Kiminin fazla kilolarla kiminin az kilolarla başı dertte. Sağlık problemi olmadığı halde kilo alamayanların imdadına özel diyet programları yetişiyor. İşte kilo alabilmenin ipuçları… Ah bir kilo alabiyseydim! SAĞLIK GÜLŞEN KANDEMİR Çağımız insanının en büyük derdi, fazla kiloları… Bütün diyet programları insanları ‘zayıflatmak’ için hazırlanmış görünüyor. Oysa bir kesim var ki, onlar da kilo almak için uğraşıyorlar. Bu nedenle diyetisyenlerin görev alanına zayıflık tedavisi de giriyor. Ancak şunu belirtmemiz gerekir ki, zayıflıktan kurtulmak isteyen bir kişi önce bir dahiliye uzmanına gitmeli… Yapılan tetkik ve testlerle öncelikle zayıflığın nedeni bulunmalı. Bu neden ortadan kaldırılmadan kilo almak ve sağlıklı bir diyet programı uygulamak 38 l İSMMMO YAŞAM mümkün değil. Çok önemli sağlık problemlerine bağlı değilse, kilo alamamanın genelde iki nedeni olabiliyor. Zehirli guatr gibi hormonal ya da parazit, kurt gibi asalaklar nedeniyle kilo kaybı yaşanabiliyor. Asalaklardan el ve taharet temizliğine dikkat etmenin yanı sıra ilaç tedavisiyle rahatlıkla kurtulmak mümkün. Kilolar ile tiroid hormonları arasında yakın bir ilgi var. Tiroid bezi vücut metabolizmasını düzenleyen hormonları üretiyor. Özellikle tiroid hormonunun fazla salgılanması olan hipertiroidi yani zehirli guatrı olan birçok hasta kilo kaybediyor. Bu hormonal rahatsızlık tedavi edildikten sonra kilo alımı kendiliğinden başlayabiliyor. EKSTRA 1000 KALORİ GEREK Hastalığa bağlı nedenleri ortadan kaldırdıktan sonra sıra beslenme alışkanlıklarına geliyor. Eğer zayıflık beslenme düzensizliğinden kaynaklanıyorsa önce doğru ve dengeli beslenmeyi öğrenmek gerekiyor. Diyetisyenler işe kişinin günlük enerji ihtiyacını hesaplayarak başlıyor. Kilo almak için kişinin günlük enerji ihtiyacına, 1000 kalorilik ekstra bir program eklenerek te- OCAK-ŞUBAT 2014 davi uygulanıyor. Kilo almak için öncelikle yeme programına ara öğünleri eklemek gerekiyor. Uzmanlara göre üç ana, üç ara öğün ideal olanı… Bu noktada ara öğünlerde neler yeneceği de önemli. Ara öğünlerin enerjisi yüksek gıdalardan oluşması gerekiyor. Diğer bir ifadeyle, karbonhidratlı gıdaların alımı artırılmalı. Ara öğünlerde kek, meyve suyu, kuru yemiş ve sütlü tatlılar tercih edilebilir. Tatlınıza ekleyeceğiniz kuruyemişlerle kaloriyi yükseltebilirsiniz. PROTEİN KARARINDA OLMALI Kilo alma çabası olanların beslenmesinde protein alım miktarı da önemli. Uzmanlar proteinlerin dengeli alınmasının önemli olduğunu söylüyor. Diyet programları protein 1.5 gr/kg şeklinde düzenlenmeli… Protein almak için et, balık, tavuk, kuru baklagiller ve fındık yenilmeli… Proteinlerin temel taşı olan serotonin gibi bazı aminoasitler iştahsızlığa yol açabilir. Bu nedenle kilo alımında fazla protein almak faydalı bulunmuyor. Abur cubur olarak tabir edilen sağlıksız trans yağlar ve doymamış yağlar içeren yiyecekleri yemek kilo almak için iyi bir yol değil. Kilo almak için uygulanacak programlarda yağ grubundan Omega 3 içeren balıklara (hamsi, somon, uskumru, ton balığı), keten tohumuna