gsl ve diğer lise mezunlarının lisans akademik başarılarının bazı
advertisement
The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Doi number: http: //dx.doi.org/10.9761/JASSS3675 Number: 52 , p. 15-28, Winter I 2016 Yayın Süreci / Publication Process Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date - Yayınlanma Tarihi / The Published Date 01.09.2016 10.12.2016 GSL VE DİĞER LİSE MEZUNLARININ LİSANS AKADEMİK BAŞARILARININ BAZI DERSLERE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI COMPARISON OF UNDERGRADUATE ACADEMIC SUCCESS OF FINE ARTS HIGH SCHOOL AND OTHER HIGH SCHOOL GRADUATES WITH REGARDS TO SOME COURSES Doç. Dr. Cahit Aksu Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi ABD Doç. Dr. Mehmet Kayhan Kurtuldu Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi ABD Öz Bu çalışma; müzik öğretmenliği lisans programında öğrenim gören ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Lisans Akademik Başarı’ düzeyleri ve bu düzeylerin oluşmasında etkili olan bazı derslerin niteliğinin mezun olunan lise türüne göre karşılaştırılması amacı ile ele alınmıştır. Çalışma, ‘İlişkisel Araştırmalar’dan ‚Nedensel Karşılaştırmalı Araştırmalar‛ modeli ile ve 182 kişilik bir çalışma grubu ile yürütülmüştür. Müzik Öğretmenliği Lisans Programı’nda öğrenim gören ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ (GSL) ve ‘Diğer Lise’ kökenli müzik öğretmeni adaylarının akademik başarı düzeyleri, ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin lehine anlamlıdır. GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Müziksel İşitme Okuma Yazma’, ‘Piyano’ ve ‘Bireysel Çalgı’ gibi bazı ‘Temel Müzik Alan Dersleri’ ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’ başarı düzeyleri açısından yapılan karşılaştırmalarda ise tüm formasyon derslerinde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ kökenli öğrencilerden daha yüksek bir seviyeyi yansıtmıştır. Bu farklılık özellikle ‘Öğretim İlke ve Yöntemleri’ ve ‘Rehberlik’ derslerinde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine ‘anlamlı’ oluşmuştur. Çalışma grubundaki öğrencilerin Genel Akademik Başarılarının (AGNO Genel) oluşmasında ‘Müzik Alan Dersleri’nin ve ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’nin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerden daha etkili ve ilişkili olduğu görülmüştür. Ders türü ortalamaları bazında ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine 16 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu olan farklılaşmanın, bu öğrencilerin ‘Genel Akademik Başarı’larına (AGNO Genel) aynı şekilde yansımadığı ve özellikle ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Genel Akademik Başarı’larının oluşmasında bu çalışmada analiz edilmeyen ‘Diğer Müzik Alan Dersleri’nin veya ‘Diğer Genel Kültür Dersleri’nin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerden daha etkili ve ilişkili olabileceği yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Güzel Sanatlar Lisesi, Diğer Lise, Akademik Başarı, Karşılaştırma Abstract This study deals with comparison of 'Undergraduate Academic Success' levels of 'Fine Arts High School' and 'Other High School' graduates studying in music teacher undergraduate program and nature of some courses effective on such success levels with regards to type of high school. The study is conducted with ‚Causal Comparative Research" model of ‚Relational Research‛ methods with study group of 182 people. ‚Academic success levels of music teacher candidates coming from ‘Fine Arts High School’ (FAHS) and 'Other High Schools’ studying in Music Education Degree Program is significant in favor of students coming from 'Other High Schools.' No significant difference has been found between average scores of 'FAHS' and 'Other High School' origin students in some 'Basic Music Major Courses' such as ‘Musical Hearing, Reading and Writing', 'Piano' and 'Individual instrument.' In comparison made in terms of success levels in 'Pedagogical Formation Courses' students from 'Other High Schools' had higher levels compared to 'Fine Arts High School' origin students in all formation courses. This difference was significant especially in favor of 'Other High School' origin students in 'Teaching Principles and Methods' and 'Guidance' courses. In general academic average (GAA) of students in study group 'Music Major Courses' and ‚Pedagogical Formation Course‛ were more effective for ‘FAHS’ origin students compared to 'Other High School' origin students. On the basis of course type average it is found that differentiation in favor of 'other high schools' students is not reflected in general academic average (GAA) of these students in the same way and ‚Other Music Major Courses‛ or 'Other General Cultural Courses' not mentioned in this study were more effective and relational for other high school students compared to ‚FAHS‛ students in formation of General Academic Success. Keywords: Fine Arts High School, Other High Schools, Academic Success, Comparison 1. GİRİŞ 1.1. Mesleki Müzik Eğitimi Mesleki müzik eğitimi, müzik alanının bütününü, bir kolunu ya da dalını, o bütün, kol ya da dal ile ilgili bir işi meslek olarak seçen, seçmek isteyen, seçme eğilimi gösteren, seçme olasılığı bulunan ya da öyle görünen, müziğe belli bir düzeyde yetenekli kişilere yönelik olup, dalın, işin ya da mesleğin gerektirdiği müziksel davranışları ve birikimi kazandırmayı amaçlar. (Uçan, 2005: 32) Mesleki müzik eğitimi, genellikle, örgün eğitim kurumlarında ya da bu kurumlardakine benzer ortamlarda gerçekleştirilir. Bazı (özel) durumlarda, bazı dallarda çok erken yaşlarda başlamakla birlikte, genellikle, ilköğretimin son yıllarındaki yönlendirmelere de bağlı olarak, orta öğretimde belirginleşir