Hasta Bilgilendirme Formu 5 3 Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir. Size selim prostat büyümesi (SBP) teşhisi konuldu ve doktorunuz cerrahi tedavi önerdi. Bu bölümde doktorunuzla konuşabileceğiniz farklı tedavi seçenekleri anlatılmaktadır. Size en uygun tedavi yöntemine birlikte karar verebilirsiniz. Karar vermenizi etkileyen faktörler şunlardır: • • • • • Türkçe Belirtileriniz ve hayat kaliteniz Prostatınızın büyüklüğü Tıbbi özgeçmişiniz Hastanenizdeki mevcut tedavi yöntemi ve doktorunuzun tecrübesi. Ürologunuza önerilen tedavi yöntemi hakkındaki tecrübesini sorun. Operasyonunuzu yapacak cerrahın komplikasyon oranını bilme hakkınız var. Kişisel öncelikleriniz ve değerleriniz. Hastalar için uygun tek bir tedavi yöntemi yoktur. Cerrahi müdahaleyi ne zaman düşünmeliyim? • İlaç tedavisi almanıza rağmen belirtileriniz • • • kötüleşirse SPB komplikasyonları geliştiğinde veya bu risk arttığında. Bu komplikasyonlar şunları içerir: - Böbrek yetmezliği - Böbreklerde genişleme - İdrar yapamama (üriner retansiyon) - Tekrarlayan idrar yolları enfeksiyonu - Mesane taşı - İdrarda tekrarlayan kanama İlaç tedavisini tolere edemiyorsanız Cerrahi tedaviyi ilaç tedavisine tercih ediyorsanız Cerrahi tedavi sırasında doktor prostatın büyüyen kısmını (adenom olarak bilinir) çıkarır. Farklı cerrahi tedavi yöntemleri vardır. Hepsinin amacı belirtilerinizi gidermek, idrar akışını düzeltmektir. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 1 / 15 Başlıca tedavi yöntemleri: • • • • • • • Bu bölümde ayrıca etanol ve botilinyum toksin enjeksiyonları da anlatılacaktır. Bu işlemlerin etkileri üzerine araştırmalar halen devam etmekte ve deneysel olarak kullanılmaktadırlar. Transuretral prostat rezeksiyonu (TURP) Transuretral prostat insizyonu (TUIP) Açık prostatektomi Lazer tedavileri Prostat stentleri Transuretral iğne ablasyonu (TUNA) Transuretral mikrodalga tedavisi (TUMT) Her işlemin kendine özgü avantaj ve dezavantajları vardır. Tedavi seçimi kişisel durumunuza ve tercihlerinize göre yapılır. Bu bölümde farklı ülkelerde değişiklik gösteren cerrahi tedavi yöntemleri ve durumlar hakkında genel bilgi sunulmaktadır. Transüretral prostat rezeksiyonu (TURP) TURP SPB’nin standart cerrahi tedavisidir. Amacı belirtilere sebep olan prostat bölümünü çıkarmaktır. Bu işlem alt karın bölgesine kesi yapılmadan üretra içinden girilerek yapılır (Şekil 1). Bu tip cerrahi yönteme minimal invaziv tedavi denir. TURP nasıl yapılır? Genel veya spinal anestezi altında yapılır. Siz anestezi altındayken doktor rezekteskop kullanarak üretradan mesaneye girer. Rezekteskop, prostatı yüksek frekanslı elektrik akımı ile kesmek için ucunda telden bir halka bulunan bir çeşit endoskoptur. Ayrıca üzerindeki kamera doktorun prostatı bir video ekranı üzerinde yüksek kaliteli bir görüntü ile izlemesine olanak sağlar. Ameliyat sırasında, doktor bu halka ile adenomu küçük parçalar halinde çıkarır (Şekil 2). Bu kesilen parçaları doktorunuz rezektoskop ile mesane ve üretradan dışarı alır. mesane tel halka büyümüş prostat üretra rezektoskop rektum üretra mesane ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED büyümüş prostat rezektoskop ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED Şekil 1: Üretradan girilerek yapılan cerrahi. Şekil 2: Prostat doku parçaları TURP sırasında rezektoskop ile dışarı alınır. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 2 / 15 s Ilginç bilgi TURP 1930’lu yıllardan beri yapılmaktadır s Ilginç bilgi İlk zamanlarda doktorlar endoskopa direkt ve son 40 yılda standart tedavi yöntemi bakarak prostatı görebilirken, günümüzde haline gelmiştir. Yeni teknolojilerle birlikte doktorun önündeki bir video monitöre kame- son 10 yılda çok ciddi gelişim göstermiştir. radan büyütülmüş görüntü aktarılmaktadır. Yüksek çözünürlük teknolojisi sayesinde doktor en küçük detayları bile görebilmektedir. Ameliyat sonrası idrar akışını sağlaması için mesaneye bir kateter konulur. Bu kateterden verilen steril sıvı ile mesane ve üretranız yıkanır; ve böylece pıhtı oluşumu engellenir. Yaranız iyileşene ve kendiniz idrar yapabilene kadar kateteriniz 1-3 gün kadar kalır. TURP’u ne zaman düşünmeliyim? Günümüzde TURP, SPB’nin orta ve ağır belirtileri olan erkeklerin tedavisinde tercih edilen tedavi yöntemidir. Prostat hacmi 30-80 mililitre olanlar en uygun adaylardır. İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlık için cerrahi müdahaleden önceki 6 saat boyunca hiçbir şey yememeli, içmemeli ve sigara kullanmamalısınız. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahi müdahaleden günler önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? Genellikle cerrahiden 2 veya 3 gün sonra hastaneden taburcu edilirsiniz. Hastanede kalış süreniz ülkeler arası farklılık gösterebilir. Birkaç gün idrarınız kanlı olabilir. Ayrıca birkaç hafta süren ani sıkışıklık ve idrar yaparken ağrı şikayetiniz olabilir. Cerrahi müdahaleden sonraki 4-6 hafta boyunca: • • • • Hergün 1-2 litre özellikle su için 5 kilogramdan daha ağır yük kaldırmayın Ağır egzersiz yapmayın ve bisiklete binmeyin Termal banyolara ve saunaya girmeyin • Diyetinizi düzenleyerek kabızlığı önleyin • Daha önce kullandığınız ilaçları doktorunuza danışın 2-3 hafta cinsel ilişkiden kaçının. TURP sonrası retrograd ejakülasyonunuz olabilir. Bu, orgazm sırasında meninin üretradan atılmadığı kronik bir durumdur. Mesane içine geri kaçan meni, vücudu idrar ile terkeder. Doktorunuza veya hastanenize tekrar başvurmanızı gerektirecek durumlar: • Yüksek ateş olması • İdrar yapamama • Şiddetli kanama veya ağrı TURP’un avantajları • • • İşlem güvenlidir ve yaygın olarak yapılır Belirtilerde en uygun ve uzun süren düzelme sağlar Kısa hastanede kalış TURP’un dezavantajları • • • • • • Kanama riski Retrograd ejakülasyon riski Üretral darlık riski Üriner retansiyon riski Düşük idrar yolları enfeksiyonu ve ani sıkışma hissi riski Çok düşük inkontinans riski Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 3 / 15 Transüretral prostat insizyonu (TUIP) TUIP, ciddi tıkanıklık yakınması olmayan, prostatı 35 mililitreden küçük erkeklerin tedavisinde etkilidir. İlaç tedavisi ile benzer sonuçları olduğu için bu işlem SPB’nin tedavisinde çok nadir uygulanır. TUIP, SPB belirtilerine karşı ilaç tedavisini tolere edemeyenlerde önerilir. TUIP sırasında doktor, idrar akımını artırmak için rezektoskop ile mesane boynundan prostata doğru kesi yapar. Ameliyat sonrası idrar akışını sağlaması için mesaneye bir kateter konulur. Bu kateterden verilen steril sıvı ile mesane ve üretranız yıkanır ve böylece pıhtı oluşumu engellenir. Açık prostatektomi Açık prostatektomi, karnınızın alt kısmından yapılan kesi ile yapılan bir ameliyat çeşididir. TURP’un benzer veya daha iyi sonuçları olduğu için, açık prostatektomi günümüzde yalnızca özel durumlarda yapılmaktadır. Açık