Erişkinlerde Temel Yaşam Desteği

Erişkinlerde Temel Yaşam Desteği
ER
M
A
N
lüm ü
D
Kitap
Bö
Afşin Emre Kayıpmaz
Kardiyopulmoner resüsitasyonun (KPR) kökeni 1950’lerin sonunda geliştirilen ağızdan ağza solunuma dayanır. [1] Bundan birkaç yıl sonra göğüs kompresyonlarının ağızdan ağza solunumla birlikte gerçekleştirilmesiyle günümüzde uyguladığımız KPR’nin temelleri atılmıştır. [2]
Etkin bir KPR uygulaması, eğitim almış halktan kurtarıcılar için önemli olduğu kadar başta hekimler olmak
üzere sağlık profesyonelleri için de oldukça önemlidir.
[3]
Temel yaşam desteği ana unsur olarak KPR’yi içerir.
Şayet KPR yapılan alanda otomatik eksternal defibrilatör (OED) mevcutsa bu cihazların kullanımı da temel
yaşam desteğinin bir parçasıdır. OED’ler, temel yaşam
desteğinde ulaşılabilecek durumda olması halinde kullanılan tek cihazdır. Bunun dışında kurtarıcı, herhangi
bir donanım veya ilaca ihtiyaç duymaksızın temel yaşam desteğini sağlayabilir.
Temel yaşam desteğiyle ilgili en güncel kılavuz 2010
yılında Amerikan Kalp Derneği (AHA) tarafından yayınlanan KPR ve acil kardiyovasküler bakım kılavuzudur. [4] Bu kılavuza göre erişkin TYD basamakları Şekil 1’deki gibidir.
DOI: 10.4328/DERMAN.3784
Received: 22.07.2015
Accepted: 22.07.2015
Published Online: 22.07.2015
Corresponding Author: Afşin Emre Kayıpmaz, Başkent Üniversitesi Hastanesi, Fevzi
Çakmak Caddesi 10. Sk. No: 45 06570 Bahçelievler, Ankara, Türkiye.
T.: +90 3122036868 F.: +90 3122237333 E-Mail: aekayipmaz@baskent.edu.tr
Derman Tıbbi Yayıncılık 1
Şekil 1. Temel yaşam desteği basamakları (OED: Otomatik Eksternal Defibrilatör, KPR: Kardiyopulmoner resüsitasyon) (Amerikan Kalp Derneği’nin 2010
yılında yayınladığı Temel Yaşam Desteği kılavuzlarından modifiye edilmiştir.)
KPR esnasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar
vardır:
1. KPR’de altın kural “Göğsün ortasına hızlı bas, sert
bas”tır. Kurtarıcı elini sternumun aşağı kısmının üzerine yerleştirmelidir.
2. Dakikada en az 100 kompresyon yapılmalıdır. Bununla birlikte kompresyonların sayısının çok fazla olması kalbin diyastolde yeterince doluşuna izin vermeyecektir. Bu bakımdan aşırı hızlı kompresyonlardan da
kaçınılmalıdır.
3. Kompresyon derinliği en azından 5 cm olmalıdır.
4. Her kompresyondan sonra göğüs kafesinin tamamen geri çekilmesine izin verilmelidir.
5. Kompresyonlara verilen ara en aza indirilmelidir.
6. Soluk verme esnasında aşırı havalandırmadan kaçınılmalıdır.
7. Bir soluk 1 saniye içerisinde, göğüs kafesini kaldıracak kadar bir tidal volüm uygulayacak şekilde verilmelidir.
Eğer sağlık personeli olmayan kurtarıcı tekse veya çok
sayıda olmasına rağmen kurtarıcılar ağızdan ağza soDerman Tıbbi Yayıncılık 2
lunum yapmaya gönülsüzse kılavuz yalnızca göğüs
kompresyonlarının etkin bir biçimde yapılmasını önermektedir. Eğer arrest, boğula yazma gibi kardiyak olmayan bir kökenden kaynaklanmışsa veya hasta çocuksa yalnızca kompresyonun uygulandığı KPR tavsiye
edilmemektedir. [4]
Erken defibrilasyon, ventriküler fibrilasyona bağlı gelişen kardiyak arrestlerde yaşamsal öneme sahiptir. Bu
bakımdan KPR esnasında OED bulunabilirse nabızsız
ventriküler taşıkardi ve ventriküler fibrilasyon gibi şoklanabilir ritimlere hemen şok verilmelidir. OED’ler, ritmin şoklanabilir olup olmadığını algılayabilen ve enerji düzeyinin ayarlanmasını gerektirmeyen cihazlardır.
Sağlık profesyoneli olmayan kişiler tarafından da cihazın yönergeleri doğrultusunda kolaylıkla kullanılabilir.
Temel yaşam desteğinde uygulanması gereken işlemlerin sırası C-A-B-D olarak kısaltılabilir. Burada C harfi İngilizce “Circulation”, yani dolaşımdan gelir ve göğüs kompresyonlarıyla dolaşımın sürdürülmesini kasteder. A harfi “Airway” havayolu açıklığını sağlamayı,
B harfi “Breathing” solunumun desteklenmesini, D harfi ise “Defibrillation” defibrilasyon işlemini temsil eder.
Kaynaklar
1. Safar P, Escarraga LA, Elam JO. A comparison of the mouth-to-mouth and
mouth-to-airway methods of artificial respiration with the chest-pressure
arm-lift methods. N Engl J Med 1958;258(14):671-7.
2. Kouwenhoven WB, Jude JR, Knickerbocker GG. Closed-chest cardiac massage. JAMA 1960; 173(10):1064-7.
3. Kocalar ÜG, Arslan ED, Kavalcı C, Kayıpmaz AE, Kavalcı G, Yorulmaz Ş, ve
ark. Hekimlerin Kardiyopulmoner Resüsitasyon Bilgilerinin Güncel Kılavuzlara
Uygunluğunun Araştırılması. J Clin Anal Med 2014. DOI: 10.4328/JCAM.3055.
4. Field JM, Hazinski MF, Sayre MR, et al. Part 1: executive summary: 2010
American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation
and Emergency Cardiovascular Care. Circulation 2010;122(Suppl 3):S640-56.
Derman Tıbbi Yayıncılık 3