BU SAYlDA

e
İSLM1
SAHiBi VE YAZI İŞLERi
,MÜDÜRü: TÜRKİYE
İSLAM
ENSTİTÜLERİ
TALEBE FEDERASYONU ADINA
GENEL BAŞKAN
Cahid BALTACI
İDARE MÜDÜRÜ:
İSMAİL L. ÇAKAN
BU SAYlDA
... İSLAM MEDENİYETİ
. . . Ebul-A'la EL MEVDiJDİ
Ter.: Mehmet AYDIN
GURBETTE BAYRAM (Şiir) ... Rekin ERTEM
KURBAN VE BAYRAM ...... İ. Ncemeddin NURSAÇAN
TASAVVUF . . . . . . . . . . . . . . . . .. Asis. Selçuk ERAYDIN
HZ. PEYGAMBERiN (Şiir) ... Muhsin İlyas SUBAŞI
EBU BEKR EL-KETTANI ... Dr. A. Subhi FURAT
SELlu-vi (KURBAN)
ALLAHA IMAN ..... .
TEVFİK FİKRETE REDDİYE
(Şiir)
...- ..................... Ahmet AVNİ
DÖNÜŞ
/'ALTIN VE
. . . . . . . . . . . . .. . .. . . .. İsmail L. ÇAKAN
GÜMÜŞ FİATLARI
KARŞISINDA, ZEKAT,
SADAKA-İ FITR VE
KURBAN'IN EDASI
...
TARIH HASRETİ (Şiir)
...
İSLAM MEDENİYETİ . . .
...
TEHLİL ~Şiir)
...............
İSLAM DINİ VE İSLAM
ALEMi
................. .
ALLAHA Ll\fANANLARLA
İNANMAYANLAR
ARASINJ)AKİ FARK
Ali ŞAFAK
Adnan GIZ
Sırrı ÜÇER
İsmail SAFA
Veli ERTAN
Sabri AKDENİZ
... Nahit_ DİNÇER
BURSA'DA MANA (Şiir)
Arif EMRE
KIZ MI, OGLAN MI? . . . . . . . .. Dr. Asaf ATASEVEN
KA'B B! ZÜHEYR . . . . ........ Süleyman TÜLÜCÜ
İSLAMI TÜRK- KÜLTÜRÜ VE
BUGÜNKÜ NESİL ............ Necati BİRİNCİ
DİYANET VE DİN EGİTİMİ
MENSUPLARI-TÜKETİM
KOOPERATİFİ . . . . . . . . .
Sefer DÖ~Z
SUALLERE CEVAPLAR
Gazi MERT
AYYAR HAMZA
... llilmi KURTULUŞ
... İSLAM MEDENİYETİ _
HABERLER
... _ ...
AKADEMİK HÜRRİYYET
iDAREHANE
Türkiye İslam Enstitüleri Talebe Federasyonu Genel 1\'Ierkezi
Nuruosmaniye Caddesi No: 82/1Tel. : 22 46 02
CAGALOGLU -
İSTAl\IBUL -
...................................... ................•........................................................................
;
Haberleşme
Ve Havale Adresi:
İSLAM MEDENİYETİ, P.K: 1315
SİRKECİ
TEMSiLCiLERiMiZ
Ankara: T.İ.H.O.M.C.F. Genel Başkanı: Mehmet KARAMAN
Kayseri: T.İ.E.T.K İkinci Başkanı:
i. N. NURSAÇAN
Konya : T.İ.E.T.F. Malı. İcr. Kom. Başk.: Ahmet FİDAN
İzmir : T.İ.E.T.F. Malı. İcr. Kom. Başk.:
Orhan ÇETİN
Dış MÜnasebetler :'
Mahmut ÖZTÜRK·
TEKNiK KADRO
Sekreter :
Ressam.:
Gürbüz AZAK
El'doğan ATAK
Dizgi ve Baskı: AHMET SAİT MATBAASI -,İSTANBUL
Yıl : 1.
Sayı : 8
Basıldığı Tarih : 9 Mart 1968
................................................................................................................................
'
'
o
ABONE
Yıllık
: 12
sayı,
A
•
o
ILAN--TARIFESI
30, TL.