ve yüksek öğretimde kesin biçimini alır. (Uçan, 2005: 33) Eğitim fakültelerinin güzel sanatlar eğitimi bölümü müzik öğretmenliği anabilim dalları, günümüzde örgün lisans eğitimi kapsamındaki başlıca mesleki müzik eğitimi kurumlarındandır. Ülkemizin müzik öğretmeni ihtiyacı, ağırlıklı olarak bu lisans programından mezun olan öğretmenlerle karşılanmaktadır. Müzik öğretmeni adayları bu programda; alan dersleri, pedagojik formasyon dersleri ve genel kültür derslerinden oluşan bir GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Bazı Derslere Göre Karşılaştırılması öğretim programını takip ederler. Eğitim fakültelerinin güzel sanatlar eğitimi bölümü müzik öğretmenliği anabilim dallarına öğrenci kabulünde, özel yetenek sınavları yapılır. Bu sınavda öğrencilerden bazı müzikal davranışları sergilemeleri beklenir. Boyle ve Radocy ‘müzikal davranışlar müzik öğretmenlerinin, öğrencilerinin gelişimlerinde en çok yoğunlaştıkları dört ana başlıkta sınıflandırılabilir’ demekte ve bu davranışları; a) Performans Davranışları (Ses veya Enstruman) b) Okuma ve Yazma Davranışları c) Dinleme davranışları ve d) Müzikle, müzisyenlerle veya müzikal olgularla ilgili diğer bilişsel davranışlar. şeklinde sınıflandırmaktadır. (1987: 86) İlgili programa öğrenci kabul edilirken yukarıda genellenen müzikal davranışlar, belli bir sınama-değerlendirme ortamında öğrencilerden beklenir. Bu davranışları barındırma ve yansıtma düzeylerine göre öğrenciler, ilgili programa kabul edilir veya edilmez. 1.2. Ortaöğretim Kurumları-Liseler Milli Eğitim Bakanlığı mevzuatında bu lise türleri ile amaçları aşağıdaki gibi açıklanmaktadır. Ortaöğretim kurumları, ortaokul ve imam-hatip ortaokulları üzerine öğrenim süresi 4 yıl olan yatılı ve/veya gündüzlü olarak eğitim öğretim veren kurumlardır. Bu kurumlar: Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Güzel Sanatlar Liseleri, Spor Liseleri, Anadolu İmam-Hatip Liseleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, Merkezi ve Teknik Eğitim Merkezleri ile Çok Programlı Anadolu Liseleri’nden oluşur. -Fen liseleri fen ve matematik alanlarında sosyal bilimler liseleri edebiyat ve sosyal bilimler alanlarında öğrencilerin bilim insanı olarak yetiştirilmelerine kaynaklık etmeyi, 17 -Güzel Sanatlar Liseleri öğrencilere güzel sanatlarla ilgili temel bilgi ve becerileri kazandırmayı ve güzel sanatlar alanında nitelikli insan yetiştirilmesine kaynaklık etmeyi, -Spor Liseleri öğrencilere beden eğitimi ve spor alanında temel bilgi ve beceriler kazandırmayı, beden eğitimi ve spor alanında nitelikli insan yetiştirilmesine kaynaklık etmeyi, -Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları, iş, hizmet ve sağlık alanlarında ihtiyaç duyulan ulusal ve uluslararası meslek standartlarına uygun nitelikte insan gücünün yetiştirilmesi, mesleki bilgi ve becerilerin güncelleştirilmesi ve uygulanan programlarla girişimcilik bilinci, meslek etiği, iş sağlığı ve güvenliği kültürü ile iş alışkanlığının kazandırılmasını, mesleki eğitim görenlerin istihdama hazırlanmasını, -Anadolu İmam Hatip Liseleri’nde; imamlık, hatiplik ve kuran kursu öğreticiliği gibi dini hizmetlerin yerine getirilmesine kaynaklık edecek gerekli bilgi ve becerilerin kazandırılmasını amaçlamaktadır (http: //mevzuat.meb.gov.tr/html/ortaogrkurumyon -2015). Müzik öğretmenliği anabilim dallarına kabul edilen öğrencilerin lise profillerine bakıldığında ağırlıklı olarak Güzel Sanatlar Lisesi mezunlarının bu programları daha fazla talep ettikleri ve sırası ile diğer lise türü mezunlarının onları takip ettikleri görülür. Aşağıda güzel sanatlar liselerinin kuruluş amaçları ve ülkemizdeki gelişimleri ile ilgili temel bilgilere yer verilmiştir. 1.3. Güzel Sanatlar Liseleri Ülkemizde, 1989 yılından beri eğitim faaliyetlerini sürdüren Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri Müzik Bölümleri, 1990 yılından bu yana kendi yönetmeliği ile işletilmekte, 1993’den bu yana mezun vermekte ve mezunlar üniversitelere girip yükseköğrenim görmektedir (Uçan, 1996). Milli Eğitim Bakanlığının 04.12.2008 tarih ve 1608 sayılı ‘Ortaöğretimde Okul Çeşitliliğin Azaltılması 18 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu Genelgesi 2008/81’ ile Güzel Sanatlar Liseleri, Spor Liseleri ile birleştirilmiş ve ismi Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Olarak değiştirilmiştir. (M.E.B., 2008) Milli Eğitim Bakanlığı, Güzel Sanatlar ve Spor Liselerinin yönetmeliğini Resmi Gazetenin 16.06.2009 Tarih ve 27260 Sayılı yayınında yayınlamış ve bu okulun kuruluş ve amacını aşağıdaki şekilde yeniden oluşturmuştur. Kuruluş: Madde 5-(1) Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri, Anadolu Lisesi statüsünde olup güzel sanatlar ve spor eğitimi alanında yatılı, gündüzlü ve karma olarak ilköğretim üzerine 4 yıl eğitim ve öğretim yapılan okullardır. Bu okullar, öncelikle güzel sanatlar ve sporla ilgili yükseköğretim kurumlarının bulunduğu yerlerde açılır. Okulun Amacı: Madde 6-(1) Öğrencilerin Türk Millî Eğitiminin genel ve özel amaçları yanı sıra güzel sanatlar ve spor alanlarında; a) İlgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda güzel sanatlar ve spor eğitimi ile ilgili temel bilgi ve beceriler kazanmalarına yönelik eğitim-öğretim görmelerini ve alanlarında başarılı bireyler olarak yetişmelerini, b) Güzel sanatlar ve sporla ilgili yükseköğretim programlarına hazırlanmalarını, c) Türk sanat, kültür ve sporuna katkıda bulunan ve başarıyla temsil eden bireyler olarak yetişmelerini, ç) İş birliği içinde çalışma ve dayanışma alışkanlığı kazanarak takım ruhu ile hareket etmelerini, d) Alanlarıyla ilgili araştırma yaparak yorum ve uygulama yetkinliğine ulaşabilmelerini, e) Millî ve milletlerarası sanatsal ve sportif faaliyetleri takip ederek bilgi ve kültürlerini geliştirmelerini, f) Spor disiplini ve centilmenliği ile sanatçı duyarlığını benimseyen bireyler olarak yetişmelerini sağlamaktır (Resmi Gazete, 2009). Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Lise- lerinin ismindeki ‘Anadolu’ ibaresi; Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün 06.05.2010 tarih ve 3669 sayılı Genel Liselerin Anadolu Liselerine Dönüştürülmesi konulu genelgesini takiben kullanılmamaya başlanmıştır (M.E.B., 2010). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün; Program amaçlarının ve beklentilerinin farklı olduğu ifade edilen, 18. Millî Eğitim Şura Kararları arasında da yer verilen güzel sanatlar ve spor lisesinin iki ayrı okul türü olarak yeniden belirlenmesine yönelik politika değişikliği konusunda gerekli değerlendirmeler yapılarak 14/06/2013 tarihli ve 1380223 sayılı Makam Onayı ile Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri; ‘Spor Lisesi’ ve ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ olmak üzere iki ayrı okul türüne dönüştürülmüştür (http: //ogm.meb.gov.tr/ogmebulten3.pdf). Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün 25.06.2013 tarih ve 1502639 sayılı ‘Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri’ konulu yazısının eklerindeki listelere göre; ülkemizde 70 adet müzik ve görsel sanatlar bölümü olan Güzel Sanatlar Lisesi ve 21 adet Spor Lisesi sayılabilmektedir. (M.E.B., 2013). Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri, mesleki müzik eğitimi verilen kurumların öğrenci altyapılarının oluşturulmasında önemli bir öğrenci profili olarak karşımıza çıkmaktadır. Uçan; AGSL (Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri) müzik bölümü mezunlarının, müzik yükseköğretim kurumları olarak; Eğitim Fakülteleri Müzik Eğitimi Bölümleri, Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bilimleri Bölümleri ve Devlet Konservatuarı Müzik Sanatları, Müzik Bilimleri ve Müzik Teknolojileri Bölümleri olmak üzere her biri diğerinden farklı amaçlara yönelik lisans programlarına girebildiklerini belirtmektedir. (1996) 1.4. Müzik Öğretmenliği Anabilim Dallarında GSL Mezunlarının Ağırlığı Türkiye’de mezuniyet sonrası iş tanımı daha açık ve istihdam olanağı daha fazla olduğu için AGSL müzik bölümlerinden mezun olan öğrencilerin nicelik ve nitelik olarak büyük bölümü, eğitim fakültelerinin müzik GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Bazı Derslere Göre Karşılaştırılması öğretmenliği lisans programını tercih etmektedirler. Bozkaya; müzik öğretmenliği eğitimi veren kurumlarımızın kontenjanlar açısından, giderek AGSL kökenli öğrencilerden oluştuklarını ve kontenjanların genel ortalama olarak %56,97’sinin AGSL çıkışlı öğrencilerden oluştuğunu tespit etmiştir (Bozkaya, 2006: 386). Köse (2006) yaptığı araştırmada, AGSL mezunlarının yerleştikleri yüksek öğrenim kurumlarının Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalları olduğunu ve bu bölümlere yerleşen AGSL mezunlarının oranının %67,41 olduğunu tespit etmiştir. Bu konuya bir örnek olması açısından Erzurum Güzel Sanatlar Lisesi mezunlarının, okul mezun vermeye başladığı andan itibaren %54,4’ünün eğitim fakültesine, % 36,3’ünün ise güzel sanatlar fakültesine kayıt yaptırdığı tespit edilmiştir (Sümbüllü, 2013: 43). Yine bu liseden mezun olan ve lisans eğitimlerini tamamlayanların % 46,4’ünün müzik öğretmenliği yapmakta olduğu ve diğer mezunlarının büyük çoğunluğunun ya atanamadığı veya müzik dışında başka işler yaptıkları tespit edilmiştir (Sümbüllü, 2013: 50). Yine bir başka çalışmada AGSL öğrencilerinin bir lisans programını tercih ederken, mezuniyet sonrası iş olanaklarının kendileri için birinci tercih nedeni olduğu ve bu nedenle öğrencilerin büyük bir bölümünün eğitim fakülteleri müzik öğretmenliği anabilim dallarını tercih ettikleri tespit edilmiştir. Bu çalışmaya göre AGSL müzik bölümü öğrencilerinin % 49,8’i Eğitim Fakültelerini, %34,4’ü Konservatuarları ve %13,8’i de Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bilimleri Bölümlerini tercih etmektedirler (Güleç, 2010). 1.5. GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Karşılaştırılmalarına Dönük Yapılan Çalışmalar Konu ile ilgili olarak incelenen ve aşağıda da kısaca vurgulanan literatür analiz edildiğinde, Türkiye’de güzel sanatlar liselerinden mezun olarak müzik öğretmenliği lisans programına gelen öğrencilerin lise ve 19 lisans programındaki başarılarının karşılaştırılmasına dönük bazı çalışmalar aşağıdaki gibidir. Aksu ve Çelenk (2014) ‘AGSL Müzik Bölümü Mezunlarının ‘Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bölümleri’ndeki Akademik Başarılarının İncelenmesi’ isimli çalışmada; ‘AGSL ve Diğer Lise Mezunu’ öğrencilerinin özel yetenek sınavından aldıkları puanlarla, AGNO (Ağırlıklı Geçme Notu Ortalamaları) arasında anlamlı ilişkiler olmadığı, öğrencilerin dönem dönem akademik başarıları ile ilgili olarak, Dördüncü sınıflar hariç, Birinci, İkinci ve Üçüncü Sınıf öğrencilerinin dönem sonu AGNO puanları arasında bir farklılaşma olmadığı, AGSL mezunu öğrencilerin, lisans programına, diğer Lise mezunu öğrencilere göre, özellikle MİOY(Müziksel İşitme Okuma Yazma) dersi açısından daha donanımlı olarak başladıkları fakat bu farkın ilerleyen dönemlerde giderek azaldığı, teorik desenli derslerde ise (Müzik Bilimine Giriş I-II dersinde olduğu gibi), ‘Diğer Lise Mezunu’ öğrencilerin ‘AGSL’ lilerden daha başarılı oldukları ve ‘AGSL Mezunu’ öğrencilerin, lisans eğitimleri aşamasında diğer lise mezunlarına göre daha avantajlı olabileceklerine dönük beklentinin, başvurdukları yükseköğrenim programının türü ve içeriğine göre tartışmalı olduğu şeklinde bulgulara ulaşmışlardır. Tebiş (2006), çalışmasında örneklemdeki öğrencilerin lisans programında görmüş oldukları 18 farklı ders