EKONOMİ BAKANLIĞI TANZANYA T.C. Darüsselam Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği E-mail: darusselam@ekonomi.gov.tr Tel:00 255 784 899 897 Adres: Turkish Embassy Office Of the Commercial Counsellor Toure Drive 8, Plot Nr:97 Oysterbay P.O. Box:21761, Dar es Salaam, Tanzania Ticaret Müşaviri Yılmaz AKÇINAR Genel Bilgiler GENEL BİLGİLER Devletin Adı Başkent Yönetim Biçimi Tanzanya Dodoma (siyasi), Darüsselam (ticari) Cumhuriyet Resmi Dili Swahili ve İngilizce Yüzölçümü 883.749 km2 Nüfusu 49,2 Milyon Önemli Şehirler Başlıca Limanlar ve Sevkiyat Noktaları Para Birimi Saat Dilimi Telefon Kodu İnternet Uzantısı THY Uçuş Noktaları Dodoma,Darüsselam,Zanzibar,Mwanza Darüsselam Tanzanya Şilini GMT +3 255 .tz Darüsselam, Klimanjaro Darüsselam Ticaret Müşavirliği 2 Ekonomik Göstergeler GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla) (1) Kişi Başına Milli Gelir ($, SGP) (1) GSYH Büyümesi (1) İşsizlik Oranı (%) (1) Para Birimi/Dolar Paritesi (Yıllık Ort.) (1) Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) (1) Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) (1) Enflasyon Oranı (%) (1) Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyon $) (2) Yabancı Yatırımlar (Milyon$) Toplam Rezervler (Milyar $) (1) Toplam Dış Borç (Milyar $) (1) 2009 2010 2011 2012* 2013* 2014* 21,4 1.319 6,0 1,33 -2,5 12,2 7,6 22,9 1.389 7,0 1,46 -2,8 5,6 9,0 23,9 1.465 6,4 1,57 -4,6 19,8 10,0 28,2 1.547 6,9 1,57 -4,2 12,1 11,8 32,3 1.637 7,6 1,65 -4,9 5,5 13,8 36,0 1.747 8,4 1,70 -5,1 6,7 15,1 Kaynak: The Economist Intelligence Unit Darüsselam Ticaret Müşavirliği 3 Dünya ile Ticaret (I) Mal Ticareti İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi İhracat/İthalat (%) Hizmet Ticareti İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Açığı İhracat/İthalat (%) 2008 2.060 6.111 8.171 -4.052 33,7 Değer (Milyon Dolar) 2009 2010 1.793 2.257 5.090 6.332 6.883 8.589 -3.297 -4.075 35,2 35,6 2008 1.999 1.649 3.648 350 121,2 Değer (Milyon Dolar) 2009 2010 1.855 2.046 1.709 1.852 3.564 3.898 146 193 108,5 110,4 2011 2.730 8.093 10.824 -5.363 33,7 2011 2.363 2.165 4.528 197 109,1 2012 2.604 8.785 11.389 -6.182 29,6 2012 2.697 2.313 5.010 384 116,6 Değişim (%) 2010-2011 2011-2012 21,0 -4,6 27,8 8,6 26,0 5,2 31,6 15,3 Değişim (%) 2010-2011 2011-2012 15,5 14,1 16,9 6,8 16,2 10,6 2,0 94,6 - Kaynak: Trade Map Darüsselam Ticaret Müşavirliği 4 Dünya ile Ticarette Önemli Sektörler (II) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Fasıl 26 24 9 71 8 3 12 52 7 25 Milyon Dolar Dönemsel (Ocak-Aralık) METAL CEVHERLERİ, CÜRUF VE KÜL TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT İNCİ, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARA YENİLEN MEYVALAR, KABUKLU YEMİŞLER, TURUNÇGİL BALIKLAR, KABUKLU HAYVANLAR, YUMUŞAKÇALAR YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR, SANAYİ BİTKİLERİ, SAMAN, PAMUK YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO LİSTE TOPLAMI TOPLAM Milyon Dolar Fasıl Dönemsel (Ocak-Aralık) 27 MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 84 NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI 10 HUBUBAT 15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHZARLARI 72 DEMİR VE ÇELİK 30 ECZACILIK ÜRÜNLERİ 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA LİSTE TOPLAMI TOPLAM 2009 502 98 205 860 92 225 88 122 64 31 2.286 2.982 İHRACAT 2010 2011 824 1.027 141 123 173 225 1.004 1.764 128 129 151 149 78 104 100 70 100 74 43 49 2.743 3.715 4.051 4.735 2012 392 330 260 220 178 165 153 136 107 52 1.991 2.604 2009 1.481 912 778 468 231 126 253 105 277 213 4.844 6.531 İTHALAT 2010 