ve cevize daha çok yer veriliyor. Diyet, vitamin ve mineral yönünden de zengin olmalı… Uzmanlar özellikle B grubu vitaminlerin iştah artışı sağladığına dikkat çekiyor. Ekmek, pirinç, et, süt, yumurta, yeşil yapraklı sebze, kuru bakliyatlar B vitamini açısından zengin… Zayıf kimseler öğün aralarında yağ, şeker ve undan yapılan tatlılardan da yiyebilir. Arzu edilirse süt miktarı artırılır. Şekerli limonata ve konsantre meyve suları da istekli olanların kalori sağlamalarına yardımcı olur. SOĞUK SU İÇİN OCAK-ŞUBAT 2014 • Kahvaltı yapmadan güne başlamayın. Kahvaltı yapmayıp, öğün atlayarak vücudunuzu açlığa alıştırmayın. • Açlık vücutta stres yaratır. Bu nedenle stresi hayatınızdan çıkarırsanız rahat kilo alırsınız. • Ana öğünlerinizde (sabah, öğle ve akşam) süt grubu, et grubu, tahıl grubu ve sebze ve meyve grubundan en az bir besin olmasına özen gösterin. • Öğün sayısını artırın. Günde 3 büyük öğün yapmaktansa, 5-6 küçük dengeli öğünler yapmanız daha faydalı. • Yağda kızartmalar ve çok yağlı besinler yemeyin. Yağlar midede uzun süre kaldığı için tokluk sağlar. • Alabileceğiniz en iyi basit karbonhidratlı besinler; bal ve pekmezdir. • Kuru yemişler ( ceviz, fındık, badem) ve kuru meyveler ( kayısı, incir vb) diyetinizin hem enerjisini, hem de vitamin ve mineral içeriğini arttırır. Diyetinize keten tohumu eklemek hem omega-3 içeriğini, hem posa hem de enerji içeriğini arttırır. • Kilo alımında B vitamini önemlidir. Ekmek, pirinç, et, süt, yumurta, yeşil yapraklı sebze, kuru bakliyatlar B vitamini açısından zengin… • Yemek öncesinde ve yemek sırasında fazla su tüketmeyin. Sıvılar midenizi doldurarak yemenizi engeller. Su, çay, kahve ve soda kalori içermez. Besinsel değeri yüksek ve daha fazla enerji içeren süt, ayran veya meyve suyu gibi içecekleri tercih edin. • Tempolu yürüyüş, yüzme ve bisiklet gibi sporlar kilo kaybına neden olur. Ağırlık kaldırmak gibi kas kitlesini artıran egzersizler yapabilirsiniz. En uygun egzersiz için uzmanlara danışın. SAĞLIK Kilo almak isteyenlerin sıvı tüketimini de doğru zamanlarda yapmaları gerekiyor. Yemeklerden önce veya yemek sırasında su içmek mide kapasitenizi küçültür. Oysa mide kapasitenin kalorili yiyeceklere ayırabilmesi için su tüketimini yemeklerden sonra yapılmasında fayda var. Soğuk içmek de zayıflar açısından yararlı. Soğuk su mideyi daha kolay terk ettiği için tokluk hissi kısa sürüyor. İştahsız kişiler miktarı az, enerji değeri yüksek yiyecekleri tercih etmeli. Mesela bir kase sütlü tatlının içine eklenecek 10 gram kadar dövülmüş ceviz veya fındık, 60 kalori daha fazla ilave katkı sağlar. Baklava, tahin helvası, cevizli kadayıf gibi tatlılar yoğun enerji kaynağıdır. Ekmek yerine enerji değeri daha yüksek olan çörekler yenebilir. Özetle, kilo almak için günlük tüketilen kalori miktarını artırmak gerekir fakat yemeye çalışmak, yememekten daha zordur. Mide kapasitesini artırmak ve iştah kazanmak bir anda mümkün değil. Bu yüzden kilo almanın sabır işi olduğunu unutmayın. KİLO ALMAK İÇİN 10 ALTIN KURAL İSMMMO YAŞAM l 39