çevre şurası 2.qxp - Bağcılar Belediyesi

advertisement
7.Çevre Þûrasý
BAÐCILAR
BELEDÝYESÝ
KÜLTÜR
YAYINLARI
DÝZÝSÝ NO:88
BAÐCILAR
BELEDÝYESÝ
KÜLTÜR
YAYINLARI
DÝZÝSÝ NO:88
7.Çevre Þûrasý
Yayýn Sorumlusu
Cafer SEZGÝN
Yayýn Kurulu
Kerim AYTEKÝN - Yalçýn LÝMON
Faik IÞIM - Ekrem KAFTAN
Hakký ÇÝÇEK - Kenan GÜLTÜRK
KÜLTÜR YAYINLARI DÝZÝSÝ NO:88
Tasarým
Pýnar SARISALTUN
Baský
Seçil Ofset Ltd. Þti.
100. Yýl Mah. Mas-sit Matb. Sitesi 4. Cad. No:77
Baðcýlar-Ýstanbul
Tel: 0212. 629 06 15(Pbx) Fax: 0212. 629 20 20
www.secilofset.com
AÐUSTOS 2007
ÖNSÖZ
S
evgili çevre dostlarý, çevre
sorunlarýna ilginizden dolayý
hepinize teþekkür ediyor,
saygýlar sunuyorum.
Yaþadýðýmýz ortamý güzelleþtirmenin
bakýmlý ve saðlýklý hale getirmenin
çok önemli bir görev olduðunu
bilen ve bu konuda duyarlý olan
tüm Baðcýlar halkýna bu alandaki
çalýþmalarýnda baþarýlar diliyorum.
Bizim Belediye olarak hedefimiz
yaþadýðýmýz kenti dünya
standartlarýnda bir belde haline
getirmek bu alandaki tüm
geliþmeleri ve güzellikleri
Baðcýlarýmýza taþýmaktýr.
Bu konuda yardýmýný alacaðýmýz
kendileriyle iþbirliði yapacaðým
kimselerde siz çevre dostlarý
olacaktýr.
Çevre sorunlarýyla ilgili birçok
çalýþmamýz vardýr. Ýlçemizi modern
bir kent haline getirebilmek için
elimizden geleni yapýyoruz .
Bu çalýþmalarýmýzdan biri de ÇEVRE
ÞÜRASI’dýr.
Çevre sorunlarýna duyarlý siz hemþehrilerimizi
senede iki defa toplantýya çaðýrýyor geniþ
katýlýmlý bir platform oluþturarak çevre
sorunlarýný enine boyuna tartýþýyoruz.
Bu toplantýlara çok sayýda insanýmýz katýlýyor
bunlar arasýnda gençlerimizin yoðun katýlýmý
en dikkat çekici husus oluyor.
Bu da bizi gelecek adýna ümitlendiyor.
Gençlerimiz toplantýya katýlýyor görüþ ve
düþüncelerini serbestçe söylüyorlar.
Bu toplantýlarda konuþuluyor ileri sürülen
görüþ ve teklifler iþte bu kitapçýkta olduðu
gibi bir araya toplanýyor ve basýlarak herkesin
istifadesine sunuluyor.
Bu vesile ile tüm katýlýmcýlara teþekkür ediyor
emeði geçen tüm görevlilerimizi kutluyorum.
Herkesin çevre konusuna ilgisi devam ettiði
sürece problemlerimiz en kýsa sürelerde
çözümleneceðine hiç þüphe yoktur.
Bu sebeple herkesin ilgisini devam ettirmesini
diliyor herkesi kutluyor ve baþarýlar diliyorum.
Lokman ÇAÐIRICI
Belediye Baþkaný
7. ÇEVRE ÞÛRASI
Yer: Baðcýlar Belediyesi Halk Sarayý
Yeni Mahalle, Dökümcüler Cad.
No:8 Baðcýlar
Tarih: 1 Haziran 2007 (Perþembe)
Saat: 10:00
Sunucu
Sayýn Kaymakamým, gönüllerimizin baþkaný, Sayýn Fayzullah Kýyýklýk,
Baðcýlar Belediye Baþkanýmýz Sayýn Lokman Çaðýrýcý, Ýlçe Milli Eðitim
Müdürümüz Sayýn Kadir Kuþ, Çevre Kulübü Baþkaný Sayýn Nurhan
Ererman ve protokol üyelerimiz, deðerli öðretmenlerimiz, ve sevgili
çevreci arkadaþlar, Çevre Þuramýza hoþgeþdiniz. Söyledik ya Ýstanbul
dünyanýn baþkenti ve Baðcýlar Ýstanbul'un en büyük ilçelerinden 3. büyük
ilçesi. 750 bin nüfusa sahip bir ilçe.
Dedim aceba Baðcýlar'da her gün ne kadar çöp çýkýyor? Hesap ettim,
dedim ki; 750 bin insan var. 5'e bölersek 150 bin yapar. Yani 150 bin aile
6
var. Her aile 5 kiþi. Her aileden bir günde bir çöp çýksa, Baðcýlar'da 1 gün
içinde 150.000 çöp çýkar. 150 bin poþet çöp. Akýllara zarar bir rakam ama,
bunu Baðcýlar belediyesi bu 150.000 poþet çöpü hiç bir zaman sokaklarda
býrakmadý ve her gün topladý. Bu sebeple Baðcýlar Belediyesi'ne teþekkür
ediyoruz. Arkadaþlar Baðcýlar Belediyesi'nin çevreyle ilgili inanýlmaz büyük
çalýþmalarý var. Ayný zamanda Baðcýlar Belediyesi'nin bu büyük temposu
Baðcýlar Belediyesinin çehresini deðiþtirdi. O sebeple, Baðcýlar
Belediyesine yeniden çok teþekkür ediyoruz.
Evet kýymetli arkadaþlar, Diðer bazý ilçelerde çevrenin belki adý bile
anýlmýyor. Buralarda çevre temizliðiyle alakalý tek bir proje bile
söylenmiyor. Bu konular unutuldu.
Deðerli konuklar þimdi Çevre Kulübü Baþkanýmýz Sayýn Nurhan Ererman'ý
sizlere hitap etmek üzere kürsüye davet ediyorum.
7
Nurhan Ererman
(Çevre Kulübü Baþkaný)
Sayýn Kaymakamým, Sayýn Belediye Baþkanlarým, kýymetli davetliler Çevre
Þûramýza hepiniz hoþgeldiniz. Çevre bizim dünümüz, bugünümüz ve
yarýnýmýz, saðlýðýmýz umudumuz, sevincimiz, kederimiz, hayatýn tek
kaynaðýdýr. Biz onunla varýz. O bize deðil, biz ona muhtacýz. O bizim için
bir nefes, içtiðimiz su, sofralarýmýzýn bereketi, çocuklarýmýzýn geleceði.
Öyle cömertki, karþýlýksýz sunmuþtur bunlarý bizlere. Parlak gökyüzü,
beyaz bulutlar, göller, denizler. Gölgesinde oturulan aðaçlar. Her tatta,
kokuda meyvalar. Adeta baðrýndan bereket fýþkýrýyor. Gözümüzü okþayan
çimenlere serilmiþ binbir rek ve kokudaki çiçekler, cývýl cývýl ötüþen kuþlar,
8
kelebekler ne güzel bir manzarasýnýz. Cennet bahçelerini aratmaz tablolar
sunar bizlere. Verdiði bunca hediyeye bir teþekkür, bir minnet gerekmez
mi? Bu çok zor deðil. Sadece korumak, gözetmek, sahip çýkmak
gerekiyor. Belki de en kolayý hiç kirletmemek. Önce, düþüncede baþlar, Bu
çok zor bir ifade, sadece korumak gerek dedik ya, bu sadece düþüncede
baþlýyor.
Çevre bilincinde sorumluluk, önce düþüncede baþlar, yüreklerde
olgunlaþýr, faaliyetlerle meyva verir. Ýstiyorsak bu saydýklarýmý, gelin
hepimiz elele verelim. Baðcýlarýmýzý daha temiz, daha güzel, yaþanabilir,
özlediðimiz hale getirelim. Çevreyi temiz tutmakla yarýnlarýmýza ve
çocuklarýmýza da sahip çýkalým.
Sözlerime son verirken, çalýþmalarýmýzda bizlere emekleri çok olan
Onursal Baþkanýmýz Feyzullah Beye, Belediye Baþkanýmýz Lokman Çaðýrýcý
Beyefendiye ve çalýþma ekibine ve bütün belediye çalýþanlarýna ve buraya
gelen bütün çevreci gönül dostlarýna sonsuz teþekkürlerimi sunar,
saygýlarýmý sunarým.
9
Kadir Kuþ
(Ýlçe Milli Eðitim Müdürü)
Sayýn Kaymakamým, deðerli baþkanlarým, meclis üyesi arkadaþlarým,
güzide baþkan yardýmcýlarý ve görevlileri, deðerli yönetici arkadaþlarým,
öðretmen arkadaþlarým ve sevgili öðrenciler, hepinizi saygýyla
selamlýyorum. Hakikaten böyle güzel bir mekanda, çok güzel, örnek bir
insan olan deðerli onursal Baþkanýmýzýn ortaya çýkardýðý bu güzellikler
içerisinde güzel þeylere imza atmaya devam ediliyor. Bugüne kadar,
sayýlamayacak kadar etkinlikler yapýldý. Bu etkinliklerin bir çok kýsmýnda
belediyemiz Milli Eðitim'i de ortak program içerisine aldý. Destek oldu.
Milli Eðitim'e bu kadar destek veren ve Milli Eðitim Müdürlüðü ile daha
10
çok, itiraf etmek gerekir ki, Milli Eðitim’e önem veren ve Milli Eðitim
açýsýndan hizmetleri olan Sayýn Onursal Baþkanýmýza ve her defasýnda bizi
þereflendiren, onurlandýran, örnek aldýðýmýz Sayýn Kaymakamýmýza,
hepinize teþekkür ediyorum.
Ben çok fazla vaktinizi almayacaðým. Çünkü; Sabýrsýzlýkla bekleyen,
hazýrlýk yapan, sunular sunacak olan kýymetli, sevgili öðrencilerimiz var.
Ve ayrýca, konuþmalarýndan müstefid olacaðýmýz Kaymakamýmýz,
Belediye Baþkanlarýmýz var. Ben sadece 3 þey hatýrlatýp, sözlerime son
vereceðim. 3 þeyi çok iyi deðerlendirmek lazým. Çünkü; Gittiði zaman geri
gelmiyor. Bunlardan birisi,Zaman. Zaman çok önemli bir kavram.
Zamanýmýzý çok iyi deðerlendirmemiz lazým. Diðer bir husus fýrsat.
Fýrsatlar iyi deðerlendirilmeli. Böyle deðerli bir belediye var ekibi var.
Böyle bir salon var. Böyle bir gençlik var. Böyle bir memleket var. Fýrsatlarý
çok ama çok iyi deðerlendirmemiz lazým. Fýrsatlar elden kaçtýðý zaman bir
daha gelmez. Bir de aðýzdan çýkan sözler çok önemli. Kiminle, nerede,
neyi, niçin, nasýl, ne zaman konuþuyoruz? Çok dikkat etmemiz lazým.
Hepinize saygýlar sunuyorum.
11
Lokman Çaðýrýcý
(Belediye Baþkaný)
Sayýn Kaymakamým, Sayýn Baþkaným, Milli Eðitim Müdürüm, Çevre
Kulübü Baþkaným, çevreci arkadaþlarýmýz, çevre konusunda gerçekten
emeði geçen müþavir arkadaþlarým baþta olmak üzere, okul müdürlerim
ve sizler genç kardeþlerim hepinizi saygý, sevgi ve hürmetle selamlýyorum.
Baðcýlar'da bugüne kadar neler yaþandý? Belki burada biz sorumluluðu
yaþýyla eþdeðer 15 yýl. O, Baðcýlar insanýný seviyordu, Baðcýlar insaný da
onu seviyordu ki, 4 dönem kendilerini bu göreve layýk gördüler. Hep
ilkleri yaþadýk ama ilkler olduðu yerde ilk olarak kalmadý. Gerek
12
bayýndýrlýk faaliyetleri olsun, gerekse sosyal ve kültürel faaliyetler olsun
hep artarak devam etti. Ýþte bunlardan bir tanesi de Çevre faaliyetimiz idi.
Baðcýlar 1992'de köy görünümünde bir yer deðil, gerçekten bir köydü.
Ama aðacý olmayan bir köydü. Yeþilliði yeteri kadar olmayan bir köydü.
150 bin civarýnda bir aðaç dikerek, burayý gerçekten bugün henüz
binalarýn boylarýný geçmemeiþ olsa bile, bir süre sonra binalarýn da
boyunu geçecek aðaçlar noktasýnda güzelleþtirildi.
Çevreyle ilgili söylenecek çok þey var belki ama, çevre yaþanýlabilecek bir
hale gelirse çevre olur. Bu noktada güzel adýmlar atýldý ve güzel bir
noktaya gelindi. Ama, yeterli deðil. Ýnþaallah bundan sonra da siz genç
kardeþlerimizin, inþaallah okullarýndan güzel bir baþarýyla mezun olduktan
sonra da, hayata atýldýklarýnda da daha farklý görebilecekleri bir çevre
edinmek zorundayýz. Baðcýlar'da bugüne kadar çok güzel þeyler yapýldý.
Güzel olmayan hiç bir þey yapýlmadý. Bunu 15 yýlýn sonunda da Baðcýlar
halký takdir ediyor. Baþkanýmýzýn 15 yýllýk emeðini takdir ediyor. Ýnþaallah
bunu 22 Temmuzda resmileþtirecekler.
Ben þunu söylemek istiyorum; Güzel olan her þey olduðu gibi yerinde
kalmayacak, artýrýlarak devam edecek. Ýnsanýyla, kentiyle modern bir
Baðcýlar olmuþtur. Yeterli deðil tekrar söylüyorum ama. Daha güzel
Baðcýlar'da inþaallah yerel manada tamamlanmýþ olan hizmetleri hükümet
nezdindeki eksiklikleri de Ankara'da tamamlamak Baþkanýmýza nasip olur
diyorum. Hepinize saygýlar sunuyorum.
13
Feyzullah Kýyýklýk
(Baðcýlar Onursal Belediye Baþkaný)
Sayýn Kaymakamýmýz, Belediye Baþkanýmýz, Ýlçe Milli Eðitim Müdürümüz,
Sevgili panelistlerimiz, Çevre Kulüp Baþkanýmýz, hepinizi Allah'ýn selamýyla
selamlýyorum. Allah'ýn selamý, rahmeti, bereketi üzerinize olsun. Sevgili
hocalarýmýz ve sevgili gençler, eðer beni 5 dakika sessiz dinleyebilecek
durumdaysanýz, bazý þeyler söylemek istiyorum.
Demin çocuklarýmýzýn eserlerini gördük. Aklýmdan geçen þuydu;
Türkiye'de basýn bir çok þeyleri gök yüzüne çýkartýyor, ama bir çok þeyleri
de hiç görmüyor. Keþke, þu Baðcýlar'ýn gençlerinin, çocuklarýnýn neler
14
yaptýðýný gelip þurada
görseler de, sadece örnek olarak þu ülkeye
gösterseler diye düþünüyorum. Ama göstermiyorlar. Niye? Arkadaþlar
þunu söyleyeyim; Bunu aklýnýzdann hiç çýkartmayýn. Kimseye düþman
olmak için deðil, kimsenin kalbini kýrmak için deðil, ama maalesef,
Türkiye'yi sadece Beþiktaþ, Þiþli, Niþantaþý ve Beyoðlu'ndan ve bir de
Kadýköy'ün Moda'sýndan gören insanlar çok fazla. Ve Türkiye'nin idaresi
de oralarýn gibi idare olarak kabul ediliyor.
Samimi olarak söylüyorum, Sizin samimiyetinizi, þu
çocuklarýmýzýn samimiyetini bir çok yerlerde bulamazsýnýz. Ama
ne yazýkki bu samimiyet ülke geline hiç bir zaman yaydýrýlmýyor.
Ben tebrik ederim, bir sürü eserler vermiþsiniz. Bu eserleri veren
çocuklarýmýza, þu olaya bakýn aþaðý yukarý 7-8 lisemiz çevre ile
ilgili duyarlý çocuklarýmýz burada fikirlerini söyleyecekler. Bu da
hiç bir þey ifade etmiyor bizim basýnýmýzda. Ama, çok
üzüldüðüm bir þey var; Veliler bunu nasýl yapýyor? Öðretmenler
bunu nasýl hazmediyor bilmiyorum. Çocuklarýmýzýn bir lisede
namaz kýlmasý Türkiye’de yeri yerinden oynatýyor. Peki
çocuklarýmýz orada bali mi çekmeliydi? Veya…. bakýn, yahudi
olsun, hiristiyan olsun, müslüman olsun, hangi dinden olursa
olsun. Gerçekten kendi inancýna tam olarak baðlanmýþsa, o
insanlardan topluma zarar gelmez.
Ben size baþýmdan geçen bir olayý anlatmak istiyorum. Bunu iyi dinleyin.
