SELANİK MEKTUBU (4) BAKİ SARISAKAL

SELANİK MEKTUBU (4)
BAKİ SARISAKAL
SELANİK MEKTUBU (4)
Dün Selanik’ten gelen Nemçe Vapuruyla şehrimize 300’e yakın muhacir gelmiştir.
Bunların arasında 30 kadar Musevi ailesi ve birçok taşra muhacirleri vardır. Diğerleri
Selanik’in yerli İslamlarıdır. Bunlardan bir Selanik hakkında aşağıdaki bilgileri vermiştir:
Selanik’te vuku bulan son hadiseden beri önemli hiçbir hadise olmamıştır. Fakat gerek
bu hadise ve gerek Bulgarların Selanik’i işgal eylemeleri ihtimal ki kalplerde pek büyük
endişelere yol açıyor, Zaten öteden beri yeni hakimlere karşı ısınamayan İslamlar tek çareyi
firarda buluyorlar. Bizden evvel buraya birçok İslam aileleri geldi. Bizim vapurda da üç yüz
kadar aile mevcuttu. Yarın (Bugün) gelecek Mesajri Vapuruyla 500’e yakın muhacir
gelecektir. Selanik’te kalanlar Memaliki Osmaniye’ye iltica için hazırlanmışlardır. Az zaman
zarfında Selanik’te pek az İslam kalacağını zannederim. İslamlarla beraber çok sayıda
Musevilerinde hicret etmeleri muhtemeldir.
Hain muamele üzerine Selanik’te Bulgarlar hakkında tatbik edilen tedbir tazyikiye
edilmiş ve şehirde bulunan tüm Bulgarların tevkifat esasına teşebbüs olunmuştur. Her gün
tüccar, bakkal, esnaf, olmak üzere bir ok Bulgar tevkif edilmektedir. Diyebilirim ki Selanik’te
tevkif edilmeden Bulgar erkanı kaçmıştır. Yalnız bunların ailelerine Selanik’te ikamet için
müsaade verilmiştir. Tevkif edilen Bulgarlar Girit’e sevk edilmektedirler.
Ahvalde sükun devam ettiği müddetçe Muhacirlerin gelmesi kesilmişti. Fakat İkinci
Balkan Muharebesi başlar başlamaz, gürültüde kabağın yine kendi başlarına patlayacağını
anlayan İslamlar derhal hicrete başlamışlardır. Bu cümleden olarak Langaza ahalisi Selanik’e
gelmişlerse de Bulgarların püskürtülmesi üzerine tekrar memleketlerine iade edilmişlerdir.
Selanik’te bulunup memleketlerine davet için ahvalin katiyet kesp etmesini bekleyen
muhacirin ise muharebei ahire üzerine yeniden Memaliki Osmaniye’ye hicrete başlamışlardır.
Kılkış Bulgar İşgalinde
Kılkış’ta icra edilen muharebenin pek şiddetli olduğunu bilirsiniz. Bulgarlar burada
uzun süre mukavemet ettikten sonra, ricata mecbur kalmış, fakat ricat esansında gerek şehri
ve gerek civar köylerden bir kaçını yakmışlardır. Zaten Kılkış’ın bir kısmı muharebe sırasında
atılan bombalardan harap olmuş, diğer kısmı ise, Bulgarlar tarafından yakılmıştır. Bu Kılkış
tanınamayacak bir hale gelmiştir. Bulgarlar buradaki Rumları tamamen öldürmüşlerdi. Bu
sırada birçok İslam’da katledilmişti. Zaten Kılkış’ın tamamen muhterik olmasına rağmen
Selanik’e hicret eden İslam bulunmasına rağmen burada katledilen İslamların pek büyük bir
yekûna balig olması muhtemeldir.
Bulgarlar Tarafından Yakılan Kılkış
Size Bulgarların İslam ahalisine reva gördükleri muamelatı bir numune olmak üzere
Kavaklı Çiftliği’nde icra edilen mezalimi zikretmek isterim. Kavaklı Çiftliği, Topçularla,
Selanik arasında bir köydür. Bu köyün ahalisi İslam ve Bulgarlardan oluşmuştur. Köyde bir
kaçta Bulgar askeri bulunuyordu. Muharebenin başlaması üzerine buradan hicrete lüzum
gören yerli Bulgarlar, İslamlara birlikte hicret etmelerini teklif etmişler fakat İslamlar bir
düşmandan kaçarken, diğer düşmanın ağuşuna atılmayı tercih edemeyeceklerinden bu teklifi
reddeylemişler. Bunun üzerine Bulgarlar köyü terk etmiş ve dışarıdan köyün içinde bulunan
İslamlarla birlikte yakmışlardır.
Bulgarların yaptıkları ve yapmakta oldukları bu mezalim İslam ahalisi arasındaki
fevkalade ikilik yaratmaktadır. Hatta bu sebeple bazı İslamların, Yunan Ordusuna gönüllü
yazıldıkları söylenmektedir.
Selanik’e her gün binlerce yaralı geliyor. Bu yaralıların çoğunluğu üzerine Topçu
Kışlaları bahriye efradından tahliye edilmiş, gerek buralar, gerek İdadi, İttihat ve Terakki
Mektebi, Sanayi Mektepleriyle Kışla Pavyonları hastane ittihaz edilmiştir. Şimdiye kadar
getirilen yaralıların sayısı 10 bine yaklaşmakta oldukları rivayet edilmekte idi. Yaralıların
çoğunluğuna binaen Selanik’teki Yunan gençleri Salibi Ahmer Heyetleri teşkil eylemişlerdir.
Selanik
Bu heyetler arasında İslam gençleri dahi bulunmaktadır. Biz hareket edinceye kadar
Selanik’e 700 kadar Bulgar esiri getirildi. Bunlardan bir kısmı yerli ahaliden çapulcu
takımındandır. Bunlar henüz sevk edilmemişlerdir.1
1
Tasviri Efkâr 10 Temmuz 1913