FIZ 102 LAB Deney IV Dirençli Devrelerde Voltaj Ve Akım Ölçümü Teori: İki veya daha fazla direncin uç uca bağlandığı seri bağlı devre şekil IV.1 de gösterildiği gibidir. Dirençler basit dirençler olabildiği gibi;Ampuller,Isıtıcı Elementler ve diğer Rezistif Cihazları olabilir. Şekil IV.1 a)Seri Bağlı Dirençler b)Eşdeğer Direnç R1 direncinden geçecek olan yük aynı zamanda R2 ve R3 dende geçmiş olacak böylece bütün dirençlerden aynı akım (I) geçecek. Genel Ohm yasası formülü V=I.R’den V1=I.R1 ,V2=I.R2 ve V3=I.R3 diye formülüze edebiliriz. Dirençlerin uç uca bağlanmasından dolayı toplam voltajın (V) devredeki bütün voltaj geçen dirençlerin toplam voltaj olduğunu söyleyebiliriz. Dirençlerin hepsini tek bir toplam dirençte birleştirecek olursak buna R eşdeğer (Req) diyebiliriz.Tek bir direnç olarak gördüğümüz Req,voltaj (V) ile şöyle ilişkilidir; Dirençleri paralel bağlamak bir başka yoldur.Böylece güç kaynağından gelen akım ayrı kollara ayrılır.Dirençler paralel bağlı olduğunda voltaj aynı kalır .Bu nedenle pilin gerilimi dirence ayni uygulanır.Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi ; Şekil IV.2 a)Dirençlerin paralel olarak bağlanması b) Eşdeğer Direnç olarak gösterimi Req eşdeğer direnci nasıl tespit edeceğimizi aynı akım üzerinde açıklayalım. Req (eşdeğer direnç) aşağıdaki denklemi sağlamak zorundadır. Ve Bu deneyde kullanacağımız ekipmanlar şekilde gösterilen devre deney tahtasıdır.(IV.3) Bu deneyde bir elektrik devresinin çalışmasındaki değiskenleri göreceğiz. Şekil IV.3: a)Deneysel Devre Tahtası b)DC Güç Kaynağı Prosedür: 1)Şekil IV.4’de gösterildiği gibi devreyi deney tahtasını ve güç kaynağını kullanarak kurunuz. 2)Dirençleri (R1,R2 ve R3) multimetre ile ölçünüz. 3)DC güç kaynağını uygun değerlerde ayarlayıp dirençlerin üzerinden geçen voltajları sıra ile multimetre ile ölçünüz. 4)Her direncin multimetre ile akımını ölçünüz. 5)Ölçtüğünüz değerleri Tablo IV.1’e yerleştiriniz. 6)R12(Eş değer direnci a ve b noktasındaki aralıkta ölçünüz ve (R 123)eşdeğer direncini a ve c noktası aralığında ölçüp değerlerinizi Tablo IV.2 ye yazınız. 7)Şekil IV.5 de gösterildiği gibi devreyi deney tahtası üzerinde kurunuz. 8)2. ve 4. Adımı tekrarlayarak ölçtüğünüz değerleri Tablo IV.3’e yazınız. 9)Şekil IV.5’de gösterildiği gibi R12 eşdeğer direncini, R1 ve R2 direncini kullanarak ölçünüz. R123 eşdeğer direncini R1,R2 ve R3 direncini kullanarak bağlayıp ölçünüz. Bulduğunuz değerleri Tablo IV.4’e yazınız. 10)Şekil IV.6 daki devreyi deney tahtasını kullanarak kurunuz. 11)Şekil IV.6 daki devreyi 2.ve 4. Adımları tekrarlayarak ölçtüğünüz değerleri Tablo IV.5’e yazınız. Seri Bağlı Devre Şekil IV.4 Tablo IV.1 Tablo IV.2 Ölçülen R12 R123 Sonuçlarınızı karşılaştırnız. Hesaplanan Paralel Bağlı Devre Şekil IV.5 Tablo IV.3 Tablo IV.4 Ölçülen R12 R123 Sonuçlarınızı karşılaştırnız. Hesaplanan Kombinasyon V Şekil IV.6 Tablo IV.5 Sonuç