Ancak bu 1Devlet tiyatrolarının özelleştirilmesi söz konusu değil. Bu sene başında kendisi için konusundaki görüşlere katılıyor musunuz? rol düşündüğüm bir genç kızımı, bana sorma­ dan Şehir Tiyatrosu alıvermiş. İsteyebilir, ki­ Devlet Tiyatrosu özelleştirilemez, mümkün ralayabilir ama ben onlardan oyuncu istesem, değil. Bir devlet, bir belediye tiyatromuz ol­ önce idareye sorar, izin alırım. Orada öyle eko­ malı bence. Bu tiyatrolar yardım almalı, des­ nomik bir düzen var ki isteyen istediğini ya­ tek görmeli. Fakat başlangıçtaki sistem bir tı­ pabiliyor, istediğini oynayabiliyor, istediğini kanıklığa doğru geldi. Tek elden 17 tiyatro ida­ kadroya alabiliyor, istemediğini de alıyor üs­ re etmek mümkün değil. Kadro gittikçe şişi­ telik. Çünkü herkes oraya gitmek istiyor. Bu yor, alınan yardım, verimden çok hareketi ol­ sistemin değişmesi gerek. mayan bir güce maaş olarak dağıtılıyor. Sa­ natçının alacağı parada hiç kimsenin gözü ola­ M B Nasıl? cağım sanmıyorum. Benim savım şu: İngilte­ re’deki National Theatre da devletten yardım Bu sistemin değişmesi için pek çok yol var. alıyor, kadrosunu yapıyor, repertuarını belir­ Fakat hangisi denenirse denensin, bazı insan­ tiyor, oyuncularını saptıyor. İki üç yıl için se­ lar mağdur olacaklardır. Türkiye’de o kadar çilen oyunculara yüksek bir ücret ödüyor. Süre az sanatçı var ki bu mağduriyeti yaratmak is­ tamamlandıktan sonra oyun sürecekse kont­ temiyor da olabilirler. Ama ne olursa olsun, ratı devam ettiriyor. Etmiyorsa kontratı biti­ belirtiyor. Edirne’de oynamayı kabul etmiyor, istemiyor. İstanbul’da ek işleri oluyor. ITiyatro, yaşanırlığın duyumsandığı tek mekân, televizyonun önünde yitip giden, içine kapanan insan için son sağlıklı soluk al­ ma şansı olarak nitelendiriliyor. Oysa son yıl­ larda bir kopukluk, uzaklaşma söz konusu. Bu neden kaynaklanıyor sizce? Ankara Devlet Tiyatrosu kurulduğu zaman, devlet adamı, seyirci, basın, sanatçı birlikteli­ ği vardı. Politika öylesine kanımıza işledi, öy­ lesine allak bullak etti ki koptuk. Celal Bayar her oyuna gelirdi. İsmet İnönü her konsere ge­ lirdi, sanatçılarla konuşurlardı. Oyunun oy­ nandığının ertesi günü eleştiriler çıkardı. Oyu­ nu oynamadan tanımak isteyen eleştirmenler vardı. Oyunu okurlar, fikir sahibi olurlar, on­ dan sonra değerlendirmesini yaparlardı. Şim­ di oyun okuyup da tiyatroya gelen eleştirmen olduğunu sanmıyorum. Bazan bakıyorum, üç beş ay geçiyor bir yerde yazı çıkmış. Bazan oyun kalkıyor bir yazı çıkıyor. Bu kopukluk da hırpalıyor. İnsanlar da rahatlarına düşkün­ Bazıları “ Tiyatro öldü” artık diyor. Tiyat­ roda denenecek her şey denendi, teknoloji o kadar aldı başını yürüdü ki... Tiyatroda insan­ lar artık büyük gösterilere yöneliyorlar. Bak­ tığınız zaman, öyle müzikaller, öyle bir teknik ışık ve ses düzeni getiriliyor, öylesine para dö­ külüyor ki hayretler içinde kalıyorsunuz. Ama benim problemim insanla. Ben, tiyatronun in­ san var olduğu sürece var olacağına inanıyo­ rum. O, aranıza mikrofon, kamera, seyircinin gözünü çok çekecek ışık oyunları falan girme­ den insanla karşı karşıya getiren olayı seviyo­ rum. ■MBS/t/n/r konuşurken ister istemez oyun­ cular için söylenen tümceyi anımsadık; “Size verdikleri mutluluğu yaşamak için, bedavaya yapılan bir başka meslek biliyor musunuz?” En güç koşullarda yaşam savaşı verirken dev­ letin yardımı dışıhda başka çözüm yolları ara­ dınız mı? Özel kuruluşların tiyatroya yaklaşı­ mı söz konusu mu? Özel bir kuruluşun desteklemesi için çok te­ şebbüslerim oldu, tiyatro öyle bir hale geldi ki fazla para getirmiyor. Yıllardır buna uğraştım. Ama bir Efes Pilsen, Eczacıbaşı... Bunlar çok popülaritesi olan şeyler. Her gün televizyon­ da spor haberlerinde Konya’daki bilmem ne lisesinin voleybol maçından söz edilir ama ti­ yatro programları ayda birdir ve gece saat 23.30’dadır. Bilmem ne holdingin destekledi­ ği tiyatro dese ne yazar? Sonra tiyatro top at­ mak gibi bir iş değil, tiyatroda öyle bir ses çı­ kar ki dokunabilir adama. Bir de 5 kuruş ve­ rince, 35 kuruş alamıyorsun. Bu sene bilemi­ yorum ne yapacağımı, belki birkaç kişiyi to­ parlayıp konuşma yapıp benim yaşamam için belki de Yıldız Kenter Vakfı kurmak düşünü­ lebilir. Taha Toros Arşivi