6. Sınıf YAZILIYA HAZIRLIK SETİ FEN BİLİMLERİ 1. Fasikül İÇİNDEKİLER 3 Canlılık Hücreyle Başlar 11 Destek ve Hareket Sistemi 19 Solunum Sistemi 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler CANLILIK HÜCREYLE BAŞLAR AHücrenin Temel Kısımları Canlılar hücre adı verilen oldukça küçük canlı birimlerinden meydana gelir. Sitoplazma Canlılar, beslenme, solunum, boşaltım, büyüme, gelişme ve üreme gibi yaşamsal faaliyetlerini hücre yapıları ile gerçekleştirir. Bazı canlılar tek hücrelidir. Bazıları da milyonlarca hücreden meydana gelmiştir. Hücre zarı Çekirdek Her hücrenin görevini yapabilmesine yardımcı olan bir şekli vardır. Bitki ve hayvan hücreleri farklı görünseler de, 3 ana kısımdan oluşur. aHücre Zarı Hücreyi en dıştan saran, koruyarak şekil veren, üzerindeki delikler sayesinde madde alış verişini sağlayan canlı ve esnek bir yapıdır. BHücre Çekirdeği İçerisinde canlıya ait bütün bilgilerin saklandığı yapıları bulunduran, hücre yönetim merkezidir. CSitoplazma Hücre zarı ile çekirdek arasındaki akışkan özellikte bir sıvıdır. İçerisinde çoğunluğu su olmak üzere besin, mineral ve hormonları bulundurur. Hücredeki farklı görevlere sahip organeller de sitoplazma içinde yer alır. BOrganeller Hücrenin yaşamsal faaliyetlerini gerçekleştirmek için sitoplazma içerisinde ayrı ayrı görevleri olan yapılara organel denir. Hücrede çeşitli organeller vardır. aMitokondri Hücrenin yaşaması için gerekli olan enerjiyi, besin maddelerini ve oksijeni kullanarak üretir. BLizozom Hücre içi sindirimde görev alan organeldir. 1. Bölüm Sayfa 3 Sayfa 4 1. Bölüm Fen Bilimleri Canlılık Hücreyle Başlar CGolgi cisimciği Salgı oluşturur ve bunları paketler. Hücre içine ya da dışına salgılar. DRibozom Hücrenin protein oluşturan organelidir. Tüm hücrelerde bulunur. EKoful Hücrenin fazla atık maddelerini depolamakla görevli organelidir. Bitki hücrelerinde daha büyük, hayvan hücrelerinde daha küçüktür. FKloroplast Bitki hücrelerinde bulunur. Bitkinin yeşil renkte görülmesini sağlayan maddeleri içeriri. Güneş ışığı, su ve karbondioksit kullanarak besin ve oksijen üretir. Fotosentezde görevlidir. GEndoplazmik Retikulum Hücre içi madde taşınmasını sağlayan, hücre zarından çekirdeğe kadar uzanan kanal sistemidir. HSentiyoller Yalnızca hayvan hücrelerinde bulunan organeldir. Hücre bölünmesinde görev alır. CBitki Hücresi Köşeli şekildedir. Hücreyi dış etkenlerden koruyarak sağlamlık kazandıran hücre duvarı ve büyük kofulları vardır. BİTKİ HÜCRESİ Çekirdek Koful Endoplazmik retikulum Mitokondri Golgi cisimciği Sitoplazma Hücre zarı Hücre duvarı Ribozom Kloroplast 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler DHayvan Hücresi Ribozom HAYVAN HÜCRESİ Hücre zarı Çekirdek Şekli yuvarlaktır. Bitki hücresinden farklı olarak sitoplazmasında bölünmesinde görevli sentriyoller ve küçük kofulları bulundurur. Koful Lizozom Sitoplazma Mitokondri Endoplazmik Golgi retikulum cisimciği Sentriyoller EGeçmişten Günümüze Hücre Hücreler ancak mikroskop ile görülebilir. İlk mikroskobu Robert Hooke yapmış ve şişe mantarını incelemiştir. Hücre tanımını ilk kez Hook kullanmıştır. Grew ve Malpighi, bitkilerde hücreyi keşfetmiştir. 