Press for Freedom Özgürlük için Basın

Press for Freedom
Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu
Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
İçindekiler
Giriş ......................................................................................................................................................... 3
İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı .............................................................................................. 4
İfade Özgürlüğüne ve Gösteri Hakkını Kullanmak İsteyenlere Müdahale ........................................... 13
İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleye Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepkiler................ 18
RTÜK Cezaları ...................................................................................................................................... 24
Diğer Gelişmeler ................................................................................................................................... 24
Olumlu Gelişmeler ................................................................................................................................ 40
Değerlendirme ....................................................................................................................................... 43
-2-
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
Giriş
Seçimlerin ardından, çözüm sürecinin askıya alınması sonrası yükselen terör, devlet gücünün
daha etkin ve baskın kullanımını da beraberinde getirdi; Doğu ve Güneydoğu’da yaşam zorlaştı. Sokağa çıkma yasağı bölgede yaygınlaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Haziran sonundaki
önerisi doğrultusunda, sayısı 120’yi aşan “güvenlikli bölgeler” oluşturuldu. Bu bölgelere polisin, askerin bilgisi dışında girip çıkmak yasaklanırken meraların kullanılmasında turistlik seyahate kadar her
türlü hareket ve seyahat özgürlüğü izne bağlandı.
Bu sürece hükümet kurma çabalarının istenildiği gibi ilerlememesi de eklendiğinde sıkıntı daha
da büyüdü. Sandık sonucunun gösterdiği koalisyon 45 gün içinde kurulamayınca cumhuriyet tarihinde
ilk kez seçimlerin Cumhurbaşkanınca tekrarlanması kararı ile Anayasa gereği seçim hükümeti kuruldu.
Hükümeti kurmakla görevlendirilen Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi ile yapılan ve bir ay süren koalisyon görüşmelerinde başarı sağlanamadı.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Davutoğlu’nun kendilerine koalisyon değil seçim hükümet önerdiğini
açıkladı.1 Milliyetçi Hareket Partisi ile yapılan görüşmelerde de sonuç alınamadı. MHP lideri Devlet
Bahçeli koalisyon için, “Anayasa’nın ilk dört maddesinin korunması, 17/25 Aralık soruşturmalarının
açılması, çözüm sürecinden vazgeçilmesi ve Cumhurbaşkanı’nın Saray’ı terk ederek “Çankaya Köşkü
aurasına çekilmesi” şartlarını getirdi. AKP bu şartları kabul etmeyince MHP ile de koalisyon kurulamadı ve Davutoğlu hükümeti kurma görevini iade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan “Sarayın yolunu dahi
bilmedikleri”2 gerekçesiyle, CHP başta olmak üzere muhalefet partilerine hükümet kurma görevi vermeyeceğini söyleyince seçim hükümetine giren süreç de başlamış oldu.
Bu durum CHP ve MHP tarafından “görev suiistimali” olarak eleştirilmesine ve “Koalisyonu
Erdoğan istemedi” açıklamasına neden oldu. Muhalefet, Erdoğan’ın, “400 vekil verseydiniz bunlar
olmazdı” söylemine uygun şekilde ülkeyi gereksiz yere seçime taşıdığı eleştirisini de beraberinde getirdi.
Erdoğan’ı koalisyon kurulmasının temel engeli olarak gören CHP ve MHP seçim hükümetine
Anayasa’nın öngördüğü bakan vermeyi reddetti. Ancak MHP kendi içinde fire verdi. MHP hareketinin
lideri Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş’in partisinin hükümete katılmama kararına rağmen yeni
kabinede başbakan yardımcısı olarak görev aldı.3 MHP ise Tuğrul Türkeş’i ihraç istemiyle disiplin kuruluna sevk etti. Bir diğer aykırı durum da Halkların Demokratik Partisi’nde yaşandı. HDP yönetimi,
“seçim hükümetinde yer almak topluma ülkeye karşı bir sorumluluktur, hangi arkadaşımıza önerirlerse
kabul edecek” açıklamasına rağmen, HDP listesinden ittifakla milletvekili seçilen Emek Partisi’nin
önceki Genel Başkanı Levent Tüzel bakanlık teklifini reddetti. Diğer iki isim ise görevi kabul etti.
Meclis aritmetiğine göre, beş CHP, iki MHP ve bir HDP’linin doldurması gereken ancak boş
kalan bakanlıklar bir şekilde doldurulurken, anayasal açıdan bağımsızlardan atanması gereken İçişleri,
Adalet ve Ulaştırma bakanlıklarına, ilgili müsteşarlar bağımsız olarak atandı. Bağımsızlardan atanması
gereken Milli Savunma ve Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanlıklarına ise yıllardır AKP’de bulunan,
bakanlık yapan Vecdi Gönül ile Kutbettin Arzu partiden istifa ettirilerek son anda atandı. Listenin
medyada ilgi gören bir diğer ismi ise, aile mutluluğunu “kadınların börek açması” ile ilişkilendiren
Ayşe Gürcan oldu. Gürcan, ayrıca “ilk başörtülü bakan” olarak da kamuoyunda farklı ilgi çekti.
Muhalefetin, Cumhurbaşkanı’nın Anayasa’da öngörülen sınırlara çekilmesiyle ilgili taleplerine
ise Erdoğan, cevap verirken “İster kabul edilsin ister edilmesin, Türkiye’nin yönetim sistemi bu anlamda değişmiştir. Şimdi yapılması gereken bu fiili durumun hukuki çerçevesinin yeni bir Anayasa ile
netleştirilmesi, kesinleştirilmesidir. Hem buna engel olup hem de ‘Cumhurbaşkanı her şeye karışıyor’
demek, yağmur altında yürürken ıslanmaktan şikâyet etmekten farksızdır”4 dedi. Bu da yeni bir tartışmanın önünü açtı.
1
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29806049.asp
http://www.ntv.com.tr/turkiye/basbakan-davutoglu-hukumeti-kurma-gorevini-iade-etti,f0-NFBV04kizOJlxb6Hc1A
http://haber.star.com.tr/guncel/turkesli-kabine-oyunu-bozdu/haber-1052479
4
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29815380.asp
2
3
-3-
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Erdoğan, YSK tarafından belirlenecek seçim tarihini de bir hafta öncesinden 1 Kasım 2015 olarak açıkladı. YSK Başkanı’nın da aynı tarihi seçim günü olarak belirlemesi de muhalefetin tepkisine
yol açtı.
Terör bağlantılı sivil ölümler ve şehit sayılarının artması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
“Ne mutlu şehit ailesine”5 ifadesi, Sağlık Bakanı’nın “Başkan seçseydik Türkiye bu kaosu yaşamayacaktı”6 şeklindeki sözleri ve Yüzbaşı Ali Alkan’ın tabutu taşınırken ağabeyi Yarbay Mehmet Alkan’ın
“Saraylarda 30 tane korumayla gezip, zırhlı arabalara binip ‘Şehit olmak istiyorum’ diye bir şey yok.
Git o zaman oraya git”7 tepkisi ülkede yaşanan travmanın bir yönünü ortaya çıkardı. Travmanın bir diğer yönü ise, 7 Haziran seçimleri sonrası dönemde en az 78 sivilin yaşamını yitirmesi8 ve artan şiddet
ortamıyla bağlantılı olarak resmen ilan edilmeden ülkenin önemli bir bölümünde adeta olağanüstü
hal9,10 idaresinin geri gelmesiydi.
İktidarın “tek tip gazeteci” talebi basın kartları ile ilgili yönetmelikte yapılan değişiklikle bir
adım daha ileriye götürülmeye çalışıldı.11 Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın sert eleştirilerine neden olan değişiklikle, basın kartı verileceklerin
kapsamı genişletilerek gazetecilikle ilgisi olmayanlara da kart verilmesi kolaylaştırılırken, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün basın kartı dağıtımında daha fazla söz sahibi olması sağlandı. Bu düzenlemeye Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu destek oldu.
İletişim Araçlarına ve İletişimcilere Baskı
1 Ağustos 2015
 Bakış gazetesi muhabiri Osman Akçay’ın Aydın’da bir apartmanın ikinci katındaki genç bir
kadının alt kat balkona düşmesi haberini yapmak için fotoğraf çekmesine mahalleliden tepki geldi.
Gazetecinin işini yapmasına tepki gösteren genç kızın yakınları Akçay’ı saldırarak darp etti. Şikayet
üzerine saldırganlardan bir kişi gözaltına alındı.12 Aydın Gazeteciler Cemiyeti olayı kınadı.13
 Star Medya Grubu’na yönelik bombalı saldırı girişiminin ardından, terör örgütü MLKP’den
gelen ikinci tehdit üzerine İstanbul Küçükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar
Bürosu TCK’nın 314 no’lu “silahlı terör örgütüyle mücadele” maddesi kapsamında soruşturma başlatıldığını açıkladı.14
2 Ağustos 2015
 Eski AKP milletvekili ve Cumhurbaşkanı Danışmanı Burhan Kuzu, HDP Eş Genel Başkanı
Selahattin Demirtaş’ın “HDP’nin kapatılması için hukuki hazırlık yapıyor” iddialarını haberleştiren
Taraf gazetesine yanıt olarak “Bu attığınız başlığı ispat edemezseniz, yapacağınız şey günlük gazetenizin o nüshasını olduğu gibi münasip yerinizde saklamanız” ifadelerini kullandı.15
3 Ağustos 2015
 CHP Cezaevi Komisyonu’nun hazırladığı halen tutuklu olan 22 gazeteci ile yaptıkları görüşlerle ilgili, Hidayet Karaca’nın “Eşlerimiz aramada sıkıntı çekiyor. Etekle giremezsin diyorlar. Eşim
eteğini çıkarıp pardösüsü ile görüşe geldi. Emirleri veren hükümetti, Erdoğan’dı. Devlet memuru Başbakan’a karşı bir şey yapamaz. Hele hele Tayyip Erdoğan’a karşı hiçbir şey yapamaz. Memur devletin
memurudur” dediği belirtildi. Mehmet Baransu’nun “Sohbet hakkı kullandırılmıyor. Tomurcuk çayın
kapağı ile yemek yedim. Cezaevi hazır değil diye kaşık yok dediler. Sıcak su, soğuk su problemi yok
ama 10 kitap sınır var. Bilgisayar kullanmaya alışkınım ama burada yok, savunmamı elle yazıyorum.
Adil bir şekilde savunma hazırlayamıyorum” dediği belirtildi.16
 Balıkesir’in Edremit ilçesinde yerel dergi ile Burhaniye ilçesinde bir radyonun imtiyaz sahibi
5
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/346947/Erdogan__Ne_mutlu_sehit_ailesine.html
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29828031.asp
http://www.milliyet.com.tr/yarbay-agabeyin-isyani-gundem-2106521/
8
http://www.diken.com.tr/hdp-raporu-7-haziran-secimlerinin-ardindan-78-sivil-hayatini-kaybetti/
9
http://www.amerikaninsesi.com/content/guneydoguda-olaganustu-hale-mi-donuluyor/2916243.html
10
http://www.yenicaggazetesi.com.tr/vartoda-olaganustu-hal-karari-alindi-119450h.htm
11
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29900389.asp
12
http://www.rotahaber.com/medya/balkondan-dusen-kadin-haberini-yapan-gazeteciye-saldirdilar-h544511.html
13
http://www.cihan.com.tr/tr/balkondan-dusen-bayanin-haberini-yapan-gazeteciye-darp-1841056.htm
14
http://haber.star.com.tr/medya/stara-bombali-tehdide-sorusturma/haber-1047304
15
http://www.birgun.net/haber-detay/burhan-kuzu-dan-taraf-gazetesine-gazetenizin-o-nushasini-munasip-yerinizde-86007.html
16
http://www.cihan.com.tr/tr/karaca-esim-etegini-cikarip-pardesu-ile-goruse-geldi-1842100.htm
6
7
-4-
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
olan gazeteci Doğan Doğan evinin önüne park ettiği aracından inerken kimliği henüz belirlenemeyen
maskeli bir kişinin silahlı saldırısına uğraması sonucu yaralandı.17
 Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar “Başbakan medyadan ne rica etti?”
başlıklı köşe yazısında Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun geçen hafta gazetelerin genel yayın yönetmenleriyle yaptığı toplantıda, “Gazetelerde terör haberlerine, şehit cenazelerine geniş yer vermeyin.
Kamuoyunu tedirgin etmeyin. Bazı sözcükleri kullanmayın” “rica”sında bulunduğunu söyledi.18
5 Ağustos 2015
 Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun uygulanmasına ilişkin yönetmelik değiştirildi.
Yeni yönetmeliğe göre, her il ve ilçede TBMM’de temsil edilen partilerin temsilcileri, belediye başkanları, sendika ve kamu kuruluşlarının temsilcilerinden görüş alınarak her yıl Ocak ayında yürüyüş
güzergahları belirlenecek. Yönetmelikte mülki amirin, toplantıları bir ayı aşmamak üzere erteleyebileceği ve “suç işleneceğine dair açık ve yakın tehlike mevcut olması halinde yasaklayabileceği” düzenlemesi getirildi.19
 Diyarbakır Emniyet Müdürü Halis Böğürcü, 20 Temmuz’da yayınlanan PKK’nın Diyarbakır’a
saldıracağını, emniyet güçlerinin önlem alması gerektiğini belirten bir haberi yayınlayan yeniyon.com
haber sitesi hakkında, Diyarbakır Sulh Ceza Mahkemesine başvurarak şikayette bulundu. Böğürcü, bu
haberden dolayı PKK’nın eylem yerini değiştirdiğini bunun için bir polisin şehit olduğunu iddia ederek sitenin kapatılmasını istedi. Diyarbakır 1. Sulh Ceza Hakimliği Bögürcü’nün başvurusunu, Diyarbakır 2. Sulh Ceza Hakimliği’ne itiraz etmesi gerektiği için reddetti. Emniyet Müdürü kararı veren hakimliğe dört gün sonra yeniden başvurdu. Bu sefer aynı hakimlik, dört gün önce verdiği kararın tam
tersi bir karara imza atarak, yeniyon.com’a erişimi engelledi.20
 Hürriyet köşe yazarı Yalçın Doğan’ın işine son verdi. Doğan’ın son yazısı da yayınlanmadı.21
 Çağlayan Adliyesi’nde öldürülen Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz’ın fotoğrafını yayınladıkları gerekçesiyle açılan soruşturmada İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı iddianameyi hazırladı.
İddianamede Cumhuriyet, Şok, Millet, Posta, Yurt, Bugün, Özgür Gündem, Aydınlık ve Birgün olmak
üzere toplam dokuz gazetenin sorumlu müdür ve yetkililerinin de bulunduğu 18 gazeteci hakkında “terör örgütü propagandası yapma” suçlamasına yer verilerek haklarında yedişer buçuk yıla kadar hapis
cezası istendi.22
6 Ağustos 2015
 Yaşadığı ekonomik sıkıntılar nedeniyle tenkisata giden Hürriyet gazetesi, köşe yazarı Yalçın
Doğan, spor yazarı Bilgin Gökberk, Diyarbakır temsilcisi Faruk Balıkçı, hukuk muhabiri Ali Dağlar
ve magazin gazetecisi, Demirhan Hararlı’yı işten çıkardı. Hararlı’nın yanısıra eklerden Burak Kuru,
Kültür-Sanat’tan Ezgi Atabinen, yazı işlerinde editör olarak görev yapan Ercan Meriç de gazetenin
yollarını ayırdığı diğer isimler oldu.23
 Çağlayan Adliyesinde öldürülen Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın rehin alınmasına ilişkin fotoğrafları yayınlayan üç gazetenin sorumlu müdürlerine (Hürriyet gazetesi sorumlu yazı işleri müdürü İzzet Doğan, Yeniçağ Gazetesi sorumlu müdürü Yusuf Timuçin Mert ve Dokuz Sütun gazetesi sorumlu
müdürü Azize Şenbülbül) hakkında “terör örgütü propagandası yapma” iddiasıyla yedi buçuk yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Bürosu tarafından bir
vatandaşın şikayeti üzerine açılan davada savcı daha önce “kanaat sahibi olma, bilgi ve kanaate ulaşma ile bilgi ve kanaati açıklama özgürlüklerini” teminat altına alan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHM) 10/1 maddesine atıfta bulunarak takipsizlik kararı vermişti. Şikayetçinin itirazı üzerine
dosya, Bakırköy 2. Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderildi ve hakimliğin Basın Bürosu takipsizlik kararını
kaldırarak üç gazeteci hakkında hapis cezası istemiyle iddianame düzenledi. Daha önce de 18 gazeteciye aynı gerekçeyle dava açılmıştı.24
17
http://www.milliyet.com.tr/balikesir-de-gazeteciye-silahli-saldiri-balikesir-yerelhaber-910498/
http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/335947/Basbakan_medyadan_ne_rica_etti_.html
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/toplanti-ve-gosteri-yuruyusleri-yonetmeligi-degisti
20
http://www.yeniyon.com/pkk-saldirisini-engellemeyen-mudur-siteyi-engelledi/
21
http://www.sozcu.com.tr/2015/gunun-icinden/hurriyet-yalcin-dogani-neden-kovdu-901773/
22
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29727708.asp
23
http://www.gazeteciler.com/kulis/hurriyet-o-marka-isimle-de-yollarini-ayirdi-89804h.html
24
http://www.birgun.net/haber-detay/3-gazeteciye-daha-savci-selim-kiraz-davasi-86282.html
18
19
-5-
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
7 Ağustos 2015
 Kanal D Ana Haber sunucusu ve Haber Dairesi Başkan’ı Cüneyt Özdemir, görevinden ayrıldığını Twitter’dan duyurdu.25 Nisan ayında verdiği bir mülakatta Özdemir objektif yayından çok korkulduğunu, gazetecilere maddi manevi gözdağı verilmeye çalışıldığını, Kanal D Ana Haber ekibi olarak büyük baskı altında olduklarını söylemişti.26
8 Ağustos 2015
 MHP Uşak Merkez İlçe Başkan Yardımcısı Seher Kayıhan’ın, bir toplu açılış töreni için şehre
gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a “bozkurt” işareti yaptığı gerekçesiyle gözaltına alınmasının haberini yazan Cihan Haber Ajansı muhabiri Mevlüt Öztaş hakkında “soruşturmanın gizliliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle soruşturma açıldı. Tanık olarak davet edildiği adliyede, şüpheli olarak
ifadesinin alındığını söyleyen Öztaş, “27 Mayıs’ta yaptığım haber için 3 Ağustos’ta soruşturma açıldığını öğrendim. Uşak’ta o gün benden başka tüm ulusal ajans temsilcileri ve muhabirleri oradaydı. Yerel medya muhabirleri de oradaydı. Bu haberi yalnız ben yapmadım, Yapmış olduğum haber tamamıyla doğrudur ve yorumsuzdur. İlgili kişilerin açıklamalarını, yorum yapmadan haber yaptım. Savcı beyin, yapmış olduğum bir haberden 69 gün sonra soruşturma başlatması bana manidar geldi. Hele o kadar muhabirin içinde sadece bana soruşturma açılması daha çok manidar oldu” dedi.27
 Hakkari Yüksekova’da özel harekat timlerinin 5 Ağustos’ta bir şantiyeye yaptığı baskında gözaltına aldığı inşaat işçilerine dönük “işkence görüntülerine” ilişkin yaptığı haber nedeniyle Dicle Haber Ajansı’nın dördüncü internet sitesi de TİB tarafından erişime engellendi.28
 CHP’li Umut Oran, gazeteci Emre Uslu ve @Fuatavni takma isimli sosyal medya hesabının
yöneticisi arasında geçtiği iddia edilen “Sümeyye Erdoğan’a suikast” konuşmalarının da yer aldığı
Twitter yazışmasının sahte olduğunun ortaya çıkmasının ardından, savcılık, iddiaları yayımlayan Akşam ve Güneş gazeteleri hakkında “yayın yoluyla zincirleme hakaret ve iftira” suçlamasıyla beş ayrı
dava açtı.29
9 Ağustos 2015
 “Veri Gazeteciliği” (data journalism) çalışması yürüten haber sitesi “dagmedya.net”e, TİB tarafından “idari tedbir” kararıyla erişim engeli getirildi.30 Dagmedya.net yöneticisi Pınar Dağ, “Sitenin
kapatılması hakkında hiçbir fikrimiz yok. Bu keyfi, kanundaki prosedür ve usul açısından da Anayasaya aykırı olan sansür kabul edilebilir gibi değil” dedi. İfade Özgürlüğü ve Basın Etiği Daimi Komitesinin ulaştığı Dağ, yayınlarında yasaları ihlal edici, suç niteliği taşıyan bir içerik olduğunu düşünmediklerini ifade ederek, kendilerine bu konuda hiçbir gerekçe belirtilmeden erişim yasağı geldiğini bildirdi.
 RTÜK’ün HDP kontenjanından seçilen üyesi Ersin Öngel, TRT’nin HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’la ilgili haberleri, “sesini kullanmadan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve hükümete yönelik eleştirilerini atlayarak ve saniyelerle ölçülen sürelerde verdiği0 mni” iddia etti.31
 Milliyet gazetesi Kadri Gürsel’in ardından Washington Temsilcisi Pınar Ersoy’la da yollarını
ayırdı. Haberi, gazetenin eski genel yayın yönetmeni Derya Sazak Twitter hesabından “Milliyet 2013
Obama röportajıyla tarih yazan Washington Temsilcisi Pınar Ersoy’la yollarını ayırmış. Demirören’le
de ayırsa gazete kurtulacak!” mesajıyla duyurdu.32
10 Ağustos 2015
 Hürriyet muhabirlerinden Selçuk Şenyüz ile diplomasi muhabiri Zeynep Şafak Ertürk’ün işine
son verildi.33
 Hürriyet’te işine son verilen Yalçın Doğan, AKP iktidarından gelen baskılar yüzünden işine
son verildiğini söylerken Hürriyet Genel Yayın Yönetmeni Sedat Ergin, “Yazarımız Yalçın Doğan’la
maalesef yollarımızı ayırmak durumunda kaldık. Yalçın Doğan’la ilgili olarak hükümetten kaynakla25
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/340071/Cuneyt_Ozdemir_in_Kanal_D_haberdeki_gorevine_son_verildi.html
http://www.zaman.com.tr/medya_cuneyt-ozdemir-muthis-baski-altindayiz-gozdagi-veriliyor_2291850.html
http://www.zaman.com.tr/gundem_bozkurt-isaretinden-gozalti-haberine-sorusturma_2309563.html
28
http://haber.sol.org.tr/medya/tibden-ozel-harekatcilarin-goruntulerine-engelleme-125612
29
http://t24.com.tr/haber/sumeyye-erdogana-hakaret-iddialarini-yayimlayan-aksam-ve-gunes-gazeteleri-hakkinda-dava-acildi,305591
30
http://t24.com.tr/haber/dag-medyaya-erisim-engeli,305633
31
http://haber.sol.org.tr/medya/rtukun-hdpli-uyesi-trt-hdp-haberlerine-kisitlama-getiriyor-125671
32
http://www.gazeteciler.com/kulis/milliyet-washington-temsilcisinin-isine-son-verdi-89884h.html
33
http://www.birebirhaber.net/gundem/cgd-dogan-grubu-kiniyoruz-h4245.html
26
27
-6-
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
nan herhangi bir baskı söz konusu olmamıştır. Bu tasarrufa başka birimlerdeki bazı çalışanlarımızı da
kapsayan gazetedeki genel bir tenkisat kararı çerçevesinde gidilmiştir” dedi.34
11 Ağustos 2015
 Hakkari’de çeşitli mahallelerde polisle vatandaşlar arasında çıkan çatışmada DİHA muhabiri
Gökhan Altay, polisin attığı gaz fişeğinin koluna isabet etmesi sonucu dengesini kaybederek uçurumdan düştü ve yaralandı.35
 Mardin’in Nusaybin ilçesinde Hükümet Konağı’na yapılan roketatarlı ve silahlı saldırıda, bir
özel harekât polisi yaralandı. Yaralı polisin hastaneye girişi sırasında özel harekât polisleri gazetecilere saldırdı. Olayda iki gazeteci yaralanırken polisler, bir gazetecinin çektiği görüntü ve fotoğraflara el
koyup, fotoğraf makinesini kırdı.36
12 Ağustos 2015
 Mardin’in Nusaybin ilçesinde hükümet konağı önünde nöbet tutun polislere el bombası ve
uzun namlulu silahlarla düzenlenen saldırı sonrası yaralı polislerin Nusaybin Devlet Hastanesi’ne getirilişi sırasında görüntü almaya çalışan gazeteciler, özel harekât polislerinin müdahalesi ile karşılaştı.