Dış
Kap.: 2 renk 2.500 TL.
Tek renk 2.000 TL.
Altı Aylık : 6 saY:ı, 15. TL.
İç KaJ2.ak: 2 renk 1.500 TL.
Tek renk 1.000 TL.
Öğrencilere % 20 Tenzilat yapılır.
Renkli ilan sahifesi:
Yabancı Memleketlere İki katı. Tamamı
1.200 TL.
1/2
750 TL.
Bir sayısı: 250 Kuruş.
1/4
400 TL.
1/8
250 TL.
Mecmuanıızdaki yazılar me'haz gösterilmeden alınamaz.
Gönderilen yazılar basılsın basılmasın iade edilmez.
İSLAM MEDENİYETİ
15 MART 1968
1
Hazır layan
Selçuk
:
ERAYD~
(İst. Yük. İslam Enstitüsü
Tasavvuf Tarihi
Asistanı)
---SAYFA:9
iDAYETTE tasavvuf sôfi_ bican olmağa derler
Nihayette, gönül tahtında sultan olmağa derler (ı)
Tarikatte, ibarettir tasavvuf mahv-ı sılretten
Hakikatte, saray-ı sırda milıman olmağa derler - (2)
Bu ab u kil libasından tasavvuf ari olmaktır
Tasavvuf, cism-i safi, nı1r-i yezdan olmağa derler (3)
Tasavvuf, lem'a-yı envar-ı mutlaktan uyarmaktır
Tasavvuf, ateş-i aşk ile suzan olmağa derler
( 4)
Tasavvufta şeraid name-i hestiyi dürrnektir
Tasavvuf, ehl-i şer' ü ehl-i iman olmağa derler (5)
Tasavvuf arif olmaktır hakimen adetullaha
Tasavvuf, cümle ehl-i derde/derman olmağa derler (6)
Tasavvuf, ten tılısmın ism miftahıyla açmaktır
Tasavvuf, bu imaret külli viran olmağa derler
(7)
Tasavvuf sôfi kali hale tebdil eylemektir bil
Dahi her söz ki söyler, ab-:·ı hayvan olmağa derler
(8)
Tasavvuf, ilm-i ta'birat u te'vil~tı bilmektir
Tasa~uf can evinde sırr-ı sübhan olmağa derler
(9)
Tasavvuf, hayret-i kübrada mest ü valih olmaktır
Tasavvuf Hakkın esrarında hayran olmağa derler
(10)
Tasavvuf .kalb evinden masivallahı gidermektir
Tasavvuf kalb-i mü'min, arş-ı Ralıman olmağa· derler
(ll)
Tasavvuf, 'her ıiefeste şarka vü garba erişmektir
Tasavvuf, bu kamu halka nigehbful olmağa derler
(12)
Tasavvuf, cümle · zerrat-ı cihanda hakkı görmektir
Tasavvuf gün gibi kevne· nüınayan olmağa derler
(~3)
Tasavvuf anlamaktır yetmiş iki milletin dilin
Tasavvuf alem-i akla Süleyman olmağa derler
(14)
Tasavvuf, urvet-i vüska yükün can ile çekİı:ıektir
Tasavvuf mazhar-ı ayat-ı gufran olmağa derler
(15)
Tasavvuf ism-i- azamla tasarrufdur bütün kevne
Tasavvuf, cami-i alıkam-ı Kur'an olmağa derler
(16)
Tasavvuf, 'her nazarda zat-ı Hakka nazır olmaktır
Tasavvuf, sôfiye her müşkil asan olmağa derler
( 17)
Tasavvuf, ilm-i Hakka sinesini mahrem etmektir
Tasavvuf, sôfi bir katreyken umman olmağa derler
(18)
Tasavvuf, küllü yakmaktır vücudun nfir-i la ile
Tasavvuf, n ür-ı illa ile insan olmağa derler
(19)
Tasavvuf, on sekiz bin aleme dopdolu olmaktır
Tasavvuf, nühf~lek emrine ferman olmağa derler
(20)
Tasavvuf, •kul kefabillah• ile davet dürür halkı
Tasavvuf, circÜ• latzıyla mestan olmağa derler
(21)
Ta~avvuf, günde bin kerre ölüp yine dirilmektir
Tasavvuf, cümle alem cisınine can olmağa derler
(22)
Tasavvuf, zat-ı insan, zat-ı Hak'da fani olmaktır
.Tasavvuf,. ·kurbu ev edna·da pinhan olmağa derler
(23)
Tasavvuf, cam canana verip azade olmaktır
--~. i:
Tasavvuf, can-ı· canan, can-1 canan olmağa derler
(24)
Tasavvuf, sende olmaktır hakikat hak ey-- İbrahim
Tasavvuf, şer'-i Ahmed dilde bürhan olmağa_ derler
/ (25)
·
Aksaray Olanlar tekkesi Şeyhi
İBRAHİM EFENDİ (V. H. 1066)
____
SAYFA: 10
_;,.._
(1) Tasavvuf mesleğine intisab
etmek isteyen_talib, kendini yok
farz edecektir. Bir an için dahi kendisinde varlık görmeyecek, sadece
Cenab-ı Hakk'ın tecellilerini temaşa
edecektir.
