ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali (14 MWe ) ÇED BAŞVURU DOSYASI

ERGÜN ENERJİ ÜRETİM
SAN. VE TİC. A.Ş.
ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali
(14 MWe ) ÇED BAŞVURU DOSYASI
Muğla İli, Merkez; Düğerek-Karşıyaka
Mahallesi mevkii, tapunun N20-C2 pafta ve 112/3-4-7-8,
113/15-16 ada/parselinde ve 72, 82, 83, 96, 97, 98 parseli
DEPLANLAMA İNŞAAT DANIŞMANLIK MÜHENDİSLİK
SANAYİİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
İZMİR-2015
PROJE SAHİBİNİN ADI
Ergün Enerji Üretim San. ve Tic. A.Ş.
ADRESİ
Fatih Mah. Yakacık Caddesi No:39 Ortadağ Sancaktepe/İstanbul
TELEFON VE FAKS
NUMARALARI
Tel: 0 (312) 291 75 00
GSM: 0 (530) 501 61 52
Faks: 0 (312) 291 75 65
E-POSTA
igulcem.gokturk@kinesisenerji.com
PROJENİN ADI
ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali (14 MWe)
PROJE BEDELİ
42.000.000 TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN
YERİN AÇIK ADRESİ
(İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ)
Muğla İli, Merkez; Düğerek-Karşıyaka Mahallesi mevkiinde
PROJENİN ÇED
YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ YERİ
(SEKTÖRÜ, ALT
SEKTÖRÜ)
25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı (ÇED Yönetmeliği Ek.I
Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi
Madde 45 – Kurulu gücü 10 MWe ve üzeri güneş enerjisi
santralleri
Sektör: Enerji Sektörü
Alt sektörü: Güneş Enerji Santrali
42.22.02
PROJENİN NACE
KODU
RAPORU HAZIRLAYAN DE PLANLAMA İNŞAAT DANIŞMANLIK MÜHENDİSLİK
KURULUŞUN/ÇALIŞMA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
GRUBUNUN ADI)
Evka-3 Mah. 119/7 Sok. No:12 Bornova-İZMİR
ADRESİ,
TELEFON VE FAKS
NUMARALARI PTD
BAŞVURU
DOSYASININ SUNUM
TARİHİ
Tel: 0 232 375 91 54
Faks: 0 232 375 92 36
01/09/2015
İÇİNDEKİLER
Sayfa No
İÇİNDEKİLER......................................................................................................................... 1
TABLOLAR DİZİNİ ............................................................................................................... 2
ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................. 2
EKLER DİZİNİ ........................................................................................................................ 2
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ ........................................................................... 3
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ ....................................................... 3
I.a. Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve gerekliliği. . 5
I.b. Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları. .................... 5
BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLİKLERİ(Proje Alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan
çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu,
toprak, su, hava, atmosferik koşullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, kültür
varlığı ve sit özellikleri, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet
derecesi(EK-5’ deki Duyarlı Yöreler Listesi de dikkate alınarak) benzeri özellikler) .... 12
BÖLÜM III: PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL
ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER ....................................................................... 17
III.a. Çevreyi etkileyebilecek olası sorunların belirlenmesi, kirleticilerin miktarı, alıcı ortamla
etkileşim, kümülatif etkilerin belirlenmesi ............................................................................... 17
III.b. Sera gazı emisyon miktarının belirlenmesi ve emisyonların azaltılması için alınacak
önlemler ................................................................................................................................... 21
III.c. Projenin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin azaltılması için alınacak önlemler ..... 22
III.ç. İzleme Planı (İnşaat dönemi) ........................................................................................... 24
BÖLÜM IV. HALKIN KATILIMI ...................................................................................... 26
IV.a. Projeden etkilenmesi muhtemel ilgili halkın belirlenmesi ve halkın görüşlerinin Çevresel
Etki Değerlendirmesi Çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler ................................ 26
IV.b. Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar......................................................... 26
NOTLAR VE KAYNAKLAR ............................................................................................... 27
1
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 1. Santral Alanına Ait Koordinatlar ................................................................................ 9
Tablo 2. Şalt Tesisi Alanına Ait Koordinatlar.......................................................................... 10
Tablo 3. İdari Bina Alanına Ait Koordinatlar ......................................................................... 10
Tablo 4. İstasyon Alanına Ait Koordinatlar ............................................................................ 10
Tablo 5. Proje Alanının Yerleşimlere Olan Yaklaşık Uzaklığı ............................................... 11
Tablo 6. 1992-2014 dönemi il nüfus artış hızı (%), Nüfus yoğunluğu (kişi/km2) ................... 12
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1. Türkiye Güneş Potansiyeli Atlası (GEPA) ................................................................... 4
Şekil 2. Projenin İş Akım Şeması .............................................................................................. 4
Şekil 3. Güneş Panelleri Görüntüsü .......................................................................................... 8
Şekil 4. Uydu Görüntüsü .......................................................................................................... 11
Şekil 5. Muğla İli Deprem Haritası .......................................................................................... 13
EKLER
Ek:1 Yer Bulduru Haritası........................................................................................................ 29
Ek:2 1/25000 Ölçekli Topoğrafik Harita ................................................................................. 31
Ek:3 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ............................................................................. 33
Ek:4 Deprem Haritası ............................................................................................................... 36
Ek:5 Acil Eylem Planı .............................................................................................................. 38
Ek:6 ÇED Yeterlik Belgesi ...................................................................................................... 48
2
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ
Ergün Enerji Üretim San. ve Tic. A.Ş.’ye ait Muğla İli, Merkez; Düğerek-Karşıyaka
Mahallesi mevkiinde tapunun N20-C2 pafta ve 112/3-4-7-8, 113/15-16 ada/parselinde ve
72, 82, 83, 96, 97, 98 parselinde toplam kurulu gücü 14 MWe olan “ÖZMEN-1 Güneş
Enerji Santrali (14 MWe)” kurulması planlanmaktadır.
Faaliyetin bulunduğu tesisin güneş panellerinin kapladığı toplam alan 404303.325 m2
(40,4 ha) olması planlanmaktadır.
ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali (14 MWe ); 25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği EK-I
Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesinde 45. Madde de belirtilen
“Kurulu gücü 10 MWe ve üzeri Güneş Enerji Santralleri” sınıfında yer almaktadır. Söz
konusu sınıflandırma doğrultusunda proje için ÇED Başvuru Dosyası hazırlanmıştır.
BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
Ergün Enerji Üretim San. ve Tic. A.Ş.’ ye ait Muğla İli, Merkez; Düğerek-Karşıyaka
Mahallesi mevkiinde, “ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali (14 MWe )” projesi yapılması
planlanmaktadır.
Enerji, insanoğlunun bugünkü hayatının vazgeçilmez parçası olan başta sanayi,
teknoloji, ulaşım, iletişim olmak üzere tüm faaliyetlerin başlıca temel taşıdır. Yani enerji,
bugünkü modern toplumun vazgeçilmez bir ihtiyacıdır.
Enerji ihtiyacının sürekli artması, bunun yanında ise mevcut kaynakların kısıtlı ve
tükenebilir olması, insanoğlunun alternatif enerji kaynaklarını bulma ve geliştirme yoluna
itmektedir. Bunun yanı sıra, Dünyanın yaşanabilirlik ortamının korunması ve sürekliliğinin
sağlanması amacıyla yapılan ulusal ve uluslar arası hukuki düzenlemeler ve enerji üretim,
iletim ve tüketiminden kaynaklanan çevresel etkiler daha az, hatta hiç olmayan, hem de
devamlılığı ve yenilenebilirliği sağlayan enerji kaynaklarını bulmak ve geliştirmek
zorundayız.
Tüm bu sebeplerden dolayı, enerji veriminin yüksek, bunun yanında çevresel etkilerinin
az olduğu, süreklilik arz eden yeni enerji kaynakları bulma arayışı içine girilmiştir.
Güneş enerjisi sistemleri çevreye zararlı gazlar vermeyen, tükenmeyen bir enerji
türüdür. Çevreye zarar vermediği, tükenmeyen ve çok ucuz bir enerji kaynağı olduğu için
güneş panelleri hergün artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadır. Güneş pil ya da panelleri
elektrik şebekesinden uzak bölgelerde, bedava elektrik sağlamaktadır. Bununla beraber
çevreye zarar vermeden enerji kullanmak isteyen birçok kişi güneş panellerini tercih
etmektedir. Güneşlenme süresi uzun olan Türkiye, güneş enerjisinden elektrik üretimi
açısından oldukça avantajlı bir konumdadır. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü
tarafından hazırlanan Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası’na göre proje yeri olan Muğla ili
Merkez ilçesi de, yıllık ortalama 1650-1700 kWh/m2 güneş radyasyonu ile güneş santrali
kurmak için çok elverişli bir bölgedir.
(kaynak: http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/Default.aspx).
3
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Şekil 1. Türkiye Güneş Potansiyeli Atlası (GEPA)
Güneş enerjisi sistemleri çevreye zararlı gazlar vermeyen, tükenmeyen bir enerji
türüdür. Çevreye zarar vermediği, tükenmeyen ve çok ucuz bir enerji kaynağı olduğu için
güneş panelleri her gün artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadır. Güneş pil ya da panelleri
elektrik şebekesinden uzak bölgelerde, bedava elektrik sağlamaktadır.
