1 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME Türkiye GSYH Büyüme Oranları (%) 12.0 10.0 9.4 9.2 8.4 8.0 6.8 6.9 6.2 6.0 8.5 5.3 5.0* 4.7 5.0* 4.0* 4.0 3.2 2.0 0.7 0.0 Kaynak: TÜİK * OVP (2012 -2014) 2.3 3.3 4.0 3.2 3.2 4.6 5.0 4.0 2014* 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 -8.0 2012/1.Ç -5.7 2011 -4.8 -6.0 2013 IMF OECD OVP IIF 2010 -4.0 2012 2013* Tahmin(%) 2012* -2.0 2 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME Sektörlere Göre Çeyrek Dönemler İtibariyle GSYİH Büyüme Oranları 35.0 25.0 15.0 % 5.0 -5.0 Son 10 Çeyrekte pozitif büyüme (ortalama; % 8.1) -15.0 -25.0 2006-1 2006-2 2006-3 2006-4 2007-1 2007-2 2007-3 2007-4 2008-1 2008-2 2008-3 2008-4 2009-1 2009-2 2009-3 2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4 2012-1 İmalat 6.1 12.4 9.0 6.0 9.8 4.3 4.8 4.1 8.5 3.9 -0.6 -12.0 -22.4 -11.7 -4.4 12.7 22.0 15.4 7.2 11.3 14.9 9.1 9.2 5.2 2.7 İnşaat 14.5 20.4 20.2 18.5 12.7 7.3 3.9 0.3 -3.1 -5.0 -9.6 -14.1 -18.5 -20.9 -18.2 -6.5 9.0 21.7 23.7 18.7 15.3 13.0 10.2 7.0 2.8 GSYİH 5.9 9.7 6.3 5.7 8.1 3.8 3.2 4.2 7.0 2.6 0.9 -7.0 -14.7 -7.8 -2.8 5.9 12.6 10.4 5.3 9.3 11.9 9.1 8.4 5.2 3.2 Kaynak: TÜİK 3 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME Harcama Kalemlerinin GSYH'a Katkıları % 15.0 13.3 10.1 9.9 10.0 9.8 8.7 6.7 6.5 6.4 5.2 4.5 4.4 5.0 2.1 1.4 1.0 0.4 0.0 -0.1 -1.1 -1.2 -0.9 -1.1 1.0 0.1 -3.3 0.9 0.8 0.6 0.6 0.3 2.5 0.9 0.8 -1.9 -2.4 -0.3 -1.4 -1.2 -1.4 0.6 0.4 0.3 -0.3 -0.1 -0.4 -2.2 -5.0 2.7 1.9 -2.2 -2.3 -2.3 -4.4 -6.0 -10.0 -10.0 -15.0 2000 2001 2002 Kamu Kaynak: TÜİK 2003 2004 Özel 2005 2006 Net İhracat 2007 2008 Stok Değişmeleri 2009 2010 2011 2012 / 1.Ç. GSYİH Büyümesi (%) 4 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - BÜYÜME Özel Sektörün GSYH'a Katkısı % 12.0 9.0 7.7 6.8 5.6 6.0 4.0 3.0 3.2 2.7 5.6 3.1 3.1 5.4 4.7 3.8 3.13.3 4.5 5.3 2.0 0.6 0.4 0.0 0.0 -0.2 -1.6 -2.0 -3.0 -4.4 -4.5 -5.5 -6.0 -9.0 -12.0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımları Kaynak: TÜİK 2006 2007 2008 Özel Tüketim Harcamaları 2009 2010 2011 2012 / 1 GSYİH Büyümesi (%) 5 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - ÜRETİM Sanayi Üretim Endeksi (Aylık Değerler ve Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Yüzde Değişim) Endeks (2005 =100) 30.0 160.0 23.9 25.0 141.3 136.2 140.0 134.7 20.0 120.0 116.7 15.0 112.3 10.0 100.0 5.9 94.2 84.6 5.0 0.0 80.0 -5.0 60.0 -10.0 -15.0 40.0 -20.0 20.0 -25.0 -24.0 -30.0 0.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 2008 2009 2010 Endeks Kaynak: TÜİK 2011 2012 Değişim (%) 6 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - ÜRETİM İmalat Sanayi Üretim Endeksi (Aylık Değerler ve Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Yüzde Değişim) Endeks (2005 =100) (%) 160.0 30.0 26.3 25.0 139.7 140.0 135.9 134.3 20.0 120.0 15.0 114.7 109.9 10.0 100.0 5.8 90.8 5.0 81.1 80.0 0.0 -5.0 60.0 -10.0 40.0 -15.0 -20.0 20.0 -25.0 -26.3 0.0 -30.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 2008 2009 2010 Endeks Kaynak: TÜİK 2011 2012 Değişim (%) 7 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - ÜRETİM Sektörler İtibariyle İmalat Sanayi Üretim Endeksindeki Değişim ( Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre (2005=100)) May.12 Endeks Değişim (%) Haz.11 Tem.11 Ağu.11 Eyl.11 Eki.11 Kas.11 Ara.11 Oca.12 Şub.12 Mar.12 Nis.12 May.12 Sanayi 134.7 7.0 7.0 3.8 12.1 7.5 8.5 3.7 1.5 4.4 2.6 1.5 5.9 İmalat Sanayi 134.3 7.8 7.3 5.0 12.9 7.2 7.8 2.8 0.4 3.1 1.8 1.6 5.8 82.6 10.0 3.2 7.6 1.0 -10.5 -15.1 -9.0 -20.0 8.6 -4.5 -8.2 -21.7 Mobilya İmalatı 160.9 28.1 17.9 29.6 56.6 14.3 15.4 13.3 2.1 0.3 -10.1 -14.7 -17.1 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 122.2 25.2 0.9 4.9 11.8 -3.0 -3.3 -10.6 3.4 23.6 8.4 -3.0 -9.5 Kayıtlı medyanın bas. ve çoğaltılması 148.3 14.5 10.6 16.9 30.4 10.9 9.6 8.9 7.0 2.4 -10.2 -7.3 -5.7 99.6 13.0 7.3 16.3 16.2 31.7 7.0 -6.8 3.3 -3.1 1.1 -5.4 -4.2 … … … … … … … … … … … … … 195.8 0.2 -7.9 1.9 26.5 12.2 8.5 16.9 -1.8 4.0 4.7 4.9 21.0 314.2 5.2 15.6 21.9 34.4 21.3 32.0 17.8 14.2 9.7 16.4 8.8 23.3 Tütün ürünlerinin imalatı 123.8 4.8 0.8 5.1 4.1 -8.3 2.2 -18.5 18.3 28.6 27.3 27.6 25.0 B.say, elektronik ve optik ürün imalatı 105.9 10.7 10.5 -9.3 -14.1 -3.2 54.8 5.7 -35.1 30.5 12.6 41.9 57.4 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 278.5 -38.4 119.8 9.0 -34.6 12.0 101.2 140.3 53.2 139.5 6.3 118.5 195.1 Kok köm. ve raf. edilmiş petrol ür.im. Makine ve ekipmanların kur. ve ona. … Temel ecz ür. ve ecz. iliş. mlz. ima. Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı; (mobilya hariç) Kaynak: TÜİK 8 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - KKO İmalat Sanayi KKO‘sunun Gelişimi (Ağırlıklı Ortalama) % 85.0 82.5 80.3 80.0 77.5 75.0 77.0 75.6 74.6 72.5 70.0 67.5 67.7 65.0 64.9 62.5 60.0 57.5 58.7 55.