HABER BÜLTENİ 7 Temmuz 2005 Haber Özetleri Irak Resmi ziyaret için İran'da bulunan Irak Savunma Bakanı Sadun El-Duleymi, temaslarını sürdürüyor. Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi ve Savunma Bakanı Amiral Ali Şamhani ile dün görüşen El-Duleymi, bugün de Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi tarafından Sadabad Sarayı'nda kabul edildi. İran resmi haber ajansına göre İran Savunma Bakanı Şamhani , Bağdat hükümetinin güvenliği güçlendirme ve yeni anayasa yazma çabalarını desteklediğini bildirdi. Şamhani, Amerikan ordusunu kastederek tüm yabancı kuvvetlerin Irak’tan çekilmesi gerektiğini de söyledi. Dışişleri Bakanı Harrazi ve ElDuleymi, dünkü görüşmede, İran-Irak arasındaki ilişkilerin yanı sıra iki ülkeyi ilgilendiren çeşitli konular üzerinde görüş alışverişinde bulundu. ''İki ülke arasında sıkı bağlar bulunduğunu'' ifade eden Harrazi, İran'ın sadece komşuluk ilişkilerini geliştirmek istemediğini, aynı zamanda yeni Irak hükümetine yardıma hazır olduğunu belirtti. ''Saddam Hüseyin çok sayıda Iraklı ve İranlıyı öldürdü ve iki ülke Saddam diktatörlüğünün kurbanı oldu'' diyen Harrazi, ''yeni dönemde her iki ülkenin karşılıklı güven çerçevesinde dürüstçe çaba sarf etmesi gerektiğini'' söyledi. Sadun El-Duleymi de, Irak'ın komşuları ve özellikle İran'la arasındaki güveni sağlamlaştırmak istediğini ifade ederek, ''Irak, Saddam rejiminin İran politikası nedeniyle sizden özür diliyor'' dedi. ''İran-Irak arasındaki mevcut durumun pozitif sonuçlarına'' işaret eden ElDuleymi, ''karşılıklı ilişkileri geliştirmenin iki ulusun bölgedeki geleceği, barışı ve istikrarı üzerinde etkili olabileceğini'' kaydetti. ''Irak'ın İran'la dostane ilişkilerini geliştirmek istediğini'' vurgulayan El-Duleymi, ''Irak hükümeti, hiçbir gücün iki ülke arasındaki sıkı bağları koparmasına izin vermeyecektir'' diye konuştu. Irak'ta Saddam Hüseyin yönetiminin devrilmesinden sonra, 1980'lerde 8 yıl süresince savaşan iki ülke arasındaki ilişkiler düzelme eğilimi gösterdi. ABD'nin öncülük ettiği koalisyonun Irak'ı işgalinden sonra yönetimde güçlenen Şiiler, İran ile ilişkileri geliştirmek için çaba harcıyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin düzelme sinyali vermesinden sonra İran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi, geçen Mayıs ayının ortalarında Irak'ı ziyaret etmişti. Irak Başbakanı İbrahim Caferi de 12 Temmuz'da İran'a resmi ziyarette bulunacak. (AA) Irak Meclisi dün toplandı. Toplantıda, Kerkük problemi tartışıldı. Kürtler üç istekte bulundular: 1. Kürtlerin yaşadığı bölgeler, Kürdistan’a ait olsun. 1 Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com) 2. Kürt dili para ve pasaportlarda kullanılsın. 3. 