Ocak, 2011 Sayı: 12 I. Çin’de Gelişmeler o Ekonomi o Enflasyon ve Para Politikası o Yatırımlar II. Çin Dış Ülkelerle İlişkileri o ABD ile ilişkiler o AB ile ilişkiler o Diğer Ülkelerle İlişkiler o Türkiye ile İlişkiler MEMBER OF THE CONFEDERATION OF EUROPEAN BUSINESS (BUSINESSEUROPE) Headquarters: Meşrutiyet Cad. No: 46 Tepebaşı 34420 İstanbul – Turkey Phone: +90 (212) 249 19 29 Fax: +90 (212) 249 13 50 Ankara: Iran Cad. No: 39/4 Gaziosmanpaşa 06700 Ankara – Turkey Phone: +90 (312) 468 10 11 Fax: +90 (312) 428 86 76 Brussels: 13, Avenue des Gaulois, 1040 Brussels – Belgium Phone: +32 (2) 736 40 47 Fax: +32 (2) 736 3993 Washington D.C. : 1250 24th Street, N.W., Suite Nr. 300, Washington D.C. 20037 - USA Phone: +1 (202) 776 77 70 Fax: +1 (202) 776 77 71 Berlin: Märkisches Ufer, 28 Berlin 10179 Germany Phone: +49 (30) 288 786 300 Fax: +49(30) 288 786 399 Paris: 33, Rue de Galilée 75116 Paris – France Phone: +33 (1) 44 43 55 35 Fax: +33 (1) 44 43 55 46 Beijing: Beijing Lufthansa Centre, Office C-319, Beijing 100025, P. R. China Phone: +86 (10) 6462 2066 Fax: +86 (10) 6462 3206 www. tusiad.org e-mail: tusiad@tusiad.org e-mail: ankoffice@tusiad.org e-mail: bxloffice@tusiad.org e-mail: usoffice@tusiad.us e-mail: berlinoffice@tusiad.org e-mail: parisoffice@tusiad.org e-mail: tusiad.china@euccc.com.cn I. Çin’de Gelişmeler Ekonomi 2010 Çin Ekonomisi 2010’da Çin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası (GDP) yüzde 10.3 büyüyerek 6041.03 milyar USD olarak gerçekleşti Birincil sanayi bir önceki yıla göre yüzde 4.3’lük artış gösterdi. İkinci sanayi, yüzde 12.2 oranında artış göstererek 2830.62 milyar USD olarak gerçekleşti. Hizmet sektöründeki katma değer ise yine yüzde 9.5’lik artış göstererek 2595.7 milyar USD olarak kaydedildi. (1) tahmin, IMF'nin geçen Ekim ayında yaptığı tahminle hemen hemen aynı oldu. Rapora göre Çin, ekonomik büyüme hızı bakımından dünyada yine birinci sırada yer alıyor. Raporda, 2011 yılında dünya ekonomisinin genel büyüme hızının geçen Ekim ayındaki tahmine göre 0.2 puan artarak yüzde 4.5 oranına ulaşacağı belirtiliyor. (2) Çin yurtdışına rekor sayıda turist gönderdi Çin Ulusal Turizm İdaresi Başkanı Shao Qiwei’in vermiş olduğu bilgi doğrultusunda Çin 2010 yılında yurtdışına 56 milyon turist göndererek rekor kırmıştır. Bu rakam bir önceki yıla göre 8.3 milyon fazladır. Çin’e gelen turist sayısı ise toplam 134 milyon turist Çin’i ziyaret ederek ülkede 45 milyar USD’lik harcama gerçekleştirmişlerdir. IMF: Çin ekonomisi yüzde 10'a yakın büyüyecek 2011 yılında yüzde 9.6 oranında büyümesi beklenen Çin ekonomisinin dünyadaki ekonomik büyümede yine başrol oynayacağı tahmininde bulunuldu. Uluslararası Para Fonu (IMF) 25 Ocak'ta, dünya ekonomisine ilişkin tahminleri içeren bir rapor yayınladı. Raporda, Çin ekonomisinin büyüme hızına ilişkin olarak raporda yer verilen Qi, Çin’in hızlı ekonomik gelişmesi ile birlikte Çin’de turizmin altın çağını yaşadığını belirtti. (3) Çin Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Çin 2010 yılında TÜFE bir önceki yıla göre