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112 1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112 1 2 3 4 5 6 2008 Kaynak: TCMB 2009 2010 2011 2012 9 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - KKO Sektörler İtibariyle KKO’lardaki Değişim Haz.12 KKO(%) KKO’daki Değişim (Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre. Puan) Tem.11 Ağu.11 Eyl.11 Eki.11 Kas.11 Ara.11 Oca.12 Şub.12 Mar.12 Nis.12 May.12 Tem.12 İmalat Sanayii 74.6 1.0 3.1 2.7 1.7 1.0 -0.1 0.1 -0.1 -0.1 -0.2 -0.5 -2.1 Makine ve ekipmanların kur. ve ona. 71.0 4.9 5.5 7.7 13.0 9.4 -2.9 6.4 9.9 0.3 9.4 -13.9 -14.2 Diğer İmalatlar 57.9 17.0 1.7 2.6 2.6 8.7 7.3 6.0 3.4 2.8 3.0 0.1 -12.6 Tütün ürünlerinin imalatı 61.4 -12.2 1.3 -8.4 -8.4 -10.4 -3.3 -7.7 8.4 16.4 -5.8 0.2 -11.1 Kok kömürü ve rafine ed. petrol ür.imal. 72.0 9.4 5.1 12.1 2.9 3.8 -5.4 -1.3 -2.6 6.9 2.4 -2.0 -9.6 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı … 71.0 6.8 8.9 9.2 3.4 2.8 4.7 -1.2 -4.1 -1.7 -4.0 -2.8 -7.6 … … … … … … … … … … … … B.y.s makine ve ekipman imalatı 76.1 3.1 5.1 4.0 5.2 4.2 3.0 4.2 1.0 2.1 1.0 1.1 1.1 Gıda ürünlerinin imalatı 71.2 2.1 4.4 2.7 -1.1 -0.9 -1.1 1.7 2.6 0.3 1.4 0.8 1.8 Tekstil ürünleri imalatı 79.2 -4.0 -5.0 -2.9 -1.9 -3.2 -4.1 -2.3 -4.0 -3.4 0.9 1.0 3.3 B.say, elektronik ve optik ürün imalatı 77.5 2.9 1.4 5.7 9.6 3.7 0.3 1.0 3.4 4.9 4.7 6.9 3.9 Kayıtlı medyanın bas. ve çoğaltılması 72.0 -6.0 -2.6 -0.9 -2.2 -2.7 -8.6 -7.7 -8.7 -9.8 -7.6 1.0 4.5 … Kaynak: TCMB 10 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - İŞSİZLİK Aylar İtibariyle İşsizlik Oranı 17.0 16.0 15.0 14.0 İşsizlik Oranı (%) 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 6.0 2009 2010 2011 2012 1 15.5 14.5 11.9 10.2 2 16.1 14.4 11.5 10.4 3 15.8 13.7 10.8 9.9 4 14.9 12.0 9.9 9.0 5 13.6 11.0 9.4 6 13.0 10.5 9.2 7 12.8 10.6 9.1 8 13.4 11.4 9.2 9 13.4 11.3 8.8 10 13.0 11.2 9.1 11 13.1 11.0 9.1 12 13.5 11.4 9.8 11 Kaynak: TÜİK TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - İŞSİZLİK İŞGÜCÜ DURUMU 15 ve Daha Yukarı Yaştaki Nüfus İşgücü Arzı İstihdam Edilenler Ek İstihdam İşsizler Kayıt İşgücüne Dışı İstihdam Katılma Oranı İstihdam Oranı Bin Kişi İşsizlik Oranı Kayıt Dışı İstihdam Oranı Yüzde 2002 48,041 23,818 21,354 -170 2,464 11,133 49.6 44.4 10.3 52.1 2003 48,912 23,640 21,147 -207 2,493 10,943 48.3 43.2 10.5 51.7 2004 (*) 47,544 22,016 19,632 -1,515 2,385 9,843 46.3 41.3 10.8 50.1 2005 (*) 48,359 22,455 20,067 435 2,388 9,666 46.4 41.5 10.6 48.2 2006 (*) 49,174 22,751 20,423 356 2,328 9,593 46.3 41.5 10.2 47.0 2007 (*) 49,994 23,114 20,738 315 2,376 9,423 46.2 41.5 10.3 45.4 2008 (*) 50,772 23,805 21,194 456 2,611 9,220 46.9 41.7 11.0 43.5 2009 (*) 51,686 24,748 21,277 83 3,471 9,328 47.9 41.2 14.0 43.8 2010 (*) 52,541 25,641 22,594 1,317 3,046 9,772 48.8 43.0 11.9 43.3 2011 (*) 53,593 26,725 24,110 1,516 2,615 10,139 49.9 45.0 9.8 42.1 2008-4 (*) 50,627 23,561 21,228 494 2,333 9,229 46.5 41.9 9.9 43.5 2009-4 (*) 51,507 24,316 20,698 -530 3,618 8,842 47.2 40.2 14.9 42.7 2010-4 (*) 52,360 25,572 22,501 1,803 3,071 9,747 48.8 43.0 12.0 43.3 2011-4 (*) 53,342 26,592 23,955 1,454 2,637 10,090 49.9 44.9 9.9 42.1 2012-4 (*) 54,520 27,055 24,630 675 2,425 9,556 49.6 45.2 9.0 38.8 Kaynak: TÜİK (*) Yeni nüfus projeksiyonlarına göre revize edilmiştir. 12 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - ENFLASYON % Aylar İtibariyle Yıllık Enflasyon ÜFE TÜFE 16.00 14.00 13.33 12.00 10.19 10.00 6.00 8.87 10.08 10.42 8.00 8.87 6.53 7.65 6.40 5.73 6.44 5.93 3.99 4.00 Tahmin (%) 2.00 0.00 -1.86 -2.00 -4.00 2012 2013 IMF 8.6 6.2 OECD 9.2 7.2 OVP IIF 5.2 7.3 5.0 6.5 Beklenti Anketi 7.0 6.8 TCMB 06 07 08 09 2009 ÜFE 11.14 10.45 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 2010 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 2011 08 09 10 5.0 11 12 01 02 03 5.0 04 05 06 2012 -1.86 -3.75 -1.04 0.47 0.19 1.51 5.93 6.30 6.82 8.58 10.42 9.21 7.64 8.24 9.03 8.91 9.92 8.17 8.87 10.80 10.87 10.08 8.21 9.63 10.19 10.34 11.00 12.15 12.58 13.67 13.33 11.13 9.15 8.22 7.65 8.06 6.44 TÜFE 5.73 5.39 5.33 5.27 5.08 5.53 6.53 8.19 10.13 9.56 10.19 9.10 8.37 7.58 8.33 9.24 8.62 7.29 6.40 4.90 4.16 3.99 4.26 7.17 6.24 6.31 6.65 6.15 7.66 9.48 10.45 10.61 10.43 10.43 11.14 8.28 8.87 13 Kaynak: TÜİK 2.00 Kaynak: TÜİK,TCMB TÜFE 12 Ay Sonrası 24 Ay Sonrası 6.78 14 7.2014 5.2014 3.2014 1.2014 11.2013 9.2013 7.2013 5.2013 4.00 3.2013 1.2013 11.2012 9.2012 7.2012 5.2012 3.2012 1.2012 11.2011 9.2011 7.2011 5.2011 3.2011 1.2011 11.2010 9.2010 7.2010 5.2010 3.2010 1.2010 11.2009 9.2009 7.2009 5.2009 3.2009 1.2009 11.2008 9.2008 7.2008 5.2008 3.2008 1.2008 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER - ENFLASYON Enflasyon ve Enflasyon Beklentileri (Yıllık % Değişim) 14.00 12.00 10.00 8.87 8.00 6.33 6.00 2012 Hedef : % 5 2013 Hedef : % 5 ENFLASYON, AYLIK (BAZ ETKİSİ) ENFLASYON (Bir Önceki Aya Göre Yüzde Değişim) Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2005 0.55 0.02 0.26 0.71 0.92 0.10 -0.57 0.85 1.02 1.79 1.40 0.42 2006 0.75 0.22 0.27 1.34 1.88 0.34 0.85 -0.44 1.29 1.27 1.29 0.23 2007 1.00 0.43 0.92 1.21 0.50 -0.24 -0.73 0.02 1.03 1.81 1.95 0.22 2008 0.80 1.29 0.96 1.68 1.49 -0.36 0.58 -0.24 0.45 2.60 0.83 -0.41 2009 0.29 -0.34 1.10 0.02 0.64 0.11 0.25 -0.30 0.39 2.41 1.27 0.53 2010 1.85 1.45 0.58 0.60 -0.36 -0.56 -0.48 0.40 1.23 1.83 0.03 -0.30 2011 0.41 0.73 0.42 0.87 2.42 -1.43 -0.41 0.73 0.75 3.27 1.73 0.58 2012 0.56 0.56 0.41 1.52 -0.21 -0.90 15 Kaynak: TÜİK Kaynak: UNCTAD GIDA TARIMSAL HAMMADDELER MİNERAL CEVHER VE METALLER HAM PETROL 300 16 May.12 Oca.12 Eyl.11 May.11 Oca.11 Eyl.10 May.10 Oca.10 Eyl.09 