Bu minval üzere hareket eden insan indallah ·makbul olduğu gibi,
indennas da makbul bir hüviyyete
bürünmüş olur.
(2) Tarikatte tasavvuf, mevcudatı bilkıivve yok farzetmekten ibarettir. Nitekim Molla Cami'in :
-beyti de buna işarettir.
J v- .,~G Jl _ Jl:> Jlt' J ,:,JDIJL.J"
(1)
J~JI~\ .}\
Hakikatte ise, esrar-ı kevne tam
vukftf kesbetmektir.
(3) Tasavvuf, madde ile meşgul
olmaktan ziyade, ruh ve mana ile
meşgul o:ın:laktır,
yani bedeni düşünmeyip, ruh ile hemhru olmaktır.
Tasavvuf, tertemiz bir cisme sahib olmak, Hakk'ın nuruna mazhar
manasİyla
olmaktır.
ı..ri:ı~~~·t; lrJiW js:':....IJ ~1 ~ J~l
(2)
jl-ilr~4 '1
__ _
İSLAM MEDENİYETİ
Ayinesi işdir Kişinin lafa bakılmaz,
Şansın görünür rütbe-i aklı eserinde
-Ziya Paşa. Sôfinin söylediği her sözde bir
}iıikmet gizlidir, onun söylediği her
söz ab-ı hayat gibi müessirdir, yani
insanlara rfth verir;
(9) Tasavvuf, tefsir ilmine tam
bir vukı1f kesbetmek, tabirat ve te'"
-&ilat ilmini bilmektir.
· Tasavvuf, Allah'ın kudretini, ceİal-i azametini idrak etmek, hakaik-i ilahiyyeyi anlamaktır. Zira sôfinin kalbi her temaşada Hakk'ın
tecelliyiltım görür.
(10) _Tasavvuf, Hakk'ın sırlarına
vukftf ile kendinden geçmek, karnatın her zerresinde · O'nun kudretini
görmek, ŞU kesret-i namütenahiye
bakarak, hayretler içersinde kalmaktır. ·
(ll) İnsacların kalbierinde zaman zaman beliren mecazi aşk,
Hakk'ın kudretini düşünerek ortaya çıkarsa doğru olabilir.
Tasavvuf mu'minin kalbi, Hakk'ın
da tecelligahı olmaktır.
.,\S)aiJ~ - .:;......))
(3)
J-:1...
~~;... ~
..:,....1~51 J~>
(12) Tasavvuf, sağda solda, uzakta yakında ne kadar ihtiyaç sahibi
varsa onların imdadına koşmak,
herkesle yakından ilgilenmek, herkesin halini anlamaktır. Zira he;r
fert başka bir aıem, başka bir var-
( 4) Tasavvuf, Hakk'ın nur!arın­
. dan gönülde bir ışık yakabilmektir.
Tasavvuf,
aşk-ı hakiki ateşiyle
yamp, tutuşmaktır.
(5) Tasavvufta şart, varlık kitabım yok farzetmektir.
lıktır.