prostatektomi nasıl yapılır? Açık prostatektomi genel veya spinal anestezi altında yapılır. Ameliyat sırasında mesane ve prostata ulaşmak için cerrah alt karın bölgenize kesi yapar. Cerrah adenomu çıkarmak için parmaklarını kullanır (Şekil 3). Ameliyat sonrası idrar akışı konulan kateter ile sağlanır. Bu kateterden verilen steril sıvı ile mesane ve üretranız yıkanır ve böylece pıhtı oluşumu engellenir. Yaranız iyileşene ve kendiniz idrar yapabilene kadar kateteriniz birkaç gün kadar kalır. mesane ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED adenom Şekil 3: Cerrah, açık prostatektomi sırasında adenomu çıkarır. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 4 / 15 s İlginç bilgi Açık prostatektomi prostat ameliyatlarının yapıldığı 1900’lü yılların başında önemli bir atılımdır. Bugün yerini altın standart olan TURP’a bırakmış olsa da, büyük prostatların tedavisinde halen önerilmektedir. Açık prostatektomiyi ne zaman düşünmeliyim? Açık prostatektomi prostatınız 80 mililitreden daha büyükse tercih edilir. Çünkü aynı sonucu diğer cerrahi yöntemleri ile sağlamak çok daha fazla zaman alır. Ayrıca mesane taşınız veya mesane divertikülü denen bir hastalığınız varsa da açık prostatektomiyi doktorunuz önerebilir. İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlık için cerrahiden 6 saat önce hiçbir şey yememeli, içmemeli ve sigara kullanmamalısınız. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahiden günler önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? Genellikle cerrahiden 5 veya 7 gün sonra hastaneden taburcu edilirsiniz. Hastanede kalış süreniz ülkeler arası farklılık gösterebilir. Birkaç gün idrarınız kanlı olabilir. Ayrıca tamamen iyileşmesi birkaç hafta süren ani sıkışıklık ve idrar yaparken ağrı şikayetiniz olabilir. 2-3 hafta cinsel ilişkiden kaçının. Açık prostatektomi sonrası retrograd ejakülasyonunuz olabilir. Bu, orgazm sırasında meninin üretradan atılmadığı kronik bir durumdur. Mesane içine geri kaçan meni, vücudu idrar ile terkeder. Açık prostatektominin avantajları • Belirtilerde en uygun ve uzun süren düzelme sağlar Açık prostatektominin dezavantajları • • • • • • • Vücutta iz bırakır Daha uzun süre hastanede kalış Daha uzun süre kateter kullanımı Ciddi kanama gerçekleşebilir İdrar retansiyonu, idrar yolu enfeksiyonu ve ani sıkışma riski Mesane boynu darlığı riski Çok düşük inkontinans riski Cerrahiden sonraki 4-6 hafta boyunca: • • • • • • Hergün 1-2 litre özellikle su için 5 kilogramdan daha ağır yük kaldırmayın Ağır egzersiz yapmayın ve bisiklete binmeyin Termal banyolara ve saunaya girmeyin Diyetinizi düzenleyerek kabız kalmayın Daha önce kullandığınız ilaçları doktorunuza danışın Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 5 / 15 Lazer tedavisi Lazer tedavisi SPB için çok yaygın olan bir tedavi yöntemidir. Lazerde prostatı kesmek veya buharlaştırmak için yoğun bir ışık kullanılır. Aynı zamanda lazerden çıkan ısı kan damarlarını kapatmakta kullanılır. Bu tip cerrahilerde çok az kanama olmasının sebebi budur. SPB için yapılan 2 tip lazer cerrahisi vardır: • Prostatın lazerle vaporizasyonu (buharlaştırılması) • Prostatın lazerle enükleasyonu Bu tip cerrahiler farklı lazer sistemleri ile uygulanabilir. Lazer seçimi doktorunuzun tecrübesine ve hastanenizdeki imkanlara bağlıdır. Prostatın lazerle vaporizasyonu Lazerle vaporizasyon nasıl yapılır? Lazerle vaporizasyon genel