May.09 Oca.09 Eyl.08 May.08 Oca.08 Eyl.07 May.07 Oca.07 Eyl.06 May.06 Oca.06 Eyl.05 May.05 Oca.05 Eyl.04 May.04 Oca.04 Eyl.03 May.03 Oca.03 Eyl.02 May.02 Oca.02 Eyl.01 May.01 Oca.01 Eyl.00 May.00 Oca.00 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – EMTİA FİYATLARI Seçilmiş Fiyat Endeksleri (2000 = 100) 500 450 400 403.1 350 320.7 267.2 250 247.0 200 150 100 50 0 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 17 May.12 Oca.12 Nis.11; 124.4 Eyl.11 100 May.11 Oca.11 Eyl.10 Tem.08; 126.5 May.10 Oca.10 Eyl.09 May.09 Oca.09 Eyl.08 May.08 Oca.08 Eyl.07 May.07 Oca.07 Eyl.06 May.06 Oca.06 Eyl.05 May.05 Oca.05 Eyl.04 May.04 Oca.04 Eyl.03 May.03 Oca.03 Eyl.02 May.02 Oca.02 Eyl.01 May.01 Oca.01 Eyl.00 May.00 Oca.00 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – EMTİA FİYATLARI Ham Petrol Fiyatları (Aylık Ortalama Varil Fiyatı USD) 140 Mar.12; 126.7 120 May.12; 110.9 80 60 40 Ara.08; 38.2 20 0 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – DIŞ TİCARET İhracat ve İthalatın Gelişimi (Aylık, Milyar USD) 25 20 240.8 15 10 238.8 İthalat 185.5 5 140.9 0 İhracat 134.9 139.6 01 02 03 04 113.9 05 06 07 08 09 10 11 12 01102.1 02 03 04 05 06 07 08 09 2009 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 2010 10 11 12 01 02 03 04 05 2011 2012 Kaynak: TÜİK 2009 2010 2011 2012 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 İhracat 7.9 8.4 8.2 7.6 7.3 8.3 9.1 7.8 8.5 10.1 8.9 10.1 7.8 8.3 9.9 9.4 9.8 9.5 9.6 8.5 8.9 11.0 9.4 11.8 9.6 10.1 11.8 11.9 10.9 11.3 11.9 11.2 10.8 11.9 11.1 12.5 10.4 11.8 13.2 12.6 13.2 İthalat 9.3 9.1 10.5 10.1 10.9 12.5 12.9 12.8 12.5 12.8 12.6 15.0 11.7 11.8 15.0 14.9 14.7 15.2 16.1 15.4 15.6 17.3 17.1 20.6 16.9 17.5 21.6 21.0 21.1 21.6 21.1 19.7 21.2 19.9 18.6 20.6 17.4 17.7 20.6 19.3 21.8 2012 Mayıs ayında toplam ihracat 13.2 milyar USD, toplam ithalat 21.8 milyar USD olurken; dış ticaret açığı 8.6 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki yılın aynı ayında ise ihracat 10.9 milyar USD, ithalat 21.1 milyar USD ve dış ticaret açığı ise 10.2 milyar USD 18 değerlerini almıştır. TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – DIŞ TİCARET Aylar İtibariyle Yıllık Dış Ticaretin Gelişimi 275.0 250.0 İthalat 225.0 240.8 Milyar Dolar 200.0 240.8 175.0 185.5 150.0 185.5 239.4 238.8 Dış Ticaret Açığı 125.0 140.9 100.0 140.9 113.9 102.1 113.9 134.9 75.0 102.1 134.9 141.8 139.6 İhracat 50.0 25.0 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 0.0 2009 Kaynak: TÜİK 2010 2011 2012 Aylar 12 Aylık Birikimli Dış Ticaret verilerine göre, 2012 Mayıs sonu itibariyle ihracat 141.8 milyar USD, ithalat 19 239.4 milyar USD ve dış ticaret açığı 97.6 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – DIŞ TİCARET HADLERİ % Dış Ticaret Hadleri (%) 104.0 101.0 102.0 100.0 230.7 97.6 202.0 98.0 96.7 95.7 185.5 96.0 94.4 93.5 94.0 140.9 91.4 132.0 92.0 113.9 90.0 102.1 129.8 89.2 89.0 88.0 86.0 84.0 82.0 80.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 2009 2010 2011 2012 20 Kaynak: TÜİK TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – İHRACAT, ÜLKELER Ülke Gruplarına Göre Dış Ticaret 100% 6.6 6.1 4.8 4.6 4.7 4.1 3.8 14.6 14.5 16.5 16.6 17.8 17.8 19.0 90% 80% 70% 60% 3.7 2.8 2.3 2.3 24.7 25.4 28.0 28.3 10.0 8.2 7.7 4.7 5.3 5.9 11.1 10.0 9.6 4.9 4.7 4.5 4.8 5.0 5.4 5.6 11.2 10.8 9.1 9.0 8.2 7.4 5.2 6.8 10.1 4.9 6.7 7.3 7.1 7.1 8.0 9.3 11.9 50% 2.2 32.5 9.4 6.7 9.1 40% 30% 56.0 56.6 58.0 57.9 56.3 56.0 56.3 48.0 20% 46.0 46.2 46.2 40.1 10% 0% 2012 2001 Kaynak : TUIK 2002 2003 AB ÜLKELERİ (AB 27) 2004 2005 2006 AB HARİÇ DİĞER AVRUPA 2007 2008 AMERİKA 2009 2010 2011 AFRİKA ASYA DİĞER Oca - May Geleneksel ihracat pazarı olan gelişmiş ekonomiler yerine, bilhassa kriz sonrası gelişen ekonomiler 21 ve komşu ülkelere olan ihracat yapısal bir değişim gösterecek şekilde artmıştır. TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – ÖDEMELER DENGESİ ANALİTİK SUNUM 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Ocak - Mayıs 2011 2012 CARİ İŞLEMLER HESABI -32,249 -38,434 -41,524 -13,370 -46,643 -76,906 -36,992 -27,051 Dış Ticaret Dengesi -41,056 -46,852 -53,021 -24,850 -56,445 -89,141 -37,296 -28,942 İhracat f.o.b. 93,613 115,361 140,800 109,647 120,902 143,397 57,129 64,749 İthalat f.o.b. -134,669 -162,213 -193,821 -134,497 -177,347 -232,538 -94,425 -93,691 Hizmetler Dengesi 13,555 13,283 17,748 17,316 15,493 18,274 3,660 4,539 Gelir Dengesi -6,656 -7,108 -8,364 -8,191 -7,139 -7,773 -3,964 -3,214 Cari Transferler 1,908 2,243 2,113 2,355 1,448 1,734 608 566 FİNANS HESABI 42,689 49,287 34,707 10,065 58,929 66,594 40,042 28,804 Net Doğrudan Yatırımlar 19,261 19,941 16,955 6,858 7,574 13,406 4,748 3,833 Net Portföy Hesabı 7,415 833 -5,014 227 16,093 21,986 15,039 6,805 Net Diğer Yatırımlar 16,013 28,513 22,766 2,980 35,262 31,202 20,255 18,166 185 1,170 4,120 4,147 2,733 11,356 6,064 1,316 -10,625 -12,015 2,758 -791 -14,968 -1,014 -9,107 -3,069 (Milyon ABD Dolar) NET HATA VE NOKSAN Δ REZERV VARLIKLAR 22 Kaynak: TCMB TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ İŞLEMLER DENGESİ Cari İşlemler Dengesi (Aylık, Milyon USD) 0 Milyon USD -2,000 -4,000 -6,000 -8,000 -10,000 -12,000 2009 2010 2011 2012 1 -423 -3,010 -5,990 -5,740 