yüzde 3 artarak hükümetin koymuş olduğu yüzde 3’lük barajı aştı. TÜFE’deki enflasyon baskısı geçen yıl Haziran ayında başlamış ve Kasım ayında yüzde 5.1’lik artışla enflasyon rekor düzeye çıkmıştı. Enflasyondaki bu yükselişle birlikte hükümet kredi ve banka mevduat faiz oranlarını yükseltme gibi önlemler alsa da oranda talep ettiği açık modele göre aktif ve aşamalı olarak sürdüreceğini belirtti. İstatistik Bürosundan edinilen verilere göre, Aralık 2010’da enflasyon Kasım ayına göre yüzde 5.1 düşüş göstermiş ve yüzde 4.6 oranında gerçekleşmiştir. Forum'a katılan Endonezya'nın ilk Çin kökenli bakanı Elka Panestu yaptığı konuşmada, komşu ülke Malezya'da Renminbi'yle doğrudan işlem yapıldığına dikkat çekti. Panestu, Endonezya'nın ayrıca Rupi ile Renminbi arasında doğrudan işlem gerçekleştirmeyi düşündüğünü bildirdi. Elka Pangestu, Çin ve Endonezya'nın merkez bankaları arasında konuyla ilgili olarak çerçeve anlaşması yapıldığını dile getirdi. enflasyon tutulamamıştır. istenilen (4) Çin Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) Çin Üretici Fiyatları Endeksi’nde 2010 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 5.5 artış kaydedilmiştir. Hammadde alım fiyatkarında, yakıt ve enerjide bir önceki yıla kıyasla yüzde 9.6 artış kaydedilmiştir. Aralık 2010’da ÜFE, Kasım ayına göre yüzde 0.7 artış göstermiştir. (5) 2006 yılından bu yana, Filipinler, Malezya ve Belarus gibi ülkeler, birbiri ardına aldıkları kararla Renminbi'yi döviz rezervi olarak kabul ettiler. Geçen yıl sonundan bu yana, Malezya para birimi Ringgit ve Rusya para birimi Ruble, Çin bankalarında döviz olarak bozdurulmaya başlandı ve böylece Renminbi'nin küreselleşme süreci daha da hız kazanmış oldu. (6) Çin’de enflasyondaki artış 2011’in Üçüncü çeyreğine kadar sürebilir 'RMB kuru reformu aktif ve aşamalı olarak sürecek' Çin Ticaret Bakanı Chen Deming, İsviçre'de 41.si düzenlenen Davos Forumu Yıllık Toplantısı'nda 28 Ocak yaptığı konuşmada Çin'in kur politikasını açıkladı. Chen Deming, önümüzdeki bir yıl veya daha uzun bir süre boyunca, Çin'in, Renminbi kuru oluşum mekanizmasındaki reformu piyasanın Çin’in önde gelen 56 ekonomisti ile yapılan anket sonucuna göre, TÜFE yükselişini bu yılın üçüncü çeyreğine kadar sürdürecek. Ekomistlere göre enflasyondaki artış bu yılın Haziran ayında hızlı bir yükseliş gösterecek ve yüzde 6.3 olarak gerçekleşecek. Uzmanlar, enflasyonun artışındaki en büyük iki nedenin, uluslarası emtia fiyatlarının ve ülke içinde gıda fiyatlarının artışı olduğuna inanmakta. (7) Dış Ticaret 2010 yılında ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 34.7 artış göstererek 2972.8 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. gerçekleştirmenin hiç de olmayacağını da sözlerine ekledi. zor İhracat; 1,577.9 milyar USD (bir önceki yıla kıyasla yüzde 31.3 artış kaydedilmiştir) Aynı tarihte Çin hükümeti, bazı elektronik ürünlere ilişkin ithalat tarifelerini kaldırmayı planladığını açıkladı. Bu elektronik ürünler arasında, dijital fotoğraf makineleri ve diz üstü bilgisayarlar da bu uygulamanın kapsamında