Gün geçtikçe kirlenen çevre ve azalan enerji kaynakları dünyanın ve ülkemizin temel
sorunlarındandır. Dünyamızın ve ülkemizin temel iki sorununu çözmenin bir yolu da
Enerji getirisi yüksek ve işletme maliyeti sıfıra yakın olan fotovoltaik elektrik sistemi hem
ücretsiz bir kaynaktan elektrik sağlamakta hem de çevreye yayılan karbonmonoksit ve
diğer tonlarca atığın oluşmasını önlemektedir.
Güneş enerjisi tesisinde üretilen elektrik enerjisi, enerji iletim hattıyla Muğla TM enerji
iletim hattına bağlanacaktır. Tesisin inşaat süresi 46 ay olarak planlanmaktadır.
Şekil 2. Projenin İş Akım Şeması
4
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Güneş hücreleri (fotovoltaik hücreler), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan
elektrik enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire
şeklinde biçimlendirilen güneş hücreleri alanları genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları
ise 0,1- 0,4 mm arasındadır. Güneş hücreleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani
üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Hücrenin verdiği elektrik
enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir.
I.a. Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve
gerekliliği
Özmen-1 Güneş Enerji Santrali projesinin proje alanının tamamı mera arazisinden
oluşmaktadır. 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planında kentsel gelişim alanı içerisinde yer
almaktadır.
Proje kapsamında mera arazileri için gerekli bütün izinler alınacaktır, 4342 sayılı Mera
Kanunu hükümlerine uyulacaktır. 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanım
Kanunu” ve ilgili Yönetmelikleri hükümlerine, uyulacaktır.
Bu ÇED Başvuru Dosyası yapılması planlanan güneş enerji santrali santral alanı için
hazırlanmıştır. Proje ömrü 49 yıl olarak belirlenmiştir.
Faaliyetin temel amacı; Güneş ışınlarından yararlanarak ışık ya da ısı enerjisinden
elektrik elde etmek şeklinde değerlendirilmesidir.
Ekonominin rekabet gücünün artırılması ve toplumun refah seviyesinin yükseltilmesi
amacıyla elektrik sektörünün serbestleştirilmesi çerçevesinde, en düşük maliyetle enerji
üretecek bir sistem oluşturulacaktır.
Projenin işletmeye alınması, Türkiye ekonomisine ve enerji pazarına katkıda bulunacak
olup gerek inşaat gerekse işletme döneminde çeşitli istihdam imkanları oluşturacaktır.
Ayrıca ülkemizin yerli ve yenilenebilir enerji potansiyeline de katkıda bulunacak ve proje
yerinde halen iyi koşullarda olmayan altyapı imkanlarının da gelişmesini sağlayacaktır.
Ayrıca bu ve buna benzer yenilenebilir enerji santrallerinin büyük oranda yerli sermaye ile
inşa edilerek devreye girmesi, devlet kaynaklarının daha verimli kullanılmasını da
sağlayacak, dövizle satın alınan enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacı biraz olsun
azaltacaktır.
Faaliyetin önemi; Güneş ışınlarından yararlanmak için pek çok teknoloji geliştirilmiştir.
Bu teknolojilerin bir kısmı güneş enerjisini ışık ya da ısı enerjisi şeklinde direk olarak
kullanırken, diğer teknolojiler güneş enerjisinden elektrik elde etmek şeklinde
kullanılmaktadır. Güneş Enerji Santralinde enerjiyi doğru akımdan alternatif akıma
çevirmek amacı ile proje planlanmıştır.
I.b. Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları
Bir ülkenin enerji üretim ve tüketim miktarı o ülkenin zenginliğini, kişi başına düşen
üretim ve tüketim miktarı ise o ülkenin kalkınmışlık seviyesini gösteren önemli kriterler
olarak kabul edilmektedir.
5
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Ülkemizde son birkaç yıldaki ekonomik kriz dönemi hariç tutulursa ülke genelinde
yıllık elektrik enerjisi tüketimi %8 ile %10 arasında artış göstermektedir. Bu artışın aynı
ölçüde önümüzdeki yıllarda da gerçekleşeceği beklenilmelidir.
Ülkemizde elektrik enerjisi ağırlıklı olarak fosil yakıtlardan ve hidroelektrik
santrallerinden sağlanmaktadır. Bunlara ilave enerji kaynaklarına yönelmemiz ise ülke
topraklarında kısıtlı olan kaynakların hızlı kullanılması ile tükenmesi ve dışa bağımlı enerji
tüketimi ortaya çıkacaktır. Özellikle su miktarının yeterli olmadığı dönemlerde elektrik
üretimi su varlığına dayanan hidroelektrik santrallerini tamamlayacak alternatif enerji
kaynakları önem kazanmaktadır.
Güneş Enerji Santrali için yer seçimi yapılırken;
• Santral sahasının güneş enerjisinden elektrik üretmeye elverişli bir bölge olması,
• Santral sahası ve çevresinde Mer’i mevzuat kapsamında yasal engellerin veya kullanım
kısıtlamalarının bulunmaması,
• Ege Bölgesinin Güneş Enerjisi açısından Türkiye ortalamasının üzerinde üretim
kapasitesine sahip olması, gibi kriterler göz önünde bulundurulmuştur.
Söz konusu projenin alternatifi yoktur. Çünkü proje ile yenilenebilir enerji
kaynaklarından olan güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretilecek olup, projenin kendisi
alternatif enerji üretimi projesi niteliğindedir. Proje yeri tanıtılan özellik ve kriterlare göre
seçilmiş olup, Türkiye’deki güneş enerjisi potansiyelinin kullanılması amacına uygun
düşmektedir. Ayrıca proje, 10.05.2005 tarihi ve 5346 sayılı resmi Gazete’de yayımlanan
“Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin
Kanun” hükümlerinde belirtilen amaçlara mükemmel derecede hizmet edecek bir projedir
ve yatırımın bölge ekonomisine bir hareket getireceği düşünülmektedir.
Güneş enerjisi, güneş hücresinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 30 arasında bir verimle
elektrik enerjisine çevrilebilir. Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş hücresi
birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş
hücresi modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Güç talebine bağlı olarak modüller
birbirlerine seri ya da paralel bağlanarak bir kaç Watt'tan mega Watt'lara kadar sistem
oluşturulur. İstenen enerji miktarına göre güneş paneli ve sayısı belirlenir. Güneş olmadığı
zamanlarda ve şebekeye bağlantısı olmayan yerlerde enerjisiz kalmamak için akü grubu
sisteme dahil edilir. Akünün aşırı şarj ve deşarj olarak zarar görmesini engellemek için akü
şarj regülatörü kullanılır. Şarj regülatörü akünün durumuna göre, güneş pillerinden gelen
akımı keser ya da yükün çektiği akımı keser. Şebekeye bağlı yerlerde akü
kullanılmayabilir.
Planlanan proje, Şebekeye bağlı fotovoltaik (On-Grid) sistemi ile çalışacaktır. Şebekeye
bağlı fotovoltaik sistemler, merkezi elektrik şebekesine bağlanır ve üretilen elektriği
şebekeye aktarır. Güneş enerjisinden üretilen elektriğin, üretildiği anda ve üretildiği yerde
hiçbir ilave depolama (akü-batarya vb.) ara birimi olmadan şebekeyi beslediği ve anında
kullanıldığı sistemler Şebeke Bağlı (On-Grid) Sistemler olarak adlandırılmaktadır.
Bu sistemlerde elde edilen elektrik enerjisi direkt olarak kamunun Enterkonnekte
Şebeke Hattına aktarılır. Evirici, alternatif akım istenen uygulamalarda panelde elde edilen
doğru akım elektriğini alternatif akım elektriğine dönüştürmek için kullanılır. Bu projede
şebekeye alternatif akım verileceğinden eviriciler (invertörler) kullanılacaktır.
6
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Güneş Enerji Santrali teknolojisi aşağıda anlatılmaktadır.
1. Güneş ışınlarından yararlanmak için pek çok teknoloji geliştirilmiştir. Bu
teknolojilerin bir kısmı güneş enerjisini ışık ya da ısı enerjisi şeklinde direk olarak
kullanırken, diğer teknolojiler güneş enerjisinden elektrik elde etmek şeklinde
kullanılmaktadır.
2. Güneş Enerjili Isıtma Sistemleri: Güneş enerjili sıcak su sistemleri, suyu ısıtmak için
güneşe ışınlarından yararlanır. Bu sistemler evsel gereçler için kullanılır.
3. Mimaride Güneş Enerjisi: Güneş enerjisinden yararlanan tasarımlar, çok az daha
ilave enerji kullanmak suretiyle, konfor sıcaklığı ve ışık seviyesinin elde edilmesini
hedefler. Bunlar pasif güneş enerjisinde olduğu gibi soğuk ortamlarda daha fazla güneş
ışığı ile sıcak su elde edilmesi şeklinde ya da aktif güneş enerjisinde olduğu gibi, pompa ve
fanlar kullanarak, sıcak ve soğuk havanın (ya da sıvının) yönlendirilmesi şeklinde de
olabilir. Seralar da bir çeşit güneş mimarisi örneği sayılabilir.
4. Güneş Işığı ile Aydınlatma: İç mekanlar gün içerisinde ışık tüpleri ile
aydınlatılabilirler. Örneğin ışık tüpleri, çatıya yerleştirilmiş güneş ışınlarını toplayıcı bir
çanağa bağlanarak, iç mekanlarda aydınlatma kaynaklı enerji giderlerini azaltarak, daha
doğal bir aydınlatma yaratabilirler.