Tasavvuf hem şeriat, hem de ma•Her kesin bir revişi, her revişin
na ehli olmağa derler. Zira bu mes- bir kesi var.•
leğe intisab
etmiş bir kimse dini
(13) Tasavvuf, kilinatın her zerhükümlerı bileceği gibi, tahkiki bir
resinde Cenab-ı Hakk'ın kudretinin
imana da sahib bulunacaktır. Nite- tecellilerini görmektir. /
kim ecille-i mütesavvifin ayın zaSôfi, güneş gibidir, herkes onun
manda büyük aıim idiler.
'-·-,_
irfanından istifade ve istifaze eder.
(6) Tasavvuf, kevanin-i ilahiy(14) Nasıl ki Hz. Süleyman kuş
yenin hikmet-i teşriini bilerek va- diline varıncaya kadar her konuşu­
kıf olmaktır.
·
lan dilden haberdar olduysa.
Tasavvuf, ihtiyaç sahibierini araş­
Tasavvuf, herkesin ha.Iini, sözünü
tırıp bulmak, onlara yardım etmek,
anlayabilmek, ferasetli. olmaktır.
işlerini
kolaylaştırmak,
dertlerine
(15) Tasavvuf, içten inanmak ve
· derman olmaktır.
o ·imanı ölünceye kadar muhafaza
(7) Her büyü tılsımı bir dua ile etmektir.
açıldığı gibi, ten tılsımı da ism-i ceTasavvuf, gufrfui ayetlerine mazlal ile açılır. Varlık esrna-i hüsna- 'har olmaktır ki bu da ancak amai-i
Iiın hangi tecellisine mazhar ise o
saliha ile :mümkün olur. 1
yoldan işe girişrnek iktiza eder. Bir
(16) Tasavvuf, bütün elliana ism-i
kısım
tasavvuf erbabı bu isimelen · A'zaınla tasarruf etmektir ( 4).
•İsm-i A'zam'ın maksud
olduğuna
Tasavvuf, Kur'an-ı Kerim'in alı­
kaildirler.
kamını arnelen tatbik etmek, emir
Tasavvuf, bu kainatı tamamen ve yasakları bihakkın yerine getiryok farzetmek, her zerrede Cenab-ı mek ve meam-i Kur'an'a vakıf ·olIifakk'ın
kudretinin tecellisini _te- maktır.
maşa etmektir.
(17) Burada zat-ı Hak'dan mak(8) SÇıfiyye, ilmiyle ami1 bir sat, hüviyyet-i ilahiyyedir. O esma
kimse olması iktiza eder. Söz baş­ ve sıf~t ile tecelli etmiştir, her n;:ı­
ka, hal başkadır, iş hal ile mümkün zarda bunları temaşa etmektir.
-
-
-
15 MART 1968
diye bir şey yoktur. Zira sôfiye göre her şey ancak v-akti gelince olur.
O her şeyi ilahi bir sebebe bağlar,
her müşkili zor görmez, asan görür
ve her zaman huzftr içersinde bulunur.
·Oldu olacak olmayacak,
Aıemde
olmadı
asla
niçin boş yere sa'yu hazer
ettim.•
(18) Tasavvuf, maarif-i ilahiyyeye kalbini mahzen yapmak, yani
kendini toplamaktır, ilm-i ledünnü,
za.Iıir ve batım bilmek,
bu suretle
-başkalarına faydalı olmaktır.
Sôfinin\dergaru öyle bir dergahki, buraya saman çöpü gibi giren dağ gibi büyür, dağ gibi gurur
ve azametle giren de saman çöpü
gibi küçülür.
(19) Tasavvuf, mevcudatı yok
farzetmek, onu •la• nftru ile yakmaktır.
Zira •la• masivallahı kaldırır, o nftr-i mübeşşil'Clir. İnsan ancak ·İllallah· dedikten sonra kemal
sahibi olabilir.
dır
•La ile nefy-i vücfi.d etse
Yine Mevlaya döner,
eğer
bir
münkir,
kurtuıamaz
•illlhdan.•
-
Ö. Ferid Kam-
(20) On sekiz bin aıem, kainatTasavvuf, kamattan haberdar olmak, eşyanın hakikatının künhüne
tır.
vakıf olmaktır.