19. yüzyıl ortalarında da "Hücre Kuramı" ortaya atılmış ve günümüze dek hücrelerin yapı, özellik ve oluşumları ile ilgili büyük gelişmeler sağlanmıştır. Hücre kuramına göre bütün canlılar bir ya da daha fazla hücreden oluşmuştur. Yeni hücreler var olan hücrelerin bölünmesi ve büyümesiyle oluşur. Elektron mikroskobunun keşfi ile de hücrenin iç yapısı hakkında detaylı bilgiler elde edilmeye başlanmıştır. FHücreden Organizmaya Benzer yapı ve özelliğe sahip hücreler, aynı görevi yapmak üzere bir araya gelerek doku denilen hücre topluluğunu oluşturur. Örneğin; kas hücreleri, kas dokusunu oluşturur. Farklı görev ve yapıdaki dokular, iş birliği yapmak için bir araya geldiklerinde organ denilen yapıyı oluştururlar. Örneğin; kemik dokusu, kıkırdak doku ve kas dokusu biraraya gelip kol ve bacak organlarını oluşturur. İşbirliği içinde çalışmak için organların biraraya gelerek oluşturduğu yapılara sistem denir. Sistemlerin bir araya gelmesiyle oluşan yapıya organizma denir. En küçük canlı biriminden büyüğüne doğru sıralama; Hücre → Doku → Organ → Sistem → Organizma şeklinde yapılabilir. 1. Bölüm Sayfa 5 Sayfa 6 1. Bölüm Fen Bilimleri Canlılık Hücreyle Başlar Etkinlik Aşağıda verilen cümleleri doğru ise “D” yanlış ise “Y” olarak kutucuklara işaretleyiniz. A Dünya'da pek çok canlı çeşidi vardır. Ancak hücre hepsinde var olan ortak yapıdır. Neden? 1. Canlıda yaşamsal olaylar hücrede gerçekle- Çünkü; şir. 2. Sitoplazmanın içinde sadece enzim ve hormonlar bulunur. 3. Hayvan hücresindeki koful bitki hücresinden daha büyüktür. B Canlıyı oluşturan farklı hücre çeşitleri vardır. Neden? 4. Hayvan hücresinde hücre duvarı yoktur. Çünkü; 5. İlk mikroskobu bulan kişi Newton'dur. 6. Bitkilerde hücrenin büyük kısmını koful doldurur. C Ağaçlar sonbaharda yapraklarını döker. Neden? Aşağıdaki cümlelerde boşluklara uygun olan sözcükleri yazınız. 1. Hücre Çünkü; özelliği gösterir. 2. Sitoplazmanın çoğunluğu dan oluşur. D Sentriyoller sadece hayvan hücrelerinde bulunur. Neden? 3. Bitkilere yeşil rengi veren maddeleri içeren organel . 4. Sistemlerin bir araya gelerek oluşturduğu yapıya Çünkü; denir. 5. Dokular bir araya gelerek oluştu- rurlar. 6. Canlı yapısını oluşturan en küçük birimden en büyüğüne doğru yapılan sıralama, hücre , , organizmadır. E Bilim insanları mikroskop adı verilen araçları icat etme gereksinimi duymuşlardır. Neden? Çünkü; 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler A Aşağıda bazı hücre kısımları verilmiştir. Yazılıya Hazırlık & Ödev Soruları-1 C Aşağıda bir hayvan hücresi verilmiştir. I. Hücre çekirdeği II. Hücre çeperi III.Sitoplazma IV. Hücre zarı Verilenlerden hangileri canlı hücrelerin temel kısımlarını oluşturur? A) II, III ve IV B) Yalnız I C) I, III ve IV Hücrenin temel kısımlarını oluşturan yapılardan hangilerinin yeri yanlış gösterilmiştir? D) I, II, III ve IV A) Yalnız çekirdek B) Yalnız sitoplazma B Hücrede bulunan yapı ve organeller aşağıda verilmiştir. C) Sitoplazma ve çekirdek D) Hücre zarı ve sitoplazma Mitokondri Endoplazmik retikulum Kloroplast Koful Lizozom lRibozom rSentrioller Hücre Duvarı Golgi cisimciği Yukarıda verilen organellerden bitki ve hayvan