veya spinal anestezi altında yapılır. Siz anestezi altındayken doktor alt karın bölgenizde kesi yapmadan lazer rezektoskopu kullanarak üretradan mesaneye girer (Şekil 1). Rezektoskopun buharlaştırma yapan lazeri ve küçük bir kamerası vardır. Kamera doktorun prostatı bir video ekranı üzerinde yüksek kaliteli bir görüntü ile izlemesine olanak verir. İşlem sırasında lazer prostatın küçük bir bölümünü ısıtır ve kaynama noktasına erişen prostat buharlaşmaya başlar. Bu yolla tüm prostat tedavi edilebilir (Şekil 4). Ameliyat sonrası idrar akışını sağlaması için mesaneye bir kateter konulur. Bu kateterden verilen steril sıvı ile mesane ve üretranız yıkanır ve böylece pıhtı oluşumu engellenir. Yaranız iyileşene ve kendiniz idrar yapabilene kadar kateteriniz birkaç gün kadar kalır. mesane büyümüş prostat lazer büyümüş prostat dokusu bu kısımdan uzaklaştırıldı lazer rezektoskopu üretra ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED Şekil 4: Lazerden çıkan ısı prostat dokusunu buharlaştırır. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 6 / 15 Lazerle prostat vaporizasyonunu ne zaman düşünmeliyim? Doktorunuza veya hastanenize tekrar başvurmanızı gerektirecek durumlar: Prostatınız 80 mililitreden küçükse vaporizasyon iyi bir tedavi seçeneği olabilir. Çok az kanamaya sebep olduğu için, diğer hastalıklarından dolayı kan sulandırıcı ilaçlar kullanan hastalarda tercih edilir. • Yüksek ateş olması • İdrar yapamama • Şiddetli kanama veya ağrı İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlık için cerrahiden 6 saat önce hiçbir şey yememeli, içmemeli ve sigara kullanmamalısınız. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahiden günler önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? Genellikle cerrahiden 1 veya 2 gün sonra hastaneden taburcu edilirsiniz. Hastanede kalış süreniz ülkeler arasında farklılık gösterebilir. İdrarınızda kan olabilir ve idrar yaparken ağrı hissedebilirsiniz. Bu durum birkaç hafta sürebilir. Lazerle vaporizasyonun avantajları • • • • • Lazerle vaporizasyonun dezavantajları • • • • Cerrahiden sonra 4-6 hafta boyunca: • • • • • • • • Hergün 1-2 litre özellikle su için 5 kilogramdan daha ağır yük kaldırmayın Ağır egzersiz yapmayın ve bisiklete binmeyin Termal banyolara ve saunaya girmeyin Diyetinizi düzenleyerek kabız kalmayın Daha önce kullandığınız ilaçları doktorunuza danışın İdrar akımında hızlı iyileşme Kısa süre hastanede kalış Daha kısa süre kateter kullanma Düşük komplikasyon riski Kan sulandırıcı ilaçların kesilmesinin gerekmemesi Çok büyük prostatlar için düşük etkinlik Ameliyattan sonra bir miktar süren ağrılı idrar yapma Prostat büyümeye devam ettiği için yıllar sonra başka bir cerrahi gerekebilir Ameliyat sonrası prostat dokusunun incelenmesine imkan vermemesi Üriner retansiyon, idrar yolu enfeksiyonu ve ani sıkışma riski Çok düşük inkontinans riski 2-3 hafta cinsel ilişkiden kaçının. Lazer prostatektomi sonrası retrograd ejakülasyonunuz olabilir. Bu, orgazm sırasında meninin üretradan atılmadığı kronik bir durumdur. Mesane içine geri kaçan meni, vücudu idrar ile terkeder. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 7 / 15 Prostatın lazerle enükleasyonu Lazerle enükleasyon nasıl yapılır? Lazerle kesip çıkarılması işlemi genel veya spinal anestezi altında yapılır. Siz anestezi altındayken doktor alt karın bölgenizde kesi yapmadan lazer rezekteskopu kullanarak üretradan mesaneye girer (Şekil 1). Rezektoskopun doktorun prostatı görmesini sağlayan küçük bir kamerası vardır. Lazerle enükleasyon işlemi sırasında doktor lazeri prostat dokusunu kesmek için kullanır. Bu yolla bütün prostat tedavi edilebilir (Şekil 5). Daha sonra morselatör denen bir aletle kesilen prostat dokusu mesane ve üretradan vücut dışına alınır. mesane büyümüş prostat lazer büyümüş prostat bu kısımdan uzaklaştırıldı üretra lazer rezektoskop ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED Şekil 5: Lazer enükleasyonu sırasında lazer prostat dokusunu parçalara ayırır. Ameliyat sonrası idrar akışını sağlaması için mesaneye bir kateter konulur. Bu kateterden verilen steril sıvı ile mesane ve üretranız yıkanır ve böylece pıhtı oluşumu engellenir. Yaranız iyileşene ve kendiniz idrar yapabilene kadar kateteriniz birkaç gün kadar kalır. Ne zaman lazerle prostat enükleasyonunu düşünmeliyim? Prostatınız 80 mililitreden büyükse tüm adenomu çıkardığı için lazerle enükleasyon sizin için iyi bir tedavi yöntemi olabilir. Bu yöntem daha küçük prostatlı erkekler için de iyi bir seçenektir. Lazer enükleasyon, diğer hastalıklarda kan sulandırıcı ilaç kullanan erkekler için uygun bir tedavidir. Kişisel durumunuzu doktorunuzla görüşmeniz önemlidir. İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlık için cerrahiden önceki 6 saat boyunca hiçbir şey yememeli, içmemeli ve sigara kullanmamalısınız. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahiden günler önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 8 / 15 Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? Genellikle cerrahiden 1 veya 2 gün sonra hastaneden taburcu edilirsiniz. Hastanede kalış süreniz ülkeler arasında farklılık gösterebilir. İdrarınızda kan olabilir ve idrar yaparken ağrı hissedebilirsiniz. Bu durum birkaç hafta sürebilir. Cerrahiden sonraki 4-6 hafta boyunca: • • • • • • Hergün 1-2 litre özellikle su için 5 kilogramdan daha ağır yük kaldırmayın Ağır egzersiz yapmayın ve bisiklete binmeyin Termal banyolara ve saunaya girmeyin Diyetinizi düzenleyerek kabız kalmayın Daha önce kullandığınız ilaçları doktorunuza danışın Lazerle enükleasyonun avantajları • • • • • • İdrar akışında hızlı iyileşme Kısa hastanede kalış Daha kısa süre kateter kullanımı Düşük komplikasyon riski Özellikle büyük olanlar olmak üzere bütün prostatlar için etkindir Ameliyat sonrası prostat dokusunun incelenmesine imkan verir Lazerle enükleasyonun dezavantajları • • • • Küçük prostatlar için işlem uzun sürebilir Ameliyattan sonra bir miktar süren ağrılı idrar yapma İdrar retansiyonu, idrar yolu enfeksiyonu ve ani sıkışma riski Çok düşük inkontinans riski 2-3 hafta cinsel ilişkiden kaçının. Lazer prostatektomi sonrası retrograd ejakülasyonunuz olabilir. Bu, orgazm sırasında meninin üretradan atılmadığı kronik bir durumdur. Mesane içine geri kaçan meni, vücudu idrar ile terkeder. Doktorunuza veya hastanenize tekrar başvurmanızı gerektirecek durumlar: • Yüksek ateş olması • İdrar yapamama • Şiddetli kanama veya ağrı Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 9 / 15 Prostat stentleri Prostat stentleri üretrayı açık tutarak idrar akımını artırmak için kullanılırlar (Şekil 6). Stentler esas olarak cerrahi için uygun olmayan ancak mesanelerini boşaltabilen hastalar için önerilir. Kalıcı kateterler yerine kullanılırlar. Stent nasıl takılır? Stentler muayenehane veya klinikte lokal