Olayda DHA muhabiri Ahmet Akkuş ve Anadolu Ajansı muhabiri Arif Altunkaynak yaralanırken polisler bir gazetecinin çektiği görüntü ve fotoğraflara el koyup, fotoğraf makinesini kırdı.37
 Gazeteci yazar Aytekin Gezici’nin cep telefonuna, Twitter’da açılan bir sahte hesaptan yapılan
paylaşım nedeniyle el konuldu. Sabah Gazetesi Adana Bölge Temsilcisi Ali Ersin Ramoğlu, sanık olduğu duruşmada çekilen fotoğrafının Geziciye ait olduğunu iddia ettiği bir Twitter hesabından paylaşıldığı gerekçesiyle şikayetçi oldu. Gezici, savcılıkta söz konusu Twitter hesabıyla ilgisinin olmadığı,
Ramoğlu’nun sanık olduğu duruşmada çekilen fotoğrafları ise ilk kez bu dosya aracılığıyla gördüğü
yönünde ifade verdi.38
 Çanakkale’de baskın düzenlenen okullardan birinin önüne gönderilen çevik kuvvet ekiplerini
görüntülemek isteyen Cihan Haber Ajansı muhabiri Mehmet Güler’in kamera ve fotoğraf makinesini
kullanılmasına çevik kuvvet ekipleri izin vermedi. Sözlü hakarete maruz kalan gazeteci, olay yerine
çağrılan ekipler tarafından gözaltına alındı. Sorgusunun ardından ise serbest bırakıldı.39
13 Ağustos 2015
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Yurt gazetesinde Merdan Yanardağ imzasıyla yayınlanan “Erdoğan’ın kanlı planı” ve “CHP kanlı planın farkında değil” başlıklı haber ve analizler
hakkında gönderdiği cevap metninde, gazetede yer alan yazıların “toplumu kışkırtmaya, kitleleri sokağa çıkmaya teşvik ettiğini” ileri sürdü. Cevap metninde, devamla söz konusu haberin, “illegal gruplara
meşru zemin olan bir siyasi partinin örgütlenmesine yönelik tavsiye verildiği” ve gazetenin ifade ve
basın özgürlüğünü aşarak “kamuoyunu Cumhurbaşkanı’na karşı yönlendirmek ve provoke etmek” istediği ileri sürüldü. Yanardağ cevap metni ile ilgili yaptığı açıklamada, “Erdoğan’ın bu kadar öfkeye
kapılması, aslında haberlerimizin ne kadar doğru olduğunu gösteriyor. Yurt gazetesi olarak biz, yalnızca gazetecilik yaptık, Türkiye üzerinde oynanan kirli planı açığa çıkardık. Erdoğan, işte bu planı
deşifre ettiğimiz için bizi hedef tahtasına oturtmak istiyor” dedi.40
14 Ağustos 2015
 Tunceli Pülümür’de İlçe Jandarma Asayiş Bölük Komutanlığı’na yapılan bombalı saldırıda,
patlama alanını görüntülemeye giden Cihan Haber Ajansı muhabirlerinin bulunduğu aracın önünün
askerler tarafından kesilerek araca ateş açıldığı iddia edildi.41
 Ağrı’nın Diyadin ilçesinde Muhammed Aydemir ve Orhan Arslan’ın özel harekat timleri tarafından öldürülmesiyle ilgili yazılı açıklama yapan Ağrı Valiliği, Aydemir ve Arslan’ın “sivil” değil,
“terörist” olduğunu iddia etti ve yapılan açıklamanın “yeterli” olduğunu belirterek haber hakkında görüşmek isteyen Bianet muhabirlerinin talebini “bilgi kirliliği” olmaması gerekçesiyle reddetti.42
34
http://www.medyaradar.com/hurriyet-gazetesindeki-tensikat-depremi-ankarayi-da-vurdu-haberi-166715
http://www.sendika1.org/2015/08/hakkaride-cikan-catismada-diha-muhabiri-yaralandi/
http://www.birgun.net/haber-detay/mardin-de-ozel-harekatcilar-gazetecilere-saldirdi-86629.html
37
http://www.medyaradar.com/ozel-harekatcilardan-gazetecilere-dayak-haberi-167515
38
http://www.medyaradar.com/sahte-hesap-yuzunden-gazetecinin-telefonuna-el-konuldu-haberi-167513
39
http://www.bugun.com.tr/gundem/goruntu-almak-isteyen-gazeteciye-gozalti-haberi/1781231
40
http://haber.sol.org.tr/medya/erdogandan-gazeteci-yanardaga-tehdit-126110
41
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/345113/Pulumur_de_jandarma_gazetecilere_ates_acti.html
42
http://bianet.org/bianet/insan-haklari/166821-olenler-sivil-degil-diyen-agri-valiligi-sorulara-cevap-vermiyor
35
36
-7-
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
 TİB’in Fırat Haber Ajansı, ETHA, Özgür Politika ve Yüksekova Haber’e erişim yasağı kararının Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi tarafından onaylanmasının ardından avukatlar, yapılan itiraz başvurusuna üç hafta geçmesine rağmen mahkemeden yanıt alınmaması üzerine, Anayasa Mahkemesi’ne
başvurdular.43
 İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği, Star Medya Grubu’nun sahibi Ethem Sancak’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik sözlerini haberleştiren 50 haber sitesindeki ilgili içeriğe “erişim
engeli” kararı verdi. Erdoğan’a olan sevgisini, “Anam, babam, çocuklarım sana feda olsun Erdoğan”
sözleriyle dile getiren Ethem Sancak, “Erdoğan’ın dürüstlüğünü, yiğitliğini gördüm, gördükçe aşık oldum. Doğrusu solculuk dönemimde Mevlana ile Şems’in arasındaki aşka anlam veremiyordum. Tanıdıktan sonra gördüm ki, böyle bir ilahi aşk iki erkek arasında olabiliyor” demişti. Erişim engeli, Sancak’ın, kendi yayın organı da dahil olmak üzere, talebi üzerine gerçekleştiği bildirildi.44
 Prof. Mehmet Altan’ın “Ülkeyi yakıp yıkarak başkan olunabilir mi?” başlığı ile yayınlanan,
“Erdoğan’ın kendi ikbal hesapları için Türkiye’yi yakıp yıktığını” öne süren yazısına, Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ın “kişilik haklarını ihlal edici nitelikte” olduğu gerekçesiyle erişim engeli geldi. Erdoğan’ın avukatı İstanbul 9. Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak yazının yayımlandığı Gazete
360, T24, Van Bülten ve Son Gündem’deki ilgili haber platformlarındaki linklere erişimin engellenmesini talep etti.45
 CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun gazetecilerin Meclis’te çalışma imkanı sağlayan “Parlamento Muhabiri Kartları”yla ilgili soru önergesini cevaplayan TBMM Başkanvekili Naci
Bostancı TBMM’nin, altı muhabirinin “Parlamento Muhabiri Kartı”nın iptal ettiğini, 2010 yılından
günümüze kadar da 54 Parlamento muhabirine yönetmelik hükümlerini ihlal ettiği gerekçesiyle uyarı
yazısı yazıldığını açıkladı.46
17 Ağustos 2015
 Odatv’nin haberinde; Anadolu Ajansı’nın Ankara muhabiri Halil İbrahim Uyar’ın, bir meslektaşıyla sohbeti sırasında ajansın son dönemde izlediği yayın politikasını eleştirmesinin ses kaydına alınarak, AA Genel Müdürü Şenol Kazancı’ya ulaştırılmasının ardından Ankara’dan Bağdat’a tayin edildiği öne sürüldü.47
18 Ağustos 2015
 Ankara Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yaman Akdeniz, 25 Temmuz’da Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği kararıyla sansürlenen
başta Kürt ve muhalif haber kaynakları olmak üzere 309 haber kaynağına (aralarında haber sitelerinin
de olduğu 123 internet sitesi, 177 Twitter hesabı, sekiz Facebook sayfası ve bir YouTube kanalı48) erişim engelinin kaldırılması için Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundular.49
 Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi eski öğretim üyesi Prof. Dr. Baskın Oran’ın
ABD’de yaşayan bir kişinin gönderdiği ağır hakaret ve tehdit içerikli e-maile ilişkin olarak yaptığı suç
duyurusu hakkında savcılık takipsizlik kararı verdi. Önce “hakaret neden ile soruşturma açan savcılık
ABD’den yapılan bu tür hakaret suçların yaptırımsız kalacağını belirterek takipsizlik kararı verdi. Kararda, ilgili sitenin bağlı olduğu elektronik servis hizmetlerinin yurtdışı kaynaklı olması nedeniyle dijital delil elde edilmesinin mümkün olmadığı, ayrıca ABD’de hakaret içeren ifadelerin suç olarak görülmemesi nedeniyle dava açılamayacağı belirtildi.50
 Gazeteci Mehmet Baransu’nun tedavi için geldiği hastanede, güvenlik görevlileri gazetecilerin
görüntü almaması için şemsiye tutarak Baransu’nun konuşmasını engelledi.51
 LGBTİ internet dergisi Gay Mag ile Silvan Mücadele gazetesinin internet sitesi 16 Ağustos tarihli Silvan Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla erişime engellendi.52
 Yurt gazetesinin kurucusu ve genel yayın yönetmeni Merdan Yanardağ, kaleme aldığı “veda
43
http://t24.com.tr/haber/haber-sitelerine-erisim-yasaklari-aymye-tasiniyor,306305
http://t24.com.tr/haber/ethem-sancakin-erdogan-askina-erisim-engeli,306231
http://t24.com.tr/haber/erdogan-dava-acti-mahkeme-mehmet-altanin-yazisina-erisimi-engelledi,306300
46
http://www.cihan.com.tr/tr/tbmm-6-muhabirin-kartini-iptal-etti-54-muhabire-uyari-yazisi-gonderdi-1858061.htm
47
http://odatv.com/n.php?n=anadolu-ajansinda-ses-kaydiyla-surgun-1708151200
48
http://bianet.org/bianet/medya/166889-309-internet-sitesine-erisim-engeli-aym-ye-tasindi
49
http://www.gazeteciler.com/gundem/erisimi-engellenen-309-site-anayasa-mahkemesine-basvurdu-90143h.html
50
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29840523.asp
51
http://www.cihan.com.tr/tr/tutuklu-gazeteci-baransu-her-gun-sehit-gelen-bir-yerde-ne-soyleyeyim-1862161.htm
52
http://bianet.org/bianet/medya/166923-silvan-mucadele-ve-gay-mag-a-erisim-engeli
44
45
-8-
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
yazısıyla” gazeteden ayrıldığını duyurdu.53 Yanardağ, ayrıca Twitter hesabından, Şair Tuğrul Keskin,
Doğan Yurdakul ve Taylan Sorgun’un Yurt gazetesindeki yazılarına son verdiğini, gazetenin Washington Temsilcisi ve dış politika yazarı Yılmaz Polat, ekonomi yazarı ve eski milletvekili Prof. Oğuz
Oyan, Ortadoğu muhabiri ve yazarı Ömer Ödemiş, Koordinatör Tekin Cebeci, Yazıişleri Müdürleri
Gürsel Doğan, Cengiz Erdinç, Atakan Sönmez ve Derya İzbul ile editörler H. Şatıroğlu ve Alev Doğan’ın da gazeteden ayrıldığını duyurdu.54 Ayrıca gazetenin yazar kadrosunda bulunan; Ayşenur Aslan, Hüsnü Mahalli, Haluk Şahin, Haluk Yurtsever, Hakan Gülseven, Ali Rıza Özkan, Nahit Duru ve
Fatih Yaşlı da Yurt gazetesinden ayrıldı.55
 Evrensel gazetesinin iletişim formuna Türk İntikam Tugayı imzasıyla gönderilen mesajda,
“Evrensel Gazetesi T.İ.T’in tehdidini unutmuş olacak ki PKK saldırısına karşılık veren yiğitleri suçlu
gösterebilme cesaretinde bulunmuştur. İntikam misliyle verilecektir. T.İ.T’in nefesini ensenizde hissedeceksiniz soysuz köpekler. Bu da açık mektubumuzdur!” denildi.56
19 Ağustos 2015
 Sol gazetesi, iletişim adreslerine ”Türk İntikam Tugayı” ismi verilen örgüt tarafından gönderilen bir mail ile tehdit edildiğini açıkladı. Mailde, “Sol gazetesinin itleri Türk İntikam Tugayına karşı
gelmek, Türk milliyetçilerine karşı olmak sizin eceliniz olacaktır, eğer tekrar Türk milliyetçilerine karşı bir suç işlerseniz ölümle cezalandırılacaksınız ve ailenizde ölümle cezalandırılacaklar” ifadeleri yer
aldı.57
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda düzenlenen 9. muhtar
toplantısında yaptığı konuşmada, daha önce muhtarlarla yapılan görüşmeyi haberleştiren Cumhuriyet
gazetesini eleştirerek, “Malum bir gazete, ismini de rahatlıkla veriyorum; Cumhuriyet Gazetesi, halkı
şikayet etti diyor. Söylüyorum, muhtar kendi mahallesinde, köyünde hangi evde kim oturuyor? Bunu
bilmeyecek mi? Bilmez mi? Bilecek. Bunu oradaki en yakın güvenlik gücüne, karakoluna her yere
bildirecek. Çünkü muhtarın bu noktada atacağı adım devleti güçlü kılacaktır” dedi.58
 Cumhuriyet muhabiri Canan Coşkun’un gazetede yer alan, Hatay Valisi Ercan Topaca’nın
Kocaeli Valisi olduğu dönemde makam tuvaletinin tadilatında “altın kaplama” malzemeler kullanmasına ilişkin haberi hakkında Topaca’nın, şikayetiyle soruşturma başlatıldı.59
 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca haklarında sosyal medyadaki paylaşımları nedeniyle
“terör örgütü propagandası yapmak” suçundan soruşturma başlatılan oyuncu Barış Atay ile gazeteci
Ceyda Karan’ın ifadesi alındı.60
20 Ağustos 2015
 Siirt’te PKK’nın askeri araca düzenlediği bombalı saldırıda şehit düşen sekiz asker için 3’üncü
Komando Tugay Komutanlığı’nda düzenlenen törene TRT ve Anadolu Ajansı dışındaki basın mensupları alınmadı.61
 İstanbul Sarıyer’e bağlı Küçük Armutlu Mahallesi’nde gazeteci, yazar Gülşen İşeri’nin ailesiyle yaşadığı eve sabaha karşı Özel Harekat Polisi tarafından düzenlenen baskında, evde bulunanların
başına silah dayanarak tehdit edildiği ve eşyaları dağıtıldığı iddia edildi. İşeri yaptığı açıklamada, “Birini aradıklarını söylemelerine rağmen evdeki her şeyin içine baktılar, poşetleri bile açıp kontrol ettiler. Daha sonra ‘evde suç unsuru bulunmamıştır’ diye tutanak tuttular” dedi 62
 Star Medya Yönetim Kurulu Başkanı Murat Sancak’ın aracına Hadımköy’de ateş açıldı. Silahlı saldırıya uğrayan otomobilde Sancak ve korumalarının olduğu, kimsenin zarar görmediği belirtildi.
Kardeşi Ethem Sancak konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Dört bir yandan saldırı altındayız. Biz bu
milletin liderini savunuyoruz. Savunacağız, arkasındayız” dedi.63
53
http://www.birgun.net/haber-detay/merdan-yanardag-ve-bircok-yazar-yurt-tan-istifa-etti-87062.html
http://www.birgun.net/haber-detay/merdan-yanardag-ve-bircok-yazar-yurt-tan-istifa-etti-87062.html
http://www.gercekgundem.com/medya/148250/yurt-gazetesinde-deprem-suruyor
56
http://www.evrensel.net/haber/258595/turk-intikam-tugayi-tit-evrenseli-3-kez-tehdit-etti
57
http://haber.sol.org.tr/turkiye/sol-calisanlari-olumle-tehdit-edildi-126793
58
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348260/Erdogan__muhtarlardan_yine_muhbirlik_istedi_Cumhuriyet_e_catti.html
59
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348549/Valiye_altin_tuvalet_haberine_sorusturma.html
60
http://www.haberturk.com/gundem/haber/1117412-baris-atay-ve-ceyda-karan-ifade-verdi
61
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348911/Sehit_cenazesinde_medyaya_sansur.html
62
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348971/Gazeteci_Gulsen_iseri_nin_evine_polis_baskini.html
63
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29859852.asp
54
55
-9-
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
21 Ağustos 2015
 DİHA İzmir muhabirlerinden Cihan Başakçıoğlu, Alsancak’ta barış bloğunun basın açıklamasını izledikten sonra bindiği metroda saldırıya uğradı. Üç kişinin, “Sen şehitlerimize küfür etmişsin”
diyerek kendisini darp ettiğini söyleyen Başakçıoğlu, “Bırakın şehidi, herhangi bir ölüye bile kötü söz
söylemem söz konusu olamaz. Ötekileştirme politikalarının gündelik yaşama yansımaya başladığı anlaşılıyor. Özgür basına yapılan bu saldırıyı kınıyorum” dedi.64
 Prof. Mehmet Altan, T24’ün de aralarında bulunduğu sitelerde yayımlanan yazısına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talebi üzerine erişim engeli getirilmesine itiraz etti. Mahkemenin
daha önce verdiği hüküm kararının gerçek muhatabının yazıyı yayımlayan internet siteleri değil,
Mehmet Altan olduğu belirtilen itiraz dilekçesinde, mahkemenin karşı tarafların savunmasını almamasının da hak ihlali olduğu belirtildi. Abdullah Öcalan’ın kitabının toplatılmasını hak ihlali sayan Anayasa Mahkemesi kararına atıf yapılan itiraz dilekçesinde ifade özgürlüğü ve halkın haber alma hak ve
yükümlülüğüne vurgu yapıldı.65
 Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi Yüksekova Güncel haber sitesine erişimi engelledi.66
 Twitter’da, Fuat Avni hesabı ile paylaşılan mesajlarda, seçim öncesinde muhalif medyaya
aşamalı olarak operasyon yapılacağı, sonrasında da el konulacağı öne sürüldü. Twitterdan gönderilen
Fuat Avni imzalı mesajlarda, “Her şeyi göze alarak, seçim arifesinde muhalif medyaya el konulması
kararlaştırıldı, Plan Yezid’e sunuldu. Onay alınınca devreye sokuldu. Aşamalı olarak muhalif medyaya
operasyon yapılacak, Hedefte sırasıyla, Cemaat Medyası, İpek Grubu, Sözcü ve Taraf Gazetesi ile
Doğan Medyası var. Gazete ve televizyonlara el konulacak” şeklindeki iddialar yer aldı. Twitter kullanıcısı Fuat Avni ayrıca, Cumhuriyet ile ilgili olarak, “IŞİD’e giden tırları haber yaptığı için Can Dündar da unutulmuş değil. Casusluktan tutuklanarak, Cumhuriyet’i susturmayı planlıyorlar” dediği mesajında, sosyal medyada etkin olan muhalif hesapların sahiplerine de operasyon yapılmasının kararlaştırıldığını öne sürdü.67
 Dışişleri Bakanlığı, BBC’nin “Fotoğraflarla: PKK savaşçıları IŞİD’le savaşa hazırlanıyor”
başlıklı haberde “PKK’nın yazılı ve görsel propagandasına yer vererek, terör örgütü PKK’yı “başka
bir terör örgütü ile mücadele eden masum bir örgütmüş gibi göstermeye çalıştığını” iddia ederek söz
konusu haberi kınadı. Bakanlık açıklamasında İngiliz yayın kuruluşunun bu yayını ile PKK’ya katılımı
teşvik ettiğini öne sürdü ve haberinin “terörizme açık bir destek” olduğunu iddia etti.68
22 Ağustos 2015
 Diyanet İşleri Başkanlığı’nın, bu yılki Hac için akreditasyon uygulayacağı iddia edildi. Meydan gazetesinin haberine göre Fethullah Gülen Cemaati’ne yakınlığıyla bilinen Zaman, Meydan, Bugün, Yeni Asya, Kanaltürk, Samanyolu gibi gazete ve televizyonlar bu yıl çağrılmayacak.69
23 Ağustos 2015
 HDP’nin İstanbul 2’nci bölge ilçe örgütleri tarafından Gazi Mahallesi’nde yaptığı savaş karşıtı
yürüyüşe polis tarafından tazyikli su ve biber gazıyla yapılan müdahalede 15 yaşındaki bir çocuğun
yüzüne gaz fişeği isabet etti, yürüyüşü takip eden bir gazeteci de kolundan aldığı plastik mermiyle yaralandı.70
 Ankara’da kamuya ait yeşil alanın işgal edilmesi üzerine uygulamaya direnen mahalle sakinlerinin üzerine iş makinelerini sürülmesini görüntülemeye çalışan Yeni Akit muhabirleri Ramazan Alkan
ve Mücahit Gündoğdu’ya kalabalık bir grup saldırıda bulundu.71
 Habertürk gazetesinde yer alan “Fazla maden suyu içmek yüksek tansiyona zararlı” haber nedeniyle gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Selçuk Tepeli tarafından üç gazetecinin işine son verildiği
öne sürüldü. Adana’dan bir doçentin maden suyuyla ilgili, ”Fazla maden suyu içmek yüksek tansiyona
zararlı” başlığıyla yer alan haberin ardından Tepeli’nin, yazı işlerine gelerek ”Bu haberi kim koydu?” diye sorduğu ve sayfa editörü Hüseyin Gündoğdu’ya, ”Nasıl böyle haber yaparsın, bu gazetenin
64
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/349721/DiHA_muhabirine_saldiri.html
http://t24.com.tr/haber/erdoganin-yazi-yasagina-mehmet-altandan-itiraz%2c307033
http://bianet.org/bianet/medya/167009-yuksekova-guncel-sitesi-erisime-engellendi
67
http://www.haberdar.com/gundem/fuat-avni-cemaat-ve-dogan-medyasi-ile-sozcu-ve-taraf-a-el-konulacak-h4054693.html
68
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29867055.asp
69
http://www.meydangazetesi.com.tr/hacc-da-mi-yasak-makale,1184.html
70
http://www.diken.com.tr/gazideki-savas-karsiti-yuruyuse-polis-saldirdi-bir-cocuk-ve-bir-gazeteci-yaralandi/
71
http://www.yeniakit.com.tr/haber/muhabirlerimize-lince-tepki-88602.html
65
66
- 10 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
parası nereden geliyor bilmiyor musun? Maden suyu satanlara, şişeyi ve maden suyunu kim satıyor?
Topla eşyanı. Bana güvenliği çağırtma” şeklinde konuştuğu öne sürüldü.72 Bu iddia gazete yönetimi
tarafından yalanlanmadı. Aynı haber nedeniyle gazetenin Adana temsilcisi Neşet Karadağ’ın da işine
son verildi. 73
 Anadolu Ajansı, yüzbaşı kardeşinin cenaze töreninde başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere iktidara tepkisini dile getiren Yarbay Mehmet Alkan’ın sözlerini sansürleyerek törenin gayet “sakin bir havada” geçtiğini aktardı. Alkan, kardeşi Yüzbaşı Ali Alkan’ın cenaze töreninde, “Çözüm diyenler ne oldu da sonradan ‘savaş’ diyor” diye isyan etmiş, “Saraylarda 30 tane korumayla gezip, zırhlı arabalara binip ‘şehit olmak istiyorum’ diye bir şey yok. Git, o zaman oraya git”
demişti.74
 Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca ve 62 polisin uygulanmayan tahliye kararıyla ilgili iç hukuk yollarının tükenmesi üzerine Karaca ve polisler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne
acil talepli bir başvuru yaptı. Avukatlar, AİHM’den ağır hak ihlalleri ve telafisi imkânsız mağduriyetler sebebiyle müvekkillerin derhal tahliye edilmesi yönünde karar verilmesini istedi.75
24 Ağustos 2015
 Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde çıkan çatışmalar ve yeniden ilan edilen sokağa çıkma yasağı
üzerine halk şehri terk etmeye başladı. İlçeye giden gazetecilerin, polis tarafından “terk edin burayı,
yasak basın için de geçerli” sözleriyle uyarılarak görüntü almaları engellendi.76
 Harvard Üniversitesi’nde araştırma görevlisi ve Radikal gazetesi yazarı Emrah Altındiş, “Erdoğan Oğlunu Askere Yolla” başlıklı yazısının yayınlanmaması üzerine Radikal’den ayrıldığını açıkladı.77
25 Ağustos 2015
 Gazetecilere verilen basın kartları ile ilgili yönetmelikte yapılan değişiklikle, kart verileceklerin kapsamı genişletilerek, kişilerin seçiminde Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nün
daha fazla söz sahibi olması sağlandı. Yeni yönetmelikle, kimlerin sarı basın kartı alacaklarına karar
veren komisyonun yapısı da değiştirilerek üç büyük gazeteciler cemiyeti ile gazeteci sendikasına tanınan kontenjan üç üye ile sınırlandırıldı. 78 Eski yönetmelikte Gazeteciler Cemiyeti (Ankara), TGC,
TGS ile İzmir Gazeteciler Cemiyeti’nden seçilmiş üyeler komisyonda yer alıyordu. Yeni düzenlemede, 13 olan komisyon üye adedi 15 kişiye yükseltilirken, altı üyenin Genel Müdürlük tarafından atanan
kişilerden oluşacağı kesinleşti.79 Ayrıca komisyonda alınacak kararlara Basın Yayın ve Enformasyon
Genel Müdürü’nün onaylaması şartı getirildi.80 Basın İş Kanunu’na ilişkin işlerde çalışmayan basın
mensuplarının da basın kartı alabilmelerinin önü açılırken, kamu kuruluşu TRT ile yarı resmi Anadolu
Ajansında kart alabileceklerin unvanları arttırılarak gazeteci sayılmayan kişilerin de basın kartından
yararlanabilmeleri imkânı getirildi.81
 Diyarbakır’a gelen bir grup gazeteci, Silvan ve Lice ilçelerini gezdi. Çatışmaların yaşandığı
Silvan’ın bazı mahallerine gitmek isteyen gazeteci heyetinin geçişine izin verilmedi. Güvenlik güçleri,
gazetecilere, “Buradan dağılın yoksa müdahale ederiz” şeklinde anons yaptı. DİSK Basın-İş Sendikası
Başkanı Faruk Eren, bölgede gazetecilere görev yaptırılmadığını belirterek, uygulanan sansürü protesto etmek için ilçeye geldiklerini söyledi.82
 Adanalı görme engelli gazeteci Cüneyt Arat hakkında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a Twitter üzerinden hakaretten ifadesine başvurulmadan dava açıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Arat hakkında başka bir nedenle suç duyurusunda bulunmuştu. Bu suç duyurusu sonrası
AKP’nin önemli kurmaylarının Arat’ı telefonla arayarak, “Recep Tayyip Erdoğan’dan özür dile, elimizden geleni yapalım, seni zengin edelim” dediği öne sürüldü.83
72
http://www.birgun.net/haber-detay/haberturk-te-maden-suyu-krizi-uc-kisi-isten-kovuldu-87454.html
http://t24.com.tr/haber/soda-haberi-iki-haberturk-calisanini-isinden-etti,307595
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/350927/Anadolu_Ajansi_ndan_ofkeli_yarbaya_sansur.html
75
http://www.zaman.com.tr/gundem_hidayet-karacanin-252-gunluk-esareti-aihmye-tasindi_2312241.html
76
http://www.cihan.com.tr/tr/silvanda-yeniden-sokaga-cikma-yasagi-ilan-edildi-halk-ilceyi-terk-etti-1864969.htm
77
http://www.gercekgundem.com/medya/149548/yazisina-sansur-geldi-radikalden-ayrildi
78
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/352553/Basin_kartlarina__yandas__agirligi.html#
79
http://www.ulusalkanal.com.tr/medya/yeni-basin-karti-yonetmeligi-yururluge-girdi-h72635.html
80
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/352553/Basin_kartlarina__yandas__agirligi.html#
81
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29900389.asp
82
http://www.birgun.net/haber-detay/gazeteciler-silvan-ve-lice-ilcelerini-gezdi-87550.html
83
http://www.zaman.com.tr/gundem_cumhurbaskani-erdogandan-engelli-gazeteciye-twit-sebebiyle-ikinci-dava_2312632.html
73
74
- 11 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
26 Ağustos 2015
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son dönemde artan saldırı ve çatışmalara değindiği
açıklamasında, “Türkiye’deki bölücü terör örgütüne gösterdikleri yaklaşımı Avrupa’da gösterenlerin
başına gelmedik kalmaz. Medya kuruluşuyla kapısına kilit vurulur, STK’ysa kapatılır, yazarsa mahkemeye çıkar cezaevine konulur” dedi.84
27 Ağustos 2015
 Milliyet gazetesi, Ankara Bürosu’nda çalışan gazeteciler Kemal Göktaş, Evin Demirtaş ve
Sertaç Koç’un işine son verdi. Kararı Twitter hesabından duyuran Kemal Göktaş, ”Milliyet Gazetesi
bugün Ankara Büro’dan beni, Evin Demirtaş ve Sertaç Koç’u işten attı. Herkes “hayırlısı olsun” dedi.