Öðrenciyim, üniversitede öðrenciyim. O dönemde maalesef,
üniversitelerde çok yanlýþ þeyler oluyor. Ve öðrenciler kimlik kontrolü
yapýyorlar. Benim kimlik kontrolümde, o zamanlar hem Yüksek Ýslam
Enstitüsü'nde okuyorum, yýl 1970 Sayýn Kaymakamým. Hem Ýslam
Enstisünde öðrenciyim, hem Hukuk Fakültesinde öðrenciyim ve iki tane
kimlik kartý çýktý. Bu çok büyük suç olmuþ olacak ki, beni, bizim fakültenin
hemen alt katýnda, daha sonra zannediyorum, kantin olarak kullanýlan yer
Halk Mahkemesinin kurulduðu yerdi. Ben orada mahkemeye çekildim ve
olmayacak þeyler baþýmýza geldi. Aradan yýllar geçti. Ama oradan
çýktýðýmda bir ay kalmýþtým çünkü, hastanede deðil, bir yurtta yatmýþtým.
Hastaneye de kimse kimseyi götürmüyor. Kendi kendime söz vermiþtim;
Beni bu hale getiren adamlarý bulursam öldüreceðim. Çocukluk, gençlik,
yani insan tabi o anda öyle düþünüyor. Ama tabi aradan yýllar geçti. 1976
yýlýnda ben askere gittim. Kýsa dönem askerlik yapýyoruz. Ve askerlik
yaparken, yanýmdaki bir adam çok dikkatimi çekti. Almanya’da
15
mühendislik yapýyormuþ, biraz sesinden, dikkatlice araþtýrýnca, beni orada
mahkemeye çekenlerden birisi olduðunu anladým. Tabi sora sora sora,
hakikaten o adam oymuþ. Sonra Avrupa’ya gitmiþ, ne komünistliði
kalmýþ, ne sosyalistliði kalmýþ, orada da zengin olmuþ. Dedim ki o asker
arkadaþýmýza; Bizim mangada, askerde bölükler olur, takýmlar olur,
mangalar olur. O bizim mangada. 10 kiþilik mangamýzda o arkadaþ da.
Beni tanýdýn mý dedim? “Yok tanýyamadým” dedi. Peki sen hukuk
Fakültesindemiydi..? En sonunda, dedim ki; "Sen falancasýn, senin kod
adýn da þu. O zaman da beni hesaba çeken de sensin. Ve o cezayý veren
de sensin. Ve ben seni öldüreceðim. Adam bir hafta uyuyamamýþ ve
adam bir hafta hiç bir þey yemedi. Kendisi daha sonra söylüyor. Tam üç
kilo vermiþ o zaman. Adam yaptýðýný biliyor, bir de o dönem Türkiye'de
maalesef bu. Sonra dedim ki; Bak arkadaþ, bu bir þakaydý. Ama þunu
hissetmeni istiyorum; O gün sen beni, Türkiye’de geriye Türkiye'yi
götürüyor diye öldürmek istiyordun. Ve sen beni iþte, sermayenin uþaðý
diye ilan etmiþtin. Ha þimdi sen de semayedar olmuþsun. Zengin olmak
kötü bir þey deðil. Keþke herkes zengin olsa. Ama onu kötü yolda
kullanmak veya kötü yola kullanmak çok kötü. Yoksa zenginlik niye kötü
olsun? O gün sen beni öldürseydi, bugün belki bir insan olmayacaktý ama
sen yaniden zengin olunca ne düþünecektin aceba dedim. Ben seni
öldüremem. Çünkü; Sen insansýn. Bizim inancýmýza göre de, hangi dinden
olursa olsun, bir insaný öldürmek bütün alemi öldürmek gibi Allah kabul
etmiþtir.
Madem sonunda arkadaþýz. Þunu demek istiyorum; Ýnanan, hangi dinden
olursa olsun, hakiki inanýyorsa, o insandan topluma zarar gelmez.
Topluma zarar vermez. Ve bundan dolayý kocunmak da çok yersiz. Ama
olabilir tabi, herkes kendi.inandýðý þeyleri söyleyecektir.Tabiat bu. Þu þey
de çok önemli; Keþke gelseler, þunlarýn fotoðraflarýný çekseler ve topluma
örnek diye gösterseler. Bakýn arkadaþlar, bizi aydan kimse gelip, Merih'ten
kimse gelip ülkemizi yok etmeyecek. Dünyayý da yok etmeyecek, edecek
mi? Gerçi, bazen çocuk filmlerinde veya sinemalarda, iþte baþka yerlerden
gelip burayý zapteden silahlý insanlar gösterilir ama ben bunlara
inanmýyorum. Böyle bir þey yok. Bu ülkeyi yok edecek olan da
insanoðlunun bizzat kendisidir, var edecek olan da. Çok acý þeyler yaþadýk
biz. Geçen yýl belediye baþkanlarýyla yurt dýþýna gittik. Yurt dýþý bizim gibi
deðil çocuklar, oradaki insanlar. Oradaki insanlar biraz daha demokrasiye
aykýrý yaþýyorlar. Mesela; Sigarayý istediðin yerde içirmiyorlar. Ýstediðin
yere levha koydurmuyorlar. Elindeki izmariti istediðin yere attýrmýyorlar
16
sana. Veya çikletin kaðýdýný da attýrmýyorlar. Halbuki insanlarý bu kadar
sýkmaya gerek var mý? Deðil mi? Bir belediye baþkaný arkadaþýmýz
arabanýn arkasýnda sigara içti ve sigarayý oraya attý. Ben de gördüm. Bu,
belediye baþkaný. Dedim ki, arkadaþ onu oradan al. Aldý ayaðýyla güzelce
ezdi, arabanýn altýna doðru güzelce fýrlattý. Almýþ oldu böylece. Ben dedim
aþaðý inip bunu buradan alacaksýn. Ve almadý. Ben kendim aldým ve
arabanýn küllüðüne attým. Arkadaþlar, biz belediye baþkanlarý olarak bu
kadar duyarsýz olursak, bu ülke kolay kolay kalkýnmaz. Arkadaþýmýza bu
dokunmuþ, kendini küçük düþürdüðümü söylemiþ, halbuki bana göre
yanlýþý yapmak küçük düþmektir. Hatýrlatmak küçük düþürmek deðil.
Ben Belediye Baþkanlýðýndan istifa ettim. Temayül yoklamalarý yapýlýyor.
Tabi Belediye Baþkanlarý da temayüle katýlýyor. Diyormuþ ki, benden zýrnýk
oy çýkmaz Feyzullah Kýyýklýk'a. Niye biliyormusunuz? Feyzullah Kýyýklýk
demiþ ki; Arkadaþ bunu buradan al. Þunu söylemek istiyorum; Sayýn
Kaymakamým sizi biraz yordum. Çocuklar, bu ülkeyi hiç kimse gelip
kurtarmayacak. Bu ülkeyi hiç kimse de geriletmeyecek. Bakýn, eðer biz
adam gibi adam olursak, yolumuzu yordamýmýzý öðrenirsek, burayý gül
bahçesi yapacak olan bizleriz. Ama biz adam gibi adam olmaz da, buranýn
deðerini bilmezsek, burayý berbat edecek olan da yine bizleriz. Siz
seçiminizi ona göre yapýn.
17
Hep derler ki; “Kendi düþen aðlamaz”. Yalan, öyle aðlýyor ki arkadaþ,
öyle aðlýyor ki, aklýn durur. Onun için biz ne düþelim, ne düþürelim ne de
aðlýyalým. Siz þu hareketlerinizle düþmeyeceðinizi gösteriyorsunuz.
Çevrenize sahip çýkýn, kendinize sahip çýkýn, þu ülkeyi zengin, mutlu,
huzurlu insanlarýn yaþadýðý bir ülke haline getirelim. Aslýnda ülkemiz çok
güzel. Akþam bir program vardý. Ya NTV’de, ya da CNN TÜRK’te.
“Beyaz Þow” seyrettiniz mi? Orada, bakýn bir kadýn bir þey diyor; Bir
Avrupalý bana ne diyor biliyormusunuz? “Ýstanbul çok emin bir
yerdir”. Rahatça gezebiliyoruz. Bura çok güzel diyor. Tabi bizimkiler
bunu hiç kabul etmediði için önce karþý çýktýlar, sonra o bayan iddia etti
ve kabul ettirdi. Þunu demek istiyorum; Ýstanbul güzel bir yer arkadaþlar.
Ve dünyanýn bütün þehirlerinden de emin bir þehir. Biz bunun deðerini
pek bilmiyoruz. Bazen, çok kötü gösteriyoruz. Ancak, gelin ne kötü
gösterelim, ne de övelim. Ama, kýymetini ve deðerini bilelim. Baðcýlar'ýn
kýymetini deðerini bilelim, hiç kimse bilmese, Baðcýlar halký olarak bilelim.
Göreceksiniz, 3-5 yýl sonra Türkiye’nin her þeyi deðiþir. Bir kiþi dünyayý
deðiþtirir arkadaþlar bir kiþi. Siz þurada kaç kiþisiniz? Ýstanbul deðil, size
Türkiye bile, dünya bile az gelir. Bunu iyi bilin. Ve ben Baðcýlar'ýn bu genç
yavrularýndan çok ümitvarým. Ben inþaallah, Belediye Baþkanlýðýndan
ayrýldým. Lokman Bey yapacak. Ben aday olurum veya olmam. Ama ben
her gün burada sizlerle birlikte olmak istiyorum. Ve en azýndan Baðcýlar'ý
belediyecilikte gerçekten örnek olmuþtur. Diðer konularda da Türkiye'ye
örnek olmasýný istiyorum. Ha, gazeteciler, televizyonlar bugün gelmez,
sizi belki resme almazlar ama, bir gün mutlaka geleceklerdir. Çünkü;
Burasý merkez olacak. Buna inanýyorum. Bu çocuklarýmýza teþekkür
ediyorum. Çevre Kulübü Baþkanýmýzdan da bir istirhamým var; Biz Çevre
Kulübünü yýllardýr, Baðcýlar'da kurduk devam ettiriyoruz. Bundan böyle
Çevre Kulübü'nde daha önce çalýþmýþ olan herkesi mutlaka ziyaret edin ve
çalýþmalarýnýza mutlaka katýn. Ayný zamanda daha önce Çevre Kulüp
Baþkanlýðý yapmýþ olanlarý da, onursal baþkanlarýnýz olarak devamlý
yanýnýzda bulundurun ve elele verin, omuz omuza verin, önce Baðcýlar’ý,
sonra Ýstanbul’u, sonra da Türkiye’yi kurtaralým. Niye olmasýn? Sizi tebrik
ediyorum. Ve gözlerinizden öpüyorum. Allah'a emanet olun.
Sunucu
Gönüllerimizin Baþkanýna çok teþekkür ediyoruz. Kýymetli dostlar, orta
2’den bu yana bir kere yere çöp atmadým. Orta ikiden bu yana þöyle bir
7-8 sene geçmiþ. Neden? Çünkü; Benim öðretmenim bana yere çöp
18
atýlmayacaðýný öðretti. Nasýl öðretti? “Çocuklar yere çöp atmayýn,
ha..!” diye deðil. Biz yere çöp attýðýmýzda, öðretmenimiz giderdi yerden
o çöpü alýrdý. Sonra giderdi, çöp kutusuna atardý. Bir gün sýnýfa gelmiþ, bu
alkýþlar öðretmenime yalnýz yanlýþ anlamayýn. Bir gün sýnýfa gelmiþ, yerler
çöp dolu. Hepimizi tahtaya kaldýrdý. Dadi ki; “Kýpýrdayaný döverim”
Elinde de uzun bir sopasý vardý. Ve bütün sýralarýn altýndaki yerleri teker
teker topladý. Ve senelerdir hep ayný þeyi yaparým. Biri yere çöp attýðýnda
arkasýndan koþarým, çöpü alýrým, götürür derim ki; Düþürdünüz.
Adamýn biri elinde çöp poþeti yolda giderken gördüm, kenara attý.
Arkasýndan koþtum, aldým götürdüm. Dedim abi bunu düþürdünüz.
“Çok teþekkür ederim, yahu çok saðol” dedi. O da çaktýrmýyopr.
Zannetti ki, hakikaten düþürdüðünü zannettim. Usul ziyadesiyle elzem.
Usulü bilmek lazým. Yolda gidiyorum, adamýn biri çerezi yemiþ, yolun içine
atýyor. Tabi arabasýna atar mý? Çöpü poþetin içine doldurmuþ, dýþarý þöyle
býraktý. Arkasýndan koþtum, koþtum, yetiþtim arabaya. Araba gidiyor. Ben
de arkasýndan, adam ýþýklarda durdu. Gittim, býraktým, düþürdünüz
dedim. Arkadaþlar, aman ha!.. düþürmeyin. O düþerse siz de düþersiniz.
Çünkü; Bizim evimizin içine biz eðer sigara izmariti atmayorsak, çünkü;
sigara içmiyoruz, ondan dolayý olabilir belki. Evimizin içine, halýmýzýn
üzerine çöpümüzü atmýyorsak, bileceðiz ki; Baðcýlar'daki toprak bizim
halýmýz. Baðcýlar'daki o bordürler bizim sehpamýz. Bunu düþünmemiz
lazým. Eðer bunu düþünürsek, kendi evimiz olarak görürsek inþaallah,
Baðcýlar þimdikinden daha temiz olur diyor ve Baðcýlarýmýzýn kýymetli
kaymakamý Sayýn Ýrfan Balkanlýoðlu'nu konuþmalarýný yapmalarý için
kürsüye davet ediyorum.
19
Ýrfan Balkanlýoðlu
Baðcýlar Kaymakamý
Deðerli Baþkanlarým, tabi iki tane Baþkanýmýz var. Milli Eðitim Müdürüm,
Okul Müdürlerim, mesai arkadaþlarým, sevgili öðrenciler hepinizi saygýyla
selamlýyorum.
Deðerli arkadaþlar, bir yerde güzel bir söz okumuþtum ve onu
kaydetmiþtim. “Ýnsanlar para kazanmak için önce saðlýklarýný
kaybederler, sonra da saðlýklarýný geri kazanmak için paralarýný
harcarlar.” Þimdi biz kýsa sürede zengin olalým, kalkýnalým, geliþelim,
sanayileþelim diye çevremizi kaybettik. Paramýz oldu ama çevreyi
kaybettik. Þimdi çevreyi yeniden kazanmak için çok büyük masraflar
20
yapmak zorundayýz. Çevrenin önemi konusunda epey konuþmalar
dinlediniz, makaleler okudunuz. Ben o konuyu tekrar, çevrenin bir insan
yaþamý için, daha doðrusu, canlý yaþamý için ne kadar önemli olduðunu
örnekleriyle izah edecek deðilim. Arkadaþlarýmýz zaten size panelist
sýfatýyla, her biri ayrý konuda detaylý bilgiler verecektir. Ancak,
Baðcýlar’daki bu çabayý ben kutlamak istiyorum. Ele aldýklarý her konuyu
detaylý, ciddi ve özüne yönelik çözmeye çalýþýyorlar.
Þimdi bakýnýz burada bir çok öðrenci arkadaþýmýz çevre konusunda
hazýrlýk yapmýþlar, birazdan size bu konuyu sunacaklar. Çocuklarýmýz
toplum karþýsýna çýkýp, fikirlerini serbestçe ifade ediyorlar. Bu büyük bir
olay. Bunlarý belki biz farketmiyoruz. Belki bize çok basit bir olay gibi
geliyor ama, bu, çocuklarýmýz için çok önemli þeyler. Bir çocuk
müsameresinde rol alýp, hayatýný çok ünlü bir tiyatrocu olarak geçiren
insanlar var. Toplum karþýsýna çýkýp, güzelce fikrini ifade etmeye fýrsat
vermek, belediyemizin öðrencilerimize sunduðu en güzel hizmetlerden
birisi de budur diye düþünüyorum.
Ayrýca, Baðcýlar’da 150.000 öðrencimiz var. 150 bin. Bir vilayet nüfusu.
Ve her biri deðiþik ailelerden geliyor. Þayet biz bu öðrencilerimizi ciddi
anlamda çevre konusunda bilinçlendirebilirsek, Çevrenin önemi
konusunda çocuklarýmýz iyi eðitim alabilirlerse, olay bitmiþ demektir.
Artýk, büyüklerden iþ geçti. Ýþ çocuklarda. Çocuklar büyükleri eðitecekler.
Çocuklar müdahele edecekler. Anne babalarýný artýk çocuklar eðitecek. Bu
konuda Milli Eðitim’in ve Belediye’nin çabasýný yürekten kutluyorum.
Görev alan bütün arkadaþlara da teþekkür ediyorum, saygýlar sunuyorum.
Sunucu
Bizler de Sayýn Kaymakamýmýz Ýrfan Balkanlýoðlu Beye çok teþekkür
ediyoruz. Deðerli arkadaþlar, þûraya geçelim artýk. Bu þuurlu
arkadaþlarýmýz, az önce vurgu yapmýþtýk. Ziyadesiyle elzem mevzulardan
bahsedecekler size. Evet, deðerli arkadaþlar, kýymetli Baþkanlarýmýz, Milli
Eðitim Müdürümüz ve Kaymakamýmýzýn bir baþka yerde toplantýlarý
varmýþ. O sebeple sizden müsade istiyorlar. Bir baþka etkinliðe de
katýlabilmeleri için. Kendilerine, programýmýza katýldýklarý için çok
teþekkür ediyor, saygýlarýmýzý sunuyoruz.
Arkadaþlar, aman dikkatli konuþun, kitapçýk haline getiriliyor bu
konuþmalar. Daha sonra Baþkanýmýz onlarý teker teker okuyacak.
21
Baþkanýmýza çok teþekkür ediyoruz. Saðolsunlar, varolsunlar.