2011 2.213 3.597 888 1.344 904 1.023 473 711 309 471 211 318 317 394 153 271 413 431 179 251 6.062 8.812 8.013 11.184 2012 1.374 1.037 746 738 342 316 288 288 265 254 5.647 8.785 Pay (%) 15,0 12,7 10,0 8,4 6,8 6,3 5,9 5,2 4,1 2,0 76,5 100,0 Pay (%) 15,6 11,8 8,5 8,4 3,9 3,6 3,3 3,3 3,0 2,9 64,3 100,0 Kaynak: Trade Map Darüsselam Ticaret Müşavirliği 5 Dünya ile Ticaret (III) Milyon Dolar Ülkeler Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 İSVİÇRE GÜNEY AFRİKA ÇİN JAPONYA ALMANYA KENYA HİNDİSTAN KONGO CUMHURİYETİ RUANDA HOLLANDA LİSTE TOPLAMI TOPLAM Milyon Dolar Ülkeler Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 HİNDİSTAN BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ İSVİÇRE ÇİN GÜNEY AFRİKA JAPONYA KENYA ABD İNGİLTERE HOLLANDA LİSTE TOPLAMI TOPLAM 2008 630 266 270 148 67 253 173 145 22 163,2 2.137 3.121 İHRACAT 2009 2010 585 710 188 434 387 657 178 217 58 139 193 325 188 227 85 156 16 117 182 93,3 2.060 3.075 2.982 4.051 2011 916 858 677 356 229 221 210 128 95 95 3.786 4.735 2008 866 979 140 721 829 367 431 225 176 213 4.946 8.088 İTHALAT 2009 2010 773 895 632 672 135 563 692 877 687 772 422 568 304 275 141 156 183 208 123 144 4.092 5.129 6.531 8.013 2011 1.565 1.243 1.102 1.056 988 493 339 302 291 283 7.664 11.184 Pay (%) 19,4 18,1 14,3 7,5 4,8 4,7 4,4 2,7 2,0 2,0 80,0 100,0 Pay (%) 14,0 11,1 9,9 9,4 8,8 4,4 3,0 2,7 2,6 2,5 68,5 100,0 Kaynak: Trade Map • Türkiye, Tanzanya’nın ihracatında 65’inci, ithalatında ise 21’inci sırada gelmektedir. (2011 yılında) Darüsselam Ticaret Müşavirliği 6 Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler Anlaşmalar: •Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması (11/03/2011), Darüsselam •Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması (18/02/2010), Ankara •Siyasi İstişare Mekanizması Kurulmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası (18/02/2010), Ankara •Hava Ulaştırma Anlaşması (18/02/2010), Ankara •Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport Hamilleri İçin Vizelerin Karşılıklı Olarak Kaldırılması Anlaşması (18/02/2010), Ankara Protokoller: •Türk-Tanzanya Karma Ticari Komitesi I. Dönem Protokolü (26/11/2012), Darüsselam •Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliği Protokolü (23/02/2009), Darüsselam •Ülkemiz ile Tanzanya arasında kredi kolaylığı sağlanmasına ilişkin protokol, (11 Mart 2011) , Darüsselam Darüsselam Ticaret Müşavirliği 7 Türkiye ile İkili Ticaret (I) Türkiye'nin İhracatı Türkiye'nin İthalatı Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2008 52,6 14,0 66,7 38,6 Değer (Milyon Dolar) Değişim (%) 2009 2010 2011 2012 2010-2011 2011-2012 55,3 89,3 170,8 130,6 91,2 -23,5 11,1 14,3 21,8 26,0 52,0 19,4 66,4 103,7 192,6 156,6 85,8 -18,7 44,2 75,0 149,0 104,6 98,7 -29,8 Kaynak: Trade Map Darüsselam Ticaret Müşavirliği 8 Türkiye ile İkili Ticaret (II) Milyon Dolar Sıra Fasıl Fasıllar 1 72 DEMİR VE ÇELİK 2 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI 3 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI 4 19 ESASINI HUBUBAT, UN, NİŞASTA, SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR 5 84 NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER 6 96 ÇEŞİTLİ MAMUL EŞYA (KALEMLER, FIRÇALAR VB) 7 11 DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİ, MALT, NİŞASTA, İNÜLİN, BUĞDAY GLUTENİ 8 21 YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI 9 48 KAĞIT VE KARTON; KAĞIT HAMURUNDAN KAĞIT VE KARTONDAN EŞYA 10 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO LİSTE TOPLAMI TOPLAM Sıra Fasıl 1 24 2 89 3 12 4 52 5 3 6 56 7 41 8 76 9 9 10 44 Milyon Dolar