ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ

ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
Yüksek Lisans
Bilimsel Hazırlık Sınıfı Dersleri
ANABİLİM DALI :Türk Dili ve Edebiyatı
Bilim Dalı
: Türk Dili
Birinci Yarıyıl/First Semester
Dersi Dersin Adı
Dersin
TUK
n
Türü
Kodu
105
Türk Dili Tarihi I
Zorunlu 2 0 2
205
Eski Türkçe I
Zorunlu 2 0 2
207
Eski Anadolu Türkçesi I Zorunlu 2 0 2
227
Osmanlı Türkçesi III
Zorunlu 3 0 3
307
Eski Türk Edebiyatında Zorunlu 2 0 2
Nesir I
İkinci Yarıyıl/Second Semester
Dersi Dersin Adı
n
Kodu
106
Türk Dili Tarihi II
206
Eski Türkçe II
208
Eski Anadolu Türkçesi II
228
Osmanlı Türkçesi IV
308
Eski Türk Edebiyatında
Nesir II
Dersin
Türü
TUK
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu
Zorunlu
202
202
202
303
202
Topla
m
Açıklama :
Bilimsel Hazırlık Şartı: Türkçe Öğretmenliği öğrencilerine uygulanan Bilimsel Hazırlıkta Öğrenci I.
Yarıyılda 9, II. Yarıyılda 9 krediyi geçmeyecek şekilde ders almak ve bunları başarmak zorundadır.
DERS İÇERİKLERİ
BİRİNCİ YIL / Birinci Yarıyıl / Güz Dönemi
11-105 Türk Dili Tarihi I (2+0+2)
Dilin iç ve dış tarihi. Türk dilinin doğuşu ve akraba diller meselesi; Ural Altay dilleri teorisi, Altay dilleri
teorisi. Türk dilinin tarihî devreleri ve tarihî lehçelerin doğuşu. Ön Türkçe, Orta Türkçe, Eski Bulgar
Türkçesi.
11-205 Eski Türkçe I (Orhun Türkçesi) (2+0+2)
Köktürk dönemi hakkında tarihî bilgiler. Eski Türkçenin teşekkülü, gelişimi ve Tarihî Türk Lehçeleri
arasındaki yeri. Orhun Türkçesini temsil eden eserler. Bu eserler üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin
eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle Orhun Türkçesinin ses, şekil ve cümle özellikleri.
11-207 Eski Anadolu Türkçesi-I (2+0+2)
Eski Anadolu Türkçesinin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri arasındaki yeri. Devrin edebî
şahsiyetleri ve eserlerine kısaca bakış.
11--227 Osmanlı Türkçesi -III (3+0+3)
Osmanlı Türkçesine geçmiş Arapça kelime ve şekiller ana başlığı altında aslî ve zaid harfler, aksam-ı seb'a
kelime türleri, kelimelerin çokluk şekilleri, izafet, edatlar ve birleşik şekillerin verilmesi.
11-307 Eski Türk Edebiyatında Nesir-I (2+0+2)
Başlangıçtan 20.yy. kadar Türk nesrinin tarihî gelişimi, nesir türleri, nesrimizin imlâ hususiyetleri, seci
bahisleri işlenip, sade ve süslü nesirden örnek metinlerin okutulması. Metinlerin günümüz Türkçesine
aktarılması.
BİRİNCİ YIL / İkinci Yarıyıl / Bahar Dönemi
11-106 Türk Dili Tarihi-II (2+0+2)
Türk dilinin tarihî devrelerinden Eski Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi (Göktürk,
Uygur), Harezm Türkçesi, Kıpçak Türkçesi, Çağatay Türkçesi. Osmanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesine
geçiş. Çağdaş Türk lehçelerinin doğuşu.
11-206 Eski Türkçe II (Uygur Türkçesi) (2+0+2)
Uygur Dönemi hakkında tarihî bilgiler. Uygur Türkçesinin ağızlarını temsil eden eserler. Bu eserler
üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle ses, şekil ve cümle
özelliklerinin incelenmesi. Edebî metinleri, gramer özellikleri ve edebî yönden değerlendirme.
11-208 Eski Anadolu Türkçesi- II (2+0+2)
Eski Anadolu Türkçesinde yazı ve imlâ . Ses ve şekil bilgisi. Devrin eserleri üzerinde okuma,
transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları.
11-228 Osmanlı Türkçesi -IV (2+0+ 2)
Osmanlı Türkçesine geçmiş Farsça kelime ve şekiller ana başlığı altında izafet türemiş isimler ve sıfatlar
ile birleşik kelimeler ve edatların işlenmesi.
11-308 Eski Türk Edebiyatında Nesir-II (2+0+2)
Tezkirenin tanımı, tarihî seyri. Arap ve Fars edebiyatlarında tezkire, Çağatay ve Anadolu sahasında
tezkire bahisleri üzerinde durulup, Mecalisü'n-nefais'ten başlayarak günümüze kadar yazılmış tezkireler
hakkında bilgi verilmesi ve örnek metinler okutulup, günümüz Türkçesine aktarılması.
