AVRUPA BİRLİĞİ 7.ÇERÇEVE PROGRAMLARI Avrupa Birliği Çerçeve Programları, 1984 yılında başlamış, amacı Avrupa’nın bilim ve teknoloji politika ve uygulamalarının birbirine yakınlaştırılması ve uyumlulaştırılması olan dünyanın en büyük sivil bütçeli araştırma programıdır. Bu çerçeve programları, diğer Avrupa Birliği programları gibi amaçları ve bütçeleri ile belirli bir süre için tasarlanmıştır. Çerçeve programlarının hedefini kısaca şöyle sıralayabiliriz; Avrupa’nın bilim ve teknoloji temelinin güçlenmesi Ekonomik ve Sosyal uyumun desteklenmesi Endüstriyel rekabetin desteklenmesi Üniversite-Sanayi işbirliğinin teşvik edilmesi AB üye ülkeleri ve aday ülkeleri arasında işbirliğinin sağlanması ve teşvik edilmesi Bu programlardan faydalanabilecek kurum ve kuruluş tipleri ise çeşitlidir, bunlar; Sanayi Kuruluşları, Üniversiteler, Sivil Toplum Kuruluşları, KOBİ’ler, Araştırma Enstitüleri, Araştırma Merkezleri, Uluslar arası Organizasyonlar, KOBİ Birlikleri, Kamu Kurumları ve Bireysel Araştırmacılardır. 2007-2013 yılları arasında uygulanacak olan Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı’nın ana yapısı 4 özel programdan oluşmaktadır. Bunlar; 32.4 milyar Avro Bütçe ile İşbirliği Özel Programı: Sanayi ve Araştırma Kuruluşları arasında işbirliğini tetikleyerek kilit alanlarda Avrupa’nın liderliğini sağlamak hedeflenmektedir. Bu program kapsamında Avrupa Komisyonu hangi teknolojilere ve araştırmalara gereksinim duyduğunu belirlemekte ve destekleyeceği projelerin bu ihtiyacı karşılaması beklenmektedir. Avrupa Komisyonu tarafından açılan bu çağrılarda, bilimsel kalite, uygulanabilirlik gibi kriterler üzerinden seçim yapılmakta ve AR-GE desteği sağlanmaktadır. Bu programın tematik alanları, sağlık, gıda, tarım, balıkçılık ve biyoteknoloji, bilgi ve iletişim teknolojileri, nanobilimler, nanoteknolojiler, malzemeler ve yeni üretim teknolojileri, enerji, çevre (iklim değişikliği dahil), Ulaştırma (havacılık dahil), sosyo-ekonomik ve beşeri bilimler, uzay ve güvenliktir. 7,5 milyar Avro bütçe ile Fikirler Özel Programı: Bu programın hedefi ise bireysel takımlar tarafından yönetilen öncül araştırmayı destekleyerek Avrupa’da mükemmeliyet, dinamizm ve yaratıcılığı güçlendirmek ve diğer ülkelerdeki iyi araştırmacıların Avrupa’ya gelmesini sağlamak. 4,7 milyar Avro bütçe ile Marie Cure Araştırma Programları ve Bursları: Bu programın genel hedefi ise, araştırma ve teknoloji alanında insan potansiyelini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. 1 4,1 milyar Avro bütçe ile Kapasiteler Özel Programı: Bu programda, araştırma altyapılarının geliştirilmesi ve en uygun kullanımın sağlanması, KOBİ yararına olan araştırmaların teşviki, toplumun ve bilimin birbirine yakınlaştırılması gibi alanlarda proje konularını desteklemektedir. Bu programın kapsadığı yatay alanlar ise şunlardır, Araştırma altyapıları: Bu programın amacı Avrupa’da mevcut ve gelişmiş altyapı araştırmalarının kullanımı ve gelişimini optimize etmek ve desteklemek. KOBİ’ler yararına Araştırmalar: Bu programın amacı ise Avrupa KOBİ’lerinin yenilikçilik kapasitelerinin güçlendirilmesi ve yeni teknoloji odaklı ürünlerin ve faaliyet gösterilen pazarın geliştirilmesine katkı sağlanması hedeflenmektedir. Bu destekler iki şekilde verilmektedir. KOBİ’ler için araştırma çağrısı: KOBİ’lere yönelik araştırma projelerinin kısa vadeli olması ve KOBİ’lerin yenilik ihtiyaçlarının karşılanmasına odaklanması beklenmektedir. AR-GE faaliyetlerinin üniversite ya da araştırma merkezlerine yaptırılması, KOBİ’lerin ise proje çıktılarını test etmesi beklenmektedir. KOBİ Birlikleri için Araştırma Çağrısı: İlgili sanayi sektörlerindeki KOBİ’lerin ortak sorunlarına teknoloji tabanlı çözümler getirmeye ilişkin olarak proje üreten KOBİ birliklerinin desteklenmesi hedeflenmektedir. KOBİ birliklerine yönelik projelerde araştırma sonuçlarının üyelere yayılmasına ve eğitim faaliyetlerine önem verilmektedir. Bilgi Bölgeleri: Bu program ile bölgeler arasındaki AR-GE farklılıklarının azaltılması, Avrupa çapında üniversiteler, araştırma merkezleri, özel şirketler ile ve yerel otoritelerden oluşan bölgesel araştırma güdümlü kümelerin oluşturulması ve geliştirilmesi desteklenmektedir. Araştırma Potansiyeli: Bu program ile özellikle az gelişmiş bölgelerde bulunan araştırmacı ve kurumların araştırma potansiyellerini geliştirebilmeleri hedeflenmektedir. Toplumda Bilim: Toplumda Bilim Programı kapsamında, bilim-toplum etkileşimini bir sistem olarak gören disiplinler arası araştırmalar, sivil toplum kuruluşlarının kapasite gelişimi ve araştırmaya katılımları ve diğer tematik alanlarda etkinliklerin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Uluslar arası İşbirliği Etkinlikleri: Bu program kapsamında Avrupa dışından ülkeler ile bilimsel stratejik ortaklıklar kurarak Avrupa’nın rekabet gücünün arttırılması ve Avrupa’daki kurum ve araştırmacıların üçüncü ülkelerdeki ortaklarıyla beraber hareket etmesi desteklenmektedir. 2 Ortak Araştırma Merkezi: Avrupa Birliği Ortak Araştırma Merkezi Direktörlüğü, Avrupa Birliği’nin politikalarının oluşmasına, gelişmesine, uygulanmasına ve izlenmesine bilimsel araştırmalar aracılığı ile destek sağlamak amacıyla Avrupa Birliği’nin bilim ve teknoloji referans merkezi olarak çalışmaktadır. Türk araştırmacılar da bu merkezin aktivitelerinden şu şekillerde yararlanabilir; Merkezin düzenlediği çalıştay ve ileri düzeydeki eğitimlere katılım, Merkezin Enstitülerinde açılan görevlendirilmiş Ulusal Uzman pozisyonlarına başvuru, Enstitülerde bulunan Doktora ve Doktora sonrası bursiyerliklere başvuru, 7. Çerçeve projelerinde bu merkezin enstitüleri ile birlikte ortak yer alabilme. Avrupa Birliği’nin 7.çerçeve programının Ulusal Koordinasyon Ofisi ülkemizde Tübitak’tır. Bu program kapsamında açılan çağrılar, başvuru süreçleri ve ortak arama gibi konularda Tübitak’tan destek alınabilir. Bunların dışında Tübitak’ın AR-GE projelerine destek verdiği kendi hibe programları da mevcuttur. 3