5. Isıl Güneş Enerjisinden Elektrik Üreten Enerji Santralleri: Isıl güneş enerjisi
sistemleri, yaygın olarak, bir ısı eşanjörünü yüksek sıcaklıklara kadar ısıtarak, elde edilen
ısının elektrik enerjisine dönüştürülmesi şeklinde kullanılırlar.
6. Enerji Kuleleri: Enerji kuleleri bir ağ şeklinde yerleştirilmiş, çok sayıda düz ve
hareketli yansıtıcıların (heliostatların) güneş ışınlarını kule üzerindeki bir toplayıcıya
yönlendirmesi şeklinde çalışırlar. Yoğunlaştırılmış güneş ışığı sayesinde, kule üzerinde
biriken yüksek ısı daha sonra kullanılmak üzere başka bir maddeye transfer edilir.
Şekil 3. Güneş Panelleri Görüntüsü
Güneş pilleri
Güneş pilleri (fotovoltaik piller), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik
enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Bu enerji çevriminde herhangi hareketli
parça bulunmaz. Yüzeyleri kare ya da dikdörtgen şeklinde biçimlendirilen güneş pillerinin
alanları genellikle 100 cm2 civarında, kalınlıkları ise 0,2-0,4 mm arasındadır. Güneş pili
yapımında kullanılan malzemelerin verimlilik durumları oldukça önemli değişkenler
olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüz elektronik ürünlerinde kullanılan transistörler,
doğrultucu diyotlar gibi güneş pilleri de, yarı-iletken maddelerden yapılırlar. Yarı-iletken
özellik gösteren birçok madde arasında güneş pili yapmak için en elverişli olanlar, kristal
silisyum, galyum arsenit, kadmiyum tellür gibi maddelerdir. Güneş pili yapımında
kullanılan bu maddeleri ve verimlerini kısaca inceleyecek olursak;
1. Kristal Silisyum
Kristal silisyum kullanılarak üretilen güneş pillerinin Tek kristalli ve Çok kristalli gibi
çeşitleri bulunmaktadır. Tek-kristal silisyum malzeme, güneş pili üretiminde yüksek verim
için kullanılan malzemelerden biri olmakla birlikte, üretim maliyeti yüksektir. Tek kristal
7
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Silisyum bloklardan üretilen güneş pilleri laboratuar şartlarında %24, ticari modüllerde ise
%15'in üzerinde verim elde edilmektedir. Çok kristalli malzemelerde ise verim, laboratuar
artlarında %18, ticari modüllerde ise %14 civarındadır.
2. İnce Film Güneş Pilleri
Yapılan Ar-Ge çalışmaları ile yarı-iletken malzemenin geniş yüzeyler üzerine ince film
şeklinde kaplanması yöntemi çekici bir yaklaşım olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmalar,
güneş pilleri üretiminde kullanılabilecek birçok yarı-iletken malzemenin düşü maliyetlerde
cam, metal ya da plastik folyo gibi tabakalar üzerinde geniş yüzeyler kaplanabileceğini
göstermiştir.
Verimlilikleri %18’lere kadar çıkmış olan ince film güneş pillerinin uzun döne
kararlılıklarının istenilen düzeylere ulaşmamış olması, üretici firmaların kararlılıklarını
etkilemektedir. İnce film güneş pilleri arasında üç büyük aday öne çıkmaktadır. Bunlar;
amorf silisyum, kadmiyum ve tellür elementlerinden meydana gelen birleşik yarı-iletken
kadmiyum tellür ve bakır, iridyum, selenyum elementlerinin bir aralığı olan bakır iridyumdiselenid bileşik yarı iletkendir.
Kristal yapı özelliği göstermeyen Amorf silisyum pillerden elde edilen verim %10
dolayında, ticari modüllerde ise %5-7 mertebesindedir. Çok kristal yapıda bir malzeme
olan Kadmiyum Tellürid (CdTe) ile güneş pili maliyetinin çok aşağılara çekileceği tahmin
edilmektedir. Laboratuar tipi küçük hücrelerde %16, ticari tip modüllerde ise %7 civarında
verim elde edilmektedir. Laboratuar şartlarındaki küçük alan Bakır indiyum diselenid
(CuInSe2) pillerin verimliliği %18’e ulaşırken, 900cm2 yüzey alana sahip modüllerin
verimi ancak %15 dolayındadır.
3. Mikrokristal Silisyum
Mikrokristal silisyum ince film malzemeler ekonomik bir şekilde ileri teknoloji
prosesleri ile üretilebilen, çevreye zarar vermeyen, yenilenebilir enerji üreten güneş
pillerinin aktif malzemesi olarak kullanılmaktadır. Üretimi günümüzde kullanılan tek
kristal silisyum güneş pillerine göre çok daha ucuza olmaktadır.
4. Galyum Arsenit (GaAs)
Bu malzemeyle laboratuar şartlarında %25 ve %28 (optik yoğunlaştırıcılı) verim elde
edilmektedir. Diğer yarı iletkenlerle birlikte oluşturulan çok eklemli GaAs pillerde %30
verim elde edilmiştir. GaAs güneş pilleri uzay uygulamalarında ve optik yoğunlaştırıcılı
sistemlerde kullanılmaktadır.
Ergün Enerji Üretim San. ve Tic. A.Ş.’ ye ait Muğla İli, Merkez; Düğerek-Karşıyaka
Mahallesi mevkiinde, “ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali (14 MWe)” tapunun N20- c2
paftasında yer almaktadır.
Proje alanı için gerekli toplam arazi miktarı 404303.325 m2 (40,4 ha) ha dır.
8
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Tablo 1. Santral Alanına Ait Koordinatlar
NOKTA
ADI
K1
K2
K3
K4
K5
K6
K7
K8
K9
K10
K11
K12
K13
K14
K15
K16
K17
K18
K19
K20
K21
K22
K23
K24
K25
K26
K27
K28
K29
K30
K31
K32
K33
K34
K35
K36
K37
K38
K39
K40
K41
K42
K43
UTM 6 DERECE
Y
X
624099.8071
624072.9475
624099.3932
624175.0625
624181.0535
624219.4853
624234.6339
624161.6226
624135.1129
624141.9426
624110.0318
624049.4881
624037.1029
624013.9317
623908.3566
623895.3743
623978.4576
623991.6706
623956.3446
623998.9214
623985.4426
623940.7926
623920.8469
623893.3161
623903.8623
623922.1335
623921.7116
623904.2547
623888.3397
623810.3373
623751.1083
623744.6408
623768.3951
623774.2125
623809.2023
623887.149
623879.9588
623877.027
623818.4888
623813.9626
623809.324
623784.5136
623770.5274
WGS84
4122664.961
4122530.88
4122494.569
4122349.045
4122277.327
4122319.108
4122307.571
4122187.466
4122186.835
4122216.442
4122237.405
4122212.048
4122123.595
4122112.27
4122056.791
4122053.228
4122016.511
4121972.248
4121870.477
4121851.337
4121717.53
4121637.246
4121621.209
4121628.678
4121600.011
4121578.66
4121539.196
4121510.736
4121520.436
4121506.711
4121491.916
4121569.106
4121586.956
4121609.199
4121589.094
4121566.623
4121624.486
4121635.791
4121669.578
4121706.137
4121743.616
4121770.039
4121786.281
9
Y
X
28°23'56.74"
28°23'55.57"
28°23'56.62"
28°23'59.61"
28°23'59.81"
28°24'01.39"
28°24'02.00"
28°23'58.97"
28°23'57.89"
28°23'58.18"
28°23'56.90"
28°23'54.43"
28°23'53.87"
28°23'52.93"
28°23'48.61"
28°23'48.08"
28°23'51.43"
28°23'51.94"
28°23'50.45"
28°23'52.16"
28°23'51.54"
28°23'49.68"
28°23'48.86"
28°23'47.74"
28°23'48.16"
28°23'48.88"
28°23'48.84"
28°23'48.12"
28°23'47.48"
28°23'44.31"
28°23'41.89"
28°23'41.68"
28°23'42.65"
28°23'42.90"
28°23'44.31"
28°23'47.46"
28°23'47.20"
28°23'47.09"
28°23'44.73"
28°23'44.57"
28°23'44.41"
28°23'43.42"
28°23'42.86"
37°14'29.96"
37°14'25.62"
37°14'24.43"
37°14'19.67"
37°14'17.34"
37°14'18.68"
37°14'18.30"
37°14'14.44"
37°14'14.43"
37°14'15.38"
37°14'16.08"
37°14'15.29"
37°14'12.42"
37°14'12.07"
37°14'10.32"
37°14'10.21"
37°14'08.98"
37°14'07.54"
37°14'04.25"
37°14'03.61"
37°13'59.28"
37°13'56.69"
37°13'56.18"
37°13'56.44"
37°13'55.50"
37°13'54.80"
37°13'53.52"
37°13'52.61"
37°13'52.93"
37°13'52.52"
37°13'52.07"
37°13'54.58"
37°13'55.14"
37°13'55.86"
37°13'55.19"
37°13'54.43"
37°13'56.31"
37°13'56.68"
37°13'57.80"
37°13'58.99"
37°14'00.21"
37°14'01.07"
37°14'01.61"
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
K44
K45
K46
K47
K48
K49
K50
K51
K52
K53
K54
K55
K56
K57
K58
K59