Arkadaþlar, Baþkanlarýmýz gittiler, bizbize kaldýk. Þimdi oturalým, gençler
olarak konuþalým. Baðcýlar, daha temiz, daha yaþanýlabilir, daha huzurlu
nasýl olabilir? Arkadaþlarýmýz bununla alakalý sunularýný hazýrladýlar. Ben
þimdi bütün konularý ve onun mukabilinde kimlerin bu sunumlarýný
gerçekleþtireceðini okumak istiyorum.
“Küresel Isýnma” konusu:
Þu anda dünyanýn gündeminde olan Küresel ýsýnmayý Ahi Evren
Lisesi'nden Yasemin Akpýnar yapýyor.
“Çöpün Azaltýlmasý” konusu:
Barbaros Lisesi’nden Neslihan Gürel yapýyor.
“Atýklarýn Geri Kazanýmý” konusunu;
Gazi Lisesi’nden Ayþe Arslan yapýyor.
“Temizlenirken Kirlettiðimiz Çevre”yi,
Dündar Uçar Lisesi’nden Ahmet Altun yapýyor.
“Okullarda Çevre Eðitimi ve Bilinci”ni,
Mahmutbey Lisesi’nden Melike Yaðýz yapýyor.
“Varolan Çevrenin Yaþatýlmasý” konusunu;
Nermin Bilimli Anadolu Teknik Lisesi'nden Hikmet Arat ve Emine Kýlýç
yapýyor.
Ve son olarak,
“Deðerlerimiz arasýndan Çevre” konusunu da; Baðcýlar Anadolu
Teknik Lise’nden Selçuk Öztürk yapýyor.
22
Arkadaþlar, burada arkadaþlarýmýz konuþurken, ya da mikrofondan
herhangi bir ses çýkarken siz dinleme moduna geçiyorsunuz Þuurlu
gençler olarak. Zaten büyüklerimiz pür dikkat kardeþlerimizi dinliyorlar.
Evet, þimdi sunularýmýza geçeceðiz. Arkadaþlar isterseniz orada
konuþabilirsiniz, isterseniz kürsüye gelebilirsiniz. Neyi tercih ediyorsunuz?
Kürsü mü. O sebeple, “Küresel Isýnma” konusunu Ahi Evren Lisesinden
Nermin Akpýnar yapacak.
Arkadaþlar iki þey daha hatýrlatacaðým. Birincisi; Arkadaþýmýz konuþurken
lütfen sükunet haline girelim. Bir Arap atasözünde der ki; “Essükûtü
hayrün mineddýr” Mealen; Sükût etmek dýrdýr etmekten hayýrlýdýr. Bir
de ikincisi, arkadaþlar, sunum yapýlýrken lütfen, programýn sonuna kadar
salondan ayrýlmayalým. Teþekkürler.
23
KÜRESEL ISINMA
Nermin Akpýnar
Ahi Evren Lisesi
Sayýn protokol üyeleri, deðerli öðretmenlerim ve sevgili çevreci
arkadaþlarým. Öncelikle hepinizi saygý ve sevgiyle selamlýyorum. Ben
sizlere dünyanýn büyük bir sorunu olan küresel ýsýnmayla ilgili bir sunum
yapacaðým. Bizler, bu soruna çözüm bulmak istiyorsak ilk olarak küresel
ýsýnmayý tam anlamýyla bilmemiz gerekir. Bu nedenle sözlerime küresel
ýsýnmanýn ne olduðunu anlatarak baþlamak istiyorum.
24
KÜRESEL ISINMA NEDÝR?
Ýnsanlar tarafýndan atmosfere salýnan gazlarýn sera etkisi yaratmasý
sonucunda dünya yüzeyinde sýcaklýðýn artmasýna küresel ýsýnma denir.
Öyleyse, Küresel ýsýnmanýn ortaya çýkmasýna neden olan etmenler nedir;
Bu etmenlerden birincisi Sera etkisidir.
Peki, Sera etkisi nedir?
Endüstriyel alanlarýn artmasý, fosil yakýtlarýn tüketimi, atmosferde
karbondioksit miktarýný giderek arttýrmaktadýr. Böylece, dünya güneþin
altýna park edilmiþ bir arabanýn içi gibi ýsýnýr. Sera etkisi denilen bu olay
sonucu, iklimlerde deðiþiklikler, buzullarýn erimesi, þiddetli kasýrgalar
ortaya çýkar. Bugün uygun tarým alaný olan Akdeniz Bölgesi gibi yerlerin
çölleþeceði, Sibirya gibi yerlerin uygun tarým alanlarý olacaðý, Buz
daðlarýnýn erimesiyle de büyük felaketlerin olabileceði düþünülmektedir.
Filtresiz fabrika bacalarýndan ve otomobillerin eksozlarýndan çýkan gazlar
sera etkisine neden olur.
Ýkinci etmen ise iklim deðiþikliðidir. Küresel ýsýnmaya baðlý iklim deðiþikliði
ile kar örtüsünün, kara ve deniz buýzlarýnýn erimesi, deniz yüzeyinin
yükselmesi, iklim kuþaklarýnýn yer derðiþtirmesi, þiddetli hava olaylarýnýn,
taþkýnlarýn ve sellerin daha sýk oluþmasý ve etkilerinin kuvvetlenmesi,
kuraklýk, erozyon, çölleþme, salgýn hastalýklar, tarým zararlarý gibi insan
yaþamýný ve saðlýðýný, sosyo ekonomik sektörleri, ve ekolojik sistemleri
doðrudan, ya da dolaylý olarak etkileyebilecek önemli sonuçlarýn
olabileceði öngörülmektedir.
Ýþte bu resimler ayný zamanda yakýn zamanlarda görülen iklim
deðiþikliðini yansýtmaktadýr. Susuzluk artýk bir gerçek. Küresel ýsýnma ve
yanlýþ sulama teknikleri özellikle Akdeniz Bölgesindeki kuraklýðýn þiddetini
daha da artýrýyor. Bu yýl Ýç Anadolu, Güneydoðu ve kýsmen de Doðu
Anadolu'da kuraklýk nedeniyle hasat dönemi verimsiz geçti. Yapýlan tüm
öngörüler 2025’te Özellikle, Türkiye, Mýsýr ve Suriye’de küresel ýsýnmayla
beraber yaðýþ miktarýnýn %25 düþeceðini ve çölleþmenin en üst seviyeye
ulaþacaðýný öngörüyor. Barajlar Kaynaklarý tüketiyor. Ýspanya, Fransa
Türkiye. Akdenizde en fazla baraj yapan ülkeler arasýnda sayýlýyoruz.
Ýspanya 1.300 barajýyla ilk sýrada. Þu anda Türkiye’de 86 büyük ölçekli,
125 küçük baraj planlama ve yapým aþamasýnda. Her geçen gün artan su
talebini karþýlamak için daha fazla sulama amaçlý baraj yapýlmasý ise, su
kaynaklarýnýn tükenmesine yol açýyor.
25
Peki, bu nedenler doðrultusunda bizi nasýl bir dünya
bekliyor?
Küresel ýsýnma sonucunda dünya ýsýnýyor. Fok balýklarýnýn doðal çevresi
yok oluyor, ýsýnan denizler yüzünden erkek kaplumbaða kalmýyor.
Göçmen kuþlarýn soyu tükeniyor, göç dönemleri deðiþiyor. Kutup
ayýlarýnýn nesli tükeniyor. Kutuplardaki buzullar eriyor, karbondioksit
seviyesi balýklarýn solunumunu ve üremesini zorlaþtýrýyor. Þiddetli kuraklýk
ve çölleþme oluþuyor. Bitki türleri azalýyor, deniz suyu seviyesi yükseliyor.
Antartikada yeni deniz canlýlarý görülüyor. Everest’in buz içindeki gaz
miktarý azalýyor. Kýyý kesimlerde toprak kayýplarý artýyor ve sular çekiliyor.
Sýcaklýklardan kýþ turizmi yapýlamayacak, yaz turizmi kuzeye kayacak.
Dünyanýn bazý bölgelerinde kasýrgalar, seller ve taþkýnýn þiddeti ve sýklýðý
artýyor. Kýþýn sýcaklýklar artýyor, ilkbahar erken geliyor, sonbahar gecikiyor.
Peki, bu felaketlere bir son diyebilmek için Baðcýlar Halký
olarak yapýlabilecekler nelerdir?
Evde en çok kullanýlan 5 ampülü en az enerji tüketen cinslerle
deðiþtirmeliyiz. Evlerdeki ikinci televizyonlarý teke indirmeliyiz. Klimalarýn
filtrelerini 3 ayda bir deðiþtirmeliyiz. Kirlenen filtreler hava akýþýný
yavaþlatacaðýndan cihaz daha fazla enerji harcayacaktýr. Ýþ yerinize veya
evinize alacaðýnýz yeni ekipmanlarýn mutlaka enerji tasarrufu fazla
olanlarýný tercih ediniz. Su kullanýmýzdaki savurganlýk hem enerji
tüketimini, hem de su tüketimini artýrmaktadýr. Ekili hobi bahçenizi
mutlaka küçültün. Sulama gerektirmeyen alanlarý büyültün. Az sulama
gerektiren bitkiler dikin. Aðaç dikin. Her aðaç atmosferden önemli ölçüde
sera gazý emer. Aracýnýzý hortumla deðil de, bir kova su ile yýkayýn.
Evinizde ve iþ yerinizde kullanmadýðýnýz zamanlarda televizyon, radyo,
bilgisayar gibi elektronik cihazlarýn fiþlerini çekin. Yakýn mesafelere
yürüyün. Uzun mesafeler için metro ve tramvayý tercih edin. Tüketimi
azaltýn, aracýnýzý düþük hýzda kullanýn. Para sizin olabilir ama dünya
hepimizin.
Biz halk olarak üzerimize düþen görevleri yaptýðýmýzda, eminim ki;
Küresel ýsýnmanýn önüne geçebiliriz.
26
Peki, devlet olarak küresel ýsýnmaya karþý yapýlabilecek
olanlar nelerdir?
Öncelikle, Türkiyenin gerçekçi olarak sera gazý deðerlerini belirlemek,
hidrolik enerjiden en fazla þekilde yararlanmak, boþ arazileri
aðaçlandýrmak, ýsýnma amaçlý yakýtlarý kontrol etmektir. Orman
yangýnlarýný kontrol etmek, rüzgar enerjisi, güneþ enerjisi, jeo-termal
enerji ve diðer yenilenebilir enerji kaynaklarýný teþvik etmek, termik
santrallerde iyi yakma metodlarýný geliþtirmek ve kaliteli yakýt kullanmak.
Bu güzellikleri kaybetmemek dileðiyle teþekkür ederim.
27
ÇÖPÜN AZALTILMASI
Neslihan Gürel
Barbaros Lisesi
Sevgili çevre dostlarý, öncelikle hepinizi selamlýyorum. Ülkemizde
kentleþme hýzý sanayileþme hýzýndan yüksektir. Bu durum, köyden kente
göçü hýzlandýrmakta, kentsel nüfusun artmasýna neden olmaktadýr.
Köyden kente göçün yoðun olmasý, çarpýk kentleþme, trafik, eðitim,
saðlýk, çevre kirliliði ve hava kirliliði gibi sorunlara neden olabilmektedir.
Ne yazýkki meydana gelen hýzlý ve plansýz kentleþmenin ekolojik dengeye
28
verdiði zarar her geçen gün artmaktadýr. Kent çevresinde yer alan sanayi
kuruluþlarý ve kentli yerleþmecilerin bilinçsiz tüketimi çevreyi olumsuz
yönde etkilemektedir. Bütün dünyada olduðu gibi ülkemizde de özellikle
büyük yerleþim birimlerinde çöpler karþýlaþýlan en büyük sorunlardan
biridir.
Ülkemizdeki evsel katý atýklarýn yaklaþýk olarak %68’ini organik atýklar,
kalan kýsmýný ise kaðýt, karton, tekstil, plastik, deri, metal, aðaç, cam ve
kül gibi maddelerin oluþturduðu tespit edilmiþtir. Uygun koþullar altýnda
biriktirilemeyen katý atýklar bir çok hastalýk taþýyýcý canlý organizma için
uygun bir geliþme ortamý oluþturmakta, yer altý ve yüzeysel su kirliliðine,
haþerelerin üremesine, çevreye kötü kokularýn yayýlmasýna, görüntü
kirliliðine ve çeþitli hayvanlar vasýtasýyla mikroplarýn yayýlmasýna neden
olmaktadýr. Bu nedenle çöplerin toplanmasý, depolanmasý veya berteraf
edilmesi iþlemlerinin bir plan çerçevesinde ele alýnmasý önem
arzetmektedir. Bu atýklarýn deðerlendirilmesine ve ve geri kazanýlmasýna
ise, çevreyle uyumlu atýk yönetimi denilmektedir.
Katý atýklarýn yönetimi
Az atýk üretilmesi, atýklarýn geri kazanýlmasý, atýklarýn çevreye zarar
vernmeden berteraf edilmesi olarak üç temel ilkeden oluþmaktadýr. Çöpü
kaynaðýnda azaltmak atýk yönetiminin en önemli unsurudur. Çöpü
kaynaðýnda azaltmak için bilinçli üretimle çöp üretimini azaltmalýyýz.
Bunun için ambalajýn bir çöp deðil, ayný zamanda bir hammadde olduðu
unutulmamalý, yeniden kazanýmý mümkün olan malzeme ayrýlarak
toplanmalýdýr. Alýnan ürünlerin geri dönüþümlü olmasýna dikkat
edilmelidir. Günlük hayatta kaðýtlar tutumlu kullanýlmalý, kullanýlmýþ
kaðýtlar geri kazanýlmalýdýr. 1 ton kullanýlmýþ kaðýdýn geri kazanýlmasý 16
adet çam aðacýnýn, 1 ton kullanýlmýþ gazete kaðýdýnýn geri kazanýlmasý ise
8 adet çam aðacýnýn kesilmesine engel olacaktýr. Bir büro elemaný yýlda 81
kilo yüksek vasýflý kaðýdý çöpe atmaktadýr. Ýnsanlarýn birbirine gönderdiði
mektuplarýn % 44’ü okunmamaktadýr. Yalnýz 100 bin aile gereksiz
yazýþmalarý durdurursa her yýl 150 bin aðaç kesilmekten kurtulacaktýr. Bir
kere kullanýlýp atýlan poþetler yerine sürekli kullanabileceðimiz bez torba,
sepet ve fileler tercih edilmelidir.
Çöplere atýlan pillerin içindeki kimyasal maddeler maalesef topraða veya
suya karýþarak bizlere zehir olarak geri dönecektir. Çöpü kaynaðýnda
29
azaltmanýn yaný sýra, çöplerin düzenli depolanmasý ve geri kazanýlmasý
konularý da oldukça önemlidir. Usulüne uygun depolanmayan çöpler
facialara neden olabilmekte, çöp depolama alanlarýnda yanma ve
patlamalar görülebilmektedir. Ancak, ne yazýkki, ülkemizdeki
belediyelerin çok azýnda düzenli depolama yapýlmaktadýr. Atýklarýn geri
dönüþüm ya da tekrar kullanýmlarýnýn saðlanmasý, ya da özelliklerine göre
içerisindeki bileþenlerin fiziksel, kimyasal veya bio-kimyasal yöntemlerle
baþka ürünlere veya enerjiye çevrilmesi iþlemi olan geri kazanýmlarýnýn
saðlanmasý önemlidir. Türkiye’de çöp miktarýnýn yaklaþýk %15-20 sini geri
kazanýlabilir nitelikli atýklar oluþturmaktadýr. Geri kazaným sayesinde doðal
kaynaklarýmýz korunur. Enerji tasarrufu saðlanýr, ekonomiye katký saðlanýr,
çöplüðe giden atýk miktarý azalýr. Geleceðe yatýrým yapýlýr.
Her atýk çöp deðildir
Deðerlendirilebilir evsel atýklar arasýnda cam þiþenin geri dönüþümünü
görmekteyiz. Deðerlendirilebilir atýklarýn genel çöpten ayrý, temiz olarak
toplanmasý ve cinslerine göre ayrýlmalarý geri kazaným sürecinin ilk
aþamasýný oluþturmaktadýr. Bir cam þiþe doðada 4000 yýl, plastik 1000 yýl,
çiklet 5 yýl, bira kutusu 10-100 yýl, sigara filtresi 2 yýl süreyle yok
olmamaktadýr. Renklerine göre ayrýlan cam þiþe ve kavanozlar, diðer cam
atýklar kýrýlarak cam tozu haline getirilmekte, cam tozu; Kum, kireç taþý,
ve soda külü ile karýþtýrýlarak yüksek sýcaklýkta þekillendirilmekte, deðerli
ürünlere dönüþtürülebilmektedir. Geri dönen her 1 ton cam için, yaklaþýk
100 litre petrol tasarrufu saðlanmýþ olacaktýr. Plastik ambalajlar ise, geri
kazanýmýn diðer önemli ayaðýný oluþturmaktadýr. Plastikler, doðada
parçalanma süresi en uzun olan maddelerdir. Bu nedenle, bu maddelerin
mümkün olduðunca ayrý biriktirilip, geri kazanýlmalarý saðlanmalýdýr.
Geri kazanýmla metal ve plastikte yeni üretime kýyasla önemli oranda
enerji tasarrufu saðlanmaktadýr. Plastik ambalaj atýklarý yýkanýp granül
haline dönüþtürülerek ikincil ürün üretiminde ham madde olarak
kullanýlmaktadýr. Bunlarýn kullaným yeri bazan pis su borusu, elyaf dolgu
malzemesi, sera örtüsü, plastik torba, marley olurken, bazen de otomotiv
sektöründe araba yedek parçasý olmaktadýr.
