abdülaziz`in avrupa seyahati

advertisement
ABDÜLAZİZ’İN AVRUPA SEYAHATİ
 Sultan
Abdülaziz’in Avrupa seyahati neden önemlidir?
Prof. Dr. Mustafa SAFRAN*, Dr. Hüseyin KÖKSAL*, Dr. Bahri ATA*
S
ultan Abdülaziz’in Avrupa gezisi, Osmanlı Tarihi’nde istisna bir yere sahiptir. Son dönem Osmanlı dev-
let adamlarının Avrupa’nın meydan okuyucularıyla karşılaşmalarının dramatik yönlerinin tümünü içerir.
Işıltılı şehirler, demiryolları, akıl almaz makineler ve kıvrak bir ekonomik aklın girişimleri ile yüzlerce
yıllık alışkanlık ve geleneklerin karşılaşması, öğrenciler için de farklı bir öğrenme deneyimi sunar. Bu çalışma,
öğrencilere, bir tarihsel canlandırma deneyimi sunmaktadır. Tarihsel canlandırma, içeriğin öğrenciler tarafından dramatize edilmesini gerektiririr. Kendilerine sunulan tarihsel durumların tarafları, farklı gelenek ve
kültürlerin temsilcileridirler ve öğrenciler bu farklılıklar arasında sıra dışı bağlantılar kurmak zorundadırlar.
HEDEFLENEN ÖĞRENME ÇIKTILARI
QQ Bütün öğrenciler: Ülkeler arası etkileşimin hangi konularda
gerçekleştiğine ilişkin Sultan Abdülaziz’in seyahatinden örnekler verecektir.
QQ Birçok öğrenci: Sultan Abdülaziz’in seyahatinden yola çıka-
rak ekonominin ülkelerarası etkileşimde önemini açıklayabilecektir.
QQ Bazı öğrenciler: Sultan Abdülaziz’in seyahatinin sonuçla-
rından örnekler vererek ülkelerarası etkileşimin ekonomik,
askeri ve kültürel alanlardaki sonuçlarını değerlendirecektir.
Sınıf: 10
Öngörülen Süre: 80 dk.
Derse Hazırlık / Malzemeler
Anahtar Soru:
• Rol kartlarını belirtilen yerlerden kesiniz.
Sultan Abdülaziz’in Avrupa seyahati
neden önemlidir?
• Hazırladığınız rol kartlarını öğrencilerinize seçtiriniz. Herbir
öğrencinizin bir kart almasını isteyiniz. CD'de bulunan Power
Point sunusunu hazır hale getiriniz.
Dersin Amacı:
• Dizbağı ve Legiond'honneur nişanlarının renkli çıktısını alınız.
Abdülaziz’in Avrupa seyahati örneğinden
yararlanarak ülkeler arası etkileşimin
ekonomik, siyasi ve sosyal boyutlarını
analiz edebilme.
• Gerdanlık, sembolik paralar tedarik ediniz.
İlişkili Kazanım:
Islahat Fermanı'nın Osmanlı siyasi,
sosyal ve kültürel hayatına etkisini
kavrar.
*
Gazi Üni., Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara
İŞLENİŞ / SÜREÇ
İŞLENİŞ
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
390
1. Etkinlik genel olarak Power Point (ppt) sunusu ile belirlenmiş olan içeriğin öğrenciler tarafından canlandırılmasını içermektedir. Öğrencileriniz bu
canlandırmaları yaparken, onları, canlandırdıkları durum hakkında yaratıcı
düşünmeleri ve özgün fikirler öne sürmeleri için teşvik ediniz.
2. Ppt sunusunu açınız. Slayt-1’i gösteriniz. Abdülaziz’in Avrupa’ya gezi için
giden ilk Osmanlı Sultanı olduğunu belirtiniz. "Katip" rol kartlarını alan öğrencilerinizden, bir gezi günlüğü tutmalarını isteyiniz.
3. Çalışma Yaprağı-1’i gruplara dağıtınız. İlgili sorulara cevap vermelerini sağlayınız.
4. 2-3-4-5. slaytları gösteriniz. Ardından rol kartlarından, III. Napolyon, Kraliçe
Victoria, Franz Joseph ve Wilhem’i almış olan öğrencilerinize, Abdülaziz’i, neden davet etmiş olduklarını sorunuz. Sınıftan, cevapları eleştirmelerini isteyebilirsiniz.
5.Gruplara Çalışma Yaprağı-2’yi dağıtınız. İlgili kısımları doldurmalarını isteyiniz. Cevapların sınıfça paylaşılmasını sağlayınız.
6. 6-7-8-9-10-11-12 ve 13. Slaytları gösteriniz. İlgili öğrencilerin Abdülaziz’in
Eugene’ye gerdanlık hediye etmesini canlandırmalarını isteyiniz. Abdülaziz ve
Eugene’nin neler düşündüklerini ve neler hissettiklerini sorunuz.
7. 14-15-16-17 ve 18. Slaytları gösteriniz. Fuar alanı ve katılımcılar ile ilgili bilgi
veriniz. Ömer Faizi Efendi’nin sözünün gerekçelerinin neler olabileceğini sorunuz.