Tezli Yüksek Lisans Ders Programı
ANABİLİM DALI
Bilim Dalı
: Türk Dili ve Edebiyatı
: Türk Dili
Birinci Yarıyıl/First Semester
Dersin
Dersin Adı
Dersin
Kodu
Türü
TDL501 Orhun Türkçesi
Z
TDL503 Eski Anadolu
Z
Türkçesi
TDL505 Çağdaş
Türk
Z
Lehçeleri I
Seçmeli
S
Toplam
Seçimlik Dersler
ANABİLİM DALI
Bilim Dalı
TUK
303
303
303
303
12 0 12
İkinci Yarıyıl/Second Semester
Dersin
Dersin Adı
Dersin
Kodu
Türü
TDL502 Karahanlı Türkçesi
Z
TDL504 Anadolu ve Rumeli
Z
Ağızları
TDL506 Çağdaş
Türk
Z
Lehçeleri II
Seçmeli
S
TDL510 Seminer
Z
TUK
303
303
303
303
030
12 3 12
:
:
Birinci Yarıyıl/First Semester
Dersin
Dersin Adı
Dersin TUK
Kodu
Türü
TDL 507 Türk
Dilinin
S
303
Bugünkü
Problemleri
TDL 509 Genel Dil Bilimi I
S
303
TDL 511 Harezm-Kıpçak
S
303
Türkçesi
TDL 513 Osmanlı Türkçesi
S
303
Metin
İncelemeleri I
İkinci Yarıyıl/Second Semester
Dersin
Dersin Adı
Dersin TUK
Kodu
Türü
TDL508 Genel Dil Bilimi II
S
303
TDL512 Çağatay Türkçesi
S
303
TDL514 Osmanlı
Türkçesi
S
303
TDL516 Metin İncelemeleri II
S
303
TDL518 Uygur Türkçesi
S
303
Mezuniyet Şartı :
I.Yarıyılda 9 kredilik zorunlu 3 ders ve 3 kredilik seçimlik 1 ders almak, II. Yarıyılda 9
kredilik zorunlu 3 ders ve 3 kredilik seçimlik 1 ders olmak üzere toplam 24 kredilik 8 ders almak ve II Yarıyılda
seminer dersi almak zorundadır.
DERS İÇERİKLERİ
BİRİNCİ YIL / Birinci Yarıyıl / Güz Dönemi
TDL 501 Orhun Türkçesi (Zorunlu 3 0 3)
Köktürk dönemi hakkında tarihî bilgiler. Eski Türkçenin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri
arasındaki yeri. Orhun Türkçesini temsil eden eserler. Bu eserler üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin
eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle Orhun Türkçesinin ses, şekil ve cümle özellikleri.
TDL 503 Eski Anadolu Türkçesi (Zorunlu 3 0 3)
Eski Anadolu Türkçesinin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri arasındaki yeri. Devrin edebî
şahsiyetleri ve eserlerine kısaca bakış.
TDL 505 Çağdaş Türk Lehçeleri I (Zorunlu 3 0 3)
Çağdaş Türk Lehçelerinden biri seçilerek söz konusu lehçeyi konuşan Türk boyunun tarihi, lehçenin
konuşulduğu bölgenin, varsa diğer bölgelerin tanıtılması, edebî şahsiyetler ve eserler hakkında kısa
bilgiler verilmesi. Seçilmiş metinler (şiir, hikâye, roman, makale, masal, fıkra vb.) üzerinde okuma,
transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları.
Günlük konuşmalar ve pratik.
TDL 507 Türk Dilinin Bugünkü Problemleri (Seçmeli 3 0 3)
Bugün Türk dilinde karşılaşılan terim sorunu, sınıflandırma, yazım ve değerlendirme, kelime yapımı,
yapım ekleri, kip, fillerde çatı ve çatı ekleri, isim çekim eklerinin kullanım özellikleri, zamirler, birleşik
kipler, birleşik cümle, ortak alfabe vb. konulardaki problemlerin ele alınarak işlenmesi.
TDL 509 Genel Dil bilimi I (Seçmeli 3 0 3)
Dil biliminin tanımı, kapsamı, tarihi, dalları konularının açıklanması; anlam bilimi, söz dizimi, ses bilim,
ses bilgisi kavramlarına açıklık getirilmesi
TDL 511 Harezm – Kıpçak Türkçesi (Seçmeli 3 0 3)
Harezm dönemi hakkında tarihî bilgiler. Devrin eserleri ve üzerlerinde yapılan çalışmalar. Devrin
eserlerinden Nehcü’l Feradis ve Kısasü’l Enbiya’nın tıpkı basımlarından seçilmiş orijinal yazılı metinler
üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme
çalışmaları. Metinlerden hareketle devrin karakteristik gramer özelliklerinin gözden geçirilmesi.