Türkiye’de üretim ve tüketim sonucunda oluþan katý atýklarýn uygun
koþullar altýnda biriktirilmeleri, toplanmalarý ve zararsýz hale getirilmeleri
görevi yerel yönetimlere býrakýlmýþtýr. Katý atýklarla mücadelenin ulusal bir
30
bilinçle topyekün yapýlmasýnýn gerektiði ve bu mücadelede toplumun
hemen her kesimine görevler düþtüðü unutulmamalýdýr.
Teþekkür ederim.
31
ATIKLARIN GERÝ KAZANILMASI
Ayþe Aslan
Gazi Lisesi
Deðerli büyüklerim, deðerli arkadaþlarým, hepiniz hoþgeldiniz. Ben sizlere
atýklarýn geri kazanýlmasý ve tekrar kullanýlmasý baþlýklý bir sunum
yapacaðým.
Tabii kaynaklarýn sýnýrsýz olmadýðý, dikkatlice kullanýlmadýðý takdirde bir
gün bu kaynaklarýn tükeneceði þüphesizdir. Kaynak israfýný önlemenin
32
yanýnda, hayat standartlarýný yükseltme çabalarý ve ortaya çýkan enerji
krizi ile bu gerçeði gören geliþmiþ ülkeler atýklarýn geri kazanýlmasý ve
tekrar kullanýlmasý için yöntemler aramýþ ve geliþtirmiþlerdir. Ayný
gerçeðin ýþýðý altýnda Avrupa Ekonomik Topluluðu'na üye ülkelerde
atýklarýn geri kazanýlmasý þartýný getirmiþtir. (Curi, Kocasoy, l982)
Kalkýnma çabasýnda olan ve ekonomik zorluklarla karþý karþýya bulunan
geliþmekte olan ülkelerin de, tabii kaynaklarýndan uzun vadede ve
maksimum bir þekilde faydalanabilmeleri için atýk israfýna son vermeleri,
ekonomik deðeri olan maddeleri geri kazanma ve tekrar kullanma
yöntemlerini araþtýrmalarý gerekmektedir.
Demir, çelik, bakýr, kurþun, kaðýt, plastik, kauçuk, cam gibi maddelerin
geri kazanýlmasý ve tekrar kullanýlmasý, tabii kaynaklarýmýzýn tükenmesini
önleyeceði gibi, ülke ihtiyaçlarýný karþýlayabilmek için ithal edilen hurda
malzemeye ödenen döviz miktarýný da azaltacak, kullanýlan enerjiden
büyük ölçüde tasarruf edilecektir.
En az yukarýda sayýlanlar kadar önemli olan diðer bir husus da
uzaklaþtýrýlacak katý atýk miktarlarýndaki büyük azalma ve dolayýsýyla çevre
kirliliðinin önemli ölçüde önlenmesidir. Özellikle katý atýklarý düzenli bir
þekilde bertaraf edebilmek için yeterli alan bulunmayan ülkeler için katý
atýk miktarýnýn ve hacminin azalmasý büyük bir avantajdýr.
Araþtýrmalara göre metallerin geri kazanýlmasý için harcanan enerji,
metallerinin madenlerden çýkartýlmasý için gereken enerjiden çok daha
azdýr. Þöyle ki; geri kazanýlmýþ metalden 1 ton alüminyum yapmak için
gereken enerji, cevherden yapýlacak alüminyum için harcanan enerjinin
%4’üdür. Ayný þekilde bakýr bileþimlerin, geri kazanýlmasý için gereken
enerji, bu metalin madenlerden çýkartýlmasý için gereken enerjinin sadece
% 13 ve demir/çelik için % 19’u kadardýr. (Lyons ve Tonkin, 1975). Ayný
þekilde l ton kullanýlmýþ kaðýdýn geri kazanýlmasý ile 17 aðaç kurtarýlmakta,
4100 kilovat saatlik enerji tasarruf edilmektedir ki, bu miktar bir ailenin
ortalama olarak l yýlda kullandýklarý elektrik enerjisidir.
Atýklarýn önemli bir miktarý geri dönüþtürülerek ve yeniden kullanýlabilir
malzemeler yapýlmaktadýr. Örneðin; atýklar içindeki cam, metal, plastik ve
kaðýt/karton gibi atýklar çeþitli iþlemlerden geçirilerek yeni bir hammadde
olarak deðerlendirilebilmektedir. Bu atýklarýn hammadde gibi kullanýlarak
33
þiþe, kutu, plastik, kaðýt, gübre gibi yeni bir maddeye dönüþtürülmelerine
geri dönüþüm denir. Saðlýklý bir geri dönüþüm sisteminin ilk basamaðý ise
bu malzemelerin kaynaðýnda ayýrmak sureti ile toplanýlmasýdýr. Geri
dönüþtürülebilir nitelikteki bu atýklar normal çöple karýþtýðýnda bu
malzemelerden üretilen ikincil malzemeler çok daha düþük nitelikte
olmakta ve temizlik iþlemlerinde sorunlar olabilmektedir. Bu yüzden geri
dönüþüm iþleminin en önemli basamaðýný kaynakta ayýrma ve ayrý
toplama oluþturur.
Hangi Maddeler Geri Dönüþtürülebilir?
Çöpün içindeki geri dönüþtürülebilir malzemelerin önemli bir miktarýný
yiyecek ve içecek ambalajlarýnda kullanýlan metal plastik ve cam atýklar ile
kaðýt ve karton oluþturmaktadýr. Bunun yanýnda kemik, tekstil parçalarý da
özel ayýrma tesislerinde geri dönüþtürülebilmektedir.
Geri Dönüþüm Sisteminin 5 Temel Basamaðý:
1-Kaynakta Ayýrma; Deðerlendirilebilir nitelikli atýklarý çöple
karýþmadan oluþtuklarý kaynakta ayýrarak biriktirme.
2-Deðerlendirilebilir Atýklarý Ayrý Toplama; Bu iþlem
deðerlendirilebilir atýklarýn çöple karýþmadan temiz bir þekilde ayrý
toplanmasýný saðlar.
3-Sýnýflama; Bu iþlem kaynaðýnda ayrý toplanan malzemelerin cam,
metal, plastik ve kaðýt bazýnda sýnýflara ayrýlmasýný saðlar.
4-Deðerlendirme; Temiz ayrýlmýþ kullanýlmýþ malzemelerin ekonomiðe
geri dönüþüm iþlemidir. Bu iþlemde malzeme kimyasal ve fiziksel olarak
deðiþime uðrayarak yeni bir malzeme olarak ekonomiye geri döner.
5-Yeni Ürünü Ekonomiye Kazandýrma; Geri dönüþtürülen ürünün
yeniden kullanýma sunulmasýdýr.
Geri Dönüþüm Niçin Önemlidir?
1- Doðal Kaynaklarýmýz Korunur;
Doðal kaynaklarýmýz dünya nüfusunun artmasý ve tüketim
alýþkanlýklarýnýn deðiþmesi nedeni ile her geçen gün azalmaktadýr. Bu
34
nedenle malzeme tüketimini azaltmak, deðerlendirilebilir nitelikli atýklarý
geri dönüþtürmek sureti ile doðal kaynaklarýmýzý verimli kullanmak
zorundayýz. Bu nedenle geri dönüþüm, doðal kaynaklarýmýzýn korunmasý
ve verimli kullanýlmasý için son derece önemli bir iþlemdir. Örneðin;
kaðýdýn geri dönüþümü ile ormanlarda aðaçlarýn daha az kesilmesini
saðlamýþ oluruz. Benzer þekilde plastik atýklarýnýn geri dönüþümü ile
petrolden tasarruf saðlanabilir.
2- Enerji Tasarrufu Saðlanýr;
Geri dönüþüm malzeme üretiminde endüstriyel iþlem sayýsýný azaltmak
suretiyle enerji tasarrufu saðlar. Örneðin; metal içecek kutularýnýn geri
dönüþümü iþleminde bu metaller direkt olarak eritilerek yeni ürün haline
dönüþtürüldüðünde bu metallerin üretimi için kullanýlan maden cevheri
ve bu cevherin saflaþtýrýlma iþlemlerine gerek olmadan üretim
gerçekleþtirilebilmektedir. Bu þekilde bir alüminyum kutunun geri
dönüþümünden % 96 oranýnda enerji tasarrufu saðlanabilir. Benzer
þekilde katý atýklarda, ayrýlan kaðýdýn yeniden iþleme sokulmasý için gerekli
olan enerji normal iþlemler için gerekli olanýn % 50’si kadardýr. Ayný
þekilde cam ve plastik atýklarýn da geri dönüþümünden önemli oranda
enerji tasarrufu saðlanabilir.
3- Atýk Miktarý Azalýr;
Geri dönüþümün uygulanmasý ile çöplere giden atýk miktarýnda azalma
saðlanarak, bu atýklarýn taþýnmasý ve depolanmasý iþlemleri için daha az
miktarda alan ve daha az enerji kullanýlmýþ olur. Evsel atýklar için bu
azalma aðýrlýk olarak fazla olmamakla birlikte hacimsel olarak bakýldýðýnda
oldukça önemli bir oran teþkil etmektedir.
4- Geri Dönüþüm Geleceðe ve Ekonomiye Yatýrým Demektir;
Geri dönüþüm uzun vadede verimli bir ekonomik yatýrýmdýr.
Hammaddenin azalmasý ve doðal kaynaklarýn hýzla tükenmesi sonucunda
ekonomik problemler ortaya çýkabilecek ve iþte bu noktada geri dönüþüm
ekonomi üzerinde olumlu yapacaktýr. Yeni iþ imkanlarý saðlayacak ve
gelecek kuþaklara doðal kaynaklardan yararlanma olanaðý saðlayacaktýr.
Tüm bunlarýn ötesinde geri dönüþüm doðal kaynaklarýn en verimli þekilde
kullanýlmasýný saðlayacak, gelecek kuþaklara potansiyel kaynaklarýn
mümkün olabilen en fazla miktarýný býrakabilecek en önemli katý atýk
yönetim biçimidir. Teþekkürler.
35
36
TEMÝZLENÝRKEN KÝRLETTÝÐÝMÝZ ÇEVRE
Ahmet Altun
Dündar Uçar Lisesi
Öncelikle, herkese hoþgeldiniz demek istiyorum. Ve sunumuma baþlamak
istiyorum. Hepimizin amacý ayný. Temizlemek. Bahçe duvarlarýna asýlan
halýlarýn kurumalarý esnasýnda süzülen sularýn bir kýsmý buharlaþarak
havayla temas eder ve alana kötü kokular saçar. Bir kýsmý da topraða
karýþýr. Su pis su olduðu için ve deterjan da barýndýðý için toprak altý
canlýlarýn ve bitkilerin ölümlerine yol açmaktadýr. Bu nedenle halýlar bahçe
duvarlarýna asýlmamalýdýr.
37
Binalarýn yýkýmý sonucu ortaya çýkan molozlarýn taþýnmamasý, çevrede
oynayan ve çeþitli amaçlarla dolaþan insanlarýn ve yetiþkinlere zarar
verebilmekte ve hatta onlarýn ölümlerine yol açabilmektedir. Bu
sebeplerden dolayý, yýkým sebebiyle oluþan molozlar zamanýnda yýkým
yerlerinden uzaklaþtýrýlmalý.
Açýkta bulunan çöpler etrafa çok pis kokular saçar ve sinek gibi canlýlarý
kendine çeker. Bu tür canlýlar mikrop taþiyýcý canlýlar olduklarý için,
insanlarý ýsýrmalarý sonucunda mikroplarý insan vücuduna bulaþtýrmakta
ve hastalanmalarýna sebep olmaktadýrlar. Bunun yanýsýra ayrýca, sokakta
bulunan baþýboþ hayvanlarýn çöpleri karýþtýrmasý sonucu mikroplar daha
hýzlý bir þekilde yayýlmaktadýr. Bu nedenle çöpler çöp kutusuna atýlmalý ve
çöp kutu kapaklarý kapatýlmalýdýr.
Sizce nasýl topyekün bir temizliðe imza atabiliriz? Bir fikriniz var
mý?
Gün içinde birçok mikroba maruz kalan halýlarýn yýkanmasý sonucu oluþan
pis sular çevreye zarar vermektedir. Halýlar yýkanýrken, ya halý yýkama
makinalarýnda yýkanmalý, veyahutta halý yýkama iþleriyle uðraþan ve
temizlik iþi yapan iþletmelere verilmelidir. Sokak ortasýnda yýkanan halýlar,
görüntü kirliliðinin yaný sýra, kirli ve deterjanlý sular çevreye yayýlarak
buralarda yaþayan insan ve canlýlara zarar vernektedir.
Atýk su borularý su çýkýþýný kanalizasyona deðil de sokaða veya bahçeye
yapmakta çevre kirliliðine ve çevredeki doluþan çocuklarýn
hastalanmalarýna sebep olmaktadýr. Bunu önlemek için atýk su borularý
gerektiðince topraðýn altýndan geçirilmelidir.
Yeryüzündeki son aðaç kesildiðinde, son ýrmak kirlendiðinde, son defa
global ýsýnma sözkonusu olmadan geçen günde geçmiþi hatýrlamak
istiyorsak eðer,
38
1-Halkýmýzý bilinçlendirmeliyiz.
2-Çevre sorunlarýna karþý önlemler almalýyýz.
3-Geri dönüþüme önem vermeliyiz.
4-Estetik algýlarýmýzý geliþtirmeli, güzel ve doðruyu
öðrenmeliyiz.
Son olarak, düþünmede, öðrenmede sorunlarýn farkýna varmalý ve insan
olduðumuzu asla unutmamalýyýz. Herkese teþekkür ediyorum.
39
OKULLARDA ÇEVRE EÐÝTÝMÝ VE BÝLÝNCÝ
Melike Yaðýz
Mahmutbey Lisesi
Hepiniz hoþ geldiniz. Sizlere sunacaðým konu, okullarda çevre eðitimi ve
bilinci. Öncelikle konumuzda geçen terimleri açýklamakla baþlamak
istiyorum, Okul, sosyal bir kurumdur.
Girdisi ve çýktýsý insandýr. Girdiyi çevreden alýr, belirli bir eðitim sürecinden
sonra ürününü tekrar çevreye verir. Bu yüzden çevreyle sýký bir iliþki
40
içindedir. Bu iþbirliðinin tam olarak gerçekleþtiði kurumlarda kurum tam
olarak amacýna ulaþýr, gerçekleþmediði kurumlarda ise kurum tam olarak
amacýna ulaþamaz, sorunlar ortaya çýkar. Eðitim, kiþide olumlu yönde
davranýþ deðiþikliði yapmaktýr.
Eðitim- öðretim faaliyetlerinin en önemli amacý, bir ülkenin geleceði olan
çocuklarý iyi bir insan ve iyi bir vatandaþ olarak yetiþtirmektir.
Çevre Eðitimi ise, bireylerde çevre bilincinin geliþtirilmesi, çevreye duyarlý,
olumlu, kalýcý davranýþ deðiþikliklerinin kazandýrýlmasý ve doðal, tarihi
kültürel deðerlerin korunmasý için aktif katýlýmýn saðlanmasý olarak
tanýmlanýr.
Bu baðlamda okullardaki çevre eðitimi ve bilinci denilince, okulun sosyal
bir kurum olarak görevini yerine getirmesi ve bu görevlerinden biri olan
çevre eðitimini vermesi gerekir. Temel görevi eðitim-öðretim olan okulun
çevre eðitimi görevini de yerine getirmesi, öðrencileri önce eðitmesi
sonra da öðretmesi, sonuç olarak
kiþiye davranýþ deðiþikliðini
kazandýrmasý gerekir. Bu davranýþlarý öðrencinin sadece okulun herhangi
bir alanýnda yapmasý deðil, bulunduðu tüm ortamlarda yapmasýdýr.
Ancak, o zaman davranýþa dönüþmüþ demektir.
Unutulmamalýdýr ki en güzel ve en ucuz temizlik kirletmemektir. Her
þeyden önce kirletmemek öncelikli amacýmýzdýr. Ancak, insanlarýn
yaþamýný sürdürdüðü ortamlarda kirlenmenin olmamasý mümkün deðildir.
Bu gerçekten hareketle, þunu ifade etmek isterim ki; Söylediklerimizin
uygulanabilir olmasý gerekir, yani çevre kirlenecek diye zorunlu
ihtiyaçlarýmýzý göz ardý edemeyiz. Aradaki fark; ihtiyaçlarýmýzý karþýlarken
gereksiz çevre kirliliði, görüntü kirliliði ve gürültü kirliliði yapmamaktýr.
Þöyle ifade edersem daha iyi anlaþýlýr; sýnýflar kirlenecek diye öðrencilerin
sýnýfa alýnmamasý doðru bir yaklaþým olmaz.
Okullarýn çevre eðitimindeki görevi, öðrenim verdikleri kiþilerde çevre
bilincini oluþturmak ve onlarýn çevrelerine karþý duyarlý bireyler olarak
yetiþmelerini saðlamaktýr. Böylelikle okul içinde ve yaþadýklarý bölgelerde
çevre kirliliðinin önlenmesinde ve oluþan her türlü çevre sorununun
ortadan kaldýrýlmasýnda düþünen, sorgulayan ve hesap soran, ayný
zamanda çevrenin iyileþtirilmesi için fiilen çaba sarf eden bir nesil
yetiþtirmektir.