anestezi ile takılabilir. Üst kısmı mesaneye uzanacak şekilde üretra içine yerleştirilir (Şekil 6). Doğru pozisyonda olup olmadığı ultrason veya sistoskop ile kontrol edilir. Stenti ne zaman düşünmeliyim? Günümüzde stentler kalıcı tedavi yöntemi olarak önerilememektedir. Cerrahi gerekmesine rağmen anesteziyi tolere edemiyorsanız, stentleri düşünmelisiniz. İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahiden önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? Günlük aktivitelerinize işlemin yapıldığı aynı gün dönebilirsiniz. İdrarınız kanlı olabilir ve idrar yaparken ağrı hissedebilirsiniz. Bu durum haftalar boyunca sürer. Doktorunuza veya hastanenize tekrar başvurmanızı gerektirecek durumlar: • Yüksek ateş olması • İdrar yapamama • Şiddetli kanama veya ağrı Stentlerin avantajları Kalıcı kateterlerin yerine kullanılabilir Hastanede kalmayı gerektirmez Lokal anestezi ile uygulanabilir • • • Stentlerin dezavantajları mesane Stentler kayabilir İşlem sonrası biraz süren idrar yaparken ağrı olması İdrar akımını artırmada başarısızlık Düşük inkontinans riski Stent üzerinde taş oluşum riski • • • • • büyümüş prostat stent üretra ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED Şekil 6: Prostat stenti idrar akışını artırır. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 10 / 15 Transüretral iğne ablasyonu (TUNA) Prostatın transüretral iğne ablasyonu (TUNA), ısı kullanarak prostat parçalarını sertleştiren minimal invazif bir tedavi yöntemidir. Bu işleme koagülasyon denir. Tedavi edilen prostat dokusu ya vücut tarafından emilir ya da işlem sonrası idrarla atılır. TUNA’nın amacı prostat hacmini azaltmak ve belirtileri düzeltmektir. TUNA nasıl yapılır? TUNA işlemi intravenöz, spinal veya lokal anestezi ile yapılır. Siz anestezi altındayken, doktorunuz iki iğne ve kamerası olan bir endoskop ile üretradan mesaneye girer. İğnelerle prostata giriş yapılır ve radyofrekans enerjisi ile doku ısıtılır (Şekil 7). Tüm adenomu tedavi etmek için bu işlem 4 ile 8 kez tekrarlanır. Kamera doktorun prostatı bir video ekranı üzerinde yüksek kaliteli bir görüntü ile izlemesine olanak verir. Üretranız iyileşene ve kendiniz idrar yapabilene kadar kateteriniz birkaç gün kadar kalır. Sonda ürologunuz tarafından hastanede veya klinikte çıkarılır. mesane tedavi edilmiş alan büyümüş prostat iğne endoskop üretra ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED Şekil 7: İğne radyofrekans enerjisi ile prostat dokusunu ısıtır. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 11 / 15 TUNA tedavisini ze zaman düşünmeliyim? TUNA, minimal invazif tedaviyi tercih eden veya diğer tıbbi sorunları nedeniyle cerrahiye uygun olmayan, prostatı 30-80 mililitre arasındaki erkekler için önerilir. İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlık için cerrahiden 6 saat önce hiçbir şey yememeli, içmemeli ve sigara kullanmamalısınız. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahiden günler önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? TUNA işleminden saatler sonra hastaneden veya klinikten taburcu edilebilirsiniz. Anestezi sonrası uyuşukluğunuz olabileceği için taburcu olduktan sonra araç kullanmayın. İşlemin yapıldığı gün iyice dinlenin. Doktorunuza veya hastanenize tekrar başvurmanızı gerektirecek durumlar: • Yüksek ateş olması • İdrar yapamama • Şiddetli kanama veya ağrı TUNA’nın avantajları • • • Çoğu zaman hastanede