8. 19-20-21-22-23. slaytları gösteriniz. Çalışma Yaprağı-3’ü dağıtınız. İlgili kısımları doldurmalarını isteyiniz.
9. 24-25. slaytları gösteriniz. Ardından ilgili öğrencilerden 25. Slaytın canlandırılmasını isteyiniz.
10.26. slaytı gösteriniz ve öğrencilerinizin canlandırmalarını isteyiniz.
11.27-28-29-30-31. slaytları gösteriniz. Sultan'ın Fransız askerlerine ihsanlar dağıtışını canlandırmalarını isteyiniz. Bu davranışı, Osmanlı heyetinden değişik
kişilerin değerlendirmesini isteyiniz.
12.32-33-34-35-36-37. slaytları gösteriniz. Abdülaziz’in İngiltere’de büyük gösterilerle karşılanışının nedenlerini sorunuz.
13.38-39-40-41. slaytları gösteriniz. Abdülaziz’e dizbağı nişanı verilişini canlandırmalarını isteyiniz. Canlandırma sırasında Abdülaziz ile Victoria’nın konuşmalarını isteyiniz.
14.42-43. slaytları gösteriniz. Abdülaziz’in Londralı sokak çocuklarına ihsanlar
dağıtışının canlandırılmasını sağlayınız. Osmanlı heyetinden isteyen öğrecilerin, Sultan'ın bu davranışını değerlendirmelerini isteyiniz.
15.44-45-46-47-48-49. slaytları gösteriniz. Öğrencilerinizin, Sultan'ın Prusya askerlerine ihsanlar dağıtışını canlandırmalarını isteyiniz. Osmanlı heyetinden
kişilere bu durumu nasıl değerlendirdiklerini sorunuz.
16.50-51. slaytları gösteriniz. Prusya’nın Paris Fuarı'nda sergilediği toplardan
alındığını vurgulayınız.
17.52-53-54-55-56. slaytları gösteriniz. Öğrencilerinize Abdülaziz’in Kanuni’nin
çadır kurduğu yerde neler hissetmiş olabileceğini sorunuz.
18.57-58 ve 59. Slaytları gösteriniz. Gezinin maliyetini sınıfın değerlendirmesini
isteyiniz.Çalışma Yaprağı-4’ü dağıtınız ve ilgili kısımların doldurulmasını isteyiniz.
19.Gruplara Çalışma Yaprağı-5’i dağıtınız. İlgili kısımları doldurmalarını isteyiniz.
20.60. slaytı gösteriniz. Öğrencilerinizin bir soru seçip cevaplamalarını isteyiniz.
21.Katip rol kartlarını alan öğrencilerinizden, tuttukları günlüğü okumalarını isteyiniz.
10 dk.
15 dk.
15 dk.
15 dk.
5 dk.
5 dk.
5 dk.
10 dk.
süre
Değerlendirme:
Öğrencilerinizden bu derste öğrendikleriyle ilgili üç soru türetmelerini ve bunlardan birini cevaplamalarını isteyiniz.
Sultan Abdülaziz
Büyük oğlu şehzade Yusuf İzzettin Efendi
Yeğeni ve veliaht Murad Efendi
Yeğeni şehzade Abdülhamit Efendi
Hariciye Nazırı Fuad Paşa
Hariciye Teşrifatçısı (Prokokol Umum Müdürü)
Mehmed Kamil Bey
Divan-ı Hümayun Baş Tercümanı Arifi Bey
Özel Kalem Müdürü Ali Fuad Bey
Başmabeynci Hüseyin Cemil Bey
Başkatip Mehmet Emin Bey
III. Napolyon
Baş İmam Hayrullah Efendi
Fransız İmparatoriçesi Eugenie
Lord Maire, Londra Belediye Başkanı
Dördüncü Mabeyinci Hafız Mehmed Bey
Katip
Mabeyinci Fuad Bey
Amiral Rasim Paşa
Başhekim Marko Paşa
Başyaver Rauf Paşa
Prusya Kralı Wilhelm
Kraliçe Victoria
Pertevniyal Valide Sultan
Belçika Kralı Leopold
Salahaddin Bey, Osmanlı Sergi Komiseri
Muzurus Paşa, Londra Elçisi
İmparator Fransuva Josef
İstanbul Şehremini Muavini Ömer Faizi Bey
ROL KARTLARI
ROL KARTLARI
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
391
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
392
NİŞANLAR
Legiond Honneur Nişanı
NİŞANLAR
Dizbağı Nişanı

Aşağıdaki kutuları okuyunuz ve ilgili soruları cevaplayınız.
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
393
Sanayi Devrimi sanat, din, bilim ve felsefede ortaya çıkan yeni düşüncelerin ilk
defa sıradan insanların günlük yaşamını etkilediği bir gelişmedir. Makine gücü
kullanarak tüketici ürünlerini daha kolay ve ucuza imal etmek Avrupa halkının
refah düzeyini hızla yükseltmiş, 16. yüzyıla kadar tarih boyunca aşağı yukarı sabit kalan kişi başına düşen millî gelir aniden katlanarak artmaya başlamıştır.
