ekonomi bakanlığı

EKONOMİ BAKANLIĞI
ZAMBİYA
T.C. Lusaka Büyükelçiliği-Ticaret Müşavirliği
E-mail:lusaka@ekonomi.gov.tr
Tel: + 260 211 258 341
Adres: Turkish Embassy Office of the Commercial
Counsellor United Nations Avenue Lusaka ZAMBIA
Ticaret Müşaviri Hakan SÜMER
Genel Bilgiler
GENEL BİLGİLER
Devletin Adı
Başkent
Yönetim Biçimi
ZAMBİYA CUMHURİYETİ
LUSAKA
CUMHURİYET
Resmi Dili
İNGİLİZCE
Yüzölçümü
752.618 KM2
Nüfusu
Önemli Şehirler
14.222.233
LUSAKA, LIVINGSTONE,COPPERBELT
Başlıca Limanlar ve
Sevkiyat Noktaları
LUSAKA
Para Birimi
Saat dilimi
Telefon Kodu
İnternet Uzantısı
THY Uçuş Noktaları
ZAMBİYA KWACHASI
UTC+2
260
.zm
LUSAKA
Lusaka Ticaret Müşavirliği
2
Ekonomik Göstergeler
GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla)
Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, $)
GSYH Büyümesi (1)
İşsizlik Oranı (%)
Para Birimi/Dolar Paritesi
Cari İşlemler Dengesi (Milyar $)
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)
Enflasyon Oranı
Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyar $)
Yabancı Yatırımlar (Milyar $)
Toplam Rezervler (Milyar $)
Toplam Dış Borç (Milyar $)
2009
2010
2011
2012*
2013*
2014*
18,0
1.420
6,2
5,0
0
2,2
13,4
1
1
2
4
20,0
1.480
6,4
4,8
1
5,9
8,5
2
1
2
4
21,0
1.570
6,7
4,9
1
2,9
8,7
1
1
2
4
23,0
1.650
6,8
5,1
0
-0,9
6,6
1
1
3
6
25,0
1.730
6,4
5,3
-1
-5,6
7,1
1
1
3
6
27
1.830
6,8
5,3
-1
-2,0
7,2
1
1
3
7
Kaynak: EIU
Lusaka Ticaret Müşavirliği
3
Dünya ile Ticaret (I)
Mal Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
İhracat/İthalat (%)
2008
5.099
5.060
10.159
38,2
1,0
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2011
4.312
7.200
9.001
3.793
5.321
7.178
8.105
12.521
16.179
519,4
1.879
1.823
1,1
1,4
1,3
2012
9.524
8.939
18.463
585,3
1,1
2013*
Değişim (%)
2010-2011
2011-2012
25,0
5,8
34,9
24,5
29,2
14,1
-3,0
-67,9
Kaynak: Trade Map
Hizmet Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Açığı
İhracat/İthalat (%)
2008
300
906
1206
-606
33,1
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2011
241
312
375
705
940
1.193
946
1.252
1.568
-464
-628
-818
34,2
33,2
31,4
2012
2013*
Değişim (%)
2010-2011
2011-2012
20,2
26,9
25,2
30,3
Kaynak: Trade Map
Lusaka Ticaret Müşavirliği
4
Dünya ile Ticarette Önemli Sektörler (II)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
74
10
71
81
28
24
17
52
23
84
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
84
26
27
87
85
73
31
28
39
72
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA
HUBUBAT
İNCİ, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARA
DİĞER ADİ METALLER, SERMETLER, BUNLARDAN EŞYA
ANORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR, ORGANİK, ANORGANİK BİLEŞİKLER
TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER
ŞEKER VE ŞEKER MAMULLERİ
PAMUK, PAMUK İPLİĞİ VE PAMUKLU MENSUCAT
GIDA
SANAYİİ
KALINTI VE
DÖKÜNTÜLERİ,
HAZIR
HAYVAN
GIDALARI
NÜKLEER
REAKTÖRLER,
KAZAN;
MAKİNA VE
CİHAZLAR,
ALETLER,
PARÇALARI
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
METAL CEVHERLERİ, CÜRUF VE KÜL
MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR
MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
GÜBRELER
ANORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR, ORGANİK, ANORGANİK BİLEŞİKLER
PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA
DEMİR VE ÇELİK
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
2.914
24,4
39,1
75,8
32,0
89,6
101,8
45,7
7,0
67,0
3.396
4.312
2009
584
339
536
283
208
117
197,7
61
118