58. madde uygulansın. (www.kerkuk.net) Türkmen Milletvekili ve Türkmeneli Partisi Başkanı Riyaz Sarıkahya, Irak Parlamentosu toplantısında, 4 Temmuz günü konuşma yaptı. Sarıkahya konuşmasında, Kerkük şehrinin ayrı bir federatif bölge ilan edilmesini ve bu şehrin Türkmen, Kürt ve Araplardan oluşan karma bir yönetimle yönetilmesini istedi. (www.kerkuk.net) Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Necef’i ziyaret etti. Talabani, bu ziyaretinde Sistani ve Abdülaziz El-Hekim’le görüştü. Necef'te Şii lideri Ayetullah Ali El Sistani başkanlığında Şii din adamlarıyla yaptığı toplantıdan sonra konuşan Talabani, Şii ve Kürt vekillerin işbirliği yapacağından emin olduğunu ve yeni anayasa taslağının planlandığı tarihte tamamlanacağını söyledi. Talabani, anayasanın oluşturulması sürecine, Sünni Arap toplumu da dahil, tüm Iraklıların katılacağını kaydetti. Irak'ın yeni anayasasını hazırlayan komisyonun 15 Ağustos'a kadar taslağı bitirmesi gerekiyor. Taslağın iki ay sonra referanduma sunulması planlanıyor. (www.iraq-ina.com) (AA)(AP) Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, hükümetin silahlı gruplarla görüştüğü iddialarını yalanladı. Talabani, El Cezire televizyonuna verdiği demeçte, Irak hükümetinin sadece silah taşımayan gruplarla görüşebileceğini söyledi. Talabani, ''Irak hükümeti ve sözde direnişçiler arasında görüşme söz konusu değil ve bundan eminim'' diye konuştu. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, bazı direnişçi grupların liderleriyle görüşmeler yapıldığını açıklamıştı. (AA)(AP) Irak hükümeti, Bağdat'ta görev yapan bazı diplomatları direnişçilerle görüşmekle suçlayarak, bu diplomatların hayatlarını tehlikeye attıkları uyarısında bulundu. İçişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ''Bazı büyükelçilerin teröristlerle görüştüğüne dair bilgilere sahibiz, bu davranışlarının sorumluluğu kendilerine aittir'' denildi. Bakanlık açıklamasında, Mısır'ın kaçırılan Bağdat Büyükelçisi İhab El-Şerif'e atıfta bulunulup bulunulmadığına dair bir soruya verilen yanıtta, ''Belli bir olayla ilgili konuşulmadığı'' ifade edilerek, ''Kendisi tehlikeli bir yere tek başına gitmiştir, bu hareketinin sorumluluğu tamamen kendisine aittir. Kendisinin nerede bulunduğunu ve kimler tarafından kaçırıldığını tespit etmeye çalışıyoruz'' denildi. (AA)(AFP) Irak'ın Selahaddin vilayetinin eski meclis başkanı Ali Galib İbrahim El-Tikriti öldürüldü. Polis, El-Tikriti'nin dün gece vilayetin başkenti Tikrit'te, aracıyla seyir halindeyken öldürüldüğünü bildirdi. Bu arada El-Tikriti'nin öldürülmesini protesto eden bin dolayında gösterici, Tikrit'teki emniyet binasının kontrolünü ele geçirdi. Polisle göstericiler arasında çıkan çatışmada bir polisin öldüğü, 3 göstericinin yaralandığı belirtildi. Göstericiler, El-Tikriti'nin öldürülmesinden sorumlu tuttuğu polis şefi ve valinin istifa etmesini istedi. (AA)(AP-REU) Irak'ın kuzeyindeki Musul kentinde yerel yönetim binasını hedef alan havan topu saldırılarında 3 kişinin öldüğü bildirildi. Sağlık yetkilileri ve görgü tanıkları, 12 havan topunun kullanıldığı saldırılarda 46 kişinin yaralandığını açıkladılar. Havan toplarının, yerel yönetim binasını hedef aldığı ve bölge yakınında 2 Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com) kalabalığın üzerine düştüğü belirtildi. Bölgedeki caddelerin kordon altına alındığı kaydedildi. (AA) Irak'ta Şii milislerinden oluşan Bedir Tugayları'nın üst düzey bir yetkilisinin Bağdat'ın güneyinde