yer alacak. İthalat; 1,394.8 milyar USD, (bir ömceki yıla kıyasla yüzde 38.7 artış göstermiştir) Chen, ayrıca Çin iç tüketiminin son yıllarda yıllık yüzde 15-16 oranında artış gösterdiğini de sözlerine eklemiştir. (9) Ticaret fazlası; 183.1 milyar USD (bir önceki yıla göre yüzde 6.4 oranında düşüş gözlemlenmiştir) (8) Dış Ticaretindeki dengeyi sağlayabilmek için, Çin 2015’te ithalatını ikiye katlamayı planlıyor 27 Ocak tarihde, Çin Ticaret Bakanı Chen Deming, önümüzdeki 5 yıl içerisinde Çin’in ihracatını ikiye katlayacağını açıkladı. Chen Deming, geçtiğimi on yıl içerisinde, Çin’in ihracatının 4.5, ithalatının ise 4.7 kat artış gösterdiğini ve halkın gelirinin artış gösterdiğini söyledi. Aynı zamanda, Çin’in yurtdışı yatırımlarının 1 milyar USD’den azken, 2010 yılında 60 milyar USD’ye yaklaştığını, yine 2010 yılında toplam ithalatın ihracattan yüzde 7 daha fazla olduğunu da belirtti. Yatırımlar Çin önümüzdeki 5 yılda hem ekonomisindeki istikrarlı yükselişi garantilemek hem de dış ticaretinde dengeleri sağlayabilmek için ithalatın ikiye katlanması çalışmalarını hızla uygulamaya koyacak. Chen, bu hedefi Yabancı Yatırımlar (FDI) 2010 yılında kurulan yabancı sermayeli şirketlerin sayısı bir önceki yıla göre yüzde 16.94 artarak 27,406 olmuştur. En çok yatırım yapan ülkeler sırasıyla Asya ülke ve bölgeleri, Amerika ve Avrupa olmuştur. Asya Ülkeleri/Bölgeleri; 88.179 milyar USD (yüzde 10.55 artış göstermiştir) Amerika; 4.052 milyar USD (yüzde 13.31 artış göstermiştir) Avrupa; 6.589 milyar USD (yüzde 10.71 artış göstermiştir) Çin’e en çok yatırım gerçekleştiren ilk 10 ülke/bölge: 1. Hongkong (67.47 milyar USD) 2. Tayvan (6.7 milyar USD) 3. Singapur (5.66 milyar USD) 4. Japonya (4.24 milyar USD) 5. US (4.05 milyar USD) 6. Kore (2.69 milyar USD) 7. İngiltere (1.64 milyar USD) 8. Fransa (1.24 milyar USD) 9. Hollanda (0.95 milyar USD) 10. Almanya (0.93 milyar USD) (10) Çin 105 milyar dolar yabancı yatırım çekti yatırımların yüzde 28,6'sının hizmet sektörüne, yüzde 27,6'sının ise ülkenin orta ve batı kesimlerine yapıldığı bildirildi. Şinhua haber ajansının haberinde bunun bir rekor olduğuna işaret edildi. Yuan yükselişte Öte yandan Çin parası yuan ABD doları karşısında değerlenmeye devam etti. Çin Döviz Kuru Sistemi, yuanın dolar karşısındaki paritesini 6,5896 olarak açıkladı. Çin'in merkez bankası olan Halk Bankası Haziran 2010'da kur sisteminde reforma gidileceğini açıklamıştı. (11) Çin yurtdışı yatırımları Çin Ticaret bakanlığı verilerine göre, Çin’in yurtdışı yatırımları 2010 yılında 59 milyar dolara ulaşarak, bir önceki yıla göre yüzde 36.3 oranında artmıştır. Çin'in geçen yıl çektiği doğrudan yabancı yatırım miktarı 105 milyar 740 milyon ABD dolarına ulaştı. (12) Çin Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre, bu miktar önceki yıla göre yüzde 17,4 arttı. Çin'in ana kesiminden yurtdışında finans dışındaki alanlara yapılan doğrudan yatırımların miktarı 2010 yılında 59 milyar dolara ulaşarak, bir önceki yıla göre yüzde 36.3 oranında arttı. Böylece, yurtdışına yapılan yatırımlarda