hücresinde bulunanların sınıflandırılması, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Bitki Hücresi Hayvan Hücresi A) ,,,,,, ,,,r,,, B) ,,,r,, ,,,r,,, C) ,,,, ,,,r,,, D Ahmet, Aslı ve Emre, canlıların hücre yapıları hakkında konuşuyorlar. Ahmet:Her hücreyi gözümüzle görebiliriz. Aslı: Canlılar dünyasında sadece iki tür hücre vardır. Bitki hücresi ve hayvan hücresi Emre: Hücreleri mikroskop ile görebiliriz. Ayrıca canlılar dünyasında pek çok hücre tipleri vardır. Buna göre Ahmet, Aslı ve Emre'nin verdiği bilgilerden hangileri doğrudur? A) Yalnız Ahmet'in D) ,,,,r,,, ,,,r,,, B) Yalnız Emre'nin C) Yalnız Aslı'nın D) Ahmet ve Aslı'nın 6. Sınıf Sayfa 7 Sayfa 8 1. Yazılıya Hazırlık & Bölüm Ödev Soruları-1 Fen Bilimleri Canlılık Hücreyle Başlar E Hücre ile ilgili kavram haritası aşağıda veril- G Aşağıda bir hücrenin canlılık faaliyetleri listelenmiştir ? miştir. I. Protein sentezi II. Madde iletimi III. Hücrenin madde alış verişi Buna göre tanımlanan faaliyetlerden hangileri sitoplazmada gerçekleşmez? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III 1, 2, 3 ile numaralandırılmış yerlere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? 1 2 3 Hayvan hücresi Hücre duvarı Bitki hücresi Sitoplazma C) Bitki hücresi Hayvan hücresi Sitoplazma D) Sitoplazma Bitki hücresi Hayvan hücresi A) Bitki hücresi B) Hayvan hücresi H Bitki ve hayvan gibi canlılarda, Hücre → Doku → Organ → Sistem → Organizma şeklinde sıralanan düzenleme vardır. Buna göre I.Kedi II.Amip III.Bakteri IV.Ayçiçeği örneklerinden hangilerinde yukarıdaki sıralama görülmez? A) Yalnız I B) Yalnız IV C) II ve III D) I ve IV F Bitki hücrelerinde, hücrenin dış etkilere karşı dayanıklı olmasını sağlayan yapı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? I Hücre içerisinde madde taşınmasını sağlayan organel aşağıdakilerden hangisidir? A)Kloroplast A)Koful B)Lizozom B) Endoplazmik retikulum C) Hücre zarı C)Mitokondri D) Hücre duvarı D)Lizozom 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler Aşağıdaki cümlelerde boşluklara uygun olan sözcükleri yazınız. aHücreyi dış etkenlerden H “İnsan, omurgalı canlılar grubundandır. Ayakta durmasını sağlayan yapı, omurgasına bağlanmış kemiklerin oluşturduğu iskelet sistemidir.” ko- rur. b Sitoplazmada bulunan yapılara Buna göre bitkilerin ayakta durmasını destekleyen hücresel yapı aşağıdakilerden hangisidir? de- nir. c Yazılıya Hazırlık & Ödev Soruları-2 A) Hücre zarı Hücrede protein oluşturan organel 'dur. B)Sitoplazma C) Hücre duvarı D)Koful Aşağıda verilen cümleleri doğru ise “D” yanlış ise “Y” olarak kutucuklara işaretleyiniz. D Hücreler üç ana kısımdan oluşur. E Golgi aygıtı içinde sindirim enzimleri bu- I Aşağıdaki tabloda hücre organelleri ve hücredeki görevleri verilmiştir. lunur. F Bitki hücresi köşeli bir yapıya sahiptir. 1. Ribozom K. Enerji üretir. 2. Lizozom L. Protein sentezler. 3. Koful M. Atıkları depolar. 