öldürüldüğü bildirildi. Savunma Bakanlığı'ndan bir kaynak, ''Rahim Emin kimliğini taşıyan ve Bedir Tugayları'nda yarbay rütbesine sahip olan bir kişi, Dura'da otomobiliyle giderken silahlı kişilerin saldırısı sonucu öldü'' dedi. (AA)(AFP) Amerikan ordusu, Irak'ta direniş faaliyetlerine katıldığından şüphelenilen 5 Amerikan vatandaşını gözaltında tutuyor. Gözaltındaki Amerikalıların kimliğiyle ilgili bilgi vermeyen ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Bryan Whitman, bu kişilerden üçünün Irak, birinin İran, birininse Ürdün asıllı olduğunu belirtti. (AA)(AP) Orta Doğu İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hamid Rıza Asefi, Almanya, Fransa ve İngiltere'nin uranyum geliştirme programı hakkında sunacağı planda, İran'ın uranyum zenginleştirme hakkı belirtilmezse planı kabul etmeyeceklerini söyledi. Asefi, üç AB ülkesinin İran'ın nükleer programı hakkında önerecekleri planı ağustosun başında kendilerine sunacağını belirtti. Asefi, üç AB ülkesinin kendi aralarında, İran'ın uranyum zenginleştirme programı hakkında bir uzlaşmaya varmamaları durumunda, İran'ın gelecekteki faaliyetleri konusunda kararın üst düzey yetkililerce verileceğini kaydetti. İngiltere, Almanya ve Fransa'nın mayıs ayı sonunda yapılan son müzakereler çerçevesinde belirlenen çözüm yöntemlerini bugün sunmaları gerekiyordu. (AA) İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi (UYGK) Genel Sekreteri ve nükleer görüşmelerdeki baş müzakereci Hüccetülislam Hasan Ruhani'nin ''istifa ettiğine'' ilişkin haberler yalanlandı. İRNA ajansının haberinde, Ruhani'nin, istifa mektubunu Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'ye gönderdiği belirtilmişti. İran basınında, son günlerde, muhafazakar Mahmud Ahmedinecad'ın cumhurbaşkanlığına seçilmesinden sonra, Ruhani'nin istifa edeceği yolunda haberler çıkmıştı. (AA)(AFP) İran'da 216 milletvekili, 24 Haziranda yapılan seçimde cumhurbaşkanı seçilen Mahmud Ahmedinecad'a ''tam destek'' verdiklerini göstermek için mektup imzaladılar. Seçimlere ''yüksek katılımın'', ''İran düşmanlarının ülkenin dinsel demokrasisine karşı yürüttükleri geniş çaptaki psikolojik mücadeleye ve onların seçimleri engelleme girişimlerine rağmen'' yerine geldiği ifade edilen mektupta, halkın bu girişimleri kararlılıkları sayesinde ''küçük düşürdükleri'' kaydedildi. İran İslam Devrimi'nin insanların sadakati ve gayretleriyle zafere ulaştığı dile getirilen mektupta, dostu düşmandan ayırmak için önlem alınması ve bu bağlamda karar verilmesi gerektiği belirtildi. (AA) İsrail, 15 Ağustos'ta başlayacak ''Gazze'den Çekilme Operasyonu'' için geri sayıma başladı. ''Çekilme Operasyonu''nun, Nisan 2002'de Filistinlilere karşı düzenlenen ''Savunma Kalkanı'' operasyonundan bu yana en büyük askeri harekat olacağı bildiriliyor. Herhangi bir direniş ve benzeri olay olmaması 3 Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com) durumunda, 4 hafta sürmesi beklenen çekilme operasyonu, Batı Şeria'daki Filistin topraklarında, yaklaşık 2,5 milyon Filistinli arasında yaşayan 200 binden fazla Yahudi nüfustan ancak 500 