41
Sonuç olarak þunu söylemek istiyorum; Toplum olarak çözümünü
bilmediðimiz hiçbir sorunumuz yok, yani çöpün yere atýlmasýnýn yanlýþ
olduðunu biliyoruz ama yinede yere çöp atýyoruz. Tek eksiðimiz bu
bilgimizi davranýþa dönüþtüremiyoruz. Bu durumu istersek düzeltebiliriz
þu anda bulunduðumuz salonun kullanýmýndan baþlayabiliriz.
Sunumlardan sonra sanýrým belediyemizin yemek ikramý var. Orada da bu
söylediklerimizi uygulayalým lütfen. Burada yapacaðýmýz davranýþlarýn
hangilerinin doðru, hangilerinin yanlýþ olduðunu herkes çok iyi biliyor…
slogan toplumu olmayalým, söylediklerimizi uygulayalým þu sözle
özetlersek “Ayinesi iþtir kiþinin, lâfa bakýlmaz” yani
söylediklerimizden çok uyguladýklarýmýz, yaptýklarýmýz daha önemlidir.
Þu hatýrlatmada da bulunmak istiyorum þu salona geldiðimiz gibi
çýkmayalým. Burada sunulmuþ sunulardan ders alarak, yapýlmasý gereken
þeyleri yapacak biri olarak çýkalým. Beni dinlediðiniz için hepinize ayrý ayrý
teþekkür ediyorum... Þimdi slayt gösterimizi izliyoruz. Hepinize teþekkür
ediyorum.
Sunucu
Biz de çevreci Mahmutbey Lisesi’ni kutluyoruz. Yani, felaket bir çevrecilik.
Babamla yolda gidiyoruz, takside, ben fýndýk kýrýyorum. Ceviz, fýndýk falan
kýrýyorum, babam da taksiciye yediriyor. Sonra da cevizin, fýndýðýn
çöpünü aþaðýya atýyorum. Diyor ki; “Aslýnda ben çevreciyim de
bakma atýyorum.” Arkadan dedim, baba sen imitasyon çevrecisin, bilse
kýzardý ama bilmiyor. Durum, vaziyet böyle arkadaþlar. Arkadaþlar, acýktýk
biliyorum. Ayný zamanda Cuma namazýna gitmek isteyen erkek
arkadaþlarýmýz da çarçabuk bitsin de gidip abdestlerimizi alalým, huþu ile
namaz kýlalým, sonra da gazeteciler gelsin bizi çeksin diyorlar. Bununla
alakalý minimini minnacýk bir þey söyleyeceðim. Vaktiyle bir milletvekili ne
yapsa, ne etse basýna kendini sevdiremiyor, ne yapayým, ne edeyim? Bir
ayakkabý icat ediyor. Su üzerinde yürüyen ayakkabý. Neyse giyiyor
ayakkabýlarýný. Gazetecileri çaðýrýyor tabi. Ýþte bütün Boðaz gazeteci
kaynýyor. Basýn ordusu gelmiþ, sonra, diyor “Hani siz beni
beðenmiyordunuz ya, bakýn ben ne icat ettim”. Suyun üstüne
atlýyor, Boðazý yürüyerek geçiyor. Ertesi gün manþetlerde. Manþetlerde
þöyle yazýyor; “Milletvekili yüzme bilmiyordu, denizi yürüyerek
geçti”. Basýn bunu hep yapýyor arkadaþlar.
42
Size minimini minnacýk bir örnek vereyim; Papa gitmiþ Newyork’a.
Gazeteciler tabi, “Efendim þuraya gidecekmisiniz, buraya
gidecekmisiniz?
Falancaya
uðrayacakmýsýnýz,
filancaya
inanacakmýsýnýz?” diye soruyorlar. Oradan biri de giriyor, diyor ki;
Affedersiniz, nahoþ bir soru; “Efendim pavyona da gidecek
misiniz?” diyor. Papa da þaþýrýyor, diyor “Newyork’da pavyon var
mý?” Ertesi gün manþetlerde; “Papa Newyork’a iner inmez
pavyonu sordu”. Yani gazeteciler böyle. Tabi hepsini de ayný kefeye
koymuyoruz. Orada da gazeteci sayýlan bir abimiz var. Bize böyle bakýyor.
Arkadaþlar, aslýnda bu tür sunumlar yapýlmasý güzel. Gayet hoþ. Keþke, bir
dahaki seneye çýkan kitapçýkta böyle ufak ufak anekdotlar da yazsa.
“Þöyle resimler, böyle resimler çýktý” diye. Dedik ve artýk þûraya
yeniden geçelim.
Abdurrahman ve Nermin Bilimli Anadolu Teknik Lisesi öðrencisi, Hikmet
Arat ve Emine Kýlýç arkadaþlar “Var olan Çevrenin Yaþatýlmasý”
konusunu iþleyecekler. Ama bir þartlarý var; Bizi dinlesinler diyorlar.
Arkadaþlar sükûnetle dinliyoruz hep beraber.
43
VAR OLAN ÇEVRENÝN YAÞATILMASI
Hikmet Arat & Emine Kýlýç
A.N.Bilimli Anadolu Tekn. Lisesi
Emine KILIÇ
Deðerli büyüklerim, sevgili arkadaþlar, Abdurrahman ve Nermin Bilimli
Anadolu Teknik Lisesi olarak bugün sizlere var olan çevrenin korunmasý
hakkýnda bilgiler vereceðiz.
44
DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ
Ýnsanlarýn sürekli yaþadýklarý yere çevre denir. Daðlar, ovalar, çayýrlar,
ormanlar, göller, denizler, ýrmaklar, doðal çevreyi oluþturur.
Doðal Çevrenin korunmasý amacý ile 1972 yýlýnda Ýsveç'in Stockholm
kentinde Birleþmiþ Milletler Çevre Konferansý toplandý. Bu toplantýda
çevre sorunlarý ele alýndý. Çevre kirlenmesine karþý üye ülkeler ortak
çözüm yollarý aradýlar. Birleþmiþ Milletler Çevre Konferansýnda 5 Haziran
gününün Dünya Çevre Günü olmasý kararlaþtýrýldý. Her yýl Birleþmiþ
Milletler'e üye ülkelerde 5 Haziran Dünya Çevre Günü olarak
deðerlendirilir.
Hikmet ARAT
Ülkemizde bu amaçla 1978 yýlýnda Türkiye Çevre Sorunlarý Vakfý, daha
sonra Çevre Müsteþarlýðý kuruldu. Baþbakanlýða baðlý Çevre Müsteþarlýðý
5-11 Haziran tarihleri arasýný Çevre Koruma Haftasý olarak kabul etti.
Çevre Koruma Haftasýnda okullarda öðrencilere doðal çevrenin korunmasý
gereði öðretilir. Hafta boyunca radyo ve televizyonda halka çevre
kirlenmesi ile ilgili bilgiler verilir. Alýnmasý gerekli önlemler anlatýlýr. Gazete
ve dergilerde doðal çevrenin korunmasýna iliþkin yazýlara yer verilir.
Emine KILIÇ
Doðal çevrenin kirlenmesi bütün ülkelerin ortak sorunudur. Çevre
kirlenmesi hepimizin günlük yaþayýþýný etkileyen bir olaydýr. Uygarlýðýn
geliþmesi, endüstrileþme sonucu fabrikalarda insan gücüne gereksinme
arttý. Kýrlarda, köylerde, doðal çevrede yaþayan insanlar kentlere göçtü.
Kent nüfusu önemli ölçüde çoðaldý. Kentlerde nüfusun artýþý ve
endüstrileþme ile birlikte çevre sorunlarý ortaya çýktý. Bu sorunun en
önemlisi çevre kirlenmesidir.
Hikmet ARAT
Baþlýca çevre sorunlarý su, hava ve toprak kirlenmesidir.
SUYUN CANLILAR ÝÇÝN ÖNEMÝ
Canlýlarýn hayatlarýný devam ettirebilmeleri için suya ihtiyaçlarý vardýr.
Hücrenin büyük bir bölümü (2/3) sudan meydana gelmiþtir. Hücrede
45
meydana gelen biyokimyasal olaylar için su gereklidir. Ayrýca dünyanýn ¾
ü suyla kaplýdýr. Bu sularýn ancak %0,003 ü içilecek niteliktedir. Ýçilecek su
kaynaklarý, yer yüzü sularý/baraj, göl, gölet) ve yer altý sularý (kaynar,
artezyenler)dýr.
SU KÝRLÝLÝÐÝNÝN SEBEPLERÝ
•Endüstriyel kuruluþlarca býrakýlan artýklar (petrol,boya,deterjan,aðýr
metaller, kanalizasyon...)
•Tarýmda kullanýlan zehirler ve fazla kullanýlan gübreler
•Hayvansal ve evsel artýklar
•Sulara býrakýlan kurþun,civa
•Laðýmlarýn sulara karýþmasý
SU KÝRLÝLÝÐÝNÝN ÖNLENMESÝ
•Arýtma tesisleri kurulmalý ve özenle iþletilmeli
•Belirli yerlerde nüfus artýþýnýn önüne geçilmeli
•Ýnsanlar bilinçlendirilmeli
•Su kaynaklarýnýn korunmasý için iyi politikalar geliþtirilmeli, plan ve
programlar yapýlmalý
•Hava ve toprak kirliliðine sebep olan faktörler ortadan kaldýrýlmalýdýr
Emine KILIÇ
HAVANIN CANLILAR ÝÇÝN ÖNEMÝ
Hava, canlýlar için vazgeçilmez bir ihtiyaçtýr. Özellikle havada bulunan
oksijen canlýlarda besinlerin yýkýmýnda rol oynadýðýndan çok önemlidir.
Havada bulunan gazlarýn;
%78’i Azot
%21’i Oksijen
%1’i Diðer gazlardan oluþur.
HAVA KÝRLÝLÝÐÝ VE ÝNSAN SAÐLIÐINA ETKÝLERÝ
Hava kirliliðine sebep olan etkenler þunlardýr;
•Sanayiden çevreye býrakýlan gazlar
•Araçlarýn egzosundan çýkan gazlar
•Fosil yakýtlardan (petrol, kömür vs.)çýkan gazlar
•Fosil yakýtlarýn yanmasý sonucu ortaya çýkan karbondioksit, azot
46
oksitleri, kükürt oksitleri asit yaðmurlarýna neden olur.
•Hava kirliliðinin zararlarý bitki, hayvan ve insanlara daha fazladýr.
Ýnsanlarda hava kirliliði;
•Solunum yolu rahatsýzlýklarý
•Astým-bronþite
•Vücudun savunma mekanizmasýnýn zayýflamasýna neden olur.
ÝLÝMÝZDE HAVA KÝRLÝLÝÐÝNÝN DURUMU
Hava kirliliðinin en büyük sebeplerinden biri ucuz ama kalitesiz yakýt
kullanýmý. Ucuz yakýtlarýn kullanýmý en çok büyük þehirlerde olduðu için
büyük þehirlerdeki hava kirliliði oranýnda yüksek oluyor. Ancak son
yýllarda bu þehirlerde doðal gaza geçme çalýþmalarý baþlatýldýðý için bu
oranda sevindirici bir azalma görmekteyiz.
HAVA KRÝLÝLÝÐÝNÝN ÖNLENMESÝ ÝÇÝN NELER YAPILABÝLÝR?
•Hava kirliliðinin en önemli nedenlerinden olan fosil yakýtlar olabildiðince
az kullanýlmalýdýr. Bunun yerine doðalgaz, güneþ enerjisi, jeotermal enerji
vb. enerjilerin kullanýmý yaygýnlaþtýrýlmalýdýr.
•Karayolu taþýmacýlýðý yerine demiryolu ve deniz taþýmacýlýðýna aðýrlýk
verilmelidir.Büyük kentlerde toplu taþýma hizmetleri yaygýnlaþtýrýlmalýdýr.
Böylece otomobil egzoslarýnýn neden olduðu kirlilik azaltýlabilir.
•Sanayi kuruluþlarýnýn atýklarýný havaya vermeleri önlenmelidir.
•Yeþil alanlar arttýrýlmalý, orman yangýnlarý önlenmelidir.
•Ozon tabakasýna zarar veren maddeler kullanýlmalýdýr.
Hikmet ARAT
TOPRAÐIN CANLILAR ÝÇÝN ÖNEMÝ
Yeryüzünün en üst tabakasýný oluþturan örtüye toprak denir. Toprak tüm
canlýlarýn besin ve hayat kaynaðýdýr. Bitkiler; Ýnsan ve hayvanlarýn, toprak
da bitkilerin besin kaynaðýdýr. Çünkü bitkiler ihtiyaç duyduðu inorganik
besin ve suyu topraktan alýrlar.
Topraðýn canlýlara saðladýðý faydalardan biri de yer altý sularýnýn süzülerek
canlýlarýn kullanabileceði hale getirilmesidir. (doðal arýtma)
47
TOPRAK KÝRLÝLÝÐÝ
•Toprak kirliliðine neden olan baþlýca etmenler;
•Ev, iþ yeri ve hastahane atýklarý,
•Radyoaktif atýklar,
•Hava kirliliði sonucu oluþan asit yaðmurlarý,
•Gereksiz yere ve aþýrý miktarda yapay gübre, tarým ilacý vb. kullanýlmasý.
•Tarýmda gereksiz yere ya da aþýrý hormon kullanýmý
•Sularýn kirlenmesi. Su kirliliði toprak kirliliðine neden olurken, toprak
kirliliði de özellikle yer altý sularýnýn kirlenmesine neden olur.
TOPRAK KÝRLÝLÝÐÝNÝN ÖNLENMESÝ ÝÇÝN NELER YAPILABÝLÝR?
Toprak kirliliðinin önlenmesi için yapýlabilecek bazý þeyler þunlardýr;
•Verimli tarým alanlarý aþýrý sulanmamalý, verimli tarým alanlarý
topraklarýnda yerleþim ve sanayi alanlarý kurulmamalý yeþil alanlar
arttýrýlmalýdýr.
•Ev ve sanayi atýklarý topraða zarar vermeyecek þekilde toplanýp
depolanmalý ve toplanmalýdýr.
•Yapay gübre ve tarým ilaçlarýnýn kullanýlmasýnda yanlýþ uygulamalar
önlenmelidir.
•Nükleer enerji kullanýmý bilinçli þekilde yapýlmalýdýr.
Emine KILIÇ
SES KÝRLÝLÝÐÝ
Sanayileþme ve modern teknolojinin geliþmesiyle ortaya çýkan çevre
sorunlarýndan biri de ses kirliliðidir. Gürültü de denilen ses kirliliði,
istenmeyen ve dinleyene bir anlam ifade etmeyen sesler ya da insaný
rahatsýz eden düzensiz ve yüksek seslerdir. Ses kirliliðinin yaratan önemli
etmenler;
•Sanayileþme
•Plansýz kentleþme
•Hýzlý nüfus artýþý
•Ekonomik yetersizlikler
•Ýnsanlara, gürültü ve gürültünün yaratacaðý sonuçlarý konusunda yeterli
ve etkili eðitimin verilmemiþ olmasýdýr.
SES KÝRLÝLÝÐÝNÝN ÖNLENMESÝ ÝÇÝN NELER YAPILABÝLÝR?
•Ses kirliliði aþaðýdaki uygulamalarla önlenebilir;
48
•Otomobil kullanýmýný azaltacak önlemler alýnmalýdýr.
•Ev ve iþ yerlerinde ses geçirmeyen camlar(ýsýcam gibi) kullanýlmalýdýr.
•Eðlence yerleri vb. ortamlarda yüksek sesle müzik çalýnmasý
engellenmelidir.
•Gürültü yapan kuruluþlar þehirlerin dýþýnda kurulmalýdýr.
Hikmet ARAT
RADRASYON
Radyoaktif element denilen bazý elementlerin atom çekirdeðinin
kendiliðinden parçalanarak etrafa yaydýðý alfa, beta ve gama ýþýnlarýna
radrasyon denir. Çevreye yayýlan bu ýþýnlar, canlý hücreleri doðrudan
etkileyerek mutasyon denilen genlerdeki bozulmaya neden olur. Çok
yoðun olmayan radrasyon, canlýnýn bazý özelliklerinin deðiþmesine neden
olurken yoðun radrasyon, canlýnýn ölümüne neden olabilir. Örneðin;
1945’te Japonya’ya atýlan atom bombasýn, atýldýktan sonra 7 gün içinde,
vücutlarýnýn tamamý 10 saniye radrasyon almýþ insanlarýn %90’ý hiçbir
yara ve yanýk izi olmadan öldü. 26 Nisan 1986’da Çernobil’deki nükleer
kazanýn; ani ölümler, gebe kadýnlarda düþük olaylarý kan kanseri, sakat
doðumlar gibi olumsuz etkileri oldu.
Bir çevredeki belli bir dozun üzerinde olan radrasyon, canlýnýn vücut
hücrelerini etkileyerek doku ve organlarda bozulmalara, anormalliklere,
üreme hücrelerini etkileyerek doðacak yavrularda sakatlýklara neden olur.
Uzun süre radrasyon etkisinde kalmanýn yaratacaðý sonuçlar aþaðýdaki
gibi sýralanabilir;
RADRASYONUN ETKÝLERÝ
•Kanser oluþmasý
•Ömrün kýsalmasý
•Katarakt oluþmasý,
RADRASYONUN ÖNLENMESÝ ÝÇÝN NELER YAPILABÝLÝR?
•Özel giysiler(kurþun önlük, özel maske)kullanýlmalýdýr.
•Radrasyon kaynaðýndan uzak durulmalý, en kýsa sürede radrasyonlu
ortam terk edilmelidir.