4. Mitokondri N. Sindirimi gerçekleştirir. G Hücrelerin temel kısımlarından biri kendini A) şöyle tanıtıyor: “Hücreyi dış etkilerden korurum. Hücreye her maddenin girmesine ve çıkmasına izin vermem.” Yukarıdaki ifadeye göre, kendisini tanıtan hücrenin hangi temel kısmıdır? A) Hücre çeperi B) Hücre zarı C)Sitoplazma D) Hücre çekirdeği Buna göre organel ve hücredeki görevleri eşleştirildiğinde, aşağıdaki eşleştirilmelerden hangisi doğru olur? 1 K 2 B) 1 K L 2 L 3 M 3 M 4 N 4 N C) 1 K D) 1 K 2 L 2 L 3 M 3 M 4 N 4 N 6. Sınıf Sayfa 9 Sayfa 10 1. Fen Bilimleri Canlılık Hücreyle Başlar Yazılıya Hazırlık & Bölüm Ödev Soruları-2 J Aşağıda bazı hücre orgnellerinin görevleri lis- L Canlı hücresi ile ilgili kavram haritası ve numa- telenmiştir. ralandırılmış yerlere yazılacak ifadeler aşağıda verilmiştir. I. Hücre için gerekli enerjiyi üretir II. Hücredeki atık maddelerin depolanmasını sağlar III. Hücrenin dış etkenlere karşı dayanıklılığını sağlar Buna göre verilen görevlerin organellerle eşleştirilmesi hangi seçenekte verilmiştir? I II III A) Koful Golgi cisimciği Lizozom B) Çekirdek Mitokondri Hücre zarı C) Mitokondri Koful Hücre zarı D) Golgi cisimciği Koful Çekirdek Buna göre numaralandırılmış yerlere gelecek ifadeler eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) 2 3 3 4 4 1 D) 1 2 2 3 3 4 4 K Bir canlı organizmasının şemasını oluşturmak 2 isteyen Canan, aşağıdaki gibi sıralama yapıyor. Hücre bir araya gelerek Doku bir araya gelerek farklı yapı ve görevdeki Organizma Sistem farklı bir araya gelerek C) bir araya gelerek Organ Canan, yaptığı sıralamada yanlışlık olduğunun farkına varıyor. Buna göre Canan, şemada hangi terimlerin yerini değiştirirse yaptığı sıralama doğru olur? B) 1 1 A) Sistem – Organ M Bir hayvan hücresinde sindirimde görevli B) Sistem – Doku organel aşağıdakilerden hangisidir? C) Doku – Organ A) Lizozom B) Mitokondri D) Organ – Organizma C) Koful D) Endoplazmik retikulum 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Destek ve hareket sistemi, vücudumuzun yaptığı hareketleri gerçekleştirir. İskelet ve kaslardan oluşur. Kemik, kıkırdak ve eklemlerden oluşan, canlılara şekil veren, organları koruyan yapıya iskelet denir. Yetişkin insan iskeletinde 206 tane, yeni doğmuş bebeklerde 300 tane kemik vardır. Kemiklerin hareketi sırasında birbirine zarar vermemesi için, kemik uçlarında esnek yapıda kıkırdak bulunur. Kıkırdak kemiğin büyümesini sağlayarak, boyca uzamaya yardımcı olur. İnsan iskeleti, baş, gövde ve üyeler olmak üzere 3 kısımdan oluşur. Baş iskeletinde, kemikler birbirine çok sıkı bağlıdır. 8 kafatası, 14 yüz olmak üzere 22 kemikten oluşur. Gövde iskeletinde, 33 omurga, 24 göğüs kafesi (kaburga), 4 omuz kemiği (kürek ve köprücük kemikleri), 3 kalça kemiği (leğen kemiği, çatı kemiği), 1 göğüs kemiği olmak üzere 65 kemik bulunur. Üyeler ise kol ve bacak kemikleridir. 60 kollarda, 60 bacaklarda olmak üzere 120 kemikten oluşur. Süngerimsi kemik dokusu Kırmızı kemik iliği Kan damarları Sarı kemik iliği Kemik zarı Sert kemik doku Kıkırdak AKemiğin Yapısı AKemik zarı Kemiğin beslenme, büyüme onarılmasını sağlar. BSüngerimsi kemik dokusu: Kan hücresi üreten kırmızı ilik ile doludur. Süngerimsi kemik dokusu aynı zamanda kemiği hafifleştirir. CSarı ilik: Sadece uzun kemiklerde bulunur ve yağ depolar. DSert kemik dokusu: Kan damarlarının ve sinirlerin bol olduğu kısımdır. Mineral ve kemik hücrelerinden oluşur. Kemiğe dayanıklılık ve şekil veriri. 