Ben de öyle diyeyim” ifadelerini kullandı.85
 CHP milletvekili Mahmut Tanal’ın soru önergesiyle ilgili yaptığı basın açıklamasında yer alan
“Lazika İslam Emirliği örgütü lideri, Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’a evlenme teklif etti” ifadesini haberleştiren sitelere erişim engellendi. İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimi tarafından verilen kararda,
“Kişilik haklarına ağır ve haksız bir saldırı” yapıldığı iddiasıyla 238 adet URL adresine erişimin engellenmesine karar verildi.86
 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın şikâyeti
üzerine, 17 Aralık’ın birinci yıldönümünde yayımlanan “Pankart nöbeti” haberi nedeniyle Cumhuriyet
gazetesi muhabiri Alican Uludağ hakkında 2 yıl 4 aya kadar hapis istemiyle dava açtı. Savcı,
CHP’lilerin “17-25 Aralık haftası, hırsızlık haftası olsun” yazılı pankartı asması olayını konu alan haberin Bilal Erdoğan’ın “onur ve saygınlığını rencide ettiğini” öne sürdü.87
28 Ağustos 2015
 Milliyet gazetesinden Meral Tamer, Mehveş Evin, Semra Pelek ve Alper İzbul’un işlerine son
verildi. Pelek ve İzbul işten çıkarıldıklarını Twiter’dan duyurdu. Pelek, “Milliyet gazetesi tarafından
işten çıkarıldım. Benim için çok iyi oldu” mesajını paylaşırken, İzbul “Milliyet Gazetesi tarafından işten çıkarıldım. Hayırlısı olsun…” diye yazdı.88
 Diyarbakır’ın Silvan ve Lice ilçelerinde uygulanan sokağa çıkma yasağını protesto etmek
amacıyla yapılan kepenk kapatma eylemini haberleştirmek için şehre gelen ABD merkezli medya kuruluşu Vice News ekibinden üç kişi, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü görevlileri tarafından gözaltına alındı. Gazeteciler hükümetten akreditasyon için gerekli izinleri almadan görüntü çekmekle ve IŞİD’i desteklemekle suçlandı.89
30 Ağustos 2015
 MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın, Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan’ı MHP
lideri Devlet Bahçeli’yi eleştirdiği yazıları nedeniyle hedef aldı. Yalçın, “Sayın Devlet Bahçeli’ye olan
özür borcunuzu 48 saat boyunca bekleyeceğiz. Aksi takdirde sizi milliyetçi-ülkücü hareketin hasmı
olarak ilan edeceğiz. Açıklamalarımız bu kadar yumuşak ve kibar olmayacak” dedi.90
31 Ağustos 2015
 Milliyet gazetesi, gazeteci Esra Alus ve Burcu Karakaş’ın işlerine son verdi. Karakaş, işten çıkarılmasını Twitter’da “Milliyet tarafından işime son verildi. Gazetecilik adına güzel günler görürüz
elbet” mesajıyla paylaştı.91
 Trabzon’da aralarında Cumhuriyet, Sözcü, Haber Türk, viraturkiye (viratrabzon) gibi haber sitelerinin bulunduğu bazı adreslere kamu alanlarından ve kamu bilgisayarlarından erişim engeli getirildi.92
84
http://t24.com.tr/haber/erdogan-teror-orgutune-arka-cikanlar-medya-kurulusuysa-kapisina-kilit-vurulur-yazarsa-cezaevine-konulur,307557
http://t24.com.tr/haber/milliyet-ankara-burosunda-calisan-3-gazeteciyi-isten-cikardi,307701
http://haber.sol.org.tr/turkiye/mahkemeden-sumeyye-erdogana-evlenme-teklifi-karari-238-siteye-erisim-engellendi-127671
87
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/352587/Muhabirimize_Bilal_Erdogan_davasi.html
88
http://www.imctv.com.tr/milliyette-isten-cikarmalar-devam-ediyor/
89
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29929663.asp, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/357141/ingiliz_gazeteciler_tutuklandi.html
90
http://haber.sol.org.tr/medya/mhpden-ahmet-hakana-devlet-bahceliden-ozur-dilemezseniz-hasim-olarak-ilan-edecegiz-128044
91
http://www.birgun.net/haber-detay/milliyet-isten-cikarmalara-devam-ediyor-88031.html
92
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/356495/Cumhuriyet.com.tr_ye_sansur.html
85
86
- 12 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade Özgürlüğüne ve Gösteri Hakkını Kullanmak İsteyenlere Müdahale
1 Ağustos 2015
 Van’da gezi olaylarında hayatını kaybeden Berkin Elvan’ı anmak için yapılan eylemde, “hırsız, katil, gerici, faşist, halk düşmanı” ifadeleri kullanıldığı gerekçesiyle, yedi öğrenci hakkında
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret” suçlaması ile hapis cezası istendi.93
 CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı’nın, 2014 tarihinde Adliye önünde “basının susturulmasına hayır” toplantısı sırasında yaptığı basın açıklaması nedeniyle dava açılabilmesi için dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle fezleke hazırlandı.94 Atıcı konuyla ilgili, “Bana isnat edilen suçlardan biri basın özgürlüğünü savunan açıklamanın adliye önünde yapılmasıymış! Diğeri de bazı basın organları ve gazetecilere karşı İstanbul merkezli olarak yapılan bir operasyonun ‘haksız ve hukuksuz’ olduğunu söyleyerek, operasyon yapanları hedef göstermekmiş” dedi.95
2 Ağustos 2015
 Tarsus’taki Kobani protestoları sırasında gözaltına alınan iki kişiye üzerlerinden puşi ve taş
çıktığı gerekçesiyle yedi yıl hapis cezası verilirken aynı eylemde gözaltına alınan ve üstlerinden tüfek,
fişek, bıçak çıktığı iddia edilen iki “Mustazaflar Derneği” üyesine ise ceza verilmediği öne sürüldü.96
 Antalya Kadın Platformu üyesi bir grup kadının, “Kadınlar Barış İstiyor” adıyla yapmak istediği savaş karşıtı yürüyüşe polis izin vermedi.97
3 Ağustos 2015
 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, eski savcı Zekeriya Öz hakkında Twitter’da “Cumhurbaşkanı ve Başbakan’a hakaret ettiği” iddiasıyla soruşturma başlattı. Öz, söz konusu tweetlerde “Seçim
uğruna her gün şehit haberleri görüp oy oranı arttırma derdindeki vicdansızlar. Ülkeyi hırs ve iktidarınız için kan gölüne çevirdiniz” demişti.98
 Adana’da 15 Mayısta düzenlenen HDP mitinginde “bayrak ve poster taşıdığı” gerekçesiyle
gözaltına alınan Metin Baran isimli bir kişinin, HDP’nin seçim çalışmalarına katılması “terör örgütü
faaliyeti” olarak gösterildi.99
 Çalıştığı hastanede uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybeden Doktor Kamil Furtun’a
yapılan saldırıyı kınamak için iş bırakma eylemine katılanlara, Uşak Devlet Hastanesi yönetimi tarafından ceza verildi. Konuyla ilgili Türk Sağlık-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci, “Bu hukuksuzluktur çünkü, Yüksek mahkemeler sendikal karar doğrultusunda iş bırakan memura ceza verilemeyeceğine hükmetmişlerdir” dedi.100
 Ankara’da memurların 2016-2017 yılına ilişkin zam görüşmelerinin görüşüleceği Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yürümek isteyen Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu
(KESK) üyelerine, polis müdahale etti. Görüşmeden sonuç alınamaması ve grubun dağılmaması üzerine, polis ekipleri gruba, biber gazı ve polis kalkanlarıyla müdahale ederek bazı eylemcileri gözaltına
aldı.101 Müdahalenin ardından dağılan sendika üyelerinin daha sonra bakanlık önüne gelmesine izin
verildi. Burada konuşan KESK Eş Genel Başkanı Lami Özgen, Bakanlıktaki toplu sözleşme görüşmelerini eleştirdi. Özgen, “Bu savaş hükümeti, tam da bu dönemde yetkisiz olmasına rağmen, kamu
emekçileri ve emeklilerin 2016-2017 ekonomik, mali, sosyal, özlük ve mesleki haklarını toplu sözleşme masasında teklif getirerek tartışacak yetkiye sahip değildir” dedi.102
 Kocaeli’nin Çayırova ilçesinde polis tarafından aranan Ahmet Hazar Şimşek isimli 19 yaşındaki genç arkadaşlarıyla bir parkta otururken gözaltına alındı. Kocaeli İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen Şimşek’in Gezi eylemlerine ve Çayırova’da altı kişinin polis operasyonuyla gözaltına alınmasını
protesto eylemlerine katılması nedeniyle arandığı belirtildi. Şimşek, ifadesinin ardından mahkemeye
93
http://www.sendika1.org/2015/08/katil-erdogan-sloganindan-7-ogrenciye-hapis-istemi/
http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/chpli-aticiya-basin-ozgurlugu-fezlekesi-898970/
http://www.bugun.com.tr/politika/o-vekil-icin-fezleke-haberi/1765067
96
http://haber.sol.org.tr/turkiye/tas-ve-pusiye-7-yil-tufek-ve-bicaga-beraat-124894
97
http://www.akdenizmanset.com.tr/asayis/baris-yuruyusune-izin-verilmedi-h116740.html
98
http://www.radikal.com.tr/turkiye/zekeriya_oze_cumhurbaskani_ve_basbakana_hakaretten_sorusturma-1408181
99
http://www.evrensel.net/haber/257465/hdp-mitingine-katilip-flama-tasimak-da-suc-kapsamina-girdi
100
http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/29724065.asp
101
http://www.haberturk.com/gundem/haber/1110729-kesk-uyelerine-polis-mudahalesi
102
http://www.milliyet.com.tr/bakanliga-yurumek-isteyen-gruba-polis-ankara-yerelhaber-909693/
94
95
- 13 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
sevk edildi.103
 Sarıyer Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü’nde taşeron olarak çalışan ve tazminatsız olarak işten atıldıklarını iddia eden işçilerden bazıları taleplerinin kabul edilmesi için kendilerini CHP İstanbul İl Binasının girişine zincirledi. İşçilerin sık sık slogan atması ve binaya giriş çıkışlara izin vermemesine üzerine polis eyleme müdahale ederek beş işçi ile onlara destek olan iki kişiyi gözaltına aldı.104
4 Ağustos 2015
 Mardin Barış Anneleri İnisiyatifi, Habur Sınır Kapısı’nda bekletilen 13 YPG’linin cenazesi ve
bölgede tırmanan çatışmalara karşı AKP Mardin il binasına yürüyüş yapmak istedi. Büyükşehir Belediyesi önünde durdurulan Barış Anneleri ile polisler arasında gerginlik yaşandı. Yürüyüşü durduran
polis gruba biber gazı ile müdahale etti.105
 Muş’un Bulanık ilçesinde HDP ve BDP’nin yaptırmak istediği izinsiz yürüyüşe polis tazyikli
su ve gaz bombalarıyla müdahalede bulundu. Yürüyüşe katılan HDP Muş Milletvekili Burcu Çelik
yaptığı açıklamada “Bu bir barış yürüyüşüydü, günler öncesinde bu barış yürüyüşüne ilişkin basında
da demeç verdik ve halkımızı haberdar ettik. Çünkü artık biz bu ülkeden gerçekten savaşın sona erdirilmesini istiyoruz. Ancak bugünkü müdahale ne yazık ki savaşı isteyenlerin müdahalesiydi ve o karşımızdaki kişiler de bu zihniyete sahip insanlardı. Halkımız mağdur oldu” dedi.106
 7 Haziran seçimlerinde AKP’den İstanbul milletvekili aday adayı olan ancak seçilemeyen avukat Rahmi Kurt, modacı Barbaros Şansal hakkında şehitlerle ilgili attığı tweetlerde “halkı kin
ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” ve “ölen kişilerin hatırasına hakaret” suçlamalarıyla Bakırköy
Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Kurt, Şansal’ın “hemen her fırsatta yüce Türk
milletini, İslam değerlerini, toplumun benimsediği kutsal tüm değerleri tahkir eden, aşağılayan söylemlerde bulunduğunu öne sürdü.107
5 Ağustos 2015
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem’in Suruç saldırısından sonra yaptığı basın açıklamasındaki “kaçak saray delisinin silahlarıyla beslenen örgüt” ifadesi
nedeniyle 10 bin liralık tazminat davası açtı. Erdoğan’ın avukatınca Ankara Nöbetçi Asliye Hukuk
Mahkemesi’ne sunulan dava dilekçesinde, Erdem’in mevcut hükümeti ve Cumhurbaşkanı’nı “terör ve
teröristlerle aynı çizgide ve aynı zihniyette olmakla, teröre yardım ve yataklık etmekle, terörü beslemekle” itham ettiği ve “Cumhurbaşkanı’nı Kürt kökenli vatandaşların kinine maruz bırakmayı hedeflediği” savunuldu.108
 Facebook hesabı üzerinden 22 Mayıs 2015’te paylaşımlarda bulunarak Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan ve ailesine hakaret ettiği iddia edilen E.B. isimli vatandaş, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın kararıyla “Cumhurbaşkanına hakaret” suçundan gözaltına alındı.109
 Yıldız Teknik Üniversitesi öğrenci kayıtları sırasında kampüs içerisinde stant açan bazı sol
gruplara polis müdahale etti. Öğrenci Kolektifleri, Fikir Kulüpleri Federasyonu ve HDP üyesi 12 öğrenci gözaltına alındı.110
6 Ağustos 2015
 Güvenlik Stratejileri Araştırma Merkezi (GÜSAM) Başkanı Ercan Taştekin, muhalefetin karşı
çıkmasına rağmen seçim öncesinde yasalaşan İç Güvenlik Yasası olarak anılan düzenleme uyarınca
değiştirilen Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yönetmeliği’nin diğer kanunlarda da görüldüğü gibi mülki amirlere önemli yetkiler verdiğini belirterek, “Mülki amir toplantıları bir ayı aşmamak üzere erteleyebilecek ve daha önemlisi ‘suç işleneceğine dair açık ve yakın tehlike mevcut olması halinde yasaklayabileceği’ maddesi var. Yönetmelikteki bu soyut ve belirsiz ifadeler, keyfi uygulamaları getirecektir. İktidarın istemediği bir gösteri veya toplantı bu madde ile çok rahat yasaklanabilir. İnsanların demokratik hakkı olan gösteri ve toplantı hakkını bir valinin iki dudağı arasına bırakmak demokratik bir
103
http://haber.sol.org.tr/turkiye/parkta-otururken-gozaltina-alindi-tutuklandi-124909
http://www.ulusalkanal.com.tr/yurt/chp-il-binasi-onunde-zincirli-eylem-7-gozalti-h70292.html
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29718010.asp
106
http://www.milliyet.com.tr/bulanik-ta-olayli-yuruyus-mus-yerelhaber-912130/
107
http://www.birgun.net/haber-detay/akp-li-avukattan-barbaros-sansal-hakkinda-suc-duyurusu-86117.html
108
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29732784.asp
109
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/cumhurbaskanina-hakaret-suclamasina-tutuklama
110
http://haber.sol.org.tr/turkiye/yildiz-teknik-universitesinde-solcu-ogrencilere-gozalti-125187
104
105
- 14 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
ülkede olmaz. Böyle keyfi uygulamalara başlarsınız devlet görevlileri ile halk arasında çatışmaları artırırsınız” dedi.111
7 Ağustos 2015
 Şırnak’ta tutuklanan İstanbul Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi avukat Deniz
Sürgüt ile ilgili basın açıklaması yapmak isteyen avukatlara polis biber gazıyla müdahale etti. İstanbul’da görev yapan, Sürgüt, ÖHD tarafından, bölgede yaşanan sivil ölümlerini raporlaştırmak için
gönderildiği Şırnak’ta bir operasyonda gözaltına alınmış ve “terör örgütü üyesi olmak, tehlikeli, ateşli
silah bulundurmak” suçlarından tutuklanmıştı.112
 Madencilik faaliyetlerine karşı sürdürdükleri eylem sırasında şirket yetkilileri ve iş makinelerini yola kurdukları barikatlarla bölgeye sokmayan, aralarında Yeşil Artvin Derneği yöneticilerinin de
bulunduğu altı kişi hakkında, ”iş ve çalışma hürriyetinin ihlali ve yol kesme” suçlamasıyla soruşturma
başlatıldı.113
8 Ağustos 2015
 Taksim’de müzik yapan Koma Zap grubu üyesi Yusuf Çetin’in, Beyoğlu İlçe Emniyet Müdürlüğüne bağlı sivil polisler tarafından “Siz teröristlere müzik yaptırmayacağız” denilerek darp edildikten sonra gözaltına alındığı iddia edildi.114
 Van’ın İpekyolu ilçesinde bulunan Maraş Caddesi’nde, Azadiya Welat ve Özgür Gündem gazetelerinin dağıtımını yapan Ömer Kaya ve Fırat Aslan ile polisin bu kişilere müdahalesine tepki gösteren Cihan Yılmaz ve İsmail Torun polisler tarafından gözaltına alındı.115
 Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Baki Düzgün ile eşi Yurdanur Düzgün ve Alevi
Kültür Dernekleri Genel Başkanı Doğan Demir, ‘‘Aleviler Barış İstiyor’’ konulu toplantıya katılmak
üzere seyahat ederken silahlı saldırıya uğradı.116
9 Ağustos 2015
 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın öldürüldüğü saldırıya ilişkin
sosyal medyada paylaşımda bulunarak “örgüt propagandası” yaptıkları iddia edilen Z.K.S ve H.K.
hakkında 7,5 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açtı.117
 1 Nisan’da İstanbul Emniyet Müdürlüğü önünde gözaltındaki arkadaşlarını beklerken Elif Sultan Kalsen tarafından düzenlenen saldırı sırasında polis tarafından yakındaki Vergi Dairesi otoparkında ters kelepçe yapılarak yere yatırılan 28 öğrenci hakkında “yasadışı eylem düzenledikleri” iddiasıyla
3 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.118
12 Ağustos 2015
 Urfa’nın Türkmen Mahallesi’nde 8 Ağustos günü gerçekleştirilen bir düğünde, Kürtçe şarkı
eşliğinde sarı, kırmızı ve yeşil flamalarla halay çektikleri gerekçesiyle Esma, Makbule ve Hava Erel
ile Gülşen Çil adlı kadınlar gözaltına alındı.119
 MHP Genel Sekreteri ve Bursa Milletvekili İsmet Büyükataman’ın Facebook’taki sayfaları PKK tarafından hacklendi.120
13 Ağustos 2015
 Twitter Şeffaflık Raporu’na göre 2015’in ilk altı ayında 37 farklı ülkeden toplam 1003 adet
içerik kaldırma talebinin 718 adedi Türkiye’den geldi ve taleplerden 125’i uygulamaya konuldu. Geçen yılın aynı döneminde Türkiye 186 talepte bulunmuştu. Hesap bilgi isteklerinin yüzde 56’sı 2436
başvuru ile Amerika’ya aitken Türkiye bu kategoride 412 istek ile üçüncü sırada yer aldı. Geçen yılın
aynı döneminde aynı kategoride Türkiye sadece 24 istekte bulunmuştu.121
 Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı yönetiminin görev süresinin dolacağı tarihten, bir
111
http://www.cihan.com.tr/tr/tastekin-degistirilen-yonetmelik-devlet-halk-catismasini-arttirir-1843510.htm
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29757725.asp
http://haber.sol.org.tr/turkiye/doga-katliamina-karsi-nobete-sorusturma-125456
114
http://haber.sol.org.tr/turkiye/taksimde-kurt-muzisyene-saldiri-125597
115
http://www.sendika1.org/2015/08/azadiya-welat-ve-ozgur-gundemin-dagitimina-polis-engeli/
116
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29763943.asp
117
http://haber.sol.org.tr/turkiye/savci-kirazla-ilgili-facebook-paylasiminda-bulunan-2-kisiye-hapis-istemiyle-dava-125642
118
http://m.milliyet.com.tr/ters-kelepce-iskencesi-goren-gundem-2099302/
119
http://www.evrensel.net/haber/258182/sari-kirmizi-ve-yesil-flamalarla-halay-ceken-ceken-4-turkmen-kadina-gozalti
120
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/343661/PKK_liler_MHP_Genel_Sekreterinin_sayfasini_hackledi.html
121
https://transparency.twitter.com/tr
112
113
- 15 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
gün önce istifa eden eski Müdür Prof. Çetin Aydar’dan, “kişisel olarak açılan sosyal paylaşım siteleri
Facebook ve Twitter hesaplarının kullanıcı adı, şifre ve diğer bilgilerinin tamamını konservatuvar müdürlüğüne vermesini” istediği öne sürüldü. Aydar, avukatı aracılığıyla yaptığı açıklamada, “Sizin bu
yaptığınız alenen mobbingdir. Kamu Denetçiliği Kurumu’na bu tutum ve davranışlarda bulunan kişiler
hakkında şikâyette bulunacağız” dedi.122
14 Ağustos 2015
 Kamu İşveren Heyeti ile memur konfederasyonları arasındaki toplu sözleşme görüşmelerinin
üçüncüsü için AŞTİ Metrosu çıkışında bir araya gelerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yürümek isteyen ve “Taşeronlaştırma ve özelleştirmeleri reddediyoruz”, “4/B-4/C köleliktir” ile “Bağımsız sendika özgür toplu sözleşme” pankartları açarak çeşitli sloganlar atan grup polis müdahalesi ile
karşılaştı, bazı eylemciler gözaltına alındı.123
15 Ağustos 2015
 Hükümlü Mecit Şahinkaya tarafından gönderilen mektupta, Kandıra 1 No’lu F Tipi Hapishanesi yönetiminin Leman, Penguen ve Uykusuz adlı mizah dergilerinin “sakıncalı” olduğu gerekçesiyle
hapishaneye sokmadığı iddia edildi. CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi konuya ilişkin soru önergesi verdi.124
18 Ağustos 2015
 Oyuncu Barış Atay Twitter’da paylaştığı mesajda, bir dosya için ifade vermek üzere karakola
geldiği sırada başka bir dosya hakkında ifade vermediği gerekçesiyle, yakalama kararı çıkarılarak “nezarete” alındığını söyledi.125
19 Ağustos 2015
 HDP Parti Meclisi üyesi Bercan Aktaş, Şemdinli’de öldürülen Özel Harekat Komiseri Ahmet
Çamur hakkında sosyal paylaşım sitesi Twitter’da paylaştığı mesaj nedeniyle, “terör örgütü propagandası” yaptığı gerekçesiyle tutuklandı. Aktaş, Çamur hakkında, Twitter’da “Şemdinli’de Polis Özel Harekat Komiseri Ahmet Çamur etkisiz hale getirilmiştir” ifadesini kullanmıştı.126
20 Ağustos 2015
 Mardin’in Artuklu ilçesinde askeri operasyonları protesto etmek için eylem yapan vatandaşlara yönelik düzenlenen polis müdahalesinde, Ali Akpınar isimli genç kafasından mermiyle vurularak
hayatını kaybetti.127
21 Ağustos 2015
 Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Barış Mahallesi’nde, terörü protesto eden vatandaşları dağıtmak isteyen özel harekat polislerinin havaya ateş açması sonucu evinin balkonunda oynayan üç yaşındaki İ.D. kafasından vuruldu.128
 Adana’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan Murat Vural, kişisel Facebook sayfasında
YPG’li Siyabend Amed’in fotoğrafını paylaştığı için “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla tutuklandı.129
 21 Haziran’da Birleşik Haziran Hareketi’nin “Görülmemiş hesap kalmayacak” sloganıyla
Taksim’de yaptığı eylemde, gözaltına alınan üçü öğrenci beş kişiye, “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere katılmak” suçlamasıyla dava açıldı.130
22 Ağustos 2015
 Bursa’daki asker cenazesinde Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’nu protesto eden yurttaşların arasında yer alan Mehmet Şenol, Sabah gazetesi ve A Haber tarafından DHKP-C’li ilan edildi. Sabah gazetesi Şenol’un Twitter hesabı üzerinden Mahir Çayan ve arkadaşlarının yaşamını yitirdiği Kızıldere ile ilgili paylaşımlarını göstererek “Vatandaş gibi gösterilen provokatör Mehmet Şenol DHKP122
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kultur-sanat/344561/AUDK_ndan__skandal__istek.html
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29811262.asp
http://www.sendika1.org/2015/08/kandira-hapishanesinde-mahkumlara-mizah-dergisi-yasak/
125
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/347745/Baris_Atay_nezarete_atildi.html
126
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29845957.asp
127
http://haber.sol.org.tr/turkiye/mardinde-polisin-actigi-ates-sonucu-19-yasindaki-genc-hayatini-kaybetti-126908
128
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/349791/Polis_havaya_ates_acti__3_yasindaki_cocuk_kafasindan_yaralandi.html
129
http://www.evrensel.net/haber/258791/facebookta-ypgli-fotografi-paylastigi-icin-tutuklandi
130
http://gencgazete.org/bhhnin-gorulmemis-hesap-kalmayacak-eyleminde-gozaltina-alinan-5-kisiye-dava-acildi/
123
124
- 16 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
C’li çıktı. Twitter hesabından DHKP-C’yi destekleyen paylaşımlarda bulunan Mehmet Şenol’un, terör
örgütlerine ve asker katili örgüt militanlarına övgüler yağdıran mesajlar gönderdiği öğrenildi” şeklinde
bir haber yaptı. Şenol konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Ölen asker damadımın kardeşiydi. ÖDP Buca eski İlçe Başkanı ve Eğitim-Sen eski Şube Başkanıyım. İktidar medyası beni yalan yanlış bilgilerle
hedef göstermiştir” dedi.131
23 Ağustos 2015
 Çanakkale İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nde rotasyon uygulamalarını protesto etmek için basın
açıklaması yapan Eğitim-Sen, Eğitim-İş ve Türk Eğitim-Sen üyesi öğretmenlere 208’er lira para cezası
verildi.132
25 Ağustos 2015
 Tiyatro sanatçısı Levent Üzümcü, İstanbul Şehir Tiyatroları’ndaki görevinden alındı. Üzümcü,
sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Gezi direnişi sürecindeki duruşum ve Sosyalist Enternasyonel’de yaptığım konuşma gerekçe gösterilerek atıldım” dedi.133
 Sözcü gazetesi yazarı Saygı Öztürk’ün, “O yarbay aynen şunları söyledi” başlıklı yazısında,
Yarbay Mehmet Alkan hakkında kardeşi Yüzbaşı Ali Alkan’ın cenazesinde gösterdiği tepki nedeniyle
Jandarma Genel Komutanlığı tarafından usulen soruşturma başlatıldığı ve “Acısını anlıyoruz, ama bir
daha bu şekilde gündeme gelmesin” ifadelerini içeren bir mesaj gönderildiği iddia edildi.134
26 Ağustos 2015
 Eskişehir’de Öğrenci Kolektifleri üyesi oldukları iddia edilen beş üniversite öğrencisi Cumhurbaşkanı aleyhinde duvara yazdıkları yazılarda “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret”
iddiasıyla gözaltına alındı. İfadeleri alınan gençlerden dördü serbest kalırken, biri adli kontrol talebiyle
mahkemeye sevk edildi.135
 Kars’ta, sosyal medya üzerinden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret içerikli
paylaşımlarda bulunduğu öne sürülen C.D. ve N.Ş isimli iki kişi gözaltına alındı.136
 Siirt’te hayatını kaybeden asker Recep Beycur’un cenazesinde “Kardeşi kardeşe kırdırıyor.
Cumhurbaşkanı bunu bilsin. Ben bunu bu yaşa getirene kadar ne çektim biliyor mu? Allah’tan hiç mi
korkmuyor?” diye tepki gösteren asker yeğeni Ömer Bulur, Erzurum Emniyeti Terörle Mücadele Şubesi tarafından aranarak ifadeye çağrıldı.137
 Osmaniye’de şehit jandarma Yüzbaşı Ali Alkan’ın cenaze töreninde Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alınan üç kişiden ikisi tutuklandı.138
27 Ağustos 2015
 Şırnak’ta düzenlenen gösteriye polis tarafından yapılan müdahalenin ardından başlayan çatışmada boğazına kurşun isabet eden Ahmet İrtegün yaşamını yitirdi.139
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’a sosyal paylaşım sitesi
Twitter’dan hakaret ettiği iddia edilen inşaat mühendisi Osman Ç. gözaltına alındı. Antalya’da çıkarıldığı mahkemede pişman olduğunu söyleyen Osman Ç. sevk edildiği nöbetçi mahkeme tarafından adli
kontrol hükümleri konularak serbest bırakıldı.140
29 Ağustos 2015
 İstanbul Beyoğlu’nda, Cizre ve Yüksekova’da meydana gelen olayları protesto etmek isteyen,
aralarında HDP Milletvekilleri Pervin Buldan ve Garo Paylan’ın da bulunduğu yaklaşık 150 kişilik
grubun İstiklal Caddesi üzerinde yürüyüşüne polis izin vermedi. Tünel Meydanı’nda yapılan açıklamanın ardından grup dağılırken, bir kadın yasadışı pankart taşıdığı gerekçesiyle gözaltına alındı.141
 Ankara Polatlı’da faaliyet gösteren Ortadoğu Rulman Sanayi (ORS) fabrikasında çalışan bin
131
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/350375/Bakani_protesto_edince__havuz_medyasi_DHKP-C_li_ilan_etti.html
http://sendika1.org/2015/08/eylem-yapan-ogretmenlere-208er-lira-ceza-kesildi/
http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/keyif/29900607.asp?_sgm_campaign=scn_a0046116293a0000&_sgm_source=29900607&_sgm_action=Click-Dynamic
134
http://www.sozcu.com.tr/2015/yazarlar/saygi-ozturk/o-yarbay-aynen-sunlari-soyledi-918551/
135
http://www.zaman.com.tr/gundem_erdogana-hakaretten-5-ogrenci-gozaltina-alindi_2312902.html
136
http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/581777--cumhurbaskanina-hakaretten-2-kisi-gozaltina-alindi
137
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/353425/Ben_nasil_isyan_etmeyeyim_.html
138
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29906535.asp
139
http://www.imctv.com.tr/sirnakta-bir-cocuk-olduruldu/
140
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29922813.asp
141
http://www.radikal.com.tr/turkiye/hdplilerin_protesto_yuruyusune_polis_izin_vermedi-1424080
132
133
- 17 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
600’e yakın işçi eylemi polis müdahalesi ile karşılaştı. Türk-Metal İş Polatlı Şubesi’ne yürümek isteyen işçilerin yürüyüşü, polis tarafından engellenirken, sendika yetkilileri cama çıkarak işçilere küfür
etti. İşçiler, polisin geniş güvenlik önlemi aldığı meydanda haklarını aramaya devam edeceklerini bildirdi.142
 İHD’nin “21 Temmuz-28 Ağustos tarihleri arasında yaşanan çatışmalı ortamın” bilançosunu
açıkladığı raporda, son 37 günde 144 toplantı ve gösteriye polis tarafından müdahale edildiğini, 111’i
çocuk, beşi yabancı uyruklu gazeteci-gözlemci olmak üzere toplam 2 bin 544 kişinin gözaltına alındığı
ve 48 sivilin hayatını kaybettiği belirtildi.143
 DBP İl Başkanlığının çağrısı üzerine Diyarbakır’da gerçekleştirilen kepenk ve kontak kapatma
eylemine ilişkin olarak gözaltına alınan DBP İl Eş Başkanı Hafize İpek ile Celal Gidici, Ahmet Bağca
ve Kerem Aktaş tutuklandı.144
31 Ağustos 2015
 Silopi’de evlerinin damında uyuyan Fatma Ay ve 14 yaşındaki çocuğu Berfin Ökten’in, Emniyet Müdürlüğü Trafik Tescil Denetleme Büro Amirliği’nde konuşlandırılan keskin nişancılar tarafından ateş edilerek vurulduğu Dicle Haber Ajansı tarafından iddia edildi.145
İfade ve Basın Özgürlüğüne Yönelik Müdahaleye
Yurtiçi ve Yurtdışından Gelen Tepkiler
2 Ağustos 2015
 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Genel Sekreteri Sibel Güneş, sürekli basın kartı taşımaya
hak kazanmalarına rağmen kartları verilmeyen gazetecilere destek vereceklerini açıkladı. Basın Yayın
Enformasyon Genel Müdürlüğü (BYEG), aralarında tanınmış medya yöneticileri, yazar ve televizyoncuların da olduğu değişik basın kuruluşlarından 94 gazetecinin sürekli basın kartlarıyla ilgili komisyon
kararını onaylamamıştı. Güneş, kartların verilmemesinin bir hak ihlali olduğu vurgulayarak “Bu yılki
toplantıda meslektaşlarımızın basın kartlarını sorun olmadan vereceğimizi umuyorum” dedi.146
3 Ağustos 2015
 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti lokalinde Dicle Haber Ajansı, Etkin Haber Ajansı, sendika.org,
Jin Haber Ajansı, Özgür Gündem ve Evrensel temsilcilerinin, Başbakanlık talimatıyla TİB tarafından
sansürlenmelerine ve basına yönelik baskılara karşı tepki göstermek amacıyla düzenlenen basın toplantısında Evrensel adına konuşan Turgay Eryılmaz gazeteciler üzerindeki “yoğun sansüre” dikkat çekerken, TGS’den Sevgim Denizaltı “AKP’nin koltuk ve oy için ülkeyi savaşa sürüklediğini” öne sürdü. DİSK Basın İş Sendikası Genel Sekreteri Özge Yurttaş da sansüre karşı mücadelenin barış mücadelesinin bir parçası olduğunu söyledi.147
 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı Turgay Olcayto, hükümetin tek tip gazeteci ve
tek tip okur oluşturmak istediğini söyledi. Olcayto, “Hükümetin geçici olmasına karşı savaşı yönlendiren bir tavrı var. Bizi en çok üzen, gazeteci barışı savunur ama bizim arkadaşların bir kısmı savaşı savunuyor” dedi.148
4 Ağustos 2015
 CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba Samanyolu Grup Başkanı Hidayet Karaca ile gazeteci Mehmet Baransu’nun tutuklu yargılanmalarına ilişkin “Yargı tamamen talimatla yönetilmeye
başlamış durumda. Karaca ve Baransu yargının siyasallaşmasının en bariz örnekleri. Yargının direkt
en üstten emir alması var” dedi.149
5 Ağustos 2015
 90 siteye erişim engeli getirilmesi ile Özgür Gündem ve Evrensel’in Bülent Arınç tarafından
142
http://www.hurriyet.com.tr/ankara/29930496.asp
http://www.imctv.com.tr/37-gunde-48-sivil-hayatini-kaybetti/
http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/583919--dbp-il-es-baskani-ipek-ve-3-kisi-tutuklandi
145
http://www.imctv.com.tr/silopide-damda-uyuyan-anne-ve-kiz-polisler-tarafindan-vuruldu/
146
http://www.haberler.com/tgc-surekli-basin-kartini-alamayan-gazetecilere-7563457-haberi/
147
http://bianet.org/bianet/medya/166525-sansure-karsi-mucadele-baris-mucadelesinin-parcasidir
148
http://www.samanyoluhaber.com/tgc-baskani-olcayto-tek-tip-gazeteci-haberi/1148624/
149
http://www.malatyaguncel.com/agbaba-isid-militanlari-disarda-gazeteciler-iceride-345668h.htm
143
144
- 18 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
hedef gösterilmesine karşı erişimi engellenen ve hedef gösterilen basın kurumlarınca basın özgürlüğüne yönelik tehditlere karşı kaleme alınan ortak metin, Cumhuriyet’ten Ceyda Karan, Posta’dan Nedim
Şener başta olmak üzere birçok yazarın köşelerinde yer aldı.150
6 Ağustos 2015
 Gazeteci-yazar Metin Bademli, yazdığı kitaplara sansür uygulandığını öne sürerek kendisinin
satmayı tercih ettiğini söyledi. Bademli hiçbir yayınevi ile anlaşmamasını “Yayınevleri, ucu bir yerlere
dokunmasın mantığıyla bazı yerleri çıkartmamı isteyebiliyor, bu yüzden ben de kendi kitaplarımı ülkenin her yerini gezerek kendim satıyorum” dedi.151
 ABD Dışişleri Bakanlığı, Türk hükümetinin yargı, ifade ve toplanma özgürlüğüne müdahalesine yönelik kaygılarının sürdüğünü açıkladı. Çağlayan Adliyesi’nde öldürülen Savcı Mehmet Selim
Kiraz’a ait fotoğrafları yayınladıkları için “terör örgütü propagandası yapma” suçlamasıyla haklarında
yedişer buçuk yıl hapis cezası istenen 18 gazetecinin durumundan kaygı duyan bakanlık, Türkiye’ye
taraf olduğu uluslararası anlaşmaları hatırlattı.152 Basın Konseyi ise gazetecilerin gazetecilik faaliyetinden dolayı “terörist” ilan edilemeyeceğini belirterek, toplam 135 yıl hapisle suçlanan gazetecilerin
büyük bir kısmının, illegal örgütlerin saldırısına uğradığını, hazırlanan iddianamenin dünya basın tarihi sayfalarında yerini alacağına dikkat çekti. 153 İzmir Gazeteciler Cemiyeti (İGC) Başkanı Misket
Dikmen ise aynı olayla ilgili daha önce 39 gazeteye Basın İlan Kurumu tarafından ilan kesme cezası
verildiğini hatırlatarak, “Gazete ve gazetecilere ‘gözdağı’ verilmek isteniyor. Türkiye’de her gün basının üzerindeki baskılara yeni güçlükler, yeni baskılar ekleniyor. Geçmişte 100’e yakın gazeteci çeşitli
gerekçelerle hapse atıldı ve ülkemiz uluslararası arenada dünyanın en büyük gazeteci hapishanesi olarak nitelendirildi” ifadelerini kullandı.154
 İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, öldürülen Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın rehin alınmasına ilişkin fotoğrafları yayımlayan dokuz gazeteden 18 gazetecinin hapis istemiyle yargılamasına Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) ve Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) tepki gösterdi. IFJ
Başkanı Jim Boumelha, basın özgürlüğüne yönelik saldırılardan kaygı duyduklarını ve gazetecilerin
terörist gibi gösterilmesinin kabul edilemez olduğunu söylerken, EFJ Başkanı Mogens Blicher Bjerregard, gazetecilerin sansür ya da tutuklanma korkuları olmadan, halkı bilgilendirmek konusunda özgür
olmalarını ve görevlerini yapmalarına izin verilmesi gerektiğini kaydetti.155
 Hürriyet gazetesi yazarı Taha Akyol, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın medyanın işleyişini anlayamadığını iddia etti. Akyol, “Medyanın, gazeteciliğin kendi dinamikleri, kendi değerleri
ile mesleki hiyerarşisinin olduğunu anlayamadı. Hep benim lehime mi yoksa aleyhime mi diye siyasi
bir yaklaşımla baktı medyaya” dedi.156
7 Ağustos 2015
 Gazetecilere Özgürlük Platformu öldürülen savcı Mehmet Selim Kiraz’ın rehin alınmasıyla ilgili fotoğrafları yayınladıkları gerekçesiyle 21 gazeteci hakkında “terör örgütü propagandası” suçundan dava açılmasına tepki gösteren açıklamasında, “Gazetecileri terörist ilan eden ve gazeteleri terör
örgütü propagandası yapmakla suçlayan, zorlama talihsiz bir karardır. Kabul edilmesi mümkün değildir. Haber peşinde koşan gazeteciler terörle suçlanamaz. Söz konusu fotoğrafta nefret söylemi yoktur”
denildi.157
10 Ağustos 2015
 Çağdaş Gazeteciler Derneği Ankara Şubesi, Doğan Grubu’nun son dönemde Radikal, Kanal
D-CNN Türk’ün ardından Hürriyet’teki personel politikasını kınadı. Açıklamada “Türkiye’de medya
üzerinde kronikleşen baskı ortamı ve basın özgürlüğü aleyhindeki gelişmeler çerçevesinde maalesef
meslektaşlarımız ‘işsizlik’ gerçeğini yaşamaya devam ediyor. Medya sektöründe reklam-ilan geliri ve
tirajıyla ‘amiral gemi’ olarak anılan Hürriyet gazetesi de son günlerde emekçi meslektaşlarımızı işsiz
150
http://www.cagdasses.com/guncel/20174/kose-yazarlari-sansure-ortak-metinle-tepki-gosterdi
http://www.bolugundem.com/sansur-yuzunden-seyyah-oldu-91392h.htm
http://www.bugun.com.tr/dunya/abdden-ifade-ozgurlugu-tepkisi-haberi/1771661
153
http://www.basinkonseyi.org.tr/basin-konseyi/basin-konseyi-9-gazeteden-18-gazetecinin-teror-orgutu-propagandasi-ile-suclanmasi-kabul-edilemez
154
http://www.zaman.com.tr/gundem_gazeteciler-haberden-dolayi-terorist-ilan-edilemez_2309144.html
155
http://www.sozcu.com.tr/2015/dunya/gazetecileri-tehdit-etmeyi-birakin-902798/
156
http://www.taraf.com.tr/politika/taha-akyoldan-bomba-erdogan-medyanin-isleyisini-anlayamadi-kendisi-kutuplasmanin-simgesidir/
157
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/340147/Gazetecilere_davanin_amaci_sansur__korkutma__yildirma.html
151
152
- 19 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
bırakmaktadır” denildi.158
 17 gündür erişime kapalı olan Özgür Gündem’in editörü Günay Aksoy “Hem savaşın hem de
sansürün startının verildiği gece” olarak nitelendirdiği 24 Temmuz’dan beri sitelerine erişimin engelli
olması sebebiyle çok sayıda okuyucuya ulaşamadıklarını söyledi. İç hukuk yollarındaki mücadelelerinin devam ettiğini ifade eden Aksoy “Erdoğan, Yeni Şafak, Akşam, Star gibi kendine göre medya
oluşturmuş. Diğer medyayı da cephe olarak görüyor. Sürekli olarak yaptığımız işleri terrörize etmeye,
içlerini boşaltmaya çalışıyor. Sanki savaşı biz başlattık, sanki biz tetikledik” yorumunda bulundu. Aksoy, sansürün sadece bir ajansın ya da bir kurumun sorunu olmadığını, sorunu aşmak için gazeteciler
arasında bir dayanışma olması gerektiğini vurguladı.159
 Havuz medyası olarak nitelendirilen medya gruplarında “Sümeyye Erdoğan’a Suikast” haberinin yalan olduğunun ortaya çıkması sonucunda çeşitli gazeteci meslek örgütleri yorumlarda bulundu.