içinde sadece ‘Müzik Teorisi ve İşitme Eğitimi’ dersi ile ‘Özel Öğretim Yöntemleri’ dersinde AGSL ve Diğer Lise kökenli öğrencilerin başarılarında, AGSL mezunu öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık bulmuş diğer derslerde anlamlı bir farklılığa rastlamamıştır. Ece ve Bilgin (2007) ‘Mezun Oldukları Lise Türlerine Göre Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarı Durumlarının İncelenmesi’ isimli çalışmalarında; ‘öğrencilerin mezun oldukları lise türü (AGSL ve Diğer Lise) ile özel yetenek sınav puanları arasında’ 20 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu ve ‘öğrencilerin mezun oldukları lise türü (AGSL ve Diğer Lise) ile lisans eğitimlerinde aldıkları alana dönük ders başarılarında’ anlamlı bir fark oluşmadığını tespit etmişlerdir. Hüseynova ( 2014) çalışmasında müzik öğretmeni adaylarının lisans eğitimlerindeki keman çalma becerilerini 3 yıl boyunca incelemiş ve keman çalma performansları açısından düz lise çıkışlıların AGSL çıkışlı öğrencilerden daha başarılı olduklarını, bunun nedenini de düz lise çıkışlıların özellikle teorik bilgideki üstünlüğünün performans başarısına da yansıması olarak değerlendirmiştir. Gün ve Köse (2013) ‘Müzik Öğrencilerinin Piyano Dersine Karşı Tutumları’ isimli çalışmalarında; Müzik Eğitimi Müzik Öğretmenliği ABD’ nda öğrenim gören son sınıf öğrencilerinin tutumlarını ölçmüşler ve öğrencilerin piyano dersi tutumlarında mezun olunan lise türü değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığını tespit etmiştir. Tankız (2011) yüksek lisans tezinde GSL, Genel Lise ve Diğer Liselerden mezun öğrencilerin ‘Müziksel İşitme-Yazma’ ve ‘Müziksel Çalma’ alanı puanları arasında GSL lehine anlamlı bir farklılık tespit etmişken, ‘Müziksel Söyleme’ alanında ise dikkat çekici biçimde bu lise mezunları arasında anlamlı bir fark tespit etmemiştir. Özdemir ve Yöndem (2011) çalışmalarında, Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri ve Diğer Liselerden mezun olan öğrencilerin bireysel çalgı başarıları arasında, alan derslerindeki akademik başarıları arasında ve genel akademik başarıları arasında anlamlı bir farklılık olmadığını, oysa kurumsal anlamda 4 yıllık düzenli bir eğitim sürecinden geçmiş öğrencilerle, geçmemiş öğrenciler arasında başarı yönünden anlamlı bir farklılık olması gerektiğini belirtmiştir. Yarcı ve Peker’in (1996) yaptıkları ‘U.Ü. Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümüne AGSL ve Klasik ve Meslek Liselerinden Gelen Öğrencilerin Özel Yetenek Sınavındaki ve Birinci Yıl Sonundaki Başarılarının Karşılaştırılması’ isimli benzer çalışmada; özel ye- tenek sınavı başarıları ile müzik branş dersleri başarıları açısından AGSL mezunlarının Diğer Lise mezunlarına belirgin üstünlükleri olduğunu, ancak öğretmenlik formasyonu dersleri açısından mezun olunan lise türleri arasında fark olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Akkuş (1996), güzel sanatlar lisesi çıkışlı öğrencilerin lisans programına girişteki giriş davranışlarının çalgı eğitimi ve özellikle yaylı çalgı eğitimi açısından yetersiz olduğu, bu konuda temel bilgiler ve temel beceriler ile ilgili önemli sorunları barındırdığı ve dört yıllık müzik eğitimi süresi bakımından öğrencilerin müzikal kültürlerinin yeterli düzeyde olmadığını tespit etmiştir. 1.6. Araştırmanın Amacı Mesleki müzik eğitimi kurumlarının öğrenci profilini, ağırlıklı olarak bu konuda 4 yıl gibi uzun bir lise eğitiminden geçmiş olan güzel sanatlar lisesi mezunları ve daha az oranda da diğer lise mezunları oluşturmaktadır. Müzik öğretmenliği lisans programına girişte; ‘GSL’ mezunu olan öğrenciler müzikal bilgi, beceri ve tutumla ilgili davranışları barındırmada ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerden daha avantajlı olma potansiyeli taşımaktadır. Öte yandan bu alanın lisesini okumamış olmalarına rağmen, ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler de özel yetenek sınavını kazanabilecek belli müzikal davranışlarla sürece başlamaktadırlar. Özellikle müzik öğretmenliği lisans programında öğrenim gören bu farklı lise kökenli öğrencilerin ‘Lisans Akademik Başarı’ düzeyleri ve bu düzeylerin oluşmasında etkili olan bazı derslerin niteliğinin mezun olunan lise türüne göre karşılaştırılması bu çalışmanın ana amacı kapsamındadır. Bu bağlamda çalışma 4 alt problem ekseninde desenlenmiştir. Buna göre; 1. Alt Problem: Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının lisans programı Genel Akademik Başarı Ortalamaları (AGNO Genel) arasında bir ilişki var mıdır? 2. Alt Problem: Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğret- GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Bazı Derslere Göre Karşılaştırılması meni adaylarının Lisans Programı Müzik Alan Dersleri (Müziksel İşitme Okuma Yazma, Piyano, Bireysel Çalgı) puanları arasında bir ilişki var mıdır? 3. Alt Problem: Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının Lisans Programı Pedagojik Formasyon Dersleri (Eğitim Bilimine Giriş, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Özel Öğretim Yöntemleri ve Rehberlik) puanları arasında bir ilişki var mıdır? 4. Alt Problem: Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının Lisans Programı Genel Akademik Başarı Ortalamaları (AGNO Genel) ile Müzik Alan Dersleri (Müziksel İşitme Okuma Yazma, Piyano, Bireysel Çalgı) ve Pedagojik Formasyon Dersleri (Eğitim Bilimine Giriş, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Özel Öğretim Yöntemleri ve Rehberlik) puanları arasında bir ilişki var mıdır? 