Bu da bir nüfus patlamasına yol açmış, Avrupa kıtasının diğer kıtalara oranla
askeri ve ekonomik gücünü artırmıştır. Bu gelişmelerde özellikle buhar makinesinin rolü büyüktür. Buhar makinesi hem fabrikalarda insan gücü yerine kullanılmaya başlamış, hem de gemi ve lokomotiflerin daha hızlı hareket etmesini
sağlayarak insan ve mamullerin ulaşım hızını artırmıştır.
1815'de toplanan Viyana Kongresi'nde alınan kararlar Avrupa'nın büyük güçleri arasında bir denge kurmayı amaçlıyordu. Ancak Fransız Devrimi'nin Avrupa
halkına verdiği cesaret ve Sanayi Devrimi'nin yarattığı sorunlar bu dengeye izin
vermedi. 19. yy.'da Avrupa bir siyasal ve ekonomik rekabet arenası haline geldi.
Bu durumda Osmanlı Devleti, Avrupa için ne ifade ediyordu?
1
Abdülaziz döneminde, Rusya’nın Balkanlarda panslavizm idealini yaymaya
başlamasıyla isyanlar başlamıştır. Sırp, Karadağ, Bosna-Hersek, Eflak-Boğdan ve Bulgar isyanları ortaya çıkarak "Balkan Bunalımı"na zemin hazırlandı ve
Girit'teki Rumlar ayaklanarak Yunanistan'a bağlanmak istediler. Avrupalıların
duruma müdahalesiyle Osmanlı Devleti Giritlilere vergi muafiyeti getirmiştir.
Mısır Hidivi İsmail Paşa'nın gayretleri ve Fransa'nın desteğiyle 1869'da Süveyş
Kanalı açılmış, böylece coğrafi keşiflerle önemini yitiren Mısır ve Akdeniz yeniden canlanmıştır. Bu durum Avrupalı devletlerin Mısır'a sahip olma arzusunu
artırmıştır. Avrupalı Devletler azınlıklarla ilgili ağır istek ve tehditlerden oluşan
Berlin Memorandumu'nu ilan ettiler. Avrupa’da önemli gelişmeler görülmüş,
İtalya (1870) ve Almanya (1871) siyasi birliklerini tamamlayarak siyasi güç olarak ortaya çıkmışlardır.
Ç A L I Ş M A YA P R A Ğ I
Bu durumda Avrupa, Osmanlı Devleti için ne ifade ediyordu?
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
394

Aşağıda değişik Avrupa ülkelerinin yöneticilerinin resimleri bulunmaktadır. İnceleyiniz ve yandaki soruları ilgili boşluklara maddeler halinde cevaplayınız.
Fransa Kralı III. Napolyon:
Sultan Abdülaziz’i neden davet etmeliyim?
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
İngiltere Kraliçesi Victoria:
Sultan Abdülaziz’i neden davet etmeliyim?
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
Avusturya İmparatoru Franz Joseph
Sultan Abdülaziz’i neden davet etmeliyim?
................................................................................................
................................................................................................
2
Ç A L I Ş M A YA P R A Ğ I
................................................................................................
................................................................................................
Prusya Kralı Wilhelm
Sultan Abdülaziz’i neden davet etmeliyim?
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................

Osmanlı Devleti’nin standında yer alan ürünlerle aşağıda gösterilen ürünleri karşılaştırınız.
ÌÌ Hangi ürünlerin
Fuarda sergilenen
ekonomik getirisi
hidrolik asansör.
daha yüksektir?
liralık satış yapan
Süveyş Kanalı şirketinin
standı.
Fuarda sergilenen
buharlı gemi motoru.
ÌÌ Hangi ürünler sosyal
dönüşümlere yol
açabilir?
ÌÌ Hangi ürünler
siyasi dengeleri
etkileyebilir?
Ç A L I Ş M A YA P R A Ğ I
Fuarda 100.000.000
3
Leon Edoux tarafından
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
395
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
396
ÌÌ Geziden sonra yapılan yenilikler.
BAHRİYE MEKTEBİ AÇILDI
Neden önemli?
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
DARÜ'LFÜNUN-U OSMANİ AÇILDI
Neden önemli?
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
DARÜŞŞAFAKA AÇILDI
Neden önemli?
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
KIZ RÜŞTİYESİ AÇILDI
Neden önemli?
4
Ç A L I Ş M A YA P R A Ğ I
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
YENİ KARA ORDUSU KURULDU
Neden önemli?
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Osmanlı Sultanı olsanız aldığınız borcu nasıl değerlendirirsiniz?
57 Milyon Altın
Eğitim
Ayrılan Miktar
Ne yaparsınız?
Neden?
Abdülaziz’in Avrupa Seyahati
397
Kalan Miktar
Ayrılan Miktar
Savunma
Ne yaparsınız?
Neden?
Kalan Miktar
Ayrılan Miktar
Sanayi
Ayrılan Miktar
Ulaşım
Ne yaparsınız?
Neden?
Kalan Miktar
5
Kalan Miktar
Ç A L I Ş M A YA P R A Ğ I
Ne yaparsınız?
Neden?
Download