2 -240 -2,120 -6,011 -4,259 3 -1,153 -4,186 -9,524 -6,244 4 -1,524 -4,260 -7,631 -4,980 5 -1,557 -2,851 -7,836 -5,828 6 -2,148 -3,321 -7,697 7 -427 -3,467 -5,385 8 -485 -2,926 -3,990 9 -912 -3,738 -6,341 10 451 -3,292 -4,472 11 -1,754 -5,933 -5,414 12 -3,198 -7,539 -6,615 Aylar 23 Kaynak: TCMB TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ İŞLEMLER DENGESİ Aylar İtibariyle Yıllık Cari İşlemler Dengesi ve Net Enerji İthalatı Hariç Cari İşlemler Dengesi (Milyon USD) 20,000 14,245 10,000 -775 0 -11,889 -10,000 -9,576 -16,208 -12,615 -20,000 -29,327 -30,000 -41,524 -40,000 -38,311 -50,000 -46,643 -60,000 -66,965 -70,000 -80,000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs -76,906 2007 2008 2009 CİD Kaynak: TCMB,TUİK 2010 Enerji Hariç CİD 2011 2012 24 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ İŞLEMLER DENGESİ Cari Açığın Kompozisyonu (Milyar USD) -90 -80 -70 -60 -28 -50 -40 -22 -15 -31 -32 -32 -42 -43 -31 -29 -28 -33 -33 -44 -46 -47 -48 -48 Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak -26 -22 -19 -16 -49 -50 -50 -51 Şubat Mart Nisan Mayıs -24 -18 -30 -20 -35 -36 -37 -38 Ocak Şubat Mart Nisan -39 -40 -10 0 Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 2011 2012 ENERJİ ENERJİ DIŞI 25 Kaynak: TCMB,TUİK TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ AÇIK VE FİNASMANI Türkiye Cari İşlemler Açığı ve Finansmanı Milyar USD % 90.0 12.0 80.0 10.0 10.0 70.0 9.3 60.0 8.0 50.0 6.1 5.9 40.0 6.4 77.2 5.6 6.0 71.6 66.4 60.6 4.6 30.0 4.0 3.7 20.0 2.5 2.2 2.0 10.0 0.0 0.3 2002 0.0 2003 2004 Cari İşlemler Açığı 2005 2006 2007 Finansman 2008 2009 2010 2011 2012/1 Cari İşlemler Açığı / GSYH 26 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ AÇIK VE FİNASMANI Net Doğrudan Yatırımlar (Aylık, Milyon USD) 15,000 3,000 14,500 2,500 14,000 Milyon USD 2,000 13,500 1,500 13,000 1,000 12,500 12,000 500 11,500 0 -500 1 2 3 4 5 2009 1,101 501 627 789 517 2010 385 409 277 390 174 2011 -156 699 2,737 560 908 2012 874 583 840 200 1,336 Yıllıklandırılmış Net D.Y. 14,436 14,320 12,423 12,063 12,491 11,000 6 225 574 707 7 704 1,135 2,538 8 878 551 826 9 417 318 919 10 600 780 387 11 358 742 74 12 141 1,839 3,207 10,500 Aylar 27 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ AÇIK VE FİNASMANI Net Portföy Yatırımları (Aylık, Milyon USD) 25,000 6,000 5,000 20,000 4,000 Milyon USD 3,000 15,000 2,000 1,000 10,000 0 -1,000 5,000 -2,000 -3,000 1 2009 -841 2010 1,715 2011 2,239 2012 1,401 Yıllıklandırılmış Değerler 21,148 2 -1,899 -1,858 2,279 802 19,671 3 -402 2,938 4,816 3,016 17,871 4 5 6 876 2,737 -872 5,258 578 -709 5,333 372 2,059 1,210 376 13,748 13,752 7 8 9 10 1,279 725 -796 -50 3,531 2,622 -999 1,972 1,935 -1,577 -2,194 1,238 11 124 1,054 2,728 12 -654 -9 2,758 0 Aylar 28 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – CARİ AÇIK VE FİNASMANI Cari İşlemler Açığı Finansman Kaynakları (12 Aylık Birikimli, Milyon USD) 80,000 70,000 66,965 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 0 -10,000 Net Doğrudan Yatırımlar Net Portföy Yatırımları Net Diğer Yatırımlar Cari İşlemler Açığı 29 05/12 01/12 09/11 05/11 01/11 09/10 05/10 01/10 09/09 05/09 01/09 09/08 05/08 01/08 09/07 05/07 01/07 -20,000 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ Ocak - Haziran (Milyon TL) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2011 2012 Harcamalar 178,126 203,501 225,967 267,275 293,628 313,302 143,215 168,861 Transferler 49,851 63,249 70,116 91,761 101,891 110,075 54,961 66,655 Faiz Harcamaları 45,963 48,732 50,661 53,201 48,296 42,212 22,435 26,260 Diğer 82,312 91,520 105,190 122,313 143,441 161,015 65,280 75,966 Gelirler 173,483 189,617 208,898 215,060 254,028 295,862 146,071 162,178 137,480 152,832 168,087 172,417 210,532 253,765 122,729 131,183 Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri 59,408 63,590 67,253 73,135 91,736 103,380 49,337 51,861 Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan V. 27,563 28,970 32,775 28,647 39,527 53,450 25,475 26,054 Diğer Vergi Gelirleri 50,509 60,272 68,060 70,635 79,269 96,935 47,917 53,267 Diğer Gelirler 36,003 36,785 40,811 42,643 43,496 42,097 23,342 30,996 Bütçe Dengesi -4,643 -13,883 -17,069 -52,215 -39,600 -17,878 2,856 -6,703 Faiz Dışı Denge 41,320 34,848 33,592 986 8,697 24,773 25,291 19,557 Transferler/Harcamalar 28.0 31.1 31.0 34.3 34.7 35.1 38.4 39.5 Faiz Harcamaları/Harcamalar 25.8 23.9 22.4 19.9 16.4 13.5 15.7 15.6 Vergi Gelirleri/Gelirler 79.2 80.6 80.5 80.2 82.9 85.8 84.0 80.9 Dolaylı Vergiler/Vergi Gelirleri 63.3 60.6 59.5 59.0 62.4 61.8 61.0 59.4 Dâhilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri/Vergi Gelirleri 43.2 41.6 40.0 42.4 43.6 40.7 40.2 39.5 Uluslararası Ticaret ve Muamelelerden Alınan V./Vergiler 20.0 19.0 19.5 16.6 18.8 21.1 20.8 19.9 Vergi Gelirleri (% Pay) Kaynak: MB Muhasebat Genel Müdürlüğü 30 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ AYLAR İTİBARİYLE BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ (Bütçe dönemi itibariyle birikimli) Milyar TL 350 Bütçe Açığı 17.4 39.6 300 52.2 250 200 6.7 150 295.9 254.0 215.1 100 162.2 50 0 Bütçe Gelirleri 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 2009 Kaynak: MB Muhasebat Genel