Fasıllar TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER GEMİLER, SUDA YÜZEN TAŞIT VE ARAÇLAR YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR, SANAYİ BİTKİLERİ, SAMAN, HAYVAN YEMİ PAMUK BALIKLAR, KABUKLU HAYVANLAR, YUMUŞAKÇALAR, DİĞER OMURGASIZLAR VATKA, KEÇE, DOKUNMAMIŞ MENSUCAT, ÖZEL İPLİK, SİCİM VE MAMULLERİ HAM POSTLAR, DERİLER (KÜRKLER HARİÇ) VE KÖSELELER ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA; ODUN KÖMÜRÜ LİSTE TOPLAMI TOPLAM TÜRKİYE'NİN İHRACATI Pay (%) 2009 2010 2011 2012 9,8 21,3 62 41 31,3 0,9 1,3 2,2 11,8 9,0 3,2 3,4 7,4 9,4 7,2 0,9 4,0 4,6 8,6 6,6 2,8 3,3 5,0 7,3 5,6 0,0 0,0 0,0 6,7 5,1 3,3 3,0 3,7 6,6 5,1 2,9 4,1 4,6 6,6 5,0 5,0 5,7 7,1 4,1 3,2 0,1 0,5 3,2 4,1 3,1 28,9 46,6 100,1 106,1 81,2 55,3 89,3 170,8 130,6 100,0 TÜRKİYE'NİN İTHALATI Pay (%) 2009 2010 2011 2012 4,8 9,5 13 17 66,2 0,3 1,1 4,9 4,6 17,8 3,6 0,9 1,4 2,2 8,6 1,0 2,3 0,8 0,9 3,3 0,0 0,0 0,3 0,2 0,9 0,2 0,3 0,2 0,2 0,8 0,2 0,1 0,3 0,2 0,8 0,0 0,0 0,2 0,2 0,6 0,5 0,0 0,1 0,1 0,5 0,1 0,1 0,1 0,1 0,4 10,9 14,3 21,5 26,0 99,8 11,1 14,3 21,8 26,0 100,0 Kaynak: Trade Map Darüsselam Ticaret Müşavirliği 9 Fırsatlar İkili Ekonomik İlişkilerin Gelişme Alanları (Sektörler) •Mal Ticareti : Unlu Gıdalar, Petrol Yağları, Kimyasal Gübreler, Kağıt Ürünleri, Demir ve Çelik, Motorlu Taşıtların Aksam ve Parçaları, İzole Edilmiş Kablolar, İnşaat malzemeleri •Hizmetler Ticareti: Müteahhitlik, Hava Taşımacılığı, Bankacılık, Lojistik •Yatırımlar: Enerji Üretimi, Doğalgaz Üretimi, Madencilik, Gıda İşleme , Tarım, Sağlık Darüsselam Ticaret Müşavirliği 10 Faydalı Bilgiler Firmalarımız İçin Önemli Adresler (*) Fuarlar Tanzania Trade Development Authority - http://www.tantrade.or.tz ExpoPromoter - http://expopromoter.com İhaleler Public Procurement Regulatory Authority - http://www.ppra.go.tz Tender Portal - http://tender.ppra.go.tz NHC - http://www.nhctz.com/index.php/home/procurement/current-tenders.html Tanroads - http://www.tanroads.org/index.php?option=com_content&view=article&id=111:all-tendersnew&catid=37:all-tenders İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları Ministry of Industry and Trade - http://www.mit.go.tz Tanzania Investment Center – http://www.tic.co.tz Bureau of Statistics - http://www.nbs.go.tz Tanzania Revenue Authority - http://www.tra.go.tz/ Business Registrations and Licensing Agency - http://www.brela-tz.org/ Sektörel Dernekler Constructors Registration Board - http://www.crbtz.org National Construction Council - http://www.ncc.or.tz Engineers Registration Board - http://www.erb.go.tz Tanzania Civil Engineering Contractors Association http://taceca.com Confederation of Tanzania Industries - http://www.cti.co.tz/ Odalar Tanzania Chamber of Commerce, Industry and Agriculture - http://www.tccia.com Tanzania Private Sector Foundation - http://www.tpsftz.org Tanzania Chamber of Minerals and Energy - http://www.tcme.or.tz/ Firma Bilgi Kaynakları Confederation of Tanzania Industries - http://www.cti.co.tz/ http://www.tanzanian-tanzania.com Yellow Pages Tanzania - http://yellowpages.co.tz/ ; http://123tanzania.com/ - Zoom Tanzania - http://www.zoomtanzania.com/Tanzania-Business-Directory (*) Firmalarımızın söz konusu ülkeye ilişkin bilgi almak amacıyla takip edebilecekleri düşünülerek yukarıda listelenen web adres bilgileri; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilen referans bilgilerdir. Ekonomi Bakanlığı, bu adreslerdeki içeriklerin doğru ve tam olması konusunda garanti vermez; bu içeriklerin kullanımı ile ilgili doğabilecek sorunlarda hukuki sorumluluk kabul etmez . Darüsselam Ticaret Müşavirliği 11