108,7
2.553
3.793
İHRACAT
2010
2011
5.418
6.770
37,2
195,9
67,1
128,9
194,5
214,1
62,1
124,3
117,8
101,9
149,7
164,6
47,2
119,7
17,5
28,3
69,8
71,4
6.180
7.919
7.200
9.001
İTHALAT
2010
2011
866
1.302
841
943
618
533
374
616
248
468
163
268
190,8
330
233
315
157
228
142,4
210
3.832
5.212
5.321
7.178
2012
6.488
425,1
288,0
218,4
167,1
159,0
146,6
135,8
132,7
124,6
8.285
9.524
2012
1.531
1.054
949
889
505
356
309
297
265
222
6.376
8.939
Pay (%)
68,1
4,5
3,0
2,3
1,8
1,7
1,5
1,4
1,4
1,3
87,0
100
Pay (%)
17,1
11,8
10,6
9,9
5,7
4,0
3,5
3,3
3,0
2,5
71,3
100
Kaynak: Trade Map
Lusaka Ticaret Müşavirliği
5
Dünya ile Ticaret (III)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Milyon Dolar
Ülkeler
İSVİÇRE
ÇİN
GÜNEY AFRİKA
KONGO
ZİMBABVE
BİRLEŞİK KRALLIK
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
MALAVİ
NAMİBYA
TANZANYA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Ülkeler
GÜNEY AFRİKA
KONGO
ÇİN
KUVEYT
HİNDİSTAN
KENYA
ABD
JAPONYA
BİRLEŞİK KRALLIK
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
2.027
483
395
0
84
87
141
73
6
34,5
3.331
4.312
İHRACAT
2010
2011
3.673
4.403
1.455
1.505
657,8
838,4
1,2
1,2
120,6
242,5
134,8
333,1
176,2
87,5
102,7
119,6
19,6
36,5
31,8
75,3
6.374
7.642
7.200
9.001
2012
4.027
1.836
859,6
736,1
437,4
316,4
229,4
189,6
154,8
101,4
8.887
9.524
2009
1.516
0,0
178,0
401,0
130,9
78,0
50,7
66,4
136,0
109,7
2.667
3.793
İTHALAT
2010
2011
1.830
2.563
0,0
0,1
289,7
706,3
508,7
335,8
144,4
248,1
64,6
130,3
72,5
98,2
84,8
150,6
105,9
189,8
116,7
241,2
3.217
4.663
5.321
7.178
2012
3.014
1.289
883,3
560,5
310,0
287,5
252,2
246,5
223,7
223,5
7.290
8.939
Pay (%)
42,3
19,3
9,0
7,7
4,6
3,3
2,4
2,0
1,6
1,1
93,3
100
Pay (%)
33,7
14,4
9,9
6,3
3,5
3,2
2,8
2,8
2,5
2,5
81,6
100,0
Kaynak: Trade Map
• Türkiye 2012 yılında, Zambiya’nın ihracatında 57’nci, ithalatında ise 38’inci sırada
gelmektedir.
Lusaka Ticaret Müşavirliği
6
Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler
Anlaşmalar:
• Hava Ulaştırma Anlaşması, 12 Temmuz 2010
• Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması, 15 Aralık 2011
• Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Zambiya Cumhuriyeti Hükümeti arasında Askerî
Alanda Eğitim, Teknik ve Bilimsel İşbirliği Çerçeve Anlaşması” , 12 Temmuz 2010
•
YKTK Anlaşması (17.04.2013 tarihinde parafe edildi-İmza aşamasında)
Protokoller:
• Siyasi İstişare
12 Temmuz 2010
Mekanizması
Kurulmasına
İlişkin
Mutabakat
Muhtırası,
• Diplomat Eğitimine İlişkin İşbirliğine Dair Mutabakat Muhtırası, 12 Temmuz 2010
• Sağlık Alanında İşbirliğine Dair Mutabakat Muhtırası
Lusaka Ticaret Müşavirliği
7
Türkiye ile İkili Ticaret (I)
Türkiye'nin İhracatı
Türkiye'nin İthalatı
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
2008
5,8
6,8
12,6
-1,1
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2011
2,7
6,0
6,2
2,6
8,3
113,5
5,3
14,3
119,7
0,1
-2,3
-107,3
2012
13,0
6,0
19,0
6,9
Değişim (%)
2010-2011 2011-2012
2,7
114,9
1.264
-27,6
733,9
32,3
4.598
-404,3
Kaynak: Trade Map
Lusaka Ticaret Müşavirliği
8
Türkiye ile İkili Ticaret (II)
Milyon Dolar
Sıra Fasıl
Dönemsel (Ocak-Aralık)
1 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER,
84
2
PARÇALARI
3 55 SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER
4 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
5 96 ÇEŞİTLİ MAMUL EŞYA (KALEMLER, FIRÇALAR VB)
6 57 HALILAR VE DİĞER DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDEDEN YER KAPLAMALARI