yeni bir rekor kırıldı. Geçen aralık ayında Çin'e yapılan doğrudan yabancı yatırım 14 milyar 30 milyon dolara ulaşarak önceki yılın aynı dönemine göre göre yüzde 15,6 artış gösterdi. Böylece Çin'in çektiği yabancı yatırım ardı ardına 17 ay boyunca arttı. Çin'in 2010'da çektiği yabancı Çin'in dış yatırımlarında büyük artış Böylece, yurtdışına yapılan yatırımlarda yeni bir rekor kırıldı. Çin'in finans ana kesiminden yurtdışında dışındaki alanlara yapılan doğrudan yatırımların miktarı 2010 yılında 59 milyar dolara ulaşarak, bir önceki yıla göre yüzde 36.3 oranında arttı. Böylece, yurtdışına yapılan yatırımlarda yeni bir rekor kırıldı. Çin Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Yao Jian tarafından 18 Ocak’ta açıklanan verilere göre, Çin'in ana kesiminden yurtdışındaki finans dışı alanlara yapılan doğrudan yatırımların toplamı 2010 yılının sonuna kadar 258 milyar 800 milyon doları buldu. Yatırımlar en çok, Hongkong Özel İdari Bölgesi ile Asya ve Latin Amerika ülkelerine yapıldı. Yao Jian, ilgili ülkelerin, piyasalarını ve yatırım alanlarını daha fazla dışa açmaları ve Çin tarafından yapılmak istenen yatırımları reddetmekten kaçınmaları gerektiğini söyledi. (13) II. Çin’in Dış Ülkelerle İlişkileri AB ile İlişkiler Çin-İngiltere ticaret hacminin 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor Çin Ticaret Bakan Yardımcısı Gao Hucheng, 2015 yılına kadar Çin ile İngiltere arasındaki ticaret hacminin iki tarafın ortak çabaları ile 100 milyar dolara ulaşabileceğini söyledi. Gao Hucheng 12 ocak akşam Londra'da yapılan basın toplantısında verdiği demeçte Başbakan Yardımcısı Li Keqiang'ın İngiltere ziyareti hakkında bilgi verdi. Gao, Çin'in elindeki verilere göre, 2010 yılında Çin ile İngiltere arasındaki ticaret hacminin 50 milyar 800 milyon doları bularak 2009 yılına göre yüzde 25,8 oranında arttığını belirtti. Gao, bu rakamın finans krizinden önceki en yüksek seviyeyi aştığına da dikkat çekti. Başbakan Yardımcısı Li Keqiang'ın İngiltere ziyareti sırasında toplam tutarı 4 milyar 700 milyon Amerikan dolarına yaklaşan işbirliği sözleşmeleri imzalandığını hatırlatan Gao Hucheng, bunun, ikili ticaret ilişkilerinin büyük potansiyelini ve işbirliğinin yatırım, hizmet ve düşük karbon gibi yeni alanlara yayıldığını gösterdiğini söyledi Ticaret Bakan Yardımcısı Gao Hucheng ayrıca, Çin'in karşılıklı yarar temelinde İngiltere'yle işbirliğini güçlendirmek istediğini de kaydetti. (14) Çin ile Almanya 8,7 milyar dolara imza attı Çin Başbakan Yardımcısı Li Keqiang'ın, Almanya'ya yaptığı ziyaret sırasında iki ülke, toplamda 8 milyar 700 milyon ABD Dolarını bulan 11 anlaşma ve ticari kontrata imza attı. Finans alanında işbirliğinden otomobil satın alımına kadar birçok farklı alanda yapılan anlaşmalar iki ülke arasındaki ticari ilişkileri daha da güçlendirdi. İki ülke arasındaki karşılıklı ticaret, Çin ile Avrupa Birliği arasındaki ticaretin üçte birine denk düşüyor. Li Keqiang'a Almanya gezisi boyunca 120 Çinli işadamı da eşlik etti. (15) Amerika ile ilişkiler Devlerin nükleer işbirliği ABD-Çin