1.7. Çalışmanın Önemi Bu çalışma, ‘Güzel Sanatlar Liseleri’nden ve diğer lise türlerinden mezun olarak sisteme giren öğrencilerin, müzik öğretmenliği lisans programında eriştikleri akademik başarıları düzeylerinin karşılaştırılması ile bu düzeylerin oluşmasında etkili olan bazı derslerin farklı lise kökenli bu öğrencilerde ne derece etkili olduğunu tespit etmeye odaklıdır. Buradan hareketle ‘Güzel Sanatlar Liseleri’nin üstlendikleri misyonun gerektirdiği müzikal bilgi, beceri ve tutumların niceliği ve niteliğine dönük bazı ipuçlarına ulaşabilmek ve bu lise türü mezunları lehine olması beklenen doğal farklılaşmayı ortaya koymak açısından çalışma önemli görülmüştür. 1.8. Varsayımlar 1. Araştırmaya temel teşkil eden puanların geçerli ve güvenilir yöntemlerle tespit edildikleri varsayılmıştır. 21 2. Araştırmada temele alınan yöntemin ve analiz tekniklerinin doğru yöntem ve teknikler oldukları varsayılmıştır. 1.9. Sınırlılıklar 1. Araştırma K.T.Ü. Fatih Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğrenim gören Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve ‘Diğer Lise’ mezunu öğrencilerin lisans programı 2015-16 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Dönemi sonu Genel Ağırlıklı Geçme Notu Ortalamaları’nın (AGNO Genel) karşılaştırılmalarıyla sınırlıdır. 2. Araştırma öğrencilerin lisans programında aldıkları ‘Müzik Alan Dersleri’; Müziksel İşitme Okuma Yazma (MİOY), Piyano ve Bireysel Çalgı dersleri başarı düzeylerinin Genel AGNO ile olan ilişkilerinin tespiti ile sınırlıdır. 3. Araştırma öğrencilerin lisans programında aldıkları ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’; Eğitim Bilimine Giriş (EBG), Öğretim İlke ve Yöntemleri (ÖİY), Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ÖTMT), Özel Öğretim Yöntemleri (ÖÖY) ve Rehberlik dersleri başarı düzeylerinin Genel AGNO ile olan ilişkilerinin tespiti ile sınırlıdır. 2. YÖNTEM Bu bölümde araştırma modeli, evrenörneklem, verilerin toplanması ve verilerin analizi ile ilgili yöntem bilgilerine yer verilmiştir. 2.1. Araştırma Modeli Bu araştırma, ‘İlişkisel Araştırmalar’dan ‚Nedensel Karşılaştırmalı Araştırmalar‛ modeli ile ele alınmıştır. İlişkisel Araştırmalar; özellikle eğitim alanında, değişkenler arası ilişkilerin belirlenip analiz edildiği araştırmalardır (Karakaya, 2009: 68). İlişkisel Araştırmaların bir türü olan ‘Nedensel Karşılaştırmalı Araştırmalar’ da bağımsız ve bağımlı değişken arasındaki nedensel ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılan araştırmalardır (Karakaya, 2009: 72). Balcı; Nedensel – Karşı- 22 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu laştırma Desenini, bir davranış kalıbının olası nedenlerini, bu kalıba sahip olanlarla, benzer nitelikteki olmayanları karşılaştırarak bulmayı amaçlayan desen olarak tanımlamaktadır (Balcı, 1997: 282). Buradan hareketle, bu araştırmada çalışma grubundaki öğrencilerin lisans programı akademik başarı puanları ve bu puanların, lisans programındaki bazı müzik alan dersleri ve öğretmenlik formasyon dersleri ile olası ilişkilerin tespiti üzerine odaklanılmıştır. 2.2. Çalışma Grubu Bu araştırmanın çalışma grubu; K.T.Ü. Fatih Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda öğretim gören ve 2011-2012, 2012-2013, 2013-2014 ve 2014-2015 EğitimÖğretim yıllarında lisans programına yerleşen 182 kişilik öğrencidir. 2015-2016 EğitimÖğretim yılı itibarı ile çalışma grubundaki 182 kişiden 148’i (%81,3) ‘GSL’ kökenli, 34’ü (%18,7) de ‘Diğer Lise’ kökenlidir. 2.3. Verilerin Toplanması Araştırmanın verileri olan, K.T.Ü. Fatih Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören öğrenci AGNO ve Transkript puanları; ilgili dekanlıktan talep ile ve not kayıt sistemi taranarak elde edilmiştir. 2.4. Verilerin Analizi Araştırmanın verileri, çalışma grubunun Ağırlıklı Geçme Notu Ortalamaları (AGNO) ve karşılaştırmaları yapılan derslerle ilgili olarak lisans programının öğrenci sisteminde bulunan ‘Transkript Puanları’ dikkate alınarak analiz edilmiştir. İstatistik programında daha sağlıklı sonuçlar elde edilebilmesi için, 4’lük sistemde desenlenen AGNO’lar, 100’lük sisteme çevrilmiş ve veriler SPSS programına aktarılarak gerekli karşılaştırmalar yapılmıştır. İstatistik işlemler için alt problemler ve alt problemleri oluşturan değişkenler çerçevesinde t testi ve korelasyon ölçümleri yapılmıştır. Ölçümler öncesinde veriler için normallik sınaması yapılmış ve verilerin basıklık çarpıklık katsayılarına bakılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygun olduğu varsayımını karşılaması ile parametrik ölçümler tercih edilmiştir. Bu kapsamda korelasyon ölçümlerinde ‘Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Ölçümleri’ yapılmış, karşılaştırmalı ölçümler için t testi tercih edilmiştir. Karşılaştırmalı ölçümlerde t testi için anlamlılık düzeyi p<,05 olarak kabul edilmiştir. Tablo 2. İncelenen Parametrelere İlişkin Basıklık Çarpıklık Katsayıları Faktörler AGNO GENEL MİOY Piyano Bireysel Çalgı Eğitim Bilimine Giriş Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğrt. Tek. ve Mat. Tasarımı Özel Öğretim Yöntemleri Rehberlik Basıklık Ölçüm SS -,474 ,180 -2,656 ,207 -,594 ,180 -1,541 ,180 -2,090 ,357 Çarpıklık Ölçüm SS ,348 ,358 1,864 ,411 -,934 ,358 1,293 ,358 2,982 ,702 -1,454 ,350 2,475 ,688 -1,953 ,347 1,847 ,681 -1,894 ,347 1,395 ,681 -1,099 ,354 2,332 ,695 GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Bazı Derslere Göre Karşılaştırılması Basıklık ve çarpıklık katsayıları için referans sınırlarının çeşitli çalışmalarda (Vural, 2013; Arslan, 2015; Yıldız, Çevik, 2016) +1 ile -1 arasında, bazı çalışmalarda (Serinkan, Bardakçı, 2007; Sağer, vd. 2013; Vural, 2013; Ünal, Gürsoy, 2014) +2 ile -2 arasında olması gerektiği vurgulanmış, Albayrak (2009: 209) ise basıklık değerinin +3 ile -3 aralığında olabileceğini belirtmiştir. Tablo incelendiğinde basıklık ve çarpıklık katsayılarının genel hatlarıyla referans olarak kabul edilen aralıklar çerçevesinde dağıldığı görülmektedir. Bu durum toplanan verilerin normal dağılım varsayımını karşıladığına işaret etmektedir. 