AB MALİ SEKTÖRE YÖNELİK YENİ VERGİLER ÖNERİYOR Avrupa

AB MALİ SEKTÖRE YÖNELİK YENİ VERGİLER ÖNERİYOR
Avrupa Komisyonu, küresel ekonomik ve mali kriz nedeniyle bozulan kamu mali dengesinin
yeniden sağlanabilmesine yönelik arayışların bir parçası olarak “mali sektör”e yönelik ilave
vergiler getirilmesi konusunda bir çalışma başlatmıştır.
Bu çerçevede Avrupa Komisyonu tarafından daha önce bir Çalışma Dokümanı yayınlamış,
ayrıca IMF, Haziran 2010 tarihli G-20 Bakanlar toplantısına mali sektörün vergilendirilmesi
konusunda bir rapor sunmuştur. Bununla birlikte yapılan bu çalışmalara rağmen bahse konu
hususa ilişkin G-20 düzeyinde henüz bir ortak tutum belirlenememiştir.
Halihazırda Avrupa Komisyonu tarafından bu konuda bir Etki Analizi Raporu hazırlamakta
olup, Nisan ayı ortasına kadar ilgili taraflarla istişarelere devam edilmesi ve Rapor’un Mayıs
ayında tamamlanması öngörülmektedir.
Söz konusu istişare sürecinin bir parçası olarak Avrupa Komisyonu tarafından 28-29 Mart
2011 tarihinde 2011 Brüksel Vergi Forumu kapsamında “Mali Sektörün Vergilendirilmesi”
konulu konferans düzenlenmiş olup, söz konusu Konferansta, mali sektöre getirilmesi
düşünülen iki tür verginin uygulanma gerekçeleri ve yaratacakları olası etkiler tartışılmıştır.
Bu vergilerden ilki, gelir ve servet üzerinden alınan mevcut vergilere benzer şekilde mali
kurumlardan, mali sektörde faaliyet göstermeleri dolayısıyla kurum kazançları ve-veya
ücretlerden alınması öngörülen “finansal faaliyet vergisi”, diğeri ise mal ve hizmet
sunumları üzerinden alınan Katma Değer Vergisine benzer şekilde mali sektörde
gerçekleştirilen hizmet ve ürün sunumları (hizmetler) üzerinden alınması öngörülen “finansal
işlemler vergisi”dir.
Bahse konu vergilerin temel politika amaçları ise şu şekilde özetlenebilir:
-
Aşırı risk de dâhil olmak üzere mali sektörün faaliyetlerinden kaynaklanan negatif
dışsallıkların düzeltilmesi
Verginin mali piyasaların etkinliğini ve istikrarını artıracağı, ayrıca özellikle son
ekonomik krize neden olan makroekonomik gelişmelerle birlikte, maaş ve prim
sistemi, bilgi asimetrisi ile cari ve beklenen devlet yardımları dolayısıyla aşırı risk
iştahı gibi sorunların çözümüne de katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
-
Ekonomik ve mali krizden çıkışa yönelik olarak uygulanan politikalar çerçevesinde,
özellikle son yirmi yılda yüksek karların yaşandığı mali sektörün kamu maliyesine
katkısının artırılması
-
Krizden çıkış stratejisi çerçevesinde ilave kaynak temini
Mali sektörün krizin başlamasında ve hızla yayılmasında taşıdığı sorumluluk da göz
önünde bulundurularak, kriz döneminde mali sektöre sağlanan önemli miktarda devlet
yardımının kısmi de olsa finansmanı hususu, mali sektöre getirilmesi düşünülen
vergiler için bir meşruiyet kaynağı olarak değerlendirilmektedir.
Avrupa Komisyonu “finansal işlemler vergisi” için dünya ölçeğinde ortak hareket edilmesini
ve ortak uygulamaya geçilmesini gerekli görmekteyken, “finansal faaliyet vergisi”
bakımından AB düzeyinde ortak bir uygulamayı yeterli görmektedir.
Komisyonun hesaplamalarına göre, küresel ölçekte finansal işlemlere (türev araçlar hariç)
uygulanacak % 0,1 oranındaki verginin, vergi gelirlerinde 60 milyar Euro civarında artış
yaratması beklenmektedir. AB genelinde kar, ücret ve ücret benzeri ödemeler üzerinden
alınacak % 5 oranındaki finansal faaliyet vergisinin ise 25 milyar Euro ilave gelir
yaratacağı hesaplanmıştır.