kadarını etkiliyor. Gazze Şeridi'nde ise 1,3 milyon Filistinli arasında, mevcut Yahudi yerleşimlerinde 8.500 İsrail vatandaşı yaşıyor. Operasyonda, Filistin Yönetimi'nin güvenlik güçleri Filistin tarafında yer alacak. Sınıra yerleştirilecek 5 bin Filistinli askerin eğitimine başlandı. Ayrıca, İsrail ile Mısır arasındaki sınıra 750 Mısır askerinin konuşlandırılması için de iki ülke güvenlik yetkilileri arasında görüşmeler sürüyor. İmzalanması öngörülen protokolle 14 kilometrelik sınırda, silah başta olmak üzere her türlü kaçakçılığın önlenmesi amaçlanıyor. (AA) İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilmesine bağlı harcamalarının bir bölümünün karşılanması için yüz milyonlarca dolar tutarında bir yardımı görüşmek üzere yarın ABD'ye bir heyet gönderiyor. Bir başbakanlık yetkilisi, Washington'da görüşmelerde bulunacak heyetin, özellikle Gazze Şeridi'nden tahliye edilecek yerleşimcilerin Celile ve Necef'e yerleştirilmeleri için ek yardım ile askeri kamp ve tesislerin İsrail topraklarına taşınması için gerekli masrafların karşılanması konusunda görüşmeler yapacağını belirtti. Yetkili, Ağustos ortasına kadar tahliye edilecek 8 bin yerleşimciye verilecek tazminat ve tahliye masrafının 1,75 milyar dolar olduğunu söyledi. İsrail basını da, ABD'ye gidecek heyetin 500 milyon dolar talep edeceğini yazdı. (AA) Mısır'da Kifaye Hareketi, Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek aleyhinde gösteri yaptı. Başkent Kahire'nin İmbaba semtindeki gösteriye Amel Partisi, Tecammug Partisi, Müslüman Kardeşler, Nasır Partisi ve sivil örgütlerden 300 kadar kişi katıldı. Gösteride ''Kifaye (yeter)'', ''Sus Mübarek'', ''Mübarek merhamet et'', ''Mübarek'e hayır'', ''24 yıl yeter'' ve ''Hürriyet ve adalet istiyoruz'' sloganları atıldı. ''Şimdi Hürriyet'' ve ''Kifaye, Reform İstiyoruz ve Gençler Reform İçin'' pankartlarının taşındığı gösteride, göstericilerle polis arasında kargaşa çıktı. Mısır milli marşının okunmasıyla sona eren gösteride, cezaevlerindeki mahkumların serbest bırakılması çağrısı da yapıldı. Kifaye hareketi, gelecek hafta Çarşamba günü tekrar bir araya gelme kararı aldı. (AA) Suriye bir ''terör örgütü'' üyesi olduğundan şüphelenilen iki kişiyi daha tutukladığını açıklarken, Amerikalı bir yetkiliyse tutuklanan kişilerin Ürdün vatandaşı olduğunu ve bu kişilerin El Kaide, Hizbullah ya da Hamas gibi terör örgütleri değil bir suç örgütü üyesi olduklarını iddia etti. Adı açıklanmayan örgütün bazı üyelerinin, eski Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in korumaları olarak çalıştığı kaydediliyor. ABD yönetimi Suriye'ye, direnişçilerin Amerikan güçlerine karşı çarpışmak için sınırdan Irak'a geçtiği için Irak sınırını kapatması yolunda baskı yapıyor. (AA)(REU) Avrupa Birliği Malta parlamentosu, AB Anayasası'nı oybirliğiyle onayladı. Malta Başbakanı Lawrence Gonzi, ülke tarihinde ilk kez siyasetçilerin Avrupa işleri konusunda ortak bir görüşe sahip olduklarını belirtti. 