2. Bölüm Sayfa 11 Sayfa 12 2. Bölüm Fen Bilimleri Destek ve Hareket Sistemleri EKıkırdak doku: Hareket sırasında kemiklerin sürtünmesini önler. Boyuna büyümeyi sağlar. Genetik faktörler, büyüme hormonu, D vitamini, kalsiyum, fosfat ve magnezyum mineralleri kemik oluşumunu etkileyen faktörlerdir. BKemik Çeşitleri AKısa Kemikler Uzunluğu, genişlik ve kalınlığı birbirine yakın kemik türüdür. Omurlar, el ve ayak bilek kemikleri kısa kemiklerdir. BYassı Kemikler Yüzeyleri geniş olan kemik türüdür. Kalça, kafatası, kaburga, göğüs ve kürek kemikleri yassı kemiklerdir. Kısa kemikler Yassı kemikler CUzun Kemikler Uzunluğu kalınlığından fazla olan kemik türüdür. El, ayak, kol ve bacaklardaki kemikler uzun kemiklerdir. Uzun kemik CEklemler İskelette bulunan bütün bu kemikleri birbirine bağlayan yapılara eklem denir. AOynar Eklemler Hareket yetenekleri olan ve kemik uçlarının aşınmasını önleyen eklem sıvısının bol bulunduğu eklemlerdir. Kol ve bacak eklemleri oynar eklemlerdir. BYarı Oynar Eklemler Hareketleri sınırlı olan ve eklem sıvısının az bulunduğu eklemlerdir. Omurlar arası eklem yarı oynar eklemlerdir. COynamaz Eklemler Hareket yetenekleri ve eklem sıvısı olmayan eklemlerdir. Kafatası ve yüz eklemleri oynamaz eklemlerdir. 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler Oynar Eklemler Yarı Oynar Eklemler Oynamaz Eklemler DKaslar Kemiklerin hareketi, iç organlarımızın çalışması, kanın damarlarımızda dolaşması gibi olaylar kaslar sayesinde gerçekleşir. Vücudumuzda hareketi sağlayan, proteinlerden oluşan yapılara kas denir. AKalp Kası Yapı bakımından çizgili kasa, isteğimiz dışında çalıştığından düz kasa benzer. Yalnızca kalpte bulunur, bu nedenle çalışmaları sürekli ve ritmiktir, yorulmaz. Hücreleri kırmızı renkli, çekirdekleri çok ve ortadadır. BDüz kas Hücreleri beyaz renkli ve mekik şeklindedir. Çalışmaları yavaş ve ritmiktir, istemsiz çalışırlar. Mide, bağırsak, idrar torbası kasları düz kastır. Kalp dışındaki tüm iç organlarda bulunur. CÇizgili Kas Hücreleri kırmızı renkli ve çok çekirdekli çizgili yapıdadır. Hızlı kasılır, çabuk yorulurlar. İskelet ve kemiklerimizin çevresinden başka, göz kapağında ve dilin yapısında bulunur. Kaslar her zaman kasılıp, gevşeyerek çekme kuvveti uygular, itme hareketi yapamazlar. Kol ve bacaklardaki zıt çalışan kaslardan; bir kas kasılırken diğeri gevşer. En hızlı kasılan çizgili kas, en yavaş kasılan düz kastır. 2. Bölüm Sayfa 13 Sayfa 14 2. Bölüm Fen Bilimleri Destek ve Hareket Sistemleri Etkinlik Aşağıda verilen cümleleri doğru ise “D” yanlış ise “Y” olarak kutucuklara işaretleyiniz. 1. Kaburga ve göğüs kemiği akciğerleri korur. 2. Kısa kemikler el parmaklarında bulunur. A Canlı organizmasını oluşturan sistemler birbirinden bağımsız ancak uyumlu çalışmak zorundadırlar. Neden? Çünkü; 3. Çizgili kaslar istemli çalışan kaslardır. B Bebeklerin kemik sayısı, yetişkin insanın- 4. Düz kaslar geç yorulur. kinden fazladır. Neden? 5. Göz kapağında bulunan kaslar düz kaslardır. 6. En yavaş kasılan kas grubu düz kaslardır. Çünkü; C Kaslarımız olmasaydı, kemiklerimizi hareket ettiremezdik. Neden? Çünkü; Aşağıdaki cümlelerde boşluklara uygun olan sözcükleri yazınız. 