TGC Başkanı Turgay Olcayto, TGC eski Başkanı Orhan Erinç, Türkiye Gazeteciler Sendikası Ankara
Şubesi Başkanı Esra Koça, gerçek olmayan, uydurma, asparagas haberler yapılmasını kınayarak bunun
gazetecilik olmadığını ifade ettiler.160
12 Ağustos 2015
 TGC’nin, Mardin’in Nusaybin ilçesinde hükümet konağına yönelik saldırı sonrası hastanede
haber yapmak isteyen DHA muhabiri Ahmet Akkuş ve AA muhabiri Arif Altunkaynak’ın Özel Harekat polisleri tarafından dövülmesi konusunda yaptığı açıklamada, özel harekat polislerinin gazetecilere
hakaret etmesi, silah dipçikleriyle vurması, silah doğrultması, ekipmanlarına el koyması ve zarar vermesinin “kabul edilemez” olduğu belirtildi.161
13 Ağustos 2015
 2015 ilk altı ayına dair yayınlanan Twitter Şeffaflık Raporu konusunda bilgi aktaran hukukçu
Burçak Ünsal, verilerin Türkiye’nin basın, ifade hürriyeti ve dijital medya kullanım hürriyeti konusunda Rusya, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır gibi ülkelerin dahi çok gerisinde olduğunu
vurguladı.162
 Çanakkale Gazeteciler Cemiyeti, İl Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Çevik Kuvvet polislerinin,
Cihan Haber Ajansı muhabiri Mehmet Güler’i gözaltına almasını kınadı. ÇGC Yönetim Kurulu’nca
yapılan yazılı açıklamada, gazetecilerin haber alma hakkı hatırlatılarak, bu olayın son olması istendi
ve muhabirin çekim yapmasının engellendiği ve haksız yere gözaltına alındığı belirtildi.163
18 Ağustos 2015
 Basına yönelik baskı ve tehditlerin artması üzerine TGS tarafından düzenlenen Gazeteciler Forumu’nda sansüre karşı dayanışma ve mücadele ile olanaklar konuşuldu. Forumda “Dayanışmanın yayılabileceği, koordinasyonun sağlanabileceği bir acil durum ağı ile hukuki takip ve bilgilendirmenin
yapılabileceği bir hukuk komisyonu oluşturmak amacıyla, güvenlik bölgesi ilan edildiği için kitle iletişim araçları kesilmiş durumda olan Silvan, Silopi, Varto ve Lice’ye, medya kurumlarından birer temsilci gönderilmesi” kararlaştırıldı.164
20 Ağustos 2015
 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu’nun, Star Medya Grubu Başkanı Murat Sancak’a yapılan silahlı saldırı ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Türkiye’de giderek artan terör olayları
gazetecileri ve medya kuruluşlarını da hedef alıyor. Son olarak Star Medya Grubu Başkanı Murat Sancak’a yapılan silahlı saldırı Türkiye de barışı bozmak amacını taşımaktadır. Karanlık güçler yine işbaşındadır. Bu terör eylemini kınıyor ve lanetliyoruz” denildi.165
21 Ağustos 2015
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Star Medya Grubu Başkanı Murat Sancak’a yönelik
silahlı saldırı konusunda, “Bu ülkede fikir hürriyetinden, özgürlüklerden bahsedenlerin aslında özgür158
http://www.birebirhaber.net/gundem/cgd-dogan-grubu-kiniyoruz-h4245.html
http://bianet.org/bianet/medya/166690-ozgur-gundem-e-erisim-17-gundur-yasak
http://www.bugun.com.tr/gundem/sumeyye-yalanina-tepki-yagdi-haberi/1776667
161
http://haber.sol.org.tr/turkiye/igc-baskani-dikmen-ozel-hakaret-polisleri-gazetecilere-saldirdi-125999
162
http://www.zaman.com.tr/gundem_turkiye-twitterda-icerik-kaldirmada-dunya-birincisi_2310413.html
163
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/cgc-canakkalede-gazetecinin--haberi/1782663
164
http://diskbasinis.org/index.php/haber/sendikamizdan/basin-aciklamalari/216-gazeteciler-forumunda-sansure-karsi-dayanisma-icin-bulustuk
165
http://www.radikal.com.tr/turkiye/ethem_sancak_dort_bir_yandan_saldiri_altindayiz-1418759
159
160
- 20 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
lüklere tahammül edemeyişlerinin en güzel ifadesidir” yorumunda bulundu.166
 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Medya Özgürlüğü Temsilcisi Dunja Mijatoviç,
Star Medya Grubu Başkanı Murat Sancak’a yapılan saldırının kabul edilemez olduğunu belirterek,
saldırı ile ilgili “şeffaf ve acil soruşturma yapılması” çağrısında bulundu.167
 BirGün, “yandaş medya” olarak nitelendirdiği medya kuruluşlarının, Siirt’te mayınlı saldırı
sonucu hayatını kaybeden asker Recep Baycur’un amcasının cenazede “Allah rızası için yazın” dediği
sözleri sansürlediğini söyledi. Haberde “Havuzun yayın organları, asker ailelerinin AKP’ye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik hiçbir tepkiye yer vermedi, sansürledikleri ailelerin çocukları üzerinden savaş propagandası yapmayı sürdürdü” denildi. Asker Baycur’un amcası Ömer Baycur cenazede “Cumhurbaşkanı bununla gurur duysun. Kardeşi kardeşe kırdırıyor. Kendi kardeşimi
gönderdim, cesedini alıyorum. Cumhurbaşkanı bunu bilsin. Ben bunu bu yaşa getirene kadar ne çektim biliyor mu? Allah’tan hiç mi korkmuyor” demişti. Ömer Baycur’un sözlerini BirGün, Evrensel,
Yurt, Cumhuriyet ve Özgür Gündem gazeteleri yayımladı.168
22 Ağustos 2015
 CHP’li Barış Yarkadaş, şehit cenaze törenine TRT ve Anadolu Ajansı dışında basın kuruluşu
alınmamasıyla ilgili Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun cevaplaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi
verdi. Önergede, “Uygulanan akreditasyonun nedeni nedir? Törende basının görüntü almasına neden
izin verilmemiştir?” sorularını sordu.169
 Akşam gazetesi, Star Medya Grup Başkanı Murat Sancak’a yönelik suikast girişiminin ardından “her fırsatta ‘basın özgürlüğü’ çığırtkanlığı yapan bazı medya organlarının böylesine büyük saldırıyı Sancak ailesi üzerinden, algı operasyonu yaparak verdiğini” yazdı. Zaman gazetesinin Star Medya
Grup Başkanı Sancak’a saldırıyı birinci sayfadan değil de haberi sıradan bir adli vaka gibi iç sayfada
“haber turu” bölümünde kutu içinde verdiğini, Hürriyet gazetesinden Ahmet Hakan’ın ise köşe yazısında geçmiş olsun bile demeden garip sorular sorarak gerçekleşen suikast girişiminde şüphe iması yaratmaya çalıştığını öne sürdü.170
23 Ağustos 2015
 Ankara’da direnişteki mahalle sakinlerinin üzerine iş makinalarının sürülmesini görüntülemeye çalışan iki Yeni Akit muhabirine yönelik saldırı ve linç girişimine basın kuruluşlarından ve
STK’larda tepkiler geldi. Akşam gazetesi Ankara Temsilcisi Emin Pazarcı, “Hukuksuzlukları görüntüleyen gazetecilere yönelik linç girişiminin üzerine gidilmeli ve hukuki alanda hesap sorulmalıdır” dedi. Gazeteci-yazar Cem Küçük, olayı hem basın özgürlüğüne hem de ifade özgürlüğüne karşı bir saldırı olarak değerlendirdi.171
25 Ağustos 2015
 Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, “Basın kartı komisyonun yapısı 50 yıldır tek parti
hükümetleri de dahil, koalisyon dönemlerinde de hep sorunsuz işledi. Ancak şimdi intikam alırcasına
böyle bir değişikliğe gidilmesine karşıyız” dedi. Bilgin, seçime giden bir hükümetin böyle bir değişiklik yapmasının doğru olmadığını söyledi.172
 Türkiye Gazeteciler Federasyonunca yapılan açıklamada basın kartları ile ilgili yapılan değişikliğin mevcut komisyonu “lağvetmek” ve “gazetecilerin seslerini susturmak” amaçlarına yönelik olduğu belirtildi. TGF Başkan Vekili Yılmaz Karaca, “Bu değişiklik tamamen siyasi bir karardır ve iktidarın devletin kurumlarını ‘dizayn’ etme amacının somut bir göstergesidir” diye konuştu. Gazetecilere
Özgürlük Platformu (GÖP) tarafından yapılan açıklamada ise, “Bu yönetmeliğin amacının keyfi sarı
basın kartı dağıtımı olacağı açıktır” denildi.173
 Tutuklu gazeteci Mehmet Baransu, cezaevinden gönderdiği bir yazıyla Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan’a seslenerek, “hukuk ve demokrasi buzdolabında, kin ve nefret aklın önünde” dedi.
Taraf gazetesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a mektup” başlığı ile yayınlanan Baransu’nun yazısında,
166
http://beyazgazete.com/haber/2015/8/21/cumhurbaskani-erdogan-aciklamasi-3-2838011.html
http://www.trthaber.com/haber/turkiye/agit-sancaka-yapilan-silahli-saldiriyi-kinadi-199755.html
http://www.birgun.net/haber-detay/yandas-medyadan-asker-ailelerine-sansur-87247.html
169
http://www.zaman.com.tr/gundem_sehit-cenazelerinde-basina-uygulanan-sansur-tbmmde_2312128.html
170
http://www.aksam.com.tr/newsdetail.asp?Newsid=435102&cid=guncel&title=basin-ozgurlugu-nerede-kaldi
171
http://www.yeniakit.com.tr/haber/muhabirlerimize-lince-tepki-88602.html
172
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29902170.asp
173
http://www.dha.com.tr/basin-kartlari-yonetmeligi-degiskligine-tepki_1010132.html
167
168
- 21 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
“Zulüm, işkence, nefret, hukuksuzluk, tıpkı 28 Şubat süreci gibi. Zaman zaman onu aratıyor. Terör can
alıyor, OHAL tekrar hayatımızda ve MGK Kırmızı Kitap’tan medet umuluyor. Kreşler, anaokulları
ağır makineli silahlarla basılıyor. Düşünce sefaleti, sefilliği diz boyu. Ekonomi S.O.S. veriyor, işsizlik
zirvede. Dolar almış başını gidiyor. 13 yıllık birikim, kendi elleriyle eriyor” şeklinde ifadelere yer verildi.174
 Gazeteci-yazar Ragıp Duran, “AKP’nin seçim yenilgisi, HDP’nin başarısı, egemen medyanın
da yenilgisi ve başarısızlığının temel nedeni oldu” dedi. Egemen medyanın çok sık yalana başvurduğuna ve ırkçılığa kayan bir çizgiyi temsil ettiğini iddia eden Duran, “Bölgenin insanları senin yazdığına mı inanacak yoksa her gün yaşadığı baskı ve zulme mi” diye seslendi.175
26 Ağustos 2015
 CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, basın kartı yönetmeliğinde yapılan değişikliklerin sendika ve örgütlenmelerin basın kartı komisyonundaki fonksiyonunu ortadan kaldırdığını söyledi.176
 Basın Kartları Yönetmeliği’ndeki değişikliğin Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesinin ardından bazı yerel medya kuruluşları yönetmeliğin bazı olumlu yönlerinin de bulunduğunu ve
komisyonun katılımcı bir yapıya kavuştuğunu öne sürdüler.177 Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu
Genel Başkanı Nuri Kolaylı, yeni Basın Kartı Yönetmeliği’ni olumlu bulduğunu belirterek, “Değişiklikle gazetecilerin basın kartı almak için beklemeleri gereken sürelerin kısaldığını görüyoruz. Engelli
meslektaşlarımıza bekleme süresi aranmadan basın kartı verilebilecekken, Basın İş Kanunu kapsamında en az beş yıl çalıştığını belgelendiren meslektaşlarımıza da bekleme süresi uygulanmayacak” dedi.178
 İstanbul Şehir Tiyatroları yönetimi ve sanatçıları, basına verdiği demeçler ve siyasi tutumu
nedeniyle Şehir Tiyatroları’ndan ihraç edilen sanatçı Levent Üzümcü’ye yapılan uygulamayı kınadı.
Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Erhan Yazıcıoğlu, kararın kendilerinin bilgisi olmadan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Üst Disiplin Kurulu tarafından alındığını ve süreç boyunca baypas edildiklerini söyledi.179 Devlet Tiyatrosu Opera ve Balesi Çalışanları Yardımlaşma Vakfı (TOBAV) ise
ilgili açıklamasında ihraç kararını “sanatsal alanda evrensel değerlerin, hukuksal alanda anayasanın,
etik anlamda ise demokrasi kültürünün hiçe sayılması” olarak değerlendirdi. Üzümcü’nün aynı zamanda İstanbul Şehir Tiyatrosu Sanatçıları Derneği (İŞTİSAN) Başkanı, yani bir STK üyesi ve temsilcisi olduğu da hatırlatılarak fikirlerini beyan etmesinin Üzümcü’nün anayasal hakkı olduğu vurgulandı.180
 Oyuncu Levent Üzümcü’nün Şehir Tiyatroları’ndan ihraç edilmesine tepki gösteren İstanbul
Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Disiplin Kurulu üyesi ve tiyatro oyuncusu Ayşegül İşsever,
görevinden istifa ettiğini açıkladı.181
 Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu tarafından yürütülen, Sivil Düşün Programı kapsamında
finanse edilen ve Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen “Özgürlük için Basın Projesi”nin
Gaziantep’te faaliyet gösteren yerel ve ulusal medya temsilcileri ile sivil toplum kuruluşu temsilcileri,
hukukçular ve akademisyenler bir araya gelerek basında özgürlük konusunu tartıştığı toplantının açılış
konuşmasında, projenin Güneydoğu Anadolu Komite Başkanı Murat Atay “Bildiğiniz gibi kritik bir
bölgede yaşıyoruz, yaşanan olaylar karşısında basın neler yapabilir, nasıl bir tavır alabilir” dedi. Gaziantep Basın Cemiyeti Başkanı Arif Kurt ise “Terörle mücadele konusunda Türkiye’nin içinden geçtiği
süreçte her STK, her birey belki de kendi noktasında bu konuda birtakım şeyler yapmalı, yapıyor, herkes bir noktada barış istiyor. Biz de gazeteci olarak barışa üslubumuzu katarak destek olabiliriz diye
düşünüyorum. Bu noktada ülkemizin son günlerde yürüttüğü terörle mücadele konusunda gazetecilere
de büyük işler düştüğünü düşünüyorum” dedi.182
174
http://www.zaman.com.tr/medya_baransudan-erdogana-acik-mektup-allah-ben-yaptim-ben-ettim-ben-ben-ben-dediginiz-her-seyi-yine-sizin-elinizleyikacak_2312673.html
175
http://www.demokrathaber.net/roportajlar/ragip-duran-akp-liler-bile-akp-medyasina-guvenmiyor-h53479.html
176
http://www.evrensel.net/haber/259110/basin-karti-yonetmeligi-degistirilerek-gazetecilik-kimliginin-ici-bosaltildi
177
http://www.trthaber.com/haber/medya/gazeteci-orgutlerinden-degisikligine-destek-200536.html
178
http://www.trthaber.com/haber/medya/gazeteci-orgutlerinden-degisikligine-destek-200536.html
179
http://www.birgun.net/haber-detay/levent-in-ifade-ozgurlugunu-savunacagiz-87678.html
180
http://gencgazete.org/tobavdan-levent-uzumcuye-destek-aciklamasi-sanatci-fikir-uretir/
181
http://www.imctv.com.tr/sehir-tiyatrolarina-uzumcu-tepkisi-aysegul-issever-istifa-etti/
182
http://www.milliyet.com.tr/gazeteciler-basin-ozgurlugunu-tartisti-gaziantep-yerelhaber-942832/
- 22 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
27 Ağustos 2015
 Hanım Büşra Erdal, Zaman’daki köşe yazısında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın,
“Terör örgütüne arka çıkanlar medya kuruluşuysa kapısına kilit vurulur, STK’ysa kapatılır, yazarsa
mahkemeye çıkar, cezaevine konur” şeklindeki ifadesinin, bir süre önce Twitter kullanıcısı Fuat Avni’nin “seçim öncesi muhalif medyaya operasyon yapılacağı” iddialarını doğruladığını söyledi.183
 İktidarın seçim öncesi muhalif medyayı susturmaya yönelik operasyon hazırlığında olduğu iddiası ile ilgili olarak MHP Grup Başkan Vekili Oktay Vural, CHP Gurup Başkan Vekili Akif Hamzaçebi, Saadet Partisi (SP) Genel Başkanı Mustafa Kamalak, ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda; iktidarın
basın ve ifade özgürlüğünü kısıtlamasının kabul edilemez ve demokrasiyle bağdaşmadığını ve yapılacak hukuksuzluğun hesabının bir gün mutlak sorulacağını belirttiler. 184
28 Ağustos 2015
 Avrupa Parlamentosu (AP) Yeşiller Grubu Eş Başkanı Rebecca Harms, Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan’ın, seçim öncesi hür basına yönelik olarak iddia edilen stratejisini kınadı. Harms, sadece AB kurumlarının değil, üye ülkelerin de Ankara’ya, bu konuda net mesajlar vermesini isteyerek,
“ Erdoğan’ın basını susturma girişimleri ile ilgili hem bu girişimler hem de kendileri gibi düşünmeyen
medyayı, sözde paralel yapının bir parçası ya da teröre destek vermekle itham etmesi çok rahatsız edici ve endişe verici” dedi.185
 Medyanın bölgede yaşananlara karşı sessiz kaldığını, “Yüksekova ve Cizre’deki sivil ölümleri
görmezden geldiğini” ileri süren HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş, medyayı eleştirdi. Demirtaş,
HDP’ye yönelik bir operasyon yapılmakta olduğunu öne sürerek, bölgede çocuklar dahil ölümler olurken “Medya suskun, medya üç maymunları oynuyor. Medya aldığı paranın yediği haram lokmanın şu
anda bedelini ödüyor. Vicdanı olan, insanlık onurundan nasibini almış bütün medya mensupları, ya çıkın doğruları konuşun ya da o alçaklık kalelerini terk edin, istifa edin, oralar medya kuruluşu değil.