400 bin nüfuslu Malta, AB Anayasası'nı onaylayan 12'nci AB üyesi oldu. (AA)(AFP) 4 Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com) Diğer Haberler Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Amerika’nın Sun Valley kentinde düzenlenen toplantıda Amerikalı işadamlarına hitap etti ve ikili görüşmelerde bulundu. Başbakan konuşmasında, batılı kurumları benimsemiş ve uygulayan, İslam konferansı üyesi Türkiye’nin, Müslüman ülkelerle Batı arasında medeniyetler uyuşmasının en güzel örneği olduğunu bildirdi. Başbakan, 400 milyar doları aşan ekonomik hacmiyle dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alan ve 140 ülkeye ihracat yapan Türkiye’nin ekonomik gelişmeyle demokratikleşme sürecinde eşit mesafe aldığını söyledi. Başbakan, Atatürk’ün 1923 yılında başlattığı demokrasi atılımının yarattığı ekonomik dinamizmin, Türkiye’nin gelişmesine hız verdiğini bildirdi. Erdoğan, medeniyetler çatışmasını önlemede, kilit konumdaki Türkiye’ye kritik bir rol, ve yöneticilerine de sorumluluk düştüğünü belirtti. (VOANEWS) Sudan Ulusal Meclisi, ülkenin tamamında şeriat kurallarının uygulanmamasını sağlayan ve eski isyancı Hıristiyan liderin hafta sonunda devlet başkan yardımcısı olarak yemin edebilmesinin yolunu açan yeni anayasayı kabul etti. Oturuma katılan 286 milletvekilinin tamamının oylarıyla kabul edilen yeni anayasaya göre, nüfusun çoğunluğunu Hıristiyan ve Animistlerin oluşturduğu ülkenin güney kesiminde şeriat uygulanmayacak ve devlet başkanının Müslüman olması zorunluluğu bulunmayacak. Sudan'da ocak ayında hükümet ile güneydeki isyancılar arasında varılan barış anlaşmanın ardından bugün kabul edilen yeni anayasayla eski isyancıların lideri John Garang cumartesi günü Devlet Başkan Yardımcısı olarak yemin edecek. (AA)(AP) Gazete Başlıkları Avrupa basını G8 zirvesine geniş yer ayırıyor bugün. Die Welt'e göre sanayileşmiş ülke liderleri küresel ekonominin temel sorunlarıyla baş etmedikçe, Afrika'ya önerdikleri borçları silme teklifiyle kıtanın sorunlarına bir çare sunduklarını zannetmemeli. Alman gazetesi, "Afrika'nın sorunlarını ortadan kaldırmak için Avrupa ve Amerika'da tarım sektörünün aldığı devlet teşviklerini, korunmacı ekonomi politikalarını ve Afrika'daki yolsuzluğa karşı yaptırım önerilerini tartışmaya açmak gerek" diyor. Die Welt, "Fakat bu G8 zirvesinden çok birşey çıkmayacak çünkü liderler bu anahtar konuların üzerine gitmekten kaçınıyor" hükmüne varmış. Amerikan Gazetesi Christian Science Monitor ise, Irak’taki gelişmeleri konu almış. Gazete, Irak’ta Sünnilerin siyasi sürece katılımının önemini vurguluyor ve bu yönde olumlu gelişmeler yaşandığını aktarıyor. Yeni Irak anayasasının 15 Ekim’de oylanacağını hatırlatan gazete, Sünnilerin referanduma katılımının sağlanması için anayasanın hazırlık sürecinde de yer almaları gerektiğini belirtiyor: "Sünniler açısından azınlıkta oldukları gerçeğiyle yaşamak hiç kolay olmayacak. Şiiler açısından da, tarihi düşmanlarını ve çektikleri acıları affetmek aynı ölçüde zor olacak. Ama Şiilerin yaşanılanları unutması ve bütün Iraklıları Irak’ın demokratik yurttaşları olarak kabul eden bir anlayış, barışa giden yolu açacaktır." 5 Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)