•Radrasyonlu cihazlarla yapýlan teþhis ve tedaviye sýk sýk baþvurulmamalýdýr.
49
Emine KILIÇ
DOÐAL ÇEVRENÝN KORUNMASÝ ÝÇÝN ALINACAK ÖNLEMLER
Doðal çevrenin korunmasý : Bu konuda alýnabilecek belli baþlý önlemler
þunlardýr:
•Akar ve durgun sular, insan ve hayvan artýklarý ile kirletilmemeli,
•Biriken çöpler hemen kaldýrýlmalý,
•Zararlý hayvanlarýn, böceklerin özellikle, karasinek ve sivrisineklerin
üreyip çoðalmalarý engellenmeli,
•Kanalizasyon borularýndaki patlamalar hemen ilgililere bildirilmeli.
•Yakýtlarýn tam yakýlmasý saðlanmalýdýr. Böylece hem enerji kaybý, hem de
hava kirliliði önlenmiþ olur.
Doðal çevrenin kirletilmesi yasalarýmýza göre suçtur. Bu suçu iþleyenlere
para ve hapis cezalarý verilir.
Doðal çevre bizim çevremizdir. Biz doðayý korudukça doða da bizleri
korur. Havaya, suya, topraða karýþan kimyasal artýklar doðayý etkiliyor. Bu
artýklarýn çoðalmasý insan saðlýðýný bozuyor. Kýsaca çevre sorunlarý,
saðlýmýzla yakýndan ilgili bir konudur.
Bulunduðumuz yeri kirletmeyelim. Doðal çevrenin güzelliklerini korumak
hepimizin görevidir. Bu konuda giriþilen çalýþma ve çabalara katýlalým.
Soluduðumuz havanýn, içtiðimiz ve kullandýðýmýz sularýn, bulunduðumuz
yerin temiz olmasýný istiyorsak çevre kirlenmesine engel olalým. Saðlýmýza
uygun bir çevrede yaþamak için doðal çevremizi koruyalým.
Ýþte 2070 yýlýnda yazýlmýþ bir mektup;
“Yýl;2070. Elli yaþýna henüz bastým. Görüntüm 85 yaþýndaki bir insanýnki
gibi. Yeterince su içemediðim için böbrek sorunlarý yaþýyorum. Korkarým
ki, yaþamak için çok vaktim yok. Ben bu topluluktaki en yaþlý insaným.
5 yaþýnda bir çocuk olduðum günleri hatýrlýyorum. O zamanlar her þey
çok farklýydý. Parklarda pek çok aðaçlar, evlerde güzel bahçeler vardý. Ve
ben yarým saat boyunca büyük bir zevkle duþ alýrdým. Bu günlerde ise
cildimizi temizlemek için mineral yaðlý havlularý kullanýyoruz.
Eskiden kadýnlarýn güzel saçlarý vardý. Þimdi ise baþýmýzý su kullanmadan
temiz tutmamýz gerektiði için týraþ etmek zorundayýz.
50
Eskiden benim babam arabasýný hortumdan akan suyla yýkardý. Þimdi ise
benim oðlum suyun bu þekilde ziyan edilebileceðine bir türlü inanamýyor.
Eskiden “Sokaklarda, posterlerde, radyoda ve televizyonda suyu
duyarlý kullan” uyarýlarý olduðunu hatýrlýyorum. Ama hiç kimse bu
uyarýlarý önemsemedi. Suyun sonsuza dek var olacaðýný sandýk. Þimdi ise
tüm nehirler, göller, barajlar ve yer altýndaki su yataklarý ya kurudu, ya da
kirlendi.
Sanayi hemen hemen durma noktasýna geldi ve iþsizlik büyük oranlara
ulaþtý. Yegane iþ alaný; Deniz suyunun tuzunu çýkarýp kullanýlabilir hale
getiren fabrikalar. Ve iþçiler maaþlarýnýn bir bölümünü içme suyu olarak
alýyorlar. Sokaklarda eli silahlý haydutlarýn bir bidon su için insanlara
saldýrmalarý çok yaygýnlaþtý.
Yiyeceklerin %80’i sentetik. Eskiden yetiþkin bir insanýn günde 8 bardak
su içmesi tavsiye edilirdi. Þimdi ise benim sadece yarým bardak su içmeme
müsade ediliyor. Biz þimdi bir kere giyilip atýlan giysileri giymek
zorundayýz ve bu da çöp miktarýný arttýrýyor. Biz þimdi kanalizasyon
sistemi susuzluktan çalýþmadýðý için fosseptik kullanýyoruz. Nüfusun dýþ
görünümü korkunç. Susuzluk nedeniyle kýrýþýk, sýska, ultraviole ýþýnlarý
sebebiyle yaralarla dolu vücutlar. Þimdi ozon tabakasý kalmadýðý için bu
ýþýnlar çok daha kuvvetli. Cilt kanseri, mide, barsak enfeksiyonlarý ve idrar
sistemi sorunlarý ölümlerin ana sebepleri. Cildin aþýrý kurumasý nedeniyle
20 yaþýndaki bir genç 40 yaþýnda gibi görünüyor.
Bilim adamlarý araþtýrdýlar. Ancak bu soruna bir çare bulamadýlar. Su
üretilemiyor. Aðaç ve sebze olmadýðý için oksijen de azaldý. Ve bu yüzden
yeni neslin zeka kapasitesi ciddi bir þekilde zarar görüyor. Pek çok erkekte
sperm oluþum morfolojisi deðiþti. Bunun sonucunda da bebekler kusurlu,
mutasyonla ve fiziksel sakatlýklarla doðuyorlar.
Devlet, soluduðumuz hava için bize para ödetiyor. Eriþkin baþýna günde
137 metreküp soluyoruz. Bu parayý ödeyemeyen insanlar, güneþ
enerjisiyle çalýþtýrýlan, büyük mekanik akciðerlerle havalandýrýlan
bölgelerden kovuluyorlar. Soluduðumuz hava kaliteli deðil. Ama en
azýndan nefes alabiliyoruz. Ortalama insan ömrü 35 yýl. Hala biraz yeþil
alaný olan, nehirleri akan bölgeler silahlý askerler tarafýndan korunuyor. Su
altýn ve elmasdan çok deðerli bir hazine haline geldi.
Yaþadýðým yere nadiren yaðmur yaðdýðý için hiç aðaç yok. Bazan yaðýþ
51
beklerken asit yaðmurlarý yaðýyor. Mevsimler ciddi bir þekilde 20 yüzyýlýn
çevreye zarar veren sanayisi, atomik deneyler ve çevreye yaydýklarý
kirlerden etkilendiler. O zamanlar çevreyle ilgilenmemiz konusunda
uyarýldýk ama, hiç kimse dikkate almadý. Oðlum benden gençliðimden söz
etmemi istediði zaman ona, yeþil tarlalarýn, çiçeklerin güzelliðini,
yaðmuru, nehirlerde yüzmenin, balýk avlamanýn, içebildiðimiz kadar su
içebilmenin ne büyük bir zevk olduðunu ve insanlarýn ne kadar saðlýklý
olduklarýný anlatýyorum.
O bana “Babacýðým, þimdi neden su yok” diye soruyor. Ýþte o zaman
boðazým düðümleniyor. Kendimi suçlu hissetmekten bir türlü
kurtaramýyorum. Çünkü; Ben de o, yaþadýðý çevreyi kirleterek tahrip
olmasýna sebep olan, tüm uyarýlara kulaðýný týkayan nesle aidim. Þimdi ise
bizim çocuklarýmýz bunun bedelini ödüyorlar. Yeryüzünde þimdi, doðanýn
tahribatýnýn dönüþü olmayan bir seviyeye ulaþmasýndan dolayý kýsa süre
içinde yaþamýn mümkün olmayacaðýna kesinlikle inanýyorum.
Ne kadar çok isterdim; Geriye dönüp, insanoðluna bunlarý anlatmayý,
henüz daha dünya gezegenimizi kurtarmaya zamanýmýz varken.
Hikmet ARAT
Sevgili Arkadaþlar!
1972 yýlýnda Ýsveç'in Stockholm kentinde yapýlan Birleþmiþ Milletler Çevre
Konferansýnda alýnan bir kararla, 5 Haziran günü Dünya Çevre Günü
olarak kabul edildi. Haziran ayýnýn ikinci haftasý ile baþlayan haftayý,
okullarýmýzda Çevre Koruma Haftasý olarak kutlamaktayýz.
Sanayileþme ve kentlerdeki nüfus yoðunluklarý, çevre sorunlarýnýn
artmasýna sebep olmuþtur. Bütün ülkelerin ortak sorunu haline gelen
çevre kirlenmesi, günümüzde insan saðlýðýný tehdit eder boyutlara
ulaþmýþtýr. Ölümlere neden olan solunum yolu hastalýklarýnýn çoðu hava
kirliliði sonucunda olmaktadýr. Balýklar, çevre kirlenmesinden en çok zarar
gören canlýlarýn baþýnda gelir.
Sanayi atýklarý, spreyler, yakýtlarla ortaya çýkan dumanlar, petrol ve ilaç
atýklarý, plastik ürünler, suni gübreler ve çöpler, çevre kirlenmesine sebep
olan en önemli etkenlerdendir.
52
Çevre kirlenmesini, insanýn doðaya verdiði zarar olarak da
tanýmlayabiliriz. Doðanýn korunmasýný ve tahribatýnýn engellenmesi
zorunludur. Gelecek nesillere iyi bir çevre býrakmak için kirlenmeleri
mutlaka önlemek, yeþil alanlarý ve hayvanlarý koruyup çoðaltmak gerekir.
Bilinçsizce saða sola attýðýmýz plastik ürünlerin doðada 400 yýl kadar
çürümeden kalabildiðini söylersek, karþý karþýya kaldýðýmýz tehlikenin
boyutlarýný biraz olsun anlayabiliriz. Çevrenin kirlenmesini önlemek için
üzerimize düþen görevleri mutlaka yapmalýyýz.
Hepinize güzel ve temiz bir çevrede, mutlu ve saðlýklý bir ömür dilerim...
Sunucu
Abdurrahman ve Nermin Bilimli Anadolu Teknik Lisesi öðrencilerine çok
teþekkür ediyoruz. Þimdiye kadarki en fazla tessüriyetimizi zirveye çýkaran
sunumdu. O sebeple artý olarak bir alkýþ daha alalým kendilerine. Geçen
yýlki, yani 6. Çevre Þûrasý’nda konuþulanlarýn, söylenilen her sözün kayda
alýnmýþ olduðu bir eser bu eser. Onunla alakalý bir þiir zikredilmiþ. Onu da
sizinle paylaþmak istiyorum.
“Ýlk yapraklarý yeþeriyordu aðacýn,
tomurcuk tomurcuk, tek tek,
“Alayým mý onlarý elinden?” dedi, kýraðý sürünerek.
Saçtan týrnaða titreyip aðaç, “Hayýr” dedi, yalvararak.
Çiçek açýncaya kadar onlarý rahat býrak.
Tomurcuklandý çiçekleri aðacýn, ötüþtü bütün kuþlar.
“Alayým mý onlarý elinden?” dedi esintili rüzgar.
“Hayýr” dedi sallanýrken aðaç, istemeden yaprak yaprak.
“Çiçek açýncaya kadar onlarý rahat býrak”.
Yaz ortasý sýcaðýnda aðaç meyvesini verdi.
Çocuk dedi; “Artýk toplayabilirmiyim yemiþlerini?”
Eðerken yapraklarýný aðaç, “Tabi” dedi.
“Toplayabilirsin, al hepsini, hepsi senin için”
Evet, dünyanýn bütün nimetleri sizin için. Allah’ýn bahþettiði bu bütün
nimetlerin hepsi sizin ellerinizde, sizin için tahsis edilmiþ. Siz ve biz ne
yapýyoruz? Elimizin tersiyle itiyoruz. Diyoruz ki; “Ýstemiyoruz nimetlerini,
biz sýkýntý istiyoruz, biz cefa istiyoruz...” Tamam çekin, amenna ona bir
þey diyemem. Ama unutmayýn ki; Yarýn siz öleceksiniz. Ve sizden sonra
gelen nesil sizin hakkýnýzda iyi þeyler düþünmeyecek ha. Ben, ceddimi
53
rahmetle anýyorum. Allah onlardan razý olsun diyorum. Saðolsunlar ki,
bana böyle bir nimet býrakmýþlar, böyle bir vatan býrakmýþlar. Eðer biz
devam edersek bu halimize, kendi neslimize ne emanet edeceðiz
biliyormusunuz? Susuz bir dünya. Ýnsanlar su olmadýðýndan dolayý,
aðaçlarýn yeþerememesinden dolayý oksijen problemi çekecekler. Ozon
tabakasýndan bahsediliyor. Bazýlarý da iþin bilim-kurgusunda. “Efendim,
uzay aracý geçerken Ozon Tabakasý’ný da deldi geçti” diyorlar. Öyle deðil
iþte.
Ozon tabakasý, az önce arkadaþlarýmýz anlattý. Ýncele, incele ne olacak?
Yok olacak. Güneþin bütün ýþýnlarý insanlarýn üzerinde. Hiç bir þekilde
filitre edilmeyecek. Bakýn; Yaratan bize bir filitre vermiþ. Atmosfer vermiþ,
Bizim dünya üzerinde yaptýðýmýz þeyler deðil sadece dünyayý, Atmosferi
bile etkiliyor. Aman arkadaþlar, kendinizi düþünün, kendinizi düþünün
yeter. Yarýn öbür gün ced olarak, kendi evlatlarýnýzýn sizin hakkýnýzda
düþünecekleri þeyleri düþünün. Ve ona göre hareket edin. Diyerek,
Baðcýlar Anadolu Teknik Lisesi öðrencisi Rasih Selçuk Öztürk’ü buraya
davet edeceðim. Kendisi “Deðerlerimiz açýsýndan Çevre” konulu bir
konuþma yapacaklar.
Arkadaþlar, bunun ardýndan sizlere söz vereceðiz. Çok kýsa olacak bu
konuþmalar. Çok kýsa bir þekilde. Bir kaç isim alacaðýz. Burada kendilerinin
isimlerini alacaðýz, sonra buraya davet edeceðiz. Ve bu toplantýda
gerçekleþtirilen sunumlarla alakalý tessüriyetlerini paylaþacak bu
arkadaþlarýmýz. Þu arka tarafta ben isimlerini alacaðým gençlerin. Birkaç
genç olacak sadece. Ve bununla beraber, bundan sonraki yemeði de
hatýrlattýktan sonra þunu diyeceðim; Sükûnetle dinleyin lütfen.
54
TEMEL DEÐERLERÝMÝZ AÇISINDAN ÇEVRE
Rasih Selçuk
Baðcýlar Anadolu Tekn. Lisesi
Sayýn büyüklerim ve deðerli arkadaþlarým, önce sizi Baðcýlar ATL olarak
saygýyla selamlýyor, sonra size “Temel Deðerler Açýsýndan Çevre”
baþlýklý sunumumu sunmak istiyorum.
Temel Deðerler Açýsýndan Çevre
•En büyük çevre olarak kainatý ve bu kainatta da, bizim yaklaþýk 10 bin
yýldýr yaþadýðýmýz yeryüzünü kabul edebiliriz. Ýçinde yaþadýðýmýz dünya
55
kimi zaman insanlar tarafýndan güzelce muhafaza edilmiþ, kimi zaman da
yine insanlar tarafýndan içinden çýkýlamaz felaketlere sürüklenmiþtir.
•Parlak yýldýzlarý, bereketli bulutlarý ve tertemiz havasýyla gökyüzü; engin
denizleri, ýrmaklarý, yüce daðlarý, çeþit çeþit madenleri, zümrüt gibi
ormanlarý, türlü bitki ve hayvanlarýyla yeryüzü bize Allah’ýn en deðerli
armaðanýdýr. Tabaný rengarenk halýlar, tavaný parlak avizelerle süslü bir ev
görünümündeki dünya insanlýk aleminin ortak meskenidir.
•En büyük çevre olarak kainatý ve bu kainatta da bizim yaklaþýk on bin
yýldýr yaþadýðýmýz yeryüzünü kabul edebiliriz.
ÝNSAN VE ÇEVRE
•Ýnsan, varlýk aleminde Allah’ýn en deðerli yaratýðýdýr. Sahip olduðu akýl
ve irade ile diðer varlýklardan üstün ve onlara hakimdir. Yeryüzünde
Allah’ýn halifesi ve irade sahibi yegâne muhatabýdýr.
•Allah insaný yaratmýþ ve her þeyi onun hizmetine sunmuþtur.
Allah Kur’an-ý Kerim’de þöyle buyurmaktadýr;
“Sizi ve hayvanlarýnýzý yararlandýrmak için topraðý yardýkça,
oradan ekinler, üzüm baðlarý, sebzeler, zeytin ve hurma aðaçlarý,
iri ve sýk aðaçlý bahçeler, meyveler ve çayýrlar bitirdik”
Hac 18
•Ýnsanýn yaþadýðý çevre ile birlikte kimlik kazandýðý þahsiyetinin sosyal ve
siyasi þartlar kadar içinde yaþadýðý þehir veya kasaba ile þekillendiði bilinen
bir gerçek. Hatta her gün bir arada yaþadýðý insanlarýn bulunduðu semtler
bahçeli veya yüksek katlý evler bunlara baðlý olarak geliþen komþu-akraba
iliþkileri de kimlik ve kiþiliðin oluþmasýnda çok etkili unsurlardýr. Medeni bir
insan topluluðu maddi ve manevi kültür deðerleriyle takdire þayan bir
seviye kazanýr.