Ortak Açıklamasında", "iki tarafın birbirlerinin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı gösterdikleri hususu" vurgulandı ABD Başkanı Barack Obama, nükleer güvenlik konusunda Çin ile işbirliğinin artırılmasına yönelik bir anlaşmanın imzalandığını açıkladı. Çin Devlet Başkanı Hu Jintao'nun Washington ziyareti sırasında, ABD Enerji Bakanı Steven Chu ile Çin Atom Enerjisi İdaresi Başkanı Chen Quifa arasında imzalanan anlaşma, Çin'de ortak finanse edilen bir nükleer güvenlik merkezinin kurulmasını öngörüyor. Amerikalı yetkililer, anlaşmayı Çin ile güvenlik alanındaki işbirliğinde bir açılım olarak gördüklerini söylediler. ABD Enerji Bakanı Steven Chu, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, anlaşmayı, nükleer güvenliğin hayata geçirilmesi yolunda önemli bir adım olarak niteledi. Sözkonusu girişimle nükleer tesislerdeki güvenliğin geliştirilmesi için çalışılması ve nükleer malzemelerin hesabının tutulması amaçlanıyor. Amerikalı yetkililer, anlaşmayla nükleer felaketlere yanıt verilmesi ve terörizm konusunda ortak çalışmaların yürütülmesi ve nükleer tespit teknolojisinin paylaşılmasını umduklarını ifade ediyorlar. Yetkililer, Çin'in bölgede nükleer güvenliğin geliştirilmesi yönündeki etkisini kullanabileceği umudunu dile getirerek, iki ülkenin, merkezi Asya'daki diğer ülkelere de açmayı planladığını belirtiyor. Anlaşmaya göre, merkezin bütçesinin çoğunluğu Çin tarafından ödenecek, ancak ABD teknoloji ve uzmanlık desteği sağlayacak. Böyle bir merkezin kurulması fikri ilk olarak, geçen nisan ayında Washington'da düzenlenen nükleer güvenlik zirvesi sırasında Çin Devlet Başkanı Hu tarafından ortaya atılmıştı. ABD- Çin işbirliği ABD Başkanı Barack Obama ve Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, "21.yüzyılda Amerikan ve Çin halklarıyla küresel toplumun çıkarlarına hizmet eden, olumlu, işbirliği içinde ve kapsamlı bir ABD-Çin ilişkisinin inşa edilmesine yönelik bağlılıklarını" yeniden teyit etti. Jintao'nun Washington ziyareti sırasında yayımlanan "ABD-Çin Ortak Açıklamasında", "iki tarafın birbirlerinin egemenliği ve toprak bütünlüğüne saygı gösterdikleri hususu" vurgulandı. "ABD ve Çin'in, iki ülkenin ortak çıkarlarının desteklenmesi ve 21'inci yüzyılın fırsatları ve zorluklarının ele alınması için karşılıklı saygı ve yararı temel alan bir işbirliği ortaklığı geliştirmesi yolunda birlikte çalışma taahhüdünün" dile getirildiği açıklamada, "iki liderin, sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesi ve hayata geçirilmesi ile dünya genelinde barış, istikrar, refah ve halkların mutluluğu için uluslararası ortaklar ve kurumlarla daha geniş ve derin işbirliğinin gerektiği noktasında görüş birliğine vardığı" kaydedildi. Açıklamada, "ABD ve Çin'in, birlikte karşılaştıkları ortak zorlukların öneminden hareketle, ortak çıkarları geliştiren, ortak kaygıları ele alan ve uluslararası sorumlulukların altını çizen bir ortaklık doğrultusunda çalışmaya karar verdikleri" belirtildi. "İki liderin, ABD ile Çin arasındaki ilişkinin hem hayati hem de karmaşık olduğu