16:10 3.6. Çevreyi Korumak, 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek, 4. İnançlara Hoşgörü KAZANIM LARIMIZ • 5. Dinlerin ve İslam’ın evrensel öğütlerine örnekler vererek bunların insanlık için önemini fark eder. • 6. Farklı din ve inançlara hoşgörülü olur. • 7. İstismarcı misyonerlik faaliyetleri hakkında duyarlı olur. 16:10 16:10 3.3. İyilik ve Yardımseverlik 3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek 3.5. Hayvanlara İyi Davranmak 3.3. İyilik ve Yardımseverlik • İslam, iyilik yapmamızı ve yardımsever olmamızı ister: • «Muhakkak ki Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder; çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.» (Nahl suresi, 90. ayet ) • «İyilikle kötülük bir olmaz, sen (kötülüğü) en güzel bir şekilde önle. O zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kimse, sanki candan bir dost olur.» (Fussilet suresi, 34. ayet) 16:10 3.3. İyilik ve Yardımseverlik • Yahudilik: Tevrat’ta iyilik ve yardımseverliğin önemi üzerinde durulmuştur: • Hristiyanlık: İncil: • «İyilik edin ve ödünç verin, karşılığınız büyük olacak.» (Luka 6/35) • «Elinden geldikçe iyiliğe • «İyi insan, içindeki iyilik hakkı olanlardan iyiliği hazinesinden iyilik, kötü insan ise esirgeme.» (KM, S.Meselleri, 3/27) içindeki kötülük hazinesinden • Her Yahudi imkânları kötülük çıkarır.» (Matta 12/35) ölçüsünde iyilik yapmalıdır. • «Bağışta bulunun, size de bağışta • «Yoksula verenin eksiği bulunulacaktır. Verin, size de olmaz, yoksulu görmezden verilecektir. Hangi ölçekle gelense bir sürü lanete ölçerseniz o ölçekle size uğrar.» (KM, S.Meselleri. 28/27) ölçülecektir.» (Luka 6/38) 16:10 3.3. İyilik ve Yardımseverlik • Hinduizm ve Budizm’de iyilik yapmak, toplumdaki yoksul ve kimsesizlere yardım etmek ve cömert olmak öğütlenmiştir. • (Tümer -Küçük, Dinler Tarihi, 63) • Budizm’de de her Budist’in cömert olması istenir. Her Budist sıkıntıya düşenin yardımına koşmakla yükümlüdür. • 16:10 (Cilacı, Günümüz Dünya Dinleri, 138) 3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek • BEŞ SEVGİ DİLİ: 1.ONAY SÖZLERİ, 2.NİTELİKLİ BERABERLİK, 3.HEDİYE ALIP VERME, 4. HİZMET DAVRANIŞLARI, 5. DOKUNMA. • *** • Dinlerin evrensel öğütleri arasında büyüklere saygı, küçüklere sevgi gösterilmesini isteyen öğütlerde yer alır. • Bütün dinlerde büyüklere saygı, küçüklere sevgi göstermek en önemli ahlaki ilkelerden biridir. 16:10 3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek • İslam dininde, büyüklere saygılı olmak ve küçüklere sevgi göstermek ahlaki bir görev kabul edilmiştir. 16:10 • «Rabb’in, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana - babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine: ‘Of!..’ bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.» (İsrâ suresi, 23. ayet) • «Büyüklerimize saygı göstermeyen, küçüklerimize merhamet etmeyen bizden değildir.» (Tirmizî, Birr, 15. hadis) 3.4. Büyüklere Saygı, Küçüklere Sevgi Göstermek • H R İ S T İ YA N L I K : • İncil’de büyüklere saygı -küçüklere sevgi, anne