Oralar kontra gerilla merkezleri, oralara özel harp dairelerinin organlarıdır. Kendine gazeteciyim diyenlerin o paçavralarda çalışması utanç vericidir. Gazeteciyseniz orada durmayın. Çıkın isyanınızı belirtin, bakın o zaman Türkiye nasıl barışa doğru daha güvenli adımlarla yürüyecek” dedi.186
 Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın Milliyet gazetesindeki işten çıkarmalar ile ilgili açıklamasında, “Milliyet Gazetesi yönetimi iki gün içinde beş deneyimli meslektaşımızı işten attı. Ülkenin savaş ve seçim gerginliği içerisinde bulunduğu bugünlerde mesleklerini layıkıyla yerine getiren gazetecilerin işten atılması kabul edilemez. Türkiye Gazeteciler Sendikası olarak Milliyet Gazetesi yönetimini derhal kendine gelmeye, işten attığı gazetecileri işlerine geri almaya çağırıyoruz” denildi.187
29 Ağustos 2015
 Diyarbakır’da gözaltına alınan Vice News çalışanları hakkında CPJ’nin internet sitesinden yayınlanan açıklamada güvenlik güçleriyle PKK arasında, ‘şiddeti giderek artan çatışmaların’ hem ülke
içinde, hem de uluslararası arenada kamu yararı adına bilinmesinde fayda olduğuna dikkat çekildi ve
“Yetkililerin görevi gazetecileri susturmak değil, korumaktır” denildi.188
31 Ağustos 2015
 Vice News Avrupa Direktörü Kevin Sutcliffe iki gazeteci ve tercümanlarının Diyarbakır’da tutuklanmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Türk hükümeti bugün ‘terör örgütü lehine çalışmak’ gibi
asılsız ve yanlış suçlamalarla iki Vice News muhabirini tutuklayarak, yaptıkları işi sansürleme girişiminde bulundu. Haksızca gözaltına alınan bu iki muhabir ile tercümanın Türkiye’nin güneydoğusundaki Diyarbakır kentinde durumu haberleştiriyordu” denildi. Sutcliffe, muhabirlerinin “Bölgeden
önemli haberler geçtiğini” de belirterek yapılan işlemin “susturma girişimi” olduğunu ileri sürdü ve
Türkiye’yi kınadı. 189 Uluslararası Af Örgütü, “Türkiye’nin gazetecileri tutuklama kararının yanlış,
ekibin IŞİD’e destek verdikleri yönündeki iddiaların ise “nedensiz, ölçüsüz ve tuhaf” olduğunu söyledi. Uluslararası PEN Program Direktörü Ann Harrison ise açıklamasında Türkiye’de yıllardır gazetecilerin hapsedildiğini hatırlatarak “Tutuklu gazeteciler azalmışken yeniden gazetecilerin gözaltına alın183
http://www.zaman.com.tr/politika_muhalif-medyayi-susturmanin-hukuki-bahanesi-olamaz_2312964.html
http://www.zaman.com.tr/politika_medyaya-baskin-iddiasina-muhalefetten-sert-tepki-burokrasiyi-uyariyoruz-hesap-sorariz_2312963.html
http://www.bugun.com.tr/gundem/avrupadan-cok-sert-ozgur-basin-uyarisi-haberi/1805044
186
http://t24.com.tr/haber/demirtas-akpnin-atadigi-vali-vekilleri-sehre-sokmuyor-kurtler-ozerklik-ilan-etmesin-de-ne-yapsin,307750
187
http://t24.com.tr/haber/tgsden-milliyetteki-isten-cikarmalara-tepki-milliyet-yonetimi-derhal-kendine-gelmeli,307788
188
http://www.diken.com.tr/gozaltindaki-britanyili-gazeteciler-icin-ankaraya-cagri-derhal-serbest-birakin/
189
http://www.radikal.com.tr/turkiye/vice_news_gazetecilerin_tutuklanmasini_kinadi-1425680
184
185
- 23 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
masındaki bu artış rahatsızlık verici” dedi ve Türkiye’yi ifade özgürlüğünü korumaya yönelik yükümlülüklerini yerine getirmeye ve gazetecileri serbest bırakmaya çağırdı.190
RTÜK Cezaları
11 Ağustos 2015
 RTÜK, Kanal A’da Haziran ayında yayınlanan Sivil Düşünce adlı programda, “PKK-HDP işbirliği ve dış bağlantıları” iddialarının anlatıldığı gerekçesi ile kanala para cezası verdi. HDP, programda gazeteci yazar Tamer Korkmaz’ın HDP’nin tüzel kişiliğini ve partinin Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ı hedef aldığını ve gerçekle ilgisi olmayan yorumlarda bulunduğunu iddia ederek
RTÜK’e başvurmuştu. RTÜK İzleme ve Değerlendirme Dairesinin söz konusu yayında 6112 sayılı
RTÜK yasasının herhangi bir hükmünün ihlal edilmediğini ve suç unsuru bulunmadığı yönünde bir
rapor vermesine rağmen RTÜK Üst Kurulu para cezasına hükmetti.191
18 Ağustos 2015
 RTÜK 2015’in ilk altı ayında gelen 51 bin 8 şikayetten yarışma programları Survivor All Star,
Bu Tarz Benim ve İşte Benim Stilim zirvede yer aldı. Show TV’deki “Bu Tarz Benim” ve TV8’deki
“İşte Benim Stilim” yarışma programlarında kullanılan dil, “hakaret içermesi ve toplumun ahlakını
bozduğu” gerekçesiyle izleyicilerin tepkisine yol açtığı belirtildi. En çok şikayet edilen program türleri
arasında 14 bin 47 şikayetle ilk sırada beceri ve direnç yarışmaları yer alırken onu 10 bin 554 bildirimle dizi filmler takip etti. Vatandaşların en çok şikayet ettiği konu ise, 17 bin 868 şikayet ile “genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırılık” olduğu belirlendi.192
Diğer Gelişmeler
1 Ağustos 2015
 Mardin’in Nusaybin ilçesinde çıkan olaylarda terör örgütü PKK’nın gençlik yapılanması
YDG-H üyeleri polisle çatıştı.193 Tunceli’de ise PKK’lı bir grup yol kesip araçları ateşe verdi.194 Eskişehir’de PKK gençlik yapılanması olarak bilinen YDG/H’ye yönelik yapılan operasyonda 12 kişi gözaltına alındı.195
 TSK’ye ait savaş uçakları tarafından, Kandil’in Zergele köyüne yapılan bombardımanda 10
sivilin hayatını kaybettiği öne sürüldü.196
 İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, Kürt vatandaşların yaşadığı bölgelere güvenlik gerekçesiyle
akşam saatlerinde otobüs göndermeme uygulaması ile ilgili Çağdaş Hukukçular Derneği suç duyurusunda bulundu. Suç duyurusunda belediyenin vatandaşların seyahat etme özgürlüğünü engellediği ve
vatandaşlar arasında ayrımcılık yaptığı ifade edildi.197
 AKP ile CHP arasında süren koalisyon görüşmelerinde iki partinin de “Yeni Anayasa” için
görüş birliğine vardığını açıklaması üzerine, geçen dönem anayasada “Türk Milleti” kavramının çıkarılması tartışması yaşandığını hatırlatan Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi Prof. Dr. Süheyl Batum,
“Yeni anayasa için çaba sarf edenlerin bazı niyetleri olduğu belli. Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda
bu konuda niyetlerini açıkça ortaya koydular. Şimdi koalisyon görüşmelerinde yeni anayasa konusunda anlaşıldığından söz ediyorlar. Nerede anlaştıklarını bilmiyoruz. Türklüğü anayasadan çıkarmaları
mümkün değil. Yöneticiler evet dese bile Türkiye halkı, CHP’nin tabanı buna izin vermez” dedi.198
 HDP Hukuk ve İnsan Haklarından Sorumlu Eş Genel Başkanı Yardımcısı Meral Danış Beştaş,
son aylarda HDP’ye yönelik saldırılar ile ilgili yapılan suç duyurularının tümüne takipsizlik verildiğini
açıkladı. Beştaş, açıklamasında “hükümet politikası sonucu öldürme, bombalama, yangın ve ateşe
verme, baskın yapmak suretiyle faaliyetlerini durdurma, adli soruşturmalara maruz kalma, tutuklama,
190
http://t24.com.tr/haber/iside-destekten-gozaltina-alinan-vice-news-gazetecileri-icin-cagri,308096
http://www.kanalahaber.com/haber/medya/rtukten-kanal-aya-skandal-ceza-249020/
http://www.radikal.com.tr/hayat/izleyici_rtuke_en_cok_bunlari_sikayet_etti-1417022
193
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/nusaybinde-teroristler-polisle--haberi/1763995
194
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/pkk-ikinci-kez-araclari-atese--haberi/1763838
195
http://www.milliyet.com.tr/eskisehir-de-ydg-h-operasyonu-12-gozalti-eskisehir-yerelhaber-907874/
196
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/335097/F16_lar_Zergele_koyunu_bombaladi__10_olu.html
197
http://www.evrensel.net/haber/257300/izmir-buyuksehirin-ayrimci-uygulamasina-suc-duyurusu
198
http://www.aydinlikgazete.com/turkiye/aklinizdan-bile-gecirmeyin-h74882.html
191
192
- 24 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
hakaret, tehdit, bayrak, afiş tabela indirme, linç gibi saldırılara uğradıklarını, buna rağmen şikayetlerinin sonuçsuz kaldığını” söyleyerek tepki gösterdi.199
2 Ağustos 2015
 Van’ın Çatak İlçesinde polis tarafından düzenlenen operasyonda aralarında DBP Çatak İlçe
Başkanı Vehbi Batur’un da bulunduğu dört kişi gözaltına alındı. Çatak’da iki gün önce, İlçe Jandarma
Komutanlığı ve Emniyet Müdürlüğü’ne PKK’lılar tarafından yapılan saldırılarda iki PKK’lı ölü olarak
ele geçirilmiş, beş şüpheli de gözaltına alınmıştı.200
 Mardin’de BOTAŞ petrol boru hattının geçtiği güzergâhta teröristlerin yola döşediği mayına
çarpan askeri araçta bir asker şehit oldu, sekiz asker yaralandı. Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde de Karabulak Jandarma Karakolu’na iki ton patlayıcı yüklü traktörle yapılan PKK intihar saldırısında iki asker şehit oldu, 24 asker yaralandı.201-202
 HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, “Ben çağrımı tek taraflı yapmıyorum. PKK silahları susturmalı elini tetikten çekmelidir. Hükümet de operasyonların durduğunu ifade etmelidir. Birileri çarpıtacak ama ben devlet silah bıraksın demiyorum. Devlet tabi ki kendini koruyacak. Ama elini
tetikten çekmek başka bir şeydir” dedi.203
 CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, çözüm sürecinin bitmesine dair yaptığı açıklamada,
“Ne oldu da süreç bu hale geldi? Biz de merak ediyoruz. Düne kadar sorun yoktu bugün neden bu sorun büyüdü. Birilerinin bu soruya açık ve net cevap vermesi gerekiyor. ‘Şimdi bana tekrar oy verin, bu
sorunu çözeceğim’ diyerek şehit kanlarından siyaset yapacaksanız bu doğru değildir. Hangi gerekçeyle
bu siyaseti yapıyorsunuz? Bunun topluma çok ağır bedelleri olur” dedi.204 Kılıçdaroğlu bir başka konuşmasında ise PKK’ya yapılan operasyonları eleştirerek, “Güvenlik önlemleriyle çözüm bulmaya çalışıyorlar. Bunun bedeli 90’lara göre daha ağır olacak. Biz, çözümün adresinin parlamento olması gerektiğini ve toplumsal uzlaşmayla olabileceğini ifade ettik. ‘Salt güvenlik önlemleriyle bu sorun çözülemez’ dedik. Bugün yeniden güvenlik önlemleriyle çözüm bulunmaya çalışılıyor. Bunun bedeli
90’lara göre daha ağır olacak. Bu bedeli de üzülerek söylüyorum, ülkenin yoksul, orta gelirli insanları
çekecek. Yoksul çocuklar birbirlerini öldürecekler” dedi.205
 Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu, “Bizler, ‘herkes silah bıraksın’ gibi bir cümleyi asla kabul etmiyoruz. Bir savaş mı var ki taraflar silah bırakacak? Türk Silahlı Kuvvetleri veya
Emniyet niye silah bırakacak? Silah bırakmak zorunda olan taraf PKK’dır. Bu konuda da birinci derecede yükümlü olan parti HDP’dir. HDP PKK’ya, Kandil’e, ‘silah bırakmak zorundasın’ demekle yükümlüdür” dedi.206
 Farklı siyasal görüş ve çevrelerden aralarında eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay
ile Prof. Dr. Mehmet Altan, Prof. Dr. Murat Belge, ANAP eski genel başkanı Nesrin Nas, yazarsosyolog Oya Baydar, Prof. Dr. Zafer Üskül ve Hukukçu Ümit Kardaş’ın da bulunduğu 30 aydın
TBMM’yi göreve çağırdı. Bildiride, “Hiçbir demokratik ülkede, savaşa girmek ya da savaşı sonlandırmak, bir örgütle silahlı mücadeleyi sona erdirmek ya da yeniden başlatmak, bir hükumetin ya da kişinin siyasal gelecek hesaplarını temel alamaz” denildi.207
3 Ağustos 2015
 Yargıtay, otel, restoran ve bar gibi umuma açık işletmelerde müzik eserlerinin radyo veya televizyondan yayınlanmasının, yapımcı ve sanatçının mali haklarının ihlali anlamına gelmeyeceğine
karar verdi. Yargıtay’ın kararına konu olay 2013 yılında İstanbul’da yaşanmış, bir yapımcı şirket televizyonda yayınlanan şarkıları müşterilerine dinleten bar sahibi hakkında şikâyette bulunmuştu.208
 Atatürk Orman Çiftliği’nin Koruma Amaçlı Nazım İmar Planları, Ankara 5. İdare Mahkemesi
tarafından oy birliği ile iptal edildi. Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan
konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Atatürk Orman Çiftliği’nde yapılan Kaçak Saray, Ankapark, 40
199
http://www.evrensel.net/haber/257341/hdpye-yonelik-saldirilarin-tumune-takipsizlik-verildi
http://www.gazetevatan.com/bdp-ilce-baskani-ile-3-kisi-daha-gozaltina-alindi-849749-gundem/
http://www.cihan.com.tr/tr/midyatta-askeri-arac-mayina-carpti-1-asker-sehit-8-asker-yarali-1840228.htm
202
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29706590.asp
203
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29707171.asp
204
http://haber.sol.org.tr/turkiye/kilicdaroglu-bu-noktaya-gelinmesinde-en-onemli-aktor-erdogandir-124897
205
http://www.aydinlikgazete.com/politika/chp-hdp-ayni-ses-tskya-karsi-tek-ses-oldular-h74901.html
206
http://www.milliyet.com.tr/feyzioglu-silah-birakmak-zoruda-gundem-2096114/
207
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29707972.asp
208
http://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1110570-halka-acik-tv-muzik-yayini-hak-ihlali-degil
200
201
- 25 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
metrelik yollar, bağlantı yolları, kavşakların hepsi alınan bu karar sonucunda ‘kaçak’ hale gelmiştir.
Bu ülkeyi yönetenler 2014 Mart ayından beri hukuka uymuyorlar, katmerli görev ihmal var. Haklarında bir kez daha suç duyurusunda bulunacağız” dedi.209
 Tunceli Valiliği, PKK’lı teröristlerin yaktığı araçlar ve yola koyduğu bomba düzenekleri nedeniyle dört gündür açılamayan Tunceli-Erzincan karayolunun ulaşıma kapatıldığını açıkladı. Valilik
2 Ağustos’ta artan olaylar nedeniyle “Özel Güvenlik Bölgesi” kararı aldığını duyurmuştu.210
 BBP Genel Başkan Yardımcısı Kaptan Kartal, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada,
HDP lideri Selahattin Demirtaş’ın PKK tarafından kaçırılan polisin serbest bırakılması için örgüte çağrı yapmasını istedi. Şanlıurfa Emniyet Müdürlüğü’nde görevli polis memuru Sedat Yabalak, yakınlarını ziyarete gittiği Erzurum’dan dönerken Diyarbakır Lice yakınlarında yol kesen PKK’lılar tarafından
kaçırılmıştı.211
4 Ağustos 2015
 Şırnak ile Balveren Beldesi arasındaki yolda mayın ve patlayıcı kontrolüne çıkan askerlere ve
köy korucularına, PKK’lı teröristler tarafından roketatar ve uzun namlulu silahlarla ateş açıldı. Çıkan
çatışmada iki asker şehit oldu, bir asker ve bir geçici köy korucusu yaralandı.212
 HDP Milletvekili Adem Geveri, TSK’nın hava saldırısı sırasında Kandil’in Zergele Köyü’ndeki sekiz sivilin hayatını kaybettiği olaya ilişkin Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun yanıtlaması
talebiyle TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Önergede, “Bombalanan alanın sivillerin yaşadığı
bir köy olduğu bilgisi elinizde var mıydı? Eğer böyle bir bilgiye sahip idiyseniz hangi amaç ve niyetle
bu köyü bombaladınız?” soruları yöneltildi.213
 “Türk Halkının AB’ye Bakışı” konulu araştırmalar yapan Türkiye-Avrupa Eğitim ve Bilimsel
Araştırmalar Vakfı (TAVAK), Türkiye’de son zamanlarda yaşanan ekonomik ve demokrasi krizinin
halkın AB üyeliğinin gerekliliğine olan inancını artırdığını belirterek AB üyeliğine ihtiyaç duyduğuna
inananların sayısının iki yıl öncesine kıyasla neredeyse dört katına çıktığını açıkladı.214
 AB’nin Genişleme Müzakerelerinden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn, AB’nin Türk yetkililerinin İŞİD ile mücadele kararını desteklediğini söyledi. Hahn’ın AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan
Bozkır ile yaptığı görüşmede, Türkiye’nin “terörün her türlüsüne tepki verme hakkının olduğunu” belirttiği ancak, “bu yanıt orantılı, hedeflenmiş olmalı ve hiçbir şekilde demokratik siyasi diyaloğu tehlikeye atmamalı” şeklinde konuştuğu ifade edildi. AFP, ilgili haberinde, Hahn’ın “AB’nin son yaşanan
gelişmelerin Kürt Türk barış sürecini olumsuz etkilemesinden duyduğu derin kaygıyı” Bozkır’a ilettiğini kaydetti.215
5 Ağustos 2015
 Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesinde bir polis merkezine el yapımı patlayıcıyla saldırı düzenlendi, bir polis memuru ayağından yaralandı. Şırnak’ın Cizre ilçesinde caddeye bırakılan el yapımı patlayıcı bomba imha uzmanlarınca fünye ile patlatıldı. Siirt’te, terör örgütü PKK’ya yönelik sınır ötesi
operasyonunu bahane ederek izinsiz gösteri düzenleyen gruba polis tazyikli su ve biber gazıyla müdahale etti. Muş’un Varto ilçesinde teröristler, mesai bitimi evine gitmekte olan üç astsubaya silahlı saldırı düzenledi astsubaylar yara aldı. Bitlis Valiliği merkez ve ilçelerinde son 10 gün içerisinde düzenlenen çeşitli saldırılarla ilgili olarak dokuz kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Hatay’ın İskenderun
İlçesi’ndeki jandarma komando birliğine PKK’lı teröristlerce ateş açıldı.216
 Kars İl Emniyet Müdürlüğü’nce PKK/KCK terör örgütünün kent merkezi ile Digor ve Kağızman ilçelerinde faaliyetleri tespit edilen ve “silahlı terör örgütüne üye olmak ve terör örgütünün propagandasını yapmak” suçlarını işledikleri iddiasıyla, 18 farklı adrese eş zamanlı operasyon düzenlendi,
14 kişi gözaltına alındı.217
 Diyarbakır’daki Kırklar Dağı Yaşam Konutları’nın yapımında yolsuzluk, usulsüzlük ve
209
http://haber.sol.org.tr/turkiye/erdogana-kotu-haber-saray-icin-iptal-karari-124946
http://www.bugun.com.tr/gundem/valilikten-flas-aciklama-haberi/1766664
http://www.zaman.com.tr/gundem_bbp-genel-bask-yard-kaptan-kartaldan-demirtasa-cagri_2308688.html
212
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29721945.asp
213
http://www.imctv.com.tr/zergele-katliami-meclise-tasindi/
214
http://www.cihan.com.tr/tr/ekonomik-ve-demokratik-kriz-abye-olan-ihtiyaci-dorde-katladi-1841623.htm
215
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29723677.asp
216
http://www.kanalb.com.tr/haber.php?HaberNo=68845#.VcHtUvntmko
217
http://www.iha.com.tr/haber-teror-operasyonunda-14-kisi-gozaltina-alindi-485145/
210
211
- 26 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
PKK’ya fon aktarıldığı iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı koordinesinde, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, altı ilde eş
zamanlı baskınlar düzenlendi, 25 şüpheli gözaltına alındı.218
 Özgürlükçü Hukukçular Derneği’ne bağlı avukatlar, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin
bir konuşmasında “HDP’ye oy veren seçmenlere hakaret” ve “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya
aşağılama” iddiasıyla, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Dilekçede “Devlet Bahçeli, ‘Boğazda yalılarda oturup viskisini yudumlayıp oyunu HDP’ye veren şerefsizler şimdi
HDP ile koalisyon kurun’ diyerek HDP’ye oy veren seçmene açıkça hakaret etmiştir. Bahçeli’nin bu
beyanı düşünce ve ifade hürriyeti kapsamında değerlendirilemez. Şüphelinin siyasi kimliği, etki alanı,
sosyal kişiliği dikkate alındığında halkı kin ve düşmanlığa sevk ettiği, şüphelinin fiili ile halkın bir kesimini aşağılamak suçunu işlediği açıktır” denildi.219
6 Ağustos 2015
 Meclis Başkanlığı, HDP’nin “dokunulmazlıklarımız kaldırılsın” başvurusuna verdiği yanıtta
“Başkanlığımızda yapılacak işlem yok, ilgili komisyon henüz oluşmadı” dedi.220
 CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, CHP’nin İç Güvenlik Paketi’ni Anayasa Mahkemesi’ne
götürdüğünü belirterek İç Güvenlik Paketi’nin uygulama yönetmeliğinde yapılan değişiklikle ilgili,
“Eğer bir bu ülkede demokrasinin “d”sinden bahsediyorsak bu yönetmeliğin uygulanma şansı yok.
Demokrasi bir tepki ve protesto rejimidir. İnsanlar tepki ve protesto hakkını kullanamıyorsa o ülkede
demokrasiden bahsedilmez” dedi.221
7 Ağustos 2015
 Kadıköy’de kartopu oynarken bıçaklanarak hayatını kaybeden gazeteci Nuh Köklü’nün adı,
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin (TGC) öldürülen gazeteciler listesine eklendi ve fotoğrafı TGC Basın Müzesi’ndeki Öldürülen Gazeteciler Galerisi’ne törenle asıldı. Törende konuşan TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş Türkiye’de öldürülen 65. gazeteci olan Nuh Köklü için “ ‘Benim esnafım gerektiğinde polistir’ bakış açısıyla gazeteciler hedef gösterildiği için, değerli meslektaşımız Nuh Köklü’nün
bu anlayışın kurbanı olduğunu düşünüyoruz” dedi.222
 Van’ın Başkale İlçesi Bebleşin Jandarma Karakolu’na PKK’lılar tarafından uzun namlulu silah, roketatar ve patlayıcı yüklü otomobille saldırı düzenlendi. Şırnak’ın Uludere ilçesinde ise
PKK’lılar eş zamanlı olarak Hükümet Konağı, İlçe Emniyet Müdürlüğü ve İlçe Jandarma Komutanlığı’na roketatar ve uzun namlulu silahlarla saldırı düzenledi. Hükümet Konağı’ndaki adliye binasında
bulunan HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encü çatışma sırasında binada mahsur kaldı.223
 Silopi’de polisin sabah saatlerinde mahallelere girmek istemesi üzerine ilçede çıkan çatışmada, ilk belirlemelere göre üç kişi hayatını kaybetti ve 10’a yakın kişi yaralandı.224
 ABD Başkanı Barack Obama, Beyaz Saray’da dış politika gündemine ilişkin yaptığı açıklamada, Huffington Post muhabirinin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “IŞİD’e yönelik mücadeleyi PKK’yı hedef almak için bahane ettiği iddiasından” kaygı duyup duymadığını sorması üzerine
“Türkiye’nin gerçekleştirdiği operasyonlarda odaklandığı hedefin PKK değil IŞİD olması gerektiğini,
Türklerle yaptığı görüşmelerde bunu aktardığını” belirtti.225
 Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında yaptığı suç duyurusunu işleme koymadı. Demirtaş’ın şikayet dilekçesinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 24 Temmuz’da, basın yoluyla “HDP’nin il ve ilçe teşkilat yöneticilerine yönelik gözaltı ve tutuklama operasyonlarının başlatıldığı” yönündeki açıklamalarının bizzat “yargı bağımsızlığını etkileyecek mahiyette olduğu” iddiasında bulunulmuştu. 226
 Türkiye Barolar Birliği, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası’nın uygulanmasına ilişkin yö-
218
http://www.cnnturk.com/turkiye/eski-sur-belediye-baskani-gozaltina-alindi
http://www.radikal.com.tr/politika/hdp_secmeni_icin_bahceliye_suc_duyurusu-1408956
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/339103/TBMM_den_HDP_ye__dokunulmazlik__yaniti.html
221
http://www.haberler.com/chp-li-altay-dan-ic-guvenlik-yonetmeligi-7575792-haberi/
222
http://www.cihan.com.tr/tr/nuh-koklunun-adi-oldurulen-gazeteciler-listesinde-1846024.htm
223
http://www.radikal.com.tr/turkiye/karakola_bomba_yuklu_aracla_saldiri-1410897
224
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/339505/Silopi_yaniyor__3_olu__10_a_yakin_yarali.html
225
http://www.ntv.com.tr/turkiye/obamanin-sozlerine-ankaradan-yanit,C6y6gg34H0G4l7wcxepmRQ
226
http://haber.sol.org.tr/turkiye/demirtasin-erdogan-hakkindaki-suc-duyurusu-isleme-konmadi-125461
219
220
- 27 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
netmelik değişikliğinin, yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay’a başvurdu.227
 HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, bazı illerde valiliklerce ilan edilen yasak bölge kararlarının araştırılması konusunda meclis araştırması talebini TBMM Başkanlığı’na sundu. Baluken önergesinde, yasak bölge ilanları ile birlikte demokrasinin askıya alındığını, demokratik yaşamın şartlarından biri olan hukukun uygulanmasının yasak bölge ilanları ile ihlal edildiğini belirtti.228
8 Ağustos 2015
 Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde yasadışı gösterilere müdahale eden polis zırhlı aracına pusu kuran
PKK’lıların roketatarla düzenlediği saldırıda bir polis memuru şehit oldu. Ağrı’nın Doğubayazıt ile
Van’ın Çaldıran ilçelerini birbirine bağlayan karayolunda ise araçları yakan PKK’lı teröristler ile çıkan
çatışmada bir asker şehit oldu.229-230
 HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, PKK’ya silah bırakma çağrısı yaptı. Demirtaş ardından Silopi’de PKK saldırısında hayatını kaybeden Abdulhalik Araz’ın baba evine taziye ziyaretinde bulundu. Demirtaş taziye evinde yaptığı açıklamada, “Biz askerin, polisin, gerillanın cenazesi diye
ayıramayız. Her ananın babanın yürek acısı aynıdır. Ateş düştüğü yeri yakıyor. Şehit düşen asker de
bizim kardeşimizdir, bu topraklarda defnettiğimiz bütün gençler bu halkın evlatlarıdır. Bu acıları durdurmanın tek yolu da barışta ısrarcı olmaktır” dedi.231
 Türkiye ve Avrupa’daki Alevi, Bektaşi, Kızılbaş toplulukların örgütlü Alevi kuruluşları, ortak
basın açıklaması düzenleyerek Türkiye sınırları içinde yaşanan çatışmalara tepki gösterdi. Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Genel Başkanı Baki Düzgün, “Bir an önce çatışmaların durmasını ve daha
fazla kan akmamasını istiyoruz. İnsanların temeli ne olursa olsun, farklılıkları nedeniyle katledilmesine hayır diyoruz” dedi.232
9 Ağustos 2015
 CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba önderliğinde bir grup CHP’li milletvekilinin
Adıyaman’da gerçekleştirdiği görüşmelere ilişkin hazırlanan raporda “IŞİD,’e katılmak isteyenlerin
sınırdan 20 TL’ye ya da ambulans ile geçtiği, bazı kahvehaneler ve camilerin IŞİD irtibat noktası olduğu, çocuklarını ihbar eden ailelerin emniyet tarafından dikkate alınmayıp ‘suç işlemedilerse bir şey
yapamayız’ denilerek hiçbir önlem alınmadığı, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER)’e yapılan şikayetlerin de dikkate alınmayarak araştırılmadığı” belirtildi.233
 Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde bir kreşe yapılan “terör” baskınıyla ilgili CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem, İçişleri Bakanı Sebahattin Öztürk tarafından yazılı olarak cevaplandırılması talebiyle Meclis Başkanlığı’na soru önergesi verdi. Önergede “İktidarınız döneminde kaç kreş baskını
gerçekleştirilmiştir? Baskın sırasında çocukların herhangi bir direnişiyle karşılaşılmış mıdır? Kreşte
bulunan çocukların üzerinde terör örgütüne ait kaç bomba ve mühimmat ele geçirilmiştir? Kreşte bulunan çocukların yaşları dikkate alındığında, örgüt üyesi çocukların cezalandırılması için 3-5 arası çocuklar için ceza infaz kurumları açılacak mıdır? Dershanelerden sonra paralel kreşlerin de kapatılması
için herhangi bir çalışmanız olacak mıdır?” soruları yöneltildi.234
 Gazeteci Can Dündar, 15 yıldır kendi web sitesinde editör olarak çalıştırdığı gazeteci Saim
Tokacoğlu’nun işine son verdi. Tokacoğlu, işten ayrılmasının ardından Facebook hesabından yaptığı
açıklamada, internet sitesinde 15 yıldır sigortasız çalıştırıldığını açıkladı. Tokacoğlu’nun açıklamasının ardından Çağdaş Gazeteciler Derneği, Can Dündar’ı kınadı. Çağdaş Gazeteciler Derneği’nden yapılan yazılı açıklamada, ”Gazeteciler, emekçilerin haklarını gasp etmemelidir, edemezler. Can Dündar’ı hukuki sorumluluklarını derhal yerine getirmeye ve aynı zamanda meslektaşı da olan Saim Tokacoğlu’nun haklarını gasp etmekten vazgeçmeye çağırıyoruz” denildi.235
10 Ağustos 2015
 İstanbul Sultanbeyli’de polis merkezine bomba yüklü araçla düzenlenen saldırının ardından
227
http://haber.sol.org.tr/turkiye/barolar-birligi-toplanti-ve-gosteri-yuruyusleri-yonetmeliginin-iptali-icin-danistayda-125490
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/hdpden-yasak-bolge-ilanlari-hakkinda-meclis-arastirmasi-talebi
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29757527.asp
230
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29754133.asp?_sgm_campaign=scn_a004422478d7c000&_sgm_source=29754133&_sgm_action=Click-Dynamic
231
http://www.bugun.com.tr/gundem/pkk-derhal-elini-ceksin-haberi/1775170
232
http://www.cihan.com.tr/tr/alevi-temsilcileri-catismalarin-durmasini-istedi-1846436.htm
233
http://www.cihan.com.tr/tr/diyarbakir-bombacisi-patlamayi-yarim-saat-sonra-ogrendim-1846528.htm
234
http://www.zaman.com.tr/politika_krese-baskin-rezaleti-ironik-sorularla-mecliste-darbe-plani-buldunuz-mu_2309739.html
235
http://www.gazeteciler.com/gundem/can-dundar-emek-hirsizligiyla-suclaniyor-89872h.html
228
229
- 28 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
olay yerinde inceleme yapan polis ekiplerine teröristlerce ateş açıldı. Çatışmada bir polis şehit oldu, üç
terörist öldürüldü. Saldırıyı “Halk Savunma Birliği” adlı bir örgüt üstlendi.236
 Şırnak’ın Silopi ilçesinde PKK’lılarca döşenen mayının polis aracının geçişi sırasında patlaması üzerine dört özel harekât polisi, Beytüşşebap ilçesinde de askeri helikoptere açılan ateşte bir asker şehit oldu.237
 Demokratik Bölgeler Partisi’nin de (DBP) içinde olduğu Şırnak Halk Meclisi, ‘Özyönetim’
ilan ettiğini açıkladı. Açıklamada, “Kentteki devletin tüm kurumları bizim için meşruiyetini kaybetmiştir. Halk olarak özyönetimimizi esas alarak, demokratik temelde yaşamımızı inşa edeceğiz” denildi.238
 Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığınca, meslekten ihraç edilen savcılar Zekeriya Öz, Celal Kara ve Mehmet Yüzgeç hakkında “suç işlemek amacıyla örgüt kurmak”, “cebir, şiddet kullanarak Türk
Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya, görevlerini yapmasına kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs” gerekçeleriyle yakalama kararı talep edildi.239
 Hakkari’nin Yüksekova İlçesi’nde polisin yaptığı bir operasyonda çekildiği öne sürülen görüntülerle ilgili HDP Hakkari Milletvekili Abdullah Zeydan, İçişleri Bakanı Sebahattin Öztürk’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi verdi. Yüksekova İlçesi’nde 5 Ağustos’ta özel bir şantiyeye
yapılan baskında gözaltına alınan ve yerde arkadan elleri kelepçeli halde yere yatırılan kişilere ait olduğu öne sürülen görüntüleri sosyal medyada paylaşılmış, daha önce başbakan Ahmet Davutoğlu da
görüntülerin soruşturulması talimatını vermişti.240
11 Ağustos 2015
 Artvin Valisi Kemal Cirit, 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet soruşturması savcılarından Celal Kara ve Zekeriya Öz’ün, haklarında yakalama kararı çıkartılmadan önce Gürcistan’a geçiş yaptıklarını
tespit ettiklerini söyledi. Cirit, çıkış tarihleri itibariyle haklarında herhangi bir yargı kararı bulunmadığı
için Öz ve Kara’nın geçişlerinin engellenemeyeceğini belirtti.241
 CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, “Türkiye’de yer alan ve her geçen gün kapasitesi arttırılan cezaevlerinin, genelde tüm mahkumlar, özelde ise engelli, yabancı ve LGBTİ bireyi olan
mahkumların yaşam koşullarına, bu kişilerin insan haklarına uygunluğu yönünden incelenmeli ve eksiklikler giderilmeli diyerek TBMM Genel Kurulu’na meclis araştırma önergesi verdi.242
