hürriyet gazetesi: 1948-1953 döneminin yayın politikası

T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
GAZETECİLİK ANABİLİM DALI
HÜRRİYET GAZETESİ: 1948-1953 DÖNEMİNİN
YAYIN POLİTİKASI
Doktora Tezi
Selda Bulut
Tez Danışmanı
Prof.Dr.Korkmaz Alemdar
Ankara-2007
ÖZET
"Hürriyet Gazetesi: 1948 - 1953 Döneminin Yayın Politikası" başlıklı tez
çalışması, Hürriyet"in kurulduğu 1948 yılından kurucusu ve sahibi Sedat Simavi'nin
ölüme kadar geçen dönemdeki yayın politikasının nasıl olduğu ve Hürriyet' in neden
ve hangi şartlarda yayınlandığı ile ilgilidir.
Bir basın tarihi çalışması olan tez, dört temel bölümden oluşmaktadır. İlk
bölümde, 1945 sonrası Soğuk Savaş dönemi ve Türkiye'deki siyasal ve ekonomik
yapının genel özellikleri ve Sedat Simavi'nin
gazetecilik yaşamı
üzerinde
durulmuştur. İkinci bölümde, Hürriyef in kuruluş hazırlarının (maddi ve teknik
yapısı) yanı sıra, biçimsel özellikleri ile ilgili karakteristik özellikleri saptanmaya
çalışılmıştır. Tezin son iki bölümü ise Hürriyef m 1948-1953 yılları arasında iç
politika ilgili bazı önemli olgu ve olayları nasıl değerlendiği ile ilgilidir. Üçüncü
bölümde, siyasal ve ekonomi alanındaki liberalleşme politikalarına Hürriyef in nasıl
yaklaştığı ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise, İslamcılık, Milliyetçilik ve
Komünizmle ilgili belli başlı gelişmelere Hürriyet'in bakış açısı analiz edilmiştir.
Tezde "bir gazetenin neden yayınlandığı" sorusuna, gazetenin kurucusunun
mesleki yaşantısının yanında, dönemin siyasal, ekonomik ve kültürel yapısının
doğrudan ve dolaylı olarak belirlediği gazetecilik anlayışının etkili olduğu varsayımı
ile yanıt aranmıştır. Buna göre, 1945 sonrası Türkiye'nin politik yapısının özgün
dinamikleri uluslararası alandaki duruşuna bağlı olarak şekillenmiştir. Böyle bir
dönemde yayınlanan Hürriyet ise egemen siyasal politikalara ters düşmeyen bir
yayın politikası izlemiştir. Özellikle CHP iktidarına ve devletçilik politikasına karşı
"ÂITÎLEF I
Kütüphanesi]
açık bir tavır sergilemiş ve her ne kadar Demokrat Parti'yi desteklemiş olsa da bazen
de DP ile ters düşmüştür.
302
ABSTRACT
Thesis study titled as 'Hürriyet : Publication Politics of the period of 19481953', is concerned with the publication politics of Hürriyet during the period
froml948 to the year of Sedat Simavi's, the founder and owner, death and the
reasons and conditions through which the newspaper had been published.
This study is a press histoıy and consists of four main chapters. In the first
chapter, Cold War Period after 1945 and the general features of political and
economical structure of Turkey and journalism life of Sedat Simavi are highlighted.
In the second chapter, the founding arrangements of (physical and technical
structure) Hürriyet and characteristical features of its formal structure are stated. The
last two chapters of the thesis are about how Hürriyet evaluated some important facts
and events of the domestic policy during the period between 1948 and 1953. In the
third chapter, the approach of Hürriyet to the liberation politics on both political and
economical fıelds is examined. In the fourth chapter, the viewpoint of Hürriyet on
the majör developments related with Islamism, Nationalism and Communism is
analyzed.
In the thesis, an answer is searched to the question of 'the reason of publication
of a newspaper' through the professional life of its founder, as well as, understanding
of journalism that is directly or indirectly determined by the political, economical
and cultural structure of the period. According to this point of view, very essence of
Turkey's unique dynamics of political structure after 1945 was formed by its
standing point in international arena. Hürriyet, which was published at this period,
followed a publication politics that was not against the dominant politics. Especially,
it had a contrary position against the CHP government and the statism politics of
CHP, and even though it supported Demokrat Parti, it had also countered to
Demokrat Parti.
304