Müdürlüğü 2010 2011 2012 Aylar Ocak-Haziran 2012 döneminde; merkezi yönetim bütçe geliri 162,178 milyon TL, bütçe gideri 168,861 milyon TL, bütçe dengesi -6,703 milyon TL ve faiz dışı bütçe dengesi 19,557 milyon TL’dir. 31 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ Milyar TL AYLAR İTİBARİYLE YILLIK BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ 400 350 Bütçe Açığı 300 250 200 Bütçe Gelirleri 150 100 50 0 010203040506070809101112010203040506070809101112010203040506070809101112010203040506 2009 2010 2011 2012 Aylar Kaynak: MB Muhasebat Genel Müdürlüğü 32 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ TÜRKİYE BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ (GSYİH'NIN YÜZDESİ) % % 41 24 34 20 25.5 27 23.5 20 16 12 8 13 3.3 4 6 0 -1 -2.0 -4 -8 -8 -12 Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Harcamalar (sağ eksen) Gelirler (sağ eksen) Kaynak: MB, TUİK 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012/1 2012* 2013* 2014* -11.5 3.3 34.1 22.7 -8.8 4.0 31.1 22.2 -5.2 4.9 27.2 22.0 -1.1 6.0 24.6 23.5 -0.6 5.4 23.5 22.9 -1.6 4.2 24.2 22.6 -1.8 3.5 23.9 22.1 -5.5 0.1 28.1 22.6 -3.6 0.8 26.7 23.1 -1.3 1.9 24.2 22.8 -2.0 3.3 25.5 23.5 -1.5 2.0 24.6 23.1 -1.4 2.0 24.2 22.9 -1.0 2.1 23.6 22.5 *:Bütçe Gerçekleşme Tahmini **:Orta vadeli program (2012-2014) 33 -15 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – İKİZ AÇIKLAR TÜRKİYE'NİN İKİZ AÇIKLARI (GSYİH'NIN YÜZDESİ) % 0.0 -0.3 -0.6 -1.1 -2.0 -1.3 -1.6 -1.8 -2.5 -4.0 -2.0 -2.2 -3.6 -3.7 -4.6 -5.2 -6.0 -6.1 -5.9 -5.6 -5.5 -6.4 -8.0 -8.8 -10.0 -12.0 -9.3 -10.0 -11.5 -14.0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 BÜTÇE DENGESİ/GSYİH 2008 2009 2010 2011 2012/1 CİD/GSYİH 34 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – KAMU BORÇ STOKU TÜRKİYE KAMU BRÜT TOPLAM BORCU ( Milyar TL) 600,000 546,278 73.4 548,284 70.0 496,948 500,000 465,690 65.5 60.0 59.6 54.1 400,000 Milyar TL 80.0 42.2 300,000 50.0 48.9 48.2 45.2 42.9 42.2 41.0 40.0 30.0 200,000 20.0 100,000 10.0 0.0 0 2002 2003 2004 2005 2006 Toplam Kamu Borcu 2007 2008 2009 2010 2011 2012/1* Top. Kamu Borcu/GSYİH (sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, TÜİK * Son 4 çeyrek dönem GSYİH dikkate alınmıştır. 2012 yılı 1. Çeyrek sonu itibariyle Kamu Brüt Toplam Borç Stoku 548.3 Milyar TL olurken; Kamu Net Toplam 35 Borç Stoku ise 289.9 Milyar TL olarak gerçekleşmiştir. TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – KAMU BORÇ STOKU MERKEZİ YÖNETİM TOPLAM BORÇ STOKU (Milyar TL) (1) Toplam İç Borç Stoku Hazine Bonosu Devlet Tahvili Dış Borç Stoku Uluslararası Tahvil Kredi (Milyar Dolar) Toplam İç Borç Stoku Hazine Bonosu Devlet Tahvili Dış Borç Stoku Uluslararası Tahvil Kredi 518.3 368.8 0.0 368.8 149.6 87.9 61.7 Şubat 518.5 377.0 0.0 377.0 141.5 84.5 57.0 Mart 520.0 375.2 0.0 375.2 144.8 87.4 57.4 2012 Nisan 517.2 374.7 0.9 373.8 142.5 86.4 56.1 274.4 195.2 0.0 195.3 79.2 46.5 32.7 296.6 215.6 0.0 215.7 80.9 48.3 32.6 293.3 211.6 0.0 211.6 81.6 49.3 32.4 295.0 213.7 0.5 213.2 81.3 49.3 32.0 2007 2008 2009 2010 2011 333.5 255.3 6.1 249.2 78.2 45.1 33.1 380.3 274.8 14.0 260.8 105.5 58.8 46.7 441.5 330.0 14.0 316.0 111.5 61.6 49.9 473.6 352.8 9.5 343.3 120.7 68.3 52.4 286.3 219.2 5.2 213.9 67.1 38.7 28.4 251.5 181.7 9.3 172.5 69.8 38.9 30.9 293.2 219.2 9.3 209.9 74.1 40.9 33.1 306.3 228.2 6.1 222.0 77.9 44.2 33.9 Mayıs 520.8 375.9 0.9 375.0 144.9 89.2 55.7 284.5 205.3 0.5 204.8 79.1 48.7 30.4 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı (1) Dönem sonu ABD Doları döviz alış kuru ile TL’ye çevrilmiştir. 36 BORÇLANMA GÖSTERGELERİ Merkezi Yönetim Brüt Borç Stokunun Dağılımı (Milyon Dolar) 350,000 300,000 74,054 67,120 250,000 78,085 79,182 68,583 200,000 64,643 79,136 69,757 66,576 63,346 150,000 219,207 100,000 139,262 167,262 182,428 178,906 2005 2006 219,170 228,228 2009 2010 181,728 195,234 205,325 2011 2012 Mayıs 50,000 0 2003 Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 2004 2007 İç Borç 2008 Dış Borç 2012 Mayıs Sonu İtibariyle Merkezi Yönetim Toplam Borç Stoku 520.8 Milyar TL (284.5 Milyar USD) olurken bunun 37 375.9 Milyar TL’si (205.3 Milyar USD) iç borç; 144.9 Milyar TL’si (79.1 Milyar USD) dış borçlardan oluşmuştur. BORÇLANMA GÖSTERGELERİ Merkezi Yönetim Brüt Borç Stokunun Döviz Dağılımı (%) 100% 90% 80% 13.4 9.9 10.4 7.1 5.5 8.2 9.5 8.9 4.9 4.5 3.8 4.2 4.0 9.5 8.2 7.6 8.8 8.2 16.6 15.7 9.2 18.9 22.4 70% 3.5 22.2 19.4 16.5 15.1 21.9 23.0 60% 50% 40% 30% 53.7 58.5 62.4 62.8 2005 2006 68.7 66.2 2007 2008 70.9 73.3 70.4 72.2 2009 2010 2011 2012 Mayıs 20% 10% 0% 2003 2004 Kaynak : Hazine Müsteşarlığı TL USD EUR SDR ve DİĞER 38 BORÇLANMA GÖSTERGELERİ Merkezi Yönetim Brüt Borç Stokunun Faiz Dağılımı (%) 100% 90% 80% 51.1 46.2 49.8 46.0 44.2 43.0 54.0 55.8 57.0 2006 2007 2008 46.6 44.0 40.8 40.5 53.4 56.0 59.2 59.5 2009 2010 2011 2012 Mayıs 70% 60% 50% 40% 30% 48.9 53.8 50.2 20% 10% 0% 2003 Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 2004 2005 SABİT DEĞİŞKEN 39 BORÇLANMA GÖSTERGELERİ Toplam ve Nakit İç Borç Stokunun Vadeye Kalan Süresi (Ay) 40.0 34.9 35.0 35.0 31.0 30.9 31.1 31.1 2010 2011 30.0 25.0 25.7 25.7 25.1 20.6 12.4 23.9 24.4 24.4 25.0 2008 2009 22.3 19.6 20.0 15.0 24.0 23.5 11.8 10.0 5.0 0.0 2003 2004 2005 2006 2007 Toplam İç Borç Stok. Vad. Kal. Sür. Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 2012 Mayıs Nakit İç borç Stok. Vad. Kal. Sür 40 BORÇLANMA GÖSTERGELERİ – DIŞ BORÇLAR TÜRKİYE BRÜT DIŞ BORÇ STOKU (Milyon Dolar) (Milyon Dolar) TOPLAM BRÜT DIŞ BORÇ STOKU Kısa Vade Uzun Vade 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 170,571 208,406 250,418 281,389 269,566 292,203 306,447 38,920 42,860 43,152 52,527 49,045 77,469 2012/Ç1 318,247 83,825 90,242 131,650 165,546 207,266 228,862 220,521 214,734 222,622 228,005 70,411 71,587 73,525 78,288 83,463 88,967 94,149 100,911 Kısa Vade 2,133 1,750 2,163 3,248 3,598 4,290 7,013 10,683 Uzun Vade 68,278 69,837 71,362 75,040 79,866 84,686 87,136 90,228 2.TCMB 15,425 15,678 15,801 14,066 13,305 11,827 9,699 9,694 Kısa Vade 2,763 2,563 2,282 1,874 1,776 1,576 1,269 1,275 Uzun Vade 12,662 13,115 13,519 12,192 11,529 10,251 8,430 8,419 3.Özel Sektör 84,734 121,141 161,092 189,035 172,797 191,400 202,600 207,642 Kısa Vade 34,024 38,547 75,543 78,284 Uzun Vade 50,710 82,594 122,385 141,630 129,126 119,797 127,057 129,358 35.4 39.6 1.Kamu Sektörü TOPLAM BRÜT DIŞ BORÇ STOKU / GSYH (%) 38,707 38.6 47,405 37.9 43,671 43.7 71,603 39.9 39.7 - Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 41 BORÇLANMA GÖSTERGELERİ – DIŞ BORÇLAR BORÇLU BAZINDA KISA VADELİ DIŞ BORÇ STOKU (Milyon Dolar) Mayıs 2012 (Milyon Dolar) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 KISA VADELİ BORÇLAR 38,920 42,860 43,152 52,527 49,045 77,469 83,831 97,653 2,133 1,750 2,163 3,248 3,598 4,290 7,013 12,423 0 0 0 0 0 0 0 0 1,733 1,555 2,163 3,148 3,598 4,290 7,013 12,423 1,733 1,555 2,163 3,148 3,598 4,290 7,013 12,423 0 0 0 0 0 0 0 0 400 195 0 100 0 0 0 0 TCMB 2,763 2,563 2,282 1,874 1,776 1,576 1,269 1,175 ÖZEL 34,024 38,547 38,707 47,405 43,671 71,603 75,549 84,055 1. FİNANSAL KURULUŞLAR 17,847 20,939 16,654 24,088 21,882 47,671 48,053 53,271 17,199 20,230 16,184 23,692 21,587 46,576 45,465 49,562 648 709 470 396 295 1,095 2,588 3,709 16,177 17,608 22,053 23,317 21,789 23,932 27,496 30,784 KAMU 1. GENEL YÖNETİM 2. FİNANSAL KURULUŞLAR BANKALAR BANKACILIK DIŞI 3. FİNANSAL OLMAYAN KURULUŞLAR BANKALAR BANKACILIK DIŞI 2. FİNANSAL OLMAYAN KURULUŞLAR Kaynak : TCMB 42 BORÇLANMA GÖSTERGELERİ Özel Sektör Dış Borç Stokunun Vadeye Göre Dağılımı Milyon USD 250,000 200,000 75,543 78,284 119,797 127,057 129,358 2010 2011 2012 1.Ç 47,405 150,000 43,671 38,707 71,603 38,547 100,000 141,630 34,024 50,000 122,385 129,126 82,594 50,710 0 2005 Kaynak : Hazine Müsteşarlığı, TCMB 2006 2007 2008 2009 Uzun Vadeli Kısa Vadeli 2012 1.Çeyrek sonu itibariyle Özel Sektör Toplam Dış Borç Stoku 207,642 Milyon USD olurken bu rakam Türkiye toplam Dış Borç Stokunun 43 %65.2 sini teşkil etmiştir. Çeyrek sonu itibariyle, Özel Sektör Toplam Dış Borç Stokunun 129,358 Milyon USD’lik kısmı ( %62.3) uzun vadeli borçlardan; 78,248 Milyon USD’lik kısmı ise (%37.7) kısa vadeli borçlardan oluşmuştur. TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – REEL FAİZLER Reel Faiz (%) TÜRKİYE VE ABD'DE REEL FAİZLERİN SEYRİ 15.00 12.50 10.00 7.50 5.00 2.50 0.00 -2.50 2005-1 3 5 7 9 11 2006-1 3 5 7 9 11 2007-1 3 5 7 9 11 2008-1 3 5 7 9 11 2009-1 3 5 7 9 11 2010-1 3 5 7 9 11 2011-1 3 5 7 9 11 2012-1 3 5 -5.00 Aylar Kaynak: Hazine, St louis FED Reel Faiz Farkı TR Reel Faiz USD Reel Faiz 44 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – İMKB Ortalama Bileşik Endeks Ortalama İşlem Hacmi Milyon TL Aylık Ortalama İMKB Bileşik Endeksi ve İşlem Hacmi 75,000 4,000 70,000 3,750 65,000 3,500 60,000 3,250 3,000 55,000 2,750 50,000 2,500 45,000 2,250 40,000 2,000 35,000 1,750 30,000 1,500 25,000 1,250 20,000 1,000 15,000 750 10,000 500 5,000 250 0 20101 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 20111 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 20121 0 2 3 4 5 6 Or. Bil. End. 54,46 51,93 53,71 58,53 55,59 55,58 58,15 59,21 63,18 68,36 68,59 66,03 66,73 64,35 62,94 68,12 65,64 62,59 62,43 54,59 57,29 57,53 54,09 52,67 53,51 60,23 61,02 60,84 57,17 58,58 Or. İşl. Hcm. 3,024 2,897 2,486 2,751 2,694 1,870 1,854 1,683 2,414 2,951 2,857 3,178 3,663 3,457 3,623 3,437 3,089 2,296 1,996 2,553 2,666 2,397 2,088 1,675 2,155 2,737 2,726 2,822 2,284 2,272 Kaynak: İMKB 45 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – KURLAR (AYLIK ORTALAMA) USD / TL 1.90 1.82 2.50 1.80 2.40 1.70 2.30 1.60 2.20 1.50 2.10 1.40 2.00 1.30 1.90 1.70 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 2007 2008 2009 2010 2011 2.20 1.60 2012 Döviz Sepeti (%50 Dolar ve %50 Euro) 2.30 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 2007 2008 2.06 2009 2010 2011 2012 EUR/USD 1.65 1.60 2.10 1.55 2.00 1.50 1.45 1.90 1.40 1.80 1.35 1.70 1.30 1.60 1.25 1.50 1.20 1.40 1.15 1.30 2.27 1.80 1.20 1.10 EUR/TL 2.60 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 2007 Kaynak: TCMB 2008 2009 2010 2011 2012 1.10 1.25 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 7 9 11 1 3 5 2007 2008 2009 2010 2011 2012 46 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – REEL KUR VE DÖVİZ SEPETİ Döviz Kuru Sepeti ve TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi 140 130 129.1 120 