23 3. BULGULAR VE YORUM Bu bölümde çalışmadan elde edilen bulgular, araştırmanın organize edildiği alt problemler ekseninde sırası ile sunulmuş ve yorumlanmıştır. 3.1. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum Çalışmanın birinci alt problemi; ‘Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının lisans programı akademik başarı ortalamaları arasında bir ilişki var mıdır?’şeklinde oluşturulmuştur. Buna göre; Tablo 2. GSL ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının Genel Akademik Ortalamalarına İlişkin t Testi Tablosu Faktör Grup Ort. SS t p GSL 65,87 12,52 AGNO -2,475 ,014 Genel Diğer Lise 71,53 9,35 Tablo incelendiğinde; çalışma grubunu oluşturan 182 öğrenci içinde, lise mezuniyet kökeni olarak ‘Diğer Lise’li öğrencilerin Müzik Öğretmenliği Lisans Programındaki akademik başarıları, Güzel Sanatlar Lisesi mezunu öğrencilerden daha yüksektir. Bu farkın anlamlı olup olmadığının tespiti için yapılan t testinde de akademik başarı düzeyi olarak ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir *p<,05 – Ort: 71,53]. Bu bulguya göre ilk bakışta ‘AGSL Mezunu’ öğrencilerin, lisans eğitimleri aşa- masında diğer lise mezunlarına göre daha avantajlı olabileceklerine dönük beklentinin tam olarak gerçekleşmediğini söyleyebiliriz. 3.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum Çalışmanın İkinci Alt Problemi; Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının Lisans Programı Müzik Alan Dersleri (Müziksel İşitme Okuma Yazma, Piyano, Bireysel Çalgı) puanları arasında bir ilişki var mıdır? şeklinde oluşturulmuştur. Buna göre; Tablo 3. GSL ve Diğer Lise Mezunu Müzik Öğretmeni Adaylarının Lisans Programı Müzik Alan Ders Ortalamalarına İlişkin t Testi Tablosu Faktör Grup Ort. SS t P GSL 76,46 17,97 MİOY ,436 ,665 Diğer Lise 75,20 11,81 Piyano Bireysel GSL 48,20 28,48 Diğer Lise 41,98 32,74 GSL 68,52 28,81 1,022 ,312 ,009 ,993 24 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu Çalgı Diğer Lise 68,47 Tablo incelendiğinde; lisans programının öğrenci profilini oluşturan ‘GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin bazı ‘Temel Müzik Alan’ ders başarıları açısından yapılan karşılaştırmalarda anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Müziksel İşitme Okuma Yazma, Piyano ve Bireysel Çalgı dersleri ortalamalarına bakıldığında iki farklı lise kökenli öğrencilerin ortalamalarının birbirlerine çok yakın olduğu ve aradaki küçük farkların istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmektedir. Bu bulgu; lisans eğitimleri öncesinde 4 yıllık bir müzik eğitimi geçmişleri bulunan güzel sanatlar lisesi mezunu öğrenciler lehine beklenen farklılaşmanın oluşamadığını ve buna neden olan etkenlerin neler olabileceği 28,30 konusunda bazı analizlerin yapılması gerektiğini göstermesi açısından ilginçtir. 3.3. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum Çalışmanın Üçüncü Alt Problemi; Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise mezunu müzik öğretmeni adaylarının Lisans Programı Pedagojik Formasyon Dersleri (Eğitim Bilimine Giriş, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Özel Öğretim Yöntemleri ve Rehberlik) puanları arasında bir ilişki var mıdır? şeklinde oluşturulmuştur. Buna göre; Tablo 4. GSL ve Diğer Lise Mezunu Müzik Öğretmeni Adaylarının Lisans Programı Pedagojik Formasyon Dersleri Ortalamalarına İlişkin t Testi Tablosu Faktör Grup Ort. SS t P Eğitim GSL 48,17 6,04 Bilimine -,186 ,858 Diğer Lise 49,85 23,70 Giriş Öğretim GSL 43,66 16,40 İlke ve -2,485 ,025 Diğer Lise 53,64 8,18 Yöntemleri Öğrt. Tek. GSL 56,12 19,47 ve Mat. -,738 ,472 21,84 Tasarımı Diğer Lise 61,54 Özel ÖğreGSL 67,43 21,69 tim Yön-1,243 ,221 8,56 temleri Diğer Lise 72,95 GSL 50,76 21,67 Rehberlik -2,832 ,007 Diğer Lise 62,11 5,19 Tablo incelendiğinde; lisans programının öğrenci profilini oluşturan ‘GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Pedagojik Formasyon’ ders başarıları açısından yapılan karşılaştırmalarda ise bazı derslerde ‘Diğer Lise’ mezunları lehine anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Müzik Öğretmenliği Lisans Programı’nda bulunan pedagojik formasyon derslerinde oluşan başarı düzeyleri açısından tüm formasyon derslerinde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ kökenli öğrencilerden ortalama düzeyi olarak daha yüksek bir seviyeyi yansıtırken, bu farklılık özellikle ‘Öğretim İlke ve Yöntemleri’ ve ‘Rehberlik’ derslerinde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine ‘anlamlı’ oluşmaktadır p<,05, t= -2,485, -2,832]. Bu bulgu lisans programı akademik GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Bazı Derslere Göre Karşılaştırılması 25 başarı ortalamalarındaki ‘Diğer Lise’ lehine olan farkın oluşmasında, programdaki Pedagojik Formasyon temelli derslerin de önemli bir etkisinin olduğu şeklinde yorumlanabilir. 3.4. Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum Çalışmanın Dördüncü Alt Problemi; rı (AGNO Genel) ile Müzik Alan Dersleri Güzel Sanatlar Lisesi (GSL) ve Diğer Lise berlik) puanları arasında bir ilişki var mıdır? mezunu müzik öğretmeni adaylarının Lisans şeklinde oluşturulmuştur. Buna göre; (Müziksel İşitme Okuma Yazma, Piyano, Bireysel Çalgı) ve Pedagojik Formasyon Dersleri (Eğitim Bilimine Giriş, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Özel Öğretim Yöntemleri ve Reh- Programı Genel Akademik Başarı OrtalamalaTablo 5. GSL ve Diğer Lise Mezunu Müzik Öğretmeni Adaylarının Lisans Programı Genel Akademik Başarı Ortalamaları ile Müzik Alan Dersleri ve Pedagojik Formasyon Dersleri Puanlarının Karşılaştırılması Lise Bireysel Faktör MİOY Piyano EBG ÖİY ÖTMT ÖÖY RHB Türü Çalgı AGNO GSL ,524** ,507** ,497** ,363* ,833** ,724** ,614** ,759** Genel Diğer AGNO -,017 ,416* ,589** ,021 ,330 ,819** ,747** ,746* Lise Genel * p<,05 ** p<,01 Yukarıdaki tabloya göre; öğrencilerin Genel Akademik Başarılarının (AGNO Genel) oluşmasında ‘Müzik Alan Dersleri’nin ve ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’nin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerden daha etkili ve ilişkili olduğu görülebilmektedir. Bu bulguya göre, ‘Müzik Alan Dersleri’nden ‘MİOY’ ve ‘Piyano’ derslerinin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerin genel akademik başarıları ile olan ilişkisi ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerden daha yüksek ve ‘orta’ düzeyde iken, ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin akademik başarılarının oluşmasında ise ‘Bireysel Çalgı’ dersinin ilişkisi daha yüksek ve yine ‘orta’ düzeyde olmuştur. Karşılaştırma ‘Pedagojik Formasyon’ dersleri açısından yapıldığında da; ‘GSL’ kökenli öğrencilerin genel akademik başarılarının‘Öğretim İlke ve Yöntemleri (ÖİY)’ ‘Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ÖTMT)’, ‘Özel Öğretim Yöntemleri (ÖÖY)’ ve ‘Rehberlik (RHB)’ dersleri ile olan ilişkisi ‘iyi’ düzeydedir. ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerde ise ‘Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (ÖTMT)’, ‘Özel Öğretim Yöntemleri (ÖÖY)’ ve ‘Rehberlik (RHB)’ derslerinin genel akademik başarı ile olan ilişkisi ‘iyi’ düzeydedir. Daha önceki bulgularda ders türü ortalamaları bazında ‘GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler arasında ‘Müzik Alan Dersleri’nde anlamlı farklılıkların olmadığını, ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’ açısından ise daha çok ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine anlamlı farklılıklar oluştuğunu görmüştük. Ders türü ortalamaları bazında ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine olan farklılaşmanın, Tablo 5’teki bulgulara göre bu öğrencilerin ‘Genel Akademik Başarı’larına (AGNO Genel) aynı şekilde yansımadığını görmekteyiz. Bu bulgu özellikle ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Genel Akademik Başarı’larının oluşmasında bu 26 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu çalışmada analiz edilmeyen ‘Diğer Müzik Alan Dersleri’nin veya ‘Diğer Genel Kültür Dersleri’nin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerden daha etkili ve ilişkili olduğu şeklinde yorumlanabilir. TARTIŞMA VE SONUÇ 1. Müzik Öğretmenliği Lisans Programında öğrenim gören müzik öğretmeni adaylarından; ‘Diğer Lise’ kökenli adayların ‘Akademik Başarıları’, Güzel Sanatlar Lisesi mezunu öğrencilerden daha yüksektir. Aralarındaki fark ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin lehine anlamlıdır. 2. Lisans programının öğrenci profilini oluşturan ‘GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Müziksel İşitme Okuma Yazma’, ‘Piyano’ ve ‘Bireysel Çalgı’ gibi bazı ‘Temel Müzik Alan Dersleri’ başarı düzeyleri açısından yapılan karşılaştırmalarda anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Özellikle temel müzik alan dersleri açısından lisans eğitimleri öncesinde 4 yıllık bir müzik eğitimi geçmişleri bulunan güzel sanatlar lisesi mezunu öğrenciler lehine beklenen farklılaşmanın oluşmaması dikkat çekicidir. 3. ‘GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’ başarı düzeyleri açısından yapılan karşılaştırmalarda ise tüm formasyon derslerinde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ kökenli öğrencilerden daha yüksek bir seviyeyi yansıtmıştır. Bu farklılık özellikle ‘Öğretim İlke ve Yöntemleri’ ve ‘Rehberlik’ derslerinde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine ‘anlamlı’ oluşmuştur. Bu sonuç; lisans programı akademik başarı ortalamalarındaki ‘Diğer Lise’ lehine olan farkın oluşmasında, programdaki Pedagojik Formasyon temelli derslerin önemli bir etkisinin olduğu şeklinde yorumlanmıştır. 4. Çalışma grubundaki öğrencilerin Genel Akademik Başarılarının (AGNO Genel) oluşmasında ‘Müzik Alan Dersleri’nin ve ‘Pedagojik Formasyon Dersleri’nin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerde ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerden daha etkili ve ilişkili olduğu görülmüştür. Ders türü ortalamaları bazında ‘Diğer Lise’ kökenli öğrenciler lehine olan farklılaşmanın, bu öğrencilerin ‘Genel Akademik Başarı’larına (AGNO Genel) aynı şekilde yansımaması, özellikle ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin ‘Genel Akademik Başarı’larının oluşmasında bu çalışmada analiz edilmeyen ‘Diğer Müzik Alan Dersleri’nin veya ‘Diğer Genel Kültür Dersleri’nin, ‘GSL’ kökenli öğrencilerden daha etkili ve ilişkili olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Türkiye’de müzik öğretmenliği lisans programlarında öğrenim gören öğrencilerin çoğunluğunu ‘Güzel Sanatlar Lisesi’ (GSL) kökenli öğrenciler ve daha azınlıkta olarak ‘Diğer Lise’ (Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Spor Liseleri, Anadolu İmam-Hatip Liseleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, Merkezi ve Teknik Eğitim Merkezleri ile Çok Programlı Anadolu Liseleri) kökenli öğrenciler oluşturmaktadır. Özellikle son on yıldır ‘GSL’ ve ‘Diğer Lise’ kökenli öğrencilerin başarı düzeylerinin karşılaştırılması üzerine yapılan pek çok bilimsel çalışmada, lisans programına dört yıllık bir müzik öğrenimi alarak gelen GSL kökenli öğrencilerin, diğer liselilere göre kendilerinden beklenen olumlu farklılaşmayı yansıtamadıkları yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Bu çalışmanın bulguları da GSL lehine umulan başarı farklılaşmasının tam olarak oluşamadığı yönündedir. Bu sonucun oluşmasına etki eden başkaca nedenler olabileceği gerçeğini atlamadan, Güzel Sanatlar Lisesi yapılanması ile ilgili yapılan