babaya iyi davranılması ve gösterilmesi öğütlenir: • «Ey çocuklar! Ana-babalarınıza ...itaat edin. Çünkü bu doğrudur. Babana, anana hürmet et. Ta ki sana iyilik olsun ve dünyada uzun ömürlü olasın. Ve ey babalar! Çocuklarınızı incitmeyin. Fakat onları Rabb’in terbiyesi ve öğüdü ile yetiştirin.» • (Yeni Ahit, Efeslilere Mektup, 6/1) 16:10 • YA H U D İ L İ K : • Yahudilikte büyüklere saygı göstermeye ve anne babaya iyi davranmaya önem verilmiştir. • «On emir»: «Anne ve babana saygı göstereceksin.» (KM, Çıkış, 20/12) • «Kendi babanı dinle ve ihtiyar olduğu zaman ananı hor görme.» (KM, Tesniye, 22/4) • «Ak saçlının önünde ayağa kalkacaksın ve kocamış olana hürmet edeceksin ve Allah’ından korkacaksın...» (KM, Levililer, 19/32) 3.5. Hayvanlara İyi Davranmak • İyi bir dünya için tüm canlılara iyi ve merhametle davranalım. • *** • Dinlerin evrensel öğütlerinden biri de hayvanlara iyi davranmaktır. • Dinler, Allah’ın yarattığı tüm canlıların korunması ve onlara şefkatle davranılmasını ister. • İnsanlara bu yönde öğütler verir. 16:10 3.5. Hayvanlara İyi Davranmak • İslam dini tüm canlılara iyi niyetle davranılmasını ister. Kur’an-ı Kerim’de hayvanların insan için önemi ve faydaları dile getirilir: (Yâsîn 71-73. ayetler) • «Görmüyorlar mı ki Biz, kudretimizin eseri olmak üzere onlar için birçok hayvan yarattık. Bu sayede onlar bunlara sahip olmuşlardır. Bu hayvanları onların emrine verdik. Onların bazısını binek olarak kullanırlar, bazısını besin olarak yerler. Bu hayvanlarda onlar için nice faydalar ve içilecek sütler vardır. Hâlâ şükretmezler mi?» 16:10 3.5. Hayvanlara İyi Davranmak • Yahudilik: TEVRAT’ta: • Hinduizm: (Bhagavat Gita, 5/18) • «Bu bilgeliğe erenler her şeye • «Tanrı çeşit çeşit yabanıl aynı gözle bakarlar. Sonsuz hayvan, evcil hayvan, ruhu bir rahipte, bir inekte, bir sürüngen yarattı. Bunun iyi filde, bir köpekte görürler.» olduğunu gördü.» (Tekvin 1/25) • Budizm: • Hristiyanlık: İncil’de: • «Bütün varlıklar tehlike • «...İyi çoban, koyunları karşısında korkarlar ve hayat uğruna canını verir.» (Yuhanna hepsi için de kıymetlidir. Bu 10/11) • «Harman döven öküzün ağzını bağlamayacaksın.» (I. Korint. 9/9) 16:10 durumu kabul eden bir insan onları öldürmez ve öldürülmelerine de sebep olmaz.» (Dhammapada, s. 129 - 130) 16:10 3.6. Çevreyi Korumak, 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek, 4. İnançlara Hoşgörü 3.6. Çevreyi Korumak 16:10 3.6. Çevreyi Korumak Peygamberimiz (S); «Yolları ve gölgelikleri kirletmekten sakının.» (Müslim, Taharet, 68. hadis), «Avlularınızı ve meydanlarınızı temiz tutunuz.» (Mansur Ali Nâsif, Tâc, C I, s. 93) buyurarak çevreyi korumamızı öğütlemiştir. Bir başka hadisinde de; «Elinizde bir ağaç fidanı varken kıyamet kopmaya başlasa dahi, onu dikecek kadar zamanınız varsa mutlaka dikin!» (Ahmet bin Hanbel, Müsned, 3/191) 16:10 sözüyle çevrenin yeşillendirilmesine önem vermemizi istemiştir. 