116.8 110 100 90 80 2003-1 3 5 7 9 11 2004-1 3 5 7 9 11 2005-1 3 5 7 9 11 2006-1 3 5 7 9 11 2007-1 3 5 7 9 11 2008-1 3 5 7 9 11 2009-1 3 5 7 9 11 2010-1 3 5 7 9 11 2011-1 3 5 7 9 11 2012-1 3 5 70 Döviz Kuru Sepeti (0.50 USD + 0.50 EUR ; 2003=100) Kaynak: TCMB TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi 47 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER – TÜRKİYE’NİN KREDİ NOTU GELİŞİMİ Uzun Vadeli Yabancı Para Standard & Poors Moody's 2006 Sonu 2007 Sonu 2008 Sonu 2009 Sonu 2010 Sonu 2011 Sonu Mevcut Durum BB - (Durağan) BB - (Durağan) BB - (Negatif) BB - (Durağan) BB (Pozitif) BB (Pozitif) BB (Durağan) Ba3 (Durağan) Ba3 (Durağan) Ba3 (Durağan) Ba3 (Pozitif) Ba2 (Pozitif) Ba2 (Pozitif) Ba1 (Pozitif) Uzun Vadeli TL Standard & Poors Moody's 2006 Sonu 2007 Sonu 2008 Sonu 2009 Sonu 2010 Sonu 2011 Sonu Mevcut Durum Standard & Poor's Moody's Fitch Ratings Not Karşılığı AAA Aaa AAA 90-100 AA+ Aa1 AA+ BB (Durağan) BB (Durağan) BB (Negatif) BB (Durağan) BB + (Pozitif) BBB - (Pozitif) BBB - (Durağan) AA Aa2 AA 80-90 AA- A+ Aa3 A1 AA- A+ A A- BBB+ BBB+ BBB- BB+ A2 A3 Baa1 Baa2 Baa3 Ba1 A A- BBB+ BBB+ BBB- BB+ 70-80 65-70 Ba3 (Durağan) Ba3 (Durağan) Ba3 (Durağan) Ba3 (Pozitif) Ba2 (Pozitif) Ba2 (Pozitif) Ba1 (Pozitif) Fitch BB - (Pozitif) BB - (Durağan) BB - (Durağan) BB + (Durağan) BB + (Pozitif) BB + (Durağan) BB + (Durağan) Fitch BB - (Pozitif) BB (Durağan) BB (Durağan) BB + (Durağan) BB + (Pozitif) BB + (Durağan) BB + (Durağan) BB BB- B+ B B- CCC+ CCC+ CCC- CC C Ba2 Ba3 B1 B2 B3 Caa1 Caa2 Caa3 Ca BB BB- B+ B B- CCC 60-65 55-60 50-55 45-50 40-45 D C DDD DD 0-40 D 48 Kaynak : BDDK Toplam Krediler Yıllık Nominal Değişim 10.0 05/2012 20.0 04/2012 20.1 03/2012 02/2012 01/2012 12/2011 11/2011 10/2011 09/2011 40.0 08/2011 07/2011 06/2011 05/2011 04/2011 03/2011 02/2011 01/2011 12/2010 11/2010 10/2010 09/2010 08/2010 07/2010 06/2010 05/2010 04/2010 03/2010 02/2010 01/2010 12/2009 11/2009 10/2009 09/2009 08/2009 07/2009 06/2009 05/2009 04/2009 03/2009 02/2009 01/2009 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Toplam Krediler ve Mevduatlardaki Yıllık Değişim (Bir önceki yılın aynı ayına göre) 45.0 39.2 35.0 30.0 25.0 23.8 22.0 15.0 10.7 10.5 5.0 0.0 Toplam Mevduat Yıllık Nominal Değişim 49 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Krediler ve Mevduatın önceki yılın son ayına göre artış oranları (%) 8.0 7.0 6.9 6.0 5.0 4.0 4.0 3.0 1.0 0.9 0.0 -1.0 -2.0 2.3 2.4 2.0 0.1 -0.9 0.1 -0.5 -2.1 -3.0 Oca.12 Mar.12 Şub.12 Krediler Kaynak : BDDK Nis.12 May.12 Mevduat 50 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Toplam Kredilerin Gelişimi (Aylar itibariyle, bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim) (Milyon TL) (%) 800,000 45.0 730,199 700,000 40.0 39.2 39.1 36.2 36.1 600,000 36.2 35.4 36.0 36.4 37.5 37.3 35.5 35.0 29.9 33.9 30.0 500,000 400,000 26.1 29.5 26.1 26.5 394,006 28.0 23.8 23.9 23.8 22.0 25.1 23.5 25.0 20.0 21.2 300,000 15.0 17.0 13.8 200,000 10.0 10.9 7.8 Toplam Krediler Kaynak : BDDK 05/2012 04/2012 03/2012 02/2012 01/2012 12/2011 11/2011 10/2011 09/2011 08/2011 07/2011 06/2011 05/2011 04/2011 03/2011 02/2011 01/2011 12/2010 11/2010 10/2010 09/2010 08/2010 07/2010 06/2010 05/2010 04/2010 0.0 03/2010 0 02/2010 5.0 01/2010 100,000 Artış Oranı (%) 51 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Toplam Mevduatların Gelişimi (Aylar itibariyle, bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim) (Milyon TL) (%) 800,000 25.0 701,715 700,000 600,000 500,000 19.9 19.6 19.1 512,159 400,000 16.4 12.7 13.7 20.0 20.1 20.7 19.0 18.6 18.8 17.8 17.2 17.2 19.3 20.1 18.3 16.8 17.0 17.0 17.2 16.0 15.0 14.4 12.7 11.6 10.5 10.0 10.7 10.7 10.7 300,000 200,000 5.0 100,000 Toplam Mevduatlar Kaynak : BDDK 05/2012 04/2012 03/2012 02/2012 01/2012 12/2011 11/2011 10/2011 09/2011 08/2011 07/2011 06/2011 05/2011 04/2011 03/2011 02/2011 01/2011 12/2010 11/2010 10/2010 09/2010 08/2010 07/2010 06/2010 05/2010 04/2010 03/2010 02/2010 0.0 01/2010 0 Artış Oranı (%) 52 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Kredilerin Türleri İtibariyle Dağılımı 100% 90% 23.0 21.2 32.1 33.4 44.9 45.4 23.9 23.7 23.3 33.1 33.2 33.2 43.0 43.0 43.5 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Kaynak : BDDK Kurumsal / Ticari Krediler Bireysel Krediler KOBİ Kredileri 53 Mayıs 2012 itibariyle bireysel kredilerin toplamı 242,196 milyon TL olup, bu rakamın 176,631 milyon TL’si tüketici kredileri, 65,565 milyon TL’si ise kredi kartlarından oluşmaktadır BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Tüketici Kredilerinin Gelişimi (Aylar itibariyle, bir önceki yılın aynı ayına göre % değişim) (Milyon TL) (%) 200,000 50.0 176,631 45.0 42.8 150,000 39.5 40.2 44.0 42.9 41.2 41.6 41.2 40.0 39.5 37.7 38.2 35.1 31.8 35.0 34.5 35.9 32.9 30.5 29.1 100,000 30.0 28.1 25.5 26.7 24.8 94,372 25.0 22.3 22.5 20.5 19.6 17.2 14.5 20.0 17.4 15.0 50,000 10.0 5.0 0.0 Tüketici Kredileri 05/2012 04/2012 03/2012 02/2012 01/2012 12/2011 11/2011 10/2011 09/2011 08/2011 07/2011 06/2011 05/2011 04/2011 03/2011 02/2011 01/2011 12/2010 11/2010 10/2010 09/2010 08/2010 07/2010 06/2010 05/2010 04/2010 03/2010 02/2010 Kaynak : BDDK 01/2010 0 Artış Oranı (%) 54 