teşhisinde bulunduğu" ifade edilen açıklamada, "iki tarafın, ilişkilerini geliştirmek amacıyla ikili stratejik güveni büyütme ve derinleştirme yolunda daha fazla çalışma kararı aldığı, işbirliğinin genişletilmesi için diyaloğun derinleştirmesinin önemini yinelediği ve anlaşmazlık alanlarını ele almak, ortak zemini genişletmek ve bir dizi konudaki koordinasyonu güçlendirmek için birlikte çalışma ihtiyacını vurguladığı" kaydedildi. (16) Hu Jintao: Yabancı işletmelere şeffaf, adil ve verimli bir yatırım ortamı sağlıyoruz Çin Cumhurbaşkanı Hu Jintao, Çin'in reform ve dışa açılma politikasını sürdürerek, geçmişte olduğu gibi gelecekte de, Amerikan şirketlerinin de dahil olduğu yabancı işletmelere şeffaf, adil ve verimli bir yatırım ortamı sağlayacağını söyledi. Hu Jintao, Amerikan işletmelerinin Çin'de yatırm yapmalarını memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti. Çin Cumhurbaşkanı Hu, iki ülkeye ait işletmelerin temsilcilerini, ABD Başkanı Barack Obama'yla birlikte 19 Ocak’ta Beyaz Saray'da kabul etti. Hu Jintao kabulde yaptığı konuşmada, Çin'de kayıtlı bütün işletmelerin eşit statüye sahip olduklarına dikkat çekti. Çin işletmelerinin ABD'de yatırım yapmalarını Çin hükümetinin desteklediğini vurgulayan Hu Jintao, Başkan Obama ve onun önderliğindeki Amerikan yönetiminin, Çin işletmelerine adil bir rekabet ortamı sağlayacağına inandığını söyledi. Barack Obama da, Çin'e yapılan ürün ve hizmet ihracının, ABD'nin Çin'le olan ilişkilerinden sağladığı yarara gösterilebilecek en iyi örnek olduğunu ifade etti. Çin işletmelerinin ABD'deki yatırımlarının Amerikan ekonomisine katkıda bulunduğunu söyleyen Obama, iki ülkeye ait sanayi ve ticaret çevrelerinin aralarındaki işbirliğini güçlendirmelerini istedi. (17) Çin- Amerika Ticaret rakamları Çin Amerika’nın ikinci en büyük ticaret ortağı ve en hızlı gelişen ihracat pazarıdır. Çin Gümrük İdaresi’nden alınan bilgiler doğrultusunda, 2010 yılında, Çin ve Amerika dış ticaret hacmi bir önceki yıla kıyasla yüzde 30 artış göstermiş ve 385.34 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Amerika’nın Çin’e ithalatı da hızlı bir yükseliş göstermiş ve yüzde 31.7 oranında artışla 102.04 USD olmuştur. 2010 yılı sonunda Amerika Çin’de 65 milyar USD değerinde 59,000’den fazla proje gerçekleştirmiştir. Amerika’nın Çin ile gerçekleştirdiği ekonomik işbirlikleri Amerika’da iş alanları yaratılmasına ve istihdamın artmasına yardımcı olmuştur. Amerika Ticaret Bakanı Gary Locke, Ocak 2010’da verdiği bir demeçte “Amerika’nın Çin’e ithalatında gerçekleşen her yüzde 1lik artış Amerika’da 100,000 kişiye yeni iş fırsatı yaratmaktadır” demiştir. Yapılan tahminlere göre 2001-2008 yılları arasında Çin’e gerçekleştirilen ithalat toplam 2.5 milyonluk istihdam sağlamıştır. Ekim 2010 sonu itibariyle Çin elinde 906.8 USD değerinde Amerikan Bonosu bulundurmaktadır. (18) Diğer Ülkelerle İlişkiler Çin'in BRIC ülkeleri arasında en büyük ticaret ortağı Brezilya Çin ile Brezilya arasındaki ticaret hacmi 2010 yılında bir önceki yıla göre yüzde 47.5 artarak 62 milyar 549 milyon dolara ulaştı. Çin Gümrüğü tarafından açıklanan verilere göre, aynı dönemde Çin ile Hindistan arasındaki ticaret hacmi 61 milyar 759 milyon dolara, Rusya ile ticareti ise 55 milyar 448 milyon dolara ulaştı. "BRIC ülkeleri" olarak adlandırılan Çin, Brezilya, Rusya ve Hindistan arasında Brezilya, Çin'in en büyük ticaret ortağı oldu. (19) Rusya Çin'e başladı petrol TL ve Dolar karşısındaki Çin Yuan RMB kuru ( 30.01. 