16:10 3.6. Çevreyi Korumak 16:10 3.6. Çevreyi Korumak 16:10 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak 16:10 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak 16:10 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak 16:10 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek 16:10 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek 16:10 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek 16:10 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek 16:10 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek 16:10 4. Başkalarının İnançlarına Hoşgörülü Olmak 1. Bakara suresi, 256. ayet 16:10 4. Başkalarının İnançlarına Hoşgörülü Olmak Tarih boyunca Müslümanların yönetimi altında yaşayan farklı din mensupları, dinlerini serbestçe yaşamışlardır. Müslümanlar birlikte yaşadıkları insanların dinlerine, inanç, örf ve âdetlerine daima saygılı ve hoşgörülü olmuştur. Hz. Peygamber, insanlara İslam dinini iyilik ve güzellikle anlatmış, kimseye İslam’ı kabul etmesi için herhangi bir baskı ve zorlamada bulunmamıştır. Hz. Peygamber döneminde Medine’de Müslümanlar, Yahudiler ve Hristiyanlar birlikte barış ve hoşgörü içinde yaşamışlardır. 16:10 4. Başkalarının İnançlarına Hoşgörülü Olmak 16:10 4. Başkalarının İnançlarına Hoşgörülü Olmak 16:10 4. Başkalarının İnançlarına Hoşgörülü Olmak • Atatürk’e göre din ve vicdan özgürlüğünün ön koşulu hoşgörüdür. Bu nedenle Atatürk hoşgörüye önem vermiş ve hoşgörünün tüm toplumda yaygınlaştırılması için çalışmıştır. Atatürk bir sözünde din ve vicdan özgürlüğü ile ilgili şöyle demiştir: • «Din ve mezhep herkesin vicdanına kalmış bir iştir. Hiçbir kimse hiçbir kimseyi, ne bir din ne de bir mezhep kabul etmeye zorlayabilir. Din ve mezhep hiçbir zaman politika aleti olarak kullanılamaz.» 16:10 4. Başkalarının İnançlarına Hoşgörülü Olmak • İnsanlar din ve inanç hürriyetine sahiptir. Her din mensubu kendi dinini serbestçe yaşamak ve başkalarına anlatmak hak ve SONUÇ: özgürlüğüne sahiptir. Ancak bunu yaparken başkalarının inançlarını HEPİMİZ İSTİSMARCI küçük düşürücü ve rencide edici söz veMİSYONERLİK davranışlardan kaçınmalıdır. FAALİYETLERİNE KARŞI DUYARLI Karşı tarafın inancını çarpıtmak, kötü göstermek gibi davranışlar dini DİNİMİZİN İLKELERİNİ yayma hakkını OLMALIYIZ. kötüye kullanmaktır. • Günümüzde bazıDOĞRU inanç mensuplarının kendi dinlerini tanıtma VE İYİ ÖĞRENMELİYİZ. çabalarını, KUR’AN-I dinlerini anlatmaktan kendi inançlarını yerleştirme KERİM’İ VEötePEYGAMBERİMİZİN mücadelesine dönüştürdükleri görülmektedir. HADİSLERİNİ ANLAMAYA ÇALIŞMALIYIZ. • İstismarcı misyonerler, faaliyetleri dünyada ve ülkemizde bunun bir BİLGİLİ, KÜLTÜRLÜ KİŞİLER OLMAYA örneğidir. İSTİSMARCI MİSYONERLİK, hileli yollarla insanların sosyal ÇALIŞMALI, KENDİMİZİ GELİŞTİRMELİYİZ. ve ekonomik zaaflarını suistimal ederek MUHATAPLARINI DİN DEĞİŞTİRMEYE ZORLAMAKTAdırlar. İnsanların maddi ve manevi zaaflarını kullanmaya, sömürmeye yönelmiş bulunmaktadırlar. 16:10 16:10 3.6. Çevreyi Korumak, 3.7. Zararlı Alışkanlıklardan Kaçınmak 3.8. Başkalarına Zarar Vermemek, 4. İnançlara Hoşgörü 16:10 6. ÜNİTE KAZANIM TESTLERİ VE BİLGİ YARIŞMASI / FİLM