•Ýnsanlar kýtlýk korkusuyla yýllarca aþýrý üretim yapma ihtiyacý
hissetmiþlerdir.
•Üretim ve tüketim çýlgýnlýðý ve kýtlýk korkusu yaþama kaynaðýný
oluþturan tabii çevre ile sosyal çevre de tahribe uðramaktadýr.
Meydana geldiði ortamdan taþýcý, büyük yayýlma gücüne sahip bir olgu
olan çevre bozulmasý, günümüzde bir dünya problemi haline gelmiþ
bulunmaktadýr.
Çevre Meselesi Nedir?
•Ýnsanýn mý çevre meselesi var?
56
•Yoksa çevrenin mi bazý “ÖZEL ÝNSAN” tipinden kaynaklanan
problemleri var?
ÇEVRE KÝMÝN PROBLEMÝ?
•Tabiatýn ve hayvanlarýn çevre, fakirlik ve terör meselesi yoktur.
•Tabiatýn denge kanunlarýnýn sýnýrlarý kemirilince tepkileri ortaya çýkar.
•Bu tepki insana zarar verici seviyeye ulaþýnca buna “ÇEVRE
PROBLEMÝ” deniyor.
Çevrenin bozulmasý
Baþlangýçte her þey kendi asliyeti, ve temizliði üzereyken, insanlarýn
üremesi, istek ve ihtiyaçlarýnýn artmasý, bunlara cevap verebilmek için
çevre faktörü göz önüne alýnmadan giriþilen üretim ve inþa faaliyetleri
zamanla çevrenin tahrip ve kirlenmesine sebep olmuþ, yangýnlar harpler,
bitki ve hayvanlara karþý giriþilen katliamlarla bu tahribat ve kirletme
artmýþ. Sanayi inkilabýyla daha da hýzlanarak günümüzdeki dayanýlmaz
boyutlara ulaþmýþtýr.
ÇEVRENÝN BOZULMA SEBEPLERÝ
•CEHALET
Kirletme ve tahribatýn hemen veya ileride insan hayatý ve saðlýðý için
doðrudan veya dolaylý olarak ne büyük tehlikeler doðurabileceðini
düþünüp, hesap edemeyenler çevreye büyük zarar vermektedirler.
•DÜÞMANLIK
Çevreyi kirletip, tahrip eden önemli unsurlardan birisi de harplerdir.
Düþmanlýk, menfaat ve rekabet neticesi ortaya çýkan soðuk ve sýcak
harpler, birleþik kimyevi ve nükleer silahlarýn kullanýmý ve denenmesi,
ekolojik dengeyi bozmakta, bitki ve canlýlarý tahrip etmekte, olumsuz
tesiri kalýtým yoluyla nesiller boyu sürmektedir.
•BENCÝLLÝK VE ÝSRAF
Sýnýrlý ve çok kere yenilenemez olan dünya kaynaklarýna, baþkalarýný ve
gelecek nesilleri düþünmeden sýrf zevk ve gösteriþ gibi nefsani duygularý
tatmin için kullanmak çevre probleminin baþta gelen amillerindendir. Ýsraf
ekonomisinin ortaya koyduðu bu tüketim hýrsý korkunç bir yangýn gibi her
þeyi yiyip bitirmekte, geriye daðlar gibi atýk ve enkaz býrakmaktadýr. Allah,
nimetleri þuursuzca tüketmeyi, yani israf etmeyi yasaklamýþtýr.
57
“Yiyiniz içiniz fakat israf etmeyiniz. Çünkü Allah israf edenleri
sevmez”( A’raf 31)ayetiyle insanlarýn ellerindeki nimetleri yanlýþ þekilde
kullanmamasýný emretmiþtir.
•ÝLGÝSÝZLÝK
Çevrenin tahribi ve kirletilmesine karþý ilgisizlik kirletenlere cüret
vermektedir. Kendi en ufak çýkarlarýný korumada fevkalade hassas
davrananlar, ne yazýkki, dünyanýn kirlenmesi karþýsýnda ayný hassasiyeti
göstermemektedirler. Bilhassa sanayi ikkýlabýndan sonra dünyamýzý en çok
kirletenler sanayileþmiþ zengin ülkelerdir.
Ýnsanlar kendi hemcinslerini ve hayvanlarý öldürüyor hatta iþkence
yapýyorlar. O zaman kaynak-mesele insandýr.
•Peygamber (s.a.s.) Efendimiz kiþinin haklý bir sebebi olmadan bir kuþu,
hatta küçük bir canlýyý öldürmesi durumunda, öldürülen canlýnýn kendisini
öldüreni Allah'a þikayet edeceðini belirterek, bunu yapanlarýn Allah’a
hesap vereceklerini bildirmiþtir.
•Toprak çölleþip, son aðaç kuruduðunda anlayacaksýnýz banknotlarýn para
etmediðini (Kýzýlderili sözü)
ÇARELER
1-Eðitim: Maddi-manevi kirlenme ve tahribatýn ana sebeplerinden birisi
cehalet olduðuna göre, insanlarý çevre konusunda eðitmek de çözümlerin
baþýnda gelir. Problemin ve çözüm yollarýnýn dini uslüp içinde
sunulmasýnýn insan ruhunda meydana getirdiði müsbet tesir inkar
edilemez. Ýnsan davranýþlarýnýn ibadet atmosferi içinde yönlendirilmesinin
büyük çapta pratik faydalarý vardýr. Mesela mezarlýklardaki aðaçlarýn
kesilmemesindeki en büyük amil inanç amilidir.
2-Temizlik: Günahsýz ve tertemiz olarak geldikleri dünyadan kendilerini,
dünyalarýný kirletenler Allah katýnda kabul görmezler. Peygamber (A.S.)
þöyle buyurmuþlardýr; “Allah temizdir, ancak, temizi sever”
3-Aðaçlandýrma ve yeþili koruma: Havanýn temizlenmesinde,
yaðmurun yaðmasýnda, topraðýn korunmasýnda, rengarenk çiçek ve
yapraklarý, çeþit çeþit meyveleri, ferahlatýcý gölge ve manzaralarýyla
yeryüzünün cennete çevrilmesinde aðaç ve yeþilliðin rolü aþikardýr.
58
4-Takip ve cezalandýrma: Çevreye karþý iþlenen her suç bütün insanlýða
karþý iþlenmiþ sayýlýr. Zira çevre insanlýðýn müþterek mirasýdýr. Çevreye
karþý iþlenen suçlarýn ve verilecek cezalarýn inceden Ýnceye tespiti yapýlýp,
suçlularýn takibi için özel çevre koruma teþkilatý veya çevre polisi ihdas
edilmelidir.
5-Düzenli þehirleþme ve alt yapý: Çevre kirliliðinin en önemli
sebeplerinden biri de, az geliþmiþlik, emniyet, iklim ve coðrafi þartlar v.s.
yüzünden þehirlere akýn ve plansýz yerleþimdir. Ýslam tarihinde þehirlerin
fevkalade temiz ve bakýmlý olduðuna dair de ilginç misaller vardýr.
Kurtuba Avrupa’nýn bile en geniþ ve modern þehri idi. 300 hamam ve 50
hastahaneye sahipti. Avrupa þehirleri karanlýk ve pislik içinde yüzerken,
Kurtuba’nýn caddeleri öküz arabalarýyla muntazaman temizleniyor, evlerin
duvarlarýna tespit olunan lambalarla aydýnlanýyordu. Müslüman
milletlerin tarihleri incelendiðinde, Müslümanlarýn tabiatla ve tabiattaki
canlýlarla uyum içinde yaþamaya önem verdikleri görülmektedir.
Hayvanlar için bile vakýf ve hastaneler kurulmasý, aciz hayvanlarýn bu
vakýf ve hastanelerde ölünceye kadar bakýmlarýnýn yapýlmasý bunun en
güzel örneklerindendir.
•Akýlsýz canlýlarda beslenme yetersizliði ortaya çýkýnca ölümün çanlarý
kapýyý çalar.(Ölen ölür kalan saðlar bizimdir.)
•Ýnsanda bu besin yetersizliði ortaya çýkýnca adýna FAKÝRLÝK deniyor.
•Tabiat dengelerini kemirmek (çevre meselesi) ve zayýflarýný yaþatmamak
(fakirlik) bazýlarýnýn liyakatsizliðinin ürünüdür.
•Nükleer patlamalar, teknolojik aktiviteler; depremleri ve çevre
meselelerini ne kadar tetikleyicidir?
•Bugünkü istenmeyen sonuçlar; insanlýðýn teknolojik ve ilmi alanda yanlýþ
tercih ve kullanýmlarýn ürünüdür.
•Ýnsan iyi bir çevrede yaþadýkça haz; ondan yoksun kalýnca da üzüntü
duyar.
•Belki “çevre ihtiyacý”ný diðer ihtiyaçlardan farklý kýlan þey, saðladýðý
haz ve elem dönemlerinin insan ömürleri ile kýyaslanabilir büyüklükte
olmasýdýr: Ýnsanlýk, çevrenin aþýrý derecede bozulmadýðý, çevre ihtiyacýný
alabildiðine tatmin edebildiði haz dönemi boyunca - yani “üretim
amacýyla tüketim” dönemi boyunca - sunî ve lüks olan ihtiyaçlarýný
tatmin edecek üretimlere yönelmiþtir. Böylece, gittikçe hýzlanan bir israf
ve çevre problemleri neticesinde çaðdaþ bir ihtiyaç varlýðýný hissettirmeye
baþlamýþtýr.
59
•Çünkü kýtlaþan kaliteli çevre dolayýsýyla insanlýk çevre ihtiyacý
bakýmýndan bir tatminsizlik yani “elem dönemine” girmiþtir.
Sunumumuzu Merhum, Üstad Necip Fazýl Kýsakürek’in konumuzla da
ilgili olan bir þiiriyle bitirmek istiyoruz.
Baþýboþ
Vatanýmda sular akar, baþýboþ;
Herkes, birbirini kakar, baþýboþ.
Bozkýrlardan topal bir tren geçer;
Çocuk, merkep, öküz bakar, baþýboþ.
Yanmaz da yürekler, güneþe atsan;
Bir kibrit, bir orman yakar, baþýboþ.
Tarih, kutuplara kaçmýþ bir fener,
Buz denizlerinde çakar baþýboþ.
Yirmi dokuz harfte sözde aydýnlar,
Yafta yazar, isim takar, baþýboþ.
Allah'ým sen acý bu saf millete!
Akþam yatar, sabah kalkar, baþýboþ...
Necip Fazýl Kýsakürek
Sunucu
Yirmi dokuz harfte sözde aydýnlar,
Yafta yazar, isim takar, baþýboþ.
Allah’ým sen acý bu saf millete!
Akþam yatar, sabah kalkar, baþýboþ
Arkadaþlar sunumlarýmýzý böylece nihayete erdirdik. Ama ve fakat ve
lakin program bittimi? Yok bitmedi. “Bir þiir de ben okuyabilirmiyim”
diyor. Ama ve fakat Hakký Bey hayýr, olmaz diyor. Sorularýmýzý alacaðýz.
Zamanýmýz dar olduðu için, biliyorsunuz bir yere daha yetiþmemiz lazým.
Önce Ahi Evren Lisesi’nden Sema Aktürk arkadaþýmýza söz vereceðiz.
Bulunduðu yere mikrofonu uzatacaðýz.
60
Sema Aktürk
Ahi Evren Lisesi
Deðerli öðretmenlerim ve sevgili arkadaþlarým, öncelikle, hepiniz çevre
gönüllüleri arkadaþlarýmýzýn düzenlemiþ olduðu Çevre Þûrasý’na
hoþgeldiniz demek isterim. Eminim ki; Hepinize sorulmuþtur “Çevrenizi
nasýl korursunuz” diye. Ve hepimiz de genellikle þu cevaplarý veririz;
“Yere çöp atmayýz, çöplerimizi çöp kutularýna atarýz ve böylece
de çevremizi temiz tutarýz” Ama sadece bunlarýn yeterli olmadýðýný
hepimiz de, bu 7 arkadaþýmýzýn sunduðu sunumlardan gördük. Hepsi,
Küresel Isýnma, Çöplerin nasýl arýtýlmasý gerektiðini, okullarda çevre
eðitiminin nasýl olmasý gerektiðini birer birer anlattýlar. Ve çok da güzel
bunu hepimize takdim ettiler. Öncelikle çok teþekkür ederim. Ayrýca,
bildiðiniz gibi dinimizin temel esaslarýndan bir tanesi de temizliktir. Þöyle
bir bakacak olursak, Peygamber Efendimiz (S.A.V.)’in buyurduðu gibi;
Dinimizin temeli temizliktir. Ýnsanlar abdest alýrken bile, sýnýrlý bir þekilde
az su kullandýðý takdirde bu daha büyük bir sevaba ulaþmaktýr. Sizden
sadece tek bir þey istiyorum; Öyle bir duruma geldiðinizi düþünün ki,
gözlerinizi kapatýn, bir çamura batmýþsýnýz ve parmaðýnýzýn ucunu
temizleyebilecek kadar bile bir damla suyu bulamadýðýnýzý düþünün. Bu
61
durumda nasýl bir çevrede bulunduðunuzu düþünün. Çocuklarýnýza nasýl
temiz ber çevre býrakacaðýnýzý düþünün. Hepiniz, eminim ki; Evinizden
çýkarken elinizi yüzünüzü yýkýyor, diþlerinizi fýrçalýyorsunuzdur. Bunlarý
yapmadan insanlarýn içine ne kadar temizlikle çýkacaðýnýzý düþünün.
Hepinize çok çok teþekkür ederim.
Sunucu
Biz de Ahi Evren Lisesi öðrencisi Sema aktürk arkadaþýmýza çok teþekkür
ediyor, Ceren Yalçýn arkadaþýmýza söz veriyoruz. Ama en fazla 1 dakika.
Ceren Yalçýn
Arkadaþlar, hepiniz hoþgeldiniz. Öncelikle, çevreyi deðiþtirmek istiyorsak,
mutlaka kendi çevremizden baþlamalýyýz. Ben diyorum ki; Elimizde
yeterince fýrsat ve zamanýmýz var. Niçin bu fýrsatýmýzý ve zamanýmýzý boþa
harcayalým?
Þu an yaþadýðýmýz çevreyi, temiz bir çevreyi ilerki nesillere daha iyi bir
þekilde aktarmak istiyorsak, elimizden geldiðince fýrsatýmýzý ve zamanýmýzý
iyi yönde kullanmalýyýz. Bir de diyorum ki; Temiz bir çevrede yaþýyoruz.
Niçin bu temiz çevreyi kirletiyoruz. Az önce arkadaþýmýz dedi; Kendimiz
temiz bir þekilde çevreye çýkýyoruz. Mutlaka elimizi yüzümüzü yýkayýp,
diþlerimizi fýrçalayarak toplum içine çýkýyoruz. Siz kirli bir þekilde toplum
içine çýktýðýnýz zaman kendinizi ne kadar rahat hissedebilirsiniz?
Yürüyorsunuz ve yerde çöp var. sizce ne kadar rahat? O çöpe basýyorsunuz
siz. Ne kadar rahat hissedersiniz? Ýðrenmezmisiniz? “Bu çevrede ben mi
yaþýyorum, aman Allahým!.. bunu insanoðlu mu yapýyor” dersiniz.
Temiz bir çevreyi ilerki nesillere aktarmak istiyorsak eðer, bence hepimiz
elele vermeliyiz. Küresel ýsýnmayla çevre kirliliðine son.
Sinan Aydemir
Az önce arkadaþýmýz boþ arazilerde aðaç dikilmesini söyledi. Þunu
görüyoruz ki; boþ arazi diye bir arazi kalmadý. Çünkü; iki üç ay sonra
diktiðimiz aðaçlar yok oluyor. Biz farkýna varmasak da görüyoruz.
Bunlarýn yerine konutlar dikiyoruz. Bunun için ne yapmalýyýz? Biz doðayý
ve çevreyi sadece posterlerde görmek istemiyoruz. Bunu aslýyla yaþamak
istiyoruz. Bunun gerçeðini yaþamak istiyoruz.
62
Bir de halý yýkama konusunda, annelerimiz, büyüklerimiz kapýlarda halý
yýkamayý ezeldenberi yaþamýþlar ve devam ettiriyorlar. Ve bununla ilgili
imkanlardan bir de ülkemizde ekonomi sýkýntýsý var. Bir halýnýn tane baþýna
25 milyondan yýkanmasý var. Bu da olmadýðý için ben de belediyeden
þunu istiyorum; Halý yýkama tesisleri kurulsun. Bu tesislerde ise,
büyüklerimiz, annelerimiz bu gibi yerlerde halýlarýný yýkasýn diyorum. Eðer
bu olursa bu tür sorunlar kalmaz diye düþünüyorum. Teþekkür ediyorum.
Sunucu
Barbaros Lisesi'nden Sinan Aydemir arkadaþýmýz, “Halýlarýmýzý
yýkayabileceðimiz, temizlik yapabileceðimiz ortak alanlar bize
tahsis edilirse memnun oluruz” diyor. Mahmutbey Lisesinden Pýnar
Yýldýrým konuþacak.
Pýnar Yýldýrým
Arkadaþlar, önce ben Mahmutbey Lisesi adýna Baðcýlar Belediyesi’ne çok
teþekkür ediyorum. Böyle bir günü bize sunduklarý için.