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Tüketici Kredilerinin Türleri İtibariyle Dağılımı 100% 90% 6.4 6.6 6.0 4.7 13.0 14.5 15.8 4.4 4.4 4.2 36.9 36.2 44.3 43.8 80% 70% 40.2 41.1 35.5 60% 50% 40% 30% 20% 46.8 48.1 47.1 10% 0% Kaynak : BDDK Konut Kredileri İhtiyaç Kredileri Taşıt Kredileri Diğer Tük. Kredileri 55 BANKACILIK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER Türler İtibariyle Tüketici Kredilerinin Gelişimi (Çeyrek Dönemler İtibariyle) (Milyon TL) (%) 90,000 20.0 16.4 80,000 15.0 70,000 60,000 50,000 10.6 10.5 8.5 7.6 8.9 10.0 8.3 5.8 40,000 5.0 6.0 2.8 3.8 30,000 20,000 2.4 1.1 1.5 0.0 0.7 10,000 -2.3 0 -5.0 Haz.10 Kaynak : BDDK Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 May.12 Konut Kredileri İhtiyaç Kredileri Taşıt Kredileri Diğer Tük. Kredileri Konut Kredilerindeki Değişim (%) İhtiyaç Kredilerindeki Değişim (%)56 SEÇİLMİŞ ÜLKE GÖSTERGELERİ - BÜYÜME SEÇİLMİŞ ÜLKELER BÜYÜME ORANLARI (%) İTALYA BİRLEŞİK KRALLIK PORTEKİZ ABD JAPONYA ÇİN EUR ALANI POLONYA İRLANDA İSPANYA YUNANİSTAN TÜRKİYE RUSYA BREZİLYA -8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2013 (ÖNGÖRÜ) 2.0 4.0 2012(TAHMİN) 6.0 8.0 10.0 12.0 2011 57 Kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2012 SEÇİLMİŞ ÜLKE GÖSTERGELERİ - ENFLASYON SEÇİLMİŞ ÜLKELER ENFLASYON (CPI) ORANLARI (%) İTALYA BİRLEŞİK KRALLIK PORTEKİZ ABD JAPONYA ÇİN EUR ALANI POLONYA İRLANDA İSPANYA YUNANİSTAN TÜRKİYE RUSYA BREZİLYA -2.0 0.0 Kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2012 2.0 4.0 2013 (ÖNGÖRÜ) 6.0 2012(TAHMİN) 8.0 2011 10.0 12.0 58 SEÇİLMİŞ ÜLKE GÖSTERGELERİ – BÜTÇE AÇIĞI SEÇİLMİŞ ÜLKELER BÜTÇE AÇIĞI/GDP ORANLARI (%) İTALYA BİRLEŞİK KRALLIK PORTEKİZ ABD JAPONYA ÇİN EUR ALANI POLONYA İRLANDA İSPANYA YUNANİSTAN TÜRKİYE RUSYA BREZİLYA -12.0 -10.0 -8.0 Kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2012 -6.0 -4.0 Maastricht -2.0 Kriteri % -3 2013 (ÖNGÖRÜ) 2012(TAHMİN) 0.0 2011 2.0 4.0 59 SEÇİLMİŞ ÜLKE GÖSTERGELERİ – CARİ İŞLEMLER DENGESİ SEÇİLMİŞ ÜLKELER CARİ İŞLEMLER DENGESİ/GDP ORANLARI (%) İTALYA BİRLEŞİK KRALLIK PORTEKİZ ABD JAPONYA ÇİN EUR ALANI POLONYA İRLANDA İSPANYA YUNANİSTAN TÜRKİYE RUSYA BREZİLYA -12.0 -10.0 -8.0 -6.0 -4.0 -2.0 2013 (ÖNGÖRÜ) Kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2012 0.0 2012(TAHMİN) 2.0 4.0 6.0 8.0 2011 60 SEÇİLMİŞ ÜLKE GÖSTERGELERİ – KAMU BORCU SEÇİLMİŞ ÜLKELER KAMU BRÜT BORCU/GDP (%) 2013 (ÖNGÖRÜ) 2012(TAHMİN) 2011 İTALYA BİRLEŞİK KRALLIK PORTEKİZ ABD JAPONYA ÇİN EUR ALANI POLONYA İRLANDA İSPANYA YUNANİSTAN TÜRKİYE RUSYA BREZİLYA 0.0 50.0 Maastricht Kriteri % 60100.0 150.0 200.0 250.0 300.0 61 Kaynak: IMF, World Economic Outlook Database, April 2012 TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER TEMEL MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2008 GSYİH (Milyon $) Büyüme Oranı (1998 fiyatlarıyla) 2009 2010 742,094 616,703 731,608 2011 772,298 2012 Oca Mar Şub - - 182,743* Nis May - Haz - 0.7 -4.8 9.2 8.5 - - 3.2* - - İmalat Sanayi KKO (%) NACE Rev.2 76.7 65.2 72.6 75.4 74.7 72.9 73.1 74.7 74.7 74.6 İşsizlik Oranı (%) 11.0 14.0 11.9 9.8 10.2 10.4 9.9 9.0 - - 8.11 5.93 8.87 13.33 11.13 9.15 8.22 7.65 8.06 6.44 10.06 6.53 6.40 10.45 10.61 10.43 10.43 11.14 8.28 8.87 Enflasyon (ÜFE) (%) (yıllık) Enflasyon (TÜFE) (%) (yıllık) TÜFE Bazlı Reel Kur Endeksi 114.9 116.8 125.7 109.5 112.4 115.8 114.2 115.9 116.7 116.8 -41,524 -13,370 -46,643 -76,906 -5,740 -4,259 -6,244 -4,980 -5,828 - Dış Ticaret Dengesi (Milyon $) -69,936 -38,785 -71,661 -105,935 -7,023 -5,966 -7,379 -6,625 -8,584 - - İhracat-FOB (Milyon $) 132,028 102,143 113,883 134,907 10,354 11,753 13,222 12,649 13,168 - - İthalat-CIF (Milyon $) Karşılama Oranı (%) X/M 201,964 140,928 185,544 65.4 72.5 61.4 240,842 56.0 17,376 59.6 17,720 66.3 20,600 64.2 19,274 65.6 21,752 60.5 - Bütçe Gelirleri (Milyon TL) 208,898 215,060 254,028 295,862 28,087 27,518 21,813 29,131 30,826 24,804 - Vergi Gelirleri (Milyon TL) 168,087 172,417 210,532 253,765 23,460 22,738 18,275 19,957 26,476 20,276 - Diğer Gelirler (Milyon TL) Bütçe Harcamaları (Milyon TL) 40,811 42,644 43,496 225,967 267,275 293,628 42,097 313,302 4,627 26,347 4,780 30,159 3,538 27,344 9,174 27,719 4,350 26,239 4,528 31,074 Cari İşlemler Dengesi (Milyon $) - Faiz Harcamaları (Milyon TL) - Faiz Hariç Harcamalar (Milyon TL) Bütçe Dengesi (Milyon TL) - Faiz Dışı Denge (Milyon TL) Merkezi Yönetim Toplam İç Borç Stoku (Milyon $) Merkezi Yönetim Toplam Dış Borç Stoku (Milyon $) 48,296 42,212 5,391 8,614 3,320 4,645 2,410 1,881 175,306 214,074 245,332 -17,069 -52,215 -39,600 50,661 271,090 -17,439 20,956 1,740 21,545 -2,641 24,024 -5,531 23,074 1,412 23,829 4,587 19,193 -6,270 8,697 24,773 7,131 5,973 -2,212 6,057 6,997 -4,389 181,728 219,170 228,228 195,234 208,873 215,615 211,623 213,705 205,325 - 79,152 80,051 80,935 81,628 81,271 79,136 - 33,592 69,754 53,201 986 74,054 77,918 *: Çeyrek dönemler itibariyledir. Kaynak: TÜİK, TCMB, Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı İletişim Bilgileri Oktay Küçükkiremitçi Müdür 0312 4179200/2340 Mustafa Şimşek Müdür Yardımcısı 0312 4179200/2340 Emrah Ersoy Uzman Yardımcısı 0312 4179200/2343 oktay,kucukkiremitci@kalkinma,com,tr mustafa,simsek@kalkinma,com,tr emrah.ersoy@kalkinma,com,tr 62