 Arel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde görevli akademisyen Ahmet Atilla Şentürk hakkında, Facebook hesabı üzerinden HDP’li milletvekillerine yönelik
“Bu iş böyle olmaz. Her şehidimize karşılık bir HDP milletvekili indirilmeli” mesajları nedeniyle üniversite yönetimi soruşturma başlattı. Yapılan açıklamada, Şentürk’ün soruşturma sonuna kadar üniversiteden uzaklaştırılmasına karar verildiği bildirildi. HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu, Şentürk
ile ilgili suç duyurusunda bulundu ve ÖDP’nin de suç duyurusunda bulunacağı belirtildi.243
12 Ağustos 2015
 Türkiye’de yaşanan terör ve şiddet olaylarını konuşmak için bir araya gelen sivil toplum kuruluşu üyeleri çözüm sürecinden vazgeçilmemesi gerektiğini vurgulayarak, devletin Kürt halkının beklentilerini karşılaması, PKK’nın silahlı güçlerinin de Türkiye’yi terk etmesi talebinde bulundular.244
 Casper markasının son akıllı telefon modelini tanıtmak için çekmiş olduğu reklam, kadınların
“teknolojiden hiç bir şey anlamadığı algısının” yaratıldığı ve “aşağılandığı” gerekçesiyle sosyal medyada tepkiye neden oldu.245
 Avrupa Birliği Komisyonu, 17 Aralık yolsuzluk soruşturmalarını yürüten savcıların tutuklanması kararına tepki göstererek, demokrasilerde yargı bağımsızlığının ve hukukun üstünlüğü ilkesinin
“esas” olduğunu vurguladı. “AB Komisyonu, yargı üyelerinin makamlarını istismar ettiklerine dair id236
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29769316.asp ve
http://www.radikal.com.tr/turkiye/sultanbeyli_saldirilarini_halk_savunma_birligi_adli_bir_orgut_ustlendi-1412635
237
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/silopide-4-beytussebapta-1-sehit-haberi/1777293
238
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/342087/Sirnak_demokratik_ozerklik_ilan_etti.html
239
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29775845.asp
240
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29773444.asp
241
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/zekeriye-oz-ve-celal-karanin-yurt--haberi/1779430
242
http://www.gercekgundem.com/siyaset/146511/cezaevlerindeki-hak-ihlallerine-son-verilmeli
243
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/342419/_Her_sehide_karsilik_bir_HDP_li_indirilmeli__diyen_profesore_uzaklastirma.html
244
http://www.cihan.com.tr/tr/sivil-toplum-kuruluslarindan-ortak-aciklama-baris-surecinden-vazgecilmemeli-1855209.htm
245
http://bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/166773-cinsiyetci-casper-reklamina-tepki
- 29 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
diaların hukuka ve hukuki prosedürlere uygun şekilde ele alınması gerektiğinin altını çizer” denildi.246
13 Ağustos 2015
 Diyarbakır’ın Sur ilçesinde Jandarma Karakolu’na bir grup PKK’lı terörist tarafından roketatarlı ve uzun namlulu silahlı saldırı düzenlendi. Saldırıda bir asker şehit oldu, dört asker ile bir korucu
da yaralandı.247
 Ağrı’nın Diyadin ilçesinde dün gece saatlerinde İlçe Jandarma Komutanlığı’na yapılan saldırının ardından özel harekat timlerinin, Jandarma Komutanlığı’nın karşısındaki bölgeyi rastgele taradığı
bu sırada mahalle fırınında çalışan ve odun almak için dükkanın karşısındaki depoya giden Orhan Aslan (16) ve Muhammed Aydemir (15) isimli çocukların da kurşunların hedefi olduğu iddia edildi. DİHA’nın haberine göre çocuklar olay yerinde yaşamını yitirdi. Ağrı Valiliğinden yapılan açıklamada
“Üç terörist silahlarıyla birlikte ölü olarak ele geçirilmiştir” denildi.248
 MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin HDP’ye oy verenleri “şerefsiz, hain güruhu” ilan etmesinin ve danışmanı Metin Özkan’ın bu sözleri yineleyerek, katıldığı bir televizyon programında
“Çantamda bunların 3 bin kişilik listesi var” demesinin ardından, aralarında Baskın Oran, Gençay
Gürsoy ve Oya Baydar’ın da bulunduğu dokuz aydın, Bahçeli ve Özkan hakkında hakaret ve tehdit
suçlarından dava açılması için çeşitli kentlerdeki Cumhuriyet Savcılıklarına, Ankara Cumhuriyet Savcılığı’na iletilmek üzere dava dilekçelerini verdiler.249
 Wall Street Journal’da Dion Nissenbaum ve Ayla Albayrak imzalı bir makalede, Türkiye’nin
IŞİD’e karşı mücadeleye katılacağını açıklamasına rağmen bu doğrultuda hiçbir adım atmadığını ve
Washington’ın da “IŞİD bahanesiyle” Kürtlere karşı düzenlenen operasyonlardan tedirgin olduğu ifadeleri yer aldı.250
 Başbakan Ahmet Davutoğlu, AKP ile CHP arasında genel başkanlar düzeyinde yapılan koalisyon görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada “CHP’ye kısa süreli reform hükümeti teklif ettiklerini ancak bu teklifin kabul edilmediğini” söyledi.251
 CHP Grubu’nun milletvekillerine gönderdiği bilgi notunda koalisyon görüşmeleriyle ilgili olarak, “CHP’nin Merkez Yönetim Kurulu tarafından tam yetki ile desteklenen, dört yıllık, yüksek profilli, geniş tabanlı koalisyon hükümeti önerimiz, AKP tarafından kabul edilmediği için iki Sayın Genel
Başkan’ın görüşmesinden bir hükümet kararı çıkmadı” denildi.252
 Die Welt gazetesinin internet sitesi Welt Online’da, koalisyon görüşmelerinin olumsuz sonuçlanması konusunda “Sonuçlar Erdoğan’ın hoşuna gidene kadar yeniden seçim” başlığı altında verilen
bir haberde, “Türkiye yeniden seçime doğru ilerliyor. Sonuç alınamamasından aslında masada bile
olmayan birisi sorumlu: Recep Tayyip Erdoğan” ifadesi yer aldı.253
14 Ağustos 2015
 Ağrı Barosu’nun, Diyadin’de vurulan ikisi çocuk üç kişinin özel harekat timleri tarafından öldürüldüğü iddiasının inceleme raporunda, Ağrı Valiliği’nin öldürülen iki çocuğun “sivil” değil, “terörist” olduğunu iddia etmesine karşın, “odun deposunda öldürülen Orhan Aslan ve Muhammed Aydemir adı çocukların sivil ve savunmasız oldukları” belirtildi.254 Diyadin Savcılığı, olayla ve iddialarla
ilgili soruşturma başlattı.255
 Antalya’da bir piknikte rakı içen 11 öğretmen hakkında “Lisede ahlaksızlık” başlığıyla haber
yapan Yeni Akit gazetesinin, açılan tazminat davasını kaybetmesine rağmen söz konusu parayı ödememesi üzerine, öğretmenler gazeteye haciz işlemi başlatılacağını duyurdu.256
 Karadenizli sanatçı ve aydınlar 22 Temmuz Suruç’taki bombalı saldırı sonrası oluşan şiddet ve
savaş ortamına son verilmesi çağrısı yaparak, “Birilerinin saltanatı için gençlerimizin feda edilmesine
246
http://www.cihan.com.tr/tr/abden-17-aralik-savcilari-tepkisi-yargi-bagimsizligi-esastir-1855098.htm
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29797609.asp
http://www.birgun.net/haber-detay/diha-ozel-harekat-dukkan-taradi-2-cocuk-yasamini-yitirdi-86700.html
249
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/9-aydindan-bahceli-ve-danismani-icin-suc-duyurusu
250
http://www.diken.com.tr/washington-turkiyenin-isid-bahanesiyle-kurtlere-saldirmasindan-tedirgin/
251
http://bianet.org/bianet/siyaset/166795-davutoglu-erken-secim-tek-ihtimal
252
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/344729/CHP_den_ilk_resmi_aciklama__AKP_kabul_etmedi.html
253
http://www.diken.com.tr/sonucsuz-gorusmeler-alman-basininda-erdoganin-hosuna-gidene-kadar-secim/
254
http://haber.sol.org.tr/turkiye/agri-barosu-oldurulen-cocuklar-sivil-ve-savunmasizdi-126239
255
http://bianet.org/bianet/insan-haklari/166838-diyadin-de-cocuklarin-oldurulmesiyle-ilgili-sorusturma-baslatildi
256
http://www.diken.com.tr/ahlaksiz-dedigi-ogretmenlere-tazminatlarini-odemeyen-yeni-akite-haciz-islemi-yolda/
247
248
- 30 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
ve ülkemizin kör bir şiddet sarmalında boğulmasına hayır diyoruz” dedi.257
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rize’de sivil toplum kuruluşlarıyla bir araya geldiği
toplantıdaki konuşmasında, “Artık ülkede sembolik değil, fiili gücü olan bir cumhurbaşkanı var. İster
kabul edilsin, ister edilmesin; Türkiye’nin yönetim sistemi bu anlamda değişmiştir. Şimdi yapılması
gereken, bu fiili durumun hukuki çerçevenin anayasal olarak kesinleştirilmesidir” dedi.258
 Eskişehir Özel Samanyolu Eğitim Kurumları ve FEM’e bağlı dershaneler, polis koordinesinde
sekiz kurum tarafından dershanelere yapılan denetimleri yargıya taşıdı. Kurumların avukatı Selamet
Şen, baskın gibi hukuksuz denetimin Valilik kararıyla yapıldığı gerekçesiyle Vali Güngör Azim Tuna,
İl Emniyet Müdürü ve KOM Şube Müdürü hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu. Avukat Şen,
tek bir kurumun okul ve dershanelerine sekiz ayrı devlet kurumu tarafından yapılan baskın ve denetimlerin nefret ve ayrımcılık suçunu oluşturduğunu söyledi.259
 Aktif Eğitimciler Sendikası, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun okul müdürleri ve müdür yardımcıları için verdiği kararı uygulamadıkları gerekçesi Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı ve MEB
Müsteşarı Yusuf Tekin hakkında suç duyusunda bulundu.260
15 Ağustos 2015
 Bingöl’ün Karlıova ilçesinde yola konulan bomba askeri aracın geçişi sırasında patlatıldı, üç
asker hayatını kaybetti, altı asker yaralandı.261
 Hakkari’nin Yüksekova ilçesindeki Dağlıca’da düzenlenen PKK saldırısı sonucu Astsubay Üst
Çavuş Dursun Taştiken, Uzman Çavuş Yasin Gencer, Uzman Çavuş İbrahim Taş hayatını kaybetti, altı
asker yaralandı.262
 Suruç İçin Adalet Platformu, Suruç’ta yaşanan bombalı saldırıya ilişkin alınan kısıtlama kararını Anayasa Mahkemesi’ne taşıma kararı aldı. Kısıtlama kararının müşteki ve vekillerine uygulanamayacağını söyleyen platformun avukatları, tüm iç hukuk yollarını tükettiklerini belirtti.263
16 Ağustos 2015
 CHP Grup Başkanvekili Levent Gök başkanlığındaki heyetin Tunceli’de 14 özel güvenlik
bölgesi ilan edilmesine ilişkin yaptığı inceleme ve görüşmeler sonrası hazırladığı raporda, özel güvenlik bölgesi ilan edilmesi kararı ile valiliğe verilen yetkilerin yasalara ve anayasaya aykırı olduğu vurgulandı.264
 Muş Valiliği, güvenlik güçleriyle PKK’lılar arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle Varto ilçesinde sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini duyurdu.265
 Muş’un Varto ilçesinde çıkan çatışmada hayatını kaybeden PKK’li Kevser Eltürk’e ait cesedin
sokakta polisler tarafından çıplak halde sürüklenmesine ait görüntülerin sosyal medyada yayınlanması
üzerine oluşan tepkiler ardından, Muş Valiliği “olayın kabul edilemez” olduğunu belirtti. Yapılan
açıklamada, görüntülerin doğruluğu onaylandı ve “Kamuoyu ve valiliğimizce kabul edilemeyecek şekildeki bu görüntüleri çeken, yayınlayan ve sosyal medyaya servis eden kişi veya kişiler hakkında adli
ve idari soruşturma başlatılmıştır” denildi.266
 Anayasa Mahkemesi, PKK’nın kurucuları arasında yer alan ve 2009’da KCK soruşturmasında
tutuklanan Muzaffer Ayata’nın, 2012 yılında açlık grevine katıldığı için disiplin cezası verilmesine ve
İnfaz Hâkimliğinde, Kürtçe savunma yapma talebinin reddedilmesine karşı yaptığı başvuruyu, sanığın
Türkçe biliyor olması nedeniyle reddetti. Kararda Ayata’nın, “Türkçe yazdığı dilekçelerle açlık grevine başladığına ve disiplin cezasına itiraz ettiğine” dikkat çekildi ve infaz hâkimliğinin Kürtçe savunmayı, “başvurucunun Türkçe bildiği gerekçesiyle” reddetmesinin ihlal olarak görülemeyeceği belirtildi.267
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Türkiye’nin yönetim sistemi değişmiştir” sözleri257
http://bianet.org/bianet/siyaset/166833-karadenizli-sanatci-ve-aydinlar-biz-baris-istiyoruz
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29815380.asp
http://www.cihan.com.tr/tr/eskisehir-valisi-hakkinda-nefret-ve-ayrimcilik-faaliyetinden-suc-duyurusu-1858102.htm
260
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/aktif-egitim-senden-bakan-avci-ve--haberi/1784016
261
http://www.ntv.com.tr/turkiye/bingolde-askeri-araca-mayinli-saldiri-3-sehit-6-yarali,NagD-vTnNEeRCaekqWFJ1g
262
http://bianet.org/bianet/insan-haklari/166849-daglica-da-uc-asker-hayatini-kaybetti
263
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/suruc-sorusturmasindaki-kisitlama--haberi/1786050
264
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/346481/Dogu_da_sistem_fiilen_degisti.html
265
http://t24.com.tr/haber/vartoda-sokaga-cikma-yasagi-ilan-edildi,306431
266
http://www.diken.com.tr/mus-valiligi-ciplak-pkkli-kadin-fotografinin-gercek-oldugunu-duyurdu/
267
http://t24.com.tr/haber/aym-turkce-bilen-mahuma-kurtce-savunma-yasagi-hak-ihlali-degil,306456
258
259
- 31 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
ni, “darbe” olarak değerlendiren CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu “Evren’in darbe sürecinin
aynısı. Anayasa dinlemem, diyor. Çok tehlikeli bir süreç” dedi.268
17 Ağustos 2015
 Diyarbakır Valiliği’nden yapılan yazılı açıklamada, Lice’de akşam 21.00’dan 18 Ağustos sabah saat 07.00’a kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiği, ayrıca Silvan, Lice, Kulp ve Dicle ilçelerinin
bazı bölgelerinin Özel Güvenlik Bölgesi ilan edildiğini duyurdu.269
 Erzurum’un Şenkaya ilçesi ile Ardahan’ın Göle ilçesini birbirine bağlayan karayolunu kesen
PKK’lı teröristler, durmayan köy minibüsüne ateş açtı. Sırtına kurşun isabet eden minibüs şoförü 35
yaşındaki Garip Bektaş yaşamını yitirdi.270
 Şırnak’ta 2010 yılında “PKK’ye yardım” ettikleri gerekçesiyle cezaevine konan dört kişinin,
yasa gereği beş yıllık tutukluluk süresini doldurdukları halde mahkeme tarafından, “sanıkların hemen
beraat edebilecekleri bir durum gözlenememektedir” denilerek tahliyeleri engellendi.271
 Hakkari’de Özel Harekat timi, HDP ve DBP ilçe örgütleri ile mahalle meclisleri tarafından
yapılan “Devlet kurumlarını tanımıyoruz” açıklamasının ardından aralarında belediye eş başkanlarının
da bulunduğu DBP ve HDP’li siyasetçilerin evlerine operasyon düzenledi. Operasyonda iki kişi gözaltına alınırken; bazı kaset, mektup ve bilgisayarlara el konuldu.272
 Sokağa çıkma yasağının kaldırıldığı Muş’un Varto ilçesine giden HDP heyetinden milletvekili
Selma Irmak, ”Halen insan parçalarını orada görebiliyorsunuz. Parçalanmış bir veya birden fazla ceset
ihtimali var. Devlet burada ne yaptı bilmiyoruz. Mülki amirler sokağa çıkma yasağı sırasında ne yaptı,
kaç insan öldü? Burada hukuksuz bir şey yapıldığı için açıklama yapılmıyor” dedi. İlçede üç sivilin de
kayıp olduğu iddia edildi.273
 Ankara 5. İdare Mahkemesi, Atatürk Orman Çiftliğinin (AOÇ) ilgili tüm imar ve ulaşım planlarını iptal etmesi üzerine Büyükşehir Belediye Meclisi Ankara Bulvarı’nı kapattı. Gökçek’in “kapatmanın sorumlusu odalardır” diyerek hedef gösterdiği TMMOB bağlı meslek odaları düzenledikleri basın toplantısında Gökçek’e tepki gösterdiler. Şehir Plancıları Odası Şube Başkanı Emre Sevim, Gökçek’in oluşturduğu algının aksine odalar ya da yargının yolunun kapanmadığını belirterek, “Başkan,
Ankara Bulvarı’nın dışında diğer bazı yolları da kapattı. Gökçek’in yapması gereken bu yolları kapatmak değil eski haline çevirmekti. Belediye yargı kararını yanlış bir şekilde uygulayarak halkına zulmediyor” dedi.274 Gökçek ise, “Bu problemi mahkeme çözer” diyerek, vatandaşların “bol bol mahkemeye dava açmalarını” önerdi.275
 Şakran Cezaevi’nde çocuk tutukluların birbirlerine işkence yaptıkları, bazı çocuklara tecavüz
edildiği ve sorumlular hakkında hiçbir adli işlem yapılmadığını öne süren kurum içi bir yazışmayı basına sızdıran cezaevinin eski psikoloğu Özgün Ergin, memuriyetten istifa etmek zorunda bırakıldı.276
 Gaziantep’te Milli Eğitim, SGK, Halk Sağlığı, Gıda, Tarım İl Müdürlüğü, Vergi Dairesi Başkanlığı, İl Emniyet Müdürlüğü ve belediye yetkililerinden oluşan komisyon, Özel Safa Eğitim Kurumları’na bağlı dershane ve etüt merkezlerini denetledi. Denetlemenin 27 ayrı kurumda gerçekleştiği belirtildi.277
 Başbakan Ahmet Davutoğlu, MHP lideri Devlet Bahçeli ile yaptığı görüşmenin ardından koalisyon konusunda bir anlaşmaya varamadıklarını açıkladı.278
18 Ağustos 2015
 Tunceli’de önce Tunceli-Ovacık karayolunu, ardından Tunceli-Erzincan karayolunu kesen
15’er kişilik PKK’lı grup, özerklik ilan ettiklerini, yolun denetimlerinde olduğunu duyurdu.279
 Ağrı Valiliği, Ağrı ve Tendürek dağlarının 15 gün süreyle özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini
268
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29823587.asp
http://www.imctv.com.tr/diyarbakirda-sokaga-cikma-yasagi/
http://www.dha.com.tr/teroristler-yol-kesti-durmayan-minibusun-soforu-garip-bektasi-oldurdu_1004384.html
271
http://haber.sol.org.tr/turkiye/mahkeme-hemen-beraat-edemezsiniz-zaten-deyip-tahliye-etmedi-126541
272
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/hakkaride-evlere-ozerklik-baskini
273
http://www.diken.com.tr/hdpnin-varto-heyeti-burada-devlet-ne-yapti-kac-kisi-oldu-bilmiyoruz/
274
http://www.birgun.net/haber-detay/gokcek-mahkeme-kararinda-olmayan-yollari-da-kapatiyor-86977.html
275
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29835033.asp
276
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/cocuk-cezaevinde-tecavuz-skandalinin-faturasi-psikologa-kesildi
277
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29832249.asp
278
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/08/150817_davutoglu_bahceli
279
http://www.bugun.com.tr/gundem/tuncelide-sok-gelisme-haberi/1790767
269
270
- 32 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
bildirdi.280
 Eski Manisa Barosu Başkanı MHP Manisa Milletvekili Zeynel Balkız, Soma maden olayının
soruşturma yetkisinin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
müfettişlerinden alınarak, Başbakanlık Denetleme Teftiş Kurulu’na verildiğini, böylece Başbakanlık’ın devreye girerek soruşturmayı ve adil yargılanmayı engellemeye çalışacağını öne sürdü.281
 DBP’li Diyarbakır Belediye Başkanı ile bazı siyasetçilerin Sur ve Silvan ilçelerinde özerklik
ilan ettiklerini açıklamalarının ertesinde çatışmaların yaşandığı bölgede elektrik, telefon ve internetin
kesildiği ve gazetecilerin ilçeye alınmadığı öne sürüldü. HDP Eşbaşkanı Gültan Kışanak, Silvan ile
iletişim kurmanın neredeyse imkansız olduğunu söyleyerek, “Sivillerin başına çok kötü şeylerin gelmesinden korkuyorum” diye konuştu.282
 Bitlis’in Tatvan ilçesinde askeri kışla yakınından geçen sivil araçtan boş şişe atan bir kişi, nöbetçi askerler tarafından örgüt üyesi sanılarak vuruldu.283
 Başbakan Ahmet Davutoğlu, hükümeti kurma görevini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a iade etti.284
 Yüksek Seçim Kurulu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimin yenilenmesine ilişkin karar alması durumunda, olağanüstü toplanarak 90 gün olan seçim sürecini kısaltılabileceğine dair
ilke kararı aldı.285
 Gezici Araştırma Şirketi’nin sahibi Murat Gezici, yaptıkları son anket verilerinde, halkın yüzde 56’sının çatışmalardan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı sorumlu tuttuğunu, HDP’nin oyunun ise yükselerek yüzde 14.1’e ulaştığını gösterdiğini söyledi.286
 HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen, “Seçim hükümetinden kaçınmayacağız. Sorumluluk alırız” dedi
ve ülkenin çıkarlarının partinin çıkarlarından önce geldiğini söyledi.287
 Avrupa Dershaneler Birliği’nce yapılan açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin dershaneleri kapatan yasayı iptal kararına rağmen, muhalefet eden Milli Eğitim Bakanlığı’nı Avrupa Eğitim Komisyonu ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne şikayet etmeye hazırlandığı belirtildi. Avrupa Dershaneler Birliği Başkanı George Hagitegas, “Anayasa Mahkemesi’nin kararı çarpıtılmadan derhal uygulanmalı” dedi.288
 İzmir’de polis, Özel Yamanlar Eğitim Kurumları çatısı altındaki okullara operasyon düzenledi.
Bir anaokulunda ise öğrencilerin eğitim faaliyetleri kapsamında yaptığı el işlerinin dosyaları, öğrenciler için hazırlanan hediye paketleri, kalemlikler ve öğretmen dolaplarının incelediği belirtildi.289
 Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Gülen Cemaatine hakaret ettiği iddiasıyla
yapılan bireysel bir başvuruyu reddetti. Mahkeme, ret gerekçesini, başvurucunun mağdur sıfatını taşımaması ve kişi yönünden yetkisiz olması olarak açıkladı. Daha önce Nurettin Polat isimli bir kişi,
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Gülen Cemaati olarak bilinen gruba yönelik olarak konuşmalarında sarf ettiği sözlerin, şeref ve itibarının korunmasını isteme hakkını ihlal ettiği iddiasıyla açtığı davayı kaybetmiş ve AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuştu. Yüksek Mahkeme, yerel mahkemenin davanın reddi yönündeki kararını haklı bularak bireysel başvuruyu reddetti.290
 Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun, gazeteci Emre Uslu ile CHP’li Umut Oran ve Akif
Hamzaçebi arasında geçtiği iddia edilen Sümeyye Erdoğan’a suikast konuşmalarının da yer aldığı bir
dizi Twitter yazışmasının sahte olduğunu ortaya çıkaran iki savcı hakkında dosya açtığı öne sürüldü.291
 7 Haziran seçimleri öncesinde seçim güvenliği konusunda çalışmalar yaparak, “Bir Oy Hırsızının El Kitabı” adlı kılavuzu hazırlayan Demokrasi Denetçileri Derneği partilerin seçimde verdikleri
sözlere ne kadar sahip çıktıklarını takip etmek amacıyla “Vaadini Unutma” isimli proje başlattı. Kam280
http://www.milliyet.com.tr/agri-dagi-ve-tendurek-dagi-gecici-guvenlik-agri-yerelhaber-930553/
http://www.cihan.com.tr/tr/basbakanlik-da-soma-davasindan-sonuc-cikmasini-istemiyor-1862236.htm
http://t24.com.tr/haber/kisanak-silvanda-elektrik-ve-internet-yok-sivillere-cok-kotu-seyler-olmasindan-korkuyorum,306719
283
http://www.diken.com.tr/geldigimiz-nokta-bu-asker-arabanin-camindan-sise-atan-kisiyi-saldirgan-sanip-vurdu/
284
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29846032.asp
285
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29854183.asp
286
http://www.diken.com.tr/gezicinin-son-anketi-yuzde-56-catismalardan-erdogani-sorumlu-tutuyor-hdp-yukseliste/
287
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29854183.asp
288
http://www.zaman.com.tr/gundem_avrupali-dershaneciler-birligi-mebi-aihme-sikayet-edecek-aym-karari-derhal-uygulanmali_2311393.html
289
http://www.cihan.com.tr/tr/izmirde-polis-anaokulu-basti-1862183.htm ve http://www.zaman.com.tr/gundem_polis-bastigi-anaokulunda-ogrencilerin-kalemlikve-urun-dosyalarini-inceledi_2311367.html
290
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/aymden-cemaate-hakaret-basvurusuna-ret-karari
291
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29842168.asp
281
282
- 33 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
panya kapsamında takip edilecek konular, ifade özgürlüğü, yargı bağımsızlığı, iç güvenlik yasasının
iptali, seçim barajının düşürülmesi gibi 15 ana başlık altında toplandı.292
19 Ağustos 2015
 Siirt’in Şirvan ilçesinde, PKK’lı teröristlerce karayoluna döşenen bombanın askeri aracın geçişi sırasında patlatılması üzerine, sekiz asker şehit oldu. Diyarbakır Bingöl karayolunda teröristlerle
çıkan çatışma sonucunda iki asker şehit oldu. Diyarbakır’ın Lice ilçesinde ise meydana gelen çatışmada yaralanan iki asker şehit oldu.293
 Diyarbakır’ın Lice ve Hani ilçeleri kırsalında PKK’lılarla çıkan çatışmada Uzman Çavuş Muhammet Tufan’ın öldürülmesinin ve üç askerin yaralanmasının ardından çatışmada ağır yaralanan
Teğmen Ubeyd Turan da tedavi gördüğü Diyarbakır Asker Hastanesi’nde hayatını kaybetti.294
 İstanbul Esenler’de, korsan gösteri yapan yüzleri maskeli bir grup, devriye gezen motorize polis ekibine ateş açtı. Polis ekibinin karşılık vermesi üzerine çıkan çatışmada 17 yaşındaki Fırat Elma
hayatını kaybetti, dört kişin gözaltına alındı.295
 Dolmabahçe Sarayı’nda nöbet tutan polislere teröristlerce silahlı ve bombalı saldırıda bulunuldu. Olay sonrası gerçekleştirilen operasyonda iki terörist yakalandı.296
 Diyarbakır’ın Lice ve Silvan İlçesi’nde Diyarbakır Valiliği’nin “halkın can ve mal güvenliğini
sağlamak” almacıyla 18 Ağustos salı gününün ilk saatlerinde ilan ettiği sokağa çıkma yasağı kaldırıldı.297
 HDP, MYK’dan yapılan yazılı açıklamada, Diyarbakır’ın Sur ve Silvan ilçelerinde yapılan eş
zamanlı operasyonda bazı DBP’li belediye başkanlarının ve DBP’li siyasetçilerin gözaltına alındığı
ifade edilerek, “İlçelerde ve köylerde ev ve iş yerlerine yönelik tahribat, saldırılarının yaşandığı bugünlerde, şimdi de seçilmiş yönetici ve siyasetçilere yönelik gözaltı ve tutuklama operasyonları kabul
edilemez. Gözaltına alınan seçilmişler ve siyasetçiler derhal serbest bırakılmalıdır” denildi.298 Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Gültan Kışanak ise “Devlet gelir belediye başkanımı gözaltına alırsa ben de ‘özerklik’ ilan ederim tabi ki. Binlerce hukuksuzluk var. Bu halkın özerklik talebi siyasi bir taleptir” dedi ve gözaltına alınan belediye başkanlarının ve sivil toplum örgüt temsilcilerinin
serbest bırakılmasını istedi.299
 Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun koalisyon seçeneği kalmadığı gerekçesiyle hükümeti kurma
görevini Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a iade etmesi üzerine Erdoğan’ın TBMM Başkanı İsmet
Yılmaz ile bir araya gelerek Türkiye’yi erken seçime götürecek süreci başlatması ve seçim hükümetini
belirlemesi bekleniyor. Bakanlıkların AKP’ye 11, CHP’ye altı, MHP ve HDP’ye üçer bakanlık olarak
dağıtılması bekleniyor.300
 Saadet Partisi Genel Başkanı Mustafa Kamalak, Haziran seçimlerinin üzerinden 73 gün geçtiğini hatırlatarak koalisyon görüşmelerinin maliyetinin 96 milyar lira olduğunu söyledi.301
 CHP Sözcüsü Haluk Koç, CHP’nin seçim hükümetinde yer almayacağını belirtmesi üzerine,
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “E zaten Beştepe’nin adresini bilmeyenlerle de bizim vakit
geçirecek bir zamanımız yok” sözlerine tepki gösterdi. Koç, “Türkiye’yi 13 yıldır yönetenler hiç sorumlulukları yokmuş gibi gündemlerini saraya kilitlemişler. Yok sarayın adresini biliyormuş, bilmiyormuş. Varsa, yoksa saray. Yere batsın senin sarayın” dedi.302
 Başbakan Yardımcısı ve Geçici Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç’ın Evrensel ve Özgür Gündem gazeteleri hakkında “Bunlar suç makinesi, bunlara dava açsak cezalara boğulurlar” sözlerine açılan davada, “yasama dokunulmazlığı”, “düşünceyi açıklama” gerekçelerinden takipsizlik kararı verildi.303
292
http://www.bugun.com.tr/demokrasi-denetcileri-derneginden-vaadini-unutma-kampanyasi-haberi/1789155
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29852503.asp ve http://www.bugun.com.tr/son-dakika/genelkurmay-2-personelimiz-sehit-oldu-biri-yaralandihaberi/1791206 ve http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/347739/Lice_de_sehit_sayisi_3_e_cikti.html
294
http://www.dha.com.tr/licede-sehit-sayisi-3e-cikti_1005622.html
295
http://www.dha.com.tr/-esenlerde-catisma-1-olu_1005617.html
296
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29852252.asp
297
http://www.dha.com.tr/silvanda-ki-silah-sesleri-dha-kamerasi-tarafindan-goruntulendi_1005743.html
298
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348301/HDP__Secilmis_yerel_yoneticilere_yonelik_gozaltilari_durdurun.html
299
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29851409.asp
300
http://www.yeniasir.com.tr/politika/2015/08/19/gecici-bakanlari-erdogan-belirleyecek
301
http://www.yeniasya.com.tr/politika/kamalak-koalisyon-tiyatrosunun-ulkeye-maliyeti-96-milyar-liradir_352663
302
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348417/Haluk_Koc__Yere_batsin_senin_sarayin.html
303
http://www.birgun.net/haber-detay/arinc-in-gazeteler-hakkinda-bunlar-suc-makinesi-sozlerine-takipsizlik-87094.html
293
- 34 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
 Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, haklarında tutuklama talepli yakalama kararı verilmeden
önce yurt dışına çıktıkları tespit edilen Zekeriya Öz ve Celal Kara hakkında kırmızı bülten çıkarılması
için Adalet Bakanlığı’na başvurdu.304
 Erzurum’da Tekman Kaymakamlığı, kamu kurum ve kuruluşlarında Türkçe dilinden başka
herhangi bir dil konuşulmasını yasakladı. Kaymakam Lütfullah Ün tarafından, 14 Ağustos’ta gönderilen yazıda, ”Kamu personelin kamuya ait alanlar içerisinde gerek kalmadıkça Türkçe dilinden başka
herhangi bir dil konuşulmaması hususunda, kurum amirlerince gerekli hassasiyetin gösterilmesi ve
uymayan çalışanların hakkında yasal işlem yapılacağının bilinmesi, herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesini rica ederim” ifadeleri yer aldı.305
 CHP’li RTÜK üyesi Ali Öztunç, iki CHP’li milletvekili ile bir gazeteci arasında sosyal medyada geçtiği iddia edilen “Sümeyye Erdoğan’a suikast” konuşmalarının sahte olduğunun ortaya çıkması üzerine, bu haberleri yayınlayan bazı gazeteler ile ilgili yapmış olduğu şikayetin yeniden görüşülmesini talep etti. Öztunç’un, RTÜK Başkanlığı’na sunduğu dilekçede 22 tv kanalı hakkında daha
önce yapmış olduğu şikayetinin RTÜK İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın “Yazışmaların doğruluğu ya da yanlışlığının tarafımızca belirlenmesi mümkün değildir. Buna ancak mahkemeler
karar verebilir” cevabı verdiği belirtildi. Öztunç, bu karar üzerine yayın yapan 22 TV kanalı hakkında
herhangi bir yaptırımın uygulanmadığını ifade ederek, ancak yeni karar ile RTÜK gerekçesinin yargı
tarafından ortadan kaldırıldığına dikkat çekti. Öztunç yeni şikayet dilekçesinde RTÜK’ün bu yayınlarla ilgili Nisan ayında yaptırım uygulanmaması yönünde verdiği kararın tekrar görüşülmek üzere gündeme alınmasını talep etti.306
20 Ağustos 2015
 İHD’nin açıkladığı, “Muş İli Varto İlçesinde Meydana Gelen Olayları Araştırma Ve İnceleme
Raporu’nda “gözaltına alınan Ersin Kızılboğa’nın işkence gördüğü”, “ilçe merkezinde bulunan iş yerlerinin büyük bir kısmına mermi isabet ettiği oysa kamuya ait binalara mermi isabet etmediğinin görüldüğü” iddiaları yer aldı.307
 Erzincan Milletvekili Erdoğan Özyalçın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim sürecinde uyması gereken etik davranış ilkelerini belirleyen kanun teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu.