Ben size þöyle bir þey söylemek istiyorum; Afrika ülkelerini hepimiz
biliyoruz. Hepimiz dýþarýdan onlara acýyoruz, onlar için üzülüyoruz. Ama
onlar için, onlarýn yerinde bizim olabileceðimizi hiç düþünmüyoruz. Onlar,
üzerlerine geceyi örterken, bizler ipek yorganlarad uyuyoruz belki. Onlar
suyu içmek için ararken, biz eðlencelerde kullanýyoruz belki. Ama biz,
yarým saat sular kesildiðinde hayatýmýz resmen felç oluyor. Hiç bunlarý
düþündük mü arkadaþlar? Hiç geleceðimizi düþündük mü? Hep biz þu aný
yaþadýk. Hep bu an için yaþadýk. Ve bu aný bildik. Hiç geleceðimizi
düþünmedik. Teþekkürler.
Selin Yýlmaz
Ýlkönce, bana söz verdiðiniz için teþekkür ediyorum. Bir arý, günde 10.000
tane çiçekten bal toplamaktadýr. Türkiye'de yaklaþýk olarak %20 veya
%25 oranýnda arý yok olmuþtur. Bunun sonucunda ölen arýlar sebebiyle
çiçekler tozlaþamamaktadýr. Ve çiçekler yok oluþ dönemine girmiþtir. Peki
o zaman biz arýlar konusunda bir þey yapamazmýyýz? Bunlarýn sebebi
küresel ýsýnmadýr. Sizlere bir örnek daha vermek gerekirse, bu da sudur.
Çünkü; gitgide ev baþýna düþen su miktarý 190 metreküp iken, maalesef
63
%20 azalmýþ ve 150 metreküp olmuþtur. Bu sebeple sularý boþa
akýtmamak gerekmez mi? Her saniyede düþen bir damla su yýlda 8 ton
sudur. Çok teþekkür ederim.
Faik Iþým
Baþkan Müþaviri
Deðerli hocalarýmýz, saygýdeðer öðrenciler, çok sýkýldýnýz biliyorum. Çok
ufacýk bir kaç hatýrlatma yapacaðým; Biliyorsunuz baþkanlarýmýz ayrýldýlar.
Onlarýn baþka bir programlarý vardý. Bir arkadaþýmýz halý yýkamayla ilgili
tesislerden bahsetti. Ben þunu söyleyeyim; Baðcýlar Belediyesi,
Baðcýlar'daki bütün oto yýkama yerlerine ayný zamanda halý yýkama yeri
olarak da tahsis edilmiþ. Bir de arkadaþlar halý bugünden yarýna hergün
yýkanacak bir nesne deðil. Aslýnda halýlarýn yýkamalarýn kuru yýkatma
sistemleri de var. Elektrikli süpürgelerle. Bunlarý aileler biraz daha o aleti
tanýyýp da kullansalar sanýyorum bu sorunlar ortadan kalkar.
Arkadaþlar, bugün Çecvre Haftamýzýn ilk etkinliklerini yaptýk. Þu elimdeki
kitapçýktan dýþarýda hepinize verilecek. Özellikle þunu istiyoruz; Bu
taraftan çok ses geliyor. Ben susayým, isterseniz siz konuþun. Siz susunca
ben konuþurum olur mu arkadaþlar? Þimdi bu kitapçýklardan hepinize
verilecek arkadaþlar. Milli Eðitimimizle, Kaymakamlýðýmýzla, bütün
öðretmenlerimizle, bütün diðer sivil toplum kurumlarýmýzla birlikte güzel
bir çevre Haftasý hazýrladýk. Çok çalýþtýk, çok emek verdik ve hakikaten
çok da para harcanýyor.
Bakýn dolu dolu bir hafta yaptýk. Þurada tam 8 günlük program var.
Bugün sergiyi açtýk, ne oldu? Orada kalacak. Geçen yýl açtýk sergi, orada
kaldý arkadaþlar. Bakýnýz burada bütün okullardan öðrenci arkadaþlarýmýz
var. Biz istiyoruz ki; Ailelerinizi, arkadaþlarýnýzý, komþularýnýzý, sýnýf
arkadaþlarýnýzý, öðretmenlerinizi alýn, burasý sürekli açýk, bu sergiyi bir kaç
gün gezebilirsiniz. Gelin, sergiyi gezin. Burada kanaat ve düþüncelerinizi
de muýtlaka bize iletin. Belediye’ye menfi veya müsbet düþüncelerinizi
iletin. Bu çok önemli.
Ýkinci, Yarýn, biliyorsunuz hergün programlarýmýz var. Vakit almamak için
tek tek saymýyorum. Hepsi burada var. Biz bunlara mutlaka katýlalým. Ve
Belediyemiz, Belediye Baþkanýmýz bu konuda hakikaten çok önemli,
kayda deðer ekonomik ve manevi deðeri büyük ödüller de veriyor.
64
Bunlardan azami derecede istifade etmenizi istiyoruz.
Arkadaþlar, çevre katýlýmcýlýktýr. Çevrenin bir diðer tanýmý da bu. Eðer
katýlýmcýysanýz, sorumluysanýz, sorumlu hissediyorsanýz kendinizi biz
baþarýrýrz bu iþ yoksa. Geldim, dinledim, gidiyorum. Aldým, götürdüm,
rafa koyuyorum. Olmuyor arkadaþlar. Mutlaka gereðini yapmak lazým.
Biz 3 aydýr bu bir haftanýn hazýrlýðýný yapýyoruz. Mutlaka öðrencilerimizin,
velilerimizin, Bütün Baðcýlar’daki halkýn iyi deðerlendirmesini istiyoruz. Bu
konuda kitapçýklar hepinize verilecek. Yukarýda yemek ikramý yapýlacak.
Yemekten sonra ilgili arkadaþlarýmýz, biz öðrencilerimizin münferit ayrýlýp
gitmelerini istemiyoruz. Burada öðretmenleriniz var. Onlardan izinsiz
herhangi bir þey yapmayýn ve izinsiz ayrýlmayýn arkadaþlar. Bunun bizim
üzerimizde sorumluluðu var.
Deðerli arkadaþlar, bir baþka konu da; Sunum yapan bütün
arkadaþlarýmýzýn sunumlarýnýzýn birer nüshasýný bize verecekler. Çünkü;
kitapçýðýný hazýrlayacaðýz. CD’leri de aldýk sanýyorum. Onlarý da alacaðýz.
Burada konuþulan, yapýlan bütün etkinlikleri biz kitapçýk haline
getireceðiz, sunum yapan arkadaþlarýmýzýn okullarý baþta olmak üzere,
bütün okullarýmýza ve bütün halkýmýza daðýtacaðýz. Bunu da bilgilerinize
sunuyorum.
Buraya gelip katýldýnýz, bizi sabýrla dinlediniz, baþta Milli Eðitim
Müdürümüze, öðretmenlerimize ve hepinize teþekkür ediyorum. Ufacýk
bir þey daha var; Sunum yapan okullara birer set hediye edeceðiz, toplu
fotoðraf alacaðýz. Sonra hep beraber yemeðe çýkacaðýz. Hepinize çok
teþekkür ediyorum. Saðolun varolun.
Sunucu
Öncelikle Çevre Kulübü üyelerini sahneye davet etmek istiyoruz. Çevre
Kulübü üyelerini buraya alalým. Ve bununla beraber, sunum yapan
okullarýmýzýn, lütfen kapýlarý kapatalým, çok az bir þey kaldý. Kapýlarý
kapatalým lütfen. Sunum yapan okullarýn müdürlerini ve müdür
yardýmcýlarýný, ya da görevli öðretmenlerini sahneye davet edeceðiz. Ve
kendilerine dünya ve Türk klasiklerinden oluþan birer kitap kolisi takdim
edeceðiz. Okullarýna Baðcýlar Belediyesi'nin bir hediyesi olacak. Meclis
Üyemiz Sayýn Necati Durmuþ Beyefendiyi, Halkla Ýliþkiler Müdürümüz
Sayýn Hakký Çiçek Beyefendiyi, Eðitim ve Kültür Müdürümüz Sayýn Kenan
Gültürk beyefendiyi, deðerli hocalarýmýzý ve büyüklerimizi sahneye davet
ediyoruz.
65
Sunum Yapan okullarýmýz; Ahi Evren Lisesi, Barbaros Lisesi, Gazi Lisesi,
Dündar Uçar Lisesi, Mahmutbey Lisesi, A&Nermin Bilimli Anadolu Teknik
Lisesi, Baðcýlar Anadolu Teknik Lisesi öðrencilerinin deðerli hocalarýný
sahneye davet ettik. Þimdi kendilerine müdürümüz hediye takdim
edecek. Dünya ve Türk Klasiklerinden oluþan bir kitap kolisi okullarýmýza
hediye edilecek. Ayný zamanda, Baðcýlar Ailesi fotoðrafý çekeceðiz. Çevre
Kulübü üyeleri, sunum yapan okullarýn öðrencileri, sunum yapan
kardeþlerimiz ve öðretmenlerimizden oluþan bir kadro ile fotoðraf
alacaðýz. Evet arkadaþlar, huzurlarýnýzda çevreci ekip. Hep beraber
“peynir” diyoruz ve resim çekiliyoruz.
Deðerli misafirlerimiz bugün bizleri yalnýz býrakmayýp, buraya kadar
gelerek, çevreye ne kadar deðer verdiðinizi gösterdiniz. Çok teþekkür
ediyoruz. Saðolun, varolun.
66
ÇEVRE KULUBÜ MECLÝSÝ YÖNETÝM KURULU
0102030405060708091011121314151617181920212223-
Nurhan Erarman
Hülya Çiçen
Selver Altýntren
Saadet Sel
Nuran Okur
Nuran Yamaç
Beyaz Yavuz
Belgin Karasu
Osman Sever
Fatma Çevik
Kadriye Pektaþ
Nurdane Kamas
Muhterem Arcan
Ýpek Kurnaz
Saadet Gökçe
Sevim Gökan
Gülsün Baðcýoðlu
Ayþe Eren
Birgül Terzi
Yelda Çýplak
Gökhan Ceyhan
Semra Güvengez
Melike Özhal
24252627282930313233343536373839404142434445-
Muhata Çiçek
Gökhan Aralýk
Elif Turan
Beytullah Çiçen
Tuba Sancak
Semih Gürçay
Eda Deligöz
Sedef Gürleyen
Nur Kýtay
EceUyanýk
Hasan Alýcý
Sinan Aydemir
Ayfer Avcý
Deniz Þahin
Fýrat Karaman
Erhan Kaya
Merve Koca
Nihan Albayrak
Emre Canbatar
Selçuk Ünal
Esma Nur Dayý
Naile Kösebýyýkoðlu
67
T.C.
BAÐCILAR BELEDÝYE BAÞKANLIÐI
ÇEVRE KULÜBÜ KURULUÞ YÖNETMELÝÐÝ
AMAÇ
Madde:1- Bu yönetmeliðin amacý, Baðcýlar Belediye'since kurulacak
olan “ÇEVRE KULÜBÜ” kuruluþ ve çalýþma esaslarýný belirlemektir.
KAPSAM
Madde:2- Bu yönetmelik, Baðcýlar Belediyesi Çevre Kulübü'nün ilgili
birimlerini kapsar.
DAYANAK
Madde:3- Bu yönetmelik, 1580 sayýlý Belediyeler Yasasý,15.
maddesinin, umuma ait olan yerlerin temizliði, çevreye ve saðlýða zarar
veren þeylerin giderilmesi ve çevrenin korunmasýný amir, 1-10-2123 nolu fýkralarýna istinaden hazýrlanmýþtýr.
TANIMLAR
Madde:4- Bu yönetmelikte geçen,
a) Belediye; Baðcýlar Belediyesi'ni,
b) Çevre kulübü; Baðcýlar Belediyesi Çevre kulübünü,
c) Gönüllü denetçiler; Çevre Kulübü, Gönüllü Çevre Denetçilerini
d) Genel Kurul; Çevre Kulübü Genel Kurulunu,
e) Yürütme Kurulu; Çevre Kulübü Yürütme Kurulunun ifade eder.
YÜRÜTME VE YÜRÜRLÜK
Madde:5- Bu yönetmelik, Baðcýlar Belediye Meclisi'nin kabulünden
68
sonra yürürlüðe girer ve bu yönetmelik hükümlerini Baðcýlar Belediye
Baþkanlýðý yürütür.
ÇEVRE KULÜBÜ GENEL KURULUNUN OLUÞUMU
Madde:6- Çevre Kulübü üyeleri, her mahalleden muhtar, mahalledeki
resmi ve özel eðitim Kurumlarýnýn müdürleri, varsa saðlýk ocaðý müdürü
ve mahalledeki mevcut camilerin imamlarýndan oluþacak bir kurul
tarafýndan önerilen isimler arasýndan, belediyemizce seçilen 45 kiþiden
oluþur.
Bu üyeler Çevre genel Kurulunu oluþtururlar. Baðcýlar Belediye Baþkaný,
Baþkan yardýmcýlarý ve birim müdürleri kulübün tabii üyeleridir.Genel
Kurul üyeliðinin süresi 1 yýldýr.
Genel kurul,her yýl Kasým ayýnda toplanýr. Genel Kurul, kendi üyeleri
arasýndan seçilen, 1 Baþkan, 1 Baþkan Yardýmcýsý 2 de katipten oluþan
bir baþkanlýk divanýnca yönetilir.
GENEL KURULUN GÖREVLERÝ
Madde:7a) Çevre kulübü Yürütme Kurulunu seçmek,
b) Çevre konusunda izlenecek çalýþma programlarýný tespit etmek,
KULÜP ÜYELÝÐÝNE SEÇÝLME ÞARTLARI
Madde:8a) Baðcýlar'da ikamet etmek,
b) Çevre olumsuzluklarý konusunda duyarlý olmak,
c) Üyelik baþvuru formunu doldurmak.
69
KULÜP ÜYELÝÐÝNÝN SONA ERMESÝ
Madde:9a) Üyenin yazýlý talebi ile,
b) Yönetmelik ve içtüzük hükümlerine muhalefet hallerinde de,
yürütme Kurulu kararý ile üyelik sona erer.
ÇEVRE KULÜBÜ YÜRÜTME KURULU
Madde :10- Çevre Kulübü Yürütme Kurulu, Çevre kulübü Genel Kurulu
tarafýndan seçilen 9 kiþiden oluþur. Seçilen bu üyeler, seçimi müteakip
kendi aralarýndan, 1 Baþkan, 2 Baþkan yardýmcýsý 1 de Sekreter seçerler.
Bir kiþi, Çevre Kulübü Yürütme Kurulu Baþkanlýðýna en çok 2 dönem
seçilebilir.
ÇEVRE KULÜBÜ'NÜN GÖREVLERÝ
Madde :11a)Ýlçe sýnýrlarý içerisinde çevre kirliliðine mani olmak,
b)Yanlýþ ve sorumsuz tutumlardan dolayý zarar gören çevrenin ýslahýnda
yardýmcý olmak ve katýlýmda bulunmak,
c)Halkýmýzda, özellikle gençlerimiz ve çocuklarýmýzda çevre bilincinin
oluþmasýný saðlamak,
d)Her türlü çevre olumsuzluklarý konusunda halký aydýnlatmak,
uyarmak ve bilinçlendirmek. Bunu temin için eðitici broþürler, filmler,
slaytlar, CD'ler hazýrlamak, hazýrlatmak, ilgili kurum ve kuruluþlardan
temin ederek halka daðýtmak,
e)Çevre temizliði, çevre koruma,çevre kirliliðiyle mücadele gibi
konularda seminerler, konferanslar, panel ve açýk oturumlar
düzenlemek,
f)Çevrenin korunmasý konusunda kampanyalar, yarýþmalar düzenleyerek halký teþvik etmek,
g)Çevre konusunda, levha, pankart, afiþ v.s. hazýrlatýp asýlmasýný
saðlayarak, halký bilinçlendirmek,
h)Çevrenin güzelleþtirilmesi ve estetik kazandýrýlmasý için çalýþmalar
yapmak,
70
i)Diðer çevreci kuruluþlarla istiþareler ve iþ birliði yapmak.
GÖNÜLLÜ ÇEVRE DENETÇÝLERÝ
Madde:12- Gönüllü Çevre Denetçileri, Çevre kulübü Yürütme
Kurulunca, Çevre Kurulu üyeleri arasýndan, çevre kirliliði konusunda
bilgi ve birikimi bulunan üyelerden seçilir.
GÖNÜLLÜ ÇEVRE DENETÇÝLERÝNÝN GÖREVLERÝ
Madde:13a) Çevresindeki olumsuzluklarý tespit etmek ve ilgili formu doldurmak,
b) Bu formu derhal Çevre Kulübü Yönetim Kurulu'na iletmek,
c) Acil hallerde durumu telefonla da Çevre Kulübü yetkililerine
bildirmek.
GÖNÜLLÜ ÇEVRE DENETÇÝLERÝNÝN
EÐÝTÝMÝ VE BÝLGÝLENDÝRÝLMESÝ
Madde:14- Gönüllü Çevre denetçileri, Çevre Kulübü'nün organizesiyle
görevlerini nasýl yerine getirecekleri ve görevin ifasý sýrasýnda nelere
dikkat edecekleri hususunda eðitime tabi tutulurlar.
GÖNÜLLÜ ÇEVRE DENETÇÝSÝNÝN
GÖREVÝNÝN SONA ERDÝRÝLMESÝ
Madde:15- Görevini kötüye kullandýðý ve bir gönüllü çevre denetçisine
yakýþmayan tavýrlar sergilediði tespit edilen Gönüllü Çevre Denetçisinin
kartý elinden alýnarak yetkisi sona erdirilir.
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
Download