bazı çalışmalar, bu liselerin bilinirliği, tercih edilmesi, bu liselerin öğretim elemanı niteliği ve niceliği, mezunlarının bilgi, beceri ve tutum düzeyleri, öğretim programları vb. gibi alanlarda önemli sorunları olduğunu göstermektedir. Bu ve benzeri çalışmalar, bu sorunların gündeme taşınmasında ve çözüm için yeni motivasyonların oluşmasında katkı sağlayabilir. KAYNAKÇA Akkuş, R. (1996). AGSL’nden Mezun Olan Öğrencilerin Öğrenci Giriş Davranış- GSL ve Diğer Lise Mezunlarının Lisans Akademik Başarılarının Bazı Derslere Göre Karşılaştırılması 27 larının Çalgı Eğitimi Bakımından De- tanbul: Marmara Üniv. Atatürk Eği- ğerlendirilmesi, I. Ulusal Anadolu Gü- tim Fakültesi Yayınları. zel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s. 164169) Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayını. Aksu, C. & Çelenk, K. (2014).AGSSL Müzik Bölümü Mezunlarının ‘Güzel Sanatlar Fakülteleri Müzik Bölümleri’ndeki Akademik Başarılarının İncelenmesi, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 6787, Doi Number: 10.7827/TurkishStudies.6286 Balcı, A. (1997). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Ankara: A. Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Boyle, J.D.and Radocy, R.E. (1987). Measurement and Evaluation of Musical Experiences, New York: Shirmer Books. Bozkaya, İ. (2006). Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Mezunlarının Müzik Öğretmenliği Programı Kontenjanları İçindeki Yeri, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı(s.349-387) Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları. Ece, A. S. ve A.S.Bilgin (2007). Mezun Oldukları Lise Türlerine Göre Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarı Durumlarının İncelenmesi, İnönü Eğitim Fakültesi Dergisi, 8/14, 113-130 Güleç, G. (2010). Anadolu Güzel sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Öğrencilerinin Alanları ile İlgili Yükseköğretim Kurumu Tercihlerinde, Yükseköğretim Kurumlarından Beklentileri ve Bu Kurumların Tercihler Üzerindeki Etkileri, IX. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s. 420-431) İs- Gün, E. & Köse, H. S. (2013). Müzik Öğrencilerinin Piyano Dersine Karşı Tutumları, Turkish Studies Dergisi, 8/3, 247-261. Hüseynova, L. (2014).Müzik Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Keman Çalma Performanslarını Etkileyen Bazı Değişkenler, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3/1, 393-406 Karakaya, İ. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (Editör: A. Tanrıöğen) Bilimsel Araştırma Yöntemleri İçinde, Ankara: Anı Yayıncılık Köse, S. (2006). Müzik Öğretmenliği Eğitiminde Öğrenci Kaynağı Olarak Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s.334-348) Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını M.E.B. (2008). Orta Öğretimde Okul Çeşitliliğinin Azaltılması, Genelge, 04.12.2008/81, Sayı: 1608 M.E.B. (2010). Genel Liselerin Anadolu Liselerine Dönüştürülmesi, Genelge, 2010/30, 06.05.2010/3669 M.E.B. (2013). Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri’nin Yeniden Yapılandırılması, 14/06/2013 tarihli ve 83203306/20/1380223 sayılı Makam Onayı. http: //ogm.meb.gov.tr/ogmebulten3.pdf. Erişim: 18.08.2014 M.E.B. (2013). Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri, Tarih: 25.06.2013 Sayı: 83203306/10.03/1502639 http: //www.turkiyeegitim.com/guzelsanatlar-ve-spor-liseleri-listesi48222h.htm. Erişim: 18.08.2014 M.E.B. (2015).Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Yönetmeliği, http: //mevzuat.meb.gov.tr/html/ortaogrkurum 28 Cahit Aksu & Mehmet Kayhan Kurtuldu yon_0/yonetmelik.pdfErişim: 07.04.2016 Özdemir, M. & Yöndem, S. (2011). Müzik Öğretmeni Adayı Gitar Öğrencilerinin Çalgı Alan Dersleri ve Genel Akademik Başarı Durumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33, 141-156. Resmi Gazete (2009). Milli Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Yönetmeliği, 16. Haziran 2009, Sayı: 27260 Sümbüllü, M. K. (2013). Kuruluşundan Günümüze Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Öğretim Sürecinin ve Mesleki Müzik Eğitimine Katkılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi-Erzurum Anadolu Güzel sanatlar Lisesi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. https: //tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden elde edilmiştir. Tankız, K. D. (2011). Müzik Öğretmenliği Programı Özel Yetenek Sınavına Başvuran Adayların Başarı Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya. https: //tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden elde edilmiştir. Tebiş, C. (2006). SDÜ Burdur Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi ABD’da Okuyan AGSL ve Genel Lise Mezunu Öğrencilerin Alan Derslerindeki Başarı Durumlarının ve Lise Mezuniyet Başarı Notlarının Karşılaştırılması, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s.388-400), Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Uçan, A. (1996).’Yirmibirinci yüzyıl Eşiğindeki Türkiye’de Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri: Genel Durum Sorunlar Çözümler’ I. Ulusal Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı(s.68-93) Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayını. Uçan, A. (2005). Müzik Eğitimi Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar ve Türkiye’deki Durum, Ankara: Evrensel Müzikevi. Yarcı, F. & Peker, M. R. (1996). U.Ü. Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Bölümüne AGSL ve Klasik ve Meslek Liselerinden Gelen Öğrencilerin Özel Yetenek Sınavındaki ve Birinci Yıl Sonundaki Başarılarının Karşılaştırılması, I. Ulusal Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri Müzik Bölümleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s. 215-218) Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayını.