Dünyada ne varsa hepsi hahi kanuna bağlıdır, her şey Allah'ın sünnetiyle
hareket
eder, _Cenab-ı
Hakk'ın kanunu, değişmez (5).
(21) Tasavvuf, •kul kefa billah·
ile Hakk'a davet etmek ve şirk-i ha(*) Muhterem hocamız MahiT İZ
beyin Yüksek İslam Enstitüsü Tasavvuf
Tarihi ders takTirZerinden bilistifade
hazırlanmıştır.
Kainatta mevcut' olan her şey
ve hayaiden, yahut aynalardaki
akislerden veya gölgelerden ibarettir._
(2) Sen nefsine teveccüh et, yalnız cisminle meşgul olma.
Çünkü sen
nefsinle, yani rııhunla insansın.
(3) Ka'be-i şeTifi Hz. İbrahim <Halilullah) ·emr-i Hak'la inşa etmiştir,
O'nun eseridir. Halbuki gönül Cenab-ı
Hakk'ın daima taht-ı murakabesindedir.
(4) İsm-i A'zamın bilinmediği, bunu bilip Allah'ın izniyle tasarruf etmek:
icabettiği söylenir.
Bu kelime sôfiyye
ve ülema arasında pek çok dedikoduya
sebebiyet vermiştir.
(5) ... 0 halde
Allah'ın sünnetine
bir tebdil bulamazsın, Allah'ın sünneti•
ne bir tahvil de bulamazsın (Fatır sii.(1)
vehi'l)ı
15 MART 1968 -
-
-
iSLAM
-
MEDENİYETİ --.::- -
-
-
-
-
-
-
SAYFA: ll
fiden kurtulmaktır. (Burada masi'vadan tecerrüd kasdediliyor)
HuzCı.r-ı İlahlye geldikte her şeyi
bir kenara atmak, sadece onun nimetlerini düşünmektir.
Tasavvuf, ·İrcÜ• emrinin zevkiyle kendinden geçmektir;
.Hayat-ı
cayidam şeyh-i kamildln
'
sual ettim,
Ölümden evvel ölmektir deyince
intikal ~ttim.·
(22) Tasavvuf, günde bin kere,
insam kaplayan. zevahirden kurtulmak ve Hakk'a yönelmek,· her an
hayy ism-i celfılinin mazharı olabilmektir. Çünkü, ctasavvuf, Haİlli'ın
seni senin ile imatesi ve kendisiyle
iliyasıdır .•
z
Yüzü nU?·, gölgesi nur,
Hayatı ve dini nur,
Yattığı Makberi nur,
Hz. Peygamberin ...
Tasavvuf, herkesin imdadına koş­
mak, ilıtiyaç sahibi olanların derdine derman olmaktır. Her ne ki senin
yardımına ilıtiyaç gösteriyor, sen sebebsin, koşacaksın.
•zat-ı
(23) Burada
mecazidir.
Hak·
sözü
cRücftnıii Hakkadır Memdfth·
Gelir haydan, gider hftya•
- Memduh
Paşa-
-Zat-ı insandan murad rı1hdur. O
ruh Rabbın emridir. İnsanın fena
bulması emr-i ruh iledir. cKurbu ev
edna• Hz. Muhammed (S.A.V.) in
varisi olmaktır, o da ilimle mümkündür:
'·
(24) Tasavvuf,
rip kurtulmaktır.
• Cam c anan
canı
sevgiliye ve-
dilemiş,
vermemek
olmaz ey dil
Ne niza eyleyelim ol ne senindir
ne benim.•
Tasavvuf, sevgilinin canı olmak,
sevgiliye ulaşabilmektir. Buna tasavvufta cfena fillah> derler.
N
I
Koşan
gider izinden,
İlham alır sözünden,
Şefkat akar yüziinden
Hz. Peygamberin ...
(25) Tasavvuf, takva ve rıza mertebesine ulaşmaktır. O da Hakk'ı
tanımak,
O'nun peşinden gitmekle
mümkündür.
Tasavvuf gönülde şer'-i Ahmed'i
delil olarak kullanmaktır.
(6)
Ülema ve iirefa
sidir. -Hadis-i şerif-
enbiyanın
vari-
MUHSiNİLYAS SUBAŞI