1. Vücudumuzda hareketleri gerçekleştiren ve sistemidir. 2. Yetişkin bir insan iskeletinde D Kaslar sadece çekme kuvveti uygular, itme adet kemik bulunur. kuvveti uygulamazlar. Neden? Çünkü; 3. Kalçada bulunan kemiklere ke- miği adı verilir. 4. Kaslar yapılarındaki sayesinde E Süt ve süt ürünleri tüketimi kemik sağlığı kasılıp gevşer. 5. Düz kaslar çalışan kaslardır. 6. Kemik uçlarında esnek yapıda lunur. bu- için önemlidir. Neden? Çünkü; 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler A Aşağıdaki tabloda kemiğin bölümleri ve gö- C Kemiklerin arasında bulunan esnek ve kaygan bir yapı olan kıkırdak olmasaydı; revleri verilmiştir: 1. Kemik zarı Kemiğe dayanıklılık verir. 2. Kırmızı kemik iliği Kemiğin dışını sarar 3. Sert kemik ▪Süngerimsi kemiğe kırmızı renk verir. I. Rahat nefes alamazdık. II. Yürürken diz kapaklarımızda ağrı hissederdik. III. Boyumuz daha hızlı uzardı. sonuçlarından hangileri gerçekleşirdi? A) Yalnız I B) I ve II 4. Süngerimsi kemik Kan yapar. C) II ve III 5. Kan damarları D) I, II ve III Kemiği hafifletir. Buna göre kemik bölümleri ve görevleri doğru eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) C) B) D Kasların yapısında hangi besin içeriği bulunur? 1 2 A)Vitamin B)Karbonhidrat 3 3 C)Protein 4 4 D)Yağ 5 5 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 1 2 Yazılıya Hazırlık & Ödev Soruları-1 D) E Vücudumuzdaki eklemlerle ilgili hazırlanan tablo aşağıdaki gibidir. Grup 1 Grup 2 El bileği Burun Ayak bileği Kafatası Diz kapağı Kalça Dirsek mik dokusu aşağıdakilerden hangisidir? Buna göre tablo hangi özellik göz önünde bulundurularak hazırlanmış olabilir? A) Sünger doku A) Eklemlerin hareketliliğine B) Kemik zarı B) Eklemlerin bulunduğu yere C)Kıkırdak C) Eklemlerin yapısına D) Kan damarları D) Cinsiyete göre B Boyumuzun uzamasında görevli olan ke- 6. Sınıf Sayfa 15 Sayfa 16 2. Yazılıya Hazırlık & Bölüm Ödev Soruları-1 Fen Bilimleri Destek ve Hareket Sistemleri F Şekilde kemiklerin birbirine bağlandığı kısım gösterilmiştir. I Ahmet, Şebnem ve Nurcan kemik ve kas sistemleri hakkında konuşuyorlar. Şebnem: Kaslar ve kemikler birbirine zıt hareket eder. X Ahmet: Vücudumuzdaki bazı kaslar zıt olarak kasılıp gevşer. Nurcan: Kasılan kas, kemiği ve eklemi harekete geçirir. X ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi yazılırsa doğru olur? Ahmet, Şebnem ve Nurcan’ dan hangileri yanlış bilgi vermektedir? A)Tendon A) Yalnız Ahmet B)Kıkırdak B) Yalnız Şebnem C) Kemik doku C) Ahmet ve Nurcan D) Eklem sıvısı D) Şebnem ve Ahmet G Kemiklerin harekete geçmesini sağlayan kasların hangi özelliğidir? J Aşağıdaki seçeneklerde isimleri verilen or- A) Kemiklere bağlı olması gan ve yapılardan hangisinde düz kas bulunmaz? B) Lifli yapıya sahip olması A)Mide C) Etten yapılmış olması B) Kalın bağırsak D) Serbest olmaları C)Kalp D) Yemek borusu H Aşağıda verilen özelliklerden hangisi çizgi- K İnsan vücudunda kan yapımında görevli li kaslara aittir? hücreler nerede bulunur? A) Çok çekirdeklidirler A)Beğinde B) İç organlarımızın yapısında bulunurlar B)Akciğerde C) Yavaş kasılırlar