Kanun teklifinde Anayasa’ya göre cumhurbaşkanının kanun önünde eşitlik ilkesine uygun hareket etmek zorunda olduğu belirtilerek, etik davranış ilkelerinin yasalarla belirlenmesi istendi.308
21 Ağustos 2015
 CHP, yolsuzluk, rüşvet ve belgede sahtecilik iddialarının araştırılması konusunda meclis soruşturması açılması için hazırlanan altı ayrı önerge talebini benimsedi. CHP milletvekili Fikri Sağlar
tarafından hazırlanan önergelerde 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonlarına adları karıştığı için görevlerinden istifa eden eski bakanlar Zafer Çağlayan, Muammer Güler, Egemen Bağış ve Erdoğan Bayraktar hakkında soruşturma komisyonu kurulması talep edildi.309/310 Önergelerde ayrıca, “görevi kötüye
kullanmak”tan “suçluyu kayırma”ya, “devlete karşı savaşa tahrik”ten “suç için anlaşma”ya kadar, Erdoğan’a yöneltilmiş 12 suçlama bulunuyor.311
 Karadeniz bölgesinde sekiz ilin yaylalarını birbirine bağlayacak olan 2 bin 600 kilometrelik
“Yeşil Yol” projesi kapsamında vatandaşların tepkisi üzerine Çamlıhemşin’in Samistal yaylasında 42
gün önce durdurulan çalışmalar, jandarma gözetiminde yeniden başladı.312
22 Ağustos 2015
 Genelkurmay Başkanlığı, Irak’ın Kuzeyi ve Şırnak Uludere İlçesi’nde toplam 41 PKK’linin
etkisiz hale getirildiğini açıkladı.313
 Hakkari’nin Yüksekova ilçesi Esendere Sınır Kapısı, PKK’lılar tarafından karayolu üzerindeki
304
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348315/Savcilar_Zekeriya_Oz_ve_Celal_Kara_icin_kirmizi_bulten_basvurusu.html
http://haber.sol.org.tr/turkiye/erzurumda-kaymakamlik-kurtce-konusulmasini-yasakladi-126836
http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/rtuk-sumeyye-dosyasini-yeniden-aciyor-913877/
307
http://www.imctv.com.tr/ihd-varto-raporunu-acikladi/
308
http://www.taraf.com.tr/politika/cumhurbaskani-tarafsiz-olsun-diye-kanun-teklifi/
309
http://t24.com.tr/haber/chpden-erdogan-ve-eski-bakanlar-hakkinda-meclis-sorusturmasi-talebi,307005
310
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29868789.asp
311
http://www.diken.com.tr/cumhurbaskani-erdogana-12-agir-suclama/
312
http://www.cumhuriyet.com.tr/foto/cevre/349451/1/Bakanligin_onayi_yok..._42_gun_sonra_yeniden_basladi.html
313
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/350299/Genelkurmay__41_PKK_li_olduruldu.html
305
306
- 35 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
bir köprünün patlayıcı kullanarak yıkılmasının ardından, geçici bir süreliğine kapatıldı.314
 HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş, partisinin PKK terör örgütünün saldırılarına sessiz kaldığı
yönündeki eleştirilerle ilgili, “Bizim yaptığımız çağrı PKK şahsında, MHP’den bin kat daha etkilidir.
Herkes bizim samimi bir barış yanlısı olduğumuzu, halkın sesine kulak verdiğimizi biliyor. Bizim yaptığımız barış çağrılarının Kandil’de etkisi vardır, olacaktır ama sizin yaptığınız kınamaların orada zerre kadar karşılığı yoktur. Siz sadece şov yapıyorsunuz, tabana sıcak mesajlar vermeye çalışıyorsunuz.
Biz gerçekten savaşı ve ölümleri durdurmaya çalışıyoruz” dedi.315
 HSYK üyesi Mahmut Şen, hakim ve savcıların savunması alınmadan açığa alınma ve meslekten ihraçlarını eleştirdi. Şen, bu durumun AİHM kriterlerine göre, “adil yargılanma hakkı ihlali” olduğunu belirtti. Avrupa İnsan Hakları sözleşmesinin, Anayasa‘nın 90’ncı maddesine göre iç hukukun
üzerinde ve yargı sistemimiz açısından bağlayıcı olduğuna da dikkat çeken Şen, hakimler hakkındaki
disiplin süreçlerinin, adil yargılanma hakkı ilkesine uygun olarak yürütülmesi gerektiğini ifade etti.316
23 Ağustos 2015
 Diyarbakır’da özyönetim ilan ettiklerini açıklayan Sur Belediye Eş Başkanları Seyit Narin ve
Fatma Şık Barut ile Silvan Belediye Eş Başkanı Yüksel Bodakçı tutuklandı.317
 Şırnak Ayvalık Jandarma Karakolu’nda çıkan çatışmada hayatını kaybeden Yüzbaşı Ali Alkan’ın cenazesinde ağabeyi Yarbay Mehmet Alkan “Buradaki vatan evladı daha 32 yaşında. Vatanına,
sevdiklerine doyamadı. Bunun katili kim? Bunun sebebi kim? Düne kadar çözüm diyenler ne oldu da
sonradan savaş diyor”, “Saraylarda 30 tane korumayla gezip, zırhlı arabalara binip ‘Şehit olmak istiyorum’ diye bir şey yok. Git o zaman oraya git” diye isyan etti.318 Törende ayrıca Cumhurbaşkanı Recep
Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla üç kişi gözaltına alındı.319
 HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, İzmir’de yaptığı konuşmada silahların susmasını
isteyerek, “Anneler ağlamasın, bundan kıymetli söz yoktur. Kürt, Türk, asker, gerilla, polis daha fazla
ölmeden, önce bunu ‘ancak’sız, ‘ama’sız kurmalıyız. Ölümlerin durması lazım. PKK’nın ‘ama’sız olarak silahlı eylemelerini durdurması lazım. Silahın demokrasi mücadelesi açısından mazereti yoktur.
AKP’nin hataları, suçları, askeri ve polisi öldürerek sorulmaz. Onların tamamı bu ülkenin çocukları”
dedi.320
 Mersin’de bir kampa düzenlenen baskında gözaltına alındıktan sonra DHKP/C üyesi oldukları
iddiasıyla mahkemeye sevk edilen 18 kişiden 10’u tutuklandı. Zanlılar yaptıkları savunmada, “Huzurda görüldüğü üzere şortlarla gözaltına alındık. Kamp yeri deniz kenarında, her gün insanlar denizde
zaman geçirmektedirler. Burada nasıl örgütsel eğitim verilebilir, bilemiyoruz” dediler.321
 Hakkında yakalama kararı çıkartılan Ergenekon’un eski savcısı Zekeriya Öz, Almanya’dan siyasi sığınma istedi.322
 Kocaeli ve Alanya’da sosyal medya aracılığıyla örgütlenen gruplar, Türk bayraklarıyla yürüyüp HDP binalarına saldırdı.323
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ailesiyle anılan, birinci derece sit alanına yapıldığı
için kaçak ve ruhsatsız olan Urla villalarının bulunduğu bölgeyi bu kapsamdan çıkararak üçüncü derece sit alanına çeviren düzenlemeyle ilgili verilen yürütmeyi durdurma kararına yapılan itiraz reddedildi.324
24 Ağustos 2015
 Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde PKK’nın gençlik ve asayiş birimi olarak tanımlanan YDGH
mensuplarının sokak aralarına yeniden setler kurup hendekler kazması üzerine güvenlik güçleriyle çatışma çıktı ve yeniden sokağa çıkma yasağı ilan edildi.325
314
http://www.bugun.com.tr/son-dakika/yuksekova-esendere-gumruk-kapisi--haberi/1796726
http://www.aa.com.tr/tr/politika/579625--bizim-cagrimiz-mhpden-bin-kat-etkilidir
http://www.bugun.com.tr/gundem/hepsinde-hak-ihlali-var-haberi/1795523
317
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29885960.asp
318
http://www.milliyet.com.tr/yarbay-agabeyin-isyani-gundem-2106521/
319
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29906535.asp
320
http://www.milliyet.com.tr/pkk-ya-ama-siz-ateskes-cagrisi/siyaset/detay/2106332/default.htm
321
http://www.birgun.net/haber-detay/mersin-de-gozaltina-alinan-10-kisi-tutuklandi-87449.html
322
http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/kacak-savci-zekeriya-oz-siyasi-siginma-talep-etti-917037/
323
http://www.diken.com.tr/kocaeli-ve-alanyada-hdp-binalarina-saldiri-duzenlendi/
324
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/351015/Yargi__Urla_villalari_icin_yikim_kararinda_direndi.html#
325
http://www.cihan.com.tr/tr/silvanda-yeniden-sokaga-cikma-yasagi-ilan-edildi-halk-ilceyi-terk-etti-1864969.htm
315
316
- 36 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
 Şehit Yarbay Ali Alkan’ın ailesi, haklarında alevi oldukları ve Ali Alkan’ın cenaze namazının
kılınmadığı iddialarına yanıt verdi. Sosyal medyada aileye yönelik olarak inanmak istemedikleri birçok saldırı ifadesi bulunduğunu üzüntü ile gördüklerini belirten aile yakınları, Alkan Ailesi’nin Sünni
olduğunu, başka bazı yakıştırmalar yapılarak diğer mezheplere de büyük saygısızlık yapıldığını ifade
ettiler. Namazı kıldırmadığı ve AKP’li yöneticilere ön safta yer açtığı iddiasıyla tepki gösterilen İl
Müftüsü Ramazan Çortul da bir açıklama yaparak, “Bizler bu hizmetleri yürütürken her türlü siyasi
vesayetin ve siyasi düşüncenin üstünde hareket ederiz” dedi.326
 HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, Şırnak’ta hayatını kaybeden Yüzbaşı Ali Alkan’ın
yarbay ağabeyi Mehmet Alkan’ın söylediklerinin tamamına katıldığını açıkladı. Yarbay Mehmet Alkan’a yönelik bir linç girişimi yürütüldüğünü ifade eden Baluken, “Birinci derecedeki yakınını kaybetmiş bir yarbayın en insani refleksini bile bir bölünme unsuru olarak ele alan bir yaklaşımla karşı
karşıyayız” dedi.327 Star yazarı Cem Küçük ise, yüzbaşı kardeşini şehit veren Yarbay Mehmet Alkan
için “Paralel ağzıyla, FETÖ ağzıyla konuşuyor” yorumunda bulundu.328
 14 Ağustos’ta “özyönetim kararı ilan etmek” ve “anayasal düzeni bozmaya çalışmak” iddiasıyla gözaltına alınan Van’ın Edremit Belediye Başkanı Sevil Rojbin Çetin, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. Belediye Başkanı Çetin ile açıklamayı basın kuruluşlarına servis eden belediye çalışanı S.S
hakkında Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatılmış, Çetin ve çalışan gözaltına
alınmıştı. S.S. adli kontrol şartıyla daha sonra serbest bırakıldı.329
 HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Fırat Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada öz yönetim kararıyla ilgili halkın öz yönetiminin parti programlarının bir parçası olduğunu, dolayısıyla halkın özerklik talebini gayrimeşru ilan etmenin parti programına aykırı olduğunu söyledi. Demirtaş, “Bizim buradaki farkımız silah kullanılmamalı, şiddetsiz olmalı. HDP’nin yaklaşımı HDP’nin çözüm arayışı bu zemin üzerinde, demokratik siyaset zemini üzerinde olabilir. Dolayısıyla, sivil halk meclislerinin ilan ettikleri özerklik tutumunu saygın bir halk iradesi beyanı olarak görmek lazım. Kent meclisleri, sivil toplum örgütleri eğer hükümet kurumlarına bir demokratik alternatif oluşturmak istiyorlarsa ve
bunun nasıl oluşturulması gerektiğini fiilen ilan ederek yapıyorlarsa onu ciddiyetle dinlemek lazım. Bu
bir siyasi irade beyanıdır. Biz böyle algılıyoruz. Halkın bu tutumuna saygı duyuyoruz” dedi.330
25 Ağustos 2015
 İthal et ihalesine gözlemci olarak katılmak isteyen CHP Yüksek Disiplin Kurulu üyesi ve Ardahan eski Milletvekili Ensar Öğüt, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlük çalışanları tarafından, darp
edildiğini söyledi. Öğüt, “köylüyü bitirmek ve yandaşlarını zengin etmek için” ithal et ihalesi yaptıklarını, kendisinin de izlemek ve ülke köylüsünün hakkını savunduğu için Genel Müdürün talimatıyla
saldırıya uğradığını söyledi.331
26 Ağustos 2015
 Manisa’da eğitim veren Özel Şehzade Mehmet Fen ve Anadolu Lisesi’ne polisler tarafından
yapılan operasyonda, sınıf pencerelerinin eni ve boyu ölçüldü. Diyarbakır’da ise okul ve dershanelere
yapılan operasyonda, yöneticilere “Kapı genişliği ne kadar?”, “Tabela ile koridor boyları tamam mı?”
gibi sorular soruldu. Ayrıca Mersin, Bartın ve Gaziantep’te bazı eğitim kurumları ile öğrenci yurtlarına da polis tarafından operasyon düzenlendi.332
 Töre Cinayetlerini Önleme ve Kadın Potansiyelini Değerlendirme Derneği Başkanı Zeynep
Alkış, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kızı Sümeyye Erdoğan’ı hedef alan iddialarıyla ilgili CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal ve tiyatro oyuncusu Orhan Aydın hakkında suç duyurusunda bulundu.333
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 1 Kasım’da yapılması beklenen seçim kampanyaları öncesinde televizyon kanalı kuracağı iddia edildi. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’dan 24 saat kesintisiz
yayın yapacağı öne sürülen kanalın TRT bünyesinde faaliyet göstermesi ve başına TRT genel müdür
326
http://www.haberturk.com/gundem/haber/1119719-sehit-alkan-ve-ailesi-ile-ilgili-iddialara-yanit
http://www.milliyet.com.tr/hdp-yarbaya-sahip-cikti-ankara-yerelhaber-939278/
http://www.radikal.com.tr/turkiye/cem_kucuk_yarbay_alkan_paralel_agziyla_konusuyor-1420907
329
http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/van-edremit-belediye-baskani-tutuklandi-918440/
330
http://haber.star.com.tr/guncel/demirtastan-skandal-oz-yonetim-aciklamasi/haber-1051956
331
http://www.ardahanhaberi.com/ensar-ogut-gozaltina-alindi/32209/
332
http://www.bugun.com.tr/gundem/2-ilde-flas-gelisme-haberi/1801368
333
http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/581769--mahmut-tanal-ve-orhan-aydin-hakkinda-suc-duyurusu
327
328
- 37 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
yardımcılarından birinin getirileceği kaydedildi.334
 Diyarbakır 2. Sulh Ceza Mahkemesi, DBP Eş Genel Başkanı Emine Ayna’nın bir süre önce
yapmış olduğu basın toplantısında, “Biz özerklik için siyasi mücadele veren bir partiyiz” şeklindeki
sözlerini, “Özerklik için silahlı mücadele veren bir partiyiz” şeklinde yansıtan Sabah gazetesi, Haber7
ve En Son Haber internet siteleri hakkında açılan davada, ilgili haberi içeren URL’lere erişim engeli
getirdi.335
27 Ağustos 2015
 Hakkari Valiliği’nce, Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.336
 Aktif Eğitim-Sen’in 4. Başkanlar Zirvesi’nde konuşan Aktif Eğitim-Sen Genel Başkanı Osman Bahçe, eğitim kurumlarına yapılan baskınların siyasi olduğunu, eğitim imkan ve ortakların birilerinin arka bahçesi olması için sistematik çalışmaların yapıldığını belirtti.337
 HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, HDP Parti Meclisi toplantısının açılışında yaptığı
konuşmada “halkın yerel alanlarını kendisinin yönetmek istemesinin bölücü, yıkıcı bir faaliyet olmadığını ve savaş ilanı sayılmayacağını” öne sürerek “Kürt toplumu, eskisinden çok daha güçlü ve kararlı bir biçimde bütün Türkiye halklarıyla ve bütün bir Türkiye olarak birlikte yaşamak istiyor. Geleceğe
birlikte yürümek istiyor” dedi. Türk toplumunda bölücü, ayrımcı bir çatışma, gerilim ve kutuplaştırma
politikasının kumanda merkezinin “Cumhurbaşkanlığı sarayı ve ona bağlı olarak çalışan AKP” olduğunu öne süren Yüksekdağ, “Türkiye halklarının evlatlarını, onlar gözden çıkarmış olabilirler, kendi
saraylarının iktidarı için savaşa, çatışmaya sürmüş olabilirler ama bizler Türkiye halklarının bölünmesine asla ve asla izin vermeyeceğiz. Bunu çok iyi bilsinler” dedi.338
28 Ağustos 2015
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından Başbakan Ahmet Davutoğlu geçici Bakanlar Kurulu’nu açıkladı. Türkiye’nin ilk geçici seçim hükümeti olma özelliği taşıyan geçici
Bakanlar Kurul’u ağırlıklı olarak AKP, iki HDP ve bağımsız isimlerden oluşuyor.339
 ES Medya Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Sancak, kendini ‘Merkez Medya’ olarak gören
grupların, hızla milli olmaktan uzaklaştığını görünce harekete geçtiklerini öne sürerek Star Medya
Grubu’nu yeniden satın alarak ‘bu kavgada biz de varız’ dedik. Merkez Medya’nın milli olması adına
attığımız bu adımın sonrasında, bazı medya gruplarıyla geçmişte yakın dostluklar içerisinde olmamıza
rağmen, bize cephe alındığını ve kurumlarımıza karşı yıpratma kampanyaları başlatıldığını gördük.
Milli duruş sergilediğimiz için itibarsızlaştırma suikastlarına uğradık” şeklinde konuştu. Tehditler aldıklarını söyleyen Sancak, “siyasi parti lideri kameraların önünde, miting meydanında grubumuza
bağlı gazetelerden Star’ı elinde sallayarak açıkça hedef gösterdi” dedi. Murat Sancak’a suikast olayını
borç-alacak-verecek davası gibi göstermeye çalışıp basitleştirenlere tepki gösteren Ethem Sancak, silahlı saldırı için mizansen iması yapanların art niyetli olduğunu söyledi. Sancak devamla, Aydın Doğan ve grubu hakkında ise “Anadolu’dan gelmiş iki girişimci olarak Aydın Doğan ile dostluğumuz
vardı, ailecek görüşürdük. Hatta Aydın Bey, iktidarlarla girdiği çekişme nedeniyle aracılık etmemi istedi. Gezi olaylarından önce teklifini ‘memleket yararına olur’ diye kabul ettim. Neticede Sayın Cumhurbaşkanı’na götürdüm Aydın Bey’i. Sonradan Gezi kalkışması oldu. Orada saflarını belli ettiler. O
günden sonra hiçbir diyalogumuz olmadı” açıklamasında bulundu.340
 HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komisyonu çatışmalı dönemdeki sivil kayıpları ve partiye yönelik saldırıları duyurduğu “17 Haziran-26 Ağustos” dönemini kapsayan raporunda 78 sivilin yaşamını
yitirdiğini açıkladı.341
 CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, İstanbul Şehir Tiyatroları’ndan ihraç edilen
oyuncu Levent Üzümcü hakkında Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun yanıtlaması istemiyle sunduğu soru önergesinde, “Levent Üzümcü’nün siyasi görüşleri ve açıklamaları nedeniyle İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından işten çıkarılması etik midir? Bu durum düşünce ve ifade özgürlüğü ihlali değil mi334
http://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/erdogan-icin-ozel-kanal-kuruluyor-919728/
http://www.imctv.com.tr/mahkemeden-sabah-gazetesi-haber7-ve-en-son-habere-emine-ayna-engeli/
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29914668.asp
337
http://www.cihan.com.tr/tr/egitimi-birilerinin-arka-bahcesi-yapmak-icin-sistematik-calismalar-yapildi-1867096.htm
338
http://www.milliyet.com.tr/-turkiye-toplumunun-bolunmesine/siyaset/detay/2108600/default.htm
339
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/08/150828_tasci_analiz
340
http://haber.star.com.tr/guncel/aydin-dogana-acik-davet/haber-1052700
341
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/354821/HDP__saldiri_bilancosu__cikardi__78_sivil_oldu.html
335
336
- 38 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
dir?” diye sordu.342
 BirGün gazetesi, “Cumhurbaşkanımıza hakaret edilirken savcılar uyuyor mu?” başlıklı haberinde, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, ”Halka kibirle bakan hiç kimse bu kadro içinde yer alamaz.
Bizim kurucu değerlerimizde lüks şatafat yoktur. Hayat standartını siyasete girerek değiştirmiş olanlar
bizde yoktur. Tek bir hırka ile dolaşmaya niyet edenlerin bu davada yeri vardır.” ifadelerinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yönelik “alenen” hakaret içerdiğini iddia ederek savcıları göreve çağırdı.343
 Eski RTÜK üyesi Mehmet Doğan, Vahdet gazetesindeki yazısında Şırnak’ta düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Jandarma Yüzbaşı Ali Alkan’ın ağabeyi Yarbay Mehmet Alkan’ın cenazede
açılım sürecini ve bugünkü çatışmayı sorgulayan, hükümeti eleştiren sözleri üzerine “Yarbay uyduruk
bir rütbe... Savaşın öbür tarafında bulunanlar, yani haysiyetsizin önde gideni terör örgütünde bir rütbeli malum yarbayın konuştuğu tarzda konuşsa ne olurdu? O anda infaz edilirdi! Cesedini itler paylaşırdı. Çünkü bu konuşmanın askerî literatürdeki tanımlaması ‘ordubozanlık’tır! Bir orduya düşman güllesinden fazla zarar verir” dedi. Doğan daha önce de “Onbaşı bile olamayacakların general olduğu ülke”
sözleriyle ve 312 generalin dava açmasıyla gündem yaratmıştı.344
29 Ağustos 2015
 Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Burhan Kuzu, şehit olan kardeşinin cenazesinde tepki gösteren
Yarbay Mehmet Alkan hakkında, “Siyasi görüşünü bilmiyorum ama cenazedeki tavrı siyasidir. Maksadı Cumhurbaşkanı’na saldırmak ve sataşmaktır. Zaten onu da belli ediyor hareketleriyle. O bakımdan hukuken soruşturma açılması gerektiğini düşünüyorum” dedi.345
 CHP İstanbul Milletvekili Dursun Çiçek, Adalet Bakanlığı’nda “Paralel yapı yok” dediği iddia
edilen eski Adalet Bakanı Sadullah Ergin hakkında suç duyurusunda bulundu. Çiçek’in dilekçesinde,
“Ergin; yüzlerce masum insanın hapishanelerde yıllarca manevi işkence görmesi ve acı çekmesi ile
toplumsal bir felakete dönüşen bu süreçte görevinin gereğini yerine getirmemiş, hukuk dışı kararlara
imza atan yargıçları korumuş, sahte delil üreten ve rapor yazan kişi ve kurumları görmezden gelmiştir.
Ergin, Paralel Yapı diye bir örgütlenmenin olmadığını savunacak kadar örgütün savunucusu haline
gelmiştir” ifadeleri yer aldı.346
 AK Parti Burdur Milletvekili Reşat Petek, “Mevcut yasalar, sosyal medyadaki kötü niyetli yayınlar için yeteri derece caydırıcı değil. Yeni bir düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyorum” dedi.347
30 Ağustos 2015
 Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesi ve Şırnak’ın Silopi ilçesinde teröristler tarafından düzenlenen
saldırılarda üç polis şehit oldu, beş polis ise yaralandı.348
 Şırnak’ın Silopi ilçesinde düzenlenen yasadışı gösterilerin ardından gece saat 03.00’te bir eve
düzenlenen operasyonda Yurtsever Demokratik Gençlik Hareketi (YDG-H) üyesi üç genç öldürüldü.
Polis kaynakları öldürülen kişilerin YDG-H üyesi olduğunu açıklarken HDP Şırnak milletvekili Ferhat
Encü ise gençlerin silahsız olduğunu ve korkarak sığındıkları evde öldürüldüklerini öne sürdü.349
 Hakkari’nin Dağlıca bölgesinde PKK’lı teröristlerle çıkan çatışmada ağır yaralanan ancak tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde kurtarılamayarak hayatını kaybeden Uzman Onbaşı
Mustafa Kemal Özata’nın cenazesinde babası Mehmet Özat, “Konuşsam bazı şeyler çok derin. Konuşmayayım. Konuşursam çok diyeceğim var. Beyler rahatsız olur” dedi.350
31 Ağustos 2015
 Diyarbakır’da terör örgütü PKK mensuplarınca trafik polisi ekip aracına düzenlenen silahlı
saldırıda yaralanan Ahmet Gılıç ve İlker Narin isimli iki trafik polisi hayatını kaybetti.351
342
http://www.imctv.com.tr/levent-uzumcunun-ihraci-meclis-gundeminde/
http://www.diken.com.tr/birgun-savcilari-goreve-cagirdi-davutoglu-cumhurbaskanimiza-alenen-hakaret-ediyor/
http://www.habermedya.com/manset/369618
345
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/355189/Saray_Yarbay_a_ceza_istiyor.html
346
http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/30/paralel-yapi-yok-diyen-ergine-suc-duyurusu
347
http://www.trthaber.com/haber/turkiye/provokasyonda-sosyal-medya-basrolde-201133.html
348
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29944775.asp
349
http://www.radikal.com.tr/turkiye/silopide_gece_boyu_catisma_3_kisi_olduruldu-1424814
350
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/355497/Sehit_babasi__Konusursam_cok_diyecegim_var__beyler_rahatsiz_olur.html
351
http://www.ntv.com.tr/turkiye/diyarbakirda-polis-aracina-saldiri-2sehit,mFOM0mAhRUaprhMm1JTa2g
343
344
- 39 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
 Şırnak Silopi’de YDG-H üyesi üç kişinin öldürülmesinin üzerine Barbaros Mahallesi’ndeki
olaylara müdahaleye giden polis zırhlı aracının geçişi sırasında yola tuzaklanan bomba uzaktan kumanda ile infilak ettirildi. Şiddetli patlamada araçta bulunan polis memuru Yılmaz Dikmen şehit olurken, dört polis de yaralandı.352
 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, MHP’nin gerçekleştirdiği mitinglerde “kişilik haklarına tecavüz niteliğindeki, gerçek dışı, haksız ve hukuka aykırı beyanda bulunduğu”nu öne sürdüğü,
MHP Genel Başkan Devlet Bahçeli hakkında 100 bin liralık manevi tazminat davası açtı.353
 CHP, ATV ve Beyaz TV’de yer alan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun eşi Selvi Kılıçdaroğlu’nun “lüks bir yatta görüntülendiği” haberinin “yalan ve iftira” olduğunu açıkladı. Açıklamada “Yalan ve iftira dolu, mesnetsiz habere ilişkin yayın yapan televizyon kanalı ile ilgili yasal işlemler başlatılmıştır” denildi.354
 Mardin’in Nusaybin ilçesinde yaptıkları “özerklik” açıklamasına ilişkin gözaltına alındıktan
sonra serbest bırakılan ve savcının itirazı üzerine yeniden gözaltına alınan Nusaybin Belediye Başkanı
Sara Kaya ve DBP İlçe Eş Başkanı Zeynep Algan, mahkemece tutuklanarak cezaevine konuldu.355
 Bugün gazetesinde yer alan, Koç Holding Kurumsal İletişim ve Dış İlişkiler Direktörü Oya
Ünlü Kızıl tarafından söylendiği öne sürülen “Gezi olaylarından bu yana sürekli tehditler alıyoruz.
