6.6. 1956 0 : 1

İ : 73
6.6. 1956
0:1
ki suçlarda iştirak diye bir şey vardır. Yalan ha­
Çünkü sır saklamak avukatlıkta, bankacılıkta,
ber veya resmi alan mesul müdürle birlikte bu­
doktorlukta olduğu gibi
gazetecilikte de bir
nu verenin de mahkûm edilmesi icabederdi. işte
meslekî namus meselesidir. Bir gazeteciyi ken­
dert buradadır arkadaşlar.
disine sır olarak tevdi edilen bir bilgiyi, haber
veya vesika kaynağını açıklamak zorunda bı­
Bu itibarladır ki, bendeniz komisyonun ka­
rakmak bu onun meslek namusuna tecavüz de­
bul ettiği metnin değil, hükümetin getirdiği
mektir.
metnin okunup kabul edilmesi için bir takrir ve­
riyorum. Kabulünü rica ederim.
Birleşmiş Milletlerin haberleşme hürriyeti ile
REÎS — Bahadır Dülger.
ilgili bir su komisyonun aldığı kararlar arasın­
BAHADIR DÜLGER (Erzurum) — Efen­
da gazetecilikte anonimite hakkına, ad ve kay­
dim, konuşulmakta olan 16 ncı maddenin ikinci
nak saklama hakkına riayet
edilmesi; haber
fıkrası gazetelerde anonima denilen mefhumu
hürriyetinin başlıca şartlarından biri olarak zik­
tamamen kaldırmak gibi bir hususu ihtiva edi­
redilmektedir.
yor. Yani imzasız yazı yazmak... Yazılabilir da­
O bakımdan bu hüküm milletlerarası vecibe­
ima. Bunun suç teşkil etmediği hallerde Cumhu­
lerimize de aykırıdır. Bugün bütün dünyada ko­
riyet müddeiumumiliği tarafından araştırılmaya
lektif ve anonim gazetecilik inkişaf etmektedir.
lüzum ve ihtiyaç görülmemek lâzımgelir. Halbu­
Meselâ Anglo - Sakson memleketlerinde çıkan
ki maddenin bu fıkrasının şevkinde : (Mesul
birçok gazetelerin başmakale ve yazıları anonim­
müdür, mevkutelerde müstear ad ile veya imza­
dir ve kolektif çalışma mahsulüdür. (Bu madde­
sız yahut remizli imza veya mahsus bir işaretle
nin birinci fıkrası üzerinde Muvakkat Encüme- *
neşredilen yazı, resim, haber, havadis veya ve­
nin «Havadis ve vesikaları veren» kelimelerinden
sika sahiplerinin sarih hüviyetlerini talep tari- I sonra (Muhabir ve muhbirler) kelimelerini ilâ­
hinden itibaren 24 saat içinde Cumhuriyet müd­
ve etmesi suç mevzuunda yalnız gazete personel­
deiumumisine bildirmeye mecburdur.) gibi mut­
lerini göz önünde tuttuğunu göstermektedir.
lak bir ibare kullanılmaktadır.
Fakat ikinci fıkra Hükümetin teklif ettiği
Bundan maksat suçu takibetmek ve anonima
şekilde kalmıştır. Cumhuriyet müddeiumumile­
yoliyle imzasız yazı yoliyle işlenen suçları ön­
rine istedikleri ismi vermenin mecburiyeti ne­
lemek olduğuna göre bu fıkra ile suç teşkil eden
dir? Bu bir siyasi baskı mı olacaktır? Başka tür­
(bir müstear adiyle veya imzasız) ibaresine bir
lü nasıl mütalâa olunabilir? Haber ve vesikaları
iki kelime eklenmesinin yerinde olacağını sanı­
verenler cezadan muaf tutulduğuna göre adları­
yorum. Anonim ayı tamamen ortadan kaldırma­
nın açıklanmasmdaki maksat nedir?
ya lüzum yoktur. Bütün yazıların altına imza
Bu arada şunu da kaydedelim ki memleke­
koymakta ben hiçbir fayda mülâhaza etmiyo­
timizde 1931 de 1881 sayılı Basın Kanunu il«
rum. Anonim yazılar üzerinde Cumhuriyet müd­
sır saklama hakkı basına tanınmıştır. Bu hak
deiumumisinin araştırma yapmasına lüzum ve
basından ancak 1938 yılında alınmıştır.
ihtiyaç yoktur.
16 ncı maddenin birinüi fıkrasında muhbir ve
REÎS — Turgut Göle.
muhabirlerle beraber mesul müdür ile gazete sa­
TURGUT Göi/E (kars) — Muhterem arka­
hibinin de mesuliyeti derpiş olunmuştur.
daşlar; getirilen bu teklif gerek
haber alma
Muvakkat Encümen yedinci maddede yaptı­
hürriyetine, gerek basının müstakbel inkişafına
ğı
tadilât
ile mesul müdürlüğün de mevkute sa­
gerekse gazetecilik ahlâkına indirilen en şid­
hiplerine
ihbar
hakkı tanınmıştır. Maddeten im­
detli bir darbedir. Sayın Bahadır Dülger arka­
kânsızlık
mütalâa
olunarak mesul müdürlükten
daşım bu noktayı ifade etmemişlerdi.
Fıkrayı
kurtulabilen gazete sahibini hiçbir İştiraki mev­
tekrar okumak istemiyorum, bu hüküm haber
zu
olamayacak bir suça ortak etmenin mânası
alma hürriyetine aykırıdır. Çünkü haber kay­
olamaz.
Bu mâna olsa olsa baskıdır.
naklarını açıklama mecburiyeti ile haber alma
REÎS — Behzat Bilgin.
hürriyetinin bir arada yürüyebilmesine imkân
.
BEHZAT BÎLGÎN (İzmir) _ Muhterem ar­
yoktur. Bu hüküm karşısında vatandaşlar şikâ­
kadaşlarım,
gazetede intişar eden imzasız yahut
yetlerini gazetelere bildiremiyeceklerdir. Bu hümüstear imzalı yahut remizli yazı saHplerini bil•kii-m gazetecilik ahlâkı ila kabili telif değildir.