C) Kemikte kıkırdak içinde D) Kasılı kalma süreleri uzundur. D) Kırmızı kemik iliğinin içinde 1. Fasikül Vücudumuzdaki Sistemler Aşağıdaki cümlelerde boşluklara uygun olan sözcükleri yazınız. A Kemik, ve şan yapıya iskelet denir. Yazılıya Hazırlık & Ödev Soruları-2 H Aşağıda kemik yapımız ile ilgili kavram haritası verilmiştir. olu- eklemler vardır. BDizimizde C Kan hücresi üreten kırmızı ilik ile dolu olan doku dur. Kavram haritasında 1, 2, 3, 4 ile gösterilen kutuculara yazılması gerekenler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Aşağıda verilen cümleleri doğru ise “D” yanlış ise “Y” olarak kutucuklara işaretleyiniz. D Kemik sayısı yeni doğmuş bir bebekte daha fazladır. E Kaburgalarımız kısa kemik grubundan oluşur. F Kalp dışındaki iç organlarda düz kaslar 1 2 A) Vitaminler Kıkırdaklar 3 4 B) Mineraller Dayanıklıdır Kıkırdaklar C) Proteinler Dayanıklıdır Kıkırdaklar Dayanıklıdır D) Mineraller Kıkırdaklıdır Kıkırdaklar Dayanıklıdır Mineraller Kolayca kırılmaz Kolayca kırılmaz bulunur. I Şekilde bir kemiğin iç kesitinin bir kısmı gösterilmiştir. X G Beni kendi isteğinizle çalıştırabilirsiniz. Kemikleri sararım. Hızlı çalışırım. İsterseniz beni geliştirebilirsiniz. Y Z Buna göre X, Y, Z ile gösterilen kısımlar aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Kaleminizi benimle daha iyi tutarsınız. Yukarıda kendini tanıtan kas hangi kas grubundadır? A) A) Çizgili kas B) B) Düz kaslar C) Kalp kası D) Mide kası C) D) X Y Sert kemik Kemik zarı Süngerimsi doku Süngerimsi doku Kan damarı Z Süngerimsi doku Kemik zarı Sert kemik Sert kemik Kıkırdak Sert kemik Kemik zarı 6. Sınıf Sayfa 17 Sayfa 18 2. Yazılıya Hazırlık & Bölüm Ödev Soruları-2 Fen Bilimleri Destek ve Hareket Sistemleri J Aşağıda eklem yapılarını tanımlayan ifadeler L Kas sistemi ile ilgili aşağıdakilerden hangi- verilmiştir. si yanlıştır? 1 → Eklemlerin kemiklere bağlanmasını sağlayan yapıdır. A) Çizgili kaslar kemiklerin dışını sarar. 2 → Kemik uçlarının birbirine sürtünmesini engeller. C) Kol kasları büküldüğünde içteki kas kasılırken dıştaki kas gevşer. 3 → Kemik ve eklemlerin hareket etmesini sağlar. B) Çizgili kaslar çabuk kasılıp geç yorulur. D) Düz kaslar isteğimiz dışında çalışır. Tanımlara karşılık gelen ve 1, 2 ve 3 ile gösterilen kavramlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? 1 2 3 A) Eklem sıvısı Eklem sıvısı Eklem bağları M Aşağıda kas dokusu ile ilgili bazılı bilgiler ve- B) Eklem bağları Eklem bağları Eklem sıvısı I. Kas hücrelerinde bol miktarda mitokondri bulunur C) Eklem bağları Eklem sıvısı Eklem bağları II. İstemli çalışırlar D) Eklem sıvısı Eklem bağları Eklem sıvısı rilmiştir; III. eklemler kaslara ait bir yapıdır. Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II K Aşağıda insana ait yapılardan bazıları verilmiştir. C) I ve III D) I, II ve III I.Eklem II.Kas III.Kemik Buna göre verilenlerden hangileri insanın yürüyebilmesinde görev yapan yapılardandır? N Çizgili kasların bulundukları yerlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Yalnız I A) Kolda bulunur B) I ve II B) Ellerde bulunur C) II ve III C) Midede bulunur D) I, II ve III D) Bacaklarda bulunur