Fuat Avni’nin tweetlerini de gördük. Patronlarla aramızda böyle şeyler hiç konuşulmuyor. Son derece
soğukkanlı biçimde işlerimize devam ediyoruz” ifadeleri Koç Holding tarafından yalanlanarak, ”Haberde gerçeği yansıtmayan ve söylenmemiş ifadeler var” denildi.356
Olumlu Gelişmeler
4 Ağustos 2015
 Çanakkale 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Aralık 2013’te Çanakkale’de Yolsuzluk iddialarını protesto etmek için gerçekleştirilen eylemde, atılan “Ampul Tayyip” ve “IMF uşağı Tayyip Erdoğan” sloganlarını “siyasi hiciv” niteliğinde olduğunu belirterek, haklarında dava açılan yedi Halkevleri, ÖDP
ve TKP üyesine beraat kararı verdi. Bu kişiler daha önce de toplanan ve Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet, kamu görevlisine hakaret suçlamalarıyla yargılanmış ve dava beraat kararı
ile sonuçlanmıştı.357
5 Ağustos 2015
 Dünyanın prestijli basın ödüllerinden kabul edilen 2015 “Leipzig Özgürlük ve Medyanın Geleceği Ödülü” Posta gazetesi yazarı Nedim Şener ile İranlı muhalif sinema yönetmeni Jafar Panahi’ye
verildi. Vakıf tarafından yapılan açıklamada “Jafar Panahi ve Nedim Şener’i seçmekle, yıllardır ülkelerinde politik baskı, hapis ve çeşitli engellere karşın ifade ve basın özgürlüğü için mücadeleyi sürdüren, uluslararası düzeyde ayrıcalıklı olan bu iki profesyoneli onurlandırmaktayız” denildi. Şener’e ödül
verme gerekçesinin açıklamasında “Nedim Şener’in devletin, istihbarat örgütlerinin ve adli makamların hedefi haline gelmesi, Türk Ermeni Gazetesi Agos’un editörü Hrant Dink’in katledilmesi üzerine
yaptığı araştırmalar nedeni iledir. Pek çok iddianın yanı sıra devlet kurumlarına hakaret etmekle suçlanarak mahkemeye çıkarılmıştır. Şener gözünü korkutmayı amaçlayan bu çabalardan etkilenmemekte,
gerçeği aramak ve habercilik için mücadele etmek uğruna fedakarlıkları göze almaktadır” denildi.358
7 Ağustos 2015
 Sanatçı Leman Sam hakkında TV Programcısı ve yazar Esra Elönü Civliz’e Twitter üzerinden
hakaret ettiği gerekçesiyle başlatılan soruşturma kapsamında takipsizlik kararı verildi. Sam’ın twitter
hesabında Elönü’nün “IŞİD kaçırdığı Ezidi, Hristiyan ve Türkmen kadınları köle pazarlarında satmaya
başladı” tweetine yönelik “Esra Elönü denen kadını gönderin oraya” ifadelerini kullanmıştı.359
352
http://www.haberturk.com/gundem/haber/1122204-sirnak-silopide-polis-aracina-saldiri-1-polis-sehit-4-polis-yarali
http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/584869--cumhurbaskani-erdogandan-bahceliye-dava
http://t24.com.tr/haber/chp-kemal-kilicdaroglunun-esinin-luks-bir-yatta-goruntulendigine-dair-haberleri-yalanladi,308134
355
http://www.aa.com.tr/tr/turkiye/584955--nusaybin-belediye-baskani-kaya-tutuklandi
356
http://www.diken.com.tr/koc-holding-bugunun-geziden-beri-tehdit-aliyoruz-haberini-yalanladi-soylenmemis-ifadeler-var/
357
http://www.birgun.net/haber-detay/ampul-tayyip-sloganina-beraat-86132.html
358
http://www.dha.com.tr/nedim-senere-almanyadan-basin-ozgurlugu-odulu_995781.html
359
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/339805/Leman_Sam_icin_karar_cikti.html
353
354
- 40 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
8 Ağustos 2015
 Anayasa Mahkemesi, “Hayata Dönüş” adı altında 1999 yılında Ulucanlar Cezaevi’ne yapılan
10 kişinin öldüğü operasyonda görev alan 161 jandarma görevlisi hakkında 15 yıl sekiz aydır süren
ceza davasının sonuçlanmaması nedeniyle, başvurucuların “yaşam hakkının usul yönünden ihlal edildiğini” hükme bağlayan mahkeme, olaylarda hayatını kaybeden Abuzer Çat adına mahkemeye başvuran dokuz yakınına toplamda 90 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.360
9 Ağustos 2015
 Kendisine şiddet uygulayan doktor eşine karşı yürüttüğü hukuk mücadelesini kadınlara örnek
olsun diye Milliyet Mor Sayfa’ya anlatan Nalan Temeltaş ve haberi yapan Milliyet muhabiri şiddet
uygulayan eş Dr. Fikri Kutlay tarafından savcılığa şikâyet edildi. Şikâyeti değerlendirerek takipsizlik
kararı veren İstanbul Cumhuriyet Savcısı, kararla ilgili olarak “Gazetecinin şiddete maruz kalan bir
kadın hakkında olayı haberleştirerek aktarması gazetecilik görevidir. Basın özgürlüğü kapsamında bunu haberleştirmek suç sayılamaz” dedi.361
10 Ağustos 2015
 Çağlayan Adliyesindeki makam odasında öldürülen savcı Mehmet Selim Kiraz’ın fotoğraflarını yayınlayan Hürriyet gazetesine Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma hakkında “suç unsuruna rastlanmadığı için” takipsizlik kararı verildi.362
 Anayasa Mahkemesi, Esma Nur Özbey’in, Bakırköy Adliyesi giriş kapısında güvenlik gerekçesiyle pardösüsünün çıkarılmasının istenmesini hak ihlali saydı. Başörtülü kadın, 22 Ocak 2013’te,
adliye girişinde elektromanyetik cihazdan geçerken güvenlik görevlilerinin pardösüsünü çıkarmasını
istemesine itiraz etmiş ve taraflar arasında tartışma çıkmıştı. Özbey adliye binasına girişinin engellendiği ve kendisine hakaret edildiği iddiasıyla suç duyurusunda bulunmuştu. Anayasa Mahkemesi Özbey’in, Anayasanın 24. maddesinde güvence altına alınan din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiğine
karar vererek, başvurucuya net üç bin lira manevi tazminat ödenmesine oy birliğiyle karar verdi.363
 Anayasa Mahkemesi, bir mahkuma, başka bir cezaevindeki arkadaşı tarafından gönderilen
mektubun “açlık grevi eylemlerini övücü ifadeler içermesi” nedeniyle cezaevi tarafından imha edilmesini haberleşme hürriyetinin ihlali olarak değerlendirdi ve mahkuma bin 500 lira manevi tazminat
ödenmesine hükmetti.364
11 Ağustos 2015
 Anayasa Mahkemesi, bir mahkumun, işkence gördüğü iddiasıyla İnsan Hakları Derneği’ne
gönderdiği başvuru mektubunun cezaevince imha edilmesinin mahkumun haberleşme hakkının ihlali
olduğunu belirterek idareyi bin 500 TL tazminat ödemeye mahkum etti.365
 Gezi döneminde paylaştığı tweet nedeniyle işten atılan TRT personelinin açtığı davada, mahkeme, çalışanın mesai saatleri dışında attığı tweetin “düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında
olduğuna” kanaat getirerek personelin iş akitlerinin feshi işlemini iptal etti. TRT Genel Müdürlüğü
Gezi Parkı protestoları sırasında “sokak gösterilerinde yönlendirmede bulunduğu” gerekçesiyle 15 çalışanına soruşturma açmış ve iki kişiyi işten atarak bir diğerine de para cezası vermişti.366
12 Ağustos 2015
 Anayasa Mahkemesi, Tıp Kurumu Derneği Genel Sekreteri Ali Rıza Üçer’in Ankara’nın içme
suyu tartışmaları sırasında yaptığı açıklamalar nedeniyle Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih
Gökçek’e “hakaret ettiği” gerekçesiyle Gökçek’e tazminat ödemesini hak ihlali saydı. Yüksek Mahkeme, arsenikli su açıklamalarının “hakaret” değil “düşünceyi açıklama özgürlüğü” kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti ve kamu gücünü kullanan belediye başkanları ile siyasetçilere yönelik eleştiri sınırlarının diğer kişilere yönelik eleştiri sınırlarına göre daha geniş olduğunu, siyasetçilerin
de bu eleştirilere daha geniş ve hoşgörülü olmak zorunda olduklarını ifade etti.367 Gökçek, Üçer’in Ha-
360
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/340731/Ulucanlar_da_devlet_mahk_m.html
http://www.milliyet.com.tr/siddeti-haberlestirmek-gazetecinin-gundem-2099325/
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/338591/Bakirkoy_e_mi_tasinalim_.html
363
http://www.posta.com.tr/turkiye/HaberDetay/Anayasa-Mahkemesi-nden--pardosu--karari.htm?ArticleID=295665
364
http://www.haberturk.com/gundem/haber/1113977-anayasa-mahkemesinden-haberlesme-ozgurlugu-karari
365
http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/anayasa-mahkemesi-hapishanede-iskenceyi-ortbas-etme-girisiminde-ihlal-karari-verdi
366
http://t24.com.tr/haber/gezi-tweeti-nedeniyle-isten-atilan-trt-personeli-actigi-davayi-kazandi,305913
367
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/343889/Yargidan_Gokcek_e__Biraz_genis_ol.html
361
362
- 41 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
ziran 2008’de bir basın açıklamasında “Kızılırmak suyunda arsenik olduğu, arseniğin mesane, akciğer,
cilt, böbrek ve karaciğer kanserine yol açtığını” öne sürmesi üzerine tazminat davası açmış ve Ankara
10. Sulh Hukuk Mahkemesi de Üçer’in Gökçek’e 750 lira manevi tazminat ödemesine hükmetmişti.368
13 Ağustos 2015
 Anayasa Mahkemesi, Özgür Gündem gazetesinin 2006 yılında yayımlanan “Mustafa Kemal
Güncellesin” başlıklı yazısında “terör örgütü propagandası yapıldığı” gerekçesiyle ilgili nüshasına el
konulmasını ve yapılan yargılama sonrası hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını, gazetenin
imtiyaz sahibi Ali Gürbüz ile sorumlu yazı işleri müdürü Hasan Bayar’ın basın ve ifade özgürlüğünün
ihlal edildiğine ve başvuruculara ayrı ayrı 8,000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.369
 Anayasa Mahkemesi, Kristal-İş Sendikası’nın Şişecam işyerlerinde Haziran 2014’te başlattığı
grevin Bakanlar Kurulu’nun kararı ile “genel sağlığı ve milli güvenliği bozucu olduğu” gerekçesiyle
60 gün süreyle ertelenmesinin hak ihlali olduğuna karar verdi. Mahkeme açıklamasında, grev erteleme
kararının zorlayıcı bir toplumsal ihtiyaca dayanmadığını vurguladı.370
14 Ağustos 2015
 Hürriyet gazetesinin internet sitesinde Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında verilen idam kararı üzerine “Yüzde 52 ile seçilen Cumhurbaşkanı’na idam” başlığıyla yayınlanan haberden dolayı başlatılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.371
 Anayasa Mahkemesi, katıldığı bir özel televizyon programında “eğitimli kesim hayır diyor,
eğitimsiz kesim evet diyor” sözleri nedeni ile Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Genel Başkanı Tansel Çölaşan aleyhinde verilen kınama kararını ifade özgürlüğü ihlali saydı. Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar veren AYM, Çölaşan’a beş bini
manevi, 14 bin 931 lirası maddi olmak üzere 19 bin 931 TL tazminat ödenmesine hükmetti.372
17 Ağustos 2015
 Yargıtay 3. Dairesi, elektrik faturalarını ödemediği gerekçesiyle Cem Vakfı hakkında başlatılan icranın devamına karar veren yerel mahkeme kararını AİHM kararına dayanarak, “Cemevi ibadethanedir. Aydınlatma giderleri ödenmelidir” diyerek bozdu.373
19 Ağustos 2015
 Türkiye Barolar Birliği’nin Twitter’a erişim engelinin iptali için açtığı davada Danıştay, kanunun Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.374
27 Ağustos 2015
 Danıştay, Ulusal Kanal’ın 2013’te yayın ihalesi için yaptığı itirazı kabul ederek RTÜK’ün
Ulusal Kanal’ın karasal yayın yapmasının önüne koyduğu engeli kaldırdı. Böylece, Ulusal Kanal’ın
karasal yayın hakkı Danıştay kararıyla tescillenmiş oldu.375
 Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde gözaltına alınan gazeteci Ferhat Parlak serbest bırakıldı. Parlak
bir süre önce hakkında açılan dava dosyasına bakmak için gittiği adliyede, örgüt üyeliği ve örgüt propagandası yaptığı gerekçesiyle gözaltına alınmıştı.376
28 Ağustos 2015
 TİB’in talebiyle 16 Ocak’ta 2014’te Türkiye’den erişim engeli getirilen soundcloud.com’a erişim yasağı kaldırıldı. Soundcloud’da 17-25 Aralık sonrası dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan
ve kızı Sümeyye Erdoğan’a ait olduğu iddia edilen ses kayıtları yayınlanmıştı. 377
29 Ağustos 2015
 Ankara 9’uncu Asliye Hukuk Mahkemesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kendisine “Reyhanlı’da ölen 51 kişinin katili” dediği için CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu aleyhine açtığı dava
368
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/29792160.asp
http://www.bugun.com.tr/gundem/aymden-basin-ve-ifade-ozgurlugu-karari-haberi/1781992
http://www.birgun.net/haber-detay/anayasa-mahkemesi-grev-erteleme-hak-ihlali-86679.html
371
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/345209/_Yuzde_52_ile_secilen_Cumhurbaskani_na_idam__basligina_takipsizlik.html
372
http://www.haberler.com/aym-den-tansel-colasan-karari-7596641-haberi/
373
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29837513.asp
374
http://www.bugun.com.tr/gundem/danistaydan-aym-atagi-haberi/1791057
375
http://www.ulusalkanal.com.tr/medya/danistay-ulusal-kanalin-basvurusu-uzerine-rtuk-yayin-ihale-sartnamelerini-iptal-etti-h72930.html
376
http://medyatava.net/haber/diyarbakirda-gozaltina-alinan-gazeteci-serbest-birakildi_128711
377
http://www.diken.com.tr/darisi-tum-keyfi-yasakli-sitelerin-basina-soundclouda-erisim-engeli-kalkti/
369
370
- 42 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
reddedildi. Davanın gerekçeli kararında, ifadelerin “muhalefet hakkı” kapsamında değerlendirilmesi
gerektiği belirtildi.378
31 Ağustos 2015
 Avrupa Birliği Bakanı ve HDP Kocaeli Milletvekili Ali Haydar Konca ile Kalkınma Bakanı
ve HDP İzmir Milletvekili Müslüm Doğan, düzenleyecekleri basın toplantılarında, bazı basın mensuplarına Bakanlıklar düzeyince uygulanan akreditasyon uygulamasını kaldıracaklarını söyledi. Konca,
açıklamasında “Bakanlık binamızda gerçekleştireceğimiz toplantıda, Bakanlıklar düzeyince kimi basına uygulanan akreditasyon uygulamasını kaldırdık. Madem basın özgür, o zaman herkes katılsın, bizlerin açıklamalarını takip etsin” dedi.379
Değerlendirme
Artan terörle bağlantılı şiddet olayları, şehit haberlerinin ve sivil ölümlerin sıradanlaşması ve
gerginleşen siyasi ortamda, I Kasım’da seçimlerin yenilenmesi kararı alınması, seçim güvenliğine ilişkin endişeleri de beraberinde getirdi. Şehit ve sivil ölümleri, operasyon haberleri gibi sıradanlaşan bir
diğer konu da medya mensuplarına gelen baskı, haklarında açılan ceza ve Cumhurbaşkanı’na hakaret
davaları oldu.
Gerek hükümet mensuplarının, gerek yerel yetkililerin medya mensuplarının çalışmalarını kolaylaştırıcı önlemler alması beklenirken medya kuruluşlarının ve gazetecilerin doğrudan hedef alınarak
politik beyanlarda bulunmaları380 veya şiddet kullanılmasına göz yummaları kabul edilebilir davranışlar değildir.381
Güneydoğuda çatışmalarda veya Çanakkale’de “paralel yapıya ait” olarak nitelenen okullara
yapılan baskınları382 haberleştirmeye çalışırken yaralanan Cihan Haber Ajansı, DİHA, DHA ve Anadolu Ajansı mensubu gazeteciler383,384 mesleğin zorluğu kadar bölgedeki kötüleşen şartları da sergiler
nitelikteydi. Tunceli Pülümür’de bir bombalı saldırı sırasında patlama alanını görüntülemeye giden
Cihan Haber Ajansı muhabirlerinin bulunduğu aracın önünün güvenlik kuvvetlerince kesilerek araca
ateş açıldığı iddiası ise çok daha vahim bir gelişmedir.385 Basın mensuplarının verilen bilgi ile yetinmeyip ilave sorular sormalarının, bir valilikçe “bilgi kirliliği”386 olarak tanımlanması da anayasal bilgilenme ve medya özgürlüğü hakkının bu tip yetkililer tarafından ne şekilde algılandığını ortaya koydu.
Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün Şubat ayında yayınladığı 2015 yılı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksinde Türkiye 180 ülke arasında 149’uncu sırada iken Şubat ayından bu yana, bilhassa 7
Haziran seçimleri sonrasında Türk medyasının durumunun daha da kötüleştiği gerçeği vurgulandı. Sadece son üç ayda medya kurumlarından işten çıkarılan, istifaya zorlanan gazetecilerin, yazarların sayısı 140’ı geçmiştir. Sansür, oto sansür, korku, yıldırma ve caydırma yoluyla gazetecilere açılan davalar,
her geçen gün sağanak gibi Türk medyasının üzerine yağmaktadır. Halen Türkiye hapishanelerinde 22
gazeteci bulunmaktadır. Bu rakamın seçimlere yaklaştıkça artacağı endişesi vardır..
Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim Kiraz’ın, Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’nda katledilmesi öncesinde çekilip sosyal medyada paylaşılan fotoğrafı yayınladıkları suçlamasıyla hazırlanan
iddianamede, Cumhuriyet, Şok, Millet, Posta, Yurt, Bugün, Özgür Gündem, Aydınlık ve BirGün gazetelerinin sorumlu müdür ve yetkilileri için 1.5 yıldan 7.5 yıla kadar hapisleri istendi. Aynı nedenle
Hürriyet, Yeni Çağ ve Dokuz Sütun gazetelerine de “terör örgütü propagandasıyla” dava açıldı. Böylece Savcı Kiraz’ın fotoğraflarını yayımladıkları gerekçesiyle 21 gazeteciye toplam 157.5 yıl hapis istemiyle dava açıldı.
Ağustos ayında çok sayıda gazeteci işini kaybetti. İlan gelirlerindeki düşüş gerekçe gösterilerek
köşe yazarı Yalçın Doğan, Diyarbakır Temsilcisi Faruk Balıkçı ve Trabzon Temsilcisi İbrahim Sezen,
magazin servisinden Demirhan Hararlı, kültür sanat servisinden Ezgi Atabinen, gazetenin eklerinden
378
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29935252.asp
http://www.radikal.com.tr/politika/hdpli_bakanlardan_ilk_icraat_akreditasyonlar_kaldirildi-1425333
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/348260/Erdogan__muhtarlardan_yine_muhbirlik_istedi_Cumhuriyet_e_catti.html
381
http://www.marketingturkiye.com.tr/soyleyisi/taha-akyol-erdogan-medyanin-isleyisini-anlayamadi
382
http://www.bugun.com.tr/gundem/goruntu-almak-isteyen-gazeteciye-gozalti-haberi/1781231
383
http://www.sendika1.org/2015/08/hakkaride-cikan-catismada-diha-muhabiri-yaralandi/
384
http://www.medyaradar.com/ozel-harekatcilardan-gazetecilere-dayak-haberi-167515
385
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/345113/Pulumur_de_jandarma_gazetecilere_ates_acti.html
386
http://bianet.org/bianet/insan-haklari/166821-olenler-sivil-degil-diyen-agri-valiligi-sorulara-cevap-vermiyor
379
380
- 43 -
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Burak Kuru, yazı işleri editörlerinden Ercan Meriç ve muhabirler Ali Dağlar, Selçuk Şenyüz ve Zeynep Şafak Ertürk dahil çok sayıda medya çalışanının Hürriyet gazetesiyle ilişkileri kesildi.387 Milliyet
gazetesinde de işten çıkarmalar ay boyunca görüldü. Gazetenin Washington Temsilcisi Pınar Ersoy,
kıdemli muhabirler Kemal Göktaş, Evin Demirtaş ve Sertaç Koç’un da aralarında bulunduğu medya
çalışanlarının işlerine son verildi.388 Yine Milliyet gazetesindeki bir diğer tenkisat dalgasında Meral
Tamer, Mehveş Evin, Semra Pelek, Alper İzbul,389 Esra Alus ve Burcu Karakaş’ın390 işlerine son verildi.
Yurt gazetesi, ekonomik zorlukları gerekçe göstererek, aralarında eski genel yayın yönetmeni
Merdan Yanardağ, 391 Tuğrul Keskin, Doğan Yurdakul, Taylan Sorgun, gazetenin Ankara temsilcisi
Nahit Duru, Washington Temsilcisi ve dış politika yazarı Yılmaz Polat, ekonomi yazarı Prof. Oğuz
Oyan, Ortadoğu muhabiri ve yazarı Ömer Ödemiş, Koordinatör Tekin Cebeci, Yazıişleri Müdürleri
Gürsel Doğan, Cengiz Erdinç, Atakan Sönmez ve Derya İzbul ile editörler H. Şatıroğlu ve Alev Doğan’ın gazete ile yolları ayırılırken392 gazetenin yazar kadrosunda bulunan Ayşenur Aslan, Hüsnü Mahalli, Haluk Şahin, Haluk Yurtsever, Hakan Gülseven, Ali Rıza Özkan, ve Fatih Yaşlı’nın da gazeteden ayrıldıkları bildirildi.393,394 Yurt gazetesi Ankara bürosu Temmuz ayında kapatılmış ve muhabirler
Altan Burgucu, Seda Bugari ve Hüseyin Şimşek işten çıkarılmışlardı.395
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı idari tedbir uygulayarak “Veri Gazeteciliği” (data journalism) çalışması yürüten haber sitesi “dagmedya.net” ile Besta Nuçe, ANF ve DİHA’nın yeni sitelerinin de erişimini engelledi. 7 haziran seçimlerinin sonuçlarının açıklanmasından bu yana Fırat Haber
Ajansı, ETHA, Özgür Politika ve Yüksekova Haber gibi haber sitelerinin de olduğu 123 internet sitesi,
177 Twitter hesabı, sekiz Facebook sayfası ve bir YouTube kanalının da erişimi engellendi.396 Çok sayıda haber sitesinin oluşturduğu yeni adreslerden yayınlarına erişim de engellenmeye devam etti.
LGBTİ internet dergisi Gay Mag ile Silvan Mücadele gazetesinin internet siteleri de mahkeme kararıyla erişimi engellenen siteler arasında idi.397
Sitelere erişimin tümden engellenmesi yanı sıra, mahkeme kararıyla bazı makalelerin linklerine
de erişim engellendi. Prof. Mehmet Altan’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı eleştirdiği ve “kendi ikbal hesapları için Türkiye’yi yakıp yıktığını” iddia ettiği yazısına Cumhurbaşkanı’nın avukatının başvurusuyla mahkemece sansür uygulandı, yazının yayımlandığı Gazete 360, T24, Van Bülten ve Son Gündem’deki ilgili haber platformlarındaki linkler engellendi.398 Mahkeme kararıyla bile olsa, bu kadar
yüksek sayıda siteye veya sitelerdeki belli linklere erişim engellenmesi kararı ifade ve basın özgürlüğü
ikliminin giderek daraldığının göstergesi oldu.
Sansür ve oto sansüre bir örnek de İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği, Star Medya Grubu’nun sahibi Ethem Sancak’ın “Mevlana ile Şems’in arasındaki aşka anlam veremiyordum. [Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan’ı] Tanıdıktan sonra gördüm ki, böyle bir ilahi aşk iki erkek arasında olabiliyor”
sözlerini haberleştiren kendi yayın organları dahil 50 haber sitesindeki ilgili içeriğe yine Ethem Sancak’ın talebiyle “erişim engeli” kararı vermesi oldu.399
Kardeş kaybı her şart altında büyük travmadır. Bir yarbayın terörist saldırıda şehit düşen yüzbaşı kardeşinin cenaze törenindeki isyanını devlet ajansının sansürleyerek vermesi 400 yakışıksız bir oto
sansür örneği olmuştur. Radikal gazetesi yazarı Emrah Altındiş’in “Erdoğan Oğlunu Askere Yolla”
başlıklı yazısı “sansürlenip yayınlanmaması” nedeniyle istifası da sansür uygulamasının bir başka örneğini oluşturdu.401
Sadece Türk medya mensupları değil, hem Türkiye’deki gelişmeleri hem de Suriye’den göç
dalgasını izlemek üzere Türkiye’de bulunan yabancı basın mensupları da medyaya yönelik hoşgörü387
http://www.gazeteciler.com/kulis/hurriyet-o-marka-isimle-de-yollarini-ayirdi-89804h.html
http://t24.com.tr/haber/milliyet-ankara-burosunda-calisan-3-gazeteciyi-isten-cikardi,307701
http://www.imctv.com.tr/milliyette-isten-cikarmalar-devam-ediyor/
390
http://www.birgun.net/haber-detay/milliyet-isten-cikarmalara-devam-ediyor-88031.html
391
http://www.birgun.net/haber-detay/merdan-yanardag-ve-bircok-yazar-yurt-tan-istifa-etti-87062.html
392
http://www.birgun.net/haber-detay/merdan-yanardag-ve-bircok-yazar-yurt-tan-istifa-etti-87062.html
393
http://www.gercekgundem.com/medya/148250/yurt-gazetesinde-deprem-suruyor
394
http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/18/merdan-yanardag-yurt-gazetesinden-istifa-etti
395
http://www.ulusalkanal.com.tr/medya/yurt-gazetesi-ankara-burosu-kapatildi-h68946.html
396
http://bianet.org/bianet/medya/166889-309-internet-sitesine-erisim-engeli-aym-ye-tasindi
397
http://bianet.org/bianet/medya/166923-silvan-mucadele-ve-gay-mag-a-erisim-engeli
398
http://t24.com.tr/haber/erdogan-dava-acti-mahkeme-mehmet-altanin-yazisina-erisimi-engelledi,306300
399
http://t24.com.tr/haber/ethem-sancakin-erdogan-askina-erisim-engeli,306231
400
http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/350927/Anadolu_Ajansi_ndan_ofkeli_yarbaya_sansur.html
401
http://www.gercekgundem.com/medya/149548/yazisina-sansur-geldi-radikalden-ayrildi
388
389
- 44 -
İfade ve Basın Özgürlüğü İhlalleri Raporu, Ağustos 2015
Press for Freedom / Özgürlük için Basın
süzlük ortamından nasiplerini aldılar. Diyarbakır’ın Silvan ve Lice ilçelerinde uygulanan sokağa çıkma yasağını protesto etmek amacıyla yapılan kepenk kapatma eylemini haberleştirmek için şehre gelen ABD merkezli medya kuruluşu Vice News ekibinden üç kişi, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü görevlileri tarafından gözaltına alındı. İki yabancı muhabir iki gün
sonra serbest bırakıldı ancak tercümanlarının gözaltı süresi uzatıldı. Hollandalı gazeteci Frederike Geerdink de gözaltına alınmış, hakkında terör örgütü propagandasından dava açılmış, ancak mahkemede
hakkında beraat kararı verilmişti.402
Giderek derinleşen hoşgörüsüzlük ortamı sanat dünyasında da kendisini gösterdi. Eleştiriye tahammülsüzlük, tek tip insan olma talebine direnme, sanatçıların işlerini kaybetmesi için yeterli neden
olabilmektedir. Son örnek İstanbul Büyükşehir Belediyesi Üst Disiplin Kurulu tarafından sergilendi.
Basına verdiği demeçler ve siyasi tutumu nedeniyle sanatçı Levent Üzümcü Şehir Tiyatroları’ndan ihraç edildi.403
Bir soru önergesine verilen cevapta şimdiye kadar altı muhabirin “Parlamento Muhabiri Kartı’nın TBMM İdare Amirliği tarafından iptal edildiği, 2010 yılından günümüze kadar da 54 Parlamento muhabirine yönetmelik hükümlerini ihlal ettiği gerekçesiyle uyarı yazısı yazıldığı açıklandı.404 Bu
cevap parlamento çatısı altında bile gazeteciler üzerindeki baskıyı yansıtır nitelikteydi.
Hükümete çok yakın olarak değerlendirilen Star Medya Grubu’na yönelik tehditler ve grup
CEO’su Murat Sancak’a yönelik suikast girişimi405 daha de gerginleşen kutuplaşmanın boyutunu göstermesi açısından endişe yarattı.
Artan terör olayları nedeniyle başta MHP olmak üzere birçok kesimce “çözüm süreci döneminde” bölücü örgütün şehirlerde depoladığı silahların ve mühimmatın temizlenmesi için güneydoğu illerinde olağanüstü hal ilan edilmesi talebi de “1990’lara mı dönüyoruz” endişelerini kuvvetlendirdi.
402
http://www.hurriyet.com.tr/dunya/29929663.asp, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/357141/ingiliz_gazeteciler_tutuklandi.html
http://gencgazete.org/tobavdan-levent-uzumcuye-destek-aciklamasi-sanatci-fikir-uretir/
http://www.cihan.com.tr/tr/tbmm-6-muhabirin-kartini-iptal-etti-54-muhabire-uyari-yazisi-gonderdi-1858061.htm
405
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/29859852.asp
403
404
- 45 -