TDL 513 Osmanlı Türkçesi Metin İncelemeleri I (Seçmeli 3 0 3)
Klâsik Osmanlı Türkçesi metinlerinden hareketle öğrencilere Arapça ve Farsça gramer kaidelerinin
öğretilmesi; yazma eserler ve vesikalar üzerinde okuma alışkanlığı kazandırılması.
BİRİNCİ YIL / İkinci Yarıyıl / Bahar Dönemi
TDL 502 Karahanlı Türkçesi (Zorunlu 3 0 3)
Karahanlı dönemi hakkında tarihî bilgiler. Devrin eserleri ve eserler hakkında yapılan çalışmalar. Devrin
eserlerinden Kutadgu Bilig’in tıpkı basımlarından seçilmiş orijinal yazılı metinler üzerinde okuma,
transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları.
Karahanlı döneminin karakteristik gramer özelliklerinin gözden geçirilmesi.
TDL 504 Eski Anadolu Türkçesi (Zorunlu 3 0 3)
Eski Anadolu Türkçesinde yazı ve imlâ, ses ve şekil bilgisi. Devrin eserleri üzerinde okuma,
transkripsiyon ve günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları.
TDL 506 Çağdaş Türk Lehçeleri II (Zorunlu 3 0 3)
Çağdaş Türk Lehçelerinden biri seçilerek söz konusu lehçeyi konuşan Türk boyunun tarihi, lehçenin
konuşulduğu bölgenin, varsa diğer bölgelerin tanıtılması, edebî şahsiyetler ve eserler hakkında kısa
bilgiler verilmesi. Seçilmiş metinler (şiir, hikâye, roman, makale, masal, fıkra vb.) üzerinde okuma,
transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi bakımından inceleme çalışmaları.
Günlük konuşmalar ve pratik.
TDL 510 Seminer (Zorunlu 0 3 0)
Öğrencilere Türk dili ile ilgili herhangi bir konuda araştırma, inceleme, sunma gibi çeşitli yönlerde
becerilerinin geliştirilmesi için öğretim elemanı gözetiminde yaptırılan çalışma. Bu şekilde tez
çalışmalarına hazırlık safhası oluşturma.
TDL 512 Genel Dil bilimi II (Seçmeli 3 0 3)
Ferdinand de Saussure, Antoine Meillet, Roman Jakobson, Andre Martinet, Noam Chomsky gibi dil
biliminin temsilcileri ve kuramları hakkında bilgiler verme.
TDL 514 Çağatay Türkçesi (Seçmeli 3 0 3)
Çağatay dönemi hakkında tarihî bilgiler. Çağatay Türkçesinin teşekkülü, gelişimi ve tarihî Türk lehçeleri
arasındaki yeri. Yazı ve imlâ. Devrin eserleri ve üzerlerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden
seçilmiş metinler üzerinde okuma, transkripsiyon, günümüz Türkçesine aktarma, ses ve şekil bilgisi
bakımından inceleme çalışmaları. Çağatay sözlüklerini öğrenme.
TDL 516 Osmanlı Türkçesi Metin İncelemeleri II (Seçmeli 3 0 3)
Klâsik Osmanlı Türkçesi metinlerinden hareketle öğrencilere Arapça ve Farsça gramer kaidelerinin
öğretilmesi; yazma eserler ve vesikalar üzerinde okuma alışkanlığı kazandırılması.
TDL 518 Uygur Türkçesi (Seçmeli 3 0 3)
Uygur Dönemi hakkında tarihî bilgiler. Uygur Türkçesinin ağızlarını temsil eden eserler. Bu eserler
üzerinde yapılan çalışmalar. Devrin eserlerinden seçilmiş metinlerden hareketle ses, şekil ve cümle
özelliklerinin incelenmesi. Edebî metinleri gramer özellikleri ve edebî yönden değerlendirme.
Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkanı:
Prof. Dr. Mehmet KUTALMIŞ
0374 254 10 00/1346
Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkan Yardımcısı:
Yrd. Doç. Dr. Erol ÖZTÜRK
ozturk@ibu.edu.tr, 0.374.2541000/1230
Bölüm Öğretim Üyeleri:
Doç. Dr. İ. Gülsel SEV
sev_g@ibu.edu.tr, 0.374.2541000/1231
Yrd. Doç. Dr. Meral OZAN
ozan_m@ibu.edu.tr, 0.374.2541000/1228
Yrd. Doç. Dr. Bilge KAYA
kaya_b@ibu.edu.tr, 0.374.2541000/1227
Yrd. Doç. Dr. Berrin AKALIN
akalin_b@ibu.edu.tr, 0.374.2541000/2747
Bölüm Sekreteri:
Sami AYDOĞAN
aydogan_s@ibu.edu.tr, 0.374.2541000/1217