7 62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
8 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI
9 19 ESASINI HUBUBAT, UN, NİŞASTA, SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR
10 21 YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER
BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA
HAM POSTLAR, DERİLER (KÜRKLER HARİÇ) VE KÖSELELER
DİĞER ADİ METALLER, SERMETLER, BUNLARDAN EŞYA
PAMUK, PAMUK İPLİĞİ VE PAMUKLU MENSUCAT
DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA, BOYA, MACUN,
32
6
SAKIZLAR
7 71 İNCİ, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARA
BALIKLAR, KABUKLU HAYVANLAR, YUMUŞAKÇALAR, DİĞER
3
8
OMURGASIZLAR
9 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER,
84
10
PARÇALARI
Kaynak: Trade
Map
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Sıra
1
2
3
4
5
Fasıl
24
74
41
81
52
Lusaka Ticaret Müşavirliği
TÜRKİYE'NİN İHRACATI
Pay (%)
2009
2010
2011
2012
0,0
0,3
0,2
3,7
28,3
0,2
0,1
0,1
0,0
0,0
0,5
0,1
0,0
0,4
1,4
2,7
2,2
0,2
0,2
0,0
0,0
0,3
0,3
0,0
0,8
4,3
6,0
1,3
0,6
0,4
0,0
0,5
0,4
0,2
0,4
0,3
4,3
6,2
2,3
0,9
0,8
0,7
0,7
0,5
0,5
0,4
0,3
10,9
13,0
18,0
7,1
6,2
5,4
5,2
4,1
4,0
3,4
2,1
83,8
100,0
TÜRKİYE'NİN İTHALATI
Pay (%)
2009
2010
2011
2012
2,2
7,5
8,9
3,8
62,7
0,0
0,0
103,6
1,6
26,7
0,2
0,4
0,4
0,4
7,2
0,1
0,3
0,1
0,1
2,2
0,0
0,0
0,4
0,1
0,9
0,0
0,0
0,0
0,0
0,2
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
2,6
2,6
8,3
8,3
113,4
113,5
6,0
6,0
100,0
100
9
Fırsatlar
İkili Ekonomik İlişkilerin Gelişme Alanları (Sektörler)
• Mal Ticareti : Dayanıklı Tüketim Malları, Tekstil, Makina Sektörü
• Yatırımlar: Müteahhitlik Yatırımları,
3. Ülkelerde Potansiyel İşbirliği Alanları (Sektörler)
• Mal Ticareti : Dayanıklı Tüketim Malları, Makina Sektörü
• Yatırımlar: Madencilik Yatırımları
Lusaka Ticaret Müşavirliği
10
Faydalı Bilgiler
Firmalarımız İçin Önemli Adresler (*)
Fuarlar
İhaleler
Zambia Association of Chambers of Commerce and Industry
(Zambia’nın en büyük Odası olan bu kuruluş Fuarları da düzenlemektedir.)
Tel : + 260 211 253 088 Fax : +260 211 253 404 Website : www.zambiachambers.org
Africa Development Bank, Tel : +260 211 257 868 Fax : + 260 21 257 872 Website : www.afdb.org
Zambezi River Authority, Tel : + 260 211 228 401 Fax : 263 612 606 Weebsite : www.zaraho.org
İlgili Kamu Kurum
ve Kuruluşları
Ministry of Commerce, Trade and Industry, Tel : +260 211 224 115 Fax : +260 979 462 367 Website: www.mcti.gov.zm
Zambia Development Agency, Tel : + 260 211 220 177 Fax : +260 211 225 270 Website : www.zda.org.zm
Zambia Road Development Agency, Tel : + 260 211 253 088 Fax : +260 211 253 404 Website : www.rda.org.zm
Sektörel
Dernekler
Agricutural & Commercial Society of Zambia, Tel : +260 211 253 415 Fax : +260 211 254 898
E-Mail: acsz@iconnect.zm
Zambia National Farmers Union
Tel : +260 211 257 958 Fax : +260 211 252 648 E-Mail : ndambo@znfu.org.zm
Odalar
Zambia Association of Chambers of Commerce and Industry
Tel : + 260 211 253 088 Fax : +260 211 253 404 Website : www.zambiachambers.org
(*) Firmalarımızın söz konusu ülkeye ilişkin bilgi almak amacıyla takip edebilecekleri düşünülerek yukarıda listelenen web adres bilgileri; güvenilir olduğuna inanılan
kaynaklardan temin edilen referans bilgilerdir. Ekonomi Bakanlığı, bu adreslerdeki içeriklerin doğru ve tam olması konusunda garanti vermez; bu içeriklerin kullanımı
ile ilgili doğabilecek sorunlarda hukuki sorumluluk kabul etmez.
Lusaka Ticaret Müşavirliği
11