kalmayı gerektirmez Komplikasyon riski düşüktür Kan sulandırıcı ilaçların kesilmesini gerektirmez TUNA’nn dezavantajları • • • • Ciddi tıkanıklığı olanlarda büyük prostatlılarda etkinliği düşüktür İşlemden sonra birkaç gün evde kateterli kalmayı gerektirir Belirtiler ve idrar akımında yavaş düzelme Prostat büyümeye devam ettiği için yıllar sonra başka bir cerrahi gerekebilir Sondanız üzerinizdeyken, ertesi gün günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Birkaç hafta boyunca idrarınız kanlı olabilir. Cerrahiden sonraki 4-6 hafta boyunca: • • • • • • Hergün 1-2 litre özellikle su için 5 kilogramdan daha ağır yük kaldırmayın Ağır egzersiz yapmayın ve bisiklete binmeyin Termal banyolara ve saunaya girmeyin Diyetinizi düzenleyerek kabız kalmayın Daha önce kullandığınız ilaçları doktorunuza danışın 2-3 hafta cinsel ilişkiden kaçının. Lazer prostatektomi sonrası retrograd ejakülasyonunuz olabilir. Bu, orgazm sırasında meninin üretradan atılmadığı kronik bir durumdur. Mesane içine geri kaçan meni, vücudu idrar ile terkeder. Birkaç hafta boyunca meninizde kan olabilir. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 12 / 15 Transüretral mikrodalga tedavisi (TUMT) Prostatın transüretral mikrodalga tedavisi (TUMT), mikrodalga enerjisi kullanarak prostat parçalarını sertleştiren minimal invazif bir tedavi yöntemidir. Bu işleme koagülasyon denir. Tedavi edilen prostat dokusu ya vücut tarafından emilir ya da işlem sonrası idrarla atılır. TUMT’un amacı prostat hacmini azaltmak ve belirtileri düzeltmektir. TUMT nasıl yapılır? TUMT için bazen de intravenöz anestezinin de kombine edildiği lokal anestezi uygulanır. Doktorunuz siz anestezi altındayken mikrodalga anteni ve balonu olan bir kateteri üretradan içeri sokar. Anten mikrodalga enerjisi ile prostat dokusunu ısıtır ve balon anteni prostat içinde tutmaya yarar (Şekil 8). İşlem sonrası idrar yapmanıza yardım edecek farklı bir kateter mesanenize konulur. Üretranız iyileşene ve kendiniz idrar yapabilene kadar bu kateter birkaç gün kadar kalır. Kateter ürologunuz tarafından hastanede veya klinikte çıkarılır. mesane büyümüş prostat balonlu kateter ısıtılmış prostat dokusu mikrodalga anten üretra ©2017 patient.uroweb ALL RIGHTS RESERVED Şekil 8: Mikrodalga anten tarafından üretilen ısı, büyümüş prostat dokusunu koagüla eder. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 13 / 15 TUMT tedavisini ze zaman düşünmeliyim? Doktorunuza veya hastanenize tekrar başvurmanızı TUMT, minimal invaziv tedaviyi tercih eden veya diğer tıbbi sorunları nedeniyle cerrahi tedavi istemeyen, prostatı 30-100 mililitre arasındaki erkekler için önerilir. gerektirecek durumlar: İşleme nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz işleme nasıl hazırlanmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi verecektir. Anesteziye hazırlık için cerrahiden 6 saat önce hiçbir şey yememeli, içmemeli ve sigara kullanmamalısınız. Kullandığınız ilaçlarınız varsa bunları doktorunuzla konuşun. Cerrahiden günler önce ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Günlük aktivitelerime dönmem ne kadar zaman alır? TUMT işleminden saatler sonra hastaneden veya klinikten taburcu edilebilirsiniz. Anestezi sonrası uyuşukluğunuz olabileceği için taburcu olduktan sonra araç kullanmayın. İşlemin yapıldığı gün iyice dinlenin. • Yüksek ateş olması • İdrar yapamama • Şiddetli kanama veya ağrı TUMT’un avantajları • • • • Lokal anestezi altında yapılır Çoğu zaman hastanede kalmayı gerektirmez Düşük komplikasyon riski Kan sulandırıcı ilaçların kesilmesini gerektirmez TUMT’un dezavantajları • • • • Ciddi tıkanıklığı olanlarda ve büyük prostatlılarda etkinliği düşüktür İşlemden sonra birkaç gün evde kateterli kalmayı gerektirir Belirtiler ve idrar akımında yavaş düzelme Prostat büyümeye devam ettiği için yıllar sonra başka bir cerrahi gerekebilir Sondanız üzerinizdeyken, ertesi gün günlük aktivitelerinize dönebilirsiniz. Birkaç hafta boyunca idrarınız kanlı olabilir. Cerrahiden sonraki 4-6 hafta boyunca: • • • • • • Hergün 1-2 litre özellikle su için 5 kilogramdan daha ağır yük kaldırmayın Ağır egzersiz yapmayın ve bisiklete binmeyin Termal banyolara ve saunaya girmeyin Diyetinizi düzenleyerek kabız kalmayın Daha önce kullandığınız ilaçları doktorunuza danışın 2-3 hafta cinsel ilişkiden kaçının. Lazer prostatektomi sonrası retrograd ejakülasyonunuz olabilir. Bu, orgazm sırasında meninin üretradan atılmadığı kronik bir durumdur. Mesane içine geri kaçan meni, vücudu idrar ile terkeder. Birkaç hafta boyunca meninizde kan olabilir. Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 14 / 15 Prostat içine ethanol ve botulinyum toksin enjeksiyonu Günümüzde etanol ve botulinyum toksin enjeksiyonları, SPB için bir tedavi alternatifi olabileceği düşünülerek araştırılmaktadır. Bugün deney aşamasında ve klinik çalışmalarda uygulansalar da gelecekte kabul görebilirler. Prostat içine etanol enjeksiyonu Saf alkol olan etanol, üretradan veya rektumdan prostat içine enjekte edilir. Amaç prostat boyutunu küçültmek, idrar akımını artırmaktır. Prostat içine botulinyum toksin enjeksiyonu Botulinyum toksini piyasada Botox ile yaygın bir şekilde bilinmektedir. Kozmetik cerrahide kullanılan güçlü toksik bir maddedir. SPB’de kullanıldığında sinir uçlarından iletimi engelleyerek, prostat düz kaslarını gevşetir. Prostat boyutunu küçülterek idrar akımını artırır. Üretra, rektum veya perineden enjekte edilebilir. Son çalışmalar, SPB geçiren erkeklerin alt idrar yolu semptomlarının tedavisinde botülinyum toksin kullanılmasını desteklememektedir. Bu bilgilendirme formu Temmuz 2013’de güncellenmiştir. Bu broşür AÜD Hasta Bilgilendirme Formu’nun SPB kısmıdır. Selim prostat büyümesi hakkında genel bilgi içerir. Kişisel tıbbi hastalığınız hakkında sorularınız varsa, doktorunuza veya profesyonel sağlık ekibine danışmalısınız. Bu bilgi, Avrupa Üroloji Derneği (AÜD)’nin AUD Üro-Teknoloji Bölümü (ESUT), Europa Uomo ve Avrupa Üroloji Hemşireleri Derneği (AÜHD) ile ortak çalışmasının ürünüdür. Bu broşürün içeriği AÜD Kılavuzları ile aynı doğrultudadır. Bu ve diğer ürolojik hastalıklar hakkında bilgiyi internet sitemizde bulabilisiniz: http://patients.uroweb.org /tr Yazarlar: Prof. Thorsten Bach Prof. Alexander Bachmann Prof. Christopher Chapple Prof. Louis Denis Mr. Günter Feick Prof. Stavros Gravas Dr. Hashim Hashim Prof. Rolf Muschter Dr. Cosimo De Nunzio Mr. Hans Ransdorp Prof. Jens Rassweiler Ms. Maria Russo Dr. Roman Sosnowski Prof. Andrea Tubaro Hamburg, Almanya Basel, İsviçre Sheffield, İngiltere Antwerp, Belçika Gehrden, Almanya Larissa, Yunanistan Bristol, İngiltere Rotenburg, Almanya Roma, İtalya Bussem, Hollanda Heilbronn, Almanya Orbassano, Torino, İtalya Varşova, Polonya Roma, İtalya Hasta Bilgilendirme Formu - Selim Prostat Büyümesinin (SPB) Cerrahi Tedavisi Sayfa 15 / 15