2011) (22) TL 4.09586 USD 6.58000 sevketmeye 1 Ocak'ta hizmete giren Çin-Rusya ham petrol boru hattıyla yapılan ilk sevkiyat, Çin'in Dalian Petrokimya Şirketi'ne ulaştı. Düne (24 Ocak) kadar Rusya'dan 40 ton ham petrol alan şirket, petrol işleme sürecini başlattı. Yaklaşık 1000 kilometre uzunluğundaki boru hattının yıllık kapasitesinin 15 milyon tona ulaşması bekleniyor. Çin-Rusya ham petrol boru hattının 27 Eylül 2010'da tamamlanması ile iki ülke arasındaki enerji işbirliğinin yeni bir aşamaya girdiği şeklinde değerlendirme yapılıyor. (20) Türkiye ile İlişkiler Türkiye Çin Ticaret Rakamları Çin Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2010’un ilk 11 ayında iki ülke arasındaki ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 36.3 artış göstererek 17.21 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Çin’e 2.04 milyar ithal ederken Çin’den 15.17 milyar USD değerinde ihracat gerçeleştirmiştir. Türkiye’nin Çin ile olan ticaret açığı geçen yılın ilk 11 ayında 13.13 milyar USD olmuştur. Bu rakam Türkiye’nin toplam ticaret açığının % 9.3’unu oluşturmaktadır. 2010 yılının Ocak-Kasım aylarında Çin Türkiye’nin 13. ithalat ve 3. en büyük İhracat partneri olmuştur. (21) Kaynaklar (1) http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20110120_402699441.htm (2) http://turkish.cri.cn/781/2011/01/27/1s130981.htm (3) China Daily, January 13 (4) Beijing Review, January 27 http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20110120_402699441.htm (5) http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20110120_402699441.htm (6) http://turkish.cri.cn/781/2011/01/29/1s131020.htm (7) http://news.xinhuanet.com/2010/business/2011-01/09/c_13682681.htm (8) http://www.stats.gov.cn/tjfx/jdfx/t20110120_402699441.htm (9) http://www.yicai.com/news/2011/01/666949.html Renmin Ribao, January 29 (10)http://www.mofcom.gov.cn/aarticle/tongjiziliao/v/201101/20110107370784.html (11)http://www.cnnturk.com/2011/ekonomi/dunya/01/18/cin.105.milyar.dolar.yabanci.yatirim.cekti /603582.0/index.html (12)http://www.mofcom.gov.cn/aarticle/tongjiziliao/dgzz/201101/20110107370202.html (13)http://turkish.cri.cn/781/2011/01/18/1s130831.htm (14)http://turkish.cri.cn/781/2011/01/13/1s130685.htm (15)http://turkish.cri.cn/781/2011/01/11/1s130640.htm (16)http://www.dunya.com/devlerin-nukleer-isbirligi_111940_haber.html (17)http://turkish.cri.cn/781/2011/01/20/1s130865.htm (18)Beijing Review, January 27 (19)http://turkish.cri.cn/781/2011/01/12/1s130681.htm (20)www.cri.cn/781/2011/01/28/1s131004.htm (21)http://countryreport.mofcom.gov.cn/new/view.asp?news_id=22660 (22)http://www.xe.com/ucc/