K60
K61
K62
K63
K64
K65
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
623752.3554
623732.3766
623693.7012
623680.656
623680.6295
623609.396
623602.3071
623517.2978
623504.2453
623458.5156
623448.1439
623451.9984
623491.1263
623491.1718
623569.9778
623589.903
623658.0104
623709.6344
623760.9749
624016.9718
624028.6341
624076.6994
4121747.763
4121701.434
4121730.525
4121738.609
4121778.704
4121850.741
4121843.076
4121907.812
4121910.186
4121918.502
4121920.389
4121927.793
4121964.115
4121995.448
4122133.745
4122204.089
4122408.174
4122518.082
4122577.829
4122531.809
4122555.889
4122662.599
28°23'42.10"
28°23'41.26"
28°23'39.71"
28°23'39.18"
28°23'39.21"
28°23'36.36"
28°23'36.07"
28°23'32.66"
28°23'32.13"
28°23'30.28"
28°23'29.86"
28°23'30.02"
28°23'31.63"
28°23'31.65"
28°23'34.93"
28°23'35.78"
28°23'38.66"
28°23'40.82"
28°23'42.94"
28°23'53.30"
28°23'53.79"
28°23'55.80"
37°14'00.37"
37°13'58.87"
37°13'59.84"
37°14'00.10"
37°14'01.41"
37°14'03.78"
37°14'03.53"
37°14'05.67"
37°14'05.75"
37°14'06.05"
37°14'06.11"
37°14'06.35"
37°14'07.51"
37°14'08.53"
37°14'12.98"
37°14'15.25"
37°14'21.84"
37°14'25.38"
37°14'27.29"
37°14'25.68"
37°14'26.45"
37°14'29.89"
Tablo 2. Şalt Tesisi Alanına Ait Koordinatlar
NOKTA
ADI
ŞT1
ŞT2
ŞT3
ŞT4
UTM 6 DERECE
Y
X
623780.38
623828.16
623806.20
623758.41
WGS84
4122562.49
4122547.85
4122476.17
4122490.81
Y
X
28°23'43.72"
28°23'45.65"
28°23'44.72"
28°23'42.79"
37°14'26.78"
37°14'26.29"
37°14'23.97"
37°14'24.47"
Tablo 3. İdari Bina Alanına Ait Koordinatlar
NOKTA
ADI
I1
I2
I3
I4
UTM 6 DERECE
Y
X
623754.02
623771.22
623768.00
623750.79
WGS84
4122476.48
4122471.20
4122460.69
4122465.96
Y
X
28°23'42.60"
28°23'43.30"
28°23'43.16"
28°23'42.46"
37°14'24.01"
37°14'23.83"
37°14'23.49"
37°14'23.67"
Tablo 4. İstasyon Alanına Ait Koordinatlar
NOKTA
ADI
G1
G2
G3
G4
G5
UTM 6 DERECE
Y
X
623835.43
623845.42
623845.42
623835.43
623915.19
WGS84
4122443.73
4122443.73
4122433.74
4122433.74
4122302.41
10
Y
X
28°23'45.88"
28°23'46.29"
28°23'46.28"
28°23'45.88"
28°23'49.04"
37°14'22.90"
37°14'22.90"
37°14'22.58"
37°14'22.58"
37°14'18.28"
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
G6
G7
G8
623922.41
623918.79
623911.57
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
4122298.79
4122291.57
4122295.19
28°23'49.33"
28°23'49.18"
28°23'48.88"
37°14'18.16"
37°14'17.93"
37°14'18.05"
Tablo 5. Proje Alanının Yerleşimlere Olan Yaklaşık Uzaklığı
Parsel
Adı
Yerleşim yeri
Uzaklık
3
4
7
8
15
16
72
82
83
96
97
98
Karşıyaka Mahallesi
Karşıyaka Mahallesi
Karşıyaka Mahallesi
Karşıyaka Mahallesi
Karşıyaka Mahallesi
Karşıyaka Mahallesi
Karşıyaka Mahallesi
Düğerek Mahallesi
Düğerek Mahallesi
Düğerek Mahallesi
Düğerek Mahallesi
Düğerek Mahallesi
584,95m
456,53m
312,46m
347,44m
511,91m
524,55m
808,64m
595,42m
488,60m
345,03m
240,10m
342,73m
Şekil 4. Uydu Görüntüsü
Proje alanı Muğla İlinin kuzeyinde bulunmaktadır. Proje sahasının batısında 8.761,63m
uzaklıkta Akçaova Mahallesi ve 6.894,86m uzaklıkta bulunan İkizce Mahallesi,
güneydoğusunda 5.764,82m uzaklıkta Ortaköy Mahallesi, güneyinde 6.395,15m uzaklıkta
Kötekli Mahallesi, kuzeybatısında 7.449,06m uzaklıkta Kozağaç Mahallesi,
11
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
kuzeydoğusunda 10.23km uzaklıkta Özlüce Mahallesi bulunmaktadır. Proje sahası Muğla
İl merkezine 3.42km uzaklıktadır.
BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLİKLERİ (Proje Alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel
olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet
durumu, toprak, su, hava, atmosferik koşullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu,
kültür varlığı ve sit özellikleri, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet
derecesi (EK-5’ deki Duyarlı Yöreler Listesi de dikkate alınarak) benzeri özellikler)
Nüfus
Muğla İlinde nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasına oranla düşüktür. Son yıllarda
turizm gelişmesiyle yaz aylarında nüfusta büyük oranlarda artış görülmektedir.
Tablo
6.1992-2014
dönemi
il
nüfus
artış
hızı
(%),
Nüfus
yoğunluğu
(kişi/km2)
Kaynak:(TUİK,2014)
Muğla’da nüfus artış hızı 2008 yılında % 32,45 iken, 2014 yılında %31,62’ye
gerilemiştir. Ancak toplam nüfus artmaya devam etmiştir. 2014 yılı verilerine göre toplam
nüfus 894.509 kişi, nüfus artış hızı ise 2013 yılına göre %31,62’dir. Toplam nüfus artmaya
devam etmektedir. Nüfusun kentsel alanlarda yoğunlaşması, bu alanlarda çevre üzerinde
baskının artması anlamına gelmektedir.
Jeolojik Özellikleri
Muğla il alanında, hemen hemen bütün jeolojik zamanlarda ortaya çıkmış oluşumlara
rastlanır. İldeki prekambriyen (ilk zaman) serileri, Yatağan ve Milas ilçelerinin
kuzeyindeki dağlık kesimden başlayıp, daha kuzeye doğru geniş alanlarla yayılan gnays,
mikaşist, ince taneli şist ve kuvarsit gibi oluşumlardır. Bu yap daha sonra kuzeybatıdan
güneydoğuya doğru uzanmaktadır. İlk zaman serilerini, güneyden I. zaman yaşlı greler,
mermerler ve şistler örtmektedir. Yatağan-Muğla oluğunun güneyinde rastlanan çeşitli
mermer ile kristalli kalkerler, killi şistler, greler, konglomeralar, silisli şistler ve yer yer de
fillatlar bütünüyle I. Zaman Serileridir.
Muğla İlinin doğusundaki dağlık kesimin temelini oluşturan gre, konglomera ve bitki
fosilli kalkerler ile Göktepe’deki permiyen tabakalar altında yer alan koyu renkli
mikaşistlerise ilk zaman oluşumlarıdır. Muğla-Köyceğiz yolu üzerinde ortaya çıkan gri,
kahverengi, bazen soluk pembe renkli şistler ve greler çok dalgalı bir yeryüzü şekli
oluşturur. Karabörtlen’in kuzeyinde geniş alanlarda yüzeye çıkan şist ve gre alüvyonlar
altında kalır. Marmaris yöresinde ise açığa çıkar. Gökova’nın güneybatısında Çetibeli
Köyü çevresindeki dalgalı alanda bu şist ve grelerle kristalleşmiş kalkerler yaygındır.
12
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Jeomorfolojik ve jeolojik unsurlar:
Muğla yöresi, III.Zaman ve IV.Zamanda yoğun tektonik hareketlerle alçalma ve
yükselmelere uğradığından, yer yer ilk zaman ve I. Zaman oluşumları açığa çıkmıştır.
Yörenin çok engebeli oluşunda da bu gelişmenin payı büyüktür. Alp kıvrımlaşması
sırasında, Toroslar ve Batı Anadolu Dağları oluşurken, il alanında yoğun tektonik
hareketler yaşanmış, çok 3 sayıda çöküntü alanı ortaya çıkmıştır. Böylece, bölgede çok
sayıda neojen gölü oluşmuştur. Sonradan bu göllerin bir bölümü kurumuş ya da denize
boşalmıştır. Bu nedenle, il topraklarındaki çöküntü alanları ile vadilerin bazı bölümlerinde
III.Zaman yaşlı göl tortullarına rastlanmaktadır.
Doğal Afet Durumu
18.04.1996 tarih ve 96/8109 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe giren
“Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre Muğla İli birinci derecede deprem kuşağında
yer almaktadır. Aşağıda verilen Muğla ili deprem haritasında da görüldüğü gibi faaliyet
alanının da içerisinde bulunduğu Merkez İlçesi ve çevresi 1. derece deprem kuşağında yer
almaktadır.
Şekil 5.Muğla İli Deprem Haritası
Proje kapsamında, 14.07.2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine
ve 06.03.2007 tarih ve 26454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmeliği” hükümlerine
uyulacaktır.
Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu
Muğla ilinde büyük toprak grublarına göre toprak dağılımı:
13
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Kırmızı Akdeniz Toprakları: Büyük Menderes ve Batı Akdeniz havzalarına giren il
alanında dağların yüksek kesimleriyle havza tabanları arasında geniş yer kaplar.Bu
topraklar,bir yandan kırmızı kahverengi Akdeniz topraklarıyla,bir yandan da havza
tabanlarına doğru alüvyal ve kalüvyal topraklarla geçişli olarak yayılır. Dalgalı ve eğimli
alanlardan oluşmuştur. Toprak genellikle sığ ya da çok sığdır. Çoğunlukla tam bir
tabakalaşma yoktur. Kırmızı Akdeniz Topraklarının büyük bölümü ormanlık ve
fundalıktır. Havza tabanlarına yakın kesimlerde bazı alanlar ise ya mer’a ve bağ-bahçe
kullanımı altında ya da kuru ve sulu tarıma ayrılmıştır.
Kahverengi Orman Toprakları: İlin dağlık kesimleri yer yer kestane rengi topraklarla ve
kahverengi orman toprakları ile kaplıdır. Ana madde kireçli marn ve kalkerlidir. Bunlar
yarı olgun topraklardır. Yayılım alanlarında eğim yüksektir. Bu toprakların doğal bitki
örtüsü orman, ağaç ve ağaççıklardan oluşmaktadır.
Allüviyal ve Kolliviyal Topraklar: Alanca çok büyük önem taşımakla birlikte il tarımı
açısından önemi büyük olan toprak grubu allüviyal topraklardır. Vadi tabanları,ovalar ve iç
kesimlerdeki çöküntü düzlükleri allüviyal topraklarla kaplıdır.Akarsuların taşıdığı
maddelerin yığılmasıyla oluşan bu genç topraklarda taşınma yoğunluğuna göre çeşitli
tabakalar ortaya çıkmıştır.Bu toprakların özellikleri ırmak yataklarından uzaklaştıkça
değişmeye başlar.Bu topraklarda hemen hemen tüm tarım ürünleri yetiştirilebilir.İlde
allüviyal toprakları çevreleyen az eğimli alanlar, kolliviyal topraklarla kaplıdır.Bunlar
yüzey sularının yakın yerlerden taşıdığı maddelerin,eğim azaldığı için kesimlerde
birikmesiyle oluşmuştur.Bu toprak grubunda allüviyal toprak grubunda olduğu gibi hemen
hemen tüm tarım ürünleri yetiştirilir. Allüviyal ve kolliviyal topraklarla kaplı yörelere
komşu kesimlerde, yer yer kestane rengi topraklar oluşmuştur. Marn, yumuşak kalker ve
konglomeralar üzerinde oluşan bu olgun topraklarda tabaklanma düzeyi yüksektir.
Rendzina Topraklar: Kıyı kuşağında rastlanan bir toprak grubudur. Bunlar ovaların
yüksek eğimli kesimlere yakın yerlerdeki III.zaman yaşlı, çok kireçli marnlar ve yumuşak
kalkerler üzerinde oluşmuş yarı olgun topraklardır. Rendzina toprakların yayılım alanında
eğim yüksek değildir,dalgalı bir yapı vardır. Bu toprakların doğal bitki örtüsü makilerle
otsu bitkiler oluşturmaktadır. İlde yetişen tüm maki türlerine bu topraklar üzerinde
rastlanabilir. Muğla ilinde bu ana toprak grubları dışında, öbür toprak grublarına da
rastlanır. Bunların başlıcaları; tuzlu-alkali topraklar, yüksek dağ-çayır toprakları, kalkersiz
kahverengi topraklar, kalkersiz kahverengi orman toprakları ve kırmızı–kahverengi
Akdeniz topraklarıdır.
Flora ve Fauna
Flora
Dünyadaki biyocoğrafik kuşaklar, bir yerdeki bitkilerin meydana getirdiği vejetasyon
tiplerine veya formasyonlarına göre sınıflandırılmaktadır. Dünyamız bitki coğrafyası,
holoarktik, paleo-tropikal ve neo-tropikal olmak üzere 3 farklı kısımda incelenir. Türkiye
tamamıyla Holoarktik kısımda yer alır ve 3 bitkisel (floristik) bölgesi yurdumuzda
birleşmektedir. Bunlar Akdeniz, Avrupa-Sibirya ve İran-Turan floristik vejatasyon
bölgeleridir.
Bu bölgelerin hepsinin kendisine has iklimsel özellikleri vardır. Avrupa-Sibirya floristik
bölgesi diğer iki bölgeye göre yıl boyunca daha düzenli bir yağış rejimine sahiptir.
14
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Akdeniz floristik bölgesi homojen bir iklime sahip olmayıp yağış ve sıcaklık açısından
varyasyonlar gösterir. Türkiye’yi 29 üniteye bölen kareleme sistemini (Grid Sistemi)
DAVİS, P.H. (ed) ‘in 1965–1985 yıllarında 9 cilt olarak hazırladığı Flora of Turkey and
the Aegean islands kitabına göre Türkiye Florası”nda kullanılan ve her biri 42.000
kilometrekare kapsayan Grid Sisteminde Muğla ili C-2 Grid Karesinde yer almaktadır.
Proje alanı ve çevresinin flora listesi oluşturulurken 10 ciltlik “Flora Of Turkey And
The East Aegean Island” adlı kaynak kayıtları, TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi)
ve arazi gözlemleri dikkate alınacaktır. Tür listesi, raporu esas teşkil edecek özel format
doğrultusunda hazırlanacaktır.
Fauna
Faaliyet alanının fauna listeleri arazi gözlemi ve literatür desteği ile oluşturulacaktır.
Fauna listeleri, Amfibi, Sürüngen, Kuş ve Memeli türleri faaliyete özgü format dahilinde
listeler halinde verilecektir. Ayrıca listelerde ulusal ve uluslararası taraf olduğumuz
sözleşmelere (Bern Sözleşmesi, CITES ve Av Komisyonu Kararları) göre de
değerlendirmeler yapılacaktır.
Bölgenin İklim Koşulları
Muğla ilinde Akdeniz iklimi hüküm sürmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve
yağışlıdır. Kıyıdan içeriye gidildikçe kara ikliminin tesiri görülür ve ısı düşer. Kıyılarda
kar yağışı görülmez. İç kısımlarda ise senede 1-2 gün kar görülebilir. Sıcaklık +42,1°C ile
-10°C arasında seyreder. Yağış miktarı 222,7 kg/m2 ile 6,9 kg/m2 arasında mevsim ve
bölgelere göre değişir.
EK-5’deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar
1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gereken alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde
tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat
Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" içerisinde yer almamaktadır.
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman
Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme
Alanları", içerisinde yer almamaktadır.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3
üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt
bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak
tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür
ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu
Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve
tescili yapılan alanlar, içerisinde yer almamaktadır.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları, içerisinde yer almamaktadır.
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar, içerisinde yer
almamaktadır.
15
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri",
içerisinde yer almamaktadır.
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar
Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar,
içerisinde yer almamaktadır.
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan
alanlar, içerisinde yer almamaktadır.
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler,
içerisinde yer almamaktadır.
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar,
içerisinde yer almamaktadır.
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması
Hakkında Kanunda belirtilen alanlar, içerisinde yer almamaktadır.
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, içerisinde yer
almaktadır. Gerekli izinler alınacaktır.
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar, içerisinde yer
almamaktadır.
2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli
alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN
Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası
Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve
Üreme Alanları", içerisinde yer almamaktadır.
b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca
korumaya alınan alanlar,
ı) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de
Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma
Alanı" olarak belirlenmiş alanlar, Faaliyet alanının yukarıda belirtilen alanlarla ilişkisi
bulunmamaktadır.
ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre
Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi
Sit" listesinde yer alan alanlar, Faaliyet alanının yukarıda belirtilen alanlarla ilişkisi
bulunmamaktadır.
ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli
Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar,
içerisinde yer almamaktadır.
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri
gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal
Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, içerisinde yer almamaktadır.
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış
alanlar, içerisinde yer almamaktadır.
16
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi, içerisinde yer almamaktadır.
3. Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik
rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri), içerisinde yer almamaktadır.
b) Tarım Alanları: Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması
mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı
tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı, içerisinde
yer almaktadır. Gerekli izinler alınacaktır.
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı,
tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen
derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem
taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden
itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler, içerisinde yer
almamaktadır.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, içerisinde yer almamaktadır.
d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer
rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve
jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar, içerisinde yer almamaktadır.
BÖLÜM III. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL
ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER
III.a. Çevreyi etkileyebilecek olası sorunların belirlenmesi, kirleticilerin miktarı, alıcı
ortamla etkileşim, kümülatif etkilerin belirlenmesi
Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi için projeden kaynaklanan çevresel, ekonomik
ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu etkilerin
bazıları doğrudan, diğerleri ise dolaylı etkilerdir. Özellikle çevresel kirlilik yaratacak
unsurların ilgili yönetmeliklerde belirlenen sınır değerlerin altında kalacağı taahhüt
edildiğinden çevresel etkilerinin önemli bir boyutta olmayacağı düşünülmektedir.
Katı Atıklar
Evsel Nitelikli Katı Atıklar
İnşaat Aşaması
İnşaat aşamasında çalışacak personel sayısı 10 olup kişi başına oluşan evsel nitelikli
miktarının 1,34 kg/gün (TÜİK, 29 Aralık 2005 Tarihli Haber Bülteni) olmasından
hareketle; İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı: 1,34 kg/kişi.gün x10
kişi = 13,4 kg/gün katı atıktır.
Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar kapalı varillerde biriktirilerek Muğla Büyükşehir
Belediyesi çöp dökme alanına dökülecektir. 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”, 05.04.2005 tarih ve 25777
17
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği”ne uyulacaktır.
İşletme Aşaması
İşletme döneminde tesiste 3 kişinin çalışması öngörülmektedir. Personelden kaynaklı
evsel nitelikli katı atık miktarı; Evsel Nitelikli Katı Atık miktarı: 1,34 kg/kişi.gün x 3 kişi =
4,02 kg/gün katı atıktır.
Bu atıklar kapalı varillerde biriktirilerek Muğla Büyükşehir Belediyesi çöp dökme
alanına götürülecektir. 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”, 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Hakkında Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmeliği” ne uyulacaktır.
Ambalaj Atıkları
Proje konusu faaliyette işletme aşamaları sırasında oluşması muhtemel ambalaj atıkları
yiyecek ve içecek ambalajları, kırtasiye işlemleri neticesinde oluşacak ambalaj atıkları,
tesise yapılacak araç bakımları, temizlik ürünleri vb. ambalajlarının atıkları şeklinde
olacaktır. Bahsi geçen ambalaj atıklarının miktarı evsel nitelikli atıkların % 12,5’i kadar
olacaktır.
İnşaat aşamasında hazır beton kullanılacak olması ve hazır olarak piyasadan temin
edilecek ekipmanın montaj çalışması olacağı için inşaat aşamasında ambalaj atığı olması
beklenmemektedir. Tesisin işletme aşamasında çalışanlardan kaynaklanacak evsel nitelikli
ambalaj atığı dışında ambalaj atığı oluşmayacaktır.
Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = evsel nitelikli atıklar x 0,125
İnşaat Aşamasında Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = 13,4 kg/gün x 0.125 = 1,67
kg/gün
İşletme Aşamasında Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = 4,02 kg/gün x 0.125 =
0,5025 kg/gün kadar olacaktır. (www.tubitak.gov.tr, Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma
Tematik Paneli, Cezmi Neyim Çevko Vakfı)
İnşaat ve işletme aşamasında ambalaj atığı oluşması halinde 24.08.2011 tarih ve 28035
Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği” 23. Maddesi 1. fıkrası uyarınca, kullanılan malzemeye ve oluştuğu kaynağa
bakılmaksızın, çevre kirliliğinin azaltılması, düzenli depolama tesislerinden azami istifade
edilmesi ve ekonomiye katkıda bulunulması amacıyla oluştukları yerlerde diğer atıklardan
ayrı olarak biriktirilerek lisanslı geri kazanım tesislerine verilecektir.
Ömrünü Tamamlamış Lastikler
Proje kapsamında iş makinelerinin bakım-onarımları bölgede yer alan yetkili servislerde
yapılacaktır. Bu bağlamda proje kapsamında ömrünü tamamlamış lastik oluşumu
beklenmemektedir.
18
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
İnşaat ve işletme sırasında ömrünü tamamlamış lastik oluşumu durumunda 25.11.2006
tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”, 30.11.2013 tarih ve 28817 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü
Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyularak
uygun koşullarda bertarafı sağlanacaktır.
Atık Pil ve Akümülatörler
Proje kapsamında inşaat aşamasında iş makinelerinin bakım-onarımları bölgede yer
alan yetkili servislerde yapılacaktır. Bu bağlamda proje kapsamında atık pil ve akümülatör
oluşumu beklenmemektedir.
İnşaat ve işletme sırasında atık pil ve akümülatör oluşumu durumunda 31.08.2004 tarih
ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği
Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyularak uygun
koşullarda bertaraf edilecektir.
Güneş Enerjisi Santrali projesi için kullanılacak teknolojide, güneş pilleri yer
almaktadır. Güneş pillerinin performans ömrü 25 yıl, ekonomik ömrü 50 yıl olarak
belirtilmektedir. Güneş pillerinin ömrünü tamamlaması durumunda, güneş pilleri üretici
firması proje sahasında yenisi ile değişimini gerçekleştirilecek ve ömrünü tamamlanmış
güneş pillerini beraberinde götüreceklerdir.
Tıbbı Atıklar
Proje kapsamında tıbbı atık üretimi söz konusu olmayacaktır. Çalışacak personelin tıbbi
ihtiyaçları en yakın sağlık merkezinden karşılanacaktır.
İnşaat ve işletme sırasında tıbbi atık oluşumu durumunda 22.07.2005 tarih ve 25883
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Tehlikeli Atıklar
İnşaat ve işletme aşamasında meydana gelecek tehlikeli atıklar, şantiyede ve şalt
sahasında yer alacak tehlikeli atık depolama alanında toplanacak ve taşıma lisansı olan
taşıyıcı firmalar tarafından şantiyeden özel araçlarla alınarak çevre lisanslı bertaraf
tesislerine verilecektir. Tehlikeli atıkların bertarafı konusunda 14.03.2005 tarih ve 25755
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”, 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Hakkında değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
19
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Hava Kirliliği
Oluşacak Toz Miktarı
Güneş enerji santrali tesisinde herhangi bir toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Faaliyetin inşaat aşamasında arazi düzenlemeleri esnasında az miktarda toz oluşumu
muhtemel olup faaliyet sahasının arasözle sulanması sağlanacaktır.
Faaliyet ile ilgili olarak 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”, 13.04.2012
tarih ve 28263 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği”
hükümlerine uyulacaktır.
Gürültü Oluşumu
Tesiste gürültü kaynağı olarak elektrikle çalışan makineler olacaktır. Faaliyet sahasına
en yakın yerleşim yeri yaklaşık 2432 m uzaklıktaki Düğerek Mah. olup oluşacak
gürültünün en yakın yerleşim yerine olumsuz bir etkisi olmayacaktır. Güneş enerjisi üretim
işlemleri sırasında önlem alınmasını gerektirir bir gürültü oluşumu söz konusu değildir.
Faaliyetin inşaat ve işletme aşamasında 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilme ve
Yönetimi Yönetmeliği”, 27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
Sıvı Atıklar
Evsel Nitelikli Atık Sular
İnşaat Aşaması
Projenin inşaat aşamasında, çalışanlar için içme ve kullanma suyu kullanımı söz konusu
olacaktır.
İnşaat sırasında 10 personel çalışacak olup,. 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında
Yönetmelik” kapsamında kişi başı 200 lt/gün alınarak;
Günlük Oluşacak Atık Su Debisi: 10 kişi x 0,20 m3/kişi.gün =2,0 m3 atıksu/gün
Evsel nitelikli atık sular 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara
Ait Yönetmelik” uyarınca yapılmış sızdırmaz fosseptik çukurda biriktirilecek ve belirli
aralıklar ile vidanjörle çekilerek Muğla Büyükşehir Belediyesi Kanalizasyon sistemine
verilerek bertarafı sağlanacaktır. Atık sular 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine
uygun olarak bertaraf edilecektir. Vidanjör makbuzları saklanacaktır.
20
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
İşletme Aşaması
İşletme aşamasında yalnızca çalışacak personelin günlük ihtiyaçlarının karşılanması
sonucu evsel nitelikli atık su oluşumu söz konusu olacaktır.
İşletme döneminde tesiste 3 kişi çalışacaktır. İşletme döneminde çalışacak olan
personelden kaynaklanan atık su miktarı ise 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında
Yönetmelik” kapsamında kişi başı 200 lt/gün alınarak,
Günlük Oluşacak Atık Su Debisi:3 x 0,20 m3/gün = 0,6 m3/gün’dür.
Atık sular için 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara
Ait Yönetmelik uyarınca yapılmış sızdırmaz fosseptik çukurda biriktirilerek ve belirli
aralıklar ile vidanjörle alınarak Muğla Büyükşehir Belediyesi Kanalizasyon sistemine
verilerek bertarafı sağlanacaktır. Atık sular 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine
uygun olarak bertaraf edilecektir. Vidanjör makbuzları saklanacaktır.
Atık Yağlar
Projenin inşaat aşamasında iş makinelerinin bakım- onarımları bölgede yer alan yetkili
servislerde yapılacaktır. bu sayede projenin inşaatı aşamasında atık motor yağ, şanzıman
yağı, vs. gibi tehlikeli atık oluşumu söz konusu değildir. İşletme aşamasında atık yağ
oluşması beklenmemektedir.
Bitkisel Atık Yağlar ve Özellikleri
Projenin inşaatı aşamasında, çalışacak işçiler için yemek ihtiyacı piyasada hazır yemek
servisi yapan şirketlerden tedarik edilecektir. Bu sayede projenin inşaatı aşamasında
bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir.
Projenin işletme aşamasında, çalışacak işçiler için yemek ihtiyacı piyasada hazır yemek
servisi yapan şirketlerden tedarik edilecektir. Bu sayede projenin işletme aşamasında
bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir.
III.b. Sera gazı emisyon miktarının belirlenmesi ve emisyonların azaltılması için
alınacak önlemler
Küresel ısınmaya yol açan sera gazları; esas olarak, fosil yakıtların yakılması (enerji ve
evrim), sanayi (enerji ilişkili; kimyasal süreçler ve çimento üretimi, vb. enerji dışı),
ulaştırma, arazi kullanımı değişikliği, katı atık yönetimi ve tarımsal (enerji ilişkili; anız
yakma, çeltik
üretimi, hayvancılık ve gübreleme vb. enerji dışı) etkinliklerden
kaynaklanmaktadır. Küresel hesaplamalara göre, atmosfere salınan insan kaynaklı sera
gazı salımları nedeniyle, küresel karbon dengesi denk kapanmamaktadır.
Sera gazlarının küresel ısınmaya yaptıkları katkılar birbirinden farklı olup, farklı küresel
ısınma potansiyellerine sahiptirler. CO2, CH4 ve N2O en önemli sera gazlarıdır, CO2
gazının küresel ısınma potansiyeli diğerlerine göre daha düşüktür. Ancak, CO2 diğer
21
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
gazlara göre daha düşük küresel ısınma potansiyeline sahip olsa bile, enerjiye ilişkin tüm
faaliyetlerde fosil yakıtların yanması ile çok büyük miktarlarda atmosfere verilmesi
nedeniyle, öncellikli tedbir alınacak faktörler arasında ilk sırada yer almaktadır.
Yenilenebilir enerji kaynakları olarak bilinen hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal,
biyokütle, dalga, gelgit enerjileri içersinde en yaygın olan ve teknolojisi en hızlı gelişeni
rüzPgar enerjisidir. Rüzgar enerjisinin bu kadar hızlı gelişmesinin nedeni, doğada serbest
bir halde ve bol olarak bulunması ile enerji kaynağı çeşitliliği yartması yanında dışa
bağımlı olmayan temiz bir enerji kaynağı olmasıdır. Çevre dostu olan rüzgar enerjisi; asit
yağmurlarına, atmosferik ısınmaya yol açmayan, CO2 emisyonunu azaltan, fosil yakıt
tasarrufu sağlayan, radyoaktif etkisi olmayan bir yöntemdir.
Tüm Dünyada ilerleyen teknolojiye ve artmakta olan dünya nüfusuna bağlı olarak
kişilerin elektrik enerjisine olan ihtiyaçlarıda artış göstermektedir. Elektrik enerjisi
üretiminde kullanılan mevcut fosil kaynakların sınırlı-tükenebilir olması, petrol
fiyatlarındaki dalgalı kaynaklar kullanılarak elektrik enerjisi üretilmesi üzerinde çalışmalar
büyük bir hızla devam etmektedir.
Projenin İşletme aşamasında hava kalitesini etkileyecek unsurlar, kurulacak sistemlerin
özelliklerine göre incelenecek ve ilgili yönetmelikler, dünya standartları ve alternatif
projeler
açısından
karşılaştırılacak,
hazırlanacak
ÇED
raporunda
ayrıca
değerlendirilecektir.
III.c. Projenin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin azaltılması için alınacak
önlemler
Faaliyetin temel amacı; Güneş ışınlarından yararlanarak ışık ya da ısı enerjisinden
elektrik elde etmek şeklinde değerlendirilmesidir.
Faaliyetin önemi; Güneş ışınlarından yararlanmak için pek çok teknoloji geliştirilmiştir.
Bu teknolojilerin bir kısmı güneş enerjisini ışık ya da ısı enerjisi şeklinde direk olarak
kullanırken, diğer teknolojiler güneş enerjisinden elektrik elde etmek şeklinde
kullanılmaktadır. Güneş Enerji Santralinde enerjiyi doğru akımdan alternatif akıma
çevirmek amacı ile proje planlanmıştır.
Projenin inşaat aşamasında;
Faaliyette çalışanlardan kaynaklanacak evsel nitelikli katı atık oluşumu söz konusudur.
İnşaat aşamasında çalışacak personel sayısı 10 kişi olarak planlanmakta olup buna göre bir
günde 13,4 kg civarında katı atık oluşacaktır.
Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar tesis sahasında Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği’nde belirtildiği şekilde uygun bir yerde ve şekilde kapalı varillerde
biriktirilerek Muğla Büyükşehir Belediyesi çöp dökme alanına götürülecektir.
İnşaat aşamasında kişi başı su tüketim miktarı günlük 200 lt/gün olup, tüketilecek su
miktarı 0,2 m3/gün-kişi x 10 kişi = 2 m3/gün olacaktır. Personelin içme ve kullanma suyu
tankerlerle en yakın yerleşim yeri olan yaklaşık 2432 m uzaklıktaki Düğerek
Mahallesinden temin edilecektir.
22
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Personel kaynaklı oluşan evsel nitelikli atıksular yapılacak sızdırmaz fosseptikte
biriktirilecek olup belirli periyotlarla vidanjörler vasıtasıyla çektirilerek Muğla Büyükşehir
Belediyesi Kanalizasyon sistemine verilerek bertarafı sağlanacaktır.
Tesiste, faaliyet amaçlı herhangi bir atık yağ oluşumu olmayacaktır. İşletmeye hizmet
verecek araçların bakım-onarımı, yağ ve filtre değişimi bakım istasyonlarında
yaptırılacaktır. Proje kapsamında açığa çıkması muhtemel atık yağlar, 30.07.2008 tarih ve
26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uyularak bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Tesiste çalışanların
yemek ihtiyacı dışarıdan karşılanacaktır. Tesiste personelden kaynaklı bitkisel atık yağ
oluşmayacaktır. Oluşması durumunda 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hususlarına
uyulacaktır.
Faaliyetin inşaat aşamasında arazi düzenlemeleri esnasında az miktarda toz oluşumu
muhtemel olup faaliyet sahasının arasözle sulanması sağlanacaktır.
Faaliyet sahasına en yakın yerleşim yeri yaklaşık 2432 m uzaklıktaki Düğerek
Mahallesi olup inşaat aşamasında oluşacak gürültünün en yakın yerleşim yerine olumsuz
bir etkisi olmayacaktır.
Projenin işletme aşamasında;
İşletmede çalışacak işçi sayısı 3 kişi olarak planlanmakta olup, bir günde 4,02 kg
civarında katı atık oluşacaktır.
Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar tesis sahasında Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği’nde belirtildiği şekilde uygun bir yerde ve şekilde üstü kapalı varillerde
biriktirilerek Muğla Büyükşehir Belediyesi çöp dökme alanına dökülecektir.
Faaliyet sahasında oluşacak ambalaj atıkları diğer atıklardan ayrı olarak toplanacak ve
24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği" ne göre bertarafı sağlanacaktır. Ambalaj atığı toplama
ayırma tesislerine ulaştırılması sağlanacaktır.
İşletme aşamasında personelin içme ve kullanma suyu tankerlerle en yakın yerleşim
yeri olan yaklaşık 2432 m uzaklıktaki Düğerek Mahallesinden temin edilecektir. İşletme
aşamasında personel tarafından tüketilecek su miktarı 0,2 m3/gün-kişi x 3 kişi = 0,6 m3/gün
olacaktır.
Personel kaynaklı oluşan evsel nitelikli atıksular işletmede yapılacak sızdırmasız
fosseptikte biriktirilecek olup belirli periyotlarla vidanjörler vasıtasıyla çektirilerek Muğla
Büyükşehir Belediyesi Kanalizasyon sistemine verilerek bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
Tesiste, faaliyet amaçlı herhangi bir atık yağ oluşumu olmayacaktır. İşletmeye hizmet
verecek araçların bakım-onarımı, yağ ve filtre değişimi bakım istasyonlarında
yaptırılacaktır. Proje kapsamında açığa çıkması muhtemel atık yağlar, 30.07.2008 tarih ve
26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uyularak bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Tesiste çalışanların
yemek ihtiyacı dışarıdan karşılanacaktır. Tesiste personelden kaynaklı bitkisel atık yağ
23
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
oluşmayacaktır. Oluşması durumunda 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hususlarına
uyulacaktır.
İnşaat ve işletme aşamasında meydana gelecek tehlikeli atıklar, şantiyede ve şalt
sahasında yer alacak tehlikeli atık depolama alanında toplanacak ve taşıma lisansı olan
taşıyıcı firmalar tarafından şantiyeden özel araçlarla alınarak çevre lisanslı bertaraf
tesislerine verilecektir. Tehlikeli atıkların bertarafı konusunda 14.03.2005 tarih ve 25755
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”, 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Hakkında değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır.
Proje kapsamında tıbbı atık üretimi söz konusu olmayacaktır. Çalışacak personelin tıbbi
ihtiyaçları en yakın sağlık merkezinden karşılanacaktır.
İnşaat ve işletme sırasında tıbbi atık oluşumu durumunda 22.07.2005 tarih ve 25883
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Güneş enerji santrali tesisinde işletme aşamasında herhangi bir toz oluşumu ve üretim
işlemleri sırasında önlem alınmasını gerektirir bir gürültü oluşumu söz konusu değildir.
Ayrıca tesisin inşaatı sırasında 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu” hükümlerine,
12/09/1974 tarih ve 15004 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Yapı
İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü” hükümlerine uyulacak ve olası tüm kaza ve
risklerin mümkün olan en aza indirilmesi için gerekli önlemler alınacaktır.
İşletme esnasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna dayanılarak yayınlanan 5491
sayılı Çevre Kanununda Değişikli Yapılmasına Dair Kanun ile buna bağlı olan
Yönetmeliklere uyulacak, Mer’i mevzuat kapsamında ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli
izinler alınacaktır.
Projenin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin azaltılması için hazırlanacak ÇED
Raporunda detaylı bir etki azaltma ve izleme planı verilecektir.
Oluşacak çevresel etkilerin boyutları, hazırlanacak ÇED raporunda ulusal ve
uluslararası kabul gören literatür değerleri kullanılarak hesaplamalar ile ortaya konulacak,
etkilerin önlenmesi veya azaltılması için Çevre mevzuatı kapsamındaki Yönetmeliklerde
belirtilen önleyici veya etki azaltıcı yöntemler belirtilecektir.
III.ç. İzleme Planı (İnşaat dönemi)
ÇED Yönetmeliği 18. Madde 3. Bendinde
“Proje sahibi, “ÇED OLUMLU” kararını aldıktan sonra yatırımın başlangıç, inşaat
dönemine ilişkin izleme raporlarını Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlara
yaptırmakla, Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlar da bu raporları Bakanlığa
sunmakla yükümlüdür.”denilmektedir. Planlanan projenin izleme raporları ve izlenmesi
24
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
ÇED Raporu hazırlayan DE Planlama tarafından yapılarak, belirlenecek periyotlar halinde
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na sunulacaktır.
İnşaat Aşamasında İzleme Programı
Projenin gerçekleştirilmesi sırasında oluşacak çevresel etkiler ve bu etkilere karşı
uygulanması planlanan izleme programı oluşan etkilerin niteliğine göre aşağıda verilmiştir.
Sıvı Atıkların İzlenmesi
İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksuların; 19.03.1971 tarih ve 13783 Sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası İnşaası Mümkün
Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” hükümleri gereğine uyularak
yapılacak olan sızdırmasız fosseptikte toplanıp toplanmadığı ve ilgili belediye tarafından
vidanjörle çektirilip çektirilmediği izlenecektir.
Katı Atıkların İzlenmesi
İnşaat aşamasında oluşacak katı atıklar; inşaat artıkları ve personelden kaynaklanacak
evsel nitelikli katı atıklardır.
Proje kapsamında oluşacak inşaat artıkları 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat
Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda
bertarafı izlenecektir. Personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıkların
değerlendirilebilir nitelikte olanlarının ayrı toplanması, uygun nitelikte kapalı kaplar
içerisinde biriktirilmesi ve ilgili belediye tarafından ücrete mukabil alınıp alınmadığı
izlenecektir.
Emisyonların İzlenmesi
İnşaat aşamasında yapılacak çalışmalardan kaynaklanacak emisyonlar arasında toz
emisyonu ve egzoz emisyonları yer almaktadır. Faaliyetler esnasında oluşacak toz
emisyonunun sınır değerleri aşmaması için alınması gereken önlemlerin uygulanması ile
sahada spreyleme yapılması işlemleri izlenecektir.
Gürültünün İzlenmesi
Proje kapsamında, kullanılacak makinelerden ve arazide yapılacak çalışmalardan
gürültü oluşacaktır. Çalışmalar sırasında makine ve ekipmanlardan kaynaklanacak gürültü
seviyesinin sınır değerleri aşmaması için gerekli ölçümler yapılarak önlemlerin
uygulanması izlenecektir.
Tıbbi Atıkların İzlenmesi
Proje kapsamında oluşacak tıbbi atıkların; diğer tüm atıklardan ayrı olarak ve “Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”’ne uygun olarak toplanması işaretlenmesi ve bertaraf
edilmesi, bu konu ile ilgili olarak tüm işlemlerin 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı “Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”’ne uygun yapılması izlenecektir.
25
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
Tehlikeli Atıkların İzlenmesi
Hafriyat için kullanılan iş makinelerinin bakım ve onarımından kaynaklanabilecek atık
yağ, gres yağı, kontamine yağlar ve yakıtlarının insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı
etkisini 14 Mart 2005 tarih ve 25755 sayılı “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve
atık yağlarla ilgili olarak ise 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı “Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak bertarafı izlenecektir.
BÖLÜM IV. HALKIN KATILIMI
IV.a. Projeden etkilenmesi muhtemel ilgili halkın belirlenmesi ve halkın
görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına yansıtılması için önerilen
yöntemler
25.11.2014 Tarih ve 29186 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED
yönetmeliğinin 9. maddesinde yer alan “Halkın Katılımı Toplantısı” bölümünde toplantı
tarihini, saatini, yerini ve konusunu belirten bir ilan; projenin gerçekleştirileceği yörede
yayınlanan yerel süreli yayın ile birlikte yaygın süreli yayın olarak tanımlanan bir gazetede
toplantı tarihinden en az on (10) takvim günü önce yayınlatılımı gerekliliği açıklanmıştır.
Bu hususta gerekli ilanlar yerel ve ulusal gazetede yayınlanacaktır.
Yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerileri almak amacıyla
Muğla İli, Merkez İlçesi içerisinde belirlenecek olan yerde Halkın Katılım Toplantıları
düzenlenecektir. Toplantı öncesinde, yapılacak olan toplantının tarihini, saatini, yerini ve
konusunu belirleyen bir ilan hazırlancak ve toplantıdan en az on (10) takvim günü önce
ulusal ve yerel düzeyde yayımlanan gazetede ilan edilecektir.
IV. b. Görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar
Yapılması planlanan ÖZMEN-1 Güneş Enerji Santrali (14 MWe ) projesi alanı için
ilgili kurum ve kuruluşlardan görüş alınacaktır.
Proje işletme aşamasına geçmeden önce gerekli izinler ve ruhsatlar alınarak T.C. Çevre
ve Şehircilik Bakanlığına sunulacaktır.
İşletme esnasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna dayanılarak yayınlanan tüm
Yönetmeliklere uyulacak ve diğer mevzuatlar gereğince alınması gereken tüm izinler
alınacaktır.
İnşaat ve işletme esnasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna dayanılarak
yayınlanan Proje kapsamında;
03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
13.04.2012 tarih ve 28263 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik”,
06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hava
Kalitesi Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”,
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilme ve Yönetimi Yönetmeliği”,
26
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik”,
31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”,
14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”,
05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”,
22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”,
14.03.2005 tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”,
30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Hakkında değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik”,
10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “İşyeri
Açma ve Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”
13.04.2007 tarih ve 26492 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren “İşyeri
Açma ve Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik”,
25.11.2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” ,
24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği”,
18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği”,
08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik”,
30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”,
30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”,
04.04.2014 tarih ve 28962 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sulak
Alanların Korunması Yönetmeliği”,
10.03.1995 tarih ve 22223 sayılı “Su Ürünleri Yönetmeliği”,
03/07/2005 tarih ve 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu”,
15.05.2014 tarih ve 29001 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6537
sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Hakkında Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun”,
30. 06. 2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331
sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu”, 28.02.1998 tarih 23272 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren 4342 sayılı “Mera Kanunu” na uyulacak ve diğer mevzuatlar
gereğince alınması gereken tüm izinler alınacaktır.
NOTLAR VE KAYNAKLAR
1.
Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi
2.
T.C.Çevre Mevzuatı, Çevre ve Orman Bakanlığı
27
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÖZMEN 1 Güneş Enerji Santrali
3. Açık Alanda Kullanılan Techizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü
Emisyonu ile ilgili Yönetmelik (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı)
4. DAVİS,P.H., 1988. “Flora of Turkey and The East Aegean Islands” (VII. 10, At
The University Press, (Edinburg)
5. EKİM,T., KOYUNCU,M., DUMAN,H., AYTAÇ,Z., ADIGÜZEL,N., 2000.
“Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı”, Ankara
6.
Jeoloji haritası, MTA Genel Müdürlüğü
7.
KİZİROĞLU,İ.,1989. “Türkiye Kuşları”, OGM Yayınları,Ankara
8. T.C.Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
Merkez Av Komisyonu 2008-2009 Kararları,
9.
BARAN,İ.,ATATÜR,M.K., 1998. “Türkiye
Sürüngenler)”, T.C. Çevre Bakanlığı, Ankara
Herpetofaunası
(Kurbağa
ve
10. DEMİRSOY,A.,1996: Amfibiler.Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma Genel
Müdürlüğü.Proje No:90-K-1000-90
11. DEMİRSOY,A.,1996: Memeliler.Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma
Genel Müdürlüğü.Proje No:90-K-1000-90
12. DEMİRSOY,A.,1997:Sürüngenler.Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Koruma
Genel Müdürlüğü.Proje No:90-K-1000-90
13. ESİN ACAR, AHMET DOĞAN, 2008. “Yenilenebilir enerji Potansiyeli ve
Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesi”, VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu.
14. DOĞANAY, H., 1991. “Enerji kaynakları”, Atatürk Üniv. Yay. No:707
Kazımkarabekir Eğitim Fak. Yayınları N0:18 Ders Kitapları Serisi No:13 Erzurum.
15.
Muğla İl Çevre Durum Raporu, 2013.
16. VARINCA, K., VARANK, G., 2005. “Rüzgar Kaynaklı Enerji Üretim
Sistemlerinde Çevresel Etkilerin Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri”, Yıldız
Üniversitesi.
17. DIMITROV, S. 1958. Uber die alpidische Regionalmetamorphose und ihre
Beziehungen zu der Tektonik und dem Magmatismus in Sudostbulgarien. Geologie 7, 560568
18. ÇAĞLAYAN, M. A., ŞENGÜN, M. VE YURTSEVER, A. 1990. Demirköy
Plutonunde Progresif, kırılgan-sünek deformasyon. MTA Dergisi 110 : 131-142.
Progressive birttle-duetile deformation in the Demirköy pluton of the Strandja. Bulletin of
MTA 110: 77-88.
19.
SİYAKO, M., 2006. MTA Dergisi, 132, 63-73.
28
EKLER
Ek:1 Yer Bulduru Haritası
Ek:2 1/25000 Ölçekli Topoğrafik Harita
Ek:3 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı
Ek:4 Deprem